Heimskringla - 23.06.1894, Blaðsíða 1

VIII. AR.
NR. 25.
WINNIPEGr, MAN., 23. JÚNÍ 1894.
LÍFSÁBYRGÐARFF.LAG. *
Aðalból - - AVinnipeg - - Manitoba.
J. H. BROGK FORSTÖBUMAÐUK.
Uppborgaður höfuðstóll.... $ 140.014.22
Varasjóður........'....... S 54.720.00
Lífsábyrgð i gildi við lok
tyrsta ársins........... S2.268.000
Lifsábyrgð veitt með hvaða helzt
nýmóðins fyrirkomulagi sem vill.
Kaupið ábyrgð í Tiie Great West
og tryggið yður á þann Veg þann
hagnað, er háir vextir af peningum fé-
lagsins veita.
Þetta fjelay drcgur ckki ýje burt úr
tylkinu.
K. S. Thordárson - - agent.
457 Main Str., Winnipeg.
FRÉTTIR.
DAGBÚK.
LAUGARDAG, 16. JÚNÍ.
Stórkostlegt námaslys vildi til í
gær í Silesíu i Austurríki og biðu við
það bana um eða yfir 200 manns.
í gær var tekjuhalli Bandaríkja-
stjórnar, á fjárhagsárinu, orðinn 873,-
092,616. Fjárhagsárið endar með Júní
°g er búist við að tekjuhallinn verði
þá orðinn S74J milj.
Kámamanna-verkfallið í Bandaríkj-
unum er á enda. Forstöðumenn alls-
herjarfélagsins gáfust upp í gær vegna
fjárþröngar. Óánægjan með úrslitin
er almenn og ýmsar deildir félagsins
haida verkfallinu áfram enn. Þykir
leitt að hætta nú eftir að hafa hald-
ið út svo lengi, og hafa ekkert fyrir
ómakið. Eru sumir á því, að fólags-
formennirnir hafi iátið kaupa sig til
að gefast upp.
Erastus Wiman er fundinn sekur
i falsritun, hafði skrifað annars manns
nafn á liakið á bankaávísun og voru
peningarnir goldnir. Maðurinn var í
félagi því er Wiman stýrði og pening-
arnir runnu í sjóð félagsins. Hegn-
ingin fyrir brotið, á því stigi sem
tylftardómurinn setti það, er fangolsi
minst, einn dagur og mest 10 ár.—Var
dæmdur í 51 árs fangelsi.
Nýlendnafundurinn í Ottawa, er
ákveðið var að setja 20. þ. m. verð-
ur ekki settur fyr en 26. þ. m., af
þvi Astralíu-sendimennirnir gátu ekki
nað til Ottawa í tíma. Flóðin í fjöll-
unum vestra gerðu iirautarfélaginu
ómögulegt að koma þeim austur í tíma.
í \ ancouer, Brit. Col., hefir ver-
ið hafið sakamál á hendur fregnrita
eins, er þaðan hefir sent stórkostleg-
ar lygafréttir um flóðin og skaða af
þeim. Skaðvænust af þeim sögum hans
þykir sú, er hann sendi út um alt
landið, að farist hefði í fjöllunum
vagnlest með iiokk af skemtiferöaföj]{i
frá Boston og New York, um 40 alls.
MANUDAG, 18. JÚNÍ.
William Walter Phelps, nafnfrægur
fögfræðingur og stjórnmálainaður í
Bandaríkjunum, lézt að heimili sínu,
Engleword, New Jersey, í gær, sunnu-
dag, 55 ára gamall.
Anchorlínuskip rakst á isborg á
miðju Atlantshafi [í þoku og skemdist
allmikið, fyrir viku síðan, en náði þó til
Glasgow á Skotiandi med skipshöfn alla.
Kom þangað í gær.
Tilraun var gerð að ráða Crispi
gamla, ítalíu stjórnskörunginn, af dög-
um á laugardaginn. Maður skaut á
hann þar sem hann keyrði um stræti.
Crispi lét sér ekki bilt við verða, en
hljóp úr vagninum, greip manninn og
hélt honum þangað til lögregluþjónn
kom og tók við honum.
ÞRIÐJUDAG, 19. JÚNÍ.
Eitt Wasliington-blaðið segir frá
samsæri um að sprengja í loft upp Þing-
húsið, forsetasstrið og fjárhirzluna og
enda fleiri stjórnarbyggingar. Einn af
Coxey-sinnum, Honore Jaclcson, er tal-
inn formaður samsærisins. Jackson
þessi er kynblendingur og var fyrrum
æðsti embættismaður Louis, Riels, í
uppreistinni norðvestra 1885.
Á Dominion-þingi hefir verið sam-
þykkt frumvarp til laga, er ákveður að
stórkviði þurfi ekki að skipa nema 7
menn ; hafa áður verið 12. Verk stór-
kviðanna er að segja, hvort sök sé nóg
til að halda áfram sakamáli, og þykir
mörgum það þýðingarlaus stofnun.
Frá því í haust er leið hefir staðið
yfir morðkærumál í Quebec gegn mikil-
ilhæfum manni J. R. Hooper að nafni.
Var kærðuv fyrir aðhafa orsakað dauða
lconu sinnar. Sannað þótti að hann
gerði tilraun til að drekkja henni, og í
gær var hann dæmdur í 25 ára betrun-
hússvist.
MIÐVIKUDAG, 20. JÚNÍ.
Fiskiskip rakst á ísborg i gær á
sundinu milli Nýfundnalands og Labra-
dor og sökk. 12 manns drukknuðu. en
48 komust upp á ísborgina, sem var
stór um sig en lág og varðþeim bjargað
þaðan.
Fellibylur samfara stórregni gerði
stórskaða í lowa í gær.
Efrideild Washington-þingsins hefir
lagt 20% toll á reykt ogkryddað svína-
kjöt—Bacon og Flam—. Var uppruna-
lega sett á frískrána. Harökol ein eru
tollfrí og linkol í lest á iBandaríkjaskip-
um, en ekki má' taka þau úr lestinni.
Bændur í Frazer-dal :um eru nú í
annað sinn að þlægja land sitt og sá.
Fljótið er nú 8—9 fetum lægra en þegar
hæst stóð.
Sögur um ægileg grimdarverk ber-
ist frá Coreu. Stjórnarherinn er að
sögn yfirbugaður og evðilagður og 3
hlutar alþýðu eru andvígir konungi og
stjórn hans. Nokkrir embættismenn
stjórnarinnar liafa verið brendir lifandi.
FIMTUDAG, 21. JÚNÍ.
Lengsti dagurinn á árinu.
Flokkurinn á Englandi, sem vinnur
að afnámi lávarðadeildarinnar, hefir
allslierjarþing þessa dagana í Leeds á
Englandi. Mæta þar um 2000 fundar-
menn.
I gær var samþykkt í efri deild
Washingtons þingsins, að hafa borðvið
allan tollfrían.
Út er komið bréf frá páfanum til
fólksins, sem að sögn er eða á að vera
hið síðasta, er hann gefur út. Biður
hann alla menn að styðja að trúarein-
ingu og skorar á prótestanta að snúa
við blaðinu og ganga inn aftur i hina
einu sönnu og réttu kyrkju.
Ráðherra Breta í Þýzkalandi, Sir
Edward Malet, liefir að sögn sagt af
sér, og hefir að ástapðu, að Vilhjálmur
keisari hafi ekki neina trú á stjórn
Breta sökum ýinsra aðgerða ráðaneyt-
isins brezka.
FÖSTUDAG, 22. JÚNÍ.
Christian prinz, elzti sonur Krón-
prinz Dana, er sagðnr trúlofaður Maud
prinsessu, yngstu dóttur prinzins af
Wales.
Tekjuskatturinn var umtalsefmð í
efri deild Washington-J ingsins í gær.
Senator Hill frá New York flutti 3
stunda langa ræðu gegn honum. Ekk-
ert varð afgert.
Fylgismenn Gladstones í Midlothi-
an-kjördæminu á Skotlandi hafa kjörið
Sir Thomas Gilison Cormichael til að
sækja um þingmennsku þar f stað
gamla öhlungsins.
Feilibylur olli tjóni miklu i Ne-
hraska í gær og varð einum manni að
bana.
Til að afstýra vandræðum hefir
stjórn Breta slept hendinni af land-
spildu í Mið-Afríku, er Þjóðverjar vildu
þráð eltir spildu þessari og það nægir
Bretum.
íslands-fréttir.
SEYÐISFIRÐI, 18. MAÍ 1894.
Eftir Arstra.
Nýja sveitaverzlun hefir herra
kaupmaður Þorsteinn Jónsson frá Nesi
í Norðfirði nú byrjað á Bakka í Borgar-
firði. Hefir hann bygt þar verzlunar-
°g vörutökuhús og fengið vörur þangað
bæði fr4 útlöndum og verzlunum hér á
beyðisfjrði.
I^að mun og vera fyrirætlun herra
Þorsteins Jónssonar að hafa töluvert
Derby ei- viðurkent besta
plötureyktóbakið sem til er
5, 10 og 20 cts. plötnr.
1
fiskiúthald í Borgarfirði eins og hann
hefir um nokkur ár rekið með miklum
dugnaði á Nesi í Norðfirði. Oskum vér
og vonum að eftirdæmi annars eins
dugnaðar og framkvæmdarmanns sem
Þorsteinn er, megi hafa góð áhrif á
Borgfirðinga og Vikurmenn, hverra
sveitir liggja flestum hetur fyrir sjó-
sókn og afla, sem þar er oft á sumrum
uppgrip af hærri landsteinum.
Fyrir tæpum mannsaldri—þá er á-
gætismftðurinn 'séra Sigurður Gunnars-
son (síðast á Hallormsstað) var presyir
að Desjarmýri — var Borgarfjörður
talinn með einhverjum efnaðri sveitum
hér austanlanðs, sem eflaust var mikið
að þakka því ágæta eftirdæmi, er sára
Sigurður gaf sveitarmönnum í búskap
og framförum.
Vér kunnum eígi hetur að óska hr.
Þorsteini Jónssyni og Borgfirðingum,
en að hann megi vn'ða þcim sami fröin-
uður og forgöngumaður alls verklegs
dngnaðar og fyrirhyggju, sem séra Sig-
urður Gunnarsson var þeim í sinni tíð.
ÞA mun Borgarf jörður blómgast á ný
og komast bráðum aftur í tölu ein-
hverra hinna auðsælustu sveita hér
austanlands.
Þessi verzlun á Borgarfirði gæti
og orðið til riiikils hagnaöar fyrir Út-
hérað, ef eigi kemst sigling á í Lagar-
fljótsós.
Verzlunarstjóri við verzlun herra
ÞorsTbins Jónssonar í Borgarfirði er
hr. Eiríkur Sigfússon.
Veðrd'ta var fremur köld um Hvíta
sunnuleytið og nokkur snjókoma í sum-
um sveitum, svo töluvert heflr dregið
úr hinum ágæta gróðrx er kominn var á
undan hvítasunnuhretinu. En nú er
aftur hlýrra, svo jörð tokur vonlega
bráðum við sér aftur.
Þann 14. þ. m, kom gufuskipið “Eg
ill”, slcipstjóri Tönnes Wathne hingað.
Hafði það komið fyrst á Suðurfirðina
með allmavga farþegja, þar á meðal
kaupmann Fr. Wathne með fi-ú og 3
börnum, konsúl Tulinius og fleiri.
Hingað kom með “Agli” skipseig-
andinn herra Otto Wathno með frú
sinni, kaupmaður Carl Wathne, kon-
súl Hansen, bakari Axel Scliiöth, ung-
frúrnar Aðalheiður Gestsdóttir og Guð-
riður Björnsdóttir, af Reyðarfirðf lierra
Guðmundur Jónsson o. fl.
Með skipinu var og kaupmaðúr
Chr. Johnson, erfermeðþví alla leið
til Akureyrar. Þaðan fer "EgiU” á
Sauðárkvók og kemur svo aftur hingað?
og fer héðan til Færeyja eftir Fæieying
nm. Síðan fer skipiðljklega til Reykja-
víkur eftir Sunnlendingum.
“Egill” kom nú með töluvert af
vörum til Wathnes verzlunar og annara
kaupmanna hér, og svo til Akureyrnr
og Sauðái'króks.
Herra kaupmaður Otto Wathne
hefir keypt-síldarveiðahúsin Þórshamar
á Búðarevri.
Gufuskijiið “Chevy Chase”, skiji-
stjóri Haraldsen, kom hingað 16. þ. m.
Er það leigt af hvalveiðamanni M. Bull
frá Tönsberg, sem ætlar að setjast að
hér á Austfjörðum til þess að stunda
hvaiveiðar, og fiytur skip þetta föng og
áhöld öll sem þar til heyra.
Gæði reyktóbaksins “Ðer-
by P1uí>" ’ eru alment viður-
kend. 5, 10 og 20 cts. plötar
FRÁ LÖNDUM.
Ur bréfi frá Nýja íslaiuli, dags. 18.
Júli. “Þuvkar hafa verið hér stöðugt
síð^n um hvitasunnu, svo jörð var viða
orðin svo þurr á harðvelli, að kippti úr
jarðargróða. En aðfaranótt hins 13
þ. m. var hér þrumuveður mikið og
stórregn, og var það fyrsta regnið að
marki, þó lítill skúr kæmi þann 10., var
hann ekki teljandi. Hiti er mikill á
degi hverjum, um og yfir 80 stig (á
Farh.) í skugga. Komi nú hentug tíð,
voua ég að undangengniv þurkar hafi
ekki valdið miklu tjóni.— Afli er nú
freinur rýr hér í Árnesbygð.
ICELANDIC RIVER, MAN.,
7. Júni 1894.
Það helir dregist fyrir mér að
senda Hkr. línur að norðan. Það er
bæði, að lítið er um stórspretti bygð-
ar þessarar til framfara, enda ganga
héðan fáar og smáar fregnir. Þó ber
ætíð eitthvað við og sumt markvert,
svo lengi sem íólk lieldur áfram að
yera til.
Fyrst má geta um samkomur sem
haldnar hafa verið hér í seinni tíð, 28.
Apríl stofnaði Miss Thorkelsson til
yndælLir samkomu að Víðivöllum hjá
lir. J. Guttormssyni. Þar var dans að-
alskemtun, svo var að auki sungið og
talað og hafði fólk skemt sér mjög vel
þann dag.
Þann 15. Marz í vetur var ég
staddur á samkomu út í mikley sem
kvennfélagið þar hélt. Mér finst vert
að geta hennar þótt langt sé síðan.
Það er ekki alceg þýðingarlaust að
sækja samkomur ýmsra bygðarlaga,
það er auðvelt að sjá á þeim menn-
ingarstig fólksins. Sú samkoma var
mikið eðlileg og- skemtileg. Þar var
leikinn kafli úr “Piltur og stúlka,”
og var ótrúlega vel leikið af sumum.
Bárður á Búrfelli og Gróa á Leyti
voru ágætlega leikin, þar næst Gvönd-
ur, hitt svona upp Og niður í rneöal-
lagi. Margar stúlkur eru venjulega
leiknar lakast, einkanlega ef þær þurfa
að hafa tilíinningu. Það sést ætíö
hvar sem leikið er, að ungu stúlkurn-
ar standa sig verst. Yfir höfuð ásta-
partar eru oftast illa leiknir. Skal
mega draga þá ályktun af því, að ís-
lendingar séu svo kaldir og tilfinn-
ingasljógir? Kg held varla. Ég held
þeim geri aðallega fcimni og vanadeyfð
að þcir eru svo lélegir að leika. Ég
held að sál þeirra brenni sæ.nilega
heitt, en þeir komi sér ekki að því
að láta liera á þvi, “nema fullir eða
fjúkandi reiðir.” íslendingar geta leik-
ið _dável, ef þeir mega láta kjánalega.
Gvónd á Búrfelli og Gvönd smala
geta þeir leikið dável. Á samkomu
þessari voru einnig haldnar tölur og
flutt kvæði. Var sumt af því sem sagt
var þar prýðis skynsamlegt. Hr. Jó-
hann Straumfjörð talaði um kvenn-
réttindi, hr. Gunnsteinn Eyjólfsson um
kvennfélög. Þeir töluðu og sveitar-
oddvitijin og Gestur Oddleifsson, hinn
síðartaldi á ensku. Kona ein talaði
þar stutta tölu og gagnorða um kvenn-
félagsskap, og lét hún í ljósi, að óá-
nægja tetti sér stað í félaginu út af
stefnu þess. Hún sagði að hinar frjáls-
lyndari konur vildu viuna að menn-
ing ungra kvenna, en hætta við kyrkj-
una. Slíka breyting skyldu öll kvenn-
félög taka, því' gamla stefnan, að
styrkja kyrkjurnar með ómcrkilegum
samkomum og sífeldu hetli, væri hreint
og beint hneyksli. Þar var gestrisni
hin mesta og frfar veitingar. Þessi
samkoma bar uiikið af samkomum
þeiira karlmanna við íslendingafljót.
Síðan var enn haldin samkoma
við fljótið á annan í hvítasunnu. Það
var gleðigrátur yfir Miss Thorkelsson.
Þar voru haldúar ræður og sungin
kvæði, þá ortu þeir er aldrei fyr höíðu
ort og fluttu ræður aldnir og ungir.
og þá var skólakennaranum gefin
bibiía.
Hr. Gesti Oddleifssyni gengur vel
sögunin, er búinn að saga um 200,000
fet. Það hefir vcrið ógurlegt flóð í
hinni efri bygð, og flæðir á bak við
neðri bygö og kemur fram fyrir norð-
an, nálægt Snorra. Brúin við fljótið
*er ef til vill í voða því sögunarbjálk-
ar Gests liggja á henni. Það er al-
menn heilbrigði, góð tíð og rífandi áfli.
Þann 18. Marz var haldinn safn-
aðarfundur að Lundi, þar máttu allir
koma nema S. B. Benedictsson. Þó var
hann ekki rekinn út er Iiann var inn
kominn. Þar var Oddsmálið tekið til
meðferðar og var borin upp ujipástunga
um að taka séra Odd, greiddu þá 17
manns atkvæði af um 100 manns sem
eru í söinuði atkvæðisbærir. Á mótj
greiddu 9 en 8 með. Þetta þótti lcyrkju-
stólpunmn undarlegt hve atk. féllu, og
báru tillöguna fram aftur, græddu þeir
þá eitt atkv. Var svo nöldrað til og
frá og vildu sumir fyrir hvern mun
fá prestinn, en aðrir vildu fyrst vera
færir um að halda í honum liftórunni
og svo sjálfum sér, urðu þvi peninga-
loforð engin fram yfir það, er séra
Friðrik hræddi út úr þeim í haust,
er haun var hér á ferð. Síðan smá-
dofnaði yfir fundinum, hændur smá-
tíndust ut, þar til ekki var eftir nema
fáeinar konur og 3 eða fjórar guðshetj-
ur, sem hörmuðu hver framan í ann-
an yfir þessu skelfilega áhugaleysi safn-
aöarlimanna. En safnaðarlimirnir sáu
lengra fram í veginn ; bændurnir vissu
best sjálfir live örðugt þeim gekk á
liðnu ári að borga sína óhæfilega háu
skatta og kaupstaðarskuldirnar sínar.
Það sýnist líka að bændur megi neita
sér um nógu margt, þó þeir hafi ekki
prest til að gjalda. Og það er von-
andi að bæði þessi og aðrir söfnuðir
láti ekki bugast fyrir ofbeldi kyrkju-
félagsins og lát-a það neyða upp á sig
rifrildisprestum, sein eru þungir á fóðr-
um og gera lítið gott í borgaralegum
félagsskap. Ég sá svo enga verulega
ákvörðun gerða i þessu ináli, áhuga-
leysiö og vantrúin skein alstaðar út,
og vist er um það, aö enginn prestur
yrði övundsverður af að setjast þar
að. I>að er óvíst að 17 manns groiði
atkvæði þar á næsta safnaðarfundi.
ef liann verður nokkurn tlina haldinn,
mér sýnist verulegur dauðasvipur yfir
söfnuði þes'sum. Pöntunarfélagið hérna
er i hörmulegu ástandi. Kristnir menn
geta ekki gengið í það af því S. Bi
Benediktsson er i því. Kristnir geta
ekki étið hveitisekk sem hefir orðið
samferða hveitisekk, sem vantrúar-
maður kaupir.
Ég verð að bæta því við, að hér
við Fljótið var haldin heliur 24. Maí.
Kom allmargt fólk saman að heimili
Jóns Guttarmssonar. Aðal-skemtanir
voru ræður, söngur,.dans og kapphlaup
Þessir töluðu : Stefán B. Johuson. um
drottninguna; var það löng ræða og
góð. Magnús Jónasson (Grænmörk)
las sögu dável. Þá var sungið af St. B.
Johnson og S B. Benediktsson kvæðið :
“Ég uni A flughröðu fleyi” (eftir Hannes
Hafstein) undir nýju lagi eftir Gunnst.
Eyjólfsson. Þá talaði Mrs. M. J. Beni-
diktson, um kveunréttindi—var það
öflugur fyrirlestu rfrum'saminn af henni.
Aö honum Var gerður hinn allra bezti
rómur, enda var hann vel • fluttur. Þá
talaði Björn prestur Björnsson um
þjóðar-karakter íslendinga, heldur lipra
tölu. Hann er líka freniur liðlcgur
maður og viðmótsgóður. Hann kom
fram sem óháður prívat maður. Ég
get þess af þvi, af því ég átti öðru að
venjast af öðrum prestum kyrkjufélags-
ins. Þeir eru vanir að nota sér lík
tækifæri og þetta til að prédika sína
dýrðlegd trú, eða sína háfleygu skóla-
hugmynd. En séra Björn er ofstækis-
laus. Þá flutti S. B. Benediktsson
kvæði um Canada. Það kvæði þótti
ekki við alþýðuskap og fylltust kerling-
arnar trúaræsingi. cn kvæðið var jióli-
tiskt. Forseti afsakaði það í hjartans
auðmýkt við fólkið, að hann hefði ekki
vaðið ofan í höfundinn, til að vita fyrir
fram, hvers'efnis hann mælti. Hann
stóð þar eins og Pílatus.vildi ekki kross
festa S. B., kvað hann naumast dauða
sekan, en kevlingarnar hrópuðu . “guð-
last, trúníð !”
Fregnriti.
Orða-belgurinn.
Ný gullðld lútersku kyrkj-
unnar.
Á “guílöld islenzku kj-rkjunnar”
som sé 17. öldinni, var fclkið á einum
góðuih bóndabæ á Islandi einu sinni að
tala um sælu himnaríkis, og hafði upp
úr Gerhardi-sálmunum : “Eilíft lífið
er æskilegt, ekki neinn giftist þá”—þess
ar hjartnæmu hendingar : “Utvöldum
guðs svo gleðjist geð, gestaboö er til
reitt, Kláravín, feiti, mergur með, mun
þar til rétta veitt. Svoddan veizlu vér
sitjum að, sælir um eilít ár, og lofsyngj-
andi þökkum það, þá verður gleðin
klár”.
Allir voru grát-glaðir yfir matar-
skamtiuurn og enguni kom til hug'ar að
efast um, að Gerhaid heffi verið “inn-
blásinn”, og því væri saga hans jafn-
heilagur sannleiki og hann hefði verið
þar sjálfnr og etið nll ir kræsingarnar.
En þá reis upp út í norni æruverð göm-
ul kona, og kvað sér fátt uin finnast,
að verða að sitja við að éta kláravín um
alla eilífð í himnariki, sem—hérna okkr
um að tala—er ekkert annuð en hrossa-
soð. Ég býzt við að ég liafi ekki mikið
batnað með aldrinum ; en þegar ,ég var
barn, Atti einu sinni að svíkja ofan í
mig soðið af honum Grána. Það kom
ekki inn fyrir mínar varir, og svo býzt
ég við að muni fara, hvar sem til kem-
ur”. Ekki síður en kláravínið gömlu
konunni, er nú fyrirdænúngar-vínið
kjTkjunnar og blóðfórnar helgi Jehóva
orðið lystugt mörgum siðgóðum og
hugsandi mönnum. Það varð því al-
mennt meiri íögnuður, þegar menn
lásu um, að séra Friðrik Jónsson Berg-
maun bætti ráð sitt A Hallson-fundin-
um, en yfir 99 réttlátum, sem ekki þuifa
yfirbótar ttd”.
Menn héldu nefnilega, að hann 'ætl-
aði að verða hinn yngsti endurlausnari
mannkynsins frá kvala-kenningunni og
siðferðiskenuingum Gyðinga-guðsins
Jehóva. Reyndar dró lítinn skýflóka
fyrir þessa björtu endurbótasól, þegar
hann fór að hræra upp í sánum og leit-
aðist við að ýta sannleikanum ofan á
botninn frá augum almennings og aðal-
páfans. En sökum þesS, að ætið má
gera ráð fyrir honum sem hreinskilnum
sannleiksvini fyrir guði, mönnum og
hans eigin samvizku, þá halda menn að
hann hljóti að slaga sig aftur að um-
bótaverkinu, af því lika að hann sé
snortinn af liknar tilfinningu yfir því,
hvað þjnir “andlega voluðu” og bláfá-
tæku sauðir kyrkjufélagsins verða nú
að borga marga dollara að jafnaði fyrir
sina sáluhjálp, og muni því stíga á sein-
asta neistann af hinum gömlu svo köll-
uðu “eilífu glóðum” kyrkju sinnar og
kristindóms á næsta kyrkjuþingí, með
því að fjölga endurbótunum á þiugi og
bera sjálfur upp fyrsta frumvarpið um
ef Jrfylgjandi lrgabætur :
1. Að héðan af skuli þaö vet a viðtekið
í kyrkjufélaginu, að til sé sannur guð,
sem er svo góður, að liann v&ji að alUr
menn verði sáluhólpnir, og svo almátt-
ugur að cnginn þeirra g-'ti glatast.
2. Að Jehóva Gyðinganna sé ekki sá
sanni guð fremur en Þór eða Óðinn, og
að hverjir sem lialdi því fram til streitu
að enginn annar eða betri guð en liann
sé til, séu hinir ciginlegu “guðlastarar”.
3. Að séra Magnús J. Skaptason liafi
aldrei “frá ujiphafi til enda” “guðlast,-
að”—en þvert á móti, að “Dagsbrún”
hans, fyrirlestrar og ritgerðir um ritn-
inguna, sé alt óliagvanlegur, ómótmæl-
anlegur sannleikur, eins og prestar
kyrlijufélagsins hafa þegar viðurkennt
með þögn sinni,
4. Að öll ómannúðleg ‘ummæli blað-
anna um séra Magnús J. Skaptason
sem “guðlastara”, “villukennara” og
“vantrúarmann”, sltuli því vera aftur-
kölluð og steindauð.
5. Að Jesús liafi aldrei sagt: “Ég er
ekki kominn til að senda frið, heldur
sverð. Því ég er liominn til að ýfa
manninn á móti föður sínum, og dótt-
urina í gegn móður sinni og sonarkon-
ana í gegn móður manns síns”. (Matth.
10,34—35).
6. Að hann hafi aldrei sagt •. “hinum
út í frá verður alt að kenna í dæmisög-
um, svo að þeir sjáandi sjái, en skynji
þó ekki, og heyrandi heyri, en skilji þó
ekki. svo að þeir snúi sér ekki og fái
fyrirgeíning synda sinn”. Mark. 4.
11—12.
7. Að hann hafi aldrei sagt: “Ef sá
er nokkur, sem til mín kemur og hatar
ekki föður sinn og móður, konu, börn,
bræður og systur og jafnvel sitt eigið
líf, hann getur ekki verið minn læri-
sveinn”. Lúk. 14,26.
8. Að glötunarkenning kyrkjunnar og
allar þessar og lingtum fleh'i greinar i
guðsjijöllunum sé falsaðar inn undir
nafni hins mikla mannvinar, af lygnum
hei nskum og grimmum drottnunar-
mönnum á fyrstu öldum kristninnar.
9. Að klirkar hafa ekkert lyklavald
nema að “kúfortum” sínum og ferða-
töskum og öðrum smá-munum.
10. Aðnvermaður geti elskað annan.
og alt sem er gott og fagurt i himnaríki
og á jörðu, án presta og án trúarsvar-
daga.
11. Að hver einasti maðnr geti átt við
sjálfan sig um skilning á guði og að
jirestar viti ekki vitund meira um hann
en aðrir.
12. Að hver maður geti fengið náð og
fyrirgefning hjá þessum sanna guði af
sjálfsdáðum, prestlaust, jieningalausl
og kúgunarlaust.
18. Að Dr. Pétr Pétursson liafi aldrei
haft við sig neitt líkt því, sem réttilega
geti kallast “viðurstygð eyðileggingar-
innar á háum stað”.
14. Að óþarft sé að senda “fullan
farm’’ af “miskunnarlausri dynjandi
kritík með þrumum og eldingum yfir
allan andlegan vesaldóm íslands”—allra
sízt með hverju póstskipi.
15. Að “skyldur vorar við Island” séu,
mannúð, bróðerni og hjálpsemi, en
hvorki niðrandi skammir né naprar
snýkjur.
16. Að ekkei't “meinlegt, éfni” sé það
tilá Islandi, sem neyði oss frá störfum
vorum hér vestra, til “hólmgöngu við
það þar heima”.
17. Að engin fanta-“reið” “..ndleysis
og synnuleysis” “með stóð af hneyksl-
unum og afglöpum á eftir sér”. megi
upp frá þessum tíma fara fram, af há-
um eða lágum—inuan k vrkju né utan.
18. *Að ofsalsgir—eigingirnis—“ein-
teymingai ”, eða tvíteymingar skuli hér
eftir aldrei vera lagðir við mennina, en í
þess stað, að skilyrðislaus “guðs eigin
leiptrandi sannleiki” stjórni geistlegum
mönnum í öllu, ekki síður en verzleg-
um.
19. Að “ofurmagn heimskunnar” hafi
aldrei verið og geti aldrei orðið “dýrð-
legasta einkenni” nokkurs lands, nokk-
urs manns, eða nokkurrar skepnu.
20. Að “tvísöngur milli lieimskunnar
og varmennskunnar” sé með öllu af-
numin úr lögum tilverunnar—ásamt
með helvíti—og að aldrei sé borið við að
syngja eða lesa eina hendingu undir því
lagi, allra síztí “guðs húsinu”.
21. Að hætt sé við að gera “guðs hús
að ræningjabæli”, með því að flytja
snýkjuílát milli fólksins í kyrkjunni, og
brúka til þess öldungaua, sem vanalega
hafa lengstu andlitin, af lotningunni við
guð og viðbjóði á “Mammoni”.
22. Að ákvæði Sam. 7. ár, síðu 132 :
“Friðar-kyrkjaer dauðans-kyrkja”, geti
ekki verið nærri nokkru lagi, en að nú
sé kominn tími til að stofna 1000 ára
friðarríki í kyrkjunni með því, að fella
400 áua trúarjátning opinberlega úr
völdum; ‘því að nú sé það orðið til
verra eins, að liamast á þeim, sem ekki
finnast að vera steyptir í Ágsborgar-
mótinu, og komi ekki brátt siðabót i
trrúar- og kyrkjumálmn. þá rætist orö
hinna miklu spámar.na : “endalaust
sígur á ógæfu hlið, og undir i djújiinu
logar”. O'.' “ilbir er leikur viö yrml-
inga þá, sem eldgðmlu stoðirnar naga",
Og "kyrkjau—kyrkjan hún brennui ".
Fjalldbúi.