Heimskringla - 18.11.1891, Blaðsíða 2

HEmSKBimA, WIHSEIPW, MAS., 18. WOVEMBER 18»1,
in orðið fastheldnari hingað til, og
er pað síðast að segja, af pví efni,
að konungur, eins og vjer áður sögð-
um, synjaði lögum um háskóla fyrir
ísland sampykkis 1883. Spursmál-
ið um lögfræðinga inenntun á ís-
landi, má eiginlega heita brenni-
punktur alls háskólamálsins, pví þeg-
ar þeir, lögfræðingarnir, eru lausir
látnir, pá má hitt, sem háskólanámi
á pvísa landi við kemur, fokka.
Það er almennt viðurkennt að í
íslenzkum löguin og lögfræði fái
íslenzkir stúdentar alls enga fræðslu
á Hafnar háskóla. Vitnin fyrir
pessu, eru eins gild og góð og feng-
ist geta; pað eru laga-professorarn-
ir sjálfir. Þeir hafa hvað eptir ann-
að svarið sig um, að sjer væri ó-
mögulegt, að kenna íslenzk lög, pví
að peir vissu ekkert í peim. Þessi
játning professoranna er merk í
fleiru en einu tilliti. Hið merkiieg-
asta við hana, ef til vill, er hrein-
skilnin, en hún stafar aptur af pví
efni, sem eigi parf langt að seilasí
eptir, að færu professorarnir í Höfn
að keuna íslenzk lög, pá mundi
brátt að pví reka, að stúdentarnir
sjálfir gætu betur stigið í kennara-
stólinn en professorarnir peirra.
Merkileg viðvörun í pessu efni kom
fram 1855, pegar Jón Sigurðsson
tók til andsvars gegn hinum fræg-
asta lögfræðingi, er pá var í Dan-
mörku, Larsen, er ritað hafði við
hátíðlegt háskóla tækifæri, um stöðu
íslands í ríkinu að lögum. Maðui-
inn var, að allra dómi, ákaflega
lærður og skarpskyggn, svo að ann-
álað var, að öðru leyti fyrirtaksmað-
ur um flesta hluti og alls ekki neinn
stækur flokksmaður. Larsen lagði
sig allan til við petta rit, pví málið
var eldlegt áhugamál stjórnarinnar.
En svo umturnaði rit Jóns Sigurðs-
sonar allri hans röksemdafærslu, að
Konrað Maurer gat ekki á sjer setið,
að votta opinberlega, að maður gæti
ekki að pví gert, að kenna í brjósti
uin jafnfrægan mann og Larsen var
fyrir meðferð hins íslenzka ping-
manns á honum. Euda varð hann,
Larsen, að bera harm sinn í hljóði,
pví aldrei tók hann til svars gegn
Jóni; en pað skal honum sagt til
virðingar, að hann ljet Jón aldrei
gjalda meðferðarinnar, að pví er oss
hefur verið sagt af mjög svo áreið-
anlegum mönnum.
víkurskóla var, á dæmisins dögum
engin kennsla 1 sögu íslands.
Nú er pað athugandi, er um vís-
indalega kennslu f íslenzkum lög
um er að ræða, að eitt er að kenna
lögin frá lýðveldistímunum, sem vjer
getum í pessu tilliti, ef til vi)l, bezt
nefnt c/oda öldíslands 874*-1262-4;
annað að kenna pau á norsku öld-
inni 1264-1380; enn pá annað, að
kennapau á dansk-norska tímabilinu
1380-1662, pegar erfðaeinveldið frá
Kópavogi kom yfir landið; og enn
fremur annað, að kenna pau frá
1662—1845, eða frá 1845—1874, og
enn frábreytilegast frá öllu ofan-
töldu, að kenna lög íslands á lög-
gjafarpings-öld pess, 1874—X
Niðurl. næst.
SMÁVEGIS BREYTINGAR í
KRISTINNI KIRRJU.
Blöðin frá New York geta pess,
að biskup Potter hafi skipað nefnd
manna til að rannsaka orðróininn
um pað, að Herbert Newton prestur
kenni gagnstætt trúarjátningum
Presbytera-kirkjunnar.—Líka geta
blöðin um pað, að Dr. Briggs, er
opt hefur verið getið um í Hkr.,
að standi undir ákærum Presbytera-
kirkjunnar, af pvl að hann mótmæl-
irað biblían sje uinnblásin afguði”,
hafi að baki sínu mestan hluta há-
skólamanna sem hann hefur kennt
guðfræði og alla hina beztu og vitr-
ustu kennimenn peirrar kirkju.—Dr
Parkhurst, sem stendur í sömu
kirkju og Dr. Briggs, hefur og lýst
yfir pví, að nokkrir af sálmum Da-
víðs—sjerlega sálm. 109—sjeu svo
algerlega óbrúkandi að hann ekki
getí fengið af sjer að lesa pá I á-
heyrn safnaðanna. Hann kennir, að
margirkaflar í biblíunni sjeu uhate-
ful, devilish and cruel”. p. e. haturs-
fullir, djöfullegir oggrimmir—Hinn
dæmdi prestur McQueary frá Can-
ton, Ohio, var strax kallaður til em-
bættis í söfnuðum utan biskupa-
kirkjunnar beinlínis vegna kenning-
anna, sem hann var dæmdur fyrir;
hann var og kvaddur til að flytja
ræður á stórpingi guðfræðinga I
Philadelphia.—Rev. Bridgman (út-
skúfaður villumaður fiá babtista-
kirkjunni) var strax kallaður til em-
bættis af söfnuðum í biskupakirkj -
unni.-—Víðar en I höfði M. J. prests
Skaptasonar og Ný-íslendirga, hafa
blöðin í trúarjátningum, losnað úr
bandinu á pessu ári. I>að er og
líklegt, að fleiri en safnaðarmenn á
Gimli purfi bráðum að heyra vit-
legri og fagrari kenningar, en að
eilíft helvíti sje ómissanleg undir-
staða nokkura trúarbragða.
xemur út á hverj- AnlcelandicNews-
om miðvikudegi. paper.
Published every
ÚroEFKNDUu: Wednesday by
The Heimskringla Printing & Publ. Co’y.
Skrifstofa og prentsmiðja:
Lombard St.-----Winnipeg. Canada.
Blaðið kostar:
Heill árgangur............. |2,00
Hálf rr árgangur............ 1,00
Um 3 mínutSi................ 0,65
Skrifstofa og prentsmiðja:
161 Loiabard St.......Winnipeg, Man.
«g-Undirelns og einhverkaupandi blaðs-
Ins skiptir um bústað er liann beðinn að
senda hina breyttu utanáskript á skrif-
ítofu blaðsins og tilgreina um leið fyrr-
etrandi utanáskript.
Aðsendum nafnlausum greinum verð-
ar ekki gefinn gaumur, en nöfn höf-
undanna birtir ritstjórnin ekki nema
með samþykki þeirra. En undirskript-
ina verða höfundar greinanna sjálfir að
til taka, ef þeir vilja að nafni sínu sje
leynt. Ritstjórnin er ekki skyldug til
að endursenda ritgerSir, sem ekki fá rúm
í blaðinu, nje heldur að geyma þær um
lengri eða skemmri tíma.
Upplýsingarum verð á auglýsingum
í „Heimskriaglu” fá menn á afgreiðslu-
stofu slaðsins.
Jgp” Uppsögn blaðs er ógild, sain-
kvæmt hjerlendum lögum, neina að
kaupandinn borgi um leið, að fulln,
skuld sína við blaðið.
BUSTNESR MANAGER:
Einar ólafsson.
Hann er að hitta á afgreiðslustofu
blaðsins hvern virkan dag kl. 9 til hádeg-
li ig frá kl. I—6 e. m.
Utaráskript til blaðsins er:
Vhe E eimskringla Printing&PublisliingCo.
P. 0. Box 305
Winnipeg. Canada.
7. ÁR. NR. 47. TÖLUBL. 258.
Winnipeg, 18. október 1891.
Dpplai „Heimslriíili”
frá byrjun sögunnar:
J'ÓLSKT BLÓÐ"
höfum vjer orðið að stækka, sökum
kaupenda-fjölgunar og sjáum oss
pví fært, að bjóða nýjum kaupencl-
um, sein borga fyrirfram næsta
árgang uHkr.”, blaðið ókeypis frá
byrjun sögunnar fram til nýárs.
Þessu boði fylgir og að sjálf-
sögðu, hluttaka í dráttuin um muni
pá, sem auglýstir eru áfyrstu síðu
uHkr.”
Næsti árg. verður eigi meira
en $2, enda pótt blaðið stækki.
HÁSKÓLI
á
Iælaiiidi,
Framh.
Svo kemur nú megin mótbáran:
kostnað urinn. Ja, kostnaðarlaust
fæst enginn hlutur nema einkis-
virði, pað er gefið. En hálfundar-
legt er pað, að sjá engin ráð, eða
vilja engin ráð sjá, til að koma upp
1 alvöru einhverjum háskólavísi, en
að Iðggjft) án pess að krauma eða
kvarta, tolla á landsmenn, til að
borga margendurtekna skuld, er
hleðst á landssjóð, svo að hundr-
uðum púsunda skiptir á hverju ári.
Oss sýnist að koma mætti upp nokk-
urn veginn viðunandi háskóla-hýsi
t. d. fyrir eptirstöðvar svikaskuldar-
innar, sem voru 1888, 330,000 kr.
Mundi slíkri summu ekki hafa ver-
ið eins vel varið til háskóla, eins og
til pess, að kaupa Pjetri og Páli
vörur utan úr heiini, parfar og ó-
parfar? Meðan landssjóður er lát-
inn verja öllu pví, sem til verður
reitt, til að kaupa prívat-inönnum
vörur frá Danmörku, er pað ofur
skiljanlegt, að hann muni eiga ó-
hægt um vik. En pessu er pingi
íslands innan handar að kippa í lag,
ef pað aðeins vill opna augu skyn-
seminnar og hyggja að fjárhag
lands eins og hugsandi pjóðfull-
trúuin hæfir. Háskólinn verður
kostnaðarsamur, pað er gefinn hlut-
ur. En að ganga að pví vísu fyrir-
fram, að hann verði of kostnaðar-
samur, pað er að baða höndunum
út í loptið. Er ekki efnum lands-
sjóðs stjórnað með fjárlögunum?
Veita pau ekki landssjóði tekjur til
að borga með gjöldinf Eru ekki
tvö hálaunuð embætti á landinu,
sem öllum hyggnum mönnum kem-
ur saman um, að sje landinu alsend-
is ópörf, amtmannaembættin? Væru
pessi embætti af tekin, hrykkju upp
af klakki tveir; en úr launum peirra
mætti gera prjá nýta, landinu ó -
missandi menn. Vjer erum fylli-
lega peirrar sannfæringar, að pegar
loksins verður gerð almennileg
gangskör að fjárhag landssjóðs og
honum verður komið í skipulegt
horf, pá verði næg efni fyrir hendi
til að stofna háskóla, sem landið
purfi ekki að fyrirverða sig fyrir.
Enda skyldu menn sízt gleyma pví,
að pá sparaði landið alla pá pen-
inga, sem nú ganga út úr pví til
Hafnar með stúdentum, er til háskól-
ansfara. Reykjavík sjálfri, sem parf
illra sinna muna með, yrði háskóla-
stofnun, ekki einungis í fjárhags-
legu tilliti, heldu>- á margar aðrar
lundir hin hagfeldasta. t>ar eyddi
háskólinn fje sínu, er bæjarmenn
tækju við. En peír tækju við
meiru en skildinganum einum af
háskólanum. Þeir tækju við miklu
af pví vísindalífi, sem æfinlega er
samfara háskóla. Fólk, jafn óðfúst
á fróðleik eins og íslendingar eru,
sætti náttúrlega færi, eptir efnuni,
að hlusta á fyrirlestra professoranna,
og gæti slíkt aldrei leitt til annars,
en að vekja menn og fræða. Eng-
in stofnun er betur felld til pess, að
vekja menntunar-keppni, en háskóli,
og pað mega menn eiga víst, að
komist hann á, og pjóðin sýni hon-
um dyggilega rækt, pá verður pað
háskólans stöðuga mark og mið,
að leggja par á allt kapp, að gera
kennsluna par eins góða og hún
fæst við aðra háskóla.
Menn kunna nú að svara: Lítið
pið á presta- og læknaskólann, hvar
standa kandídatar peirra í saman-
burði við þá, sem menntast við út-
lenda háskóla? Og vjer segjum
með, lítið pið á pá! Lítið pið á pá
rækt, sem menntunarvaldið í land-
inu hefur lagt við pessar stofnanir,
eins og allar aðrar menntunarstofn-
anir landsins. Geta menn ætlast
tilr að kandidatar hafi öllu meiri
menntun, en peir hafa, eptir penna
stutta námstíma peirra, með peim
ónógu föngum til fræðslu, sem lögð
eru kennurunum í hönd? Hvorug-
ugum skólanum er lagt eitt einasta
ferðar-stipendium fyrir kennara, að
kynna sjer framfarir læknis- eða
guðfræðisvísinda erlendis. Fram-
lög til bókakaupa og áhalda af hin-
um skomasta skammti. Hvar hafa
menn heyrt getið um, að sveltar
menntunarstofnanir hafi mörgum
stórvirkjum afkastað? Að vitna til
pess menntunar ástands, sem nú er,
er pví að vitna til pess, sem ekki er
vitnisbært, og er pví alveg pýðing-
laust.
Nú væri pað sök sjer, pó að
menn sæktu háskólamenntun til
Danmerkur, ef sanna mætti, að ekki
væri hægt að fá hana jafngóða
heima á fslandi. Hjer rekumst vjer
nú á mjög svo undarlegt samrennsli
tilfella. Stjórnin hefur pegar látið
lausa lækna og guðfræðinga, og með
pví auðvitað viðurkennt, að þessir
menn geti fengið á íslandi pá menn-
un, er geri hvora tveggju svo hæfa
fyrir stöðu sína, að vel megi við una.
En nú er ekki spursmál um pað,
að pessir menn fá miklu meiri
menntun við háskólann í Höfn á að
minnsta kosti prefalt lengri náms-
tíma, en við skólana á Islandi, eins
og stendur. Eigi að síður er peim
heimilað, að piggja menntun sína á
íslandi.
En á lögfiæðingunum hefur stjórn-
Af játningu prófessoranna leiðir
beinlínis, í annan stað, að peir menn,
sem löirlærðir frá Hafnarháskóla
O
setjast í embætti á íslandi, vita ekk-
ert þaðan í íslenzkum lögum;
verða pví að fara að kynna sjer
pau, pá fyrst, er peir setjast í em-
bættin, og eru, að vitni alpingis-
inanna sjálfra, pá stundum svo lög-
viltir, að hreppstjórarnir verða að
koina fyrir pá vitinu. Nú er pað
auðvitaður hlutur, að langfæstir
pessara manna—líklega ekki einn
einasti—geta nokkurn tíma náð eig-
inlega vísindalegri pekkingu á lög-
um landsins, pví til pess parf mikla
yfirlegu og marghliðaða samanber-
andi rannsókn. í pessu efni getum
vjer látið oss nægja, að skírskota til
athugasemda peirra, er uSunnan-
fari” í Jyrsta blaði sínu flutti
uni Hofstaðadóm landsyfirrjettarins.
Eða halda menn, að frá yfirrjetti
lands gæti komið annar eins dómur,
ef lög lands væru kennd við íslenzk-
an háskóla? Að voru áliti yrði pað
álíka ómögulegt eins og pað, að
hafa söguvixl á peim Snorrunum,
Þorgrímssyni á Helgafelli og í Sæl
ingsdalstúngu, 963-1031 og Sturlu-
syni á Borg og I Reykjaholti, 1178-
1241, sem vjer höfum fyrir satt
(pví söguinenn vorir eru áreiðanleg-
ir), að heyrzt hafi við próf í Reykja-
víkurskóla {íslenzku. Þetta Reykja-
víkurskóladæmi sannar náttúrlega
ekkert með tilliti til háskóla, annað
en pað, að pað sem ekki er kennt,
pað vita menn ekki; en við Reykja-
Raflflirfra^lmenningi
[Vjer minnum lesend ir (lHeims-
kringlu” á, að undir ((Raddir frá almenn.
ingi” er það ekki ritstjórn blaðsins, sem
talar. Hver matSur getur fengið færi á
að láta þar í ljósi skoðanir sínar, þótt
þær sjeu alveg gagnstæðar skoðunum
ritstjórnarinnar, en menn verða að rita
sæmilega og forðast persónulegar skamm-
ir; auk þess verða menn a£ rita um
eitthvert það efni, sem almenning að
einhverja leyti varðar.
Ritstj. ((Hkr.”.
Eptirfylgjandi póstspjalds-línur
hafa mjer borist með síðasta pósti:
4(B. L. Baldwinson Esq.
Nú hafa menn hjer loksins eptir
veru yðar í Ottawa fengið neitun
um pósthúsið!—Það er haldið að
pjer munið hafa spillt fyrir pvi
máli, en ekki bætt? Það er haldið
að pjer munið hafa talið stjórninni
trú um að íslendingar gæti ekki
lifað hjer og mundu allir flytja til
Edmonton! og að pjer ætlið að
drífa par í gang ísl. nýlendu, koma
par upp skóla og útvega pangað
prest! Sje svo, að petta prennt
síðasttalda hafi í sjer fólginn full-
kominn sannleika, pá er vel og
gott! En annars,—og hamingjan
veit máske hvort sem er, pá er sum-
um hjerna ekki neitt ósköp vel við
yður! En skólalaust, kirkjulaust og
pósthúslaust, er hjerna hreint ekki
verandi mikið lengur. Gott væri
*) Vjer tökum til 874, en ekki 930,
þegar alþing var sett, af pví, að sögurn-
ar bera vott þess, að lög voru í landi þau
56 ár, sem þar var ekkert alþing.
Landnámsöldin var allt annað en lög-
i laus öld í samanburði við það sem síðar
varð.
að fá að heyra meira um petta í
blöðunnm.
Vinsamlegast, nov. 6. 1891.
Albertanýlendu-búi”.
Svar mitt er:
Alberta-nýl.-búi!
Þó jeg vildi helzt komast hjá'
peim ófögnuði, að elta slúðursögur,
sem mjer berast með nafnlausuin !
brjefum, pá finnst mjer vera einhver
sá frómlyndis- og jafnvel velvildar-
blær á póstspjaldinu yðar, að rjett-
ast muni vera, að verða við ósk yð-
ar, einungis í petta sinn, að svara
pví {blöðunum.
Jeg hefi aldrei sagt, að jeg ætlaði
að drífa í gang ísl. nýl. í Edmont-
on-hjeraðinu og pví síður hefi jeg
hugsað svo langt fram í tímann, að
jeg hafi ætlað mjer að koma upp
skóla, pósthúsi og kirkju og útvega
pangað prest etc.
En hinsvegar hefi jeg látið pá
von mína í ljósi, að íslenzk nýlenda
geti niyndas* innan fárra ára á hent-
uguin stað í Edmonton hjeraðinu,
pví par er að mínu áliti mjög ágætt
land til búskapar. Jeg get sem sje
ofur vel unnað íslendingum pess,
að peim megi auðnast að ná sjer
bólfestu á einhverjum bletti, betri
en peim, er jeg átti kost á að sjá i
yðar nýlendu, pegar jeg var par á
ferðinni í sumar. En slíkir blettir
eru að minni hyggju nálega hve-
vetna í Edmonton-hjeraðinu, að yð-
ar nýlendu alveg ólastaðri. Eins
er pað ósk mín, ef íslenzk nýlenda
kynni að myndast par, að hún næði
peim vexti, að geta borið skóla,
pósthús, prest, kirkju o. s. frv.
Hins sama ann jeg auðvitað yðar
og h verri annari byggð hjer í landi,
áti pess að jeg par með vilji leggja
pað á samvizku mína, að eggja
menn á að flytja í nýl. yðar. Jeg
hef nefnil. pá skoðun, að nýlendur
sjeu stofnaðar fyrir menn, en ekki
að menn sjeu skapaðir fyrir J>ær.
Og af pví að jeg hefi enga persónu-
lega interest í nokkurri sjerstakri
nýlendu, heldur pvert á móti, alveg
jafnan áhuga fyrir vexti og við-
gangi peirra allra, get jeg talað og
ritað um pær án nokkurrar hlut-
drægni.
Að ráða mönnum til að flytja
pangað er jeg hef fulla sannfæringu
fyrir að peim megi sem fyrst vegna
sem allra bezt, pað er og á að vera
hlutverk mitt. Þess vegna megið
pjer ekki kippa yður hátt upp við
pað, pótt pjer finnið mig ófúsan til
að vinna pað fyrir vináttu yðar eða
annara, að tala pvert um huga
rninn, t. d. með pví, að hæla nýl.
yðar fram yfir pað, er jeg álít ha,na
eiga skilið.
Um pósthús-mál yðar get jeg
verið stuttorður: Jeg á engan pátt
í neitun stjórnarinnar um pað, eins
og jeg á hinn bóginn ekki ínundi
hafa talið mjer pað til inntekta,
pótt yður hefði nú verið veitt pað.
Jeg hef gert í pví máli, allt pað,
er jeg lofaði vini mínum, hr. Jóh.
Björnssyni, pegar hann bað mig í
sumar, að mæla með bænarskrá ný-
lendubúa, um póststofnun í nýlend-
unni, við W. W. McLeod. Post-
Office Inspector, í Winnipeg. Frá
peiin manni hefi jeg |>að fyrir satt,
að ástæður stjórnttrinnar fyrir neit-
un pósthússins sjeu:
1. að nýlendumeun sjeu að eins 8
eða 10 mílur frá pósthúsi, að póst-
húsið, sem um erbeðið, gagni að eins
25 fjölskylduin, að árl. kostnaður við
póstflutning, að og frá hinu um-
beðna pósthúsi, verði $150 eða $6
á hverja fjölskyldu. X>etta álítur
stjórnin ofinikinn kostnað fyrir svo
fáar fjölskyldur, er búa eigi lengra
frá pósthúsi, af pví að aðal inntekt-
ir, fyrir frímerki og póstspjöld, sjeu
svo afar litlar I samanburði við
kostnaðinn.
Frá stjórnarinnar sjónarmiði,
mundu ekki inntektir aukast neitt,
pó hið nýja pósthús yrði stofnað,
pví ekki eru nein likindi til, að
nýlendubúar mundu, pess vegna,
rita fieiri brjef, en peir skrifa eins
og stendur. Stjórnin sjer pví eigi
að annað verulegt vinnist með stofn-
un pósthúss, á nefndum stað, en
$150 árleg útgjöld til einhvers fs-
lendings, fyrir vikulegan póstflutn-
ing að og frá póstliúsinu.
Frá sjónarmiði stjórnarinnar, er
petta máske rjett; frá mínu sjónar-
miði, er pað allt rangt hugsað.
Jeg segi pað verapólitískablindni
af stjórninni, að sýna hina minnstu
smámunasemi, gagnvart fólki, sem
er að byggja upp allt petta land
ekki sízt pegar pess er gætt, að
fólk pað sem hjer ræðir um, er tal-
ið í fremstu röð peirra manna, er
flytja til Canada, og pegar pess ut-
an er liaft tillit til pess, að ísl. í
Alb. nýl. koinu hingað frá Dakota,
par sem peir nuta allra peirra hlunn-
inda, sem vanalega eru satnfara vax-
andi byggð og velmegan landsins,
svo sem skóla, pósth., kirkna o. s.
frv., pá hefi jeg lagt pað til, pessa
máls, að pósthúsið yrði veitt, en
ekki neitað um pað. Jeg hefi
pví ekki uspillt fyrir” póstmáli yð-
ar. Ekki hefi jegheldurtalið stjórn-
inni trú um, að íslendingar gætu
ekki lifað í yðar nýlendu. Jeg
sagði ekkert um hana, af peirri á-
stæðu, að jeg hjelt, að fæst orð
hefðu par minnsta ábyrgð.
B. L. Baldwinson.
TXIR, SÖGTJ
Þangbrands prests.
Frdferðum Þangbrands.
Þangbrandr hjelt nú sem fyrr er
sagt, til fundar við landsmenn ok
bjóst at boða pann inn nýa sið.
Söng hann tíðir á ýinsum stöðum
i byggðinni; en landsfólkit tók fá-
liga ináli hans ok mátti hann fullvel
skilja, at búandlýð væri hann ekk-
ert kærkominn gestr, ok inundu
flestir kjósa, at sjá sem fyrst í hæla
honuin.
Þess er nú at geta, at undan Ný-
fundnu-löndum liggr eyja ein, eigi
all-litil, er Fólkvangr uefnist. Þar
hafði nokkr hluti íslendinga land
numit ok vildi sjera Þangbrandr
fyrir hvern mun ná par ríki nokkru,
pvi at eyjarskeggjar höfðu gnótt
fjár; fær nú Brandr sjer róðrar-
skútu smáa ok 2 menn til fylgdar
útí eyna; var annarr búandmaðr
einn par af hjeraðinu, en hitt var
umrenningr nokkr glensmikill, er
ögmundr hjet ok kallaðr var Tíkar-
skrækr at auknefni; var hann svo
nefndr fyrir pá sök, at rómr hans
var eigi karlmannlegr ok líktist
meirr ylfri, svo at áináttligt var að
heyra. Ögmundr hafði farit víða
iiin lönd, en jafnan hafði prifnaðr
hans smárr orðit. Á ungum aldri
hafði hann komizt í úsátt við far-
mann nokkrn, er kvað ögmund
hafa sýnt gripdeildir á fje sínu, ok
kvað hann hafa keypt munngát fyr-
ir ok sezt at drykkju meðr lausa-
konum. Farmaðr pessi var mála-
fylgjumaðr inn mesti ok kvaðst ög-
inundi stefna skyldi um pýfit ok
kvaðst hann láta upp festa ok leiða
svá landshornamönnum at gera ú-
spektir á fje sínu; ok aldrei kvaðst
liann af láta fyrr en hann næði lög-
um af Tíkarskræk. Öginundr varð
inn hræddast.i ok pótti heitin eigi
góð; tók liann J>egar á rás ina næstu
nótt ok stefndi til fjalla; fór hann
pannig lengi huldu Iiöfði um jökla
dbyggðir ok koin fyrst fram mörg-
um mánuðutn síðar í Nýfundnu-
löndum; var hann J>á soltinn ok inn
aumlegasti ásýnduin, er hann hafði
enga hjúkrun haft svo langa tíina;
tóku bændr J>at ráð, at gera hon-
um bað mikit; skáru hár . hans ok
neglur ok varð liann J>á brátt hress-
ari ok nokkru ásjálegri. Ögmundr
skriekr hafði löngum verit reykull í
trúnni ok sögðu (>at kátir menn, at
optarr hefði ögmundr trúaskipti en
bróka. Fyrir skömmu liafði hann
orðit rnjök handgenginn Þangbrandi
presti; kvað hann sik nú trúa fast-
lega á alla djöfla sjera Brands, ok
væri sú trú bæði karlmannleg ok
fögr, enda hæfði mjök skálduin;
en Mundi var sjálfhælinn ok hjelt
«ik vera skáld tnikit.
Nú rœðst Þangbrandr með fje-
lögum slnum út til eyjariunar.
Fengu J>eir veður hörð ok einatt á
inóti; en Þangbrandr var inn útrauð-
asti í öllum mannraunum ok aldrei
váru peir sjóar, at hann yrði hræddr.
Nú eru peir fjelagar komnir út
á initt sundit; kemr pá á móti peim
fiskr mikiil ok all-úfrýnn; Þang-
brandr hjet á menn sína, at duga
sem drengilegast móti fjanda pess-
um, er liann kvað eyjarskeggja hafa
magnat meðr fjölkynngi ok sent
sjer til úfagnaðar. Þá kvað Þang-
brandr:
Eigi sá ek of ægi,
áðr, i ljettu gráði