Heimskringla - 26.07.1888, Blaðsíða 3

-—Bindindismer.n, segir sama blað,
hjeldu uiulirbúningsfund í Marsh-
all síðastl. niiðvikudag til að nefna
menti til fylkisjiings og hjeraðs-
stjóruar fvrir liljnd flokksins.—Hjer
eru pegar orðnar alltniklar jiólitisk-
ar hreifincrar; frjettablöðin farin að
raga fast strengina og núninguriun
orðin svo mikíll að eldurinn sindrar!
Minneota íí framttð fyrir höndunt!
Sáöastl. laugarilag var hjer herra
Flae frá St Paul í peim erindagerð-
uni að kotna hjer á fót frjettablaði;
honum leizt J.annig á hjer, að fært
tn undi að byrja á blaði, og kvaðst
mundu kotna alfarinn hingað tneð
j]l prentáhöld innan hálfsmánaðar.
Heyannir eru itjer f kring l»yrj-
iðar; tíðarfar hagstætt nú uttt stund
í dag utn 87 stiga hiti í skugga.—
Sjera X. S. I>orláksson og kona hans
g utóðir hans komu heim af
kirkju þinginu 8.J). m.; láta f>au
tn jög vel yfir hvað skemmtilegt hati
verið f>ar nyrðra. Móðir hans er
'^gt að mutti itvelja hjer tveggja
mánaðatíma.
25. nr. „Heimskringlu” hefur til raeð-
ferðar jgretourkom með ytirskript: Minn
ing”. Gretnin er heldur liðlega samin!!
l’ndirskriptiii XX Adatns nyðjar. Til-
T angur greinarinnar er auðsær.
liöfundurinn mun að eins vera eihn,
-.nda er heiKur þeim er hann verðskuld-
.tr fyrir að ltafa ungy^ð út pessu fúlegni,
• >kki í rnargn stnði skiptandi. Það fer fyr
ir hðf, eins og suuium ötfrum, sgm takn
•'kuggamynd af náunganum, að þeirra
eigin mynd kemur greinilega út. Þat!
'iefur nú iuörg kpna farið til Wiunipeg
án iiwk að minst sje ú pað í blaði. JCn
hðf. hefur nú ekki getað setið á sj<;r, svo
hann ltefur viljað greiða kontt fessari
veganesti. llaun er sjálfsagt hugulsam-
nr við kvennfólkið, fó hann sje ekki sjer
lega stórgjöfull. Iiverjar eru gessnr
„bajnarskrár” (óvíst hvaö margar), sem
höf. nefnir. Þar nœr hann sjer nú á lag-
ili, sent honum er svo eðlilegt; hann er
'jálfum sjer trúr, vesalingur. Jafnvel
Sölvi Helgason hefði ekki raulað petta
lag betur. „Og ltann upphóf sína rödd
og grjet”. Kn hann skyldi ekki rífa
klælti «in, reita Uár sitt og ausa moldtt
vtir höfttð sjer! Nei, hann er enginn
tívðingur; hann a£ eins grætur, en svo
hátt að heyrist um alla heimskringluna.
Það tókzt prautalega til. Hver skyldi
uú verðn til að hugga pennanu örvtent-
ingarfulia fáráð? Það vairi kierleiks-
rerk, ef ungu stúlkurnar vildu rejTta;
pess fleiri, pess betra. Hann getur pá
haít eiuhverja tii vara—rjett eins og
varaskeifu. Máske einhvor peirra yrði
Pá svo lukknleg og hráðheppin að ná
traustu taki á pessum kjörgrip, pó ekki
v;eri nenta um lítlnn tíma. Þafi er ekki
talað utn lnngan tíma í peim sökum,
ncma eptir pví sem verkast vill og pað
rteðst. Sporðhaldifi er íetinlega sleipt,
úvort heldur sem tekin er silungur eða
l*x, langa, keila eða blttgóma.
Að kona pessi hafi hjálpað mörgum
aystrnm sínum er fyllilegu satt. Kn um
lelðáhnn að h^fa reynt af fremsta megui
afi koma sjer í mjúkinn hjá heJdra
tolki. Hún hefuv samt ekki borið gtefu til
að komii sjer í mjúkinn hjé greinarhöf.,
pað sjá allir; var pað ekki slysalegt!
Höf. er Hjálfsngt alveg laus viö
peunau galla, pví pö haun máske snúist
d&lítitf a hæli fyrir sjer íieldri mönnutn,
sje kvikull í sa'ti, hiieigi sig og beygi,
ptuð er uú ekki gert í pvi skynj! patf
er nú bara nvtnóðins kurteisi og ekkert
aiiuað, og pó hann láti pá skilja að liann
viti talsvert og sje ;eðimikill mnður, og
pó hann kunni nú svona óvart atf gefa
náunganunt olnbogaskot, og tala ekki
*ni be/t um hauu á bak, er I'íiK nú
”kkert tiltökuinúl; pess háttar er nú bú-
ið að uú svo mikilli hefð í heiuti pess-
vmt.
K'iðiiet í greiumni óskar hann Uouu
peftsari, að hún megi hvílast í ró og friði
undir greinutn trjáa pelrra, er vaxa
kringum bústafi hennar (pann bústað er
hvíu for frá); pað yar mjög skynsam
log ósk, rtl pvi hún íysti því ytir. að
1‘fín uutudt aldrei aptur koma.
Adams-nyöji.
Oss f.ykir fyrir aft j,urf„ að
[irenta anuað eins og fietta í blað-
inu. En |>að væri ekki rjett að
neita laöiinuui varnar, J>egar f>eim
befnr verið sýndur órjettur. Frutn-
kvöðull f>rætunnar ber miklu f>vngri
ábyrgð.
Að undanförnu höfum v jer hlot-
ið að vísa allmörgum pessháttar rit-
gerðum til baka, og ef almenningur
er óánægður yfir f>ví, að nokkuð
f>essu líkt hefur komið á prent, f>á
svörum vjer pvi, að menn geta lært
af pessu, hvar peir sjálfir standa, og
fullvissum pá um, að meira af
pess háttar verður ekki jvrentað í
blaði voru. Ritst.
SPURNTNGAR OG SVOR.
Siðastl. vetur tók jeg mjer land í
Nýja íslandi, norður viS fljót, í „Odda”-
section, (p. e. sectionir með stökum töl-
um t. d. 1. 3. 5. 7. o. s. frv.), og strax pegar
jeg var lítið eitt farinn að vinna á pví
kemur gripa og jarðamatsmatfur sveitar-
rúSsins í Nýja íslandi ogvirðir land petta,
án pess í minnsta máta að taka pað til
greina er jeg gat pess, að jeg ekki hefði
skrifað mig fyrir landinu. Sveitarráðið
tilfærir pessa virðingar gerö í bækurnar,
auðvitað til þess atf fá afgjiild af landinu.
Jeg hafði pá ekki peniuga til atf taka
hinn svokalla'Ka r j e 11 á landinu, enda
sagði einn sveitarráðsmaðurinn tujer að
jeg gæti fengiK rjett á landinu til 1. p. m.
(;>:júlí)svo jeg kærKi mig ekki um að
hraða tnjer, en þegar jeg kom til Winni-
peg, í júní, pá eru „oddaiönd” ófáanleg
sem lieimilisrjettarlönd síðan 31. mai síð-
astl. Land petta sem jeg ætlaði að taka
er pví stjórnarland enn.
Kr jeg undir pessutn kringumstæðum
skyldur atf borga nokkuð af pessu stjórn-
arlandi, par jeg hef engin not pess?
Og vjlji jeg hafa pess not, hverjum ber
mjer pá atf borga?
O. G. A.
Svo framarlegti sem spyrjandi læfur
engin not af landinu nú, pá er ekki hægt
ati heimta af honum skatt. Sje hann
hins végar búandi á landinu, pó hann
viti að hann geti aldrei eignast pað, pá
er mikið líkiegt að hann verði að greiða
skattinn, ekki fasteignar-, heldur lausa-
árs katt.
1. Kr frjettablaðið „Króði” Iiðið und
ir lok?
2. Hvað liður skáldsögunui „Skin
eptir skúr”, eptir Jón Mýrdal; dó liún
metf „Fróða?”
3. Kr Gunnar Hulldórsson frá Hofl í
Vopnaflrði—fæddur og upp allinn í Kyja
flrði, nokkurs staðar hjer í Améríku, eða
er hann dáinn; fór uf tslandi áleiðis til
Ameríku árlð 1882.
S. M. 8.
t. Já.
3. Kfalaust að pvt er útkomu í pvt
blaði snertir.
3. Kinhverjir af kaupendum „Hkr.”
gera ináske svo vet að svara pessari
spurning i blatfinu.
Með pví oss er knnuugt hversu tnik-
il þörf vesturförum er á að hafa eitt
livert orðasafn sjér til leitfbeiningjw tneð
an peir eru að komast ofurlítið niður í
málinu og svo hitt >:ð fœstir peirra hafa
hin ágætu kennslukver peirra H. liriems
Jóns Olafssonar eða J. Hjaltalíns, sem
eru pau einu er vjer höfitm sjeð áís-
lenzku, pá setjum vjer eftirfylgjandi
orðalistti, ef ske mætti, að patf gæti hjálp
að ofurlítið peim sem ekkert kunna í
tn&lini.
Vjer vonuni að kaupendur blaðsins
mtsrirði ekki að vjer prentum petta i
blaðinu, par ossvar einskis annar kostur.
Framburð orðanua höfutn vjer reynt
að sýna metf orðmyndum er hefðu sama
hljóðgildi í íslenzku t. d. move framb_
raúvv^
Allnr fjöldi orðanna hefur t ensku
svipað hljóð og í islen/.ku. Þó eru nokk-
ur Ntftfliljóð til sem íslen/.kan liefur ekki,
t. d.
a stutt í man ntilii u og e sýnt með it
a lftngt í fatr “ e og ei .. e(i)
o óglöggt í her “ e og ö “ ö
u stutt í but íkist ö ö
j íjewel dsj “ dsj
ng í strong ng.Unt g “ “(g)
w í west satneinað ú vi eða úi “ (ú) ví
Áliér/lumerkHf er Nafnorð: ,
Maöur miui nutnu
Kvenuinaður woman vú’ntau
Piltur boy boj
Stúlka girl görl
Faðir /ather tað'Kt'r
Mótfir mpther moð’ðer
Systir síster sls’ter
Rróðir brpther ! brpð’Ker
Dýr aulmal a’nimal
Hestur horse hors
Uxi 0* ox
Kýr cow ká
Kind sheej) sjíp
Svíu 'fwine sVæu
Hmulur dog dogg
Hewta-pnr teeni tím
Morgunverður breakfast brek’fast
Miödagsveröur dinner din’ner
Kvöldv ertfur supper söp’per
Máitið meai míl
Mátur food fúdd
itrauð hreail brédd
Smjör butter bötter
Kjöt meal mit
Mjóik milk milk
Súpa soup súpp
Jarðepli potatos pó’te(i)'to8
Kaffi koffee kof’fi
Te tea tí
Sykur sugar sjúgiir
Líkami body bod’di
Höfutf head hedd
Hendur hands hands
Bolur trunk trönk
Fætur feet fít
Andlit fa<e fe(i)s
Búningur dress dress
Föt clothes klóðs
Hattur hat hatt
Húfa éáp capp
Treyja coat kót
Vesti vest vest
Buxur pants pttnts
Sokkar stokkings stok’kings
Skór shoes sjús
Skirta shirt shört
Kragi coilar kollSr
Borð table te(i)’b’l
diskur plate ple(i)t
Skál bowl ból
Bolli cup köpp
Hnífur kuife "" næf
Skeið spoon spún
Forkur fork fork
Ketill kettle keft’l
Pottur pot pott
Kanna ean kann
Fata pal pé(i)l
Hamar hatnmer ham’mer
Exi axe ax
Reka shovel sjöv’vel
Spaði sþade spe(i)d
HefillU H plane plein
Sög sow 80
Búsgögn furniture för'nitjúr
Stóll . ohair tsje(i)r
Rúm bed bedd
Rúmföt bed clothes bedd’klóðs
koffort trunk trönk
Kassi box box
Sópur lirooni bním
Sápa soáp sóp
Skæri seissors sis’sors
Nál niedle ní’d’l
Aktýgi harness har’nes*
Vagn wagon (u)ag’gon
Plðgur plow plá
Herti harrow har’ni
Hrífa rake re(i)k
uppskeruvtel reaper rí’per
Sláttuvjel mower mó’er
Kvísl fork fork
Iðn tráde treid
Vinna work (ú)vork
Ver/lun comroerce kom’mers
UppskerH ltarvest har’vest
Verkamaður láborer le^iýbör^er
fjómatfur sailor seilor
Bóndi farmer t’ar’mer
Vjelasmiður inaehinist ina’sjinist
trjesmiður carpenter kár’pen tör
Járnsraiður blacksmith blakksmitp
Skósmiður shoemaker sjú’tneikör
Skraddari tailor te(i)’lor
Málari plintér pein'tör
Sútari tanner tan’nor
Skrifari clerk klark
LærisTeiun appreutlce ap’preu’ tis
Bfirg town tán
porp village vil’ladsj
Hús liouse hás
Torg market mar’ket
Pósthú* p'íkst office póst'offis
Búð sliop sjopp
Sjúkrahús hospital hos’pítal
Stræti street strít
Vagnstöð statiou sta(i)’sjöu
Verksmiðja fáctory fak’torý
Verkstæði workshoit (u)vorksjo|>ii
Skrifstofa oflice Oflis
Vegur road ród
Járnvegur rallroad re(i)l ró<l
Eimlest train tre(i)n
Fariirjef ticket tikket
Steinn stone stóu
Kalk iime lœni
Grásteinn granit gra’nit
Sandur sttnd sand
Málmur metal met-t’l
Járn iron æ'ron
' fvopar copper kop’pör
Blý lead ledd
Silfui silrer sil’vör
Gull gold góld
Kol coal kól
Mót' l>eat pít
Lf'ir cíay Ule(i)
Mold mould ntóld
Jurf plant plant
Trje tree tri
Gras grass grass
Rót root rút
Stöngull steme stetnui
r«auf leaf líf
Skógur t'orest l'or’rest
Hey hay he(i)
Kornteguudir graiu gre(i)u
Ilveiti vvheat h(u)víf
Hafrar oats óts
Bygg Irarley barli
Kótávextir roats rúts
Ávextir frtirts frúts
Fjörður hay be(i>
Flói guli gölf
SJór sea si
Haf octwj ó’-sjiln
Eyland island æ’land
Meginland cóntinent kon’ti nent
Lönd countries kön’trís
Land land land
Vatn water (ú)vo-tör
Lopt air er
Jörð earth örp
Tungl moon mún
Sól " sun sön
Stjörnur stars stars
Himinn heaven hev’ven
Riki state ste(i)t
Yfirvahl officer of’fi-sör
Lög lows los
Lögreglulið police pó’Its’
Rjettur coart kórt
Ljós light læt
Myrkur darkness darkness
Sólskin sunshine sön’-sjæn
Skuggi shadow sjak’-dó
Hiti heat hít
Ivuldi cold kóld
Eldur fire fæ’(ö)r
ís •iee œs
Raki dampness damp’ness
Þurkur dranghth dráp
Regn rain re (i)n
Snjór snow snó
Hagl hail he(i)l
Mistur mist mist
Elding lightning læt’nin(g)
Tími time tæm
Ár year
Mánuður montli monp
Vika week (ú) vík
Dagur day de(i)
Nótt night næt
Morgun morning mornin(g)
Kvöld evening ív’nin(g)
Stund hoUr ár
Mínúta minute mínit
Sumar summer söm mer
Vetur winter (ú) vin’tör
Vor spring sprin(g)
Haust autumn o’tum
Sunnudagur sunday sön’de(i)
Mánudagur monday tnon’de(i)
Þriðjudagur tuesday tjús de(i)
miðvikndagur wednesday (ú)ve’ns dei
Fimtudagur thurs day pörsde(i)
Föstudagur friday fræ de(i)
Laugardagur saturday satör de(i)
Orð word (ú)vord
Nafn name ne(i)m
Spurning question kú’ves'tjön
Svar answér an’-sðr
Beiðni request re’kvest
Ijoforð promise prom’-miss
Samningur agrement a-grf-ment
Viðurkenning receípt re-sít
Verð value valjú
Borgutt payment pe’(i)ment
Peningar uiónv mon’-ní
Nörður north norp
.Suður south sáp
Austur east íst
Vestur west ( ú)vest
Lýsiugarorð:
Stór large lardsj
Smár small smoi
Mihill great gretf
Lítiil little lft’-t’l
llár hlgh hft'
Lágur low ló
Langur long long
Stuttur short sjort
Breiður broad lirod
Mjór narrow nar’ró
’Ölídur big Túgg
Grannur sliro slimm
Þungur heavv hev’-vj
Ljettur light læt
Sterkur strong strou g
Veikur weak ú vik
Ilarður hard hard
Linur söft soft
Djúpur deep <llp
Gruunur shallon sjal’ló
Sljettur SllKHlth stnúp
Hrufóttur rough röff
Fullur futl fÍM’l
Tómur empty em’tí
Kaldut’ cöld kóld
Heitur hot hott
Votur wet (ú)ve»t
Þur dry dræ
Nýr new ujú
Gamall old óld
Dýr dear <Hr
Ódýr clieap tsjip
Hægri riglit ræt
Vinstri left Teft
Bjartur bright bræt
Dimntur dark dark
Hrítur white li(ú)v«t
Svartur black blakk
itáuður reú red
Blár blue Mj ú
Sauuilr true trú
ö’ágnlegur itseful jtia’fol
Ógágutegur useless jús’less
Góður good gfidd
Ilhir bad liildd
Fagur beoutetul bjú’ti fúl
Ljótu r “giy ög’lí
Friður [iretty þrit’tí
Ófrlður hófnély hónt’U
I.aglegur liand.'.ome hHnd'síiin
Frumtölur
Klnn one (újvönu
TVeir two tú
Þrír three prí
Fjórir four fór
Ftmm tjve fæv
S«x sex six.
ftjíi seveu »ev-ven
Átta eight e(i)t
Níu nine næn
Tíu ten tenn
Ellefu elevan í-lev’-ven
Tólf twelve túelv-v
Þrettáu thirteen þör’tín
Fjórtán fourteen fói’-tín
Fimtán flfteen íif’-tín
Sextán sixteen six’-tín
Sautján seventeen sev-ven-tín
Átján eighteen* ei’-tín
Nitján nineteeu næn’-tín
Tnttugn twenty t(ú)ven’tí
Ilundrað hundred hön’-dred
Þúsund thousand Þá’-sand
Milíón million iKÍl-ljön
Fornöfn :
Eg I æ
Þú thou ðá
Hann he hí
Hún she sjí
Það it itt
Vjer we (ú)ví
Þú you jú
Þeir they ðe(i)
Þessir these ðis
Hinir those ðós
Hver who hú
Hvað what h(ú)vat
Sagnir:
Vera be tú bí
Lifa live liw
Vaka wake (ú) ve (i)k
Sofa sleep slíp
Sitja sit sitt
Standa stand stfind
Hvílast rest rest
Eta eat ít
Drekka drink drin k
Sjá see sí
Heyra hear hir
Finna feel fíl
Lykta smell smel’l
Smell takte te(i)st
Tala speak sptk
Þekkja know nó
Trúa believe be iivv
Berja strike stræk
Hefla plane pléi n
Saga saw so
Grafa dig úigg
Moka shovel shöv’v’l
Mála paint paint pe(l)nt
Káupá buy bæ
Hélja sell sall
Meðtaka receive rí-iw’
Borga p»y P«(i)
Mæla measure me(i)sur
Vigt weigh we(í)
Vlrða value valjú
Meta estimate e’stí-me(i)t
Skrifa write net
Hugsa fhink pin(k)
Gjóra do dú
Hafr bave hftw
Fara go g''
Kóína come köoam
Férðast travel trav’-vel
Flytja move múw
Siekjs fetch fetáj
Vinna work (ú)vörk
Bera carry kar rí
Vélta roll róll
Slteraupp hárvest har’rest
Slá mo» mó
Raka rake re(i)k
Iiinda bínd beud
Þreskja thresh presj
Smíða make me(i)k
HÖggVH héw hjú
Atviksorð:
livernig how há
Þanbig thus ðös
Vel well (ú)veil
111« ill tl’l
Hvertt vegua why h(ú)vse
Þess vegnn therefore tSer’for
Þareð beeause bi-kos’
Hvernu'i' when h(ú)veuu
Nn uow ni
Þá theu ðenn
Kuii pá atjlll stU’l
Ekki enti pá not yet nott jett
Fyv before bífór ‘
Árla eartx íi’r’lí
SítSla late le(i)t
Oft Often offu
Hjaldan seldom seldom
Ávalt ever ev’ver
Aldrei uever név’-ver
Fliótt quickly k(ú)vlkk’lí
Séint slowlý sló.lí
Stúndum somefimes söm’-ta'uts
HveV where húver
Hjer here hír
Þar there ðer
iiiugtu'i hither hitf’ðer
iHuigak rhither ðið-ðer
HtJma at home at hóm
Burtu away :<<Ú)v6(i)
Kkki tKlt uott
Já yes jes
Nei uo tló
Porsetuingar:
I'iJ to tú
Frá froiu fromm
'Við wíth ú(v)Ið
lindir Xiúcter öh’dCr
í iti inu
at «t
Sa’mtengingar;
OK and fiud
»n but bðtt
eö« or ör
ef if iff