Heimskringla - 18.01.1893, Blaðsíða 1

O L D I N.
AN | CELAND
VII. Á R. NR. 7.
Afmælis-vísur
—til—
JÓJSÍS ÓLAFSSONAR
á ritstjórnar afmœli lians inu 25ta
9. Janúar 1893.
Haf þökk fyrir margt og mikið,
Sem mælir eiheuding stutt:
Fyrir hugrekká’ í herferð-lífsins,
Sem hafa oss ljóð þín ílutt;
Fyrir orð þín um aldar-fjórðung
Svo óhikuð, stiór og þörf.—
Þó fjandmönnúm fyndust þausárheitt
Og félögum háska-djörf.
Þú dæmdir þar aðrir dylgdu,
Þú dróggt af allt yfirskin,
í kapps-Jnáluni tímans jafn kjarnort,
Sem kvadði’ eftir dáinn vin.*
Og minnjing þín gleymzt ei getur,
Þú geyiuplu-stað henni hjóst,
Því inn i sjálfs þíns sögu
Þú sögu landsins þíns ófst.
Haf þöfk fyrir margt og mikið,
Sem mæídi’ ei hending stutt—
Og graf-inark sé loks þér liðnum
Á leiði þitt reist og flutt
Fyrir einskilding aumingjanna,
Sem æfi þú léttii spor.
Og alþVðau á það letri
Þau oi jin: hann var vor.
Steplian G. Stephanason.
Kvo-ðið á ára
blaðainensku-afmæli
JÓNS ÓLA FSSONAR.
Alt á sklvt við umhreyting,
um það vitnar saga;
háðu hlóðug hildarþing
hetjur fyrri daga.
Fóru hálfau hnöttinn kring
hyggju með óraga,
græddu sæmd og góinshing
gildir liðar Braga.
Finu vér þekkjum austfirðir.g,
el' um vora daga
lerðaðist hálfan hnöttinn kring
hyggju með óraga.
þótt ei gíæddi góimshing'
gunnmæringur Braga,
sér hann á ,, þarflegt þing“
__það er hans eú/'in saga !
Þú, sem hálfan hnöttinn kring
hefir eitt sinu farið
og á mörgum orðkýfing
ómjúklega liarið.—
Hörð hvar stóðu þrætuþing,
þig brast aldrei svarið;
heldur æ sem hetja slyng
hefir sókt og varið.
Ungur þú ftf afli fórst
andans vopnum beita,
frelsis-guðnum forna sórst
fylgd ótrauða veita.
Heit það rofið liefirð’ ei
hans í fylgd að vera,
má vor gamlu Guiðars-ey
glöggt því vitni bera.
Fyrir hvös., og einheitt orð
æskufjöri vakiu
útlægur af ætturstorð
eitt sinn varstu hrukinn.
Síðan marga hildi liúð
hefir þú um duga,
*) Sbr. kvæðið „Jón landritarl Jóns-
son“ í „Ljóflmælum.11
IC SEMI-WEEKLY NEWSPAPER PUBLISHED ON WEDNESDAYS AND SATURDAYS
WINNIPEG, MAN., 1S. .TANÚAR, 181)3. TÖLVBL. 361
allra hylli ekki náð.
—Ei þaðteljum haga.
Hver sem frægð og frelsi ann,
frjáls vill sjálfur vera;
er því víst, að ekki hann
allra vild má gera.
Þótt ef til vill heimur liór
hnjóði’ þig á stundum,
vertu sæll, og sífelt þér
sigur leiki’ í mundum.
Hallfreðr Vandrœðaskáld.
F R É T T I R.
BANDARÍKIN.
— Irvnflutningabunn. Frumvarp
Chandlers þingmanns í efri deild
bindaþingsins fer fratu á í 1. gr..
að nema úr gildi innflutningalögin
frú 3. Marz 1891 og íill önnur inn-
flutningalög utn eins árs bil, frá 1.
Marz 1893 til jafnlengdar 1894,
nema að því leyti er snertir þá
inuílytjendr frú öðrum löndutn f
Norðr-Ameríku, eða Suðr-Amerlku,
sem þar í Jandi hafa verið heimilis-
fastir eins árs tíma fyrirfarandi að
minsta kosti. — 1 2. gr. frv. er fjár-
málaráðgjafanum fálið að gera ráð-
stafanir til framfylgingar lögunum
þó svo lagaðar, að Bandarfkjaþegn-
ar, sem erlendis eru, sé eigi hindr-
aðir í að koma heim til síti, og eigi
sé heldr tueinað ferðamönnum að
koma til landsins. þeim er að eins
ætlft að dvelja um stundarsakir í
laudinu. — 3. gr. kveðr svo A, að
þá, sein kynnu að ílytja sig inn gegn
fyrirmælutn þessara lags, skuii
ffytja út úr landinu aftr; en þe m
ákveðin hegning, setn fiytja menn
þannig ittn í óleyfi. Frmnvarpið
er að eins í þrem greinum, oghöfum
vér tekið efniságrip þetta eftir
þeirri mynd, sem frumvarpið hefir
fengið í nefnd.
— I Newpo t, R. /., var 8. [>. m.
afhjúpuð standmynd tnikil af
Williatn Ellery Ohaiining, inttm
fræga Unftart^presti. Myndin er
gefiu borginui af á\ m. G. Weld í
Boston, Mass.
— 3. ]>. m. lngði Niagant-fljótið,
og liefir það eigi lagt á s\o breiðu
linlti sfðan 1880. ísitin er þykkr,
s\o að það er regluleg fsbrú yfir
tttn fljótið, og er stiiðug utnferð u;n.
Úti á fsnuiii lnfa verið reistar stná-
húðir þar sein fólki eru seldar
hressingar.
— Harrison forseti gaf 4. þ. m.
upp allar sakir öllum þeitn, setn
sekir hafa orðið utn fjiilkvæni í
Bandarfkjunum, ef þeir hafa hlýtt
landslögurn í því efni siðati Octóber
1890. Þetta mun sórstaklega stýlr.ð
upp á mormóna.
— Blaine má heita dauðvona
enn þá; er búizt við andláti hans
á hverri stundu.
-— Ná er búið að reka síðasta
naglantt í teinana á Great Northern
járnbrautinni, og nær liúit tiú óslitið
milli St. Paul og Seittle.
— Ben. Butler, inn nafnkendi
hershöfðingi, stjórnmálamaðr, lög-
fræðingr og miljóna-auðugi verk-
stniðjueigatidi dó í Washington, D.
C., 11- P■ In-
—. / lllinois er tnikið um dýrðir
hjá sérve’dismönnum f ár, er inn ný-
kosni landstjóri tekr þar við völdtttn.
Það er f fyrsta s'nni í 40 ár, afi
Illiuois hefir haft laudstjóra af þeirra
flokki.
'1' Ý N T .
Tapazt hefir af Jólatrénu í fslenzku
kyrkjunni lftið box tneð utanáskrift:
Miss 8. E llalsted, Ross Str. Mót-
takandi er vinsamlegast beðitin að
koma ofangreindum hlut það fyrsta
að 541 Ross Str.
Winuipe<>:.
—Fyrirfarandi claga hefir verið
ávaflega kalt, frostið verið þetta
frá 27 til 30, 32, 37 stig undir zero
á Fahrenheit, þann hluta dags er
kaldast hefir orðið.
— Mr. G. E. Dalmann, 354
Ross Str. hefir til sölu 50,000 af
þakspæni fyrir $2,50 þús. Eittnig
eldivið í car loads (10 cord í hverju),
spruce (þur) fyrir $3,75 cordið og
poplar fyrir $2,75. Og svo selr
liann Singers saumavélar, eins og
vant er; einnig myndir af ísl. merk-
ismönnum.
—Séra Hafsteinn Petrsson fra
Grund messaði á sunnud. v-ar í ísl.
lútersku kirkjunni.
—Heyrt höfum vér að verkmanna-
félagið ísl. hafi keypt félagsliúss-
hjallinn hór f bænutn af eftirlifandi
stjórn íslendingafélagsins sáluga. .
—Eldr kom upp á laugardags-
kveldiðí lækningastofu Dr. Dulgleish
tannlæknis hér í bænum. Brann am
$1,000 virði' í verkfærum, alt í á-
byrgð.
— Séra Magn. Skaftason messaði
hér á sunnudaginn í Únítara-sam-
kunduhúsinu tiýja. Um 250 manns
hlýddu á hann.
— Mr. G. M. Thompson á Gitnli
var hór á ferð utn helgina.
— M>\ E. Gíslason fór í fyrradag
fyrir Heimskringlu til Nýja íslands
í skuldheimtuferð. — Séra M. Skapla-
son og Mr. G. M. Thompson urðu
honutn samferða.
—Hr. Björn Björnsson frá Duluth,
Minii., sem lesendum vorutn mun
kunur af fregubréfum hans fyrst til
,,Ald/triiinar“og siðati til „Hkr. og
Atd.“, heitnsótti «ss á laugard.—
Hann ætlaði lióðan niðr td Nýja
ísl., og s'ðan, ef til vill, sttðr ti!
N. Dak.
Hantt segir almentta vellíðan
tnaniia í Dulutli, og atviunu í betra
lagi í vetr. Heilsufar almeut gott.
— 5. f. m. andaðist Pete Borgfjörð,
3 ára gatnall sonr Mr. Krisjáns
Borgfjörðs.—Samkomur liöfðu land-
ar þar haldið í Duluth á jóladags-
kveld, en í West-Duluth á gatnl
ársdagskveld, til að gleðja börnin
með gjöfutn.
Ilerra Leifr Hrútfjörð er ii.n
köllutiartnaðr blaðs vors I Dulutli
og W.-Duluth.
—Ilver setn veit hvar Miss Inííi
björg Kristjánsdóttir frá Snærings
stöðum í Svíuadal í Húnavatnssýslu
er niðrkomin, kom vestr sumarið
1889, geri svo vel að láta mig vita.
Kristjdn Kristjánsson
1*. O. Box 1012
Duluth, Mintt.
—í tiæsta blaði byrjar prýðisvel
rituð ferðasaga eftir íslendiiig:„/’rd
Denver til Eriscou.
—Sigurborg Magnmdóttir hér t
bænum er beðin að gera vart við
sig á skrifstofu Ileimskringlu eða
setida þangað utanúskrift sína, svo
hæo't sé að kotna til hennar skila
O
boðum, sein iienni mun sjálfri
heldr þága í að fá.
— Menn, sem eiga von á kvittun-
um frá Business Manager „Hkr“,
eru btíðnir að hafa þolinmæði fáeina
daga, því að annríki gerir, að ekki
er auðið fyrir haiin að svara öllum
brófum samdægrs.
Frá löndum.
SPANISH FORK, 10. Jan. ’93.
(Frá fréttaritara vorum).
Það er hvorki mikið eða merki-
lcgt, sem borið liefir til tíðinda hjá
oss á þessum vetri. Fyrsti snjór
koni hér 24. Nóv., sem tók upp
aftr; svo féll aftr mikill snjór nótt-
ina milli 4. og 5. December, sem
lá á jörð til jóla. Rétt fyrir jólin
kom reg.i og rigndi af allan snjó á
láglendi; aftr er talsverðr snjór til
fjalla, og sfðan hefir verið alautt og
mesta biíða.
Um hátíðirnar (jólin og nýárið)
var hér in inesta blíða, hlýtndi og
sólskitt i daginn, eu glaða tungls-
slcin á nóttunni. íslendtngar hér
munu varla oft hafa haft skemitlegri
tíina urr* hátíðar. líev. Runólfsson
hólt aftausöng á jólanóttina, og var
mesti fjöldi fólks við tnessu, liæði
um nótt na og svo aftr á jóladaginn.
Um nýárið—á gatnlaárskvöld—var
og einnig tnessað og gantla árið
kvatt, en inu nýja heilsað. Vér
höfutn heyrt nlarga segja, að
skemtilegri hátlðir liafi þeir ekki
lifað í Spanish Fork, sem óefað tná
mikið þakka inni lút. kyrkjtt, setn
hér var liygð í fyrra og vorum
lipra og merka andlega leiðtoga,
séra Rúnólfssyni.
Pólitíkin hefir blundaó í hægu
værðarmóki síðan 5. Nóv. í haust.
Hinir þú kjörnu emhættismenn tóku
ekki við embættum sfnum fyrr en
3. þ. m.; en það gekk alt af svo
friðsamDga, að pólitíkin rumskaðist
eltrki •
Nýlega hefir fundizt gull tnikið í
jörðu í suðaustrhornitm A Utah, í
lióraði því er San Juan nefnist. In-
diánar hafa búið þar f mörg herrans
ár, en nú hefir stjórnin Akvarðað
að hvítir menn inættu setjast að á
landinu og taka npp heimilisréttar-
tönd. Mesti fjöldi fóiks streyinir
nú þangað úr öliutu Attum, en ekki
kvað samkomnlagið vera of gott.
Nokkrir bardagar hafa þegar verið
hiðir, 3 trieun drepnir og maruir
■'H't'ðir. Yfir hi'ifitð k\að vera mik-
ið ólag og óstand J>ar á allri regln.
•I riibrautarfóiagið „The R'oGrande
Western Raiiwiy Co.“, ihe sccnic
li.n.e <>f the world, kvað ætla að
byggja liraut [>angað f suinar. og
v*rða upjitök hennar í Denver, Col.
Mr. Harrisou forseti Bandarfkja
liefir nj'legR náðaS alla Mormóiia,
sem síðan 1. Nóvember 1890 itafa
hiýtt lögunum, og ekki verið upp-
vísir aö fjölkvæni. Samkvæmt lög-
um hafa allir lögbrotsmenn verið
sviftir kjörgengi og atkvæðisrótti, i
öllutn opinberuui ináluin, liæði á
ine,'an þeir vóru í höndum laganna,
og eins eftir; en þessi tiáðuti veitir
þeim nú aftr kjörgengi og atkvæð
isrótt— þeitn bara, sem í [vessi sfð-
astliðin tvö Ar, hafa hlýtt lögunutn —
og með því nióti að þeir framvegis
hlýði þeitn rækilega.
íslendingafélagið liérna „ið Póli-
tiska Menningarfélag“ ísl. o. s. frv.
er nú að byggja sér samkomuhús,
30 fet að lengd og 20 að breidd.
Þeir herrar Pótr Valgarðsson, Jón
Eyvindsson og Björn Runólfsson
standi fyrir verkinu. Félagið var
stofnað 15. Marz 1892, og er bænda-
öldutigrinn Gísli Einarsson, Bjarn-
arsonar frá Hrlfunesi, formaðr félags-
ins; en Björti Runólfsson, bróðir
sóra Ruuólfs, ritari þess. Sem
freiruriti Heimskrinolu, ojr með-
litnr fólagsins, óska ég þvf til allra
iieilla og liagsælda með komandi
árutn.
E. H. J.
RADDIR ALMENNINGS.
Sögusögn Mr.Bíldfells.
í 4. bl. Hkr. þ. á. liefir ritstj. haft
eftir mér ýmislegar fréttir um Þing-
vallanýlendu o. fl. — Mr. J. Bíldfell
hefir í Li/tjb. síðasta skrifað liðugan
dálk á móti þessn; en þó er það að
eins ein setning, liöl. 4 línur, sem
hann treystist til að véfengja.
Þessi setning hljóðaði svo:
„Lítið er látið af landinu vrestar
með brautinni, og eru menn lirreddir
við, að þar taki við ið sama sem í
Þingvallanýlendu með vatnsþrot með
tímainim",
Höf. iiefir liaft mikið fyrir að rann-
saka, livað mér ltafi gengið til að segja
þetta. Og það merkilega er, að honurn
tiefir ómögulega gétað dottið í lutg sá
tilgangr, sem flestum öðrum mundi
virðast liggja nrest i slíku tilfelli, en
það var, itð segja svo satt, sem ég
vissi, er ég svaraði því, sem ég var
spurör utn.
Kg hefi ekki gefið . það út, að ég
hafi rannsakað umrrett landsvreði, en
að eins sagt,’ hvaða álit ég iiafi orðið
var við að aðrir hefðu á landinu.
Ég lield að ég hafi nú ekki þá í
svipinn munað neitt eftir því, að Mr.
J. Bíldfell ltafði einhvern tíma ritað
eitthvað um þetta landsvreði; það eru
svo margir flækingar, setn svíkja sér
út farbréf með járnbrautum og þyrkjast
retla aö skoða lönd, og borga svo far-
bréfin meö einliverju sem, þeir lialda
félaginu. sean J hlut, á, eða agentuin^
þess, sé þægilegt, að ég marka lítið
slíkar ritgerðir, ef þœr eru ekki fra
mönnum, sem eru kunnir að líreiðan-
leik og að því að liafa fult vit á landi
og landgreðum. En um Mr. Bíldfell
er mér það kunnugt, að hvað sem hann
kann aö liafa xkiifHi), þi lielir liann
ekki því til Htaðfestingar Ufa6\ því
að lianti fór vestr að skoða sig tun
og þóttist tetla að taka land, ef sér
litist vel á: en varð feginn að snúa
aftr til aunm Þingvailauýlendu. Þetta
„praktiska" vottorð luuis um landið
vægi nú í mínum augum tneira en
allar skrumskýrslur fra hoiiutn, ef eg
liygði iiann liafa nokkurt vit á land-
vali.
Ég veit og ekki betr en að faðir
Mr. Bíldfells freri og vestr úr Þing-
vallanýlendu að leita sér lands; iiann
fór fnrm hjá Gosen-landinu í námunda
við Vorkton, hefir likl. ekki notið
leiðbeuiingar sonar síns. Hann flutti
sig langt fraui lijú — og iiiun ekki una
sér betr en vel.
Það er ekkert leyndarnifil, að I m--
félagið, sem a veðrétt í eignum flestra
Þingvallanýlendiibúa, lietir boðið þeim,
sem eru þar ó.mægöir, að lofa þeim
að fiytja burt í friði nieð veðsettu
gripina, ef þeir vildu setjast að á inu
umrredda landsvreði þar vestra náiregt
brautinni. Þr.itt fvrir þetta liafa inarg-
ir kosið að ganga lieldr trn öllu sínu
og komast alveg í Imrtu, og aðrir
sitja harðaó.nregðir ettir i ÞingvaiUu
nýlendunni, en sárf.dr að eins liafa
leiðzt til að flytja vestr í þetta land-
svreði. Hvernig stendr á þessu? — Kt
inikið vreri látið alment ai landinu af
áreiðanlegum ínönmun, efa ég ekki að
nijög viaryi r lietðu flutt þangað úr
Þingvallanýlendu.
Það lítr nrerri svo út, sem fleiri
í Þingvnllanýlendu, en ég, liafi heyrt
„lítt látið af" landinu vestar með
brautinni — ég a st i'staklega við land-
ið náliegt Yorktoii.
Þessi atriði, sem ég liefi tekið fram^
eru svo vaxin, að þau eru tiestum
kunn og allir eiga kost á að rannsaka
þjni. Og ég er þess h.llvis-, að álykt-
un sú, sem menn hljóta að draga af
þeini, verðr ekki til að styrkja málstað
Mr. Bíldfells.
Ég þykist ekki þurfa að lialda á
áminningum Mr. Bíldfells um aðvera
vandr að grundvelli þess sem ég segi.
Eg skal enda á því, að ég retla
ekki að ráða neinum af vinum mínum
né vandamönnum til að leita land-
náms vestr fyrir Þingvallanýlendu
fram með Manitoba og Norðvestrbraut-
inni. Kg retlaði ekki að leggja neitt
til um það mál í blöðnm; að nokk-
uð birtist þar eftir mér, kom að eins
af þ.ví, að ég vildi ekki neita góð-
kunningja mínnm, ritstj. Hkr., um að
svara spurningum lians, og vildi ekki
segja annað en það, sem ég vissi rétt-
ast.,
En verði ég staddr hér í stimar,
er vestrfarar koma að lieiman, þá mun
ég segja þeim þeirra, sem ég þekki
og mér er annast nm, álit mitt mu
þetta landsvæði, án þess að spyrja Mr.
J. Bíldfell leytis.
Honum er bezt að gera sama. Ég
er ekki viss um, að luinn auki orð-
stýr sinn að mun með frekari blaða'
ritgerðum um þetta efni.
Winnipeg, 14. Jan. 1893.
Gixli Jónsson.
Heyrðu okkr
um liálft orð, vinr!
Oss langar til að vita, iivað auðið er
að fá marga kaupendr lianda íslenzku
blaði liér. — Vér vitum, hve marga
vér höfum ; en vér vitum ekki, hve
marga að n<ö ulegt er að fá. — Bezti
vegrinn til þess virðist oss vera, að
bjóða nýjum kanpeudum
<4 Ó l> li J Ö K.
Síðan í Marz 1892 til ársloka stóðu
í Hkr. sjo neðanmálssögur, samtals
«IO llls.
Á sama tíma liefir biaðið flntt ofan-
máls lieilar c llrtu sögur sem sam-
svarar fyllilega JáíiO bls. með smá-
letri.
Alls iiiii ttOO blaðsíður af sögttm.
F I! í 'I* T !
Alt þetta ofanritaðrt inniheldr II!;r.
frá í Marz 1892 til átsloka, attk ljölda
ritgjörða, kvæða o. s. frv. — Og alt
þetta gt'fiiin vér ókeypis hverjttm
nýjum kattpanda, setr rkki hefir keypt
blaðið síðasta ár. Og slikutn nýjum
kaupendntn seljum vér þentntn árgang
(1893) fyrir
eiiiiingiN $ l.OO,
ef horgað er utn leið og pantað er, og
jicflliti þeitn ennfretnr
Ú 11 V A LS-K V Æ Ð I
Jóuasar Hallgrímssonur.
Fyrir
einn einasta doilnr
gefttm vér nýjun kaupendum:
1. ) Hkr. frá í Marz til ársloka 1S92
nteð ttm 5100 l»ls. at' KÖgnin
(meðan upplag lrrekkr).
2. ) Hkr. VII. árg. 1893.
;t.) Úrv .lskvtfði Jónasar Hallgrímsson-
ar (alt þaö bezta, sem bezta. skáld
Islands kvað).
iÆ' Sendu dollarinn sti'ii v. vinr. Þú
lifir jiitð ekki að fú nokkurn tí ma
rneira upp úr lionum.
Göinliiiii kaii|M‘ii<liini, M'nt
borga oss þe.ta ár fyrir I. Marz
eða göinliim kaiijxMiilnni, sein
borga oss sUnlil sína fyrir I. Marz þ.á.
eða göinlniii kanpt‘iiilnni, sem
senda oss birgnn frá minst tveim
nýjum kaupendum,
gt'fiiiu vér
ÚR VALSLJÓÐ
Jónasar Hallgrítnssonar.
Hkr. Prtg. & Pnbl. Co.