Heimskringla - 15.11.1888, Page 2

ss-—----------------------------——
„ HelBstriBíla,”
An
lcelandic Newspaper.
Pitbmshbð
eveiy löursday, by
a Heimskkingla Pkinting Co.
AT
J' nbard St..........Winnipeg, Man.
ubscription (postage prepaid)
t> ear...................... ... ?2,00
« ths........................ 1,25
$ ths........................ 75
Pnyable in advance.
'ample copies mailed ftiek to any
»» -'s, on applicatiou.
Kemtir út (að forfallalausu)á hverj-
a liinmtudegi.
Skrifstofa og prentsmiSja:
85 Lombard St......Winnipeg, Man.
ItlaSit! kostar : einn árgangur $2,00;
h dfur árgangur $1.25; og um 3 mánuSi
7. eents. Horgist fyrirfram.
Þjóðiiit'iiniiiffarfjelugið heldur undir-
buningsfund ttndir kjörfund nœsta mánu
f .iTskvöld kl. 8 áíslendingafjelagshúsinu.
Weðlimir fjelagsins eru beðnir að sœkja
fundinn.
IJjer með tilkynnist að jeo
Aef selt f>eitn fjelögum, E. Jóhanns-
syni, J. V. Ðalmann og I>. Pjeturs—
*yni, blaðið HKÍmskrinylu með öllu
tilheyrandi.
Frímami Jí. Anderson.
Winmpeg, 12. nóvember 1888.
■3!- -X-
*
Samkvæint ofanrituðu leyfum
vjer oss að tilkynna almenningi, að
vjer höfuni pegar tekið við stjórn
blaðsins, er mun halda áfram að
koma út vikttleoa og svo vel úr
jrarði ffert sem efni og kringum-
stæður leyfa.
Vjer trevstum {>vl, að viðskipta-
menn hins fyrrverandi útgefanda
pess haldi áfratn að skipta við blað-
iB, |>ó útjrefandaskipti sjeu orðin,
og að Jveir framveois sýni oss sömu
fróðvihl 'og f>eir að undanförnu hafa
sýiit herra Anderson í öllum við-
skiptum.
Winuipeir, Man., 12. nóv. 1888.
Etjgert Jóhannsaon.
J. T'. Dalmann.
J>órf<teir> n 1‘jetursson.
ÍSLENZKUR SKÓLI.
I>að er stofnun sem vjer ís-
teudingar fvttrfum að komasem fyrst
á fót, ef menntuu vor lijer í landi
á ekki að verða einldiðuð os bók-
menntir vorar að liða hje • ttndir lok.
I>að er hvorttveggja að fjöldi ís-
lendinga notar ekki hjerlenda skóla
sem skyldi, trassar að láta börnir.
ganga á alfijiðuskólana, en elur
pau upp í fáfræði og ómennsku,
fiví síður að menn sendi ungmenni á
hina æðri skóla; og hinsvegar ertt
hinir innlendu skólar að sutnu leyti
ónógir, f»ví bæði er kenn/lan bund-
in við ahlur og efui og ýmsar regl-
ur, er útiloka fjiilda er annars |
rnundi sækja og ekki kenna peir j
heldur r óður.nál vort nje l>ók -
menntir. J>að er [>ví hætta búir, á
aðra hönd, að nietin fari á mis við
einasti háskóli, er kenni íslenzkar
bókmenntir eða norræn fræði, sem
sjerstaka fræðigrein, eins og t. d.,
pýzkar eða franskar bókmenntir, og
að eitis örfáir hinna _ betri háskóla
kenna ofurlítið hrafl í norðuclauda-
málum og bókineuiitum, og ])á
helzt sænsku og dönsku, en islenzk-
an er ekki svo tnikils metin. I>ó
má f>css geta, að á seinni tíð hafa
fáeinir hinna betri háskóla veitt ís-
lenzkunni meiri eptirtekt, t. d. Johns
Hupkins Univ., Madison, Yale, Har-
wa-d og roronto, tveir h nna pá um nokkuia ára tímabil; nje heldur
f\ rstnefndu einna mest; en hún er j æ(]ast neinn raeð viti til pess att inenn
gjöri fullkomna grein á allri breytni
sinni. Ekki geta menn heldur sanngjarn
lega íetlaxt til að jeg fari að hrekja á
bur‘5 hra. E. H. út í allar mögulegar æsar
stunduð ekki svo ritjög bókmennta
vegna sein málfræði.
Yfir hofuð sitja norðurlanda bók-
menntir enn á hakanum í hjerlend-
um skólum o<r íslenzkan einna mest. í Kða skyldu menn ætlast til, að jeg færi
n I
Þ .ð er J)ví auðsætt að eigi íslenzkar j að elta hvern pvættingiiin og ósaunindi i.
bókmenntir ekki uð deyja út í landi ! sem hægt er að koma með; eða fara að
f>essu, J>á verða íslendingar sjálfir j sjöra grein fyrir ölliiin verkum niíimin
að viðhalda beim; [>eir verða sjálfir j fyrir öllu sem jeg hef ritaH, og sýna, aA
að hafa menntastofnanir, [>ar sem ís-j jeg hafl pó einhverja ofurlitla pekkitigá
lenzkar bókmenntir sjeu kenudar j almennmn fræðum, t. d.
ekki síður en aðrar fræðigreinir; j hra. E. H. liefur, og væri ekki á alla
menntastofnanir, er sameini ísleuzk- : staði ódrengur? Ætti jeg að fara að
að ekki pirf að óttastað neinn trúi peim,
og pá er pa‘5 ekki giður örðugt að svara
svo ekki megi rangfæra; live örðugt er
að verja rjettindi sín, án pess að gjöra
á liluta annara eða líða órjett, án pess að
styðja rangindin; i einn orði, að gjiira
sjálfum sjer og öðrum rjett.
Flestir vita að pað er ómöguiegt að
gjöra fullkomna grein á neinu og sam-
bandi pess við allt annað; að oss ekki
er mögulegt atS skýra fullkomlega frá j t,0'a ia'/.t að landskostum. Að liauðár-
breytni vorri, verkum, orðum og liug-1 dalurinn hefði frjóvsamnstan jarðveg, pií
reniiingiiin um einn eiuasta dag, livað i Assiniboiue dalverpið, Qu’Appelle-dal-
verpið og austurhluti Souris-sljettunnar:
en eptir pví sem vestar dragi yrði jarð-
vegurinn purrari og sendnari og salt-
í hinum iniklu dalverpum, en sendinn
ella, málmar mjög litlir, eu kol talsverð
vestur undir Klettafjölluin og nokkrar
gagnlegar steinategundir, skógar með
fram vötnum á hálendi eða hæðum;
landið yflr höfuð nllvel fallið til jarð-
yrkju og vel til kvikfjárræktar, en mið-
ur til ávaxtaræktar og iðnaðar. Af pessu
landflæmi væri suður-Manitoba frá 49.
til 52. stigs norðurbr. og austur-As-ini
liin elta hvern pvættinginn og hver
ar og hjerlendar menntir. O,
bezta ineiintastofnan er skóli; f>ví|indin, hversu helber sem pau eru?
ekki einasta samansafnar hann J>ekk- [ reyna að færa peim heim sannin,
incrunni heldur einniu kennir hann
ungmenninu að leita hennar og uud
irbýr hann undir llfsstarf sitt.
I>að sem íslendinoar einna nanð-
synlegast f>arfnast er æðri skóli, f>ar
sem íslenzkar bókmenntir sjeu kend-
ar ásamt hjerlendum
visindum.
kenndur. Suðvestur frá liegina lægi
eyðimörk ei nefndist Missouri Coteau,
og paðan vestur væri l indið víðast lirjóst
ugt, jarðvegur sendinn og saltble.ndinn;
fyrir vestau Medicine llat yrði landiti
enn pá hörgulegra og til lítils uema bit
kaga; en vestur tindir Klettafjölluni
yrði landslag aptur fegtirra, veðurátta
inildati og jarðvegur frjóvsamari, po
álíka o" pá er I V!l'ri land pað fremur fallið til kvikfjár
ræktar en akuryrkju. Af hintt mikla
tlæmi, er norðan að hjeruðum pessum
ltegi, væru liinar víMendu Saskatchewan-
osann
Eða
sem !
einnig ýmsir góðir landflákur 1 dalverp-
ttm og á sljettum allt vestur að Kletta-
fjöllum.
1 sambandi við petta Ijet jeg pess
getið, að pessar landlýsingar væru sum-
part eptir minum eigin skoðunum og
suinpart eptir lýsingum landinælinga-
manna eiusárei-Sanlegum eins og landlýs-
ingar nokkurntíma va;ru og ekki pyrfti
menn lieldur að óttast að jeg talaði fyrir
peninga, pví jeg væri ekki lengur í um-
boði stjórnarinuar.
Þar næst fór jeg nokkrum orðum urn
i
iiinjiutuing, um orsakir til hans og áhrif
hjer og lieima; áleit, að ef inönnum
vegnnði betur ltjer á landi en á Íslandi,
pá væri rjett fyrir menn, sem ættu par
mjög örtiugt uppdráttar, að koma til
pessa laqds, þó pví a"5 eins að peir gætu
unnið fyrir sjer sjálfir eða ættu menn að
lijer, er um pá gætu sjetS, og að rjett
væri fyrir inenn hjer, að hjálpa peim til
að koina, en pó væri ineira áríðandi að
hjálpa innflytjendum pegar hiugats kæmi
hæ«i til atvinnu og bústaða. Útflutningur
djettur liyggilegastar, jarðvegur víða j frá íslandi pyrfti ekki að vera pjóðinni
gótíur, en loptslagið aptur á móti kald-
skaparinn sjálfur heftir enn ekki getað i ar;l- *>g pegar Itorður fyrir drægi yrði
kennt afl pekkja og elska sannleikann. kuldinn á vetrum óbærilegur og Iaiidið
Með öðrum orðum; ætti jeg að fara nð P'* ‘’hýggilegt livítum mönntim.
elta öll ósannindi E. II. og reyna að I ‘trgrreindiiiii lijerutium
Af áð
væri Manitoba
bezt fallið til akuryrkju og einnig vel
fallið til kvikfjárræktar, en rniður til á-
vnxtnræktar og iðnaðar. Austur-Assini-
t>að er nokkurn veginit víst, að
flestir munu viðurkenna ]>að f>arf
legt og gairnlecrt að konia utiji ís-1
lenzkum æðri skóla, en hitt er einn- i
ig álíka víst, að J>efrar til fram-
kvæmdanna kæmi yrði annað ujiji
á teningnum. Þákæinu mótbárur og
undanfærzlur í staðin fyrir faour-
mæli og mikilyrði; J>á væru menn
of fátækir eða f>eir hefðu eitthvað
annað á jirjónunum og gætu ekki
sinnt f>vi, og [>á kannske jræfu hin-
ir hreinlyndari í skyn, að fyrirtækið
væri ó]>arft eða hreirit og beint for-
dild og flónska. I>ó er lanjrt frá aÖ
allir hugsi svo, f>vl marjrir munu
peir, er sjá f)örfina og vildu vinnu
og eignir 1 sölurnar loggjn til að
kon a slíkri stofnun á fót.—Auðvit-
að yrði allt að vera 1 smáutn stfl
fvrst uin sinn; skólinn lftill, kennar-
ar fáir, námsgreinar fáar og
kennslustigið enganvegina hátt. En
rneð góðu fyrirkomulagi gæti skól-
inn jafnast á við hina svokölluðu
efri skóla (High Sehools) hjer í
landi, er nokkurn vecinn samsvara
líeal-skólunum á norðurlöndum; svo
að á hontim væru keund un(Firstöðu-
atriði almennra fræðigreina, t.d.mál-
fræði, fjelagsfræði, fag trfræði nátt
úrufræði, onr stærðafræði; og netn-
endur undirbúnir undir embætta-
skóla, vísindaskóla og háskóla.
sannfæra slíka menn og hann er. ÞattH
dettur mjer ekki í httg. En hitt skal jeg j
trcé&uni oo- j reJna; að gííira Þa grein fýrir verkum j
j inínum, að menn geti dæmt um hvað er ji,,,ia vœri >'viPað Manitoba, en vesturhlut-
i satt eðu rjett i frnmburSi hra. E. II., pví i inn ileizi ile,liur fyrir kvikfjárrækt. A1
pótt ekki sje hægt að setja hjer full- | herta, Saskntchewan og Atabaska lijer
komna frásögn e5a leiöa lesarann tít í j uiiin 'æru einkum kvikfjárlönd.
hjerlenda ineiintuii, jog hins vegar
að vjer gleymum vorum eigin bók-
menntum. I>ví um leið o£ lijerlend-
Scar móti brje.fi K. 11.
III.
En pað er ekki eimtngis Jiaineefn
iny brjefsins, sem er atliugiinarverð,
heldur e/nt'ð.
Aðal-innihalditS virðist vera, að nítSa
niður verk mín og ritstörf og að ófrægja
ar bókmenntir ná yfirhönd, ,er liætt j ,niK f> rir Pau, vankunnáttu mína og var
við að vorar eigin bókmenntir
Iiverfi, að hugsunarliáttur vor breyt-
is; og að f.jóðlíf vort þverri, eins og
jurt visnar í aiinarleguin jarðvegi.
l'il að koitia í veg fyrir [>etta J>urf-
tim vjer inenntastofnanir, er sant-
eini lijerlenda menntun við vora
eigin; fiurfuin skóla, ]>ar sem is-
Jenzkar bókmenutir væru kemtdar á-
samt hjerlendum bókmenntum og
öðrum fræðigreinum.
Aðrir ]>jóðflokkar lijer í landi
hafa furtdið til líkrar parfar, og
reynt að fullnægja henni með J>ví
incimsku.
Sje málefni petta nokkurs metið—og
paö hafa nienn gjört—, pá hefur almenn-
ingur rjett til að vita hvað satt er í pví
er liann snertir, pó ekki í pví er mjer
einum viðkemur. Og pess vegna er jeg
skyldur til að viðiirkenna puð sem satt
er. En livað álit manna snertlr, pá er
p ið þeirra cigin að sjá fyrir, að pað sje
rjett; nje heldttr hafa mertn rjett til at!
dattna, ueina peir pekki málið tll lilítar,
eða að áfella neinn, nema peir sjett sjálf-
ir betri.
Mjer er ekki ókunnugt um, að til
að koma ujip menntastofnunum, J>ar | erti peir sem álíta, að af pví svo margt
sem peirra eigin bókinenntir værtt sje sagt á jnenti’, eins og hra. E. H. gjör
kenndar. I>annig hafa Frakkar, ! ir í brjefinu, pá liljóti pó eitthvað af pví
J>jóðverjar, ítalir og Norðurlanda- j að vera satt. Aðrir álíta, að áburður
Jijóðir sína æðri skóla og undir-há-j hra. E. H. sjeof órnerkilegur til pess at(
skóla; og f>ó er f>eim ekki eins brýn ! nokktut tillit sjc til iians tekið. Sjálfur
nauðsyn eins og oss; J>ví bæði eru
bókraenutir f>eirra kenndar á bá !
hef jeg fundið gjörla, ltve örðugt er að
ilraga liiiu uiiili peirra ósanninda, sem
skólutn hjerlendís, en vorar alls svaraverð eru, af pv1 aðrir glæpast á
ekki. J allri Ameríku er ekki einn peint, og hinna, sem eru svo práðaber,
allar hörgur, pá vil jeg reyna að setja
svo mörg og ljós vegamerki, að liver
1 sanngjarn inaður geti sjeð, livað natt og
I rjett er í tnáli pessu.
Efni brjefsins tná skipta í tvö aðal-
ntriði.
1. Það er viðkemur almenningi, nfl.
innðutuingsstörf mín, ritstörf og fram-
gengni mína yfir liöfuð.
2. Það semekki viðkemur almenningi
uefnil., menntun iníu og liæfilefileikar.
Skal pá fyrst til umræöu taka störf
mín viðvíkjandl innfiutningum.
Fyrstu ákreru brjefsins viðvlkjandi
ofannefndum ftindi hef jeg áður svarað.
Nú skal jeg pess að auk skýra frá
rieðu minni á tjcSum fundi, eptir pví
sem jeg veitsannast.
í byrjun gaf jeg stutt yfirlit yfir Ka-
nada og Kandaríkin, kosti peirra og ó-
kosti og ástand landsbúu; gat pess, að
loptslagið væri mildara við strendurnar
en unt niiðbik hindsins, og mildara á
vesturströndinni en austurströndinni
en jaríívegur væri aptur frjóvfamari
unt miðbik landsins en stratidlendis;
skýrSi með fám orSuni frá fylkjum og
hjeruðum Kanada; kvað suður-Ontario
eða hálfeyjuua milli stórvatnanna bezta
hluta rikisius, landslag mjög fagurt,
loptslag milt og jarðveg frjóvsaman
fylkið nuðugt að inálmum og skógum,
fiskveiði nokkra, ogfylkiðágœtlega fallis
til ávaxtaræktar, akuryrkju, iðnaðar og
verzlunar; enda menntnn par á hæsta
stigi hjerlendis. Austurfylkin, Nova
Scotia, New ISiunswick og Prinee Ed-
vvard-ey hefðu milt, en saggasamt og
umhleypiugasaint loptslag, meðallags
jarðveg, en yfir liöfuð allgóðu lands-
kosti, tulsverða náma og sjávarútveg,
ejnníg allmikia kvikfjárrækt, jarðyrkju
og iðnað. Quebec fylkiS væri kaldara
og hrjóstugra, og væri skógarhögg og
kvikfjáriækt jarðrækt aðaiutvinnuvcgir,
eínnig námagröptur nokkitr og iðnaS-
ur. British Columbia hefði einuig milt
loptslag, votviðrasamt meS ströndunmn.
en miklu ptirkasiimnra austanvert strand-
fjallanna; landslag mjög fjöllótt og und-
irlendi tnjög lítið í dalverpttm og jftrð-
vegur grunnur og grýttur; helztii aufl-
legð landsins væru námar og skógar,
einnig væri par fiskiveiði talsverð, nokk-
ur akuryrkja, en jnrðyrkja mjög lítil.
Mið-Kanada eða Munitoba og Norðvest-
urlandið liefðu meginlandsloftslag, pttrr-
ara, kaldara og umskiptameira en í
strandfylkjunum, landið væri ein afar-
tnikil skóglítil sljetta, hækkandi eptir
pví, sem vestar dregur frá 700—800 fet
yflr sjávarmál í Baúdárdalnum til 3000
fet yfir sjáv.m. vesturundir Klettafjöllum,
ár og víitn fá, en jarðvegur frjóvsamur
ÓnumiS iand væri ennpá mikið í
Kanada, pó beztti lilutar landsins vœru
pegar hyggðir. í N. Brunswick austantil
væri talsvert af góðu lieimilisrjettarlandi
fáanlegt og nokkuð fjárræktarlaud í
Nova Scotia; á Prince Edward-ey væri
allt land uumið, en 5 Quebee. allmikið af
góðu skóglandi og jarðyrkjulandi enn ó
tekið; í Ontario einkum norðvestur hlut-
anmn með fram Huron-vatni og Superi-
orvatni væri mikið af námalandi og
skóglaiwli óuuinið, eu allt of Urjóstugt
til ukuryrkju eða kvikfjárræktnr jafn-
vel. British Columbia væri að mestu
óiiumin, nema stærstu dalverpin, strönd-
in og Vancouver-eyjan, sem væri nú
talsvert hyggð, pómætti enn fá nægilegt
til ógagns svo iengi sem liann ekki
leiddi af sjer lnndauðn eSa fólkseklu, en
gæti par á mótí verið vestnrförum sjálf
um til ómetanlegt gagns; og _undir ðllum
kringumstæðum væri pað gagnlegt og
skylda vor, að lijálpa peim er hingað
kæmu. Orsakirnar til vt sturferða vœru
að nokkru leyti heima og að nokkru
leyti lijer í landi; helzta orsökin til út
flutninga frá íslandi væri sú, að almenn
ingur par áliti iand petta betra en ís
land og hygði að peir myndu bæta kjör
síu með pví aS fiytja liingað, par sem
peir einnig fengju að sjá vini sína og
vandamenn aptur. Orsakirnar hjer væru
tilraunir pjóSarinnar til að byggja land
petta og auka vinnukraptinn; Canada
stjórn, járnbrautafjelögin og landfjelög-
in gjiirðu pað ekki af eintómuin brjóst-
gæðum að styðja aS innllutningi og
iundnáini eins og pau hefflu gjört, lield-
ur til að byggja laudið og gjöra sjer
pað arðsamt. Útlendum pjóðum vœri
hjálpað fyrst í stað meSan nýleudustofn
vreri aðkomast á fót og fólkið að kom
land á Vancouvereynni og öðrum eyj- ast á rásina, en pegar pað viori fengið,
pá væru landnenmrnir látnir sjá fyrir
sjer sjálfir. Þetta væri íslendingum ekki
alveg ókunnugt. Fyrst framnn af hefði
Canadastjórn hjálpað ísiendingum töiu-
um, t. d. Qtteen Charlotte eyjunum og
Malcolm-ey, einnig á strönd megin-
landsins og í döluunm austan strand-
fjallanna, t. d. Frazerár-dalnum, Iíooto
nayár-dalnuin, Columbiaár-dalnum o . s.
frv., en norðurhliiti fylkisins va;ri alveg j verb par tii nýlendan við Winnipegvatn
óbyggður og allgott kvikfjárland. í ',lr stofnuð, on síðan minna; og nú, peg
suður-Maniloba, fyrir sttnnan 52. stie; í ar intrðindi væru á íslandi og fólk vildi
nhr. vceri enn pá talsvert land iitekið, oe flytja paðau, fengist hvorki stjornin hjer
norðurhluti fylkisins iillur óhyggður
enda iítt byggilegnr. 1 Kmiðárdalnntn
mætti enn pá fá gófl hoimilisrjettarlönd:
pá væri og lainlspildan niilli Winnipeg
og Manitoba-vatna gott kvikfjárlnnd,
einnig væri landið vestanvert við Mani-
tobavntn vífla byggilegt; i suðvestur-
Manitoiia væri nokkur bæjarstæði (town-
Iije fjelögln til afl leggja neitt liðsinui til
muna, pvi innflutningurinn væri nú
lenginn. Islendiugar hlytu nú að sjá fyr-
ir sjer sjálfir og hjálpu p.iini landsmönn
j 11111 sínum er lijálpar pyrftu, en petta
j gætuni \ jer bozt með pvi að gefa áreið-
aulegar og nákvæmar upplýsingar itm
j land pesta og ástand manna hjer, og
| ship-s) ónutnin, en lielzt til fá og strjál j með pvi að leðbeina innflytjendum eptir
fyrir nýlendu. í Assiniboia væri | megni. Þunnig gætum vjer spornað viö
landið fram með Qu’Appelle-dalnum ji!
eintia iiezt fyrir nýlendusvæði, par na-st
partar af Souris sljettunni, einkum land
ið með fram Elgshæðum. 1 Alherta
væri víða gott lijarflræktarland.
j að vesturfarar flyttu panga* sent litla eða
enga atvínnu væri að fá eða til hrjóst
ngra landshiuta eða yrflu afl sæta órjetti
ai Pjerlenduw, og afstýrt tnörgu óláni.
Að innfiutningur færi eptir atvinnupörf
tnm og að rangt væri að flytja fólk inn í
Af nýlendum peim. er Islendingar ]an(jj.s t
hefðu stofnað, vn;ri Minnesota og l>a
kota nýlendurnar einna iiezt akuryrkju-
lönd, ení Canada, Argyle-nýlendan í suð
vestur-Manitoba, nýlendurnar við W itmi
pegvatn og Manitobavatn vrcrit fremur:
hentari til kvikfjárræktar en jarðyrkju,
ajitur væri Þingvallanýlendan og Qu’Aji-
pelledals-ný leadnn gófl jarðyrkju og
kvikfjárlönd. Nýlendusvœfli Pað ('r lir.
8. Ivristófersson lienti á umhverfis Dau-
phiuvntn, norðvestan við Klding Mount-
ains, hefði allgóðan jarflveg og fagurt
útsýni, eu lægi helzt til norðarlega, autt
fyrir norðanvindum, og pví tnundi liætt
við sumarfrostum, auk pess væri pað a!!t
of iangt frá járnbraut. Nýlendusvæði
mietti fá fram með Manitoba- og Wiuni
peg-vötnum. við Moose Mountains og
með fram Qu’Appelle-dalnum, sitðrest-
af ÞíngvaBanýlendunni, ullt vestur til
Crooked I.ake; par fjrír vestan ræru
nema fengið gæti atvinnu og sjefl
j fyrii sjer; að bezt væri að látafólk sjálf-
! rátt, en hjálpa peim er liingtið flyttu og
lijálpar pyrftu.
Bústaði kysu inuflytjendur eptir
kringumstæflum samkvæmt pekkingu
sinni og högum. Austurfyjkin værtt
betri fyrír ungt og einhleypt fólk er
iðnað vildi stunda eða læra til mennta,
en vesturiandið fvrir fjölskvndufólk og
erfiðismenn.
hanilwirni viðvíkjandi sagði jeg afl
pað væri aðalverk fjöldans er hingað
flytti, en til pess útheimtist töiuverð
pekking á hindtuu og þjóðinni. Hingað
til hefði landnám I.slendinga ekki verið
sem heppllegast, og ef iiinir tyrstu ís-
lenzkir lundnemar liaft pó þeltking seiu
inetin ltafa nú, pá befðu nýlendur vorar
Kkloga verifl nokkrum lir.stigum sunnar
og næt haflntt en pær nú «rtt; nóg lattd