Heimskringla - 07.09.1899, Side 2

HEIMSKRINtíLA 7. SEPT 189V.
Heiniskringla.
Verð blaðsins í Canada og Bandar. $1.50
um árið (fyrirfram borgað). Sent tli
Islands (fyrirfram borgað af kaupenle
um blaðsins hér) $1.00.
Peningar seudist í P. O. Money Order
Registered Letter eða Express Money
Order. Bankaávísanir á aðra banka en í
Winnipeg að eins teknar með afföllum
K. h. Baldwinson,
Útgefandi.
Office : 547 Main Street.
P O. BOX 305-
Tvö stórmál.
Það eru aðallega tvö störmál nú
& dagskrá, sem yfirgnæfa öll önnur
mál, að því er snertir stórblöðin í
Evrópu og Ameríku. Þau eru Trans-
vaal-málið og Dreyfusmálið. Hið
fymefnda er ná orðið mjög alvarlegt
og ekki útlit fyrir að það verði út-
kljáð öðruvlsi en með stríði. Enda
er það nú almenn skoðun að þess
verði ekki langt að bíða, að England
neyðist til að grípa til vopna á móti
Boörum í Suður-Afríku, til þess að
rétta hlut þegna sinna þar syðra.
Til dæmis um hve mál þetta er
orðið alvarlegt, skal þess getið, að
nýlenduráðherra Breta, Mr. Joseph
Chamberlain, sagði í ræðu sem hann
hélt I verzlunarmanna-samkundunni
í London fyrra laugardag :
Kruger (stjórnarformaðhrinn I
Transvaal) er óákveðinn í svörum
sfnum; hann kreistir úr sér hvert
svar í smádropum eins og vatn úr
svampi. Tilboð hans eru háð skil-
yrðum, sem hann veit vel að eru með
öllu óaðgengileg. Og hann neitar að
hafa fullkomna rannsókn í þessum
málum. Eg hygg því verði ekki
neitað, að vér höfum verið framúr-
skarandi þolinmóðir í þessu máli.
Ástandið er of hættulegt til þess að
það geti haldið þannig áfram í það
óendanlega. Hnútijrinn verður að
leysast, eða að öðrum kosti verðum
vér að taka til vorra ráða og skera á
hann. Vér getum staðið við að gera
það, en þá verðum vér að fylgja
þeirri stefnu sem Lord Salisbury hélt
fram í lávarðamálstofunni, er hann
sagði: Ef vér verðum neyddir til
að hafa frekari viðbúnað, ef töfin
helzt mikið lengur, þá ætium vér
ekki að halda við þau tilboð sem vér
þegar höfum gert, heldur látum vér
þá skríða til skarar og hættum ekki
fyr en vér höfum í eitt skifti fyriröll
búið svo um hnútana, að vér séum
viðurkendir æðsta veldi í Suður-
Afríku, og hölum útvegað þegnum
vorum þar þau réttindi, sem voru
gerð að skilyrði þegar Transvaal
fékk sjálfsforræði, og sem Kruger
forseti þá lofaði að veita.
Ef að þessu rekur, og ef að ófriður,
sem vér höfum gert alt sem I voru
valdi stendur til að afstýra, hlýtur að
koma, er ég viss um að vér höfum
með oss ekki einasta yfirgnæfandi
meirihluta af enskutalandi mönnum,
heldur líka meirihluta alls hinsment-
aða heims.
Þetta er dálítið sýnishorn af stefnu
Englendinga í þessu máli, og álit
ráðgjafanna gefur engar vonir um
að komist verði hjá stríði. En hve-
nær það stríð kemur, það er komið
undir því, hvenær langlundargeð
Englendinga þrýtur. Auðvitað get-
ur verið að gamli Kruger láti undan
á síðustu stund, þegar hann sér að í
öll önnur skjól er fokið, en líklegt er
það þó ekki.
Hitt málið—Dreyfus-málið—er ef
til vill meira rætt í stórblöðunum,
sem öll eru full af fréttum um það á
hverjum degi og svo eru þær fréttir
nákvæmar, að svo að segja hvert orð
sem hver maður talar við réttarhald-
ábyrgðarmestu embætti í hernum og
stjórninni, hafa logið hvað mest á
hinn sakfelda og verið ofstækisfylstir
gegn honum, án þess þó að geta sann-
að nokkra af sakargiftum sínum.
Það er nú orðið á allra vitund, að
þeir Esterhazy og Paty Du Clam hafa
falsað ílest eða öll þau skjöl, sem að-
almálið hvílir á, og að þetta er eitt
stórkostlegt samsæri af hálfu herfor-
ingjanna, til að fá Dreyfus sakfeldan
því þeir óttast að þeir missi völd sín
og tapi áliti þjóðarinnar, ef sýknunar-
dómur verður kveðinn upp yfir Drey-
fus. Á hinn bóginn er mjög hætt
við uppreisn á Frakklandi út af máli
þessu, hvernig sem það lyktar, því
að Dreyfus á nú orðið á Frakklandi
svo marga formælendur og meðhalds
menn, að þeir munu ekki láta sér
það vel líka ef hann verður sekur
dæmdur. Síðustu fréttir skýra frá
því, að páfinn hafi í ræðu einni harð-
lega ávítað Jesúita á Frakkfandi fyr
ir heiftrækni þeirra gegn Dreyfus og
skorað á þá að láta undan síga.
Um endalok þessa stórmáls verður
ekki sagt með vissu enn þá. En það
er víst, að allur hinn mentaði heimur
er fyllilega sannfærður um sakleysi
Dreyfusar, sem nú er búinn að vera
5 ár í fangelsi fyrir lognar sakir.
Réttsýni.
að þetta er algerlega ómótmælanlegt,
þá er aðferð stjórnarinn^r því óskil.
anlegri, og frá flokkslegu sjónarmiði
er það mjög óhyggileg aðferð,og þvi
meir og lengur sem þetta er gert af
stjórnarmönnum og blöðum þeirra
þess fleiri atkvæði er liklegt að það
dragi frá þeim yfir til conservativa
Það er ef til vill hægt að blinda kjós
endur með ýmsum missögnum
afbökuðum fréttum um ræður hans
og útúrsnúningum á meiningu hans
og stefnu, og með öðrum haganlega
framsettum lygum og slæglegum
getsökum og tilgátum um önnur efni
Alt slíkt getur ef til vill orðið að til
ætluðum notum. En þessar árásir
persónu mannsins, eru svo auðsæ
lega illgirnislegar og ósannar, að
þær mynda á tilfinningu allra
háðra kjósenda megna fyrirlitningu
fyrir þeim sem gera það að atvinnu
sinni að bera þær út, og fyrir þeim
flokki, sem ætlast er til að hafi hagn
aðinn við útbreiðslu þeirra.
Þannig farast nú þessu óháða
blaði orð, og fleiri blöð hafa sent út
raddir I líka átt. Kjósendurnir
lykta réttilega, að þeir sem vísvit
andi ljúga lýtum og skömmum upp
þann mann, sem almenningur veit
að er heiðvirður í alla staði, að þeim
sé ekki frekar trúandi um það
hvernig hagur fylkisins nú stendur
Þeir munu eins reyna að láta hann
sýnast það sem hann ekki er.
ið, í Rennes á Frakklandi, er birt I
blöðunum á hverjum degi. Eftir
því sem lengra líður á þetta réttar-
hald, og fréttirnar af því berast ná-
kvæmar til almennings, eftir því
sannfærast menn betur um sakleysi
Dreyfusar. Flestir þeir menn sem í
síðastl. 5 ár hafa haft einhver störf á
hendi í þeim herdeildum sem Dreyfus
hefir starfað við, hafa þegar borið
vitni í þessu máli, þar með gamlir
hershöfðingjar, ráðgjafar og fyrver-
andi lýðveldisforsetar. Þessum vitn-
um hefir yfir höfuð borið illa saman,
hver hefir borið ofan í aunan og það
hefir verið ótvíraiðlega sannað, að
þeir sem hafa skipað hin æðstu og
Blaðið “Northwest Review” flutti
nýlega grein um aðferð liberala og
blaða þeirra, til að ófrægja og níða
foringja Conservativa hér í fylkinu,
Hon. Hugh John Macdonald, og af-
leiðingar þær sem það hefði í för með
sér. Blaðið lætur þess fvrst getið, að
það sé algerlega óháð báðum flokk-
unum og ætti því að vera þess full-
veðja, að skoða ágreiningsmál flokk-
anna frá óvilhöllu sjónarmiði. Það
scgist ekki geta betur séð, en að
sæmdin sé að mestu andstæðinga
megin, og síðar í greininni er svo að
orði komist:
“Það er stór hópur af óháðum
kjósendum, sem skoða og dæma flokk
ana eftir framkomu þeirra manna
kosningabaráttunni, sem mynda þá
Vér eigum hér við þá menn, sem hafa
ekki enn þá ákveðið hverjum flokki
þeir fylgja, en sem vilja sjá sann
gjarnlega talað um málin á báðar
hliðar ; menn sem hata óbeit á öllum
undirferlisbrögðum, svikum og lyg-
um og sem má telja áreiðanlega að
greiða atkvæði með þeim fiokknum
•sem býður fram hina beztu menn til
kosninga og viðhefur hina mestu
hrcinskilni í sókninni. Þeir búast
ekki við að bardaginn verði háður
með silkihönskum, og þeir búast við
að sjá stór högg og tíð. En þeir vilja
ekki láta berja fyrir neðan beltið eða
gera nokkra aðra tilraun til að vinna
með röngu móti.
Að því er þennan flokk kjósend-
anna snertir, þá er það sannfæring
vor, að hann sé nú þegar að snúast
að þeim pólitiska flokknum, sem hefir
Mr. Macdonald fyrir leiðtoga, og vér
getum bætt því við, að vér vitum til
þess, að sumiraf meðlimum stjórnar-
innar og vinum þeirra, gera alt sem
í þeirra valdi stendur til að reka þá
í andstæðingaflokkinn. Vér skulum
hér í fám orðum gera grein fyrir
skoðun vorri.
Allir sem þekkja Hugh J. Mac-
donald—og nöfn þeirraeru legiónir—
vita að hann er heiðarlegur maður,
og það er sama hversu andvígir að
menn kunna að vera flokki hans og
stefnu, þá verða menn að dáðst að
honum fyrir þá ágætu eiginleikasem
hann hefir til að bera. Hinar stráks-
legu og heiftarfullu árásir sem hafa
verið gerðar á hann' nýlega, bæði af
Mr. Greenway og Mr. Watson, eru
þannig, að allir þeir hljóta að skamm-
ast sín fyrir slíkt, sem ekki eru blind-
aðir af flokksofstæki. Og þessar per-
sónulegu árásir eru að verða við-
bjóðslegri dag frá degi, eftir því sem
stjórnarblöðin fara lengra í því að
reyna að gera Mr. Macdonald’tor-
tryggilegan í augum kjósendanna.
En svo er þetta í rauninni þýðingar-
lítið, því það eru þúsundir manna
bæði í Winnipeg og um þvert og
endilangt Manitobafylki, sem hafa
þekt Hugh John Macdonald í fleiri
ár, þekkja hann að því að vera einn
af okkar allra frjálslyndustn mönn-
um, og sem er frábitinn því að gera
sér hinn minsta mannamun í við-
skiftum við almenning. Með því nú
Vestur-Islendingar.
Ræða eftir E. H. Johnson, flutt á Þjód-
minningardaginn 2. Ágúst 1899 í Span
ish Fork, Utah.
Herra forseti. Heiðruðu landar o,
löndur.
í dag er íslendingadagur. í dag
minnumst vér íslands og Islending
heima á fósturfróninu með sameigin
legri gleði og fagnaðarhátíð. I dag
streyma ræður og kvæðifrá vörum og
hjörtum skáldanna og ræðuskörung
anna, um Island og ibúa þess. um Ame
ríku, um Vestur-Islendinga og ótal
margt fleira. í dag höldum vér þá
einu Þjóðhátíð. sem vér eigum sjálfir
með réttu; fvér höfum sjálfir rayndað
hér á meðal vor í framandi landi þessa
tilhlýðilegu og mikilsvírtu Þjóðhátíð
Vestur-íslendinga. í dag er þvi eðli
lega hvert íslenzkt hjarta fult af gleði
og Jþakklátum endnrminningum um
liðna timann, um föðurlandið, um
frændur vora og vini á Islandi, og að
síðustu hvarflar hugur vor til okkar
sjálfra, þessara svo nefndu Vestur-Is
lendinga, íslendinga í Ameríku, væri
heppilegra að nefna oss, því að kenna
nokkurt fólk eða þjóðflokk við vestur
austur, norður eða suður, virðist tæp-
lega rétt, eða samsvarandi móðurmáli
voru. Vér höfum flutt frá Islandi til
Ameríku. I Ameríku lifum vér, og er-
um því að réttu lagi Ameriku-Islend
ingar, Islendingar í Ameríku, en ekki
Vestur-íslendingar.
“I dag er Islendingadagur”, sé ég
stendur letrað á merkjum þeim sem
þér berið á brjóstum yðar. Og, í dag
minnumst vér Islands, og ég mætti
bæta því við. að í dag hefir hinni heiðr-
uðu forstöðunefnd þessarar háttvirtu
þjóðminningarhátiðar þóknast að út
velja mér það hlutskifti, að tala um
Islendinga í Ameríku, af hverjum þór
eruð einn stór liður. Mitt hlutskifti
er að tala við yður, og um yður per-
sónulega; hór dugar ekkert baktal, eng
ar ágizkanir, engar getgátur; ég má til
að koma fram fyrir yður í þeim bún-
ingi, sem ég á beztan til; ég má til að
segja sannleikann og umfram alt vera
eins vandvirkur og föng eru á.
Umtalsefni mitt í dag er því mjög
vandasamt, yfirgripsmikið, stærra og
meira en margir ímynda sér. Að tala
um Islendinga í Ameríku er nú orðið
eitt af því mesta og markverðasta um-
talsefni, sem vér höfum í dag.að minsta
kosti er það svo frá mínu sjónarmiði
þó landar vorir heima kunni máske að
líta öðruvisí á málið. skoði oss hér sem
annað smásmíði, umkomulitla og lítils-
virði í alla staði- En um það geri ég
mér enga rellu; ég veit að umtalsefni
mitt í dag 'er stórt, þýðingarmikið og
vandasamt, og finnur enginn betur til
þess en ég, í hvað mikin vanda ég hefi
verið settur á þessari stundu í því efni,
að halda ræðu fyrir minni Vestur-ís-
lendinga.
En hvað sem því nú líður, þá vil
ég segja, aðég er mikið glaður yfir að
lifa á þessum degi, glaður að njóta
þeirrar ánægju að vera með yður hór í
dag, já, glaður og ánægðnr yfir því að
vera einn af Vestur-íslendingum.
Fyrir ári síðan, eða á íslendinga-
daginn 2. Ágúst 1898, þegar ég naut
seinast þeirrar ánægju að halda Þjóð-
minningardag með yður, datt mér sann
ast að segja ekki í hug, að ég mundi
lifa til þessa dags, vegna vanheilsu
oeirrar, sem mig hefir þjáð. En nú
hefir forsjóninni þóknast að lengja líf-
daga mína til þessa dags, sem er eins
og allir fá skilið eitt sérstakt gleðiefni
fyrir mig á þessum degi, því fátt er mér
kærra 'en að mega taka hluttöku í ís
lenzkri Þjóðminningarhátið meðal
landa vorra í Vesturheimi.
Jæja, kæru vinir, Til þess að
ræða mín í dag verði svo lítið meiri en
eintómur formáli, sem óg býst við að
sumir vilji kalla það, sem ég er alla-
reiðu búinn að segja, verð ég að snúa
mér að aðalumtalsefninu, sem er: Vest-
ur-íslendingar. En til þess að komast
að undirstöðunni, verð ég að biðja yður
að skreppa með mér dálítið aftur í um
liðnatímann, þó aldrei veröi lengra,
aftur að fyrriparti þessarar aldar; fyrri
part hinnar 19. aldar, aldarinnar, sem
allir hugvitsmenn og spekingar heims
ins viðurkenna að vera hina mestu
framfara og menningar öld, sem liðið
hefir yfir þennan hnött. Mig langar
til rað biðja yður að yfirvega með mér
fáeinar mínútur hina allra merkustu
og söguríkustu viðburði aldarinnar,sér
staklega samt með tilliti til íslands og
hinnar íslenzku þjóðar. Ég vona þér
getið rifjað upp æði margt, já, margt
fleira, en ég ætla mér að tala um í dag,
en eitt af því sem oss er næst að hugsa
um á þessari stundu, er: upp á hvern
máta, og í hvaða mynd hin ýmsu lönd
vors m9ntaða heims hafa hlotið bless-
un. með tilliti til framfara og menning
ar þessarar aldar. En sérstaklega vil
ég biðja yður að athuga hyað það er
sem ísland hefir fengið í sinn hlut af
menning, mentun, framförum, blessun
um og sögulegum merkis viðburðum
þessarar aldar. Já, hvað skyldi það
vera?
Flutningur íslendinga til hinnar
þjóðfrægu Ameríku,
Flutningur íslendinga til Ameríku
síðastl. 25—30 ár, er því að réttu lag
sá hlutur, sem ísland—vort kæra föð
urland—hefir fengið í sinn skerf af
menning, blessun og framförum þessar
ar aldar, og það er um leið hið allra
sögulegusta og merkasta, sem komið
hefir fyrir í sögu íslands síðan það
bygðist. Nafnið Vestur-íslendingar
þekkist ekki neinstaðar í hinum ment
aða heimi fyrir 50 árum síðan. Vestur
heimsferðir íslendinga eru því eitt af
hinum mörgu og margvíslegu framfara
viðburðum, sem skeð hafa á þessari öld.
Tökum sögu hinnar íslenzku þjóðar og
athugum hana stundarkorn með saman
burði við framfarir þessarar aldar
Skoðum með gaumgæfni, og án alls
spaugs, hvort að nokkuð markverðara
og þýðingarmeira hafi skeðí sögu þjóð
ar vorrar, en Vesturheimsferðir íslend
inga. Ég man ekki eftir neinu, sem
ég geti sett til jafns við það. Að minsta
kosti verður það ætið í huga mínum hið
allra markverðasta og heppilegasta, er
skeð hefir í sögu vorrar íslenzku þjóð
ar, frá þvf hún byrjaði tilveru sína íem
sérstög þjóð, árið 874, þegar Ingólfur
Arnarson tók sér fyrst bólfestu á voru
kæra föðurlandi.
Þaðeru nú liðin eitthvað 30 ár, eða
því sem næst. síðan Islendingar byrj
uðu sem landnámsmenn, að flytja til
þessarar heimsálfu, og á þessum tíma
hafa á ári hverju flutzt margir til þessa
lands. Ég veit ekki nvað margir hafa
komið árlega, en óhætt mundi að geta
til að 500 hefði komið að árlega, og að
15000 alíslenzkra íslendinga væru nú í
Ameríku fyrir utan imifæddá. En svo
hefir vöxtur og viðgangur vor orðið
mikill á þessu gefna tímabili, að tala
Islendinga í Ameriku nær alt að 25,000
—fullur þriðjungur við tölu landa vorra
heima, sem mun vera kringum ~0,000
Að 25—30 árum hér frá liðnum get ég
vel ímyndað mór að Islendingar i Ame-
ríku verði um. 50,000. Og á Islendinga
daginn 1999 skifta þeir líklega railíón-
um, enþaðermáske Htill þarfi fyrir
oss í dag, að vera að brjóta heilan
tölu Islendinga í Ameríku eftir 100 ár,
þar sem það er áreiðanlegt, að enginn
af oss sem nú lifum, og heiðrum þetta
samkvæmi hér í dag með nærveru
vorri, 'munum lifa þann dag, því síður
lengur.
En það er til margt fleira í sam-
bandi við Vesturheimsflutninga Islend-
inga. Og eitt af því eru áhrif þau, sem
sú hreyfing hefir haft á þjóð vora
heima, og framtíðin sem ligggur fyrir
oss og afkomendum vorum hér í þessu
nýa föðurlandi voru og niðja vorra: lát-
um oss athuga það í fáar mínútur,
Eins og yður er kunnugt, þá hefir
þessi Vesturheims-hreyfing og flutningi
Islendinga til þessa lands, mætt mikilli
mótspyrnu frá hendi frænda og vina
vorra á Islandi. Það hefir verið rætt
og ritað mikið um það, bæði af góðu og
illu, sönnu Og lognu. Mótmælendur
Vesturheimsferða hafa einskis svifist.
Þeir hafa lastað og nítt þetta land, sem
vér nú lifum í. Þeir hafa hallmælt oss
jálfum, og líkt oss við hinn "aumasta
skrýl’, sem bara hefði verið landhreins-
un að. Þeir hafa, í einu orði sagt, gert
alt upphugsanlegt til þess að hindra
fólk frá að fara til Vesturheims, en alt
forgefins. Vér fórum, hvað sem hver
sagði, og vór erum seztir hér að, og ætl-
m að vera hér, hvað sem hver segir,
Reynsla vor í þessu landi kennír oss
að segja til landa vorra og vina heima:
Faðir, fyrirgef þeim, því þeir vita
ekki hvað þefr tala”. Hafi nokkuð af
skrýl'flutzt ti1 Ameríku, þá ’hefir sá
skrýll' verið í ætt og Sambandi við
þéssa gæðinga, sem mest hafa lastað
Vesturheim og hallmælt Vestur-íslend-
ingum. Ég hefi aldrei getað felt mig
við þessa ‘skrýls'-kenningu, og skal
aldrei gera, því ég hefi reynslu og sann
færingu fyrir hinu gagnstæða. Ég sé
að minsta kosti ekkert, þessleiðis fyrir
framan mig í dag, ég sé hér mikinn
fjölda heiðvirðra öldunga og heiðurs
kvenna og næstum óteljandi andlit ung
menna vorra, sem “æsku prýðir fjör og
svipur hreinn“, og ég gæti talið upp ó
teljandi margt fleira, sem alt bendir til
þess, að fólxið sem flutt hefir frá fs'
landi til Ameríku, hefir verið og er al
veg eins gott og heiðarlegt fólk, 'eins og
það sem heima er. Vestur-íslending
ar eru hið heiðarlegasta fólk, landi sínu
íslandi og þjóð til hins mesta heiðurs
og sóma. Ég get því ekki stilt mig um
að álykta, ' að vesturfarahreyfin þessi
hafi verið aíar góð og blessunarrík,bæði
fyrir oss.'sem hér erum, oglanda vora
heima. Hún hefir opnað augun á mörg
um manni heima, sem blíndur var áður
f flestu sem framfarir og frama snertir
ög má nú svo að orði kveða, að (margir
sem ekkert sáu fyrir 25 árum síðan,’sjái
nú a við þrjá, ísland og íbúar pess eru
ef þeir vildu gera svo vel og kannast
við sannleikann, búnir að hafa mikið
gagn og ómetanlega gott af burtflutn
ing vorum til Ameríku, og þó er enn
mikið eftir, já, sumt sem algerlega
hulið fyrir hugskotssjónum vorum
dag og sem ekki kemur í ljós fyrr
eftir marga ára tugi.
íslendingar f Ameríku hafa þegar
styrkt og hjálpað frændum sínum og
vinum heima með mörgum þúsundum
dollara, og það hefir mikið af menning
þeirri, sem vé höfum lært og numið í
þessu landi, borist austur yfir hafið og
gróðursetzt á fslandi, fyrir hvað þeir
mættu vera oss þakklátir, því landar
vorir heima eiga nú ýmsar framfara
hreyfingar, sem eingöngu eru Vestur
íslendingum að þakka. Vestur-íslend
ingar bpra ávalt mikið hlýjan hug til
ættjarðarinnar, það sjáum vér og finn-
um bæði í ræðum þeirra og ritum, og
ekki get ég ímyndað mér hvað það væri
nú helzt, sem Vestur-íslendingar væru
ekki boðnir og búnir til að gera fyrir
ætjörðu sína og vini, landi og lýð til
heiðurs og sóma.
Þó tfminn sé ekki langur síðan ís
lendingar byrjuðu að flytja til Vestur
heims, þá höfum vér samt haft mikil og
góð áhrif á þjóð vora heima með fram-
komu vorri gagnvart henni, og það er
trú og von mín, að áhrif vor á ísland og
íslendinga mættu sífelt fara vaxandi.
svo þjóð vor yrði að kannast við þær
blessunarríku afleiðingar, sem Vestur
heimsferðir hafa haft í för með sór.
Hin önnur hlið þessa spursmáls er
framtíðin sem liggur fyrir oss og niðj
um vorum f þessu landi.
Vér höfum nú allareiðu talað laus
lega samt, um áhrifin sem vesfurflutn
ingurinn hefir haft á land og þjóð vora
heima. En hvað líður oss nú sjálfum,
þessnm svo kölluðu Vesturíslendingum?
Hefir vesturflutningurinn verið oss til
góðs eða hins gagnstæða? Ég svara
þessari spurningu hiklaust á þá leið, að
hann hafi verið oss til góðs, frá hvaða
sjónarrniði sem það er skoðað. Vér er
ura fúsir til að viðurkenna, að vór höf
um verið fátækir og fákunnandi margir
af oss. þegar vér yfirgáfum föðurlandið,
og það mun hafa verið orsökin til þess
að vér réðumsl í þetta stórræði. Það
má sjálfsagt heimfæra til vor enska
visuorðið : “I left old Ireland because
I was poor”. Vér yfirgáfum ísland, af
því vór vorum fátækir, en höfðum löng
un til að bæta kjör vor og niðja vorra,
bæði andlega og líkamlega ; vér vorum
fullir af “von”, von um farsæla framtíð
og sú von hefir áþreifanlega rætst. Vér
höfum grætt mikið, en engu tapað. Vór
höfum lært margt, en engu gleymt. síð
an vér komum hingað. Mikill hluti
Vestur-íslendinga hefir lært að tala
lesa og skrifa hina þjóðfrægu tungu
Englendinga, sem hér um bil þriðjung
nr heimsins barna talar í dag. Mikill
meirihluti Vestur-íslendinga talar nú
og skilur tvö tungumál i staðinn fyrir
eitt. Mikill fjöldi af Vestur-Islending-
um eru nú góðir og gildir sjálfseigna-
bændur, og suma má jafnvel telja ríka,
sem enginn vafi er á að hefðu lifað við
skorinn skamt heima,. gott ef ekki verið
á hrepp. Ég þekki sjálfur persónulega
nokkraíslendinga í Ameríku, sem heima
á föðurlandinu þáðu af sveit, en eru nú
góðir og gildir bændur og hinir nýtustu
menr/ í mannfólaginu yfir höfuð að tala
Mesti fjöldi hefir lært handverk af öll-
um mögulegum tegundum, sem ég efa
að þeir hefðu lært heima. Margir hafa
verzlun á hendi og eru nú mikilsmetnir
f þeirri stöðu. Skyldu þeir hafa getað
það heima? Og þá er mentunin. Marg-
ir sem að heiman komu fáfróðir og fá-
kunnandi, hafa fetað sig syo áfram á
mentunat veginum, að þeir hafa náð í
embætti hér í landi og haldið þeim með
heiðri og sóma, að ég ekki tala um allan
þann fjölda af hinni uppvaxandi kyn-
slóð vorri, sem gengið hafa mentaveg-
inn og náð í embætti, em mjög lífvæn-
legar lífsstöður.
Ver Vestur-Isiendingar eigum nú á
meðal vor tiltölulega fleiri lærða og
mentaða menn, en landar vorir heima.
Vér höfum lækna og lögfræðinga.presta
og skólakennara, sem aJlir hafa Iært hér
í landi; vér höfum þingmenn og ótal
fleiri embættismenn, alla alíslenzka.sem
sprottið hafa upp á meðal vor eins og
fífill i túni þessi síðastliðin 15—20 ár, og
þorj ég að fullyrða að enginn þeirra
stendur neittábaki lærlingum frá gamla
landinu. Mér er líka óhætt að fnllyrða
að ekki meira en einn tíundi af menta-
mönnum vorum hér hefðu náð því
menningarstigi sem þeir nú hafa, ef þeir
Hclborn liitunarvel
Er sú bezta viðarbrennsluvól sem til er
Clare Brothers
Eldstór, hitunarvélar og hitaleiðarar
180 Harket St. Winnipeg
Ódörasti staðurinn í bænum.
Cash Coupons.
$3.00 i peningum gefnir fyrir alls ekki
neitt. Th. Thorkelsson, 539 Ross Ave,
G. Johnson, corner Ross & Isabel Str.,
og Th. Goodman, 539 Ellis Ave, hafa
þessar Coupons og gefa viðskiftamönn-
um sínum þær fyrir hvert 10 centa virði
sem keypt er í búðum þeirra og borgað
út i hönd. Coupon bækur fást í þessum
búðum, eða hjá
The Buyers and Merchants
Benefit Association,
Room N Ryan Blk. 490 Main Street
H. W. A. Chambre,
landsölu- og eldsábyrgðar-
umboðsmaður
373 Main St., Winnipeg.
Mjög ódýrar bæjarlóðir á Sherbrook St.
50+132 fet. Verð að eins $200.
Peningar lanaðir móti veðl í bæjarlóð-
um og bújörðum. Lán sem veitt eru á
hus i smíðum eru borguð út smátt, eft-
ir þvi sem meira er unnið að smiðinu.
Eldsábyrgð. Hús til leigu
Army and Díavy
Heildsala og smásala á
tóbaki og vindlum.
Vér höfum þær beztu tóbaks og vindla-
byrgðir sem til eru í þessum bæ, og selj-
um þær ódýrara en aðrir: Enda gerum
vér meiri verzlun en nokkur annar.
Vér óskum eftii viðskiftum yðar.
F. Brown & Co.
541 Main Str.
á horninu á James St
Canadian Pacific
RAILWAY
EF ÞIÍ
hefir í hyggju að eyða
vetrinum í hlýrra lofts-
lagi, þá skrifaðu oss og
spyrðu um farnjald
California,
Hawaii-eyjanna,
J apan,
Bermuda og
Vest-Indía eyjanna,
eða heim til gamla landsins
Mðursett far.
Snúið ykkur til næsta C. í:\ R, um •
Doosmanns. eða skrifid til
Robert Kerr,
Traffic Manager,
Winnipro, Man.
Nartlieru Pacific R’y
Samadags tímatafia frú Winniþeg.
MAIN LINE:
Morris, Emerson, St.Paul, Chicago,
Toronto. Montreal, Spokane, Tacomu
Victoria, San Erancisco..
Fer daglega......... 1,00 p.
Kemur „ .......... 1,50 p.
PORTAGE BRANCH.
Portage la Prairie and inte-
rmediats points .....
Fer dagl. nema á sunnud. 4 54 p
Kemurdl. „ „ „ 10,45 a.'
MORRIS BRANDOF BRANCH
Morris, Roland, Miame, Baldr,
Belmont. Wawanesa, Brandon
einuig Souris River Branch
Belmont til Elgin
rnr°n • •'Ved“ Érí;;;;; i0,55a
Ar. Tuos, Tur., Sat... 3,55 r
CHAS. S. FEE, H SWiNFOTi
G.P.&T.A St.Paul. GeneralAg
Portago Ave., Winnipe