Heimskringla - 11.01.1893, Blaðsíða 1

WEDNESDAYS AND SATURDAVb

O L D I N.
AN ICELANDIC SEMI-WEEKLY NEWSPAPER PUBLISHED ON
VII. ÁJl. NR. i5 WINNIPEG, MAN., 11. JANÚAIi, 1893.
Eftirmæli.
T.
GISLI DAHLMANN.
Og nú er haim týndur úr lesta-ferð lífs—
Tilann lagðist til hvíldar í áfanga—stað,
En lífs-þreytan snerist upp andvöku í
Og áreynsla dagsins varð þjáningu að;
In rósama nóttgat ei sárindin svæft
Með svefn-fróun mjúkri’ né stunið hans
kæft.
En þá lyfti dauðinn að höíði hans hljótt
Upp hælaðri skör, svo að enginn sá til,
Og sig upp að rekkjunni dulklæddur dróg
Sem dimman og þögnin um lágnættis-hil
Og stakk honum svefnþorn, sem sefar
hvert mein,
Sem svæfir að fullu og þaggar öll vein.
Svo nú erhann týndur úrlesta-ferðlífs—
Þeir lögðu’ upp að morgni’,en eftir hann
varð
Með sólskinið ljúft fyrir legstein og hlóm,
Er lífkylgdin snéri’ út um kirkjunnar
garð.
Ilans lífs-ferð var kapphlaup um klung-
ur og töf,
Og h v í 1< 1 fékk hannloksins í útlendings
gröf.
Svo týnumst við flestir úr lesta-ferð lífs
Og leifum ei eftir oss stíg eða spor.
Það sést kann ske’ í ógrónum útlendum
garð
Einn ára-tug steingleymdur legstaður
vor
Sem tjald8tæði autt eða innfallin hlóð
,Á úthrunnin kol, þar sem lífs-arninn
• » •
stoð.
II.
ÞÓliDÍS G UÐMUNDSDÓ TTIlt.
Sofðu þar sóleyjur gróa
Sumarsins fyrstu hvert vor,
Morgunsól þar sem að þíðir
Þunna í nátthélu spor.
Svo vakir yfir gröf þinni vor og sólin
Ijúf,
Eem von þíns föður um þig og móBur
þinnar trú.
Söfðu þar sóleyjar falla
Sumarsins fyrstu í haust
Og líkkistu-lit málar kveldið
Legstaðinn, harn, sem þú hlauzt.
Þitt leiði geymir auðnin og ísinn vetrar
blár,
Sem einsættföðurhjarta og storkin móð-
ur tar.
Vegi, sem foreldra vonir
Velja’ okkur hrekjumst við frá—
Þú lézt, fyr en lífið gat neyðt þig
Langt eða skamt, lionum lijá.
Og minning þín í hjörtum fárra felur
sig,
En flekklaus eina og lín þitt, er kistan
laukst um þig.
Stephan G. Stephansson.
FRÉTTIR.
ÚTLOND.
Gladstone gamli var 83 ára gam-
ali 29. f. tn., og dundu þíi að heilla-
óskir úr öllum áttum, munnlegar,
bróflegrar, með’múlþráðum og hljóð-
berum. Einna fyrst kom heillaósk
frú Victoriu drottningu óvenjulega
hlýleg og velvildarleg. Gamli
maðriun er inn ernasti.
—Frá Þýzkalandi koma þær
fréttir, að Vilhjúhnr keisari liafi hald-
ið ræðu ú nýúrsdag fyrir þeim, er
þú komu til að úrna honum heilla,
sagðNhann þar skýrt,’að ef [>ing-
>ð samþykti ekkí her'iögin nýju, þú
ýrði f>að rofið og boðað til nýrra
kosninga. Margir ætla, að þingið
muni ú endanum samþykkja lögin;
en kitt telja menn víst, að verði
þing rofið, þú.muni mótstöðumönn-
Um laganna fjölga heldr en fækka ú
þ'ngi.
—Kóleran í Evrópu. Sffelt koma
enn fynr ný strjúl tilfelli af kóleru
í Hamborg. 2. þ. m. dóu þrír menn
úr henni í Altona.
— TJngaraland er það land S
heirai, sem ódýrast er að ferðast um
með júrnbrautum. E>ar mú ferðast
500 milur fyrir 6 s. 8 d. (þ. e. um
$1.60).
—Mjólkrkýr ú Bretlandseyjunum
öllum eru sagðar alls 3,500,000, og
að hver mjólki um 400 gallónur um
úrið. Alls mjólka kýrnar þar (ú
Englandi, Skotlandi og írlandi) uin
14 millSónir gallóna um úrið.
BANDARÍKIN.
—John I). llockfeller héfir enn ú
ný gefíð Chicago húskólanum eina
millíón dollara. Hann hefir þannig
alls gefið húskóla þessum $3,600,000
ú síðastliðnu húlfu þriðja úri. Skil-
yrði gjafarinnar er, að hún skuli
vera höfuðstóll, er vöxtunum só var
ið af til að launa föstum og lausum
kennurum í ýmsum vísindagreinum .
—Opinber skýrsla um atkvæða-
greiðsluna í California var loks birt
28 f. m. Þar vóru kosnir 8 Cleve-
lands kjörmenn og einn Ilarrisons-
kjörmaðr. Tillagan um, að kjósa
bandaþingsmenn til efri múlstofu
með almennri beinni kosningu, i
stað þess að ríkisþingið kjósi þú
fókk 187958 atkvæði, en 13,342
vóru greidd ú móti. Af inum sjö
neðri múlstofu bandaþingsmönnum
frú þessu ríki erii 3 samveldis-
menn og 4 sórveldismenn.
— Yfirkjörstjórnin S Wyoining
ætlaði að stela tveim þingmanna
sætum frú sérveldismönnum þar í
ríki, með þvi að neita að teija at-
kvæðin úr einu héraði (Carbon
County) sakir ómerkilegra form-
galla, er úttu að hafa útt sór stað.
Undirkjörstjórnin þar S hóraðinu,
hÓraðsritarinn og tveir friðdómarar,
höfðu þó tekið við atkræðunum og
sent þau yfirkjörstjórninni. E>essu
múli var skotið til hæstaróttar rik-
isins, er skipaðr er tómum samveld
ismönnum; en hæstiróttr þessi skar
svo úr í einu hljóði, að atkvæðin
bæri að telja. Afleiðingin af þess-
um dómi er sú, að sérveldisflokkr-
inn fær tvo þingmenn S viðbót við
það sem hann úðr hafði og við það
fær þessi flokkr meiri hluta ú þing-
inu, og getr því ríkisþingið kosið
sórveldismenn til efri múlstofu
bandaþingsins.
—Eldsvoöar 1 Milwaukee, Wis.
—27. f, m. varð miki.ll eldsvoði S
Milwaukee; brunnu tvö sútunar-
verkstæði meðal annars; alls var
tjónið metið $250,000; tveir menn
lótu lífið.—Sunnudaginn þar ú und-
an kom eldr upp ú tveim stöðum í
borginni og varð$126 000 tjón.—
Búðir þessir eldsvoðar höfðu auð-
sjúanlega orðið af völdum brenni-
varga.—28. f. m. var kastað
sprengikúlu inn í syðra aðalhús
sporvagnafólagsiiis í sama bæ og
brann það hús með öllum húsum
fólaginu tiiheyrandi, er vóru í
sömu húsaþyrpingu, og alt, sem S
þeim var. Húsin virt $60,000 (S'
úbyrgð fyrir $40000); vélar þar
inni $75 000 virði, úhaldaforði $25-
000 og vaguar $350 000 virði. Alls
brann þar um $500 000 virði og var
alt óvútrygt, nema húsin.
Alls liefir tjón af eldsvoða S Mil-
waukee ú síðustu tveim múnuðum
numið .>'5 000 000, og alt er þetta
sagt af völdum brennivarga.
Borgarstjórinn S Milwaukee hefir
heitið $2,500 verðlaunum fyrir að
handtaka einhvern þann er valdr
hefir verið að einhverjum eldsvoð-
anum þar S borginni síðustu tvo
reúnuði.
—Stórhuga. Menn hafa orðið
þess áskynja, að nokkrir merkis-
auðmenn í Chieago hafa tekið sig
saman um að reyna að fú keypta
Independence Hall í Philadelphia
(húsið þar sem frelsisskrá Banda-
ríkjanna var samþykt), hús það S
Washington, sem Lincoin dó í, og
Surrat veitingahúsið í Maryland, þar
sem samsærið um að rúða Lincoln
af dögum var inyndað. Tilgangr
þeirra er, að flytja húsin S heilu
llki á Chieago-sýninguna. En liætt
er við, að þeir fúi ekki keypt In-
dependence Hall að minsta kosti.
—Langar telefón-línur. Einsog
kunnugt er, liggr nú telefón-lina
milli New York og Chicago. Nú
er verið að leggja telefón-línu
milli Spokane, Wash , og Portland,
Oregon, og er það 450 mllna vega-
lengd. E>að var byrjað ú línunni S
hanst, en sakir illviðra hefir verið
hætt við verkið S vetr; en með
vorinu verðr byrjað ú ný og þú
loaið við hana.
—Fjármálastjórnin ætlar ú, að
af peningum og seðlum, sem nú
ættu að vera ú gangi i fullu gildi
I Bandaríkjunum, muni um $20,-
000.000 vera glataðar eða eyddar,
svo að þær komi aldrei - til inn-
lausnar.
— lilaine hefir versnað aftr, og
blöðin í gær segja það megi búast
við andlúti hans ú hverri stund.
— Nolasamtökin I Batidarríkjun-
um sem hafa valdið svo ruikilli verð-
hækkun ú kolum hér og annarstaðar,
eru nú, eftir fregn f fyrradag, ú
enda. Er þvS von til, að kolaverð
lækki afr, þótt ekki verði fyrr enn
með vorinu.
CANADA.
—Þaö er í mæli, að S vetr verði
afnumin efri múlstofa fylkisþings-
ins i Quebec. Hór S Canada hafa
nú New Brunswiek, Nova Scotia,
Ontario, Manitoba og British Col-
umbia að eins einnar múlstofu
þing. Reynslan hefir hér í landi
hvervetna verið sú, að efri i.iúl-
stofa hafi hvergi trygt betri löggjöf
nó varnað illri löggjöf, og sé þvS
til einskis nema kostnaðar.
—LítiÖ betra en ekki. Á gamla-
úrsdag var S Official,Gazette (stjórn-
arciðindunum) S Ottawa birt aug-
lýsing frú stjórninni, er nemr úr
gildi að sinni nokkur úkvæði í lög-
um frú 1891 og 1892. í þessum
lögum var ger munr ú tolli ú sykri
og sírópi eftir þvi, hvort það var
flutt inn beina leið frú framleiðslu-
staðnum eða gegn um önnur lönd,
en framleiðslulöndin, og í þessu síð-
ara tilfelli var tollrinn hærri: 5 af
hundraði af verðinu ú sykri, en 2^
cent ú gallóuu af sírópi. E>egar
þessi úkvæði vóru gerð, var alment
litið svo á, sem þau væru stýluð
sérstaklega móti. Bandarikjunum.
En þrútt fyrir öll tolla-ósköpin þar,
hefir þó enn aldrei verið gerðr
sllkr greinarmunr í rikjunum. Þeg-
ar stjórnin í Canada nú lótti alveg
af þessum tolli ú sykri og sírópi,
þú hefir verið litið ú það sem ving-
unarmerki við Bandaríkin. Margr
mætti annars ætla, að stjórninni I
Canada bæri fremr að líta ú það,
hvað oss landsbúum er hollast og
bezt, heldr en hitt, hvað helzt muni
erta aðrar þjóðir eða sleikja þær
upp.
SMÁ VEGIS.
—Kol missa míkils bæði af vigt
og gæðum við það að liggja úti undir
beru.n himni. Eftir þvf sem þýzkr
vSsindamaðr skýrirfrú, þola anthra-
cite kol og „Cannelu kol bezt ú-
hrif loftsins, en linkol miklu verr.
Þau geta lézt nærri um þriðjung
við það að liggja lengi úti og mist
nærri helming af gasframleiðslu
hæfileika sínuin. Er auðsætt af því,
hvert tjón inenn gera sér með því
að fúta kol Hggja úti, og hve
tniklu róttlútara er að selja þau eftir
vigt heldr en eftir mæli.
— Talandi úr. Ursmiðr nokkur
S Genf í Svisslandi, Sevan að uafni,
hefir skýrt listafélaginu S Genf frú
því, að hann hafi sent til Bern til
sýnis úr, sem hanri hefir gert, og er
þaS svo út búið, að það nefnir
mannsmúli klukkustundirnar, og
stundarfjórður.g hvern, í stað þess
að slú [ liöggvatölu til merkis um,
hvað framorðið er. Þetta er gert
með hugvitslegri hagnýting hljóð-
ritans (fonograf). Hann hefir sótt
um einkaleyfi ú þessari uppfinding
sinni.
iimipeg;.
— The Free Press I gærdag gat
ýtarlega um ritstjórnarafmæli Jóns
Ólafssonar og gat helztu atriða æfi
hans, undir fyrirsögninni: „A journ-
alistic Jubilee. — An Icelandic
editor who has seen many ups arul
downs in teenty-five yearsu.
— H. A. Seed inn alkurini úvaxta-
sali hér í bænum, andaðistfyrir helg-
ina.
— Smart rúðgjafi, sem vór rit.ið-
um um í síðasta bl. hefir nú loksins
sagt af sór rúðgjafa-embættinu. Hann
er jafnframt út nefndr erindreki
Manitoba-fylkis við Chicago-sýning-
una. Til þess starfa er hann mörg-
um betr fallinn.
—Óvlster enn, hver verðr rúðgjafi
fylkismúla eftir Smart. Margir nefna !
til Mr. Cameron, þingtnann Suðr-1
Winnipeg. Hann er efalaust einn í
af færustu og beztu mönnurn, sem
Greenway-stjórninni fylgja. •
— Jónas Ilergmann gufubátsfor-
maðr hefir tapað múli því, sem hann
höfðaði til að fú borguð laun sín, er
hann útti til góða hjú „Auroru“-fél-
aginu, er gjaldþrota varð í hitteð
fyrra. Vildi hann eiga aðgang að
skipskrokknum. En múli hans hefir
verið frúvísað i excheqver-rótúnuxn S
Ottawa, og hann verðr sjúlfr að bera
sinn múlkostnað.
1892. Itjoiiiiim af Havana
iippNkerniini.
„La Cadena" og „La Flora“ vindlar
eru án efa betri að efni og töluvert ó-
dýrari heldr en nokkrir aðrir vindlar.
Fordómsfullir tóbaksreykjendr vilja
ekki kannast við það, en þeir, sem
vita hvernig þeir eru tilbúnir, kannast
við það. S. Davis & Sons, Montreal [15J
„Clear llavana Cigars”
„La Cadena” og uLa Flora” Biddu
ætíð um þessar tegundir. [11]
Látið klippa ykkr á 15cts.
og raka ykkr á lOcts.
hjú Schevin}»’
671 Main Str.
Póstskipsferðir
til íslands 1893.
[Dagrinn i svigum sýnir áætlaðan
komudag til Reykjavikr.—* ú undan
dagsetningunni þýðir, að þú ferð fer
skipið kring um landið.]
Frú Iwi’aiiton: 21. (28.) jan.,
5 (13.) Marz, 25. Apr. (13. Mai),* 11.
(28. MaS), 7. (13.) Júní, * 6. (24.)
Júlí, 18. (25.) Júlí, 26. Ágúst (2.
Sept.), * 10. (26.) Sept., 7. (13.
Okt., 12. (21.) Nóv.
Póstskipsferðir
frá Islandi 1893.
[Svigatalan sýnir komudag til
Granton.—* strandferð].
Frú IivSk: 5. (11.) Febr., 19. (26.)
Marz, 14. (20. Maf), * 4. (20.) Júnf,
25. Júnl (1. Júli), * 29. .Júlí, (13.
Ágúst), 3. (10.) Ágúst, 14. (20.)
Sept., * 1. (16.) Okt., 20. (’26.)Okt.,
28. Nóv. (11. Dec.).
RADDIR ALMENNINGS.
VÍNSÖL UBANNSLÖGIN í N.D.
Herra ritstjóri ! í 355 tölubl. „Hkr.
& Öld.“ (24. Dec.) birtist ritgerð frá
yðr um vínsöhibann. Seinni partr rit-
gerðarinnar lýtr sérstaklega að vín-
sölubanninu bér í ríkinu (N. D.) og
bvernig það bafi verið lögleitt, og af
því að ég þykist vita, að einliver bafi
ranglega upplýst yðr því viðvíkjandi,
vil ég biðja yðr að taka í blaðið eft-
irfylgjandi athugasemdir.
Þér segið, að bindindismenn bafi far-
ið í brall við samveldisflokkinn og
lofað honum að kjósa þeirra menn
til embætta, ef þeir aftr á móti und-
irgengjust að lögleiða vínsölubann.
Þetta virðist nokkuð djúpt stungið í
árinni; því þótt einstakir menn af
báðum flokkum liefðu gert þann samn-
ing sín á milli, til þess að reyna að
svíkjo- handa sér atkvæði hjá almenn-
ingi, þá er ekki rétt að eigna það
flokknum í heild sinni. Samveldis-
menn tóku að vísu vínsölubann í sitt
„platform", bæði vegna þess aði æði
margir bindindismenn tilhéyrðu þeim
flokki, og leituðust við að fá því fram-
gengt, og svo sjálfsagt meðfram til að
geta haft það sem agn fyrir kjósendr
þá, sem hlyntir væru vínsölubanni;
en það er ekki þar með hægt að stað-
hæfa, að þeir bindindismenn, sem ekki
voru samveldisskoðana í öðrum mál-
um, hafi gefið þeim flokki atkv. sín
fyrir þetta eina atriði, né lieldr er
hægt að segja, að samveldismenn hafi
greitt atkv. með vínsölubanni hver-
vetna um ríkið þvert á móti sann-
færing sinni. Ég, fyrir einn, veit af
mörgum sérveldismönnum, sem hlynt-
ir voru vínsölubanni, og sem greiddu
óhindraðir atkvæði sitt með því, um
leið og þeir fylgdu sínum flokki vel
að málum. Eins veit ég til að æði
margir samveldismenn greiddu atkv.
gegn vínsölubanni. Þeir vissu vel að
vínsölubann var ekkert áliugamál af
flokksins hálfu, heldr að það átti að
brúkast til að slá ryki i augu fáfróð-
um kjósendum; og það veit ég að
nokkrir samveldismenn reyndu að gera,
en ég vissi ekki til að nokkrum sér-
veldismanni kæmi til hugar að gefa
samveldism. atkv. sitt fyrir þá ástæðn
að hann sjálfr vildi að vínsölubann
kæmist á, og átti ég þó tal við nokkuð
marga af þeim flokki hér í nýlend-
unm. Þar að auki var „independent11-
flokkrinn að mestu leyti eindregið
með vínsölubanninu.
Meðal Islendinga hér syðra eru svo
tiltölulega fáir samveldismenn, að það
væri hægöarleikr að sjá afkjörbókum
í þeirra ,,Townships“ frá þeim tíma,
hvort ekki hafi veriö greidd talsvert
fleiri atkv. með vínsölubanni, heldr
en með samv.flokknum.
Bindindismenn tilheyrðu öllum þess-
um þremr pólitísku flokkum, og þeir
unnu í einingu að því að fá sem
flesta til að greiða atkv. með vínsölu-
banninu án tillits til skoðana þeirra
í öðrum málum.
Það er óhætt að fullyrða að þetta
vínsölubanns-agn samveldisflokksins
liafði tiltölulega lítil áhrif á koshing-
arnar hér um slóðir, og eftir því að
dæma virðist lítil ástæða til að ætla
TÖLVBL. 359
að það hafl getað riðið stóran bagga-
mun í ríkiskosningunum, því varla
munu íslendingar þeim mun upplýst-
ari en allir aðrir þjóðflokkar í ríkinu,
að ekki sé liægt að tæla þá í póli-
tískum efnum.
Það, að samveldisflokkrinn bar sigr
úr býtum við ríkiskosningarnar það
haust,. sannar ekki að bindindismenn
hafi fylgt þeim að málum, þar sem
samveldismenn hafa ait af verið í meiri
lil. þar til við síðustu kosningar, að
sérveldismenn og bændaflokkrinn sam-
einuðu sig á móti þeim.
Aðalorsökin til þess að vinsölubanns-
lögunum hefir verið svo illa framfylgt,
er óneitanlega sú, að flestir af þeim
embættismönnum, sem helzt höfðu með
það mál að sýsla, voru óvinveittir
lögunum, og gerðu það sem þeir gátu
í laumi, til að vernda vínpukrarana.
Mörguin þeirra hefir nú verið hrund-
ið úr sessi, en sumir, því miðr, halda
honum enn.
Aðra orsökina má telja þá, að fjöld-
inn af þeim sem í raun og veru eru
með vínsölubanninu, láta sig litlu
skifta þótt lögum þessum sé ekki fylgt,
bæði vegna þess, að þeir kynoka sér
við að gera vínsalana uppvísa, og
meðfram fyrir það, að ríkið hefir tap-
að hverju vínpukrsmilinu á fætr öðru,
þótt sannanir hafl virzt vera nægar
frá þe-s lilið, því aldrei skortir mil-
færslumenn, sem viljugir eru að verja
rangt mál, þegar nógir peningar eru
í aðra hönd.
Ofan á það sem andstæðingar vín-
sölubannsins hjálpa beinlínis eðr óbein-
línis til að fótum t.roða lögin, reyna
þeir með öfgum og lygfim að' genf
hlið bindindismálsins langtum svart-
ari í augnm almennings, heldr en
lmn er, til að geta fengið almenningS'.
álitið á sína hlið.
Yfirlýsing Biskup Stanley í James-
town, N. D., á forboðslögunum gegn
vínsölunni hér i ríkinu, hefir allareiðu
verið með rökum mótmælt af ýmsum
mönnum, sem að líkindum eru málinu
öllu kuhnugri heldr en biskup Stanley.
Eg sendi yðr hér með nokkuð af þeim
mótmælum , sem birtast í New York
hlaðinu „The Voice“ af 22. Desember s.
1, í þeirri von að þér birtið það lielzta
af því í blaði vðar við tækifæri, svo ís-
lendingar hér syðra fíi að sjá báðar hlið-
ar málsins.
Þorl. Þnrfinnson.
BÆIÍR
TIL SÖLU HJÁ HEIMSKRINGLU.
0
Talan sem sett er í sviga fjrir
aftan bókanöfnin sýnir burðagjald
fjrir pú ina sömu bók innan Canada
og Bandaríkjanna; það verðr að
sendast auk bókarverðsins. Þær
bækr, sem engin tala er við, sendast
fritt. Engin bók send fjr en borg-
un ermeðtekin.
*Húspostilla dr. P. Pétrssonar (8) $1.75
*Kveldhugvekjur eftir sama (2) $0.75
*Föstuhugvekjur eftir sama (2) $0.50
*Vorhugvekjur eftir sama (2) $0.50
*Leiðarvísir til að spyrja börn (2) $0.40
Dr. Jónassen Lækningabók (5) $1.00
*Hjálp í viðlögum (2) $0.35
*Sj álfsfræðarinn (Jarðfræði). $0.40
Smásögur dr. P Pétrsson....... $0.30
Hellismanna saga.............. $0.15
Nikulásar saga................ $0.10
*Saga Páls Skálaholtsbiskups .... $0.25
Um Þrenningarlærdóm i nn eftir
B. Pétrsson............... $0.15
*Agrip af landafrœði.......... $0.30
Uni harðindi eftir S. Eyjólfsson $0.10
Huld................... (2) $0.25
Sveitalífið á íslandi....(2) $0.10
Lítið rit um Svívirðing eyðilegg-
ingar-innar................... |o.25
*Nótnabók Guðjóhnsotis (þrírödd.) $0.75
Ræða eftir M. J. Skaftason.. $0.15
Saga af Fastusi og Erminu... $0.10
Bækr þær sem stjarna *) r við
eru í bandi.