Heimskringla


Heimskringla - 31.05.1888, Qupperneq 2

Heimskringla - 31.05.1888, Qupperneq 2
„Heimskrinila,” An Icelandic Ncwspaper. PUBT.ISHKD every Thursday, at TrE UKIMHKItlNOT.A NOKSE PuBI.ISHINO IIOI'HE AT 35 Lorabard St.......Winnipeg, Man. Frimann B. Andkrson * Co. PkINTERS & I’UBI.ISHKKH. Subscription (postage prepaid) One year........................$2,00 6 months........................ 1,25 3 months.......................... 75 Payable in advance. Sample eopies mailed ekkk to any address, on application. Kemur út (aS forfallalausu)á hverj- om flmmtudegi. Skrifstofa og prentsmifija: 35 Lombard St.........Winnipeg, Man. Blafiifi kostar : einn árgangur $2,00; hiifur árgangur $1.25; og um 3 mánufii 75 cents. Borgist fyrirfram. verður fir högfri J>ví, sem h&tt er reitt”. Svo fór um hótan'r Greenways um sakam&l ffegn J>eim Norquay og La Riviare á |>inginu um daginn. t>að fór ann— ars illa, að svo fór, að stjórnin hjelt ekki lengra út í inálið, fir J>ví hfin á arinað borð gekk eius langt og bfin gerði. Eptir J>ví að dæma, er sýnt var fram á í fjármálaræðunni, er engin efi á, að hirðuleysi og trassaskapur hefur allt of mjög átt sjer stað hjá fyrrverandi stjórn. En að nokkur einn meðlimur stjórnar- innar hafi persónulega gert svo ó- rjett að ástæða væri til að höfða glæpamál gegn honuni eins og Greenway hótaði, pað er annað mál. Þaö gat ekki orðið sannað nema með rannsókn, en híin fjek/.t ekki. Margar af ákærunum voru líka svo óbeinar að |>ær líktust fremur getgátum og áætlunum en sakargift. Það sýndist pess vegna ekki að öllu leyti ój>esslegt að til- gangur stjórnarinnar hafi eins vel verið sá, að gera sjer brynjur og vöpn fyrir komandi kosningaviður- eign eins og að vilja einlæglega leiða sannleikann í Ijós, að sanna skálkapörin, sem hún bar fyrirrenn urum sínum á brýn, bæði beinlínis og óbeinlínis, og fá J>eim hegnt að maklegleikum. Eu um J>vílíka ein- lægni er líklega ekki að tala hjá J>eim, sem gefa sig frain til að gegna opinberum störfum. Er pað sjirottiðaf innri meðvitund um eigin breyskleyka? Raunar var J>að nú máske ekki stjórninni einni að kenna, að ekkert varð úr öllu pessu nema vindur. Hún að vísu byrjaði sjálf með J>ví að bera á móti að J>að hefði nokk- urn tíma verið fyrirætlan sín að höfða mál gegn Norquay og sýnd- ist jafnvelaðhún pættist hafa geng ið lengra en ætlað var. En J>ó nú }>að væri, p6 nú stjórnin tæki apt- ur J>að sem hún hafði sagt, J>á var }>að ekki gild ástæða til að hætta að svo búnu. Ef J>eir Norquay og La Riviere hefðu verið áfram um að málið væri rannsakað, hefðu J>eir getað sótt svo hart fram að J>að hefði orðið illmögulegt fyrir stjórn- ina að skorast undan að skipa rann- sóknarnefnd, nema til }>ess að gera sig seka í beinuui ódrengskap. Eins og nfi stendur gekk hún svo nærri J>ví, að ekki rnátti nær vera. Það að minnsta kosti er ekki drenglynd islegt að bera grimmustu sakir á einn, hóta að setja hann I járn fyrir glæpaverk, neita svo að J>að hafi nokkurn tíina verið tneiningin, en neita pó jafnframt að taka nokkuð af ákæruuum aptur. En pað er f>á heldur ekki hreinlegt af hálfu hins ákærða að gera sig ánægðan með að málið falli pannig niður. Það sannar óbeinlínis að eitthvað var hæft í J>ví, er kærendurnir báru fram. Það auðvitað eru margir, sem segja f>að rjett að svona mál falli niður undir eins og búið sje að ljósta upp svikum eða grunuðum svikum. Og pað eru til blöð, og J>au ekki svo fá, sem eru þvi alveg samdóma af peirri ástæðu, að al- menning varði ekkert um meira en augljóst sje orðið, og að fylkið bíði skaða við fregnir, sem berist út úr pví um svona mál. En pað er ekki sýnt að J>að sje rjett ályktun petta. Stóryrði og hótanir samskonar efn- is og petta, er matur til að útbreiða í blöðunuin. Allt pað, sem að ein- hverju leyti gengur út yfir pað venjulega, er fyrir pau hið sanna lífsins brauð, og er pví tekið upp af einu blaðinu ej>tir öðru í pað ó- endanlega. Og einlægt má halda pví uj>j>i meðnýrri getgátu til stuðn ings hinni, svo umræðan verði ó- prjótandi. Ef málið væri rannsik- að svo að hið sanna kæini fyrir al- meiii'ingssjónir, J>á hlyti sannleikur innað fyrir byggja dylgjnrnar og get. gáturnar. Það yrði pá í eitt skijiti sagt frá úrslitum raunsókiiarinnar og svo væri J>að mál frá. Hvað pví viðvíkur að alinenn- ing varði ekki um nema óbeinar á- kærur, sem ekki ósjaldan eru á- vöxtur af of mikilli geðshræring í prætu á J>ingi, pá er pað alveg rangt. Ef almenning, kjósendurna varðar ekki um hið rjetta, hvern varðar J>á um J>að? Til hvers er að hreyfa nokkuð við fortjaldinu, ef pví er hleypt niður aptur áður en áhorfendurnir hafa getað horft yfir leiksviðið og sjeð pað sem par fer fram? Hverjir, ef ekki eigend- ur fjárins, sein illa er nieðhöndlað, eiga heimting á að sannaðar sjeu á- kærurnar eða hinn ákærði að öðruin kosti ojunberlega viðurkenndur sýkn saka? Við pessum og pvílíkum spurningum hefur almenningur eitt svar og eitt einungis. Hvað pað er, er öllum ljóst. HEIMSKULEGUR TRÚAROFSI. Eins og Ameríkumenn yfir höfuð eru prnktinkir i hverju einu og eins og peir eru sæmilega vel uj>j>lýstir, að minnsta kosti liafa tæki færi til að vera [>að, J>á er yfir- gengilegt hve margir |>eirra eru fullir af alls konar kreddum og kn- pólskum hugsunarhætti f trúarefn- um. Kapólskir tnenn í landinu hafa einlægt trúað og trúa enn, að vatn í ýmsum latigum eða lindum, er peir tileinka einhverjum dýrðlingi slnum, lækni öll peirra mein, flykkj- ast líka f tugumpúsunda á hverju sumritil pessara lækningastaða. Þó nú kapólskir geri petta, pá er pað ekkert undravert, en pað er undra- vert, J>egar jirotestantar einnig ginnast til að gera hið satna. Það er vitanlega til pað vatn, sem svo er blandað ýmsum lyfjaefnurn, að J>að styrkir heilsuna í mörgum til- fellum, en fæstar Jiessar heilsulind- ir kapólskra eru af alinenningi við- urkenndar að hafa pau efni 1 sjer fólgin. En paðeru ekki pessar „helgu” lindir, sem hjer er um að ræða, heldur trúarofsi einstöku uianna, er árlega fer f vöxt og útbreiðist, einkuin í Ný-Englandsríkjum Banda rikja. Þar eru heilir hójiar af fólki, sem segja, að maðurinn J>urfi engra jarðneskra meðala við, pó hann sje veikur, trúin ein geri hann heilan! Og frændur og vinir hins sjúka eiga að auuast um pessa lækning, peir eiga að koma saman og biðja, pví hinn sjúkihefur náttúrlega ekki nógan mátt til að biðja með eins miklum krapti og parf. Þetta segja pessir menn að hafi dugað f mörgum tilfellum, menn, semgeng ið hafa haltir og volaðir frá barn- dómi, hafa allt í einu fengið heils- una, heyrnalausir menn hafa fengið heyrnina og kripplingar hafa allt f einu orðið teinrjettir og alfærir menn. Svona segist. pessu fólki frá, og tekst pví smámsaman að koma veikbyggðuin manneskjum til að trúa pessu, svo flokkur [>eirra vex ár frá ári. En peim tek/t ekki æfinlega að gera kraptaverk á hinum sjúku. Það er fyllilega sannað. Núna fyr- ir skömmu vildi svo til að pað fót- brotnaði sjómaður I Boston, en í stað pess að hann væri fluttur til læknis, er gerði við fót hans, tóku pessir trúarlæknar hann að sjer, fluttu hann heirn í hús sitt, settu beinin saman, hjeldu svo um fót- inn, puldu bænir og sungu sálina. Ejitir að hafa hahlið Jiaunig áfram um stund, sögðu peir manniiiuin að fóturinn væri heill og beiddu liann að standa upji og ganga. Mannskepnan trúði (>essu ekki meir en svo, en fór pó og gerði eins og Ulækuarnir” sögðu honum. Haiin stóð upp>, en datt niður í söuiu and- ránni og braut hinn fótinn líka! uSvo fór um sjóferð |>á”! í öðrum stað í Ný-Englandsríkjunuiii, ekki alllangt frá Boston, stóð móðir og fjölskyldan hjá dóttur sinni og ljetu hana deyja af barusburði, pví ekki mátti vitja læknis til að hjálpa henni, bænir og stíngvar fjölskyld- unnar áttu að vera einhlýtt til að hjáljia henni; varð líka einhlýtt til að hjáljia henni út úr pessum heimi. Sakadólgarnir—amiað verða pess- irinenn ekki kaliaðir—-í hvorttveggja [>essu tilfelli voru af peim, er J>ektu pá, álitnir greindir og gætnir í öllu er áhrærir hversdagslítíð, en svoaa voru peir gáfaðir í pessu atriði. Það sýnist ekki vanj>örf á laga- boði, er fyrirbjóði pessuiu brjáluðu skejinuui að gera [>essar lækninga- tilraunir á tíðrum en sjálfum sjer. Ef hegning væri viðltígð, eða hverj- um einum pessara vittírringa væri gefin vistarvera á vitlausra sjiitala undir eins og hann fer að útbreiða pessa kenningu, pá mundu lækuis- tilraunir pessar fækka furðulega fljótt. Lagaboð lemur opt vit inn 1 sumra liöfuð inikið betur en margra ára lærdómur. OPTÐ BRJEF —frá— Miss Marik A. Brown, til htnnar mörgu vina ag aamvinnurnitnna mrVal t»UruHnga! Sjaldan hefur göfugra eða háleit- ara verk legið fyrir nokkurri þjóð en nú liggur fyrir hinum tkandinttvitkj.» ættbSlki! I>að er i einu orði, að sanna að kröfur Norðmanna og íslendinga í tilliti til fundar Ameríku, sje rjettar, og afi afla sjer og niðjum sínum þesa afls og þeirrar frmgðar, er þeir hafa ranglega verið sviptir um undanfarnar fleiri alilir. Sannleikurinn í þessu efni er fagurlega framsetturí bænarskrá þeirri, er íslendingar í Winnipeg, Manitoba, sendu á þjóðþing Bandaríkja, en sem forseti Bandaríkja hefur enn ekki sent (samkvæmt stjórnar-/brmúí«m) til efri deildarinnar, þrátt fyrir afi bænarskráin var dagsett, 20. marz þ. á. Þrátt fyrir að þessi bænarskrá hefur verið á hringferð meðal blaðanna, er ekkert að að endur- taka hjer nokkra kafla úr henni. l(Og þarsemNorðmenn þessara tíma höfðu lagt undir sig mikinn hluta vestur- Evrópu, tekið sjer bólfestu í Normandí, liússlandi, Svisslandi, Ítalíu og Bret- landi, og hvervetna þar, sein þeir drottn- uðu, lögfiu grundvöll hervalds og póli- tisks frelsis og stofnsettu á íslandi hið fyrsta þjóðveldi Norðurálfunnar. Og þar sem nútíðar afkomendur þessara gömlu hetja, Svíar, Norðmenn Danir og íslendingar, að tölu hjer uin 9,000,000, sem við halda frelsi sínu 1 pólitiskum málum, og fjöldi (hjer um 2000000) hrifnir af hinum fögru sljettum Vínlands hins góða og hinu frjálslega stjórnarfyrirkomulagi Ameríkumanna, hafa stofnað nýiendur hjer og gerst borg arar landsins. Vjer undirritaðir leggjum því virðu- legast málefni þetta fyrir yöur til ihug- unar, að á 100 ára hátífi þjóöveldisins, að Ameríkumenn á þann hátt, er sæmir inik illi þjóð, opinberlega vlfiurkenni Leif Eiríkssou sem fyrsta fundar og landnáms mann Ameríku”. Undir þetta eru rltafiir: Frímann B. Anderson, forseti hins íslenzka bjóð- menningarfjelags, Halldór V. Oddsaon, varaforseti þess, og 588 fjelagslímir. Min eigin bænarskrá til þingsins var und- irrituð af stjórnendum og mefilimum gögufjelaganna í Maine, Vermont, New Hampshire, Virginia, Wisconsin og af stjórnendum og mefilimum Southern-sögu fjelagsins; enn fremur roru undirritaölr: meðlimir höfufifræðisfjelagsins í New York, margir helztu listamenn, svo sem: Daniel Huntington, Moran, Church Browu o. fl., professors og kennarar vlð Washingtou-háskóiann, og Luther o% Augustina Colleges, og rnargir af em- bættisiiiönnum og meðliinum norskra og svenskra fjelaga. En þrátt fyrir þetta h.tfa þessar 2 bænaskrár, undirritaðar af meira en 1000 greindum og sannleiks- elskandi möunuin, ekki getað þokað þjóðþihginu hársbreidd frá liæð kæru- leysisins og thulrrufm liugsunarleysi, er því hefur þóknast að við hafa í þessu efni. Jeg har fram mitt mái fyrir kjör- inui deild nefudarinnar. sein ræður yfli ináluiu áhrærandl bæði 100 ára hátíðina og Ameríkufuudar-hátíðina, og af þess ari deihl voru einir fj&rir menn svo lítil- þægir að vera viðstaddir og hlýða á mál mitt. Jeg liafði þó gert initt ýtrasta til afi vekja athygli ráðherrann líawleys, Sher- mans, Ingalls og fl. á þessum ináluui og fá þá til að hlýða á mig. Jafnvel þó jeg kæmi fram með meðmælisbrjef til Oovernar Loug frá Kev. Minot J. Savage í Boston——Þar sem hann, eptir að hnfa beðið Long að koina ináli mínu á framfæri á þinginu, segir: ((Ef Miss Brown liefur rjett fyrir sjer (og mjer virðist þafi muni vera), þá þykir þjer einhverntima vœnt um að jeg sendi þjer þetta brjef”-gerði Gove. nor Long ekki annað en lesa upp ástæður mínar fyrir þinginu. í stafi þess að lijálpa mjer til að fá frmnvarp um fjúrtillögur lagt fyrir þingið, sagði iiann mjer með berum orðuin við hvert tækifæri, að þafi væri öldungis óliugsaudi að fá nokkra fjárveizlu; gerði þannig öliuin tilraun- um mínum kaldabað og ráðlagði mjer að liætta. Þessi breyttni hans var því vítaverðari þar sem þeir þingmenu Knute Nelson og John Lind báðir höfðu fullvissað haun um ötula fylgd. Auk þess hafði og ritstjóri lilaðsins u8candinavia” (í Worcester, Mass.) sagt í blaði sínu: „Látum nú nokkur hundr- uð þúsund af vorum flokki stauda afi baki fyTTum-Otrvernor Long, þegar liann leggur frumvarpið um fjárveizlu fyrir þingið, og látuin oss segja já og ainen svo hátt og snjallt að heyrist um gjör- v<" 11 Baudaríkin”. Þessa grein þýddi jeg og sendi Oov. Long í brjefi- er jeg ritaði honum, en því brjefi minu svara'ii hann ahcg ekki. Og ráðherranefndin, er hlýddi á mál mitt hefur alveg ekk- ert KPrt, »vo hella ináleínlö er lottrooru. Ástæfian fyrir þessu gífurlega ranglæti er, að löngunin til að draga hin spænsku lýðveldi í Ameríku í nánara samband við Bandarikin, og þar atteiðandi fjár- munalegt hagræði, vegur svo mlkið meira á metaskálum þessarar þjóðar, heldur eu sögulegur sannleiki, efia löng- un til að láta íslendinga og Norðmenn ná rjetti sínum. Hinar spænsku þjóðir í Ameríku lialda náttúrlega fast við kenninguna um Kólumbus, og þess vegna einnig Bandaríkjamenn, af því þafi er svo mikifi meiri gróðavegur! Umhugsun um rjettlæti og ranglæti hreifir þá ekki hið minnsta. Að Spáu- verjar í Ameríku standa Uegst en Norð- urlanda þjófiir hiesl í siðfágun og mennt un, það er einnig einskisvirfii í augum þessara praktisku Bandaríkjanianna. Undir þessum kringumstæðum leyfi jeg mjer mjer að opinbera yður fyrir- ætlanir mínar. Hafandi sannleikaun eins og við höfum, og vinnandi einhuga að einu og sama verki, getur ekkert mannlegt afl hindrað okkur frá afi vinna um síðir eigur. Áform mitt er að verja þessum 3 árum, til 1892, þegar Ameríkufundar- hétíðin veröur haldin, til enn frekari rannsóknar skjala eptir sönnunum fyrir afi Leifur Eiríksson hafl fundið Ame- ríku, og áhrrerandi nýlendu stofnanlr ísUndinga, Norfananna og KngUndinga, þar eö Spdnverjar hvorki fundu «ða hyggtru landið, Rithöfundur einn f tíma- ritinu (lForum, er út kom * sfðastl. aprilmán. segir: ((Ef það hefði ekki verið fyrir fuglahóp á flugi heimleiðis, er Martiu Alonzo Pinzon eygði kvöld eitt i október 1492 af piljunum á skip- inu Pinta”, hefði Kólumbus «kkl beygt út af stefnu sinnl f Tft,t|ir, stefnu er hann hjelt alla lftlö frá Canary- eyjunura, og hefðl þá lft»t við megin laudið, f stað þess að lenda vlð eyjarnar. Og afleiðingarnar af þessu fyrir hinn menntaða heim, eru of mikiifenglegar til þess aö metast til verðs. Hefði það ekki verið fyrir þetta er eins víst að Norður Ameríka hefði reriö spænsk en ekki ensk, rómversk kaþólsk en ekki mótmælenda trúar, óöull •invalds en ekki heimkynni frelsislns”. En það vildi svo vel til að Kolumlms steig aldrei fteti tí pettu meginland svo að það varð hlutskipti Siiðui-Aineríku að verfia þiið sein Norðlir-Ameríka hetDi orfiið, ef hann liefði nnð fótfestu hjer. Herrn Jolin 11. Shipley, enskur mafiur (er jeg ælla að giptast uiidireius og jeg kem til Lundúna) sem ætlar að hjálpa uijer tii við þessar ramisóknir og opinbera sannieikann fyrir heimin- um undireins og við iiöfum sal'nað sönnnmim, sem eru að fá J hókasöfn unuin í Kaupmannahöfn, Kristjaníu, Stokkhóln i Vin, Kómaborg, og í einu orði: seui fást í oUtirn stærstu liöku og skjalasöfinim í Norðurálfu, liauu hefur nýiega sagt þannig í lirjeti til min: ((Það er eitt sem hefur vakið eptirtekt mína og pað er, að sagt er að Norð-, meun hafi kainnið alia austurströud Norfiur-Aineríku subttr ad Kltrrido-’kuga. Ef þú litur á Kóluinbusar-eyju (hvert heldur það er Katt-eyjan eða Watlings- eyjan, þ. e. skerið ((San Salvador”) þá sjerfiu Hjott að Kóluinlms liei'ur stefnt beint á KJorida skagann, og hefði lik* annaðtveggja lent þar efia rjett sunnan við hann, ef Bahaina eyjaruar hefðu ekki mætt uuga imns fyr”. Og i öðru brjefi segir hann: ((VTerksvið okkar verður að inuibyrgja England, Norður- lönd, Þyzkaland (til afi gegnuin gauga bókasafnið stóra, sem nú er kallað Bibliotheque NationaU) og Spán ekki síður eu Itóinaborg”. Eptir að hafa nákvæmlega yfirfarið Zeno uppdrættina, segir liann enn fremur: ((Jeg vonast eptir þýðingarmiklum uppgötvunum, ef við setjum sem svo afi Zeno (eða öllu lieldur hiuir tveir Zeni) sje hlekkurinn er saintengir þá Leif og Kólumbus. Þessir tveir menn fengu óefað miklar og mikilsverðar upplýsiugar frá Norð inönnum, sem—höffiinglyndir og gest- risnir eins og þeir voru og eru—lögfiu sig í líma til að skýra fyrir þeim stefn- un frá einu landi til annars. Og það er óhugsandi að Kólmnbus, með sinni óþreytandi iðjuseini og árvekni. hafi iilaupið yfir Zeni-ferðasögurnar.” Á Spáni hef jeg og herra Shipley löngun til að ranusaka landabrjef og upp drfetti UwbartUnB Onbot, fM'in Philip II. á Spáni fjekk hald á, þegar hann var á Euglandi. Það er fullkomin ástæfia til að ætla afi Sebastian Caimt hafi einnig farið til íslands og fengið upplýsingar uin vestræna nieginiandið, þar liann átti heiraa í Bristol, en Englendingar á þeirri minnisstæðu 15. öld ráku allmikla verzlun við íslsndinga. Það eitt er víst, að Cabot fann Aorði/r-Aineríku einu ári fyrr en Kolumbus fann i8i/ð«r-Ameríku, nefnilega árið 1497. Hinir kaþólsku, sjáandi fyrir að Kólumbus-dýrðlingurinn muni kollvarp- ast, hafa nú þegar tekið þafi ráð til þess að lialda áfram að eigna sjer fund Ame- ríku, að útbreiða að Leifur Eiriksson hafi verið rómversk kaþólskur(i!) og hafl fyrstur manna boðað kaþólska trú á Grænlandi og Vínlandi. Þetta er hin síð asta uppáfinding hinna hugvitssömu Rómverja! Kaþólskur rithöfundur hef- ur í aprílménaðarhefti tímarit.tsins „Th* American Gatholic Quarterly Revieto” rit- að grein undir fyrirsögninni: „Aineríka fundin og kristnuð af Norðmönnum”. í grein þessari kemur höfundurinn, Rich- ard H. Clark L. L. D., með vifiurkenn lngu, sem bæði er mikilsverð og yflr- gengilegt að hún kemur úr þeirri átt. Hann segir: ((Eptir andlát hans (Karls- efnis) og gipting 8norra, hóf Guðríður pílagrímsgöngu til Rómaborgar og eyddi sínum síðustu ætiárum i einu af hinum inörgu kiaustrum í „eilífu borginni”. Rómaborg var þá, eins og ætíð síðan, vakandi í að fregua um landfundi, í |>ví skyni að fá nýtt verksvið til afi boða heifinu fólki kristna trú. Á Grænlandi hafði líka Rómaborg fyrir verkamenu 17 biskupa, hvern fram af öðrum, og einn þeirra, Eiríkur biskup Upsi, garðist postuli Vínlands á 12. öld, sannleiki, er virðist benda á, að Norðmenn hafl átt framhaldandi nýlendur á Rhode- eyju. Það er ekki nema líklegt a5 sögur- Guðríðar um ferðir Þorfinus, um fæðing Snorra og uin hina heiðnu og viltu íbúa landsins, hafi vakið eptirtekt i Rómaborg, og a« þar liafi verið nógu lærfiir og forvitnir fræði- menn i landaskipun til að rita sögu hennar. Og því er almennt trúafi, afi munnmæla sögur um þessar ferfiir Norfimanna til fjarlægs lands fyrir

x

Heimskringla

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.