Heimskringla - 24.02.1894, Blaðsíða 1

Heimskringla.
vIiTTrT WÍNNIPEG, MAN., 24. FEBRÚAR 1894. NR. 8.
TIL S. J. JÓHANNESSONAR
VIÐ BURTFÖR HAKS TIL ÍSLANDS.
Nú fýsir þig til fornra stranda
Með frjálsum huga, glödduni anda
Við fi-elsi, líf og Ij'is og sól.
Þig Iangar heim í faðminn íjalla,
Að fóstru brjósti þór að halla
Við hjartað, þinnar bernsku ból.
Fyrst hugur þinn ú hafsins öldu
Fær horft ú móti norðri köldu,
Og stefnir íslands stranda til,
Þá færðu kvcðju’ ú fagnaðsstundu
Til frænda vorra á mjallagrundu,
Og hjartans kveðju, hjartans yl!
Hér er frélsi, fjör og menning
Og framsóknin er lífsins kenning,
Og landið gullið hjúpar hrós ;
En hér er líka devfð og drungi
Og dauðlcg eymd og sorgarþungi,
Og varðhaldsglæta og i'illuljós.
Og hör í margra alda anda
Vot útrúnaðar-goðin standa,
Við fáuin enn þá fáu breytt;
Með bænahaldi gullið glæsta
Hér gerir hjá oss innlegg stærsta
Hvar guð og rnammon eru eitt.
Hað kostar þrek og táp í taugum
Að taka vanans blindu’ af augum
Og létt byrðar, leysa biind.
Ett tiusiur gegn um ölduglauminn
Og yflr breiða, kalda strauminn
Við réttuni varma viljans hönd.
Þig leiðir euginn agents-draumur,
Og engrar stjórnar gullinn taumur,
Því þú ert maður frí og frjáls;
Afengum manni ertu keyptur
Né okrarans í móti stcyptur,
Þér fellur ekkert ok um háls,
Far hcill, kom heill í hóp vorn aftur,
Ei hafsins djúp né veðrakraftur
Jlá þínu íleygi gera grand.
Þú fer ei til að tjóðra, villa,
Né teyma, reka, falsráð gylla,
Þú flytur engti lygi' um land.
Nú skal í vorum vörmu sálum
Á vináttunnar siiinarmálum
Vorn ltlátur bála kæti kvik !
Og hér við veiga sterka strauma,
Er stre\nna’ um tnyndir fornra
drauma,
Skiil þvo burt nábleikt liugarhik!
k(5 veginn skuggi skyggi tiðar,
skuggi hvlji gjörvalt síðar,
nálgiist kaldra nátta mfl,
uóttin löng og svefninn sætur,
i'd segjrjv engir risa á fætur,
®°ni hafa drukkið dauðans skál.
En vertu sæll, á sævi breiðum
Nú syngur byr á austurleiðum
í hafsins stóru storma-sál. —
Þér biðjum hlifl helgur kraftur
Unz hingað kemur til vor aftur.
Þin héi’ cr drukkin heilla-skál!
K u. Stkfánssok.
CANADA.
Efri mnodeild í N. S.
í Nova Scotia liefir þnð lengi á dag-
skrá verið, að fá afnumda að lögum
efri deild þingsins. Þetta hefir verið
viðleitni liverrar stjórnarinnar þar fram
af annari, án tillits til af hvorumflokki
þa?r hafa verið ; euda fcllr almennings-
álitið æ sterkara og strangara í þá átt í
öllurn fylkjum hér, að hafa óskift þing.
En þetta verðr vitanlega að eins gert
meðlögum, sem efri deildin sjálf verðr
að samþykkja eugu síðr en neðri deild.
Nú ber þess að geta, að i 0{rj flpiifl eru
allir þingmenn konungkjörnir (kosnir
af fylkisstjórniuni ' nafni drottningar
fyrir lifstíð). Til að greiða götu þessari
stjórnarskrárbrevting, hefir iiver stjórn-
in af annari fram í N'ova Scotia liaft þá
varúð, þegar hún hefir útnefnt mann
til þingsstu í efri deild, að láta liann
fyrst gefa skrifioga yfirlýsing um það,
að hvenrer sém frumvarp um afnám
efri deildar yrði lagt fyrir þing, skyldi
hann greiða atkvæði með því. Nu þótti
stjórninni sá tírni koininn, að hún þókt-
ist oiga vísan í efri de$ld nægan at-
kvæðafjölda fyrir nýmæli þessu, og bar
það þvi fram. Neðri deild samþykti það
því nær í einu hljóöi; en er til efri deild-
ar kom, þóttust ýmsir af þingmönnum
þar, þeir er skrifiega höfðu lofað at-
kvæöi sínu til fylgis við málið, vera
komnir að þeirri niðrstöðu, að slík lof-
orð fyrir frani um atkvæ.ðagreiðslu væri
eigi bindandi, og að það hefði verið
rangt og heimildarlaust af nokkurri
stjórn að taka af sér þvílík loforð.
Greiddu svo atkvæði á móti og feldu
málið.
Fylkisbúar eru mjög gramir og
stjórnin eins, og ráðgert er að senda al-
menna bænarskrá frá öllu fylkinu með
meðmælum stjómarinnar til Engla-
drottningar, og biðja hana að fá enska
parlimentið til að samþvkkja lög, er
afnemi efri þingdeildina.
Af ummælum blaða um þetta mál
má segja það, að þótt mörg blöð sé á
því, að það sé vafasamt, hvort það hafi
verið tilhlýðilegt af nokkurri stjórn að
taka slík skrifleg loforð af mönnum áðr
en hún útnefndi þá til þingsetu, og öll
játi það, að lagalega bindandi sé slík
loforð ekki, þá ljúka öll blöð, er vér höf-
um séð, einum munni upp um það, að
þeir, sem slíkt loforð hafa gefið á und-
an kosningu, sé siðferðislega skuld-
bundnir til þess, annaðhvort að efna
það, eða þá að leggja niðr þingmensk-
una, því að það er vitanlegt að þeir
hafa að eins hlotið kosninguna fyrir lof-
orðið. Mælist því mjög illafyrir atferli
þingmannanna.
SKÓLAMál, MaNITOBA.
—Hæstiréttr Canada hefir skorið
svo úr, að minnihlutinn i Manitoba hafi
engan rétt til að áfrýja þvi máli til
stjórnarráðs Canada. Þessum úrskurði
er sagt muni áfrýjað verða til Stjórnar-
ráðs Engla.
BANDARÍKIN.
“Boss” McKake,
sem vér sögðum frá fyrir nokkru í
Hkr. að hefði falsað kjörskrárnar í
Gravesevd, N. Y., svo að á þeim urðu
fleiri kjósendr, en íbúar eru til í kjör-
dæminu, hefir nú fengið dóm sinn.
Kviðdómrinn dæmdi hann sekann síð-
astl. viku. Dómarinn gerði honum
sex ára betrunarhússvinnu.
13 ER ÓHEILh.VTALA.
Bláinaör einn í Illinois stal 18
hrensum úr hænsaliúsi nágranna síns.
Dómarinn dænidi hann í 30 ára betr-
unarhús. Það er mrelt að svertinginn
sé nú full-sannfœrðr um, að 13 sé ó-
heillatala.
Gull.
Úr gullnámum Bandaríkjanna (og
reyndar livervetna um heim) hefir ár-
ið 1893 vorið numið meira gull, on
nokkurt fyrirfarandi ár. Alt um það
hofir verið lítið um gull í vösum al-
þýðu þetta ár.
Stórl.eti.
I Indianopolis, Ind., eru sem víð-
ar margir menu atvinnulausir. Bæj-
arstjórnin ætlaði að gefa þeim atvinnu
við snjómokstr hér um daginn ; en þeir
neituðu flestir að þiggja það; sögðu
það væri "óf lítilinótleg vinna fyrir
sig.” “Margir miljónarar,” segir Rt.
Paul ölobe, “moka sjálfir snjóinn frá
dyrum slrium og gangstéttum, og þyk-
ir engin læging' )•’
Enoin nauðsynjavara.
Helztu prestar af flestöllum trú-
flokkum liafa v'erið að senda Banda-
þinginu bænarskrár um, að afnema al-
vog toll á guðsorðabókum og öllum
varningi, sem nota eigi til kyrkju-
þarfa. Því er lítill gaumr gofinn, þrátt
fyrir ina alkunnu bræsni og guðrækn-
isyfirsltin enskumælandi manna. Blað-
'ð St. Paul “Globe” segir um þetta:
1 Hve æskilegr sem slíkr varningr kann
RÖ vera, þá cr liann engin nauðsynja-
vara. Fólk getr alveg sér að skað-
lausu verið án hans. Það er hrein
óþarfa-vara (purely articles of luxurv).’’
Grimdar-stormaií
hafa nýlega gengið i Bandaríkjunum,
og hafa iloiri orðið úti eða króknað
inni í suðr-rikjunum heldr en í norðr-
ríkjuuum. Kemr það af því, að í norðr-
ríkjunum eiga menn vetrarhörkum að
venjast og eru þvi víð þeim búnir;
en í suðr-ríkjunum -eru menn þeim
óvanir og því óviðbunir.
VlÐSKIFTI
liafa stórum lifnað við í Bandar. síð-
an nýjár, og öll merki þess, að stór
brcyting verði til batnaðar undir eins
og þingið hefir lokið við toll-lögin, en
það má telja ■ vríst að verði einhvern
tíma í næsta mánuði seint.
WlLSONS-FRUMVARPID
í*tr út fýrir að muni taka fáum breyt-
ingum i efri deild, og varla stórvæg:-
legum; lieizt, vafi á, hvort sú deild
vill fallast á að afnema alveg kola-
tollinn. Annars er nú enginn vaíi tal-
inn a, að frumvarpið nái fram að ganga
á þinginu óbreytt í öllum aðulatriðum.
Mr. Peckham,
ágætasti lögfræðingr og mjög mikils
metinn af öllum stéttarbræörum sinum
var sá maðr, sem Cleveland forseti til
nofndi til dómara í liæstarétt Banda-
rikjanna eftir að efri deild neitaði að
staðfesta tilnefning hans á Mr. Horn-
blower. Efri deild hefir aftrneitaðað
staðfesta þessa síðari tilnefning, og er
það David Hill, inn gamli fjandmaðr
Clevelands, sem enn hefir þar róið á
móti lionum. Cleveland mun óefað til-
nefna í þriðja sinn einlivern, sem ekki
er Hill kærkomnari en þessir tveir.
Er það ekki tvísýnt, að Hill fær þvf
aldrei til leiðar komið, sem hann vill,
að Cleveland nefni til dómara eftir
Hills skapi, enda yrði það auðvit.að
að vera einhver stórglæpamaðr á borð
við Mr. Mayriard, ef Hill ætti vel að
lika.
Innlausn silfrseðla.
Eins og kunnugt er, þá er talsvert
af stjórnarseðlum á gangi í Bandaríkj-
unurn, sem á stendr, að stjórnin sé
skyld að borga þá út (leysa þá inn)
með silfrdolluriini, dollar fyrir dollar.
Hingað til iiefir hún gert það betr en
skyldu sína, að hún hefir jafnan leyst
þá inn í .gulli. En nú eru silfrkóng-
arnir á ný að hefja haráttu á þingi,
til að fá lögleidda silfrsláttu, þá hefir
stjórnin tekið það fyrir, að leysa silfr-
seðla (“silver cci t<ficut<»v) inn með silfri.
Er það ágætt til að kenna þjóðinni
að sjá, hvers virði silfrið er. Nú bölva
allir silfrinu, sem meðtaka það fyrir
silfrseðla, og kennir það þjóðinni fljót-
ara en nokkuð annað að meta sann-
gildi silfrsins.
Sýningar-hrennur.
Það er alt af að smákvikna í
ýmsum af mannvirkjunum á sýning-
arsvæðinu í Chicago. Um það fer
St. Puiil Globe 17. þ. m. þessum
orðum:
“Nálega öll Chicago-blöðin gefa
ótvíræðiega í sk.i-n, að ijiar ýmsu
tilraunir til að breuna mannvirkin á
sýningar-svæðinu, muni ckki vera án
vitundar sýningar-forstöðunefndarinn-
ar.”
Svo getr blaðið þess, að það hafi
aftr og aftr komið til tals í nefnd-
inni að láta brenna sýningarhús þau,
sem rífa sknl, með því að það borg-
aði sig betr, en að rífa þau niðr og
ílytja efnið burt, því að efnið borg-
aði ekki fyrirhöfnina við að rífa; það
ein.n í efninu, scm nokkurs er virði,
eru járnbitar og járnbogar, en þar
cð þeir yrðu livergi notnðir aftr i
sömu m.ynd, væri þéir að eins nokk-
urs verðir sem efnis-járn. og það
yrði þeir eins þó að brend væru hús-
in. En alt þetta hafði strandað á
því fyrjr nefndinni, að það var ólög-
legt að brenna húsin, og eigi aiiðið
að fá leyfi til þess.
Við bruna þá sem orðið hafa,
hefir skemzt talsvert af sýnismunum
útlendinga, sem eigi var búið að koma
f brott af staðnuni.
“Það er vonandi,” segir áðrnefnt
blað, “að forstöðumönnum sýningar-
innar sé gert rangt til með þessari
aðdróttun. Þeir eru flestir valin-
kunnir menn, sem óhugsandi má ætla
að lytu svo lágt sem að róa undir
slíkan glæp,, þótt ekki væri meira.
Vér viljum lieldr trúa því að brennur
Þær, sem orðið hafa, sé ýmist liomn-
ar af skeytingarleysi, eða þá af
hefndargirni útskúfaðra umrenninga,
lieldr en að þeir menn, sem liafa
notið svo mikils og almenns þjóðar-
trausts, sé þar bendlaðir við.”
Erastus Wiman tekinn fastr.
Það munu þykja stórtíðindi að Er-
astus Wiman var tekinn fastr á rnið-
vikudaginn í New f ork, sakaðr um að
hafa falsað víxla o. fl. til að svíkja fé-
lagið Dun & Co., til samans upp á
8239,000. Mr. Wiman var þar til í
fyrra félagi Duns, og hét þá félagicT
Dun, AViman & Co., og er alþokt um
öll Bandaríki, Canada og enda Eng-
land. Wiman var álitinn milíóna-eig-
andi þar til í fyrra að hann varð gjald-
þrota; lét hann og kona hans þá af
bendi mikið af séreign sinni, sem skuld-
heimtumeun hans áttu annars ekki
tilkall til. Mr. Wiman, sem er Canada-
maðr, var einn af mast metrm mönn-
um í viðskiftalffi New York bæjar.
Hefir jafnan verið álitinn inn ráðvand-
asti og heiðarlegasti maðr i alla staði.
Mr. Wiman var stjórnmálamaðr mik-
111 og rithöfundr.—Hann neitar sjálfr
að hafa gert nokkuð rangt eða ólög-
legt.
ÖNNUR LÖND.
í Enolandi
er mikil hre'yfiitg meðal manna í þá
átt að fá lögleitt það nýmæli, að öll-
um þingmönnum skuli kaup greiða.
Alt til þessa liafa þingmenn ekkert
kaup fengið í Englandi, og því eru
það. að eins auðugir menn, sem hafa
ráð á að ná kosningu og sitja á
þingi. Þingmenn verða þar í landi
að borga kostnað við kosningu sína
og siðan húa í Lundúnum um þing-
tímann og halda sig þar svo sem
þingmanni þykir sama, en það er
all-dýrt.
Sprengi-bófar í Englandi.
I vikunni fyrir helgina gerðu oin-
hverjir bófar tilraun til að sprengja
i loft upp stjörnuhúsið í Greenwich.
Það er ið nafnkendasta og hezta
stjörnuhús í heimi, og til ómentan-
legs gagns og nytsemdar fyrir heim-
inn, einkum sjófarendr. Hvað nokkr-
um manni getr gengið til slíks ill-
ræðis annað en tómr djöfullegr mann-
fýluskapr, er óskiljanlegt. Sem betr
fór, mistókst tilræðið algerlega.
Þingrof
er nú fulljTt að verða muni í Englancli
innan 80 daga.
HVADANÆVA.
— I Italíu koma að meðaltali 250
manns á hverja ferhyrningsmílu. í
Chicago koma einnig 250 ítalir á
hverja forhyrningsmílu, sem hærinn
nær yfir.
— Chicago tekr yfir 183 ferhyrn-
ingsitiílur.
— Til Frakklands var árið 1893
flutt inn 251,330,000 franka virði
minna af vörum, heldr en 1892: og
saina ár (1893) var flutt út úr land-
inu 251,116,000 franka virði minna af
vörum heldr en 1892.—Frakkland
hefir síðari árin sífelt vcrið að hækka
verndartollana. Þetta er afieiðingin.
— Mr. Bellamy, sem liefir nú um
3 eða svo ár gefið út The New Nation
sem málgagn sinnar lögjafnaðarskoð-
unar, liefir orðið að láta það * blað
hætta.
r
Islands-fréttir.
Eftir Ísafold.
Reykjavík, 2. Des. 1893.
Strandasýslu 10. Nóv. Tíðarfar liefir
verið mjög stirt í liaust til skams tíma :
sífeldir umhleypingar, frost og siijó-
koma ; jörð oftast freðin, svo ekkert
hefir orðið unnið að torfverkum né
jarðabótum. Síðustu vikuna hafa I ó
verið góðviðri og þíður, snjór að kalla
allr leystr, 1 fyrsta sinni slðan um rétt-
ir. \ íða er onn ekki farið að kenna
lömbum át, nema hrútum.
Sjogœftir hafa verið rnjög slæmar,
enda svo sem enginn afli þá sjaldan far-
ið hefir vorið á sjó; það varð ekkert úr
þessari voitu, sem fyrst í haust var á
Steingrímsfirði, en á Hrútafjörð liefir
alls enginii fiskr komið i liaust,
Hry náðust alstaðar inn nokkru fjrr
ir leitirnar með allgóðri nýtingu, og
niun heyskapr alment liafa orðið í með-
allagi.
A’é reyndist heldr vel í liaust, en
verðið á því var æðilágt hjá kaupmánn-
inum. Xú taka kaupmenn alt fé hér
eftir vigt; það hafa þeir lært af verzl-
unarfélaginu; voru þeir þó lengi vel
mjög mikið á móti þeirri aðferð og töldu
hana mjög heimskulega, en nú vilja þeir
enga kind taka ððruvísi. Fyrir pundið
í geldum kindum' (öðrum en lirútum)
gaf Riis 10 r ura, ef þær voru 100 pd..
en þar fyrir ofan fór verðið liækkandi
um hér um bil 1 eyri á 10 pundum upp
að 125 pd., en ekki úr því fyrir neðan
100 pd fór verðið aftr lækkandi að því
skapi, svo hann gaf að eins 8 aura fyrir
pd. í 80 pd. kindum, oða kr. 6,00 fyrir
kindina. 1100 pd. þungum 'ám var pd.
á 7J eyri, þar fyrir ofan og neðan eftir
þyngd. Sagt er að þetta verð, sem upp
kvcðið var íhaust, muni eitthvað hækka
í reikningunum.
Krt var á 14 a. pd. i 40 pd. skrokk-
um, 17 yfir 50 pd.; ull á 40 a. Það er
þvi skaði, að láta t. il. ær á fæti, því
með því hefir fengizt borgað að eins ket-
ið og ullin, en alt liitt er gjörsamlega
tapað eigandanum.
Suðr-Mulasyila 24. Okt.: “llla gen^gr
með pöntunarfélag okkar Austfirðinga.
Vöruskip þoss, scm lagði út frá Staf-
angri 28. Ágúst, cr ókomið enn. Heflr
frétzt, að enskt fiskiskip (botnvörpu-
veiða) hafi hitt skiþ eitt laskad .60 mílur
undan Vestm.eyjum, siglulaust með
skemdum farminum, og ætla menn það
hafi verið skip félagsins. Höfðu skip-
verjar þá verið 8 daga vatnslausir og 1
maðrinn fótbrotinn. Annar pöntunar-
stjórinn, Schiöth, farinn til Noregs aftr
að útvega annan farm og er nú von a
honum þessa daga á gufuskipi til að
sækja fé og fisk.
Farmr sá, sem út fór í sumar i júlí,
seldist illa; því þá voru allir markaðir
orðnir fullir. Stór fiskr 40 kr., smáf.
35, og ýsa 32 kr., en ull á 63 a. Eu
þótt verðið væri svona lágt, getr samt
munað miklu, þvi útlenda varan er
langt fyrir neðan verð kaupmanna.Fari
nú svo að allar vonir bregðist, verðr hér
inikil neyð meðal manna, þvi kaupmenn
eru mjög matarlitlir, enda ið mesta
neyðarúrræði fyrir félagsmenn að leita
á náðir kaupmanna aftr, jafnvel ekki
til neins fyrir suma.
Fisknfii hefir verið hér ágætr í alt
sumar{ hlautfiskverð liefir lika aldrei
ver'ð eins lágt og nú, stórf. pd. á 2J a.,
smáf. 2 j og ýsa 1J. Upp úr salti: stórf.
5 a., smáf. 4J a. og ýsa 31 a. Það er
því eins og öllu sé lient i hafsdjúpið aftr
með því að leggja það inn til kaupmann
anna. Verðið á landvörum cr litlu
betra, hezta ket á 16 a., lakara á 11 og
12 a. Samt sem. áðr ne.vðast menn til
að leggja inn vörur sínar til að fá ein-
liverja lifshjörg.
9, Des.
Mannaldt. Dáin 26, Okt. þ. á. hús-
frú l'igdís Jónsdóttir á Eyvindarstöð-
um á Álftanesi, f. 12. Jan. 1817.
Á Kauðasandi vestra létust i sumar
2 góðir og gamlir hændr, Ólafr Ólafsson
á Stökkum og Jón Ólafsson á Króki,
háðir um sextugt. *
Brauð veitt. Hólmnr í lieyðarfirði
hefir konungr veitt 4. f. in. nðstoðar-
presti þar, séra Jóhanni Lúter Svein-
bjarnarsyni, samkvæmt kosningu safn-
aðarins.
16. Des.
ftfinsku mdlaferlin. Enn lifir í kol-
unilin þar vestra. Hefir tvivegís í
vetr hitnað svo, að þurfa liefir þótt
að senda skyndiboða til háyfirvaldsins
hér. Kom inn fyrri með kæru gegn
L. K. Bjarnason. frá einhverjum
hónda; fyrir harsmíð eða eitthvað þess
háttar, og var Björn sýslumaðr
Bjarnason, sem staddr hefir verið;á ísa-
firði frá því um vetrnætr við próf í
“kærumálunum,” einnig gerðr setu-
dómari í þvi máli. Síöari sendimaör-
inn flutti aftr kæru frá Lárusi
sýslum. gegn Birni um að hann (B.)
hafi haldið rétt druklcinn 21. f. mán.,
og var Páll Einarsson, sýslumaðr
Barðastrandarsýslu, skipaðr setudóm-
ari í máli því, er B. höfðar gegn
Lárusi í því skyni að hreinsa sig af
þeim áburði.
23. Des.
Ilafís inn á fjörðum nyrðra, að
póstr sagði, er kom fyrir skemstu, og
talsverð iiarðindi þar, eins og hér.
Skagojlrði 30. Nóv.: Tiðin i liaust
hefir verið sérlega óstöðug ; ýmist er
hláka eða hríð.
-4/7í varð ákaflega rýr, encla gæftá-
laust nú mjög lengi.
Strandasf/slu norðahv. 22. Nóvl :
"Veðrátta hefir verið góð fremr til
landsins í haust; og nVi er því nær alauð
jörð, en veðrasamt hefir verið mjög og
illar sjógæftir, svo mjög lítið hefir nfl-
azt á Gjögri og horfir til vandræða með
björg fyrir mörg lieimili, því allflestir
hér eru mjög fjárfáir og bjargarlitlir til
vetrarins. Lán fæst ekki í kaupstaðn-
um ; alveg fyrir það tekið.
Ganunt morð f Úr Skagafirði er
ísafcld skrifað í f. m.: “Á Bessastöð-
um í Sæmundarhlið har svo við í haust,
að er farið var að grafa þar niðr fyrir
fjárhús'. egg, er byggja skyldi, og komið
varnær 1 alin niðr, þá fanst þar beina-
gi-ind af manni, og sýndi lega beinanna,
að liann liafði vcrið látinn tvöfaldr niðr
í gryfju. Þykir auðsætt, að hann hafi
verið myrtr. Heyrt liöfum vér eftir
mjög gamalli konu, að hún hafi í æsku
heyrt sagt frá því, að maðr, ereitt
sinn—eigi vitum vér fyrir hve löngu,
þvi sögniner svo óljós—hafi verið sendr
með peninga vestr í Húnavatnssýslu,
norðan úr Flótum eða af Höfðaströnd;
hafi komizt vestr yfir Héraðsvötn, en
síðan hafi eigi til lians spurzt. Þykir
nú allmörgum liklegt, að só þessi sögn
sönn, þá liafi sendimaðr þessi verið
myrtr til fjár á Bessastöðum.
80. Das.
Tómas Hali.grímssox
læknaskólakennari andaðist aðfangadag
I
jóla, skömmu fyrir miðaftan, eftir Janpt
og þunga legu af sullaveiki í lifrinni.
Hann fæddist á jóladag 1842 áHólmnm
{ Reyðarfirði og voru foreldrar han >-
Hallgrímr prófastr Jónsson (prests Þor-
steinssonar frá Reykjahlið) og Kristrúu
Jónsdóttir prests að Grenjaðarstað.
Hann útskrifaðist úr Reykjavíkrskóla
1864, varð kand. i læknisfræði við
KJiafnarháskóla 1872, var héraðslæknir
í Arness., Rangárvalla og Yestr-Skafta-
fellssýslum 1874—1176, en síðan kennari
við læknaskólann til dauðadags.
Kvæntrvar hann Ástu Júlíu Thorgrím-
sen, verzlunarstjóra á Eyrarhakka, og
lifir hún mnnn sinn ásamt 3 börnum
þeirra nokkuð stálpuðum. Hann þóttí
vera mætavel að sór í sinni meut og
bezti kennari, enda ágætr lækniv.
Prúðmenska, mannúð og göfuglynclí
aúðkendu alt lians liátterni.
Maðr rarð úti á lcið yfir Ölfusá neð-
an til aðfaranótt ips 21. þ. m., Gunnar
Gunnarsson frá Kraga á Rangárvöll-
um.
6. Jan. 1894.
Árid, semleið.
Mikil árgæzka yfirleitt til laiuhs
og sjávar, nema hvað austrskiki
landsins (Múlasýslur og Þingeyjar)
varð útundan. Hafis gerði að eins
vart við sig á útmáiiuðum, en vanu
mjög lítið mein. Óþurkar talsverðir
á áliðnu sumri og umhleypingasamt í
meira lagi framan af vetri, en endi-
arnær tíðarfar óvenju-hlítt og hag-
stætt. Heyskapr því mikið góðr yfir-
leitt. Aflabrögð fábær við Faxuflóa.
og annarsstaðar sæmileg. Þilskipa-
veiði óvenjumikil. Verzlun þar á mótí
miðr góð, irmlend vara verðlág mjög.
einkum sjávarvara. Vestrfarir «11-
miklar, 8—900, þrátt fyrir árgœzkuna.
enda undirróðr í mesta lagi og ólih’fn-
asta af hálfu erinclveka vestan að.
Alþingi samþykkti stjórnarskrárbreyt-
ingu enn af nýju, cn árangrslaust
óefað, og lauk við nokkur mál önnur
meiri háttar, þótt mikið færi í súgin’.i.
t Helgi lektor HAlfdanarson.
Hann andaðist 2. þ. mán. að
kvöldi, eftir langa legu og þunga, 67“
ára að aldri, fæddr 19. Ágú-ct 1826,
sonr séra Hálfdanar Einarssonar, sið-
ast prófasts á Eyri í Skutulsfirði (v
1836), Tómassonar prests að Grenjaðar-
stað, Skúlasonar, — og konu lians
Álfheiðar Jónsdóttur prests ins lærðn
á Möðrufelli. Hann. útskrifaðist úr
Reykjavikrskóla 1848, frá háskólanum
í guðfræði 1854 með gl. einkunn, vígð-
ist 1855 til Kjalarnesþinga, var prestr
i Görðum á Álftanesi 1853—1867.
kennari við prestaskólann 1837—1885.
on síðan forstöðumaðr skólans til
dauðadags. Á alþingi sat bann
nakkur ár. Kvæntr var hann Þór-
hildi Tómasdóttur prófasts Sæmunds-
sonar, cr lifir mann sinn, og hörn
þeirra mörg upp komin, þar á meðal
séra Ólafr á Eyrarhakka, og Jón.
háskólakand. í gnðfaæði.
13. Jan.
Laudrreikningrínn 1892.
Héreru nokkur fróðlegustu atriðin
úr þeiin reikningi, er landshöfðingi hef-
ir gert svo vel að gefa kost á að yfirfara
í því skyni, þótt ekki sé endrskoðaðr.
Landshúskaþrinn.hefir gengið milc-
ið vel það ár, þótt eigi jafnaðist við ái -
ið þar á undan.
Tekjuafgangrinn liefir verið i árs.
lok (1892)
101,762 kr.
Það er þriðja á'rið nú í röð, som
tekjuafgangr liefir orðið, og hann mik-
ill. Fjögr ár samfleytt þar á undan
var tekjuþurð, tekjur lanclssjóðs miklu
minni en útgjöld hans, en þar áðr jafn-
an meiri eða minni tekjnafgangr, síðait
er landið fór að ciga með sig sjálfr.
Annars er hér yfirlit yfir 10 árin næst ti
á undan 1892:
1882 + 118,500kr. 1887.'+ 114,700kr.
1883 + 108,200 — '1888 + 46,200—
1884 + 98,200— 1889 + 69,000—
1885 + 22,000— 1890 + 102,254—
1886 + 88,400— 1£S91 + 131,085 —
Tekjurnar (1892) tafa orðið 54 þús.
kr. meiri en fjárlögin gerðu ráð fjTÍy.
eða 590,000 í stað 536,000. Hafa teký.i-
liðirnir farið fiestallir fram úr áætlun.
þessir mest:
Áhúðar og lausa- Kjdrlög Iicikninq r
fjárskattr..... >• 40,000 48,769
Ú tfl u tningsg j ald
af fiski og lýsi 25,000 30,845
A ðíl u tni ngsgjaJd
af áfengjam drykkj. 95,000 103,3(>i'
Aðflutningsgjald
af tóhakí........... 43,000 57,25 >
A ðflutningsgjald
af kaffi og sykri... 120,000 128,30)
Tekjur af póstferð. 20,000 21,233
Tekjur af jarðeign-
um landssjóðs....... 26,000 28,87-S
Útgjöldin hafa og yiða orðið minri
nokkuð en við var húizt,' nema hvaö
farið hefir til vegnbóta 43,270 í stscð
35,900. Sparazt hefir alveg allr strand-
ferðastyrkr, 36 þús.. sem sé 21,Oc/(*
til venjul. strandf. og 3000 kr. styrkr
(Framh. ú 4. bls.).