Heimskringla - 28.03.1889, Blaðsíða 1

3. RI'
Winnipe«í, Man. 38. Marz 1889
Nr. 13.
ALMENNAR FRJETTIE.
FRÁ ÚTLÖNDUM.
ENGLAND. t»ó margt hafi
gengið skrikkjótt um undanfarinn
tima og pó inargir hafi spáð upp-
leysing Júngsins, J)á hefur Salis-
bury gamli enga hugmynd um að
hlaupa frá stjórninni. Um daginn
áður en hítn fór yfir til Frakk-
íands ijet Victoria drottning kalla
hann fyrir sig til að fá vissu fyrir
hvert satt væii er almannarómur
segði, að hann hugsaði til J>ing-
rofa innan skamms. Fullvissaði
hann hana að Juer fregnir væru að
öllu leyti ósannar, að sjer hefði
ekki komið til hugar annað en
láta Jdngið halda áfram að vera til
sinn ákveðna tíma. Og hann
kvaðst ætla að reyna að halda
J>inginu við liði svo lengi sem lög-
in leyfðu sjer, og kvaðst J>ví ekki
vænta eptir að almennar kosningar
færu fram fyrr en árið 1893.
Gladstones og Parnells-menn aptur
4 móti vona eptir pingrofi J>á og
pegar, en pað einsvíst sprettur af
lönguri til pess að svo verði. T>eir
álita sem sje að færu almennar
kosningar fram i vor yrðu peir stór-
um í meirihluta á næsta pingi, en
pað ráða peir af pví að peir vinna
nú hverja kosningasóknina á fætur
annari, út um landið, og pað með
stórum atkvæðamun. Eru nú
Gladstones fylgjendur farnir að
minna karl á, að fyrir nokkru síðan
hafi hann sagt, að pegar pjóðin
væri tilbúin að breyta skoðun sinni
á írlandsmálum, pá mundi mega
finna ráð til að uppleysa pingið. Nú
vilja fylgjendur hans að hann syni
hvað hann kann í pví efni.
Von er 4 að upp komi ný og
stórkostleg svik pegar rannsóknar-
nefndin í Parnell-málinu kemur
saman aptur, hinn annan apríl næst-
komandi, eptir hálfsmánaðar uppi-
hald á fundarhaldi.—Þrátt fyrir pað
sem fram er komið vill Salisburry
ekki öðru trúa, en að Parnell hafi
skrifað brjefin, sem Piggott viður-
kenndi afi hafa skrifað. Salisbury
sagði svo afdráttarlaust á opinberum
fundi í vikunni er leið, og undrast
flestir pessa dyrfsku hans.
Fullyrt er að Salisbury-stjórnin
hafi á prjónunum alveg nýtt frumv.
áhrærandi landsölu og laridleigu á
Irlandi, en að pað verði ekki lagt
fyrir pingið fyrr en á næsta vetri.
Jafnframt er og fullyrt að Gladstone
hafi í smíðum nýtt frumv. til laga
uin sjálfsforræði íra, og að helztu
fylgjendur haus muni iunan skamms
kallaðir á fund til að ræða pað og
annaðtveggja taka pað að sjer til
frainfærslu eða fella pað.
AF MEGINLANDI Evrópu er
ekkert sjerlega markvert að frjetta.
Sem stendur veldur pað helzt um-
tali að Rússa keisari 4 nýlega að
hafa sent Svartfellinga-stjóranum
(Karageorgeviteh prinzi) heilmikið
af herinatina byssuin og skotfærum
að gji>f. Af pví er ráðið að keisar-
ann langi til að koma honum á
Serbíuveldisstólinn í stað Alexand-
ers I., hins nýgerða konungs, sem
hann óttast að ekki verði nógu vin-
veittur Rússum, prátt fyrir að allir
tölilu pað sigur Rússa pegar faðir
hans sagði af sjer.—1 vændum er að
bráðum verði gefinn út bæklingur,
par sem sýndar verði orsakirnar til
konungsskiptanna í Serbfu, og sjest
pá að iivað miklu leyti Ilússar voru
valdir að byltingunni.—Auðsætt er
pað, að ekki pykist Alexander I.
hafa of traust sæti á veldisstólnum,
af pví hanu rjett nýlega liefur skrif-
að móður sinni og beðið hana að
koma ekki til Serbíu fyrst um sinn,
af pví gætu leitt stór vandræði fyrir
stjórn sfna.
Af Frakklandi eru pær fregnir
markverðastar, að í Parísarborg er
ný komið á höfuðið ákaflega stórt
peningaverzlunarfjelag, og eru skuld
ir pess svo skiptir hundruðum milj.
franka. Þetta fjelag var svo venslað
stjórninni að formaður hennar tók
sig sjálfur til og bað auðmenn að
hlaupa undir bagga og hjálpa fje-
laginu við, en til pess purftu 40
milj. franka. Dessir peningar
fengust, en fjelaginu var eigi að
síður sundrað, og á að koma annað
nýtt f staðinn. í>etta hrun hafði ill
áhrif á peningamarkaðina hvervetna
í Evrópu og jafnvel f Ameríku.
Greinilegt er pað orðið, að
pess meir sem stjórn Frakklands of-
sækir Boulanger, pess meira álit hef-
ur alpýða á honum. Núnaumdaginn
ferðaðist hann suðvestur um landið
til Tours, og hvervetna er lestin
stansaði á leiðinni voru menn sam-
ankomnir svo púsundum skipti til
að fagna honum. Og í Tours voru
yfir 30,000 saman komnir um-
hverfis vagnstöðina til að heilsa
honum. Um kvöldið var honum
haldin veizla og par flutti hann svo
punga ávítunarræðu, að stjórnin
segir pörf að hegna hom fyrir. En
til pessa hefur ekkert verið gert í
pá átt.
í fyrri viku sendi hann kjós-
endum sínum í JVo ro'- k j örd æ m i
brjef og kvaðst nauðbeygður til að
gegna pingstörfum fyrir Parísar-
borg og verði pvf að sleppa hend-
inni af Nord. En hann huggar pá
með pví að 6 mánuðum hjer frá
verði hafðar almennar kosningar.
FltÁ AMERIKU.
BANDARÍKIN.
Vel ætlar Harrison forseti að
byrja, eða hitt heldur, að pví er
snertir viðskipti við Canada. Kein-
ur pað nokkuð einkennilega fyrir
að forsetarnir hver fram af öðrum
fara með hótanir eða svo gott pegar
pingið pykist vilja vinna að viusam-
legu samkomulagi ríkjanna og að fá
öll viðskipti gerð sem greiðust.
Má vera að forsetarnir hugsi sjer að
hræða kjark úr Canadamönnum, en
pað liklega gengur illa. Dað sem
sje er í vændum að forsetinn stað-
festi lög pessa dagana og auglýsi
pau í gildi, er gersainlega fyrirbjóða
Canadamönnum að veiða fisk, seli
eða hvali í Behringssundi. Með
pessu tekur Bandaríkjastjórn að sjer
dómsvald yfir pessum hluta hafsins
og auglýsir jafnframt að hún ein
ætli að útkljá petta mál uin vald
yfir sundinu, en sem stórveldin öll í
sameining hafa enn ekki pózt geta
útkljáð. Degar Rússar fyrir 22 ár-
um síðan seldu Alaskaskagann vildu
peir eigna sjer sundið og selja pað
eða nokkurn hluta pess með, en pá
neitaði Bandaríkjastjórn að viður-
kenna pað eign Rússa. A pessu
tfmab'li hefur skoðunin breyzt petta
Iftilræði.- Jafnframt er oj i \æud
u ii að forsi ti'iu pá ‘>g pegur ».ug-
lýsi í gtldi lög, er fyrirbjóða Can-
adamönnum, er búa við landamærin,
að ganga til vinnu yfir landamærin,
en pað gera margir á suðurskaga
Ontariofylkis; ganga til vinnu í
Detroit og staða par í grenndinni.
í vændum er að nefndin sem á
hendi hefur gæzlu flutningslaganna
í Bandaríkjum, ferðist um Canada f
vor, eptir bæði Kyrrahafsbrautinni
og Grand Trunk-brautinni. Er eins
víst að hún fari eptir Kyrraliafs-
brautinni alla leið vestur að Kyrrahafi.
Nefndin fjekk skipun um petta í
ágústmán. síðastl. frá Bandarfkja
stjórn. A hún að komast eptir
hvert hin ofannefdu brautafjelög
eiga eða hafa vatd 4 brautum í
Bandarfkjum, hvert verzlunarvarn-
ingur frá Bandarfkjum er sendur
með canadiskum flutningafjelögum,
ef svo, að hvað miklu leyti, og á
hvaða hátt, og hvort meiri tollur er
tekinn af Bandaríkja skipum, er
fara eptir canadiskum skipaskurð-
um, heldur en af canadiskum skip-
um. Nefndin kemur saman í New
York 10. maí næstkomand til að
gera ráðstafanir pessa ferð áhrær-
andi, og leggur af stað viku síðar.
Harrison forseti hefur kjörið
Whitelaw Reid í New York fyrir
ráðherra Bandaríkja á Frakklandi,
en óvíst er að hann piggi boðið;
hann hefur heimtað ráðherraembættið
4 Englandi og kveðst ekkert annað
viija piggja.
Sagt er að Harrison ætli ekki
fyrst um sinn að senda neinn ráð-
herra til Englands, en hefur pegar
f kyrrpey kjörið manninn, en pað
er Chauncey M. Depew rfki í New
York. Depew er einn af peim
flokki, er síðastl. sumar vildi ná
kosningu á Chicagofundinum, til
að sækja um forseta embættið.
Dess var getið f fyrra að talað
væri um að grafa skipaskurð norð-
vestur yfir skagann milli Efravatns
og Michiganvatns_ Nú kvað fjelag
vera tilbúið að byrja undireins og
Michiganpingið veitir leyfið. Skurð-
urinn verður 30 mílna langur og
styttir ieiðina milli Chicago og Du-
luth um 270 mílur. Efravatnsmeg-
in verður myni.i hans 15 milur fyrir
austan porpið Marquett, en Michi-
ganvatnsmegin nálægt porpinu i^s—
canaba.
Grover Cleveland er sem stend-
ur að ferðast um eyna Cuba, ásamt
konu sinni og nokkrum af peim
mönnum, er skipuðu ráðaneyti hans
um síðastl. 4 ár.
í vikunni er leið flutti blaðið
Fargo Argus skorinorða ritgerð uin
hveitiekluna f Dakota. Telur pað
óvíst að í Territóríinu sje nóg
hveiti til útsæðis, pað er að segja
af hveiti, sem óhætt sje að sá, og
varar bændur við að kaupa ekki allt
hveiti sem býðst. Ennfremur spáir
blaðið pví, að áður en næsta upp
skera verði um garð gengin muni
purfa að fá hveiti aðflutt til heimil-
isparfa, og varar pá sem kunna að
eiga hveiti, að láta ekki draga pað
úr greipuin sjer að svo stöddu, og
pað pó gott verð verði boðið fyrir pað.
Skýrsla yfir hveitiuppskeru sfð-
astl. árs í Bandarfkjutn, nýútkomin
frá stjórninni í Washington segir
að meðalpyngd hveitibush. hafi á
síðastl. sumri verið minni en um
undanfarin 6 ár, og að eptir vigt
hafi hveitiuppskera Bandaríkjanna
verið 25 tnilj. bush. minni en hún er
eptir máli. Meðal pyngd hveitibush.
í Dakota segir stjórnin að hafi verið
rúmlega 52 pund á síðastl. sumri.
Allun sfðastl. vetur liefur ríkis-
pingið í Virginia hinni vestri verið
aðgerðalaust eða nær pvf, vegna
vandræða, er leiddu af rfkisstjóra-
kosningum. Nú nýlega var pví
máli lokið, og repúblíkar væntu að
koma sfnum manni að. En nú í
sfðastl. viku gaf yfirrjetturinn pann
úrskurð, að núverandi ríkisstjóri
hlyti að halda völdum pangað til
næst að rfkispingið kemur saman.
Jafnræði fiokkanna á pingi var svo
mikið, að í vetur leið meir en 2 mán.
tími svo að ekkert mál var leitt til
lykta á pingi, er allt spratt út af
pví stappi um ríkisstjórakosningu.
Fjelag eitt f .Jackson Michigan,
hefur fundið upp ráð til að fá sex-
falt meira gas til uppljómunar úr
kolum, heldur en áður hefur verið
mögulegt. Áður hafa fengist mest
6,000 teningsfet af gasi úr hverju
einu tonni af mókolum, en með
pessari nýju aðferð fást 40,000 ten-
ingsfet úr tonninu. Ljósið, er petta
gas myndar, er sagt betra, bjartara
og loginn stöðugri, heldur en núver-
andi gasljós.
Rafurmagninu var fengin ný
atvinna f Scranton, Pennsylvania, f
vikunni er leið. Nál hafði stungist
á kaf f fót á manni og gengu margir
læknar til að leita að henni, en
fundu hana ekki. Um sfðir tóku
læknarnir pað ráð, að peir fluttu
manninn að rafmagnssporvegi á einu
strætinu og hjeldu fætinum að einu
búrinu par sem rafurmagnið (sem
knýr áfram vagnana) er geymt, og
eptir 15 mínútur dróg pað nálina út
úr fætinum.
Nýdáinn er f Washington Stan-
ley Mathews, aðstoðardómari víð
hæstarjett Bandarfkja, 65 ára gam-
all. _____________________
Erievatn er orðið íslaust og
gufuksipaferðir byrjaðar. Horfur
eru og á að hafnir við Efravatn og
Huronvatn leysist úr ísböndum
pessa dagana, ef saina veðurblfða
helzt.
Fyrir Minnesota-ríkispinginu er
frumv. til laga er ákveður að pað
varði sekutn að kalla kunningja sinn
inn á hótel og gefa honum S staup-
inu.—öðlist pau lög gildi verða
menn nauðbeygðir til að útbúa sig
ineð nóg af smápeningum, svo menn
geti laumað skildingum í lófa hans,
pegar inn kem„. að borðinu.
Bindindismannafundur var hald-
inn í Huron, Dakota, í fyrri viku,
mættu paryfir 600 manns. Áf ’nd-
inuin var safnað loforðum uin fjár-
framlögur til að fá kosna bindindis-
menn í inaí í vor, á stjórnarskrár-
sainpykktarpingið er sett verður 4.
júlí næstkomundi. Á fundinum
fengust f loforðum $6,000, en betur
má taka á ef að gagni á að koma.
í Minneapolis voru peir bræð-
ur (1Tim” og uPete” Barrett hengdir
hinn 22. p. m. fyrir að hafa myrt
strætisvagnstjórann Thomas Tol-
lefson aðfaranótt hins 26. júlí 1887.
C a n a <1 a .
Hinn 26. p. m. átti að byrja á
umræðum utn Jesúíta-málið á sam.
bandsp'.ngi, er ailt sprettur út af
lögunum er Quebecpingið bjó til f
fyrra, uin $400,000 gjaldið til peirra
fyrir landeign i pvi fylki. Gegn
pessum lögum eru ákafar æsingar
hvervetna eystra, einkurn meðal
Orangemanna og annara ultra-
prótestanta, og er pvf búist við
skörpum deilum á pingi útaf mál-
inu. Sá flokkur, er heimtar pessi
lög numin úr gildi tilheyrir jafnt
fylgismönnutn stjórnarinnar ogand-
stæðingum hennar, og pví ómögu-
legt að geta á hvernig úrslitin
verða. Reform-blaðið Globe í
Toronto heimtar að lögin sje num-
in úr gildi. Edward Blake—einn
hinn mesti stjórnmálalögfræðingur í
landinu—aptur á móti segir rangt
að nema pau úr gildi, par pau á
engan hátt sje gegnstríðandi grund-
vallarlögum ríkisins. Dá skoðun
aðhyllist og að llkindum meirihluti
reformílokksins, með fram af peirri
ástæðu að lians aðal stefna er að
auk.a vald fylkjanna og par af
leiðandi að sporna á móti að sam-
bandsstjórr.in nemi úr gildi pau )ög,
er fylkisstjórnirnar hafa búið til.
Ilverja stefnuna sambandsstjórnin
tekur hefur enginn verulega hug-
mynd um, pó líklegt verði að hún
neiti að nema pau úr gildi, með
fram af ótta fyrir að tapa pá fylgi
margra sinna kapólsku fylgjenda og
að sjálfsögðu afla sjer ótal fjand—
manna f Quebec. Taki hún pá
stefnuna hefur hún fylgi meginhluta
reformsinna í pessu máli, og verð-
ur pá sá flokkmrinn eins sekur og
stjórnin, ef síðar meir kynni að
standa illt af pessum lögum, eins
og svo margir af prótestöntum
óttast.
Nú upp úr purru hefur sam-
bandsstjórnin ákvarðað að framhalda
um eitt 4r enn sölu bráðabyrgð-
ar leyfisbrjefa til fiskiveiða fyrir
ströndum Canada. Nýfundnalands-
stjórn hafði nýlega kunngert sam-
bandsstjórn að hún skyldi gera sig
á*ægða með ráðsmennsku Canada-
stjórnar í málinu, og er pví á penn-
an hátt komið f veg fyrir vandræði
á komandi sumri. Degar pingið var
sett f vetur gaf stjórnin í skyn að
hún mundi nema pessi bráðbyrgðar^
lög úr gildi, og veit pvf enginn á--
stæðurnar fyrir pessari snöggu
stefnubreytinga. En lfkast er að
hún sje að vonast eptir nýrri til-
raun til aS koma á fiskiveiðasamn-
ingum, og ætli pannig að sýna
lötigun til vinsamlegra málaloka.
Kyrrahafsfjelags fjármálafrumv.
er gengið í gegn 4 pingi, eða svo
gott. Nefndin sem höndlar með
pesskonar mál hefur sainpykkt pað
og fellur pað pví ekki í gegn á
pingi, að minnsta kosti eru pau
dæmi fá, að gerðir nefndarinnar sje
gerðar ónýtar. Dessi lög gefa fje-
laginu vald til að sameina allar skuld
ir sínar og gefa út ný skuldabrjef
fyrir $ff09' mfJj. ’ iír bilgæigiiríiin
að gjalda af engum dollar meira en
4 cents uin árið. Mörgu f fruinv.
var breytt og sum atriði alveg út-
strikuð.—I frumv. er og tiltekið
hvað mikið f jel. má taka til lár.s
gegn veði í ýmsum nukabrautum
sínum.
Stjórnin hefur fengið áskorun
um að afnema toll á aðfluttum bók-
um, en fáist pað ekki pá að nema
úr gildi núverandi tolllög og leiða
í gildi gömlu toll-lögin, er ákváðu
að bækur fengjust tollfríar eptir að
7—8 ár eru liðin frá pví pær hafa
verið prentaðar. — íslendingar f
Canada pyrftu að senda 'bænarskrá
til Ottawa um afnám tollsins á bók-
um, og piinnig hjálpa peim er að
pví vinna.
Upp til 21. p. ni. hafa 23
frumvörp til laga verið sampykkt á
sambandspingi, og staðfest með
undirskript landsstjóra og öðlast
lagagildi. Meðal pessara laga eru
5 veitandi fjelögum va'd til að
leggja járnbrautir á ýmsuin stöð-
um í Norðvesturlandinu ocr í British
Columbia. Þar á meðal er talið
fjelagið, er ætlar að byggja braut—
ina frá Calgary norður til Edinon-
ton. Ætlast er til að pað fjelag
byggi f pað minnsta 100 mflur í
sumar.
Tíðarfar eystra helzt afbragðs-
gott, og allt útlit fyrir að fs losni af
Lawrencefljóti nú innan fárra daga.
ísinn í áin, sein falla í fljótið er
pegar farinn og eptir pað helzt ís á
fljótinu aldrei nema fáa daga. Fyr-
ir austan Quebec er fljótið mikið til
íslaust, og mælt að f næstu ferð fari
Allan-línuskipin með farin sinu til
Quebec, og hið saina ráðgera hinar
lfnurnar. — Efravatn áhrærandi er
hið sama að segja, að pað er útlit
fyrir að is losni af pví bráðlega.
Ontario-fylkispingi var slit ð
23. p. m., eptir tæpa 2 niánaða setu.
—Tveimur dögum áður var Quebe -
Jiingi slitið.