Heimskringla - 26.05.1887, Blaðsíða 3

Heimskringla - 26.05.1887, Blaðsíða 3
Baiiralmeiinis. [Uitstjúrnin ábyrgiat ekki meiningar Þ®r, er fram koma í „röddum alinenn- ings”.] Jeg hefl, svo sem fólki hjer er kunn- ugt, í seinni tíð verið sjúkur og jafnvel iiggjandi í rúminu, og þar af leiðandi eigi neitt mátt vinna fyrir söfnut! vorn hjer í Winnipeg eða kirkjumál vor ís- lendinga yflr iiöfuð, og jeg er svo lasinn enn, að jeg get varla neitt gjört. Mjer flefir nú þótt þatí eptirtektarvert, að á þessu tímabili, sem jeg hefl verið í þessu ástandi, hefir úr fleirum áttum en einni verið tekið til að rátSast á kirkju vora eða það málefni, sem jeg hefi kallaður verið til að vinna fyrir hjer, með meiri frekju og vígahug 'heldur en nokkru sinni áður síðan jeg kom til Winnipeg. Hjer i bænum hefir einmitt á þessum tima því verið haldið fram opinberlega, sem aldrei hefir áður veritS, að það væri heimska og hjegómi fyrir íslend- inga á þessum stöðvum atS vera að kosta upp á prest og söfnutS, með því að þessi 8vó kallaía kristindómskenning vor væri ekki annað en hræsni og lýgi. Og svo hefir Ö"ni<ar(í-boCskapurinn komið hing- 8Ö til vor einnig um sama leyti sunnan úr ÍBandarikjum frá hr. Kristofer Jan- son fyrir aðstoð hr. Bjarnar Pjetursson- ar. l>essi atvik hafa minnt mig á Þor- björn öngul, sem mannafSi sig upp loks- ins og hjelt á stað út í Drangey til að vega að Gretti, þá er hann lá þar sjúk- ur og sár. Önguls-náttúran virðist enn vera með fullu lífl. Hún lifir, þó eng- inn Grettir sje nú lengur til meðal þjótS- »r vorrar. En svo minnir hinn gamli kunningi minn hr. Björn Pjetursson, með sinn Úntfara-boBskap frá hr. Janson og sjer- staklega metS ritgjörð sina gegn mjer í „Heimskringlu” nr. 19 við hliðina á sendingunni til mín frá læriföður sínum br. Janson, á Hjöm að baki Kára í Njáls- sögu. Því það er eiginlega Janson, sem er úti að vigum hjer hjá oss og leggur vopnum sínuin að kirkju vorri og krist- indómi, en Björn stendur að baki hans, með talsverBum hug svo lengi sem hann stendur þar, en engan veginn þess um komlnn að ganga einn fram á vígvöll- inn. Hann svo gott sem viðurkennir Þetta síðasta sjalfur í „Heimskringlu”- grein sinni, þar sem liann tekur fram í allri einlægni, aB hann kunni ekki vitS, aB menn haldi, að hann hafl á sinum gömlu dögum orðitS svo „hugfanginn” af ræðum þeim eptir Janson, sem hann hef- ir snúið á islenzku, og sem jeg skýrði frá i „Sameiningunni” nr. 2, að hann hafi allt í einu snúizt og kastaB barnatrú sinni, því jeg viti mikið vel, segir hann, að hann hafi haft samkynja skoðun og kemur fram í ræðum Jansons mörgum árum átSur en hann sá þær og jafnvel löngu áður en Uann heyrði Únitara ttefnda & nafn. Svo hann heflr þá allt af verið únitariskrar trúar, þó hann aldrei hafi getað komið sjer að því að segja það opinberlega fyr en Kári var fundinn i Kristofer Janson til að standa á bak viö, ,þá er hann gjörði það heyr- Um kunnugt. Betur at! hann fengi nú fikki lakara vitnisburð hjá hr, Janson fyrir írammistötSu sína en þann, er nafni úans fjekk forðum hjá Kára Sölmund- arsyni, þá er þeir komu heim í Mörk Úr sínum vígaferlum. Húsfreyja Bjarn- ar spyrKára: „Hversu gafst Björn þjer, Kari?” Hann svarar: „Berr er hverr at baki nema sjer bróður eigi, ok gafst Sjörn mjer vel; hann vann á þrimr tnönnum, en hann er þó sárr sjálfr, ok var hann mjer hinn hallkvæmsti í öllu Þvb er hann mátti”. Hr. Björn kennir sjúkdómi minum um, að ritdómur minn um ræður Jan- sons í uSam.” er eins og hann er. Ilann segir, að í „Nauðsynlegri hugvekju” ept- ’r mig, sem jeg reit forðum í Nýja ís- 'andi út af þá verandi trúarmálum vor- um» 8kíni þessi „sannleiks, mannúðar °g hógværðar andi, sem mjer sje svo ‘úginlegur”, út úr hverju orði, en þetta, er jeg nú kafi ritað, líkist mest „óstill- ‘ugarorðum sjúks manns”, er jeg hafi gripið til ((i hálfgjörðu ráðaleysi”. Samt sem áður heflr hann nú, þar sem hann kemur fram í „Ileimskringlu” sem Björn a^ baki Kára, ekki hrakið eitt einasta atriBi af því, er jeg jlefl sagt í ritdómi Qiínum, og í grein hans gegn mjer er ‘■‘giulega engu að svara. Að eins virð- ist þörf aB jeg bendi á misskilning hans eBa útúrsnúning á orðum mínum. Jeg hsfði sagt, að það hefBi verið óþarfi að fara að unga út á íslenzku því andlega örverpi hr. Jansons, er heldur því fram sem almennri „rjetttrúaðri” kirkjukenn- ing, að hvert óskírt barn eigi að vera „dálítill kolsvartur púki”, því að engin evangelisk kirkja kenndi þa«, og sízt hin íslenzka kirkja vor, og vitnaði jeg í hinn íslenzka barnalærdóm því til sönn- unar, þann er hr. Björn Pjetursson hefir lajrt i æsku og auBvitaB fermzt upp á. Ilann segir: „Jeg varð að útleggja iæð- ur annars manns orðrjett úr pvíjeg túket það á hendur, hvort sem það var þarft eBa óþarft með tilliti til íslendinga eða hinnar íslenzku kirkju”. En hví tókst hann þetta á hendur að fara að snúa á íslenzku þeim ósanninda-áburði á kirkj- un#, sem ekkert kom íslendingum viB? Hver knirSi hann til að takast þennan óþarfa á hendur? Það er vitanlegt, að særing við skírnina er fyrir æfa-löngu afnumin í hinni lútersku kirkju vorri með lagaboði, enda þótt hún hjeldist eins og erfðagóz úr kaþólskunni í kirkju vorri langan tíma eptir trúarbót Lúters. Að líta á börnin óskírð eins og hr. Janson segir að kirkjan almennt gjöri er og engan veginn samkvæmt hin- um lútersku trúarjátningum, og það er þó eptir þeim að menn thljóta að fara, þá er skera skal úr því, hvaB sje kirkju- leg trú, en ekki eptir prívatskoðunum sumra ,(synodu”-presta. Það, sem jeg kallaði „örverpi hr. Jansons”, var auð- vitaB þessi ósanni áburSur hans á kirkju vora, fram settur eins og hann er í svo níBslegum |orðum, svo hr. Birni dugar ekki að bera á móti því aB hann hafi fyrstur orðið til að unga því út á ís- lenzku.—Hr. Björn læzt ekki skilja mig, þá er jeg spyr, hvort nokkurt vit sje í því frá skynseminnar sjónarmiði að fara að biðja eða óska mönnum guðsblessun- ar í nafni Sókratesar, Konfúcíusar o. s. frv. Hann svarar þvl neitandi, en spyr um leiB: „Hver gjörir það?” Hann skilur vel, að jeg ermeðspurning þessari að sýna fram á, hve heimskulegt það sje að biBja til guðs í Jesú nafni, svo framarlega sem hann sje ekkl nema tómur maður. Meö neitan sinni hefir hann þá kollvarpað þessari únitarisku kreddu, sem hann annars er aB útbreiða, að menn eigi og megi biðja til guðs í nafni þess, sem að eins er maður. Jeg skal annars minnast nákvæmar á þessa kreddu áður en lýkur.—Þar sem jeg spurði, hvernig því viki við, að guð hefði skapaB þessa heims-maskínu eins og hún væri og hefði látið náttúru Jögmál sitt hrinda henni á stað, vitandi þaB fyrir, að hún hlyti aB lenda á ótelj- andi mannaumingjum og merja þá og mola miskunnarlaust, þá vissl jeg mjög vel, að úr því getur einskis manns hyggjuvit leyst. Jeg vildi sýna, aB fyr- ir náttúrlegum mannsaugum væri krer- lelkur guBs einatt meB ölluósýniiegur í handaverkum hans hjer niðri, að manni sýndist guð einatt ranglátur og grimm- ur ‘harðstjóri, er maBur liti yfir heims- ganginn. Og þá væri eigi fremur að furða sig á því, þó aB manni virtist guð stundum koma ranglátt og harðneskju- lega fram i sögu gamla testamentisins um hann til forna. Hann lætur grimmi- legan dautta koma yfir saklaust fóik, konur og börn, til forna einatt, að því er gamla testamentið segir frá. En hann lætur þetta sama viBgangast enn fyrir augum vorum aptur og aptur hvar sem vjer erum staddir í heiminum. Hr. Jan- son og hr. Björn aö baki hans sjer hið fyrra, og hneykslast svo á gamla testa- mentinu, en hið síðara virðist hvorugur sjá. Þeir eru vantrúaðir gagnvart guBi til forna, en virðast allt í einu Verða trúaðir gagnvart guði eins og hann kem- ur nú fram. Þetta er að komast í mót- sögn við sjálfan sig. En þessa mótsögn vill hr. Janson ekki sjá og þá auðvitað ekki heldur sá, sem stendur að baki hans. Og í stað þess að eiga við áður nefnda spurning mína fer hr. Björn óð- ar út í aðra sálma og lendir spyrjandi út í eilífa fyrirdæming, sem á þessum stað kom alls ekkert efninu viB. Það eru vandræði að eiga við svona lagaða skynsemistrúarmenn, sem aldrei geta haldiB sjer við eðlilegan hugsunarþráB heilbrigðrar skynsemi. En þaB «r eigi von að þessu sje öflruvísl varHS með hr. Björn standanda að baki hr. Jansons, því í ritgjörB sinnl í „ Heimskringlu ” strandar hinn síð- ar nefndi einmitt á sama skerinu. Þegar meB hann er farið yflr á svætSi skynseminnar, eins og maður hlýtur að gjöra meB alla þá, er afneita hverju einu í biblíunni, er þeir eigi fá skilið, þá hörfar hann áftur en minnst vonum varir burt af því svæði og inn á svæði trúarinnar. Þetta gjörir hann t. a. m. þá er hann ætlar að fara aiS verja þá herfilegu setning sína, er jeg dró fram í ritdóminum i „Sam.", að allt, sem hafi einhvem snefil af eytSilegging, sjnk- dámi og dauða, það sje eigi frá gu&i, heldur sje það sent af sjálfum oss yfir sjálja oss. Þar hleypur hann í sögu ritningarinnar um syndafallið, minnir á að þar sje sagt, að jörðinni liafi verið bölvað sökum mannsins og að syndin og dauðinn hafi komið inn i heiminn fyrir manninn, og út af þessu prjónar hann nærri því hálfan annan „ Heimskringlu ”-dálk, þar sem alltaf er verið að hræra því tvennu saman: böl- inu, sem hinn einstaki maður liggur undir sökum hins upprunalega synda- falls, því böli, sem hverjum einstakl- ing nú er ósjálfrátt, og svo hinu, er hver útaf fyrir sig beinlínis bakar sjer sjálfur fyrir þá sök að hann hefir sjálfráður kosiB sjer það, er bölinu veldur. Jeg var auðvitað að neita því, að hver einstakur maður sendi sjátfur ydr sig allar þær hörmungar í þessu lífi, er yfir hann koma, en engan veginn þvi að eyðileggingarnar, sjúkdómarnir, dauðinn, sem samfara eru þessu jarð- neska mannlífi, stafaði af því að synd- inni hefir nú einu sinni verið hleypt inn i heiminn. Jeg var að neita því að ungbarnið, sem kvelst í fjötrum dauðans, nýfætt, ósjálfbjarga og ráBanda ekkert við hvernig um það fer, hefði sjálft sent böl sitt yfir sig, en auð- vitað ekki að neita því aB það bæri syndagjöld kynslóðar vorrar. Og þessu seinna atriði má með engu móti blanda saman vitS mótmæli min gegn þeirri setning, aB allt jarðneskt böl sje sent yUr oss af sjálfum oss, með öðrum orðum: sje hverjum einstökumsjálfrátt. Og jeg segi, að frá sjónarmiði skyn- seminnar,—og á því verða þeir, sem ekki koma sjer saman um hverju trúa eigi, aB standa, ef þeir eiga að geta talazt við,—sje enginn kærleikur guBs sýnilegur í því að maður líður kvalir fyrir annarra manna syndir eða eigin eðlis- ófullkomleik, sem hann að engu leyti er sjálfur valdur aB. Hr. Janson stendur á því fastara en fótunum, aB jarð- skjálftinn í Charleston í fyrra og þær hörmungar, er þar með fylgdu, hafi verið sending frá því fóiki sjálfu, er fyrir þeim vandræBum varð, yfir sjálft sig, og spyr um leið: „Hverjam öBr- um myndi verða umkennt?” og bœtir ennfremur við : „ Þeir hafa þá byggt bæ sinn á hættulegum stað, þar sem hætt er viB jarBskjálftum og svo mega þeir til með að þola afleiBingarnaP’. Rjeð þá hver einstakur maður því sjálfur, aB hann var staddur í bæ þess- um, þá er voBinn dundi yfir ? Gátu nýfædd börnin við því gjört, að þau voru þar ? Höfðu þau sjálf tekið sjer bólfestu á þessum stað ? Höfðu þau byggt bæinn ? Jeg spyr ekki að þessu af því jeg sje að kasta skuldinni á guð, heldUr til þess að sýna, að mefi skyn- seminni útaf fyrir sig tekst engum manni að leysa þessar ráBgátur lífs og dauBa. Þær leysast ekki fyr en kristin trú kemur til. Hr. Janson neitar því ekki, að maður eigi að trúa, en hví þá ekki leysa ráðgátur lífs og dauða í gamla testamentinu og heilagrl ritning yfir höfuð með trú, heldur kasta þar trúnni og mæta leyndardómunum þar með skynseminni einni saman ?—Útaf því að hr. Janson neitar friðþægingar- lærdómnum eða því að Jeáús hafi liðið I kvalir í vorn stað hafBi jeg spurt, hvort þessi kenning hinnar evangelisku kirkju um píslir Jesú værl fremur á móti skynseminni heldur en sú trú, sem hann viBurkennir, að vjer hljót- um í þessu lífl „að líöa hver með öðrum, taka hver með öðrum ábyrgð- ina og þola hegninguna hver með öCr- um”. Hjer eru tveir trúarlærdómar; öCrum þeirra neitar hr. Janson, hinn viðurkennir hann. Jeg vildi sýna, að frá sjónarmiði skynseminnar er annar ekki fráleitari eCa óeðlllegri en hinn. En hr. Janson lretur sem jeg hafi viljað gjöra einn lærdóm úr báðum, lætur sem jeg hafi villzt hjer, meC tilliti til skoðanarinnar á píslum Jesú, burt frá kenning kirkjunnar og sje þar orðinn sömu trúar eða rjettara sagt vantrúar á endurlausninni eins og hann. Hann hörfar þá einnig hjer inn á trúarinnar svæðl, þar sem að eins var að ræða um skynsemisspursmál, til þess að komast hjá því að svara spurning minni. Það er merkilegt af skynsemistrúar- manni aC hafa alltaf eitthvert trúarat- riði eins og bakjarl til aB flýja í skjól viC, þegar í ógöngur er komið á svæði skynseminnar. Það minnir aptur á Björn að baki Kára. Að Jesús hafi kennt eilífa fyrir- dæming segir hr. Janson skýlaus ósann- iudi, og hann segir, að það sje ekki hægt (unnt?) aB sýna einn einasta stað, þar sem Jesús hafi kennt þetta. Hvað þýðir það þá, þegar Jesús í Matt. 25. 41 segir, að á dómsdegi muni kon- ungurinn segja viB þá, sem lionum eru til vinstri hliðar : „ Farið frá mjer bölvaðir í þann eilífa eld, sem ” o. s. frv., með þeirri viðbót í 46. v.: „ þá munu þessir fara til æ varandi kvala”? Hvað þýBir þaB, þegar hann i Mark. 9, 47 talar um orminn, sem ekki deyi, eldinn, sem ekki slokkni ? Og hvaB þýðir það, þegar hann í Matt. 12, 32. tekur fram, að ef nokkur tall lastyrBi gegn heilögum anda, þá muni honum þaB ekki fyrirgefast, hvorki í þessu nje komanda lífi ? Fleiri staði nefni 'jeg ekki til þess ekki að gjöra þetta mál of langt, enda á þetta að nægja til þess ómótmælanlega að sýna, að fordæmingarlærdómurinn er Jesú kenn- ing, svo framarlega sem viBurkennt er að guðspjöllin færi oss orð Jesú hjer eins og þau komu af hans munni. Hitt er annað mál, hvort mannleg skynsemi, eins og hún er nú, fái sam- !rímt þau við hugmyndina um guðs kærleik. En þaB kemur oss ekki við hjer. Allt það, sem hr. Janson segir um „kristniboð” Únitara staðfestir svo merkilega það, er jeg hafði um þaB mál sagt í ritdómi mínuin, að jeg sleppi því atriði algjörlega. Úr því hr. Janson trúir ekki á guðdóm Jesú Krists, þá var mjer spurn, hvað það ætti að þýBa að fara að biBja eins og hann gjörir 1 Jesú nafni, og mjer fannst og finnst enn það vera rammpápisk dýrlinga-dýrkan. En ineð hverju ver hann sig hjer ? Með því aB Múhameðstrúarmenn biðji 1 nafni Múhameðs og Búddatrúarmenn í nafni Búdda. Rjett eins og Tyrkir og Kín- verjar sje fyrirmynd sú, sem vjer eig- um aB fara eptir í vorum bænum! Og ennfremur reynir hr. Janson til aB styðja mál sitt með þessu : „ Hversu opt segjum vjer ekki í daglegu máli : Æ, gjörðu það fyrir þennan eða hinn, þá er vjer vitum, að þessi eini var einkar kær þeim, sem vjer erum aB biðja um greiBa”. En nú neitar Janson þvi annars að bænir vorar hafi nokkur áhrif á hinn óbreytanlega guð, eins og kemur fram í ræðunni, sem kom út á íslenzku á eptir þeim tveim, sem minnzt hefir verið í „Sam.” Vjer eigum ekki að fá neltt fyrir bænir vorar til guðs, sem ivjer ekki hefðum bænarlaust fengið Ilinsvegar er hjer verið að sýna, aB þegar vjer biðjum í nafni mannsins Jesú og biðjum guð að veita oss það, er oss vanhagar um, fyrir þá sök aB Jesús sje honum svo kær, þá elgi það að hrífa og guð að bænheyra oss. Ef hjer er ekki hvað á móti öðru, þá veit'jeg ekki hvað mótsögn er. Hr. Janson biður mig að koma ekki optar með þau beiskyrði, að Únilarar vilji taka kristna trú frá svo mörgum, sem þelm er unnt. Það hefði verið óþarft að biðja mig um þetta, hefði orð mín í rltdóminum, sem hjer er átt við, ekki verið rangfrerB, líklega fyrir þá sök, að þau liafa afbakazt í þýðing þeirri af greln minni, sem hr. Janson hefir fengiB frá hr. Birni Pjeturssyni. í greln minni stendur svo: (þeir) „ hafa veiBistöð í sjálfri kristninni með þeim huga, að taka það, er vjer köllum kristna trá, frá svo mörgum sem þeim er unnt”. Trúna á guðdóm Krists og endurlausnina fyrir píslir hans og dauBa köllum vjer kristna trú, og hr. Janson mun varla neita því að þetta vilji Únitarar taka frá öllum, er þeir til ná, svo sem hindurvitni og hjátrú. Jeg veit, að Únitarar vilja ekki taka það, er þeir kalla kristna trú frá neinum manni, en með árásum sínum gegn því, er þeir afneita í vorri trú, þykjast þeir auðvitað gjöra guði þægt verk. Ann- ars ferst hr. Janson ekki að tala um beiskan rithátt hjá mjer, þrí hann ætti sjálfur að vita, hve nöprum orðum hann vanálega beitir, þá er hann er að rita á móti kirkjunni, og ekki þarf himn heldur að tala ura „ mjúkan hœgindastól”, sem jeg vaggi mjer L Ilann hefir vitanlega valið sjer miklu mýkri hægindastól heldur en jeg. Hann má og ekki láta sjer sárna, þó jeg sje ekki svo „elskuverður og mannúðlegur”, að taka því með þökkum, þá er hann með Björn vorn að baki sinu gjörir áhlaup if hina stríðandi íslenzku kirkju vora hjer og reynir að koma þvi inn í fólk vort, að trúarkenning vor sje lýgi og viðurstyggð. Jeg get eigi skilizt svo hjer við þetta mál, að jeg ekki minnist orBa hr. Bjarnar Pjeturssonar, þá er hann hjelt frelsiskapítulann á 4. júlí-samkomunni á _ Garðar í Dakota síBastliðið sumar. Það var guttr 1 honum vie kirkjuna og for- ustumenn hennar auðheyrt þá og þótti honum litlu betra hjer í landi meB tillitl til trúarfrelsis heldur en í hinum gömlu Evrópulöndum, þó að kirkjan retti að heita hjer frjáls, því i staBinn fyrir einn páfa í Evrópu væri hjer komnir upp ótal páfar, sem hver um sig þættist hafaall- nn sannleik trúarinnar. En svo væri þessir kirkjunnar menn þó elginlega hver í kapp við annan að berja niBur sann- leikann. „En þaB er eins með sannleik- ann”, segir hann, „eins og með sels- hausinn í Fróðárundrum, sem Eyrbyggja- saga segir að komiB hafi upp úr gólfinu, og sem, þegar menn hver í kapp við annan tóku til að lemja á honum til að koma honum niður, færðist upp við hvert högg”. Þessi samlíking er svo meistaraleg, að mjer þykir skaði að hún gleymist. Vill nú ekki hr. Björn, þeg- ar hann gáir að sjer, lána oss hönd tij að lemja á selshausnum og koma honum niður í staðinn fyrir að vera að hjálpa til að koma honum upp. Allir vita hvað- an þessi selshaus til forna kom, og sá „sannleikur”, sem er hans eptirmynd, er úr sömu áttinni. Winnipeg, 9. mai 1887. Jón Bjarnason. SAMTININGUR. Nef-frœXSi. Bráðum á að fara að gefa út blað hjer 1 landi, sem á að kenna mönnum að lesa eðlishátt og skaplyndi manns á nefinu. Höfundur þessarar neflræði segir hægt að sjá manninn alveg út með því einungis að stúdera á honum nefið. Eptir neflræðinni er ;maðurinn þess meiri og betri sem neftð er lengra. Bæði Júlíus Cesar og Napo- leon Bonaparte höfðu stórt og langt nef, þar af leiðandi er það órækur vottur um mikilleik i hvaða grein sem |er. Beint nef sýnir að eigandi þess hefur rjettlátan, alvarlegan og fagran hugsunarhátt, að hann er aðgætlnn en þó drífandi starfsmaður. Rómverska hetju nefið sýnir, að maðurinn er gjarn iá að reyna óviss fyrirtæki; meirl spekulant í honum. Þykkt nef og víðar nasir sýna aB maðurinn er holdlega sinnaBur, að dýrsnáttúran í honum er mtkil. Bogið, holdmikið nef sýnir drottnunargyrni og grimmd; þannlg nef höfBu þær Katrín de Medice og Elísabet Englandsdrottníng. Bogið, en þunnt nef aptur á móti sýnir að mað- urinu hefur miklar og skarpar gáfur, en er drambsamur og háðskur. Það er hið eiginlega skáldanef. Sje nefið hafið að framan og lágt upp við ennið sýnir það veika, reikandi hugsun, í sumum tilfellum grófan hugsun- arhátt, en yfir höfuð lýsir það glaðlyndl, ljettsinni og glettum. BlaXSatal Ameríku. Við lok árslns 1886 var tala frjettablaða og mánaðar- rita, er út koma i Bandaríkjnm og Canada, 15,420. Höfðu fjölgað um 581 á árinu. Japan er einstakt rfki að þvf leyti, að £>ar hefur aldrei verið bú- inn til áfengur drykkur af nokkurri tegund.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.