Heimskringla - 30.09.1891, Blaðsíða 3

HKmSKRINUL,A. WINKIFKU JIASi.. 30. SEPTKMBRR 1»»1.
oí Caiiadft'
AWsiníir fcyiiis W miljoBir nam
200.000-000 ekra
r{ hyeiti- oe beltilandi í Manitoba og Vestur Territónunum í Canada ókeypia fyrir
ai nveiu og fráiiærletra frtóvsamiir jarðvegur, nsegfl af vatm og skogi
landnema. U]Upur ogiranænega i j Afrakutnr hvpitis af ekrnnni 30 bush ef
og meginhlutinn nálægt jarnbrautum. Alrakstur hveitis at elsrunni du dusu., ei
vel er umbúið.
í 11 | \ |’ FB.iÓvSAMA RELTl,
r tj „sór rl.iinnni Saskatchewan-dalnum, Peace Hiver-dalnum, og umhverfisliggj-
Æíettiendi eru feikna miklir flákar af ágœtasta akurlandi. engi og be.tiland,
—hinn víðáttumesti fláki í he.mi af l.tt byggðu landi.
r r
Malm-nama lancl.
Gull silfur járn, kopar, salt, steinolía, o. s. frv. Ómældir flákar af kolanámalandi;
eldivi'Kur pví tryggður um allan aidur.
J.ARXBRAl’T FRÁ HAFl TIL HAFS.
,, , irVrr«hafs-iárnbrautin í sambandi vi* Grand Trunk og Inter-Coloniai braut-
PaD ^v^da ósritnríárnbraut frá öllum hafnstöðum við Atlanzhaf S Canada til
iTíTihafs Sú braut liggur um miðhlut fijóvmma beltmas eptir pví endiliingu og
u^ htna hrikriegú tigna^egu fjaliaklasa, norður og vestur af Efra-vatni og um hÍL
nafnfrægu KlettafíöU Vesturheims.
H e i 1 n a* in t loptslag.
Lontsiadð í Manitoba og NorKvesturlandinu er viðurkennt hið heilnæmasta i
AÚXeríku Hrelnviðri og purrviðri vetur og sumar; vetunnn kaadur, en bjartur
og stÚsviðrasamur Aldrei poka og súld, og aldrei fellibyljir eins ogsunnarilandinu.
sambaxiisstjÓrxix í caxaiia
gefur hverjum karlmanni yflr 18 ára gömlum og hverjum kvennmanni sem hefur
fyrirfamilíu að sjá
1 (I O e k !• u r a t 1 a n cl 1
alvee ókevnis Hinir einu skilmálar eru, að landnemi búi á iandinu og yrki pað.
Á pann hatt gefst hverjum manni kostur a að verða eigandi s.nnar abyhsjarðar og
fcjálfstæður i efnalegu lilliti.
ÍSLENZKAR xÍlE.MIIR
Manitoba otr canadiska Norðvesturlandinu eru nú pegar stofnaðar í 6 stöðum.
Manitoo g jfÝJA ÍSLAND litrgiandi 45—80milur norður fra \\ mmpeg, a
vestur strönd Wimvipeg-vatns. Vestur frá Nýja fslandi, í 30-35 mílna fjarlægð
IrA I PV4 V 17’V.S’-KÝl.KNDAN. baKum pessum nylendum er mikið af ó-
nnmH,, l„ndi‘ oc báðar pessar nýlendur liggja nær höfuðstað fylkisins en nokkur
ARgKe-NÝLENDAN er 110 mílur suðvestur frá Wpg., ÞÍNG-
VAirA NÝLENDAN 260 mílur i norSvestur frá Wpg., QU'APPELLE-NÝ-
LENDAN um 20 milur suKur frá Þingvalla-nýlendu. og ALBERTA-NÝLENDAN
nm 70 milur norður frá Calgary, en um 900 mílur vestur fra W innipeg. 1 siðast-
töldu 3 nýlendunumer mikið af óbyggðu, ágætu akur- og beitilandi.
Frekari upplýsingar í pessu efni getur hver sem vill fengið með pví að skrifa
um pað:
Thomas Beanett,
DOM. GOV'T. IMMIGRATION AGENT
13. Íj. llal(iwinson, (Islenzkur umboðsmaður.)
DOM. GOV'T IMMIGRAl’ION OFFICES.
Wiimipeg, - - - Canada.
Eða
LAll)TwKU-LO(iIN.i
Allar tectionir með jafnri tölu, nema
oe 26 getur hver familíu-faðir, eða
hver sem komin er yfir 18 ár tekið upp
tem heimilisrjettarland og forkaupsrjett-
arland. |X>|{|TIX.
Fyrir landinu mega menn skrifa sig á
beirri landstofu. er næst liggur landinu,
sem tekið er. Svo getur "
vill land, gefið öðrum umboö til pess að
innrita sig, en til pess yerKur hann fyrst
aK fá leyti annaðtveggja innanríkisstjór
ans í Ottawaeða Dominion Land-umdoOs-
mannsins i Winnipeg. |10 parf að borga
fyrir eignarrjett á landi, en sje það tekio
áður, parf að borga $10 meira.
SKYLIIFRJÍAR.
Samkvæmt núgildandl heimilisrjett-
ar lögum geta menn uppfyllt skyldurnar
með prennu móti. , . ,
1 Með 3 ára ábuð og yrldng landsíns;
má pa landnemi aldrei vera lengur frá
landinu, en 6 mánuði á hverju ári.
2 Með pví að búa stoðugt 1 2 ar ínn-
an 2 mílna frá landinu er Hurnið var,
og að búið sje á landinu í sæmilegu husi
um 3 mánuði stöðugt, eptir a« 2 arin eru
liðin og áður en beðið er um eignarrjett
Svo verður og landnemi að plægja: a.
fyrsta ári 10 ekrur, og á öðru arl. 15 og a
priðja 15 ekrur, ennfremur að a oðrn ari
gje sáð í 10 ekrur og á priðja ári i 25 ekrr.
3. Með pví að búa hvar sem vill fyrstu
2 árin, en ',að plœgja á landiuu fyrsta ar-
iö 5 og annað árið 10 ekrur og pá að sá
í pær fyrstu 5 ekrumar, ennfremur að
byggja pá sæmilegt íbúðarhús. Eptir að
2 ár em pannig iiðiu verður landnemi að
byrja búskap á landinu elia fyrirgerir
hann rjetti sínum. Og frá peim tíma
verður hann að búa á landinu í pali minsta
6 mánuði á hverju ári um priggja ára tima.
I JI EIGIARBIUEF.
geta menn beðið hvern land-agent sem
er, og hvern pann umboðsmann, sem send-
ur er til að skoða umbætur a heimilisrjett-
arlandi.
En sex mdnuðum aður en landnemi
biður um eignarrjelt, rerðurhannað Knnn-
geraþað Dwminion Land-umboðsmanMn-
um.
LEIBBEIYIYGA FBBOII
eru í Winnipeg, að Moosomin og Qu’Ap-
pelle vagnstöðvum. Á ölluiH pessum
stöðum fá innflytjendur áreiðanlegr leið-
beining í hverju sem er og alla aðstoK
og hjálp ókeypis.
SF.I\M HEIMIEISRJETT
getur hver sá fengi'K, er hefur fengiK eign-
arrjett fyrir landi sínu, eða skýrteini frá
umboðsmanninum um að liaun hafl átt að
fá hann fyrir iúnvmánaðar byrjun 1887.
Um upplýsingar áhrærandi land stjórn-
arinnar, liggjandi milli austurlandamœra
Manitoba fylkis að austan og Klettafjalla
að vestan, skyldu menn snúa sjer til
A. M. BERttESS.
Deputy Minister of the Interior.
BEATTT’S TOEB OF THF, WOBLD. %
Ex-Mayor Daniel F. Beatty, of Beatty’a
Celebrated Organs and Pianos, Washmgtoo,
New Jersey, has returned hocne from an ex-
tended tour of the world. Read his adver-
tisement in this paper and send for catalogue.
BEATTY
De»r Blr:—Wf
retumeó horoe
Aprll f, 1F90,
froro • tour
iromd the
worLI, Tifltin*
Buropc, Asia,
(Holy l,*nd), In-
dla, Ceylon, Af-
rlca {K*ypti, Oce-
aalca, (lelaadof
tho 8eaa,) and
We«tern Amerl-
ca. Yet Id all
our *reat .| ournoy
of 36,974 mllea,
wo do not ramero-
bor o f hearing a
piano or an organ
•weeter tn tone
t b a n Beatty’a.
For wa believe
■X-MAYOK DAHIKL W. BKATTT. We hlVe the
. rho,OSr.ph «.k.» 1» London, í
KngUud, 1M». ra ade a t any
price. Kow to prove to you Ihat thla statement is
abeolutely tru«, we would llke for any reader of thl *
P*P«r *° order one of our matchlaaa organs or planoa
and we wlll offar yon a graat barjcain. Partlculara Free.
Batiafactlon OUARANTKED or rooney promptly re-
funded at any time withln three(S) yeara, with intereat
artfpcrcent. on elther Plano or Organ, fully warranted
ten yeara. 1870 w« left home a pennileea plowboy:
to-day we h&ve ne&rly one hundred thouaand of
Be&tty a organa and pi&noa in use all over the
world. If tney were not good, we could not have
sold so many. Could we I No, cert&inly not.
Each and every lnstrument is fully warranted for
ten yeara, to be manuf&ctured from the best
m&teri&l m&rket afforda, or ready money c&n huj
0RGANSPS™s
d&y or Holid&y Preaenta.
Catalofoie Free. Addrees
Hoc. Daniel F. Beatty, Washington, Newjersey.
I'jallkoilMli, útbreiddasta biaðið á
slandi, kostar petta árí Ameríku að eins
í dollar, ef andvirðik er greitt fvrir ágúst
mánaðar lok, ella $1,25, eins ogáður heflr
’erið auglýst. Nýtt blað, I.amlnoiii-
inn, fylgir nú Fjallkonunni ókeypix til
'dlra kaupenda; það blaSflytur frjettir fní
Islendingum i Canadu og fjaliar eingöngu
Jm málefni peirra; kemur fyrst um sinn
it annanhvern mánuð, en verður stækk-
að, ef pað fœr góðar viðtökur.
Aðal-útsöluma’Sur í Winnipeg,
Chr. Ölafsson. 575 Main Str.
PRIVATE BOARD.
522. Central Avenue.
Ei/jólfur E. Olson.
N ÍO U 8
Oeynt CIT7 IIALL.
Ágætar vörur, prýðileg sjerstök herbergi,
hlýleet viðmót. Enska, frakkneska og
skandinavisku málin töluð. Eigendur
JOPLlNG <& KOMANSON (norðma'Sur).
| an af að skoða og skilja sjálfa sig og
j náungana í rjettum lilutföllum við kring-
j umstæðurnar,—þafi er: mannlífið í pess
] rjettu myndum—peir ættu allir að hafa
ekki einasta gaman, heldur yndi af
skáldskap, (jeg meina góðum skáldskap).
Ekki aðallega af pví, að peir atburðir
sem framsettir eru í skáldskapnum h a f i
bókstaflega átt sjer stað, a* vitund höf-
undarins, eins og peir eru framsettir, pótt
pað sje opt tilfellið, heidur af pví, að
peir eru einsog peir helðu átt sjer
stað virkilega.
Það eru til menn, sem ekki vita h v a ð
skáidskapur er, og pví síður til hvers
hann er. Þeir álíta pað ef til vill skáld-
skap, sem ekki er skáldskapur. Ef ein-
hver skrifar í blað greiu, eða heldur
ræðu á fuudi sem enginn maður skilur
neitt í, og ekki höf. sjálfur, pá kalla peir
pau „skáldlega” ræðu (grein), bara af pví,
að par var svo iniklu saman hrúgað af
orðum og setningum, sem svo voru slá-
andi íagrar par sem pær stóðu í hugsun-
arrjettu sambandi við nokkuð vitíeigandi
—hvaðan pau voru ef til vill tekin—en,
sem einstakleg, slitin út úr öllu eðlilegu
sainhengi, urðu bara villandi hljómur,
bara marklaust glamur. I*eir kalla nl.
pafi skáldskap, sem peir ekki skilja, og
skilja svo náttúrlega ekki skáldskap.
Þeir vœru til með pessir menn, að kalla
pað ljómandi snildarverk, ef einhver hef-
ur búið til leikrit, sem eigi að sýna t. d.
forualdar sveitalíf á íslandi, pótt eitt at-
ri-5ið sje tekið frá hverjum áratug í
s. 1. þúsund árum, og sje þannig ósam
kynja partar sinn úr hverri áttinni og
engin sönn mynd af neinu.
Þeir lesa skáldsögur eins og hverjar
aírar sögur, sem frjettir eða sannar sagn-
ir af virkilegum atburðuin—viðburíum
—sem skeð hafa usvo líks efnis pví sem
gerist” og sem ekki sje pess vert, að vera
að prenta, eða pá sem hreinar og beinar
'lygasögur, sem ekkert sje á að græða, án
tillits til peirra innra s an n-gildis, eða
pá sem persónulegar skammir og skens
til vissra manna eða mannflokka, að pví
leyti sem pær sýna ljótar hliðar, en þó
einmitt s a n n a r hliðar lífsins, Heldur
enn að lesa skáldsögur þannig, er sann-
arlega betra að lesa pær eski. Jeg segi
ekki að pessi eða þvílík skoðun á skáld-
skap,jj sje almenn; nei, jeg þykist viss
um, að pað sje alls ekki, en jeg v e i t að
pessu líkar skoðanir á skáldskap, eru
til, og sumar af peim of almennar.
Með ljóðskáldskap er pað einnig of
almennt, að menn starblina á „rímið”
ofmjög, og gleyma par fyrir fremur efn-
inu og tilgangi skáldsins. í e f n i n u
liggur skáldskapurinn; en rím-
ið er að eius búningssnið, sem farið get-
ur mismunaudi vel, og í sjálfu sjer er
pví alls ekki pýðingarlaust, nje heldur
lítilsvirði. Rim er ekkert annað en sam-
val og fyrirkomulag orðanna; og fagurt
samval og fyrirkomulag orða, er einnig
mikilsvirði í skáldsögum, sem hverju
öðru máli sem pó er óbundið slíkum form-
reglum.
Það'er viöurkennt að beztu skáld
heimsins hafl að mestu leyti valdið aðal-
menningar byltingum mannkynsins, hafi
sannfært pjóöirnar, einmitt um „s y n d,
um rjejttlæti og dóm”; með pvl að
sýna peim sjálfar sig allsnaktar í
spegli skáldskajiarins. Skáldin eru einu
leiðandi meunirnir í heiminum, og par til
og með i sannleika „beztu mennirn-
ir af þeim, sem ekki lifa af handafla sín-
um, eptir pvíjsem sjeð verður.
í sta* pess sem porri manna hefur
orðiS a6 oflra lífi síuii í strit fyrir mat,
pá hafa skáldin offrað lífi sínu í strit fyr-
ir þekking, pekking á manneðlinu, og
mannlífinu, pekking á mögulegleikunum
og meðölunum tii peirra til að breyta
maunfjelagsfyrirkomulaginu smámsaman
í betraj og farsællegra horf; pekking á
öllu pessu smáa, sem fólkið tekur ekki
eptir, af pvíjjhve almennt það er hvers-
dagslegt—uvanalegt”.
Gegnum sögu, pekking og sjálfs-
reynzlujstarfar skáldið sig innst inn í sál-
ardjúp mannsinns, Og flettir ofan af öll-
um hans heimuglegheitum, öllum hans
eiginleikum, öllum hans ástríðum og
hvötum. Með alla tilveruna fyrir aug-
um, reiknar svo skáldið út verkin eptir
ásigkomulagi hins innra manns, saman-
hornu við kringumstæðurnar; og í mót-
settum tilfellum reiknar hanu út eigin-
leikaoghvatir iunra mannsins eptir verk-
unurn og framkomu manusins í lífiuu,
einnig með tilliti til kringumstæða i
hvert skipti; og svo sýnir skáldið ein-
staklingnuiu allt petta á prenti, a« lík-
iudum í langtum skýrari mynd, eu haun
var í sjálfur í siuni lifandi heildarmynd,
i lians eigin og aunara augum—pað
pýðir lögmál tilverunmir (náttúrunnar) á
daglegt mál, svo að allir geti skilið það^
aö svo miklu, sem pað skilur pað sjálft^
og sýnir einstaklingnum hve hann er því
háður, hvað það pýðir gagnvart honum,
og hann gagnvart pví; hvernig pað tekur
inní verkahring hans, og stýrir afleiðing-
um þess hluta athafna hans, sem pví til
heyra; sýnir honum hve langt, en p ó
skammt skynsemin og viljinn nær í
því, að stjórna rás viðburðanna, hversu
.fríviljiun’ er í sumum tilfellum háður
áhrifum innan að frá honum sjálfum, og
utan aö frá kringurnstæöunum og dag-
lega lífinu kringum hann (straumunum í
manulitinu) og pað pótt fiíviljinn sje að
öðru leyti einbeittur, hvernig ,fríviljinn’
myndar stundum „forlögin”, sjálfum
honum gagnstæö, með aðstoð annara
manna .frívilja’, í fyrir fram óútreiknan-
leguin afleiðingum þeirra athafna, sem
framdar voru af óháðum Trívilja’ o. s. frv.
Skáldin eru stundum pungskilin af
pví pau rista dýpra, en skilningur lesend-
anna nær^ af pví pau tala opt um það,
sem lesandinn hefur aldrei hugsað um,
eða aö pau meðhöndla sem meginatriði
máls síns þaö, sem er annaðhvort svo
smátt og lítilsvert í augum lesandans, að
pví sje ekki gaumur gefandi, eöa að pað,
liggur alveg fyrir utan hans sjóndeild-
arhring; og stundum af pví að pau tala
i eptirlíkingum.
En það borgar sig, að reyna að
skilja skáldin.
Til pess að hafa gagn af skáldskap sam-
kvæmt tilgangi höfundanna, er um fram
allt nauösynlegt, að geta iitið sömu augum
með sömu tilfinningum, frá sama sjónar-
miðiá persónurnar og atburðina hvar af
skáldskapurinn er málaður og skáldið
sjálft geröi. Með þvi móti er auðið að
skilja skáldið og tilgang pess, en ann-
ars ekki.
En pað er ekki nóg samt, það parf
að heimfæra myndirnar, flnna peim rjett-
an sataanburð í lífinu í kringum mann,
og sjálfum sjer alveg hlutdrægnislaust,
sje pað unnt. En nú getur svo farið, að
maður sjái nýjar myndir af sjálfum sjer
og náungunum, sem sjeu ólikar öllum
öðrum myndum af pví sama, kannske
ljótari mvndir, en þó sannar?—af-
bragðslíkar myndir,—já, pað má ekki fá
óbeit á þeim fyrir það, þó þær sjeu
öðruvisi en gömlu myndirnar, pví ein-
mitt par í liggur ágæti þeirra, ágæti
skáldskaparins, og tilgangur skáldsins,
a6 myndin sje sönn af manniuum, og
að hann sjái pað og kannist viö paö
sjálfur.
Án pess að sjá hvað að er, er ekki
að vænta umbóta.
En tilgangur skdldskaparins er, (eða á
að vera) sd, að göfga, betra og farsala
mannkynið-, og aðalskilyrðin fyrirþrí, að
tilganginum verði ndð, eru, að lesendur
skdlpskaparins sjeu nógu rnr.rgir, og að
þeir vilji og reyni að skilja. skdldin og
sjdlfa sig og enn eitt: að skdldin sjeu tilog
geti lifail.
JON STERKI.
Smá-saga eptir J. Magnús B/arruison.
Hann var bæði stór og stjrkur. Og
allir, sem pekktu hann, og ekki póttust
miklir af kröptum sínum, voru vanir að
kalla hann UJón sterka”, en aldrei Jón
Ásbjarnarson. Þú hefðir bara átt að
sjá herðarnai á honum Jóni og prcifa á
handleggjunum hans, psgar hanntók upp
500 punda lýsis tunnuna og lagði hana
upp á aðra, semstóö á endann; eða pegar
hann þreif upp 33 fótalangan járnbrautar
tein og sveiflaði honum í kring um sig,
eins og göngustaf; pá var hann líka
reiöur. Eða pegar hann sneri niður
manneyga nautið vestur á sljettunum, svo
snöggt og hart, að pað stóð aldrei á fætur
aptur. Þá var fallegt að sjá, hvernig
hann Jón bar sig til. Þábrast hann held-
ur ekki skapið og móöinn. Og aldrei
haföi hann orðið smeikur á æfi sinni.
Hann hafðilíka opt purft á kröptum og
kjarki að halda, bæði heima á íslandl og
ekki síður eptir að hann flutti til Ame-
ríku. Hann vann æfinlega við pað
pyngsta og erfiðasta, hvar sem hann var,
eptir að liann kom vestur; og ætíð vann
hann á við tvo meðalmenn, þó hann
fengi aldrei meira kaup en sá ónýtasti.
Verkstjóranum hans þótti reyndar mikið
vænt um hann, af pví að þeir gátu fengið
hann til að gjöra það, sem aörirvildu
ekki leggja ásig. Þaö var líka optast viö
kvæðið hjá samverkamönnum hans, þeg
ar verkstjórarnir skipuðu aö afkasta
einhverju erfiðu: uLáttu íslendingÍHii
gera pað, hann er nógu steikur”. Svo
var Jóni skipaö að gera það, og hauu
geröl paö, ef yfirmennirnir skipuðu hon-
um pað, sjerstaklega, ef peir klöppuöu á
herðarnar áhonum og sögðu: uStrong
man". En ef einhver fór að stjaka við
honurn i illu eða hrekkja liann, pábrúk-
aði hann íslenzkan hælkrók og skessu-
bragð, og pá sagði Jón og ljet brúnina
síga: „Svona glimir íslands-mann, lagsi”.
—Hjartað í Jóni var eins traust og i
Agli Skallagrímssyni, forföður hans.—
Jeghef heyrt paö sagt, að hann hafl álit-
ið Bgil mestu hetju heimsins. Ekki gugn-
aði Jón, þegar Þeir rjeöust á hann átta í
Ontario, út af pví, að hann vildi ekki
gefa peim í staupinu; hann hreinsaði sig
prýðilega af þeim, pó hann fengi ofur-
litla rispu á andlitið. Ekki gugnaði
hann heldur, pegar hann flaugst á við
ftalana í Klettafjöllunum og kastaði peim
eins og tuskum ofan fyrir háan snjóskafl
svo þeir voru nærri kafnaðir í fönninni.
'<kki bilaöi kjarkur hans, pegar hann
vilt’st ískógunum i British Columbia og
gekk hvíldarlaust í prjá sólarhringa nær-
ingarlaus, áður en hann komst til byggða.
Ekki brá honum minnstli ögn, þegar
bátnum hvolfdi með liann í grenjandi
roki á Winnipeg-vatni og varð að lianga
á kjölnum i heilt dægur, áður en lionum
varð bjargað. Eða pegar hann vaknaöi
við það eina nóttina, að húsið sem hann
var í, stóð i björtu báli, og ekki hikaði
hann sjer við, að stökkva 24 fet frá glugg-
anum ofan á grjótmölina fyrir neðan.
Hann kom standandi niður. Og ekki
örvinglaðist hann, þegar göngin á nám-
unum í Colorado fjellu saman, par sem
hann var inni aö vinna með öörum fleiri,
og gat ekki komist út fyr en eptir 13 kl.-
stundir. Jafnvel pá slóst hjartað í Jóni
regiulega. Hann reif bara af sjer úlpuna
sína og vestiö og hamaðist eins og vjel,
sem gengúr af gufu-afli, vi6 pað, að
moka sig út úr iiinni ógnrlegu gröf, er
innibyrgði meir en 50 sálir.
Þaó var löngu, löngu síðar—eitt
harða haustið, pegar hveitiuppskeran
brást—, þegar svo erfltt var fyrir dag-
launamanninn, að fá nokkuö að gera;
pað var þá, sem hann sterki Jón varð at-
vinnulaus í fyrsta sinn á æflnni; pað vaf
þá, sem hann gekk frá morgni til kvölds,
til að leita sjer a5 atvinnu, en árangurs-
laust; pað var pá, sem hann sá í fyrsta
skipti að ekkert v#r til »ð bor5a á heim-
ilinu, og konan hans og f jögur börn voru
kiæðlítil og svöng og litlff var tíl að
leggja í ofninn. Þá var pað fyrst, a5
hann sterki Jón gugnaði—og gugnaði
fyrir fullt og allt. Því hver er svo sterk-
byggður, að hann ekki gugni, pegar
konan lians og börnin eru klæðlítil, köld
og svöng, og hanu sjer engin sköjmð ráð
til að bæta úr neyð þeirra? — —
Tryggvi og Snati.
T r. Hirr, hirr!—Bíttu, rífðu, rifðu!
ráðstu’ á nábúann;
geltinn, eltinn, engu hlífðu,
er á pjer siga’ eg kann.
Snati.: Bó, vó! bó, vó!
Tr.: Þáskaljeghoraða hundgarmstetur!
halda líftórunni’ í pjer,
fyrir pað fyrsta víst í vetur,—
vilji nokkur lána mjer.
Sn.: Bó, vó! bó, vó!
PÓLSKT BLÓD'
(Þýzk-pólsk saget þýdd).
Framh.
,Mjer lizt svo vel 4 hana, voru pá
venjulega orð hennar. Þá leit hann eigi
á hina dregnu andlitsdrætti, pví augu
hans sáu eigi annað en hið litla smá-
gerða andlit greifafrúarinnar.
Augu greifans skinu mefl tárafuiium
ljóma.
,Já, hún skal lieita Xenia’, sagði
hann fyrir munni sjer, og sneri sjer um
leíð frá myndinni og fór hugsandi að
ganga um gólf í hinum stóra sai.
Eptir stundarkorn nam hann staðar
fyrir framan ættbáikinn og leit á liinn
nær pvl óritaða reit Xeniu greifafrúar.
Nær pví samsiða hafði hann ritað annað
skjaldarmerki, par sem nafn Xeniu
skyldi innan skamrns aptur standa
4Janek’, eöa öllu fremur uHans Stef-
an” ríkisgreifl til Dynar, atti nú að
ritast par.
Þaö var nýr kvistur á afargömlum
stofni. Hann vissi frá iive stoltum ætt-
legg, að pessi nýji kvistur varrunninn,
en hann vissi líka hve algerlega skyldir
voru liðir peir, er hjerátti að sameiua.
(P61skt blóð!’ Það eru eigi annað en
gamlar kerlingarsögur, að eigi megi sam-
eina pað, sem svo er náskylt. Pólskt
blóð kælist fljótt á Þýzkalandi og gleym-
ir par uppruna sínum. Það er eigi blóðið,
lieldur uppeldið, er myndar pjóðarein-
kenuið. Pólskt blóð! Hver trúir nú
lengur á slíkan barnaskap.
Vaxkertin blöktu á altarinu og hinar
glænýju grenikvíslir breiddu út einskon-
ar jólailm umliverfis skírnarfontinn í há-
tíðarsalnum á Proczna.
Hin síðasta greifafrú af Dynar var
nú borin fram að drottins borði klædd
í dýrðleg glitsaumuð, skírnarklæíl.
Orð prestsins hljómuðu sem orgel-
söngur í hinum stóra sal; í skærum dagg-
dropum kom blessun himinsins niður yfir
liina ljósgulu lokkaskírnarbarnsinsogum
vegginn leið sem leyndardómsfullur pyt-
ur eptir myndunum, eins og að höfuð-
in, með hinum stoltu andlitsdrættum, í
bœnrækni hneig5u sig djúpt til pess a5
segja uamen! amen”! yflr hinum síðasta
ættstuðli peirra.
Á hallarveggnum dundu fallbyssu-
skotin og greifl Gustaf Adolf knjefjell
frammi fyrir altarinu og huldi andlit sitt
í höndum sjer.
Þvínæst tók hann hina litlu dóttur
sína í fang sitt, faðmaði Janek upp a5
sjer <ig baðst fyrir frammi fyrir mynd
hinnar framliðnu konu sinnar.
Janek leit með barnsiegum augum,
hissa umhverfls sig og strauk hægt hend-
inni um hið litla höfuð systur sinnar,
er liinn svartklæddi maður fyrir skömmu
hafði stökkt vatni á, og kyssti hið litla
sofandi andlit.
En um salu Gustafs Adoifs fór ósk
og von um komandi betri tíma.
Vaxkertin voru nú síökkt; einnig pau
er tendruð höfðu verið umhverfls mynd
hinnar fögru Xeniu. Þótti pá erfiherr-
anum að Prozna sem liin þögula guðmóð-
ir rjetti sjer hina hvítu hönd sína me5
kynlegum svip íhinum tindrandi augum.
Hann gekk nær,—nei, pað var ein-
ungis liið villandi iskin hinna slökkn-
andi ijósa, er ollu missýningu pessari.
Myndin hjekk par óbreytt, köld og dauð
og leit niður til lians sem endrarnær
með sínum kyrrlátu angum.
Gustaf Adolf setti nýja grenikvisl í
umgjörð myndarinnar, tók sjer penna í
hönd og gekk að ættbálknum.--------
„Xenia” reit hann á skjöld dóttur
sinnar, uXenia Ai na Eufín.ia, iadd 28
des. 1838”. Nafn petta haiði hún nýlega .
Jilotið í skírninni.
Ætlaði hann pá einnig að rita nafn
fóstúrsonar síns 4 hinn auða reit; tók
hann bókfellið, en hætti við og gekk
hugsandi stundarkorn um gólflð.
Hver skyldi geta meinað honum að
gefa Dynar ættinni karlkyns ættlegg, pó
hann væri af útlendu, pólsku blóði.
Hann hafði líka svarið föður hans,
að taka Janek sjer i sonar stað, og ætl-
aði hann og að euda pað, pví honum
pótti vænt um drenginn.
En mundi hann eigi á pann hátt
skerða arf Xeniu og pað fyrir vanda-
lausan; en pað yrði svo að veia, pví auð-
ur hennar yrði engu að síður feikna-
mikiil.
Hún skyldi vaxa uppí peirri ímyndun
að pau Janek væru alsystkin, ogíyrst er
hún kæmi á fullorðins aidur skyldi hún
fáhið sanna að vita af munni föður síns,
ef hann þáyrði fi lífi.
Xenia skyldi sjálf ráða pví, hvort
nafnið HHns/Steplián skyldi innritast við
lili6 nafns hennar eður eigi.
Greifinn fleygði frá sjer pennanum
„Dóttir mín veríur sjálf a* innrita
hann par, er hún vill hafa nafn hans”,
sagði hanD lágt við sjálfann sig og brosti
um lei5, „anmiðhvort á næsta skjöldinn
eða—sinu eiginn. Guð gafi, a6 hið síð-
ara mætti verða!”
Gekk liann pví nœst i pungu skapi
um hinn skuggalega sal til baka tii skrif-
stofu sinnar.
Gluggatjöldin voru nú dregin fyrlr
hina háu gluggaog dimmirskuggar fjellu
á hið gulljósa litia höfuð á mynd frú
Xeniu.
* * *
Mörg ár höfðu nú H5ið.
Börn Dynar greifa uxu upp i
hinni djúpu einveru á Proczna; pau
voru svo fjarska ólík, en pó svo innilega
elsk hvort að öðru.
Greifinn haföi strangiega bannað pjón-
unum með einu orði aö benda til hins
sanna ætternis Janeks, pví hann liafðj
tekið drenginn sjer í sonar stað og eng-
inn mátti með einu orði flnna að pví,
sem hann sagði eða gerði.
Það, er skeð hafði ofvcðursnótt i
innan veggja hallarinnar, var nú iöng
gleymt.
Jadwiga, liin pólska kona, hafði ver-
iK byrr hjá liitini ungu greifafrú.
Þó skrítið væri, voru pað sör. var um
brennandi á-t eka iiatur, er litla dóttir
pýzka ríkisgreifans lijalaði í draumum
sínum. En pað var líka hið eldlega
pólska blóð, er hafði nært hana.
Þá kom sá dagur, er dyrnar a6 lestrar-
lierbergi greifans voru opnaðar og vagg-
andi litlar fætur gengu fram til hins pög-
ula manns og tveir litlir holdugir hand-
leggir breiddu sig í bamslegu sakleysi
gegn honnm. Framh.