Heimskringla - 18.03.1893, Blaðsíða 3

HEI3SÆSJS:i?,I3SrG-31,-A. OG OLDIN ^TIIsriSri^EG-; 18. MAEZ. 1893.
•sj
X X
CUT PLUG.
OLDCHUM
PLUG.
JjEngin tóbrtkstegund hefir
seizt jafnfljótt og fengið
eins mikla almennings hylli
á jafn stuttum tíma, sem
pessi tegund af Cut Plug
og Piug Tóbaki.
JIOIÍTREAL.
X X
MORTHERN
N PACIFIO R.R.
Fjolfarnasta brantin
-til—
St. Panl,
Miimeapolis,
Og allra st»ða í BANDARÍKJUNUM
°g CANADA.
Pulman Palace svefn-
og borðstofuvagnar
með fólkslestunum daglega til
T0R0NT0, M0NTBE4L,
og allra staða í AUSTUR-CANADA
gegnum St. Paul og Chicago.
Tækifœri til aó fa ] gegn um in fræeu
St. Clair urdirgöngin. Aílr fnrangrtoll-
frí og engin tollrannsókn viðhöfð.
SJÓFERÐA-FARBREF
ætíð á reiðum höndum bæði til og frá
Storhreinlandi. Kvropii. Kina
og Japnu. Að eins með íntiiu allra
beztu gufuskipnlínum.
-^l-
ln mikla jarnbtaut til
kyrrahafsstrandarinnar.
Vi'Svíkjandi farbrjefnverði og ötSrum
upplýsingum snúiðyðr annaðhvort brjef-
lega eða munnlega til þess agentsr > •' .
sem býr nœst yðr eða
CHAS. S. PEE.
Aðal-farbrjefa-agents í St. Paul.
H. SWINFORD,
Aðalagent í Winnipeg.
H. J. BELCII,
farbréfa-sala, 486 Main Str. Winnipeg
vöxt og viðgang. Mentunarandi
og kröfur .þessara framfaratímr.
heimta skilyrðislaust, að hver maðr
menr.tist svo til sálar og llkama,
að hann sé fær um að inna ttf Jiendt
Akvörðun lífsins og skyldur sinar
I borgaralegu fólagi. Dessa kvöð
innir titninn á hendr öllum, og ekki
sízt foreldrum harnanna. Það eru
foreldrarnir, setn eiga fyrst og
fremst að láta sér ant um að hugs-
anir barnanna fái rótta stefnu; að
efla sálar og líkatns ktafta freirra,
en utn frain alt að kenna [>eiin, að
taka sér sjálf fratn. Það eru for-
eldrarnir, setn eiga að standa reikn-
ing af æskuárum barna sinua, hvern-
ig J>au hafa varið peim, hvort pau
hafa látið peim I tó pær kringum-
stæður, er bjuggu pau svo 6r garði,
að pau á fullorðins árunum gæru
fyrirfundizt nýtir starfstnenn í mann
félaginu; pað eru foreldrarnir, sem
beinlítiis eru skyidir til að grund-
valla velferð barnanna með pví, að
vísa peitn inn á veginn, sem liggr
til menningar, atorkn og ráðvendni,
með pví að sjá peim fyrir nægri og
sómasamlegri uppfræðslu. Og eins
og pað er ánægjurlkt fyrir föður og
móður, að geta pannig trygt von
slna um góða og pýðingarmikla
framtíð afkomenda sinna, eins er
pað að hinu leytinu sá notasælasti
arfr, sá dýrmætasti fjársjóðr, sent
nokkrir foreldrar geta eftirlátið
börnum sínum.
Einnig I pessu bygðarlagi meðal
vor, sem hér erum saman komttir,
er margr faðir, sem á börn komin
til peirra aldrsára, að purfanft peg-
ar kenslu, ef pau eiga ekki að verða
á eftir tímanum, sér og sínutn til
mikils skaða. Að vísu veit óg, að
sutriir foreldrar meðal vor geta
sjálflr veitt börnum sínum nokkra
mentun, pó munu þeirverða tiltölu-
lega fáir, og pví færri sem hafa
tíma og tækifæri til pess frá slnum
daglegu störfum. Af öllu pessu rr
auSsætt að oss vantar skóla, og öll-
um er, eða ætti að vera, Ijóst, hve
skaðlegr ailr dráttr og framkvsemd-
arleysi I pessu efni er; börnin eld-
ast og komast bráðlega tii peirra
ára, sem verkleg vinna kallar pau;
og ástæður sumra foreldra eru oft
eigi betri en svo I efnalegu tilliti,
að pau kanske neyðast til að grípa
nálega fyrsta tækifæri sem býðst, til
að láta börn sín sjálf hafa ofan af
fyrir sér; en úr pví svo er komið, er
pví miðr hætt við að bóknámið sitji
á hakanum. Ett pó er pað eitt, setn
mór pykir skuggalegra en flest ann-
að; að sjá barnahópinn minn um-
hverfis banasæng mína, að vísu
kanske með viðunanlegum líkams
proska, en sttauð af andlegri menti
ingu og mentun, alls ófær til að
byrja ina margbreyttu vandasömu
vegferð; að renna pá huganum yfir
framtíð pessara andlega nöktu
smælingja, og vera mór pess með-
vitandi, að ég hafi daufheyrzt við
kröfum tímans og skyldunnar.
Hvað er skuggaiegt, ég vil sepja
hræðilegt, ef eigi petta? Nei, vor
bráðasra nauðsyn er skóli, bæði al-
pýðuskóii og sunnudagaskóii. Og
hvað er pað> sem mest og bezt
hjálpnr oss áfram með petta lífs-
spursntál? V ór erum auðvitað veik-
ir og fáir til framkvæmda, eu ein-
beittr vilji, ástundun og polgæði,
hefir ávalt reynzt sigrsæll. Þvi
færri sem vér erum, pvl' meir ríðr
oss á að vera einhuga hver með
öðrum, vera öruggir og vondjarfir
til ins parfa. Gógr félagsskapr og
eindrægni er fyrsta og stærsta skil-
yrði fyrir öllum nauðsyttlegum
frainkvæmdunt I maiinfólginu. Marg
ar hendr vinna létt verk, og ef
vér, allir eins hugar tökum höndum
saman, mun oss bráðlega takast að
ráða bót á pessari tilfinnanlegu
vöutun—skólaleysinu.
Her' utn hugann, kæru félags-
bræðr! Treystum og styrkjum vort
féiagsskapar og bræðra band. Lát
utn oss eigi pykja ntinnkunn að
vera einhuga, til frumkvætnda sér-
hverju nytsömu og góðu fyrirtæki.
Vár erurn hér frjálsir menn I frjálsu
hindi. Ég miniiist pess við petta
tækifæri, pví alt, sem ber fyrir aug-
augun á pessum stað, alt sent hér
fram fer á pessu kveldi, virðist
vera talandi vottr um að svo sé.
Karlar og konur, sveinar og meyj-
ar, eru hingað safnaðir af frjálsum
vilja, og úr ásjónum peirra Ijómar
frelsi og friðr, fjör oggleði. Hver-
vetna lýsir svipr gesta vorra yfir
pví, að peir séu frjálsir menn, laus-
ir við kúgun og harðstjórn. Ég er
auðvitað ekki pess umkominn, að
tjá og satina fyrir y.ðr ágæti ins
snnna frelsis, eins og ég að hinu
leytinu veit, að óg parf pess ekki,
pvl flestir yðar munuð langt framar
en óg pekkja. pað og pess heilla
ríku avexti. Orið frelsi er jafnpýð-.
ingartnikið sem pað er fagrt og in-
dælt. Þar sem ið sanna frelsi rík-
ir og ræðr I fullum skilningi, par er
framför, friðr og eindrægni. Undir
merkjum pess hefjast lönd og lýðir
frá niðrlægingu til upphefðar,
meiiningar og auðs; undir trierkjum
pess p' ísa pjóðiri ar sig sælar. Dar
seiu freisið rí’kirog ræðr, parf andi
manusins ekki að fara huldu höfði,
par er ekki iiini miklu bók náttúr-
unnarlokað fyrir honuin nó innii eðli
legu rás viðburðanna; par má hann
neyta skynseminnar til að kanna ið
hulda og óljósa, og viljans til að
velja og áforma; undir frelsisins
verndarvæng getr tnannsandinn ó-
hultr leitað pekkingar sannleikans,
er leiðir hann meir og meir til
sjálfstæðis og fullkomnunar. En
pað er utn frelsið setn flest annað,
að pað getr verið mishrúkun undir-
orpið. Stutt sagt, pað getr leitt til
ófrelsis. Það er sorglegt að hugsa
til pess, hvernig frelsið hér á ætt-
jörðu sinni er stundum haft að at
hvarfi til að koma fram ýmsu, sem
ekki ætti að eiga sér stað meðal sið-
aðra pjóða.—Frelsið, petta dýr-
mæta hnoss, hafa nú Vestr-íslend-
ingar höndlað, og að svo miklu
leyti sem unt er, ættu peirað kapp-
kosta að vernda pað og færa sér
pað I nyt. . En pví miðr sýnist mis-
brestr á elíku I sumum bygðum
íslendinga; drottnunarandi, ráðríki
og eigingirni á sér enn alt of víða
stað. Þessir pjóðgallar eru ófrels-
isins skilgetnu afkvæmi, er stjórn
og kúgun Dana vandi inn í pjóð
vora, og sem af löngum vana er nú
orðin pjóðernisfylgja. Þessa óham-
ingjudilka, pessa gjörevðendr frels-
is og framfara hefðu Islendingar
átt löngu siðan að ver.ja af sér hér í
pessu frelsisins og framfaranna
landi, pví peir eru frelsinu öldung
is gagnstæðir; peir eru ólyfjan og
átuiiiein I mannfólaginu; peir eru
andieg rotnun I allri pjóðmenningu
og framförum.
Ekkert slíkt verði sagt um oss,
kæru tijheyrendr! Verum frjálsir
í auda. Engin drottnunargirni né
ráðríki eigi sér stað meðal vor.
Vörumst trúardeilur, sem virðast
mesta sundrlyndistilefnið meðal
Vestr íslendinga. Gjörum eigi pað
háleita málefni að prætu- og úlf-
búðarefni hér I voru bygðarlagi.
Hvort sem vór erum orthodox eða
liberul eða hverrar trúarskoðunar,
sem hver og einn kaun að vera, pá
látum J>að eigi tvistra fólagsskap
vorum nó samlyndi. Mér finnst
pað varða meiru að búa saman og
vinna saman sem bræðr og systr,
sem að sjálfsögðn beri byrðina
hveP með öðrurn, að svo miklu leyti
sem mögulegt er, heldr en að
heyjtí orðastríð og auka með pví
kala og tvldrægni. Eða hversu
fjarstætt er pað ekki, að dæma um
annara manna hugsunaihátt og trú-
arskoðanir, eða áfella r okkurn pótt
hann sé rnanni andstæðr 5 peim efn
urn; sórhver stendr og fellr sínum
herra, en einn er guð allra. Gæti
menn ætlð haft fyrir reglu og mæli-
snúru lífsins pá altrildu reo-lu, seni
Kristr kennir, pessa nefnil.: „Alt
sem pér viljið að mennirnir gjöri
yðr, pað skuluð pér og peim gera“,
pá held ég oss væri borgið. Mig
hefir oft og hjartanlega langað til
að geta gert hana nð rninni eigin—
legri eign, pví ég pekki enga reglu,
er samjafnist henrti; pessi ágæta
lífsregla er I anda og eðli ins sanna
frelsis, I henni feist kærleiki, mann-
úð og jafnrétti, verndað af frjálsum
vilja; líún gerir eklti ráð fyrir nein-
unr kala néágreiningi út af mismun-
andi trúarskoðunum, hún nær yfir
alla menn, volduga og vesala,
kristna sem heiðingja og tengir oss
alla saman sem bræðr og systr.
„Fram, fram! aldrei að víkja,
bæði menn og fijóð!“ Fram, fram,
til hjálpar öllu pví, er styðr og efl-
ir proska og fullkornnun iiiannkyns-
ins. Aldrei að vfkja, aldrei að
hörfa frá pví, sem fagrt er og rótt-
vfst. Menning og mentun, mann-
dáð og kærleiki, só vort ævinlega
mark og mið, pá mun hamingja og
h.ngsæld, friðr og blessun falla oss
og afkomenduin vorum í skaut i
púsund liði of aldir fram.
Jónas J. Húnfjörð.
HITT OG ÞETTA.
Hvað á mnðr að g :rn t.il þess að
verða gutnall? DaO pykir full
sa iiað, að efnaha: r foreidranna hafi
áhrif á harnið pegar í móðurlífi,
pví að hjá inuin efnauiinni stéttum
fæðist að jafnaði eitt barn andvana
af 120, lijá inum efnaðri eitt af
500, og inum auðugu eitt af 2700.
-—Meðalaldr allra stétta er talinn
35 — 40 ár. Hann verðr styttri hjá
diiglaunaniönnum og fátækum iönað-
armöunurn, eða 30 ár, en lengri bjá
kennuruni,málafærsluniönnutn, lækn-
urn og listamönmim, eða 55—58 ár.
Þær stótt.ir, er ruinni áhyggjur hafa,
t. d. æðri ernbættismenn, hermenn
og sveitabændr, verða að jafnaði
60—64 ára gamlir, en prestarnir
verða að jafnaði 70—75 ára gamlir,
og tíundi hluti peirra jafnvel átt-
ræðir eða meira. Af pessu rná draga
páreglu: „pví minni áhyggjur, pvf
lengra líf“.
(Ef:ir ,,Djóð.“).
Radig’er & Co.
Vínfanga og vindla-salar
513 liaiu Str.
Allskonar tegundir af
Vindlum með innkaupsverði.
Do Y'ou
FEEL SICK?
Disease commonly comes on with slight
symptoms, which when neglected increase
in extent and gradually grow dangerous.
M^epsW.nS6est.“?*c.hb’.dys: ták ripans tasules
V°LIIVIES'C0tóP, Ínt! ° '^ t*«£ RIPÚNS tabules
RIPANS TABULES
FOf DERS OF^HE^S^MACH, AL.L DI.S°R. TA—E RSPAMS TABULES
fíipans Tabu/es fíegulate the System and Preserve tbe Heaith.
EASY T0 TAKE, QUICK T0 ACT.
RIPANS TABULES
take the plaee of
A COMPLETE
MEDICINE CHEST
nnd should be kept for
usc tn erery family.. .
SAVE MANY A DOCTOR’S BILL.
Sold by Drnggists or sent by mail on receipt of price.
Box (Ö vials), 75 cents. PacKage (4 boxes), $2.
For Free Samplcn address
THE RIPANS CHEMICAL CO.
10 SPRUCE STREET, - - NEW YORK.
[10]
Hefurðu rejnt
„CAIILE EXTRA
VINDLA?

IIIIV
Alkitima lerking
“MUNQO”
“KICKER”
“CABLE.”
Er hvervetna viðrkend að vera
í öllu tilliti betri en allrr aðrar
tóbakstegundir. In stórkostlegs
sala þessarpr tóbakstegundar
sannar betnr gæði hennar og
álit en nokkuð annað, því f>rátt
fyrir t>afl |?ótt vér höfum um
hundrað tuttugu og funm keppi-
nauta, eykstþó salan stöðugt.
Þetta mælir meðbrúkun þessa
tóbaksbetren nokkuð annað. Vér
búum ekki til ódf/ra vindla.
S. DAVIS & S0NS
MONTREAL.
Síosta «g bezta vimílagcriia-
hns i Canada. [7]
Reina Victoria.
[ii]
Vjsr lifii a framfara olt
AIOAJIID VORT
RRU IMBÆTIR!
Oe ekki aftrtor.
In tiýja merking vor
CABLE EXTRA
er sérstaklega góð og vér leyf-
um oss að mælast til þess, að
tóbaksmenn reyni lianasvoþeir
geti sannfærst um að framburð-
ur vor er sannur.
S. DAVIS 8c SONS.
No. 14]
148 Jafet í föður-leit
að fyrir sex vikna tíma er þetta ekki lágt
kaup. En auðvitað fara tekjur þínar eftir
því, hvernig okkr gengr. Og það leggst
einhvern veginn svo í mig, að okkv muni
ganga enn betr þegar við leggjum upp í
Dæsta sinn ; en það verðr eftir svo sem hálf-
an mánuð. En fyrst vetðum við að búa
okkr undir. Er Tín óteus minnisgóðr ?“
„Það held ég hann só“.
„Það er gott. Ég sagði þér fyrir nokkru
að næsta sinn mundum við reyna spámensk-
una — en fyrst verðum við að hleypa Nattée
á vaðið. Á ntorgun leggjum við af stað
til----“, hann nefndi hér smáþorp eitt
svo sem fjórar mílur frá okkr.
Næsta ntorgun lögðum við af stað og
komum um hádegisbil að þorpinu. Við
slógum tjöldum okkar á velli nokkrum
ska^nt frá þorpinu. I þetta sinn höfðum
Tið skilið eftir allan flokkinn. Það var að
eins fjölskylda Melkíors og tvö tjöld, sem
við höfðum reitt með okkr á ntúlösnum.
Við Melkíor klæddum okkr háðir eins
°g sveitamenn og gengum inn í þorpið er
lókkva tók, fiSrum þar inn í laglegt veit-
Dtgahús og sottumst við eitt horðið í skenki-
stofunni. Við báðum um hjór að drekka,
Jafet í föður-leit. 149
og tóiuni svo að skrafa og skeggræða svo
hátt, að aðrir máttu vel heyra. Var þetta
alt aftalað okkar á milli fyrirfram. Þar
vóru ýmsir inni að reykja og drekka.
„Ja, ég tiui því nú aldrei“, sagði Mel-
kíor; „það er alt saman svik og hrekkir,
ekkert annað, alt gert til að svíkja út
peninga. Að spá fyrir mönnum--ekki nerna
það þó ! Hún hefir náttúrlega spáð fyrir
þór auðugu kvonfangi og fjölda barna________
auðvitað !“
,,Nei hún gerði það ekki“, svaraði ég,
„því ég er alt of ungr til þess að hugsa
um kvonfar.g ; en hún sagði mór frá nokkru
setn ég veit að er satt“.
„Hvað var það?“
„Hún sagði mór að hún móðir mín
hefði gifzt aftr og rekið mig frá sór, til
að láta mig sjá fyrir mér sjálfan".
„Hún gat hafa heyrt það einhvern
veginn“.
„Hvernig átti hún að hafa getað heyrt
það? Nei, það er óhugsandi. En hún sagði
mér líka, að óg hefði móðurmerki á knénu,
og að það væri hamingju-merki. Nú, hvern
inn átti hún að fara að vita það ?“
„Jæja, ég skal gefa það eftir, að það
152 Jafet í föður-leit.
þá hérna, Wilsoit ? Ertu búiun að gleyma
Smith vini þínunt ?“
„Smith !“ endrtók ég forviða, og horfði
framan í hann eins og ég tryði ekki aug-
um mínum. ,,Jú, víst ert þuð þú. Hveru-
ig rakst þú hingað?“
„Ég fdr frá Dublin fyrir þtem dögutn“,
svnraði hann ; „en hvernig á því steudr að
ég rakst hingað inn, það er eitthvað þið
undarlegasta, som fyrir mig hefir kontið.
Ég kom gangandi yfir völlinn hérna, eins
og leið liggr, og þar mætti ég hárri kjnu,
fríðri sýnum; hún starði á mig og sagði
svo : ,Ungi ntaðr, ef þú fetð inn í þriðja
veitingahúsið, sem verðr á vegi þíuum, þá
muntu hitta gamlan vin þinn, sem á von á
þér‘. Ég hugsaði hún væri að gabba mig.
En úr þvf að mér stóð á saina hvur ég
yrði í nótt, þá hugsaði óg með lnér, að
það gerði ekkert til, þó að ég að gainni
mínu færi að tilvísun hennar“.
„Þetta er undarlegt", sagði nú Melkíor,
„og hún sagði hinum það sama, að hann
mundi hitta vin sinn i kveld“.
„Undarlegt—óskiljaalegt—núgengr fram
af ntér—ja, ég er alveg hissa!“ Þessi og
þvílík ummæli niátti nú heyra til allra,
Jafet í föður-leit. 145
sult á fingri sér o. fl. þvíl. Fleta var
forkuitnar fríð—húuingr hennar fagr og fór
henni vel—sviprinn raunalegr og horfði
hún sífelt niðr fyrir sig, framganga henn-
at öll tn kurtoisasta, og varð hún þegar
hugi júfi allra áhorfendanna; og þegar við
Melkior fylgdum henni burt. og hún hneigði
sig aö skiluaði fyvir áhorfendttnum, þá var
lófaklappið endalaust
Þegar lólkið var alt fuvið, gekk ég inu
til heunar og ætlnði uð fara að htósa henni
fyrir frammistöðuna, en hitti þá svo á hana,
að hun flóði í tárutn. „Hvað gengr að J)ór
Fleta mín góða ?“
»Og—ekki neitt—gettu ekkert um það,
að ég hafi verið að gráta — en óg á svo
hágt með að þola það — að svona margt
fólk stari á mig. Segðu ekki Melkfor fvá
því. Ég skal okki skæla meira“.