Heimskringla - 12.06.1890, Blaðsíða 2

IIFITISKICI'M.I V HA.V, isí. .11X1 1MM»,
---*“6***l
an Icelandic Newspaper.
l'ublished eveiy T tiursday, by
The Hkimskringla Printing Co.
JjOmbard St......Winnipeg, Man.
Subscription (postage prepaid)
One year.........................$2,00
6 months......................... 1«25
3 months........................... 75
Payable in advance.
Sample copies mailed frkk. to anj
address, on application.
bankalögunum og rámar pví f að
hafa lesið pessi ákvæði. Vjer skul-
uro pvS láta pað heita .svo að Jietta
sje ofsagt og gera allt gott með f>ví
að stryka yfir <J-ið í orðinu u<5tryggð-
ir”, og hafa [>að svo, a' ocotapen
ingarnir sjeu ótrygg og paraf leið-
andi langt frá eptirsóknarverð eign>
f>rátt fyrir loforðin, að peim skuli
vrerða umhverft í gull eptir að bank-
inn er kominn á hausinn! Oí? ótrvLTLr
eign eru peir, hvað sem Jón ritst.
Ólafsson og hioir aðrir höfundar
bankalaganna segja til hins gagn-
stæða, allt svo lengi að bankinn er
HUGSUNA8HATTÖR1NN
. í T S L A N I) I
/7. og IS. ÖUI og endurfceðing luinn á corum
tírnum.
r r n / n l k s t u n
haldinn í i(úde--tnfjelaginu í Jtvíkti. den. Hí>
af—
nÁ Li nniKM.
fram, sem jeg hef sagt áður, að I ísar klæðast yfir mold
mönnum finnst petta vera nauðsyn- ! cyðist bjargar fengur,
legt til pess að hvetja menn til iðr- j hylgjur æða fyrnist fold
unar og yfirbótar, pví að á pesskon- | flest til purrðar gengur.
arhvatningu ettdar kvæðið ogbænj Vfða skriður vinna tjón.
um, að straff guðs mýkist. I->essi vegU fordjarfandi.
I kvæði ertt Ityrjun til ltins inesta bar-
III.
Ketnur dt (að forfallalausu)á hverj-
um flmmtudegi.
Skrifstofa og prentamiðja: .
151 Ijombard St......Winnlpeg, Man. | ekkl með Iög,lm skyldur að innleysa
BlaðitS kostar: einu irgangur $2,00; j pá með málinpenir gum bvenær setn
hálfur árgaugur $1.25; og um 3 mánuði j vill. Vonin um innlausn peirra með
75 cents. Borgist fyrirfram. | gulli einhverntíina á ókoinnmn ár-
öfVndireiíisogeitdiverkanpandiblaðs- pf svq ó, •, leksl ti, að
Ins skiptir ura bustao er hann beðmn a*5 1 1 . ?
senda hina bfeyitu utanáskript á skrif- j ^ankirm verður £jaklf>rota, kemur
stofu blaðslns og tilgreina tím leið fyrr- j peim manni að litln lialdi, sem í
verandi utanáskript.. ; flytir parf að skipta 400—/>00 krón-
Upplýsingarum verð.á auglýsingum j utn brjefs I gn'll o<>- silfur. ()« að ,
„Heimskriuglu” fá menn á skrifstofu ']fk t; komig f";r er au^tt J »r & Xorðurlandi fyrir galdur. En
blaðsius, en hiín er opin á hverjura virk . ~ . . .. , með þessu hófust ofaldrabrennumar,
um degi (nema laugardögum) frá kl. ohetJ',m stóðu nálega ítvo mannsaldra.
f. m. til hádegis og frá kl. 1,30 til 6 e. m. beimsFari og bjoði B. i>(islóð sma . ' . .
L laugardögum frá kl. 9 til 12 hádegi. \ fyrir lágt verð gegn gulli, pví iirief- j ‘l 1 U< " 1,10,111 ‘l 'rHI1 1S ‘l 1 ’ 11,1
Utan á öll brjef- til blaðsins skyldi I peningarnir ern bonuin ónýt eign r ‘ug^u ac' l>‘t<'' •"'g ,l0 lúðja
skrifa: T/,e IleimekringUt <*>., | eptir að kornið er f.t fyrir laudstein- ! nÓ«U heitt’ g"ð gora toikn
S*. O. ISox »05. i... .11. .... ,, „|og stórmerki og pess vegna freist-
Eins og jeg hef tekið fram áður,
var Guðbrandur biskup liið rnesta
mikilmenni, en liann liafði einnig
tniklar skuggahliðar og j>ar á meðal
má telja trúarofsa lians. Og trúar-
ofsi sá, sem hann vakti hafi í för
inoð sjer liinH mestu hjátrú og of
trú. Þá kom upp hin rainmasta
drauga og galdratrú. Tveimur ár-
: mn áður en hann dó, vár galdra-
j trúin orðin svo mögnuð hjer á landi
að pá var hinn fyrsti maðurbrennd
lóins, kveins og harmatalna yfir pví,
lnersu allt sje að ganga úr sjer og
pjóðin að spillast. £>að keppizt
hver við annan, að kveinasein hæst.
Síra Olafur Einarsson orti kvæði
1Ö‘A7, sem heitir uÁrgalinn” 1) uafn-
frægt kvæðiá 17. og 18. öld. Kvæð-
ið er 09 vers og talar um, að allt
sje að eyðileggjast, sumarið að stytt-
ast, vetrarharkari að aukast, landið
að eyðileggjast og dyggðirnar að
dvína. Jeg skal liafa upp 4 erindi:
Ilrörna taka gjörvöll gæðin.
vatna riður fergja frón
fiistum lciroo’ sandi.
Þagnarmál eru 90 erindi og kvein
ar skáldið par ylir, liversu öllu fari
aptur, ylir skuld seigju manna, leti,
hirðuleysi, ónytjungsskap og ölln
illu, yfirtóbaksbrúkun og vinnufólks
eklu o. s frv.
hann l(hefði aðraskoðun”(!) á bank»'
inálinu en jeg! J>að væri fróðlegt
að sjá hvað rnargir af hinum ((ýmsu
hafa leitað I>jóðólfs á sama hátt! A®
ferð ((gainla Þjóðólfs” er nú auð-
sælega pessi. Þegar ((ýms:r” r't8
honum móti lygutnog svikuin Hvfk
urblaðanna, pá neitar hanu ritgerð’
um peirra viðtöku; segir svo
peir hafi spurt sig, hvort nokkurt vii
væri í ritgerðum mínum, og svaraf
fill
G ullper
>erður B. að
IVr. ÁR. NH. 24.
TOLUBL. 180.
j fá ella vera frá kaitpuniini, og geti
. ! uðu
Winnipko, 12.júní 1890.
, , , , i ino’arkvæði inóti Tvrkianmii,
hann [>a ekki fengið skiptm á.bank-j n • ■'
iwuini, [>á er pað sönnun fyrir pví
i að brjefpeningarnir eru ótrygo- eitrn.
menn guðs og ortu Jöng sær
móti
lrepsóttum o. s. frv.
í veraldlegum efuum m'sstu inemi
ÁFRAM MEI) DJÓf)HÁTÍÐINA. |Og skijitiri fær hann auðvitað ekki ; huginn og lögðu
>á t.
,, * % , • | nema ef til vill beosar fyrir titviliun ! heygðn sig með kristilegri polin-
Pað er með stórmikiln ánægiu • » ■’ J - p. ” ... 1
! .. I l > f ! I i f 11* * , 1 m I y. æ i , i , , >1 , n 1. tt I t I„ði t , r * 4 . t ....«,. I ....... ■
. . j að allt er fullt af gulli, eins og uú j rnse<'i "ndir liiua hiirðustu verzlunar-
a ^ , er, fvrir bin óvanalega nnklu fj44r- j emokun, J*eir crleyrndu pvi að <ruð
fram siun skerf til stofi.m.ar íslenzkr- kaH{; Knglemlir.ga á "síðastl. ha.isti. hjálpar peim, seni hjálpar sjer sjálf-
ar pjóðhátíðar. Dað er og piíj Að stjórnin viðtirkeilni pessa j ur> en kveinuðu og kvörtuðu yfir
freinur ánægja <>g undireins ástæða j brjefpeninga sína lögeyri á íslaudi, ! aptnrförunum og guðleysmn og
grasið [>ar sem áður var
sjást uú berar sandahæðir ■
smnstaðar ve.v ekki par,
til ónýtis sig maðurinn inæðir,
að mylja á völlinn reinarnar.
Ií jenar einnig ræktin klerka.
ríkir stunda tuainmonimi,
Ifinir fátæku verða að verka,
varla fá peir pó matinn,
f arin er kirkjustjóriiin sterka
styrktu nú drottinn hópinh pimi.
A111 ranglæti vfirgnæfir,
elskan bræðra kólnnð er,
á trúan vin pú hvergi hæfir,
liollusta.il og dyggðin pver.
náðíigar hjá nöðrum svæfir,
en uú hjá peiin, sem ináltak tjer.
Arið I 757 gaf Ilálfd.ín Einarsson
út Sáltna og vísuabók, sem prentuð
var á Hóluin; pá var nú liðin meir
en hálf önnur öld síðan pessir vol
æðis hugsunarháttur kom upp. Sein-
j ast í lienni er kvæði, sem heitir
l(Varúðarvísa”. Þar var ekki kvein-
! ið og volæðið minna en verið hafði,
! en pegar petta kvæði kom, pá sögðu
j líka beztu inenn landsins: Ilingað
í og ekki lengra. l>,ið var nú farið
að flóa yfir barmana á pví keri, sein
; volæðis og vesældar atuli íslendincra
hafði safnast í um hálft anuað hundr-
að ára. Þá risu menn á móti, og er
i kvæðið að pví leyti inerkilegt að [>að
n<' menn r:sa
-ig <>g aðra rnargir mvroa,
f\rrir oss að heita liði voru í pessu
efni, að pessu máli var fyrst hreift í
((IIeimskringlu”, fyrir nærti 2 árum
síðan. Það var í 29. nr. 2. árg.
hlaðsins (dags. 19. júlf 1888) ský—
laust sýnt fram á að einn alinennur
fslenz.kur pjóðhátfðardagur væri nauð
synlegur, og skorað á aila pjóðernis- .
Magnast, reiði andskotans,
okki par uin hórdóln hiröa.
Iivergi yerður á lvgurn stans
okur og pjófnað eiilkis virða
imibvggjarar pessa lands.
Gísli Oddson biskup.f Skálholti
vora a<
er auðvitað, og að hún parafleiðandi : hversu'pjóðin væri aðspillasl. [>að
verður að slcylda embættisipenn sína I er pessi hugsunarháttur, sem vai' rík-*
til að taka pá með ákvæðisverði jari en nokktir annar á 17. og 18.
upp í laun sín og upp í ein eða ! <>l<Ji»>iií. og par sem allir hetri menn j skrifaði miimimn strangt hrjef HiJda)
önnur stjórnargjöld, er einnig sjálf- : eru saintaka í að vola og víla út af í <>g byrjar fyrstu greinin pannig:
ssgt. Hjápvlgat hún ekki komist, j possu. pá íinnstmjer rjett, að kalla f fyrstu veit [>á liver maður að
og án pess ákvæðis hefði enginn : pennan hugsunarliátt, volæðisanda, j “klaga. eius <>g' upp í himininn, að
óvitlaus maður gefið svo mikið fteni j X'erða menn vel að gæta, livern j “landið- gangi af sjer, aðburðiiuiir
l eyrir fyrir krónuna. Að bank- skilniug jeg legg f petta orð. “ininnki, hörðu árin fjölgi. land-
inh horgar peninga í útiundum með , pVI.;,. ,jaífa Guöbrands l>iskups j *iptyí,,rl“,r aukizt og margfaldizt,
; gefur tiléfni til p
á rnóti:
Varúðarvísa byrjar [>:iiinij>:
Evrnist fold ísa, hrörni
fast tekur auði skekið
hændafólk, bila royndal-
bjargvættir, en ósættum
veill pegna práttkur ollir
[>etta má orða fijetta
illt er <-f mútur málum
niagna lineysu sakleysi.
Stofna landi stríð undur.
stuldur, rán, iygar, sinánir.
óknyttir, illar vættir,
ágirnd með ótal syndum
síðan, að ekki sje ((minnsti snel
af viti” f peim!!! Þetta er ráð-
vendni Þorloifs pingmaiitis antlsp*11'
is lan dsmönnuni, 1 e s e n d u m
blaðs síns ogkjósendu m stuumlu
Og svarið [>á! Heldur ]>orleífur, að
allir Islendingár sjeu orðnir svo 19'
ilpægir, að [>eir pori ekki að eign!t
sjer ueitt annað rit, neina aðh1
greind eða siðferöis tilíinning11’
neimi atinau vilja,en pami, sem sit'
nr í leigðurn penna-snáji Þorleif»>
Húnvetninga pingmaniis*:' líehlu1'
hann, að skynsamir irieiin purfi *ð
leita vottofðs Djóðólfs urn pað>
hvaöa \ it sje i rökstuddu ináli, fi'»m
settu epiir rjettum (iu<>sunaireglu® ■
og pað vottorðs Þorleifs Jónssonar.
sem sjálfur hefur vottað mjer skrifr
lega, einu sinni, að haim liefði „n'1
lítið vit á bankamálum”, 8aina vott-
orð.ð sem jeg hef frá ritatjóra ís»'
1 foldar ‘t Þetta er Jærdómsrikt; [" '
pegar upp k<<innr s\ikamillu -máliðr
j pá eru t>áðir ritstjórar jvssirallt'
! einu orðiiir svo djúpsettir bankafra
..v
undirgang; eldri og yngri
allmargir á vont fargan
ð gefa niálinu gaum. ■ ... 0 ”, ,, .
” r> íga>lh gegnum pósthúsið
Hvernig sein nú á pvf stóð, dauf- ^ sannar fremur ööru :ið stjó
i Ilöfi. ; kemur pessi liugsunarliáttur
ornin við- ! fran) !lð öi!u -i” »1 c>
varla “eni eptir aðra,
“Iieyrizt s\o vfða.
fáheyrð ótíðindi
Sje a.) f tra aptur og ■ neyrizt svo vioa, og allra handa
heyrðist systur blaðið ((Lög!>org’ við j urkennir [>að siðferðisiega skyklu j pjóöin aö spiila-t, eu t>e *ar að lion- '‘ógnir yfir oss standi; og pettað er
peirri áskorun, pagði málið fram af. ;<ð stand ií skilum og greiða áfalln- fl u |jf1Il(|j( f,;.. iin<•-urii.rili11 "alltsaman satt, svo pað bljóta guðs
En “etra er seint en aldrei”. |!lr sk,,!clir ,net':,n k(>st<ir er, og, að J ,lr ryðja sjer til rúms. l>að eru “börn með hjartans angri og polin-
sjer.
Dað hefur nú öætt fvrir hrott sitt'* í):t í?ln 111■ l. við postsjóð I )ana j pannig kvæði í vísnabókinni, sem ‘‘inseði að Uðo, en guðlausir me
/ vcrc’ur að reita livert gullkorn, er! |,ann „af út lt>12, f>ar sem betta ! “skclfingn samvizkunnar að viður-
1 n | berast kann tjl rsiands, en að eptir j kemur l jósleg.a fram. “kenna. En fair gæta að peim
“rjettu orsök til allrar slíkrar ó-
“lukku sem er pessi: Að parer lít
Hvað petta mál Miert> ?ntm 'jei Verða i lai.d'nu pessir hálflitu fer-
pví fúsir að 1 itt sektir falia niöur. Iiyrndu brjefskeklar. sem lítc) hafa
Þar er kvæði, s**m lieitir: l m
svndir ogaðra ósiði'". l>ar er alveg
fúsir. [>ar ekki f hnfsn
að aitðn sji' búin bvggð siiauðri.
Prestar í peniug [>yrstir,
prangandi lofstýr fanga,
fæða á frugga og moði
frelsarans sauði kann ske:
ilhim hug heimta tollimi.
hvatvfsir en auglýsa
æðru, [>á úlfurinn hraður
að ganar. [>eir hurt flana.
H jer er liarðar kveðið að orði en
hjá sfra Jóni Bjarnasyni, enda var
iuönnum nú nóg boðið og skulurn
illgar, aðallt, som u:n bui.kamál er
, sagt, og ekki kemur heim við |»*ð
sem peim [>óknast að nefna slvoð-
: mi(!) sína, er hwlber vith'vsa! I>að
inerkilegasta er pó [>að, að báðif
h.ifa ulveg söiiiu skoðun á máhnu.
nota sömu inálverndir, sömti hálf'
j sannindiii, sörnu lygamar, sömu vjel -
i arnar, c>g lc.ks alvcg satna ritináta,
| °o I>aci pil|m, se in j eg ge t á v a 1f
. foðrað, hvar sem jeg sje hann, og
i með mikilli vissu frákennt báðuu'
I ritstjórum.
< ((IIverjum inanni, sem hefur ræn"
í sjer til að lesa alpingistfðindin
var auðgefið að fá Ijósa hugmyi«l
((um hunkamálið ((af uinræðunuiri >
I segir sá l(gamli”. Ilana munu flcst-
ir hafa fengið ljósari enn Borleifur.
Af hans orðuru er að ráða stmi aU'
ir hafi < erið á einu ináli um hank-
aim á síðasta [»mgi: enn pví fór
fjærri. Þar komu fram tvær stefn-
ur, hvor aimari alveg andstæð. l>eir
B r i e m a r, P á 11 og E i r í k u r,
skipt
pett
, i • > • . . 5,1118 ágætis antiað en autonraph ■ ”, ‘ , . . , ” <“ill guðsótti hjá mönnmn, hærri og vjtrnú bráðuin aithu„a bað. _ 151 ’
iiítm Itv-ið f bUðm i i >etta . . . , J . / | hugsunarháttiir Guðhrauds biskur.s.! . . 1 stóðu ineð 1 a n dslr ö f Ö i n tr i a aun-
peirra taiiasliotöingja og bankastjóra, , . . 1 “lægri, yngri og eldri; hvermg má —----------------------1 «■><*
ipti leyfir enga orðalcnging um L, st^fe8tin pví ,oforði að {)eir ! ^ er fyrst byrjað a [>yí, að dóms-: * °vera llokkllr tillicvril • - “ Iars vegar að máli, og hjeldu
tUefni. Að eins vildu,,, vjer; verði bor„llðir fulIu verði lneð ' il; da^,r sje í „ánd sp,lling.n «Je a» Uka niðsy 1>ar af kenillr' van . '' ' “Mir'LAN " á I>.í, að íshcnd skyldi hjeðan af,
stuttlega taka fram að pótt pað að j undireins og stofnunin sem gaf pá j
va.xa og
glæpir að ankast, og pað, j-
vísu gæti verið tilhlýðilegt að iniim- dt er oröin gjaldprota!
! sein sje sj>áð um heiinsendi komi að
‘rækt guðs orða
oviröing
ðimr og for- Xu er l‘‘ uI)j'>ðó|fur'' sendfir út
r> ^ ..f .. 'I! .. . . • tlf)
af i'irk inillunnar”!—28. rni'.rz. stð-
i minnsta kosti fram hjer ((á lslandi
ast fyrsl i byggingardags Islands á ' or elskulegi bróðir, Jón Ólafs j {)öekki fyn(íum> annani v-iðlíkdæm- J “*
gainli” ( -((Gamli
! “öktun sakramenntanna, fvrirlit-n-
blót og eiðar, fals j astl■ slKn s*‘
, hoii hnevkslnst á’bví að \ ier lcvf-! • 7, • , “og svik, vanhelgun hvíldarrlaganna, i r,j"‘ 0,i"1 ,r heiðurstitill, sem
hverju avi, ineð [>vi að lialdn h.itið; / . J | in niamm , og allt pett‘i segir hann ; .....r;..o(.,„. vfir ^orioiíur pinginaður liefur gefið
, , . . ; utn Eirisi Magnússytn eða öðruin í • i r * ^ í
legt afroæli pjóöantmar, pá er limn. . , • . ! sje kotmO af trúlejsi
! aclgang að blaoinu rneð rit„erðir. er
‘óhlíðnir undirsátar, ójöfnuður, v
kjörni afinælisdagur (2. úgúst) ekki
rjett hepjiilega kjörinn fyrir Yestur-
íslendinga. tJm J> ið ley ti eru bænd-
ur setn sje almennt ýrnist að ljúka
við hey-hirðing eða að byrja að slá
hveiti og kornakra síua. Eu allar
nágranna nýlendurnar purfa nauð-
synlega að taka pátt í hátfðahaldinu.
Heppilegastur timi væri frá 1. ti! 17).
júlí, ef pað gæti lát ð sig ger i.
En hvað sem uú pessu líður, pá
vjer hefðurn sagt um að
kaupenda” botnaði ekkert
h'cvaði Siðara kvæðið lieitir t(Samjafnan
! “gangur og öll skapillska, illt saur-
hlaðinn aðsínuleyti
eins o r gainli’
O >>S
En
i [>essarar aldar, sem nú er og liinnar
petta er eii.hver misskilningnr. Vjer | Sem. yerið e" J>að er aumi
viðhöfðum hvergi p
ui oro, sem oss
samjöfimðurinn.—Jeg ætla að hafa
úr [>\ í nokkur erindi:
eru eignuð í pcirri grein sem hjer I "Pí'
er um að ræða, Vjer sögðuin að Farsæl var sú fvrri tíð,
öllum fjölda manna væri ofvaxið að
gera skýra grein fyrir pví hvað r jett
væri eða rangt í pessu bankamáli. !
Með öðrurn orðum, peim væri ofvax- j
ið að rita iitn málið og Ij;sa göllun-
“lífi, bölvuð ágirni, baktal og lest- l Bismarek” eÖa „Þorloifur spaki” -)
>um síðiröll ólnkka endalaus 11 Sre,[1’ se,n ,,a,,ðs>n Ís[anc,'í kref-
og
ems og hingað til, hafa póstávísana
fyrirkoinulagið óbreytt. Þetta pýddi
eins og jeg hefi margsannað, og n>’1
síðast i ((Heimskringlu”, að ísland
skyldi halda áfram að tapa 100% á
hverri einustu jióstáv ísun gegn seðb
uni á rikissjóð Dana, Um petta
tjáir hvorki Þorleiii pingmanni nj<’
furðu góð og harla blíð;
ætíð er nú hreggog bríð
með hryggum sjáfargangi
hver hefur hart í fangi.
utn á l 'gum og fyrirkon.ulagi bank- j
ans. end i pótt [>eir finndu að gall-
er málefnið bæði gagnlegt og sgott arIlir VKru til. Að skýra p.annig
Að frarokvænidum í pví ættu al ir
að geta unnið í oiningti, hversu sund
urleitar skoðanir, sem peir aimars
hafa. Hið eina nauðsynjega er
viljinn.
( AUÐSKILIÐ M Á L”,
AÐ ÞEIFÍ EKU ÓTRYGGIL*.
Heiinskrinola” hefur orðið svo
óheppin að fá á sig pykkju Jóns
Ólafssonar af pví henni varð á að
segja seðlapeningana íslenzku ó-
iiy ggðapeninga. Hann, sem von er,
bor t nióti pessu í 18. nr. p. á
I.öt?b.” Oss fellur illa að hafaekki
haft tækii'æri til að frambera afsökun
fvrri en nú, en rúmleysið í blaðinu
um uudanfarinn tinia hefur, ásamt
bðruin störfum, er kölluðu að, sett
Stólir.n fyrir dyrnar. Afsökunin kom-
iir pvi miklu seinna en skyldi.
I>að <t líklega rjctt að pað sje
ofs gtað seðil-peningar pessir sjau
ó.rvggðir, pví bæði er pað, að .1. Ó.
segir stjórn landsins skylda til að
inii'eysa pá rneð ákvæðisverði peirra
og b irga n eð gulli krónu fyrir krónu
u dir eins og bankirm hættir cða
vor'itr gjaldprota, og hitt að vjcr
h i ’um einhverntlma sjeð harusana af
málið með ritgcrðum sögðum vjer
ekki annara en , fínanz.'1-fræðino-a;
*• O I
meðfæri. En vjer sögðum livergi
að allur fjöldinn botnaði ekkcrt í
pví sem Eiríkur Magnússon, eða
| aðrir, rita um pað málefni. Eðatil!
; livers í ósköpunum væri [>á fyrir
ritsniilingana að spreita sig á að!
pýða hin ýmsu atriði pungskilinna
mála, ef allur fjöldi, eða ((hávaði”, j
manna skildi pau ekki betur ejitir
en áður? f pessu sambandi er og
skylt að geta poss, vorum háttvirta
bróður, J. O. til harmaljettis, að j
kauperidur ((IIkr.” eru hreint ekki |
að fækka. Vjer óskuin pvf einlæg- ;
lega að luinn láti ekki pvílíkur grill-
ur aptra sjer frá að njóta allrar
rnögnlegrar irlaðværðar lifsins.
Vjcr tökum feginsamlega við
upplýsingunum um pað hvað pen-
ingar sjeu, lil hvcrs peir sjeu gcrð-
ir og lr. a'a verðmunur sje á slegnu
ogó.ltgnu gu!!i og silfri. Það cr
niikið fróðleg klausa og kemur að
vænduiu í vcg fyrir að nokkur fá-
fræðingur taki upp á peim skolla að
jeta eoa drekka peninga, að íklæöast
peim eða búa f peim—I óbreyttri
rnyncl.
Alls lcyns forðum aldin har
urtir jörð og ræturnar,
en nú vex nær ekki jrar
angrið fjiilgar meira,
hver mann kann [>að heyra.
Fiska nóga færðu pá
flóðir, vötn og aldau blá,
en nú varla einn m i sj »,
eymdin vex að meiri
gefast svo gæðin floiri.
Mannkyn hrurnar mjög svo allt,
mun pv! virðast hjólið vallt,
ástarpelið er orðið kalt,
enginn dyggðir rækir, 1
vaxa vömm og klækir.
Astin góð var áður heit,
er hún nú burt úr hverjum reit,
af hreinni trú og hvergi veit
liver vill annan jnetta
c>„ af æru fletta.
“I helvíti”.
t>annig skoðuðubeztu inenn lands-
ins tímans straum. Hallgrímnr Pjet-
ursson kvað:
Oldin óðuin sjiilliz.t.
Ósið margur hyllizt,
af rjettum vegi villizt.
Von pó bjartað kvillizt
heimur af hrekkjum fyllizt
hægt mun ekki dylja paðl).
Hann orti ((A!darhát.t” par sttm
hann bar hið inesta lof á fortíðina,
en pegar hann kemur til sinnar
t(ðar, snýr hann við blaðinu. Þ.V seg-
ir hann:
Nú er-öld snúin
I á aðra leið búin
i
par ylir má klaga.
uraðjeg svari: -((Vjer höfum feng-
Árið 1675 var ortur bænarflokkur
móti íslands ræningjum, og er hanri
rnergjaður. Einn vísuhelmingur cr
pannig:
Ilatur hafriar leitar,
háðung morð, ódáðir,
lygar, last og rógur
ið fyrirspuruir frá ý in s u m uiönn-
um lijer á lantli uin [>að, hvort
j ekki va>ri neitt vit i pví, sem herra
! Eiríkur Magnússon hefur ritað nm
bankamálið”. Svar rnitt til pessa
j merkismáls hljóðar pannig: Um
! petta spyrja flón, sem ekki skilja
| mælt rnál, ekki geta lagt saman 2
og 2, og geta ekki notað skynbragð
sitttilpess, að færa sjer sj álfir
heim sanninn um efni rökstuddra
mála; pað er að segja, liafa ckki
náð poim andlegum proska, að geta
átt fyrir sig sjálfir pað, setn menn
almennt kalla sa n n f æ ri n g u. Eg
j rita ekki fyrir pá rnenn. Eg vilekki
einu sinni piggja lið peirra. Eg
gef pá ulla gamla Þjóðólfi og fylgi-
hinum ((níddu'bez.tu inönnum pjóð-
konu hans, ísafold, fyrir ekki neitt,
og bið pau vel kominn að skepnun-
uhi. Þvf petta er hjörðin sem [>au
hjónaleysi eru að amstrast fyrir.
Eg rita fyrir pá, sem stunda
r á ð v e n d u i n a, v i 1 j a sjá og
g e t a sjeð sannleikann.
Frost og kuldi kvelja pjóð,
koma r.ú sjaldan árin góð,
ef inn skal setja allt í Ijóð
auma fæstir rækja
í æru allir sækja.
Nú er koiiiiu kenn'mg góð,
kunngjörðhvern daghverri pjóð
ekki er nærri öld svo fróð
f guðs orði kláru.
sem var hún á villu árum.
Uannig heldtir hann áfram fram
eptir kvæðinu, en svo kemur p-ð
landinu komur ! vauda. 1)
Páll VfdalÍB kvað liina alkunnu j ** hef *‘Jer c ,ð «,u,u athugasemd
; að bæta enn: ((Gatnli Þjóðólfur”
, 1 ý g u r ! ((Fyrirspuruir”, til hans
j af [>essu tægi, hafa auðsælegaaldrei
visu:
Listir fækka, letin eykst
land erfátækt rúið
agann vantar, illskan leikst;
er við háska búið.
Þorlákur Þórarinsson, prófastur á
Ósi, sem allir pekkja af Þorláks-
kveri, orti ((Hugraunar slag, er kall-
ast t>aguarmái”2) árið J728. í peim
eru pessi erindi:
1) Visnabókin 1747 bis. F. 7.
2) F. Joh. Hist. eccl. III. bis. 144-157.
3) Hallgrímur Pjetursson: Sálmar og
kvæðl, Ilvfk 1857 bls. 196.
4) Kvæðl Stefáns ólafssonar II bl. 291.
5) Þorlákskver 1858 bls. 220-35.
átt sjer stað; pví aldrei geta ((ýms-
ir”, hvort sem eru ((Jijer á landi”
eða annars stnðar, a 11 i r sjmrt eins
og hiássama og einskis annars
og s»» bætist við pessa sögu I>jóð-
ólfs pað, að skarjiur Jíóiidamaður á
Austfjörðum, sein ber einkennilega
glöggt skyn á liankainálið, sendi
Þjóðólfi í vetur ritj^jörð, dags. 2.
desetnber, móti lyga «jt; svikagrein-
um ísafsldar frá 19. og 20. október
f. á., en Þorleifur pingmaður sendi
haoa apturmeðpeim ummæluin, að
ariunar” að prátta. T.esi peir síð-
ustu grein inína i ((Heimskriaglu”
í sati.bandi við aðrar greinir niínftf
uin inálið í 1(Lugb.”. og svari tnjer
síðau, hvort ekki er rjett reiknað
og rjett hugsað allt, er að sönnun
peirrar setningar lýtur, að ísland
tapi 100} á hverri póstávísun ú
ríkissjóð gegn seðlum landstjóðs-
Væri petta ósatt, [>á væri pað satt,
að jeg níddi beztu menn pessa, er
jeg held peirri sök peim á hendur,
að peir styðji petta óheyrilega fjár-
svikamál. En pað er satt som jeg
hefi sagt. Níðir pvi enginn pessa
menn neina peir sjálfir.—Hinsveg
ar sýna pingræðurnar og sanna, að
Grínnrr Thomsen o«■ haus ílokkur
O
(sem reyndar ekki var hinu örugg-
asti) álitu pósávisanirnar gegn seðl-
um óhafandi, og vildu hæta úr p'-1
ólagi með pví, að gera seðlana i n n-
leysanlega. [ressi flokkur, hefi
jeg sagt, stefndi rjett, en fór ekki
nógu langt til að geta fenoið til-
gangi sínum fulla framkvæmd. Jcg
hefi kveðið lofsorði aðeins á stefnu
lians. Og petta, að lofa með ástæð-
uin hið lofsverða á alpiugi, og lasta
á satira hátt hið gagnstæða, pað
kallar Þorlcifur pingnmður að(lníða
a 1 p i n g o g h e z t u m e n n p j ó ð-
aria,unar í ákafa”. Nú, ekki
geng jeg frá pvi að hafa valið al-
pingi hörð orð í ritgerðum míuum
uin fínanz mál íslands í Lögbergi.
Enndagurinn keinur,or hvert manns-
barn á landinu mun einrórna kveða
við, að pau hafi verið slíku ping1
rjett og hæfilega fundiji.
((Sú deild af laudssjóðnum, sem
er h j e r 4 1 a n d i”, segir J>orleifur