Heimskringla - 16.06.1894, Síða 2

9
HEIMSKRINGLA 16. JÚNÍ 1894.
komr út á Laugardögum.
The Heimskringla Ptg. & Publ. Co.
útgefendr. [Publishers.]
Verð blaösins í Canada og Banda-
ríkjunum :
12 máuu'Si $2,50 fyrirframborg. $2,00
6 ----- $1,50 ----- — $1,00
3 ----- $0,80; — — $0,50 ’
Kitstjórinn geymir ekki greinar, sem
eigi verða uppteknar, og endrsendir
þser eigi nema frímerki fyrir eudr-
sending fylgi. Ritstjórinn svarar eng-
um bréfuin ritstjórn viðkomandi, nema
í blaðinu. Nafnlausum bréfum er
enginn gaurnr geíinn. En ritstj. svar-
ar höfundi undir merki eða bókstof-
um, ef höf. tiltekr slíkt merki.
Uppsögnógild að lögum, nemakaup-
audi sé alveg skuldlaus við blatiið.
Ritsjóri (Editor):
EGGERT JÓHANNSSON.
Káðsmaðr (Busin. Manager):
J. W. FINNEY
kl. 9—12 og kl. 1—6 á skrifst.
Peningar sendist í P.O. Money Or-
der, Registered Letter eða Express
Money Order. Banka-ávísanir á aðra
banka, en í Wiunipeg, eru að eins
teknar með afföllum.
653 Paciíic Ave.
(McWilliam Str.)
Markverður fundur
verður settur í Ottawa á miðvikudag-
inn kemur. 20. Júní, Þanu dag byrj-
ar 58 ríkisár Victoríu drotningar á
Englandi,' og er líkast að þessi fund-
ardagur hafl verið tiltekinn í því
skj-ni meðfram, að minnast krýning-
arhátíðar gömlu konunnar fyrir 57
árum síðan. Á þessum fundi verða
fulltrúar Canada-stjórnar, Ástraiíu-
stjórnar og fulltrúar bresku nýlendn.
anna i Suður-Afríku. Eundur þessi
er árangurinn af ferð tollmálastjóra
Canadastjórnar, Mackenzie Bowell’s, til
Astraliu í fyrra. Hann var sendur til
að komast eftir, hvert nánari verzl-
unarviðskifti væru möguleg, og hvaða
vörutegundir helztar Ástraliu-menn
vildu kaupa hér, og hvaða vöruteg-
undir^selja.‘ 'Tækju stjórnarformenn-
irnir og leiðandi verzlunarmenn vel í
málið, átti hann að bjóða þeim að
senda fulltrúa á fund tii að ræða um
verzlunarmál og önnur fleiri sem ný-
lendur Breta snerta sérstaklega, eða
í heild sinni, lem part af hinu breska
veldi. Síðar var svo ákveðið, að bjóða
einnig Afríku-nýlendunum að senda
fulltrúa, og það boð var þegið. Einn
fulltrúa senda Bretar sjálfir á fundinn,
en ekki þýkir hann heppilega valinn.
Sem sagt var upprunalega hug-
mymdin að tala um verzlunarmál ein-
ungis, athuga hvort gerlegt er, og að
hve miklu leyti, að koma á tolleining.
Þar af leiðandi verður það fyrsta mál-
ið á dagskránni. En síðan fundurinn
var ráðgerður, hafa ýms önnur mál
verið færð á dagskrána, eða svo gott,
þar eð ákveðið hefir verið að ræða
þau.
Aðal-málin) sem ákveðið er að, rædd
verði, eru :
Nýlendu-verzlunarviðskifti.
Hafþráður yfir Kyrrahaf, frá Van-
couver til Ástraliu.
Samoa-eyjarnar «g innflmun þeirra
í Nýja Sjálandsríkið.
Hraðfara gufuskipalina á Atlants-
hafi milli Englands og Canada, með
auknum flota á'Kyrrahafi milli Canada
og Ástraiíu.
Hluttaka nýlendanna, ef nokkur,
í hernaði til varnar veldi Breta.
Þessi fimm mál eru hin ákvörðuðu
aðal-mál, sem fyrir fundinum liggja,
og er hvorl” um sig þýðingarmikið mál.
Árangurinn af umræðunum um sum
þessi mál verður^að likindum fremur
lítill, en vísir getur liann orðið til
annars meira, eins og alls ekki er
ólíklegt að þessi fyrsti nýlendufundur
leiði til annara slíkra’meiri og mark-
verðari. Það er jafnvel ekki óhugs-
andi, svo framarlega sem nýlendurn-
ar halda áfram að vera í sambandi
við Breta, að þessi fundur leiði til
eínhvers sambands á líkan hátt og
formælendur veldiseiningar Breta (Im-
perial Federation) hafa haldið fram.
Þau málin, sem fundinum að lík-
um verður ofvaxið að eiga við, eru
málin um Samoa-eyjarnar og um hlut-
töku nýlendnanna í vörn veldisins.
Samoa-málið undir öllum kringum-
stæðum er fundinum ofvaxið, þar sem
bæði Bandaríkjamenn og Þjóðverjar
eiga eins mikinn rétt á eyjunum eins
og Englendingar. Það eru lítil likindi
til og minni sannanir fyrir, að þær
þjóðir taki tillit til vilja fundarins.
Hvað snertir málið um vörn veldisins,
þá verður það sama ofan á, ómögu-
legleiki að ákveða nokkuð, enda þót.t
fulltrúarnir kynnu að komast að ein-
hverri niðurstöðu, sem mjög er óvist.
Nýlendurnar náttúrlega neita að taka
nokkmn þátt í þrætum Breta við aðr-
ar þjóðir og þar af leiðandi kostnaði,
nema þær fái þ ið fyllilega endurgold-
ið á einhvern hátt. Til þess útheimt-
ist samþykki Englendinga.
Hin málin þrjú getur fundurinn
afgreitt, eða undirbúið þau svo, að þau
verði afgreidd af hlutaðeigandi stjórn-
um. Verzlunarmálið kemur nýlendun-
um einum við, og hin tvö koma þeim
meira við en Englendingum. SKiftir
því mestu hvað þær vilja við þau
gera. Hafþráðarmálið vitaskuld snert-
ir Englendinga ekki síður en Canada
og Ástralíu, en heimti þær stjórnir
þráðinn og bjóði fé því félagi til styrkt-
ar, eru Englendingar neyddir til að
taka það til greina og opna þá einnig
sinn sjóð. Vilji þær aftur á móti ekki
kosta neinu til, eða ekki nema litlu,
verður að öllum líkum ekki meira af
því en orðið er.
Hafþráðurinn, sem talað er um,
yrði um 7200 mílur á lengd og legðist
þannig. Frá Vancouver, Brit. Col.,
til Ilonolulu, 2500 milur ; Honolulu til
Fanning-eyja, 1000 mílur; Fanning-
eyja til Samoa-eyjanna 1200 milur ;
Sarnoa til Sidriey í Ástralíu 2500 mílur.
Hugmyndin er og síðarmeir að leggja
annan hafþráð frá Honolulu vestur
yfir hafið til Yohohama (3410 milur)
og svo þaðan suðyestur með ströndum
Kína til Hong Kong, um 1500 milur,
en ekki meira en í mesta lagi helm-
ingur af þeirri leið þyrfti að vera haf-
þráður, heldur venjulegur landþráður
suður um strandir Kínlands, frá
Shanghai, eða öðrum stað enn nær
Japan. í heild sinni innibindur því
hafþráðarhugmyndin lagning úm eða
yfír 11,000 mílna af hafþræði í Kyrra-
hafi.
Þó það sé óskylt mál, er líklegt
að fundur þessi finni ástæðu til að
flytja lofræður og heillaóskir til Breta
yfir nýaukinni landeign þeirra í Afríku.
Að minsta kosti munu Afríku-fulltrú-
arnir álita það þýðingarmikið atriði.
Það eru sem sé ekki nema fáir dagar
liðnir síðan Bretar náðu haldi á land-
fláka miklum í Mið-Afríku— Ugunda-
ríkinu, svo kaliaða. Það svæði er 500
ferhyrningsmílur að stærð, í grend við
Tanganyika-vatnið, og var það Belgíu-
konungur, sem aðal-ráðsmaður Congo
fríríkisins, sem seldi Bretum land þetta
til umsjónar, með því skilyrði, að
“konungur” *á, er að nafninu stýrir
ríki þessu, haldi áfram að stjórna því
með tilsögn og aðstoð Breta. Á þenn-
an hátt og fyrirhafnarlaust hafa nú
Bretar náð valdi yfir spildu yfir endi-
langa Afríku, frá Miðjarðarhafi til
Góðrarvonarhöfða. Er nú Afríku land-
eign þeirra samtals um 1.400.000 fer-
hyrnings mílur að flatarmáli, og ibúar
þess svæðis um 30 miljónir. Englend-
ingar, með öðrum orðum, eiga nú ráð
á § hlutum þess hluta Afríku, sem
byggilegur er fyrir Norðurlandaþjóðir.
Sykur-tollurinn
í Bandaríkjunum, eins og efri deildin
hefir ákveðið hann (þ. e. 40% á öllum)
•sykurtegundum, hreinsuðum og óhreins
uðum og J úr centi á pundi hverju af
hreinsuðu sykri, eftir að hann nær
gæðastiginu nr. 16 Dutch standard),
þykir hvimleiður og alvarlega ósam-
kvæmnr stefnu demókrata. Repúblika
blöðunum þykir, sem vonlegt er, að
þarna hafi hnífur sinn ltomið í feitt.
Demókrata-blöðin eru óð og ær og ausa
efri deildina með því, sem íslendingar
mundu kalla skammir.
Blaðið Gr.ont: í St. Paul, öflugasta
málgagn Demókrata í norðvestur-
Bandaríkjutmm, segir um þetta meðal
annars : “Það, að stuldurinn er eklti
nema helmingur á móts við það er re-
públika-lögin (frá 1890) leyfðu, er for-
dæming, en ekki afsökun. Repúblíkar
framfylgdu þeirri stefnu, er tilvera
þeirra heimtar, héldu fast við grund-
vallaratriði flokksins, að vernda iðnað-
arstofnanir upp á kostnað almennings.
En þessír menn (demókratar) sviku
flokk sinn, tróðu grundvailaratriði hans
undir fótum og rufu öll sín háleitu heit.
Þeir þurfa þess vegna ekki að kveinka
þegar slík breytni framleiðir sagnir um
mútur. Almenningur er fljótur á að
ímynda sér slíkt, þó engin ástæða só til
þess. Þegar þá stórkost.legt auðvald á
hlut að máli, þegar löggjöfin á að veita
sérstakri stofnun tekjur, eða svipta
hana þeim, sem skiftir mörgum millí-
ónum dollars og þegar fulltrúarnir íót-
tróðu . allar skipanir flokks sins og
vinna þvert á mótiþeim, þá er afsakan-
legt þó menn, sem ætíð eru tilbúnir
með slíkar tilgátur, ætli að hér sé fisk-
ur undir steini”.
Svo sýnir blaðið fram á, tilsönnun-
ar því, að sykurgerðar-félögin þurfi
enga tollvernd, að einn formaður syk-
ur-sambandsins hafi borið það fyrir
þingnefnd í "Washington, að þau (syk-
urgerðarfélögin) gætu hreinsað sykur
kostnaðarminna en Englendingar gætu
gert það heima hjá sér. Því til sönn-
unar getur og blaðíð þess, að hreinsun
hverra 100 punda af sykri kosti: á
Þýzkalandi 43 cents, á Frakklandi 38,
áEnglandi34, á eyjunni Cuba 22 og í
Bandaríkjunum 14 cents. Af þessu
dregur bláðið þá ályktun, að það só
engin þörf á 40% verndartolli á sykri—
einni brýnustu nauðsynjavöru landsins.
Sínu máli til sönnunar getur blaðið
þess og, að verð sykurhreinsunarhús-
anna allra í Band'aríkjunum og tilheyr-
andi vinnuvéla sé í raun réttri S9 piilli-
ónir. þar sem nafnverð þessara eigna
er $75 millíónir. Af þessum höfuðstól
geldur svo félagið vöxtu, er nema frá
6—12% á ári. Sé áætlún blaðsins um
hið rétta verð eignanna nærri la.ei sýn-
ir hún að ieigendurnir fá nú orðið frá
48—96 cents á ári sem afgjald af hverj-
um dollar, er þeir hafa lagt í stofnun-
ina.
Eina von demókrata er nú, að ann-
aðtveggja neðri deildin eða forsetinn ó-
nýti þessar gerðir efri deildarinnar.
Geri neðri deildin það ekki,. vænta þeir
að Cleveland geri það og verndi þannig
flokk sinn frá algerðri eyðilegging við
næstu kosningar.
Um þessar aðgerðir efri deildar seg-
ir blaðið Evenjng Post í: New York
meðal annars : “Aðgerðir efri deildar-/
innar fá þær undirtektir ijjá almenn-
ingi hvervetna, er gefa manni ástæðu
til að vona, að neðri deildin nemi þessi
ákvæði úr gildi, jafnvel þó það verði
bani toll-lagafrumvarpsins i úeild sinni.
Stjórnin óneitanlega þarfnast tekju-
greina, er spretta af sykurtelli, en ekki
um mörg ókomin ár; en að kasta þann
ig, hvorfr lieldur er 6 eða 34 millíónum
dollars, til sykurgerðarfélaganna, það
er algerlega óþolandi. Það athæfi los-
aði menn með réttu úr ölhim flökks-
böndum og gæfi öllum góðum demólcröt
um ástæðu til að standa aðgerðalausir,
þángað til flokkurinn snýr á rétta leið.
.....Þeir eru allir sannfærðir um, að
sykurtolls-ákvæðin eru fæddií smán....
En ekki kemur oss íhug, að allir demó-
krata Senators sé innan hringsins.....
Ef þessi svívirðing fær að öðlast laga-
gildi, verður demókrata-flokkurinn
greinilega eyðilagður við næstu kosn-
ingar. Aftur á móti getur neðri deild-
in varið hann fyrir slíkum afdrifum og
svo skelt skuldinni á efri deildina, ef
útstrykun þessara ákvæða verður bani
frumvarpsins alls”.
Grecnway-lofoiAin.
Oss er sönn ánægja, að birta bréf
herra Jóns Ólafssonar að Brú, sem
leiðréttir ummæli vor um lloforð Green-
way’s, áhrærandi franjskurð flóans fyr-
ir norðan Argyle-nýlenduna. Þó Hkij.
sé ekki vinveitt Greenway og stjórn-
flokki hans, þá villihún ekki hafa hann
fyrir rangri sök, í. smáu eða stóru.
Þess vegna tökum vér þessa leiðrétting
með þökkum. Jafnframt getum vér
ekki annað en litið svo á, að ummæli
vor standi óhögguð enn, að því er snert
ir framskurð ílóans vestur í Souris Ri-
ver. Fyrir tveimur árum var sá skurð-
ur álitinn sá eini nauðsynlegi, sá eini
öruggi, til þessað binda enda á vatns-
aga á lágsléttunni eystra, og á þá
strengina var 1 ka slegið og það að
gagni á meðan kosninga-rimman stóð
vfir. Sá skurður var agnið þá og ekk-
ert annað, og þá kom hvorki stjórninni
né öðrum til hugar að kostnaðurinn
væri o.f gífurlegur. Var þó þá, að sögn, |
búið að skoða landið, enda kostnaðar-á- 1
ætlunin á þeirri rannsókn bygð.
En hvað sem nú því líður, þá skul-
um vér fúslega viðurkenna, að liann
hafi ent loforð sín óbeinlínis, með því
að láta grafa skurð norðaustur úr fló-
anum, ef sá skurður kemur að sömu
notum og hinn fyrirætlaði skurður vest-
ur. Það er til nóg af óuppfyltum lof-
orðum samt, þó þetta hverfl úr sög-
unni og það vill svo vel til, að í skarð
þetta geturn vér sett. óuppfylt lof-
orð við íslendinga, en sem vér slepptum
f grein þeirrií Hkii., sem hér er um að
ræða.
Greenway-gæðingarnir, er þöndu
sig um Islendingabygðina fyrir austan
Manitobavatn, til að fá atkvæöi íslend-
inga og annara fyrir Mr. Burrows frá
Lake Dauphin, beittu því einkum sem
agni, að Burrows skyldi útvega fjár-
veiting til að skera fram Grunnavatn
(Shoal Lake). Landið hafði verið kann-
að frá báðum endum þess, austur úr
suðurenda þess í Nettly-læki og norð-
vestur úr norðurenda þess í Álftalæk
(Swan Creek). Sú rannsókn sýndi að
miklu kostnaðarminna var að skera
það fram norðvestur í Álftalæk og það-
an í Manitobavatn. Á þeirri leið (m»
14 mílur alls) eru margar tjarnir, sem
létta undir með skurðagröftinn, svo að
víða er ekki nema mjó höpt til að skera
sundur. Þetta var Burrows og hans
umboðsmönnum kunnugt. Þeim var
engu siður kunnugt, að fietta var brýn-
asta nauðsynjaverk fyrir fiesta, ef ekki
alla, búendur i grend við Grunnavatn.
Á þá strengi léku þeir líka og sú spila-
mennska kom að fullum notum. Síðan
eru nú liðin 2 ár og hefir enn ekki orðið
vart við það opinberlega, að Borrows
hafi gert minnstu tilraun til að útvega
þessa fjárveiting. Til þessa tíma er
það loforð óuppfylt í aila staði. Þar
sem kjöræfí ftans er nú hálfnuð, getur
auðvitað verið að hann fari nú að hugsa
til þess og verði útbúinn með bón um
fé til þessara umbóta um það er næsta
þing kemur saman. En geri hann það,
er ástæða til að ætla, að það sé fremur
endurkosningar longun en réttlætis til-
finning, sem knýr hailn.
Ummæli vor um-loforð Greenwaystjórn
arinnar, að því er Islendinga snertir,
í greininni er ií't kom 26. f. m., eru
þess vegna óhögguð enn. Hlutdrægn-
islaust getur enginn maður neitað því
að loforð Greenway-in”a, gerð 1892,
hafa reynzt Isíendingum að minnsta
kosti eins óáreiðanleg, eins og sam-
bandsstjórnarloferðin um bryggjusmíð
við strendur Nýja Islands, gerð á sama
tíma. Og það van alt, sem sú grein fór
fram á.
Um vei'knaA og uin eyðslu
ritar landi vorr Frímann B. Anderson,
sköruglega grein í vikublaðinu “Twen-
tieth Century” (Túttugasta öldin) í New
York, dags. 81. Maí þ. á. Þykir út-
gefundunum greinin svo markverð, að
þeir auglýsa í sama blaðinu, að hún
verði sérprentuð tíl útbýtingar ókeypis
á þeim stöðvm, þar sem líkast þykir að
hún geri gagn.
Greinin fer fram á að sýna áhrif
auðvaldsins í höndum fárra manna og
samkepnisstríðsins í öllum greinum, eri
sé, að gera sem minnstan ávinning
þeirra. er stöðugt vinna og framleiða..
Er iðnaðarfyrirkomulag nútíðarinnar
ekki hið fullkomnasta, eða mundi það i
augum framtíðarmanna virðast eins
eyðslufullt og barbariskt, eins og her-
leiðingar og rán fyrritíðarmanna eru í
vorum augum?” Er ein spurningin. er
hann framsetur, Svo sýnir hann fram
á breytni, jáfnvel þeirrn þjóðanna, er
mestri siðfágun kafa tekið. Þær kapp-
kosti að auka. vald sitt, í hvaða tilíiti,
sem er, moðþví að undiroka og jafnvel
eyðileggja, samkeppendur sína. “Hvern-
ig er þvíívarið”, spyr liann, “að fjaðra-
lausir tvííætiingar, rangnefndir menn,
hafa samviiku til aðhauga saman pen-
ingum, jafnvel hundrnðum millíóna
dollars á naeðan húsvilt fólk ráfar aftur
og fram f.vrir dyrum þeirra og börn
jafnveldteyja úr hungri, a i' því þetta fólk
getur ekki fengið neitt a< ge-ra ?”
Meinabotin álitur 3i n að sé, fyrst
og fremst menntun,fullko'nin gagnfræð-
isleg menntun; og að þjAðin sjálf eður
stjorn hennar annist um að fólkið hafi
atvinnu. Hann, með öðrum orðum,
viU, að allar iðnaðarstofnanir séu gerð-
ar að þjóðeign. Ena fremur vill hanm
að alþjóða-nefnd (Intei i itional Com-
mission) sé skipuð til ð hafa á hendi
atvinnu-útvegun, svo að jöfnuður kom-
ist á, en að menn flani - <i í stór-hóp-
um í eitthvert land, af ] hlaupafregn-
ir segja þar svo og svo , ikla atvinnu
og eyðileggi þannig atvii u þeirra sem
f.yrir eru.
Ekkert Derby plötu-reik-
tóbak er ektá, nema á því
standi húfinnyndað merki.
Jón Olafsson
befir skrifað hingað að hann sé búinn
að ná stöðu sem meðritstjóri Norð-
rnanna blaðsins Nouden í Chicago,
sem óneitanlega er eitt merkasta blað
Norðmanna í Ameríku. Jafnfraint og
Hkii. óskar honum til hamingju í
þessari nýfengnu stöðu — stöðu, sem
honum spursmálslaust er kærari en
nokkur önnur, óskar liún einnig og
vonar, að lmn reynist honum ending-
armeiri og honum þægilegri >n sams-
konar staða við vor íslenzku Vestur-
heims-blöð reyndist honum. Slíks hins
sama muna og allir vinir hans og
kunningjar óska.
"Rövl”.
“Lögberg” flytur nærri tvo dálka
af þeórískri samsteypu til að sanna
hvað rangt só af Hkr. að mæla með, að
allar sæinilega ritaðar greinir, frá
íhverjum sem detti í hug að segja eitt-
hvað, séu teknar i opinbert blað. Þetta
er nokkuð, sem Hkk. hefir aldrei sagt,
nó komið í hug að segja.
Vandræðin í þessu efni stafa auð-
sælega af því, að Hkji. hefir enn ó-
bneytta sína npphaflegu skoðun á hæfi-
kikum og þekking Jóns Ólafssonar og
neitar þess vegna að1 setja hann á sama
beklt og þá, sem senda meinlausar en
marklausar greinar til blaðsins í þeirri
von að fá þær prentaðar. Af þeirri á-
stæðu er það, að IIkh, flytur meiðyrða-
lausar greinir frá Jóni .Ólafssyni, enda
þótt þær sé andvígar skoðun ritstjór-
ans á því eða því máfl.
Hvað snertir stefnu Fiiee Phess að
því er snertir flutning trúmála-rit-
gerða, þá er það þesau máli alveg óvið-
komandi. Þar við bætist og að Fkee
PltEas er ekki neitt fyrirmyndarblað.
Það er blátt áfram oins og blöð gerast
flest, og ekkert meira.
Orða-belgrinn.
[Öllum, sem sómasamlega rita, er
veslíomið að “leggja orð í belg;” en nafn-
groina verðr hver höf. sig við ritstj.,
þótt ekki vilji nafngreina sig i blaðinu.
Engin áfellis-ummreli um einstaka menn
verða telcin nema með fullu nafni undir.
Ritstj. afsalar sér allri ábyrgð á skoðun-
um þeim, sem koma fram í þessum bálki].
BRÚ P. O.. 1. JÚNÍ 1894.
Herra ritstjóri Heimskeinolu !
I yðar lieiðraða bláði 26. f. m. eru
dregnar fram sannanir fyrir svikalof-
orðum Greonway-stjórnarinnar, meðal
annara sú, að nú sé liðin nærri 2 ár
síðari Greenway sjálfur lofaði að fram
skyldi verða skorin flóinn fyTÍr norðan
Argyle-nýléndu, með skurði miklum
vestur í Souris River, með kostnaðar á-
ætlun frá $7000 til' $9000. Þetta er
sönnu næst, en liitt er ekki rétt hermt,
að hann hafi enn “akki sýnt minnstu
merki til að vilja efna loforð sitt”. Það
er ekki mín meining að róta hið allra
minsta við kappsmáli yðar í pólitík-
inni, það má ganga sinn vanalega
krabbagang í gegn um blaðið Hkr. fyr-
ir mér, on tilhæfulhusar staðhæfíngan
blaðanna, um máléfni bygðanna ber
Iiverjuni' kunnugum manni skylda til
að leiðrétta, og af því þér gefið i skyn,.
að úr miklU só aði moða á skrifstofu
blaðsins, af samkynja sönnunum, þá
mætti virðast að þér hafið í ógáti gripið
til þessarar, og verðið fús til þess að
gefa þessum Ibiðréitingum ;mínum rúm
í næsta blaði. Saga og gangur málsins
er þessi:
Flóa-bléyturnar orsakast af flæði
úr lækjunum Cypress River og Oak
Creek, og koin engum til hugar í fþrrstu
að við því yrði gjört á annan Iiátiti, en
þann er þér skýxið frá, með skurði alla
leið vestur í Souris River, en eftir að
verkfræðingur stjórnarinnar hafði mælt
þann fyrirhugaða farveg og gjört áætl-
un um kostaaðinn, fannst bæði hlutað-
eigandi bændum og stjórninni hann svo
gífurlegur, að hik komst á allstr aðrar
framkvæmdiir í því efni sumarið 1892,
enda þá og komið fram að dýrmætasta
'tíma landbúnaðarins, beyskap og upp-
skeru og ervitt að fá þann mikla vinnu-
kraft, sem til þess þurfti. Svo kom
vorið 1893 og bændur urðu fyrir mjög
miklu t.jöni fyrir vatnsflóðii yfir flóann,
einkum úr Cypress Ríver, baiði að því
leyti að töluvert af hveitiökrum urðu
ósáandi fyrir vatni og beitiland og
slægjur þakið undir sömu ábreiðunni á
afarmiklu flæmi. Kom mönnum þá til
hugar annað plan til þess að útrýma
vatninu og þurka íloann, sem virtist
hálfu kostnaðarminna en að veita því
vestur í Souris River. Og planið var,
að skera Cypress River úr austurenda
flóans norður í sinn eigin forna farveg
austan við bæinn Cypress River, en
giafa annan skurð fyrir Oak Creek,
þaðan sem sá krkur fyrst flæðir út úr
farveg sinum i leysingum á vorin og
norður í farveg Cypress River, þar sem
sá farvegur skerst lengst í vestur með
fvam ilúajaövinum að norðan.
Gerði svo stjórnin ráðstöfun til
þess að landið var skoðað og halli mæld-
ur, og virtist verkfræðingi hennar að
vissasti og lang-kostnaðarminnsti veg-
urinn til uppþurkunar flóans væri að
grafa lækjunum þessa umtöluðu far-
vegi. Var svo verkið strax eftir mæl-
inguna gefið út á niðurboðsþingi í
stærri og minni pörtum, og skurðurinn
fyrir aðalmagn vatnsins úr Cypress
River fullgerður sumarið 1893, en nú í
sumar verður Oak Creek skorinn fram.
Þannig hefir stjórnin fullnægt lof-
orði síriu við Argyle búa á þann hátt,
sem heppil’egast var til að þurka flóann
og svo kostnaðarKtið fyrir fylkið sem
kostur var á.
Skurðurinn fyrir Cypress River
hefir á þessu vori orðið að mjög miklu
liappi fyrir bændur, sem við flóann búa
varið sáðlönd þeirra og afarmikið flæmi
af engjum og bithaga fyrir vatns á-
gangi og gert vegina til markaðar í
Cypress River færa fyrir þann fjölda
manna vestan flóans, sem viðskifti hafa
við þann bæ.
Oak Creek "hefir miklU minna vatns
magn, hefir og ekki valdið líkt því eins
víðtækum hnekki á bjargræðisvegum
j manna ; en á þessu sumri lætur stjórn-
in gjöra farveg fyrir þann læk, svo fló-
ínn verði allur svo þur sem hann þarf
að vera bæði til yfírferðar og til' þeirra
afnota sem jarðvegurinn leyflr.
Jón Ólafsson.
Bessa-bréf.
(Eftir J. Magnús Bjarnason)..
III. Bréf.
Winnipeg. Jan. 189—
Kæri vinur: Því lengur, sem ég
lifl; því betur og betur sé ég, að lífið er
að eins stríð og barátta. Ég hefi æfin-
lega orðið að hafa ósköpin öll fyrir því,
nö geta lifað og hefi þó aldrei baft fyrir
neinum að sjá nema mínum eigin
skrokk. Reyndar hefi ég stundum ver-
ið nógu vitlaus til að sækjast eftir
að mega sjá fyrir öðrum, nefnilega,.
að reyna að komast í blessað'
hjónabandið, en atvikin hafa einhvern-
veginn hagað því svo, að ég er enn
einn míns liðs. Þú manst víst, að ég
átti oft ervitt uppdráttar Eeima, Ifg
var alinn upp af fátæku fólki, sem
sveittist blóðinu til þess að ég styppi
ekki strax út úr þessari sælu veröld.
Ég fann fljótt, að jafnvel sjálft bernsku
lífið getur verið nógu leiðinlegt, og ég
óskaði að ég yrði sem skjótast fúlltiða..
Ó, Wvað ég þráði að verða stór maður,
vinna. mór inn peninga, verða ríkur og
eiga gott! Og svo varí> ég fulltíða
maður fyrr en mig varði, og á hvað rak
ég mig þá ? Ekki annað en það, að ég
varð að strita og sveitast blóðinu till
þess að deyja ekki.úr sulti. Svo tók ég
það tál bragðs, eins og fleiri aðrir ervið-
ismenn, að flytja til Ameríku. Ég liafð
aldrei búizt við að lifa þaríialsælu, en
svei mér, ef ég hélt ekki að ég gæti lifað'
þar állyggjuminna lífi en á íslandi. En
hvað hefir komiðá daginn ? Ekki nema
sömu áhyggjurnar og sama baráttan,
fyrir lífinu—sömu 3ÍfeldU áhyggjurnar
fyrir því, að fá eirihverja. stritvinnuna,
svo maður geti tórt dálítið lengur til að
bera áhyggjur og—strita!
Nú, jæja ! Ég hefi alb af liaft eitt-
hvað að starfa síðan ég skrifaði þér í
haust, og ég hefi nú fáeina dollara í vas-
'anum til að horga meðfæðið mitt fram
eftir vetrinum, og svo for ég að skullla
i—því það mun vera siður meðal verlta-
lýðsins í þessu landi unaösemdarina, aö
vinna duglega á haustin, borga fæði sitt
framyfir nýárið, difa sér svo ofan í>
volga skuldásúpuna og liggja þar, eins.
og silungur undir sfeini, til' næsta sum-
ars, eða öll'u heldur til næsta hausts.
Og það kalla þeir hér i Ameríku :
taka það eaay. _Reyndar niundi nú
margur kjósa að vinna árið um kring,
ef hann hefði tækifærii til þess, en hér í
borginni, er að sögn, iítið um atvimm
fyrir almenning (verkafólkið), neroa
seinni part. sumars og fram eftir baust-
inu. Meinið eit, að alt of margir af
réttum og sléttmmi! rinnumönnum setj-
ast að í þessari borg. Borgin ber ekki
allan þann verkalýð, sem hér er saman
komin.
Sve er ég þá kominn úr minni fyrstu
krossferð (eða haustvinnu), og hefi
fengið veturvist í einu gestgjafahúsinu
hérna í Winniþeg. Menn kalla þess
konar hús “borðingsliús” á Vestur-is-
lenzku ; þar “borðar” maður sig aldrei
sjálfur, heldur aðrir.
Flestir íslenzkir greiðasölnmenn í
Ameríku selja fæði mjög “billega”—
jafnvel svo billbga, að margir þeirra
hafa fyrr eða síöar orðið öreigar, því
þeir selja oft eins gott fæði fyrir þrjá
doílara um vikuna, sem hérlendir menn
fyrir fimm.
Viö veturvistarmennirnir hérna höf
um það ofboð náðugt. Förum á fætur
kl. 8—10 á morgnana, snæðum okkar
morgunverð, klæðum okkur svo í loð-
kápur eða aðrar skjólgóðar yfii hafnir,
setjumáokkur loðhúfur og skiiinbnnzka
—í stuttu máli; við búum okkur svo
vel, að ekki sézt nema í augun á okluir,
því kuldinn er nístandi—og svo gðng-
um við út á götunu, og æíi lega er
ferðinni heitið að Aðalstrætinu. Fram
og aftur um Aðalstrætið gengur maður
og liorfir inn um annan og þriðja hvern
búðarglugga, þar til hádegi ér komið,
þá er farið hcim til snæðings. Út fer
maður aftur, gengur söwu götuna að