Heimskringla - 16.09.1891, Blaðsíða 1

V. ar. lír. 3S.
TÖIubl. 246
Winnipeg, Man., Canada. 16. »iepteinber 1891.
350ZDOHIjXj^I^S
I PREMIU
I AGÆTIS 3NÆTJISrXJ3sÆ;.
„Heiinskringla” veitir þeim næstu 800 kaupendum, semborgaað fullu Hkr.
4il ársloka p. á. (þar í taldir einnig þeir, sem þegar eru búnir að borga), færi á að
verSa hluttakandi á drætti um neðangreinda ágætismuni:
1. OEGEL........................$250
2. KJsJEnsnsT-G-TJLL-TJJ?, - 40
3. IBEIDIROOIIVi: SET * - * 30
4. MEESKTJMS pípu-etui - - 15
5. ~RT~RT.T A ineð fjölda inörgum myndum eptir
heimsins frægustu Biblíu-iuálara_12-50
347,50.
út allmikið herlið, ef á f>urfi að
halda—Flóð í ám þar liafa valdið
miklu tjóni, í Toledo sunnan til á
Spáni er sagt, að um 2000 manns
hafi algerlega farizt.
Chili. Þar hefur nú verið mynd-
uð bráðabirgðarstjórn og hefur
George Montt verið kjörinn forseti.
—Sagt er að hin nýafstaðna upp-
reist par muni hafa kostað landið
um 170,000,000.—Vanalegar árs-
tekjur landsins eiu nálægt $52
millíónir.
BANDARiKIN.
Nöfn þeirra, sem borga, vertia auglýstí blaðinu fyrir hverja viku og bók verð
ur haldin yfir öll nöfuiu og númer þeirra. Sjera Jóu Bjarníison hefur valið eitt
hvert sjerstakt númer haiada hverjuin af þessum 5 gripum úrnúmerunum 1-800.
Þessi gripa númer liefur hann lagt í umslag, innsiglað og er það geymt á banka
hjeríbænum. ÞaS verður fyrst opna-S við dráttinn. Öll númerin verða dregin
aipp, til þess að allir gripirnir gangi út.
Nyir askrifemlnr frá 1. mai þ. á. til ársloka, sem greiða fyrir fram
$1.50, vertSa einnig þátttakendur í ofangreindum drætti á mununum.
Bandaríkja-peningar teknir fullu verði nema ávísauir á banka annarsstaðar en
'Wmnipeg.
Meti því að jarnbrantir hafa nú þegar veriti byggðar, bæði frá Calgnry
og Uesina, páhafa hin ágætustu búlönd í hinuin ord lagda Saskatchewan-dal
nú loksins verið gerð mögnleg til ábúðar fyrir innflytjendur.
Landi-5 þar liefur inni að halda l»e/.ta jardvcg, noegd af tiinbri og kol-
nm, stöðuvötn og ar með tæru vatni, enn fremur ágætt lontslag Canada
Kyrrahafs fjelagi'5 hefur nú sett lönd sín á þessu svæöi til sölu fyrir mjög svo
LAGT VERD með ágætum borgunar-skilmálum. FRi HEIMILISRJÉTTARLOND fást
mefS fram á'Surgreindum brautmn.
HINN
MIKLI
SASKATCHEWAN-
DALUR.
Eptir nýútkomnum skýrslum um
efnalegt ástand Bandaríkjanna var
virðingarverð af fasteif/n og lausa-
fje par árið 1890 $24,2-49,805, en
1880 var pað $10,902,993,543 og
hefur pvi aukizt um $7,346,596,261
á 10 siðustu árum, eða um meira er.
allt virðingarverð allra eigna í
Bandaríkjunum eptir pví sem pær
voru metnar 1850 ($7,135,780,228).
Ef nú virðingarverðið væri byggt á
sama hlutfalli og 1880, pá ætti öll
eign í Bandaríkjunum nú að vera
$62,610,000,000, eðanærpvi $1000 á
hvert mannsbarn par. Árið 1860
var pað $514, 1870 $780 og 1880
$870 á mann. Hin síðustu 10 ár
hefur fólkstalan aukiz.t um 28.86 af
hundraði og virðingarverð eigna um
43.46 af hundraði á mann.
Sagt er að aðalpóststjórn Banda-
ríkjanna hafi í hygyju, að iniileiða
í öllum hiuum stærri bæjum nýja
aðferð fyrir póstsendingar. A n ú
framvegis að senda pær um holar
pípur með loptprj'stingi; hefur petta
pegar lengi verið gert á Englandi,
en Ameríkumerfb' pykjast nú liafa
bætt aðferð pessa allmikið.
Stjórnin hefur opnað SKRIFSTOFU att lted Dccp, nálægt ísl. nýlendunni, til að
leldbeina iiintlvtjciuluni, sem koma til nýlendunnar. Þeir sem vilja fá
nákvæmari UPPLYSÍNGAR skrifi til aðal-landumboðsmanns Canada Kyrra-
hafsfjelagsins í Winnipeg.
Fjelagið hefur til sölu lönd hiagað og þangað í hinum bey.t byggda liluta
Manitobafylkis og gefur hverjmn manni allar þær upplýsingar, seui nauðsynlegar
eru, viðvíkjandi verði ogafstöðu, kostnaðarlaust, með því rnenu snúi sjer til
L. A. HAMILTON,
C. P. R. Land Commissioner,
WINNIPEG.
FRJETTIR.
UTLOND.
England. Samningur Rússa og
Tyrkja viðvíkjandi siglingu rúss
iskra herskipa um Dardanell-
sundið, hefur vakið miklar hreifing-
ar á Englandi. Er svo sagt, að
Englendingar muni stórum atika
flota sinn í Miðjarðarhafinu og jafn-
vel hafi í hyggju að halda honuin
inn sundið að sjálfri Konstantinopel,
til að benda Tyrkjum á, hvers peir
megi vænta, ef peir sýni Englandi
nokkurn fjandskap. Er pvf eigi
ólíklegt, að Tyrkjastjórn láti al-
gjörlega undan kröfum Englend-
inga, pví ella er hætt við að Rússar
innan skamms muni gleypa Tyrkj-
ann, en pað liefur, sein kunnugt er,
um langan aldur verið tilgangur
peirra.
Lord Salisbury kvað liafa sagt,
að Rússar hefðu engan rjett til sigb
inga um Dardanell-sundið eða Bos-
phorus, er aðrar pjóðir eigi einnig
liefðu.
Eptir síðustu frjettum hafa Eng-
lendingar sett herlið á land á ‘ eyj
unni Mytilene, er liogur nærri
ströndum Litlu Asfu; eyja pessi er
að eins 25 mílur frá Dardanell snud-
inu og geta peir pví með flota sín-
um algjörlegu bannað rússneskum
herskipum að fara um sundið. Hver
afleiðing pessa kann að verða, er
eigi sem stendur hægt að segja, en
eigi er óhugsanlegt að petta kunni
að leiða til einhvers sögulegra.
Frakkland. Hinn 9. p. m. dó
Grevy, fyrverandi forseti hins frakk-
neska lýðveldis; dó liann úr lungna-
bólgu. Hann var fæddur 15. ágúst
1807, nam hann í æsku lögfræði og
varði hann pá opt menn úr hinum
radikala fiokki, er kærðir voru fyrr
ýms pólitisk afbrot, og pótti frægur
fyrir. Tók hann pátt í uppreistinni
1830.—Hann var mikill andstæðing-
ur Napoleons III. Eptir að Mao-
Mahon forseti hafði sagt af sjer, var
hann 1879 kjiirinn forseti hins frakk-
neska lýðveldis; var liann endur-
kosinn aptur 1886, en hjelt pá eigi
embættinu nema skainma stund.
Þýzkaland. Bismarck gamli kvað
nýlega hafa fengið slag og vera
hálf-máttlaus öðrumegin. Hann er
fæddur 1. apríl 1815 og pvf eigi ó-
líklegt, að dagar hans fari að stytt-
ast.
Spá'in. Þaðan koma pær frjett-
ir, aö m jög sje farið að brydda á re-
pnldíkiskmn æsingnm einkum á
norður-Spaniu, en par hefur jafnan
verið aðaiaðsotur pessa pólitiska
flokks. Hefur pvf stjórnin kallað
Menn úr Norðurförinni 3em gerðir
voru útaf The Academy National of
Science í Philadelphíu og sendir voru
af stað til Vesturstrandar á Græn-
landi síðast í júní-mánuði, komu til
Halifax hinn 30. f. m. frá St. John’s
N f 1 d. Þeir láta mjög vel yfir ferð
sinni og hafa meðferðis heilmikið af
ýmsuin náttúrugripum.
Ferðamennirnir sem gerðir voru
út til Norðurstrandar Grænlands frá
Philadelphia og sem lögðu af stað
um sama leyti segja peir að dvelji
nyrðra í vetur.
Frá San Salvador frjettist að
par hafi mikill járðskjálpti verið
hinn 9. p. m, Segir svo, að eigi
muni skaði sá, er af pessu hefur
hlotist, vera minni en miljón dollara
virfi; að flestallir bæir hafi par
meira eða minna hrunið til
grunna og að eigi rnuni aðrir standa
óhaggaðir en peir er liggja með
fram sjáfarströndinni. Nokkrutn
dögum áður höfðu menn pókst
keuna einhvers fyrirboða pess, er f
vændum væri.
Atburðurinn vildi til um miðja
nóttu og stóð eigi nerna um 20 sek-
úndur. Var pá sem öldugangur áyflr
borði jarðarinnar. Himintnn myrkv-
aðist af koldimmu* ryki og flúði pá
flest fólk líttklætt úr húsum sínuin.
Var hristingurinn svo mikill, að full-
sterkum mönnum veitti örðugt að
standa á fótunum. En auðvdtað leit-
uðu allir peir er gátu burtu úr bæn-
um. Stundar-skýlum var par kom-
ið upp, en margt fólk, kvennfólk og
börn urðu pó að liggja undir beru
lopti. Gerðu yfirvöldin allt pað er
í peirra valdi stóð til að Ijetta bág
indum fólksins, pví margir höfðu
misst allt sitt. Hversu margt fólk
hefur farizt, vita menn eigi enn sem
konrið er.
Brúkað á miiljouuiu ueiiuila. 40 ára u íiiarivaöiiuiu.
CANADA.
I sfðustu viku var á Ottawa-ping-
inu rætt um pólitik stjórnarinnar
að pví er snertir sölu ástjórnarlönd-
um. Sem auðvitað voru conserva-
tívi oíí líberali flokkurinn eijd á sama
máli. Fyrst reyndi Charlton, úr lí-
berala flokknum, að sýna fram á,
að Bandaríkjastjórn væri I pessn
efni miklu frjálslyndari gagnvart
landnemendum og hjelt pvf jafu-
framt fram, að Canada-stjórn hjeldi
löndum sínum í of háu verði. Lau-
rier var á saira máli 02 kvað varla
O
mundu’-ætast spádómar stjórnarinn-
ar um landsölu petta árið. Hann
sagði enn fremur að Bandaríkja-
stjórninni hafi tekizt að byggja
lönd sín með pvf að selja pau að
eins fyrir $1.25 ekruna, enda mundi
allur straumur innflytjenda halda
til Bandaríkjanna, par til leiðrjett-
ing yrði á pessu. Var pvf frá hlið
conservativa flokksins svarað á pá
leið, að Canada byði landnemendum
sínum miklu betri kosti en Banda-
ríkin, að pólitik stjórnarinnar f pessu
efni væri einhver hin frjálslyndasta
í heimi. Þessu inálitil sönnunar,
mætti maðurnefna framfarir Mani-
toba á tíu síðustu árum, og gætu
Batidaríkin eigi sýnt neitt pvílfkt.
—Jafnfraint var pess getið, að á
tímum líberölu stjórnarinuar hefði
gæðingum heiinar verið seldir mikl-
ir landflákar fyrir mjög lftið verð,
en nú væri löndum pessum aptur
haldið í háu verði af hinum sömu
flokksinönnum og væru pví aðfinn-
ingar líberalaflokksins að öllu á-
stæðulausar.
Fullyrt er, að Ottawastjórnin hafi
fallist á, að allir peir, er r.ú pegar
hafa 80 ekrur af heimilisrjettar-
landi og auk pess kauprjettar-land
(pre-emptions) geti krafizt, pá er
peir sýna heimildarskjöl sín, fullra
160 ekra. Hefur petta mikla pýð-
ingu fyrir Manitoba og Norðvestur-
landið. Kvað petta vera Daly
pingmanni að pakka.
Sagt er, að nefnd eigi að setja
til pess að rannsaka svik pau, pretti
og hneyksli, er hinni lfberölu stjórn
Quebec-fylkis er kennt um.
Frá Ottawa koma frjettir pær, að
2000 verkameun, er vinna við
Brown’s sögunarmylnur, hafi gjört
„strike” og heimti betra kaup eg
styttri vinnutíma.
Mikið er látið af sýnishorni pvf
af jarðargróða, er sent var frá
Manitoba til sýningarinnar í Tor-
onto. Blaðið Empire segir meðal
annars, að Manitoba og Norðvestur-
landið hafi hjer öðlast öfundsverða
frægð, sem eitt hið bezta hveitiland
f lieimi.
---------1 » 1--------
ÍSLANDS-FRJETTIR.
(Eptir hl.-blöðum 7.—21. ágúst.)
Lög atgreidd frá alþingi.
Enn hafa pessi lög verið afgreidd
frá pingiuu:
XV. Lög um eyðing svartbaks-
egf?Ja-
Abúendur varpjarða á Breiðafirði
eru skyldir að eyða öllum svart-
bakseggjum í landi bújarða sinna.
Saina skylda hvílir á peim, er búa
innan mflu frá friðlýstu æðarvarpi.
Vanrækt í pessu efni varðar sekt-
um frá 5—100 kr. og svo auknum
við aukin brot.
XVI. Lög um áskoranir, er
snerta nokkur almenn lögreglumál.
Heitnilað að láta ýnwir smávfir-
sjónir varða í fyrsta skipti aðvörun
í stað hegningar; sömuleiðis er dóm-
ara heinnlað, að taka boði ákærðs
manns um hæfilegar sektir til að
sleppa hjá dómi og mega pær vera
lægri en lög ákveða, ef til dórns
gengi; í stað dómsáleggingar, ef
börn frá 10—15 ára eiga í hlut, má
dómari taka gilt loforð foreldra til
rjettarbótar um, að pau leggi lfk-
amlega refsing á barnið.
XVII. Ur fjáraukalögum fyrir
árin 1890—91 er helzt að geta 5000
kr. styrks til vegageröar til að sain-
eina ölfusár brúna við aðalpóstveg-
inn, og 3000 kr. styrks (fyrir 1891)
til gufubátsferða á Faxaflóa.
XVIII. Lög um Iækkun á fjár-
reiðslu Ilöskuldsstaðaprestakalls til
landssjóðs.
200 kr. ársgjaldið til landssjóðs
afnumið; gjaldskylda brauðsins til
uppgjafaprests lögð á landssjóð.
XIX. Lögum löggilding verzlun-
arstaðar að Haukadal í Dýrafirði.
XX. lög um póknun handa hrepps-
nefndarmönnum:
Með sampykki meiri hluta gjald-
enda, niá veita peim manni, sem
innheimtu hefur fyrir sveitarsjóð,
póknun, er nemi allt að 4% af inn-
heimtugjaldi; pó skal innheimtum.
ábyrgjast, að sveitarsjóður missi
einskis af tekjum sínum er lögtaks-
rjettur fylgir, nema lögtak reynist
árangurslaust; með sömu sampykkt-
um má veita oddvita, af sveitar-
sjóði, 25,—75 kr. 1 árslaun.
XXI. Lög um breytingu á lög-
um um kosningar til alpingis. 14.
sept. 1877.
Með lögum pessum falla úr gildi
9., 10., 11. og 17. gr. í lögum um
kosningar til alpingis 14. sept. 1877.
XXII. Lög um breytingu á lög-
um uin stofnun landsbanka, dags.
18. sept. 1885, 2*5. gr.
1. gr. Framkvæmdarstjóri lands-
bankans má engin önnur atvinnu-
störf hafa á hendi. Hann hefur í
árslaun 5000 kr., Bókarinn 2400 kr.
°g fjeliirðir 2400 kr., og enn fremur
hefur fjehirðir 5 af hundr. af inn-
og útborgunum bankans.
Fallin frumvörp.
Auk hinna 18 frumvarpa, er vjer
höfum áður getið, að felld hafi ver-
ið af alpingi, eru pessi:
19. Um bann gegn pví, að ut-
anríkismenn megi eiga fasteignir á
íslandi (f. í e. d.). 20. Um hækk-
un á launum sj'slum. í Skagafjarð
ar og Skaptafellssj'slum, tekið aptur.
21. Utn að skipta Vallaness-presta-
kalli I 2 prestaköll, (f. t n. d.). 22.
Um breyting á stjórnarskr. (frá Gr.
Thomsen, f. í e. d.). 23. Um að
aukalæknishjeraðið Dalasýsla og Bæ-
arhreppur í Strandas. verði læknis-
dæmi, (f. i . n. d.). 24. Umbreyt-
ing á lögum um kosningar til al-
pingis 14. sept. 1877, (f. í n. d.)
25. Um skyldu embættismanna að
safna sjer ellistyrk eða kaupa sjer
ltfsábyrgð (?). 26. Um búsetu
fastakaupm. á ísl. 27. Um Amta-
skipunina. 28. Um lögaldur. 29.
Um fjölgun pingmanna. 30. Um
stofnun ullarverksmiðju. 31. Um
afnám amtm.-embætta. 32. Um
Vegi. 33. Um breytingu á lögum
19. febr. 1880 um utanpjóðkirkju-
menn. 34. Um stofnun háskóla.
öll felld i e. d— Enn fremur hafa
t neðri deild verið felidar 2 pings-
ályktunartillögur, önnur uin tele-
grafa og telefóna, hin um gæzlu
hald við ölfusár-brúna.
ÐAmn 19. júli Frandur prestur
Tótna.i on á Asutn i Skaptártúngu.
Liruuð veitt: Gaulverjabær 10.
ágúst sjera Ólaíi Helgasyni, aðstoð-
arpresti á Eyrarbakka, eptir kosn-
ingu safnaðar.
7'iðarfar og heyafli með betra
móti, að undanteknu grasleysi í Þino--
eyjar- og Múlusýslum. Allmiklir
purkar einkum á Norðurlandi.
Hvalveiðar ganga vel við Vest-
wrland. Berg á Framnesi kvað vera
búinn að n& um 50___Fiskafli held-
ur góður við Austur og Vestur-
land.
IRJ E T TA*KA F I. AB.
ÚR BYGGÐUM ÍSLENDINGA.
KAFLI ÚR BRJEFI FRA
SHOAL LAKE.
29. ágúst 1891.
Jeg kom í petta byggðarlag um
miðjan júni síðastl. frá Dakota.
Eptir að jeg kom liingað voru tölu-
verð votviðri, par til umlok júlímán-
aðar; gekk pá í purka, svo engi 00
akrar pornuðu. Engi er hjer mjög
mikið og liafa allir heyjað prýði-
lega og eru emi sem óðast að heyja,
en framvegis mun jeg gefa skyr-
ara yfirlit yfir tonna-tal sem heyjað
verður í allri pessari byggð. 16
búendur eru nú seztir lijer að og
4 væntanlegir í haust og næstkom-
andi vor, er jeg veit um.—Hjer er
fremur skemmtilegt pláss; skógur
er mikill og nægilegt engi, bleitur
ekki til hnekkis. Töluverð veiði
vor 00 haust. Hin fvrsta frostnótt
O %
hjer í sumar var 27. p. m., og er
liætt við að jarðargróði hatí
skemmzt. Flugur eru hjer ekki
tilfinnanlega skæðar og nú að mest i
horfnar.—Fyrir suðvestan hyggð
vora, hjer nm bil 5 mílur, er ensk
byggð; par hefur verið fjarska
blautt í sumar, svo bændur hafa
lítið sem ekkert getað heyjað á
löndum sínur og orðið pví að sækja
heyskap að Manitoba-vatni og í
byggð vora; segja peir að pet;a
sumar sje hið versta með rigningar
og flugur síðan peir komu í pá
byggð, eru pó sumir peirra búnir að
að búa par frá 10—20 ár. Þeir
búast við að purfa að selja nokkuð
af gripum sínum vegna heyleysis.
Sumir bændur par eiga um og vfir
100 nautgripi, töluvert af hestum
og sauðfje, en fá svín; uf jarðar-
gróða hafa peir mest hafra og bygg,
en lítið af hveiti.
G. ísberg.
Kafli úr brjefi frá Dulutli.
(26. ágúst.)
„Síðasta laugardagskvöld hjeld-
um vjer hjer skemmtisamkomu, til
arðs fyrir „Bókafjelag” vort. Ýmsar
skemmtanir voru hafðar, svo sem:
ræðuhöld, hljóðfærasláttur og dans.
Hr. Leifur Hrútfjörð talaði um pýð-
ing fjelagsskapar. Lárus Guð-
tnundsson um tímann. P. Bergsson
um ágæti konunnar. Friðrik Fnjósk-
dal uin isienzka karlmenn og Jón
Siorvaldason um vitið og vitleysuna.
o r> j
Aðrir hjeldu ekki ræður.
Hjer hafa gengið fyrirfarandi
miklir hitar og purkar, og mun pað
liafa valdið óhollu lopt? í bænum,
pví margir hafa verið lasnir, einkum
af magaveiki og nokkrir dáið. mest
börn.
Yinna má lieita mikil hier í
bænum, í allt sutnar. En pað er
hjer sá urmull af fólki, að allt af
held jeg einhverjir sje pó vinnu-
lausir. Almenn vinnulaiin á stræt-
um enn pá ekki yfir $1.75, en við
byggingar mun pað vera $2,00 jafn-
vel á nokkrum stöðum fyrir 9 tíma
vinnu. Það lítur annars út fyrir að
bráðum aukist hjer atvinna; bæði
streymir fjöldi m:.nna til Dakota,
til pess, að ná í preskingarvinnu,
svo að meiri hlutinn af einhleypum
löndum, er farinn hjeðan, og eintiig
er von á að opnist vinnuvegur á
vagna-verkstæði í West Duluth nú
um næstu mánaðamót og er búizt
við, að parpurfi 3—5 hundrnð menn.
Þar er líka fyrir skömmum tíma
byrjuð sögunarinilna, sem 2—3
hundruð manns vinna á”.
MINNEOTA MINN. 4. sept. 1891.
4 (frá frjettaritara Hkr.")
Hjer í grenndinni fá liændur í ár
frá 25—30 bush. af hveiti af ekr-
unni; einnig allur annar jarðargróði
í bezta ásigkomulagi.—Tiðarfar hag-
stæit; frostvart hefurorðið að eins
tvisvar nýlega, en ekki gert skaða.
Hymingarsteinn pingbúss Lyon-
hjeraðs var lagður 3. p. m. i viður-
vist mikils fjölmennis. Stóðn fri-
múrarar fyrir athöfninni —Kirkja
Islendinga í Norður byggð er nú
bráðum búin að utansmiði, svo rness-
að verður í henni að prein vikum
liðnura; hyruino-arsteinuinn verður
latrður seinna í liaust.—Um sít ast-
liðin mánaðamót fór sjera Xíels S.
Þorláksson snögga ferð t.l Dulutli í
kirkjulegum erindagerðúm; kom
aptur 3. p. m.—Ungfrit Anna G.
Pjeturson koin 1. p. ni. fra Duluth;
segir hún að íslendiugutn par líði
fremur vel.
Vinna og daglaun. AUir eru nú
önnam kafnir. Byggingur eru með
meira móti, svo verkmanna skortur
hefur verið í allt sumar. Daglaun
allt upp að $3,50.
Kýlega er hjer dáinn Jón Þorkels-
son, frá Skeggjastöðum 4 Jökuldal.
Nýtt blað kom út í Minneota 4.
p. m., sem nefnt er uMinueota Mas-
eot”. Ritstj. J. F. Paige.