Heimskringla - 06.05.1893, Síða 3

BEEiJSÆS-gi^iisrGHii.A, -^rxisrjsrxFEGr- 0. mat. 1003.
■jfi
KUNNUGT GERIST
11 m gtuttan tima
VIUUM Y.JER VID MÓTTÖKU
50 AF VORUMERKJUM VORUM
Derkv l'iips
bverskonar stærðum, senda ókeypis
eina af vorum ljómandi
CHR0M0-PH0T0GRAPHS
—EÐA—
ART STUDIES.
D. RITCHIE & CO.,
montrcal, €an., & l.niulon. Kng.
DERBY CAPS fylgja með öllum
vorum tóbakstegundum, PLUG,
CUT BLUG TÓBAK og CIGAR-
EI I UM búnum til af oss.
demonairated ita
monderful power of
KILLING EXTERNAL and INTERNAL NAIN
No wonder then that it is found on
The Surgeon’s Shelf
The Mother’s Cupboard
The Traveler’s Valise,
The Soldier’s Knapsack
The Sailor’s Chest
The Cowboy’s Saddle
The Farmer’s Stable
The Pioneer’s Cabin
The Sportsman’s Grip
• The Cyclist’s Bundle
ASK FOR THE NEW
“BIG 25c BOTTLE
Bœkur á ensku og íslenzku; islenzk-
ar sálmabækur. Rit áhöld ódýrust
borginni. Fatasnið á öllum stseröum.
í'erguson &Co. 408 Matn St.
Viníjee, - • • Ma
Samt sem áðr er þó ekki mögulegleiki
að bæta i* alheimslega ásigkomulag
heimsins, fyrirkomulag ins gjörvalla eða
lög náttúrunnar. Og’ sannarlega er þa-S'
manninum fyiir beztu, að þ..ð liggr
fyrir utan hans verkahring, því að hann
mundi aldrei verða ánægðr metS sínar
umbætr. Öll sköpunin er gefln mann-
inum til umráða, en umráð hans hætta
þar sem guðdómleiki náttúrunnar, in
óumhreytilega, eilífa, óforgengilega, al-
heimslega tilvera byrjar.
Ef að guð er til, þá er það þitta
„eitthva'K, setn er eins og það er“, eins
og Móeses skýrir orðið ,Jahveh‘. Ef
að traustiS á gutSi er i því fólgið, að
vænta þess af honurn, sem osa liggr
sjdlfum, næst að gera, þá væri það i
fylsta máta ósæmilegt; en traust vort
á guði á að vera í þeim skilningi, að
in óbreytilegu lög náttúrunnar sóu ein
mitt oss fyrir beztu og öllu því sem
til er. Það væri eintóm heimska af
oss að óska að þau væru öðru visi.
Það er mikill sannleikr og honum
fylgir engin hjátrú; það er trú visinda-
mannsins, heimspekingsins og ins hugs-
andi manus; það er og trú vor.
Hugmyndin um algerlega andlegan,
líkamslausan ódauðleik væri að eins
möguleg, ef að nafn og vera Jahveh,
eða opinberan guðs i veruleik náttúr-
unnar, væri annaðhvort eintóm mark-
leysa og tilbúningr á hans hlið, eía
afarstór villa á vora hlið. Sú skoðun
er kölluð dualismua, að náttúran sé
ekki ið verulega, og að fyrir utan
þennan mikla alheim okkar sé annar
algerlega andlegr heimr. En hvorki
verðr in dualistiska lífsskoðun né in
dualistiska ódauðleikahugmynd bygð á
reynslunni.
Guðs-speki.
(teosofi).
Þetta blr.ð hefir áðr getið um trú-
flokk f>ann, er nefnist guðspekingar
(teosofistar) og er einn af inum
yngstu trúflokkum og jafnframt einn
af inum furðulegustu. Þessi fiokkr
er 3tofnaðr 1875 af rússneskri konu
Mad. Blavatsky, og hefir aukizt &-
kaflega á fáum árum, svo að í hon-
um munu nú vera um 100,000
manna. Trúflokkr pessi hefir að
kalla má breiðzt út um allan heim,
og hefir fest rætr á Indlandi, Bret-
landi, í Baiidaríkjunum í N. A.,
Svípjóð, Hollandi, Belgíu, Sviss,
Spáni, Grikklandi, Frakklandi,Rúss-
landi, Austrríki, Ástralíu.
l>að eru að kalla eingöngu ment-
aðir menn og lærðir, sem hafa
hneigzt að pessum trúflokki, lækn-
ar, lögfræðingar, herforingjar og
ýmsir vísindamenn.
Mad. Blavatsky, sem stofnaði
þennan trúflokk, er fædd 1831 í
Rússlandi. Faðir hennar var her-
forino-i.
O
Vinnufólkið hjá foreldrum henn-
ar sagði henni, pegar hún var ung-
lingr, grúa af alpýðusögum um anda
og álfa; sjálf hafði hún mjög næm-
ar taugar, sá ofsjónir, gekk í svefni
og var talin „skygn“. Hún þóttist
þegar í æsku hafa samgöngur við
ýmsar ósýnilegar verur. t>egar hún
var 16 ára, giftist hún Blavatsky
hershöfðingja, en samfarir þeirra
urðu ekki góðar og hún flýði frá
honum yfir í Asfu.
Þetta pláss hefir
C. A. GAREU.
Takið eftir hvað í því verðr næst.
Síðau var hún á stfeldu ferðalagi
alla æfi stna og fór um allar álfur
heimsins. Ýmist var húu á Ind-
landi, eða hún var í Mexico, eða þá
í Bandaríkjunum, eða í höfuðborg-
unum í Evrópu. Svo er sagt, að
hún hafi verið nokkur ár í einhverj-
um afkyma í Himalaya-fjöllunum,
og þar á hún að hafa lært þá fræði,
sem hún sfðan kendi, guðspekina.
En þessi fræði á að hafa þau
upptök, að í Asíu, í Tibet, hafi
um margar þúsundir ára verið uppi
fræðitnanna hópr (bræðrnir I Tibet),
sem eingöngu hafa lagt stund á að
rannsaka leyndardóma náttúrunnar.
Þeir eru nefndir „adeptar“ eða „ma-
hatmar“. Fræði sína hafa þeir
stundað yfir 20000 ára, segja guð-
spekingarnir, og er hún að mestn ó-
kunn Evrópumönnum. .Þessir austr-
heims vitringar þekkja fullvel á-
rangrinn af vísinda-iðkununv Evrópu
manna, en þeir skoða það að eins
sem stafrof. Sjálfir eru þeir komn-
ir miklu lengra; þeir hafa þekkingu
á ýmsum fræðum, sem Norðrálfu
meun hafa ekki hugmynd um, og
hafa vald yfir náttúruöflum, sem
öðrum eru ókunn, og því er sagt,
að þeir geri kraftaverk. Einkan-
lega h'<fa þessir vitringar rannsakað
alt eðli mannsins. Þeir geta haft
áhrif á hugsanir manna og gerðir
hversu fjarri þeim sem er, og geta
á sama hátt vitað hugsanir manna
og gerðir. Ekkert kemr þeim á ó-
vart og þeir geta vitað um alt sem
gerist í þessum heimi. Þeir hafa
feikna vald yfir dauðum hlutum.
Þeir geta eftir vild gert hlutina
létta og þunga, látið ýmsa hluti
koma fljúgandi I loftinu; þeir geta
komið bréfum innan í innsigluð bróf
án þess að hreyfa við þeim, þeir
geta leyst hlutina í sundr í frum—
efni sín og leitt þá þannig með að
dráttar (magnetiskum) straumum
langar leiðir og steypt þeim svo
saman í éitt aftr. Sjálfir geta þeir
um stundarsakir slitið sambandinu
milli sálar og líkama og geta þá
flogið sem hugr manns í geimnum,
án þess að vera hindraðir af tíma
eða rúmi.
Þessir vitringar hafa verið einir
sér og ekki haft nein afskifti af
öðrum mönnuin um marga aldatugi.
Nú þykir þeim loks vera kominn
tími til að gera öllum heiminum
kunna fræðisína, og til þess að gera
það, hafa þeir kjörið Mad. Blavat-
sky.
Mad. Blavatsky hefir ritað stórar
ag þykkar bækr til að birta heimin-
um þessa fræði, alt eftir innblæstri
bræðranna í Tibet.
Áþessum bókum er kenningguð-
spekinganna bygð. Það er myrk
kenning og samsteypa af fornum
indverskum trúarlærdómum og nýj-
um lífsskoðunum. Þar bregðr fyrir
allmörgum atriðum, sem eru sameig-
inleg í almennri þjóðtrú, svo sem
forspá, skygni, trú á svipi o. s. frv.,
og reyna guðspekingarnir að skýra
alt þess konar út í yztu æsar.
Mad. Blavatsky þóttist gera
kraftaverk, og gengu af því margar
sögur, enda þóttist hún hafa lært
austrlenzka töfra. Það komst þó
upp am hana, að hún hafði brögð í
frammi til að leika á fólkmeð þessu,
en hún lót ekki bugast að heldr, og
fylgjarar hennar héldu jafnfast við
kenningar hennar eftir sem áðr.
Skömmu áðr en Mad. Blavatsky
dó, kaus hún enska merkiskonu og
rithöfund, önnu Besant, til að standa
fyrir félaginu að sér látinni. Anna
Besant var áðr orðin þjóðkunn
á Englandi af því að hún var um
nokkur ár samverkamaðr Bradlaughs
og hélt fyrirlestra og samdi ritgerðir
um neitun allrar trúar. En Mad.
Blavatsky sneri henni á svipstundu
til kenningar sinnar. Anna Besant
er að allra dómi mjög samvizkusöm
kona og sannleiks-leitandi, og alló-
lík er hún Mad. Biavatsky, en svo
hefir hún orðið gagntekin af kenn-
ingu hennar, að hún trúir henni bók
staflega. Hún er ýmist austr á Ind-
landi eða á Englandi, og verðr mik-
ið ágengt, þótt hún geri ekki krafta
verk, því að „tími kraftaverkanna
er r.ú liðinn“, segjaguðspekingarnir.
Um Mad. Blavatsky ber öllum
saman, að hún hafi verið gædd frain-
úrskarandi hæfileikum, en einkan-
lega hefir hún verið afbragð að viija
þreki. Hún hafði á ferðum slnum
uin allan heiminn aflað sér innar
dýpstu mannþekkingar og fróðleiks
i öllum þeim greinum, sem gátu
stutt hana til að koma fram þessu
ætlunarverki sínu. Og merkilegt
má það kalla, hvílíur fjöldi ment-
aðra manna og vísinda manna hafa
gengið inn í hóp hennar, og sézt
bezt á því, hve vel henni hefir tek-
izt að skapa kenningu sína, jafn-
framt og það sannar, hvað maun-
kynið er gjarnt á að láta dragast á
tálar. (Eftir Fjallkonunni).
Samskot til ekkju Benjamíns
Jónssonar í Winnipeg, afhent á
skrifstofu Heimskringlu:
Mrs. Lizzie Thompson, Wpg. 0.50
„ Sezelia Mackson 99 0,50
„ Kristín Guttmundsdóttir 99 0.25’
„ Agústa Jóhannesdóttir 99 0.50
„Guttrún Guðmundsdóttir 99 0,25
„ Lára Eldon 99 0,25
„ Guttrún Guðmundsd. 99 1.00
„ Thora Helgason 99 0.50
„ Guðrún Guðmundsd. 99 0,25
„ Th. Long 99 0,50
Mrs. Svanborg Breiðfjörð 99 1.00
„ Elinborg Anderson >» 0,25
„ Helga Johnson »» 1.00
„ Sigríðr Johnson » 1.00
„ Agnes Johnson 99 1.00
„ Þuriðr Indriðadóttir 99 0,50
„ Valgerttr Finnbogadóttir 99 1.00
Miss. S. S. »» 0.25
„ P.C. »» 0.25
„ Helga Eggertsdóttir >» 0,25
„ Matthildr Hanson •> 1,00
„ Emma Olson »» 0,25
Thorsteinn Borgfjörð »» 0,50
Alls 12.75
Frá nokkrum meðl. Stúk. „Heklu“.
Bergsveinn Long »» 1,00
Jón BreitSfjörð »» 0,50
Sig. Guðbrandsson »» 0,25
Pétr Erlendsson 0.25
Óuefnd )» 0.25
Árni Jónsson 99 0,50
Mrs. J. W. Johnson 99 0,25
Andrés Eyjólfsson »• 1.00
Þorbjörg Þorkélsdóttir »» 0,50
Mrs. J. Mýrdal »» 0.50
Miss. Þuríðr Indriðadóttir »» 0.75
Samtals $5,75
Alls: $18,50
[10]
Hefurðu reynt
„CABLE EXTRA
VINDLA?
99
liIIV
Alknnna Merking
“MUNGO”
“KICKER”
“CABLE.”
Er hvervetna viðrkend að vera
í öllu tilliti betri en allrr aðrar
tóbakstegundir. In stórkostlega
sala þessarar tóbakstegundar
sannar betur gæði hennar og
álit en nokkuð annað, því þrátt
fyrir i>a« þótt vér höfum um
hundrað tuttugu og fimm keppi-
nauta, eykstþó salan stöðugt,
Þetta mælir með brúkun þessa
tóbaksbetren nokkuð annað. Yér
búum ekki til ödf/ra vindla.
S. DAYIS & S0NS
MONTREAL.
Mewta og bezta vimllugerdia-
hus i Cannila. [7]
Reina Victoria.
[n]
Vjer lifum a framfara old.
AtlGNAMlD VORT
ERU UMRÆTUR!
Og ekki aftrfor.
In nýja merking vor
CABLB BXTRA
er sérstaklega góð og vér leyf-
um oss að mælast til þess, að
tóbaksmenn reyni lianasvoþeir
geti sannfærst um að framburð-
ur vor er sannua
S. DAVIS & SONS.
No. 14]
220 Jafet í föður-leit.
Jafet í föður-leit. 221
aði
strí;
„ég held ég megi til að stinga minni
ráð
bost,
ngu ráðvendni í vassnn“.
nJá, í öllum bænuin—þangað til þdr hafiö
á att vera ráðvandr. Það er ákaflega
uaðarsöm dygð það. Brestr á þeirri dygð
Hr t>8ð, sein gerði yflr að munaitarlausum út-
"fði j Yfir tjáir ekki alt setja
^Ur yitr ofrlítinn brest á henni frá yltar hlið.
til að ná aftr stöðu yðar í heiminum".
„ Það var svo mikið af vísdómi höggormsins
tillögu Tímóteusar, að ásamt með löngun minni
11,5 flnna föðr minn, sem hafði vaxið mjög
Ija mCr Síðan ég skyldi við giftana, hafði þatt
a'r’f á mig, að buga rödd samvizku minn-
ar, su, að ég réð af að sleppa ekki slíku færi.
aII‘ va'’ eg enn svo liikandi, að ég fór upp í
y ” “ r ’“rgi mitt til að hugleiöa málið betr.
ar ve i ég málinu fyrir mér á ýmsar lundir í
rumi mmu, og var ým]st fráhverfr þessu ráði,
en ýmist staðráðinn í að fylgja pví.
Svona sofnafti ég.
Ég svaf orótt og S(sttu mig uijög draumar.
Eg þóttist standa á afskektum kletti í sjónum.
Pa-lt var a* llæða og brimið löðraði umhverfls
Ég var ákaflega hræddr og bjóst vit! att
atlð sylgi mig upp á hverri stundu. Megin-
anclið var skammt, undan, og ég sá stóra hópa
vel klæddu fólki, sem var glatt og ánægt aiS
an8a, hlæjn og skemta sér » ýmsar lundir. Ég
út höndunum og hrópaði til fólksíns ;
!l" sá mig og heyrði, en gaf mér engan gaum.
Angistar ótti minn vitt að drukna var skelfllegr.
Ég æpti því meir sem vatnið óx. Loks sá ég
eitthvað koma eins og liðandi út frá meginiand-
inu, og er þaö naði út á klettinn, sá ég, að það
var brú, sem ég gat gengið á til lands og kom-
izt af. Ég ætlaði að hlaupa undir eins út á
hana, en þá sá ég skrifað með eidletri yfir þann
brúarsporttinn, sem «ð mér vissi: „Einka-eign.
TJmferS bönnuö“. Ég hrökk aftr frá forviða; ég
vildi ekki, ég þorði ekki aS ganga undir Jetr-bog-
ann. Þá birtist mér alt í einu hvítklædd vera
rétt við hlið mér; hún benti á bryggjuna og sagði
við mig: „Sjálfbjörg er ið fyrsta lögmfil náttúr-
unnar“.
Ég leit á persónuna, sem ávarpaði mig;
smám saman varð húu dekkri og dekkri, og
loks breyttist hún í Mr. Cophagus* með staflnn
upp að nefl sér, og sagði: „Jafet—tóm vitleysa
—ágæt bryggja—huinm—ganga yfirum—flnna
föður þinn —og svo framvegis“. Ég rann yfir
bryggjuna og virtist mér hún fljóta á vatninu
og vera ger úr pappír; ég komst yflr um og
tók fólkilt mér með fagnaðarópi og fattmlög-
um. Ég sá öldrmannlegan höfðingja koma fram
úr mannþyrpingunni; ég þóttist vita að þetta
væri faðir minn og fleygði ég mér í fang
hans. í því vaknaði ég, og var ég þá að velt-
ast á gólfinu og faðma af alefli að mér kodd-
ann. Þessi draumr stóð mér svo lifandi fyrir
hugskotssjónum, att ég gat ekki slitið hanu úr
huga mér; og loks fór ég að hugsa, að þetta
224 Jafet í föður-leit.
býð yftr velkominn heim aftr. Þér munið nú, ef
til vill, ekki eftir mér lengr?“
„Hreinskilnislega fagt get ég ekki sagt att
ég muni ljóst eftir yðr“.
„Ég get ekki við því búizt, gótSi herra, því
að þér liaflð verið svo lengi í burtu. En hvað
þér hafið fríkkað i útliti; það verð ég að játa;
samt kannast ég við andlitsdrættina frá þvi þér
vóruTS barn. Ég segi yðr það smjaðrslaust, að
mér hafði aldrei í hug komið, att þér mund-
uð verða svona fríðr maðr og föngulegr með
aldrinum“.
Ég hneigði mig.
„Þér hafið fengið línur [frá föðurbróður
ytSar?“
„Windermear lávarttr ritaði mér fáeinar lin
ur og lagði þar innan i bréflð til yðar“.
„Honum liðr vel, vona ég“.
„Ekki veit ég anna'S".
Masterton stóð þá upp og gekk að öryggis-
skáp sinum út járni; tók hann úr honum
skjalaböggul mikinn og fékk mér í hendr;
kvaS hann mér mundu verða hugðnæmt að lesa
skjöl þau. „Eg hefl“, mælti hann, „sjálfr gert
alla samniuga, og ég vil ráða yðr til að koma
ekki fram í Englandi undir sjálfs yðar nafni
fyrri en öllum samningum er lokið. Mér hef-
ir skilizt að föðurbróðir yðar hafl beðið yör
þessa líka“.
„Óg ég hefi fallizt á það. Ég hefl tekið mér
annað nafn í staðinn fyrir mitt rétta nafn“.
Jafet í föður-leit. 217
„O, fari það. Látið þér mig nm þaf! ; ég
kann að bíta náungann af okkr“.
„Það er annsrs nógu gaman að vera heldri
maðr, svo að fólk fer að betla á manni“.
Ég opnaSi innsiglið, og sá undir eins, að
bréfið var öðrum ætlað en mér. Það var svo
látandi :
„Kæri bróSurson ! [„Bravó!“ sagði Timm;
„nu haflð þér fundið föðurbróðr yðar, herra,
og þá verðr skamt til þess að finna föírinn11].
Af því att skilin á póstbréfum eru svo óvis, þá
hefl ég ekki þorað meira í bréfum mínum en
að tala utan að því, sem 1 ljós heflr komi«
síðastliðið ár. En það ríðr á, að þú fáir að
vita um alt, sem gerzt hefir; og þar sem þú
hafðir ekki fastráftið, þegar þú skrifaftir mér siS-
ast, hvort þú ætlaðir að halda ferð þinni áfram
til Sikileyjar e'a snúa heimleiðis frá Milano
[Mailandj, þá er ekkert ólíklegt að þú komir í
borgina meftan ég er úti í sveit. Því legg ég hér
innan í bréf til Mr. Mastertons, er leggr fyrir
hann að afhenda þér innsiglaðan skjalaböggul.
sem hann varðveitir ; í þeim böggli finnr þú
skýrslu um alt saman, bréfin, sem þar að lúta,
og sér hvaft er lagt heflr verið til að gera, til
þess að forltast aft alt komist upp. Ef þú
kemr á undan inf'r til borgarinnar, getr þú
lesið þetta alt i næði. Þaft er enginn efl á því,
að það má bæla þetta alt miðr, og við vonum
að þú sjáir, hve hyggilegt það er, sem gert
hefir verið; því að komist það upn ^rðr það