Heimskringla - 07.06.1900, Blaðsíða 1

♦ inn nnn Fiugur 0P “Mosqu- ♦
♦ J UUfUUU itos” fangaöarhór á +
X hverjum degi. Fáid ydur huröir ♦
♦ og gíugga úr vírneti. Vidhöíum ^
♦ þad á ýmsu verdi og med allskon- +
X ar litum, J
♦ Trading Stamps. Cash Coupons. ^
i ANDERSON & THOnAS, ♦
{ JAHNVÖRUSALAK &38 MAIN ST.
^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦dii)
^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^.
Hammocks. Ekk^
legra i hitunum
en að hvíla sig í "Hainmoek”
Keyuid þaö eiuu siuni. Vór höf-
um þá á mismunamli veröi.
Trading Stamps. Cash Coupous
ANDERSON & THOMAS,
JARNVÖRUSALAR 538 MaIN Sr.
)♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦<
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
XIV. ÁR
WINNIPEG, MANITOBA 7. JÚNÍ 1900.
Nr 35.
PENINGAR LANADIR. Hægar mánaöav afborgani
Vér erum umboösmenn fyrir hið bezta og ríkasta lánfélag
sem bækistöðu hefir í Winnípeg.
VILTU EIGNAST Laglegt og vel vandað einloftað hús
(Cottage) á Alexander Avenue ? Það er úr timbri, á
steingrunni og kostar $1200,
TAKID VA rRYGGING— i “The Phoenix of London”.
Það er hið elzta og bezta vátryggingafólag í heimi.
Nares, Robinson & Black,
fiank of llamilton fliitnibers.
The Home Life Association
of Canada.
Aðalskrifstofa i Toronto.
'Höfuðstóll—ein millíóxi dollars.'
I all tryggingí höndum sambandsstjórnarinnar.
Lifsábyrgðarskýrteiui Home Life félagsins gilda h var i heimi sem er. Eng
in höft eru lögð á skírteinishafa hvað snertir ferðalög. bústað eða atvinnu. Þau
eru ömótmælanleg eftir eitt ár frá dagsetningu.
Skírteinin hafa ÁBYHGST VERÐGILDI í uppborgaðri lifsábyrgð, pen-
ingura og lánsgildi, eftir þrjú ár.
Leitið upplýsinga nm félagið og ábyrgðarfyrirkomulag þess hjá
W. H. WHITE, ARNI EGGERTSSON,
MANAOER. general agent.
Jlclntyre Block, Winnipeg. P. O Box^45.
Frjettir.
Markverðustu viðburðir
hvaðanæfa.
Sú gleðifrétt barzt út um heiminn
á fimtudaginn var, að Bretar hefðu
tekið Johannesburg mótatöðulaust og
að þeir væru þá að eins tveggja stunda
leið frá Pretoria, höfuðborg Traansval-
lýðveldisins; að Kruger forseti hefði
flúið með fjölskyldu sína npp til
fjalla, áleiðis til Hollands, og að hann
hefði lagt þá skipun fyrir borgarstjór-
ann í Pretoria, að hann ’skyldi taka á
móti Breta her með vingjarnlegri kurt-
eisi og ganga mólþróalaust að friðar-
kostum þeirra. Þýðir þetta að striðið
er leitt til lykta að mestu leyti, og að
Búarnir hafa tekið það ráð sem heppi-
legast er, að etja ekki um of kappi við
það ofurefli Breta, sem allir hafa frá
fyrsta vitað og játað að hlyti að vinna
signrinn i þessum ófriði fyr eða síðar.
Sagt var að Búar hefðu hótað að
sprengja upp allar námur í Jóhannes-
borg og eyðileggja þannig eignír Breta
þar nmhverfis í landinu. En engin
hreyfing hefir verið gerð í þá átt, sem
betur fói'. Talið er víst að Bretar geri
Transvaal og Orange Free State að hjá-
lendum á sama hátt og Natal, og að
þeir muni hafa upp herkostnaðinn með
sköttum af framleiðslu úr námunum.
Talið er víst að mikill fjöldi Bú-
anna muni flytja búferlum til Banda-
ríkjanna á næstu mánuðum. Blöðin
■egja, að ef svo skyldi fara, að Kruger
gamli lendi í hendur Bretum, þá verði
hann sendur til annarar hvorrar eyjar.
innar Ceylon eða St. Helena, og haldið
þar sem fanga æfilangt. En svo eru
litlar líkur til að þetta komi fyrir, því
að gamli maðurinn muni hafa séð svo
um að komast undan í tíma. Enda
segir frétt frá Amsterdam á Hollandi,
að hann hafi tekið þar nokkur herbergi
til leigu á bezta gestgjafahúsi borgar-
innar frá 25. þ. m.
*
Fréttir frá Filipseyjum segja að
Aguinaldo hafi verið skotinn nýlega af
Bandaríkja hermönnum; en ekki er al-
veg vist að sú frétt sé sönn.
Ottawa-stjórnin hefir sett Col. B..
H. O’Grady Haley yfirherstjóra í Ca-
nada í stað Gen. Hutton, sem yfirgaf
þá stöðu fyrir nokkrum tíma, til að
berjást í Suður-Afríku.
'Frétt frá eattle segir að 8000 menn
hafi i vor siglt þaðan til gullnámanna í
Nome-héraðinu í Alaska, og að 7600
séu væntanlegir að fara þangað strax
er þeir fái skipaferð.
Einkennilegt tollmál hefir nýlega
verið hafið í Bandaríkjunum. Em 1
Pepke, einn af hermönnum Bandaríkj-
anna á Filipseyjunum, hafði með sér
14 demantshringa frá Manila. Toll-
þjónarnir í San Francisco tóku hring-
ana af honum, af því hann borgaði
ekki innflutningstoll af þeim. Pepke
hélt því fram að Bandamenn hefðu
keypt eyjarnar og sett þar stjórn og
hafið fána Bandaríkja á þeim, þess
vegna væru þær hluti af Bandaríkjun-
um. Stjórnin daufheyrðist vid þessu,
og heldur hringunun.
Boxers-félagið í Kína heldur uppi
stöðuguip árásum á alla útlendinga,
sérstaklega á trúboða og alt kristið
fólk. Þeim er hjálpað í þessu af opin-
berum embættismönnuin stjóruarinnar.
Stórveldin hafa komið sér saman um
að vernda þegna sína í Kína, þó það
kosti blóðugt strlð Fylkisstjórnin í
Shang Ting-fylkinu reyndu nýlega að
koma í veg fyrir hryðjuverk þessara
boxers. en þá var hann klagaður fyrir
stjóminni i Pekin og skipaði hún hon-
um að láta málið afskiftalaust. í
bréfi til fylkisstjórans segir hún meðal
annars: .“Vér sjáum ekki að hægt sé
að búast við því að þetta einfalda og
góða fólk (Boxers félagið) finni til þess
að það hafi gert nokkuð rangt. Lát
þetta góða fólk njóta tilhliðrunarsemi
og breytið miskunsamlega við það til
■hagsmuna fyrir alla”. Þetta sannar að
Kínastjórn hefir hönd í bngga með
morðvörgum þessum og hlífii þeim í
öllu.
Voðalegar fréttir frá Indlandi ber-
ast nú út um allan heim. Louis Klop-
sah útgefandi blaðsins Christian Her-
ald, hefir nýlega ferðast um þann hluta
Indlands. þar sem neyðin er afskapleg-
ust. Hann segist hvervetna hafa séð
hryllilegar atíeiðingar hungurs og sjúk-
dóma; fólkið hrinur niður í hundraða
og þúsunda tali alstaðar úti á víða-
vangi, ýmist af hungri, bóluveiki eða
kóleru; í sumum stöðum deyia 1000
manns á dag, og loftið er fult af ná-
lykt, og drykkjarvatnið er eitrað af
rotnuðum líkum. Hitinn var 115 stig í
skugganum. Sjúkrahúsin eru troð-
full og sjúklingarnir liggja þar á gólf-
inu, af því að nægilegur rúmaf jöldi er
ekki fáanlegur. Hundar og önnur
rándýr hafa lagst á náinn. Stjórnin
gerir alt sem í hennar valdi stendur til
þess að afstýra neyð fólksins, en hjálp
sú Sem hún getur veitt, er eins og dropi
í hafinu. Svo segir Mr. Klopch að
hungursneyð og sjúkdómar fólksins í
Bombay-héraðinu sé meiri nú en hún
hafa nokkurn tíma áður verið á þessari
öld.
Pretoria, höfuðstaðurinn f Trans-
vaal féll íhendur Bretum á þriðjudag-
inn, eftir snarpa orustu, en lítið mann-
fall. Er búist við að þessi sigur Breta
bindi enda á ófriðinn í Afríku.
Indverska sýkin er komin til San
Francisco, Fimm Kínverjar dóu þar á
laugardaginn var úr þessari voða veiki.
Strangar sóttvarnar ráðstáfaDÍr hafa
verið gerðar, og er vonað að hægt veiti
að sporna við útbreiðslu hennar.
CHICAGO, ILL., 24. Mai 1900.
Hr, ritstj, Hkr.:—
Holger Drachman, hið fræga danska
skáld, hefir verið að ferðast hér um
Bandaríkin nokkra undanfarna mánuði
til þess að kynna sér ástand landsmanna
sinna hér í landi. Þann 4. þ, m. héldu
landsmenn hans samkomu i heiðurs-
skýni við hann, f Central Music Hall
hér í bænum. Flutti Drachmann þar
kvæði, sem hann hafði ort fyrir það
tækifæri. "Glögt er gests augað,” seg-
ir máltækið, og hversu vel Drachmann
hefir komist i skilning um ástandið hór
—jafnt hið ytra sem hið innra—geta
menn dæmt eftir einu erindi í kvæði
hans, sem hljóðar þannig :
“Thi netop her, hvor Livet blev saa
haardt,
at tidt den faste Vilje kom tilkort,
og Guldet maa med Sved og Blod
opvejes—
just 7<rr, hvor hundred Kigmænd
Jorden ejer,
hvor Mængden for “King Dollar”
dyht sig nejer.
just her er det en Tröst for mænd og
Kvinder
at i det danske Sprog en Skat de finder
—som ej af Vestens Millionærer ejest”
Skömmu áður en Drachmann skrif-
aði þetta (um miðjan síðasta mánuð)
varð það næstum áþreifanlegt, hverjum
þeim sem hafði augun opin, að “hérna
e)ga hundrað auðmenn landið.” Það
var um það leyti, að 14 verksmiðjum,
eign American Steel & Wire félagsins,
var lokað að fyrirskipun eins af ráðs-
mönnum þess. Mílli 6 og 7 þúsund
verkamanna mistu atvinnu við þennan
kipp, og 2 þúsund fleiri við annan kipp-
inn, sem stafaði af hinum fyrri. Alls á
félag þetta 44 verksmiðjur víðsvegar um
landið, auk þess á það’námurnar sem
það fær járnið úr og öll samgöngufæri á
sjó og landi, sem fiytja varning þess.
En vald sitt fær það auðvitaö af land-
eignunum og verzlunartollinum. Or-
sökin til þess að verksmiðjunum var
lokað, var sú, að það var enginn mark-
aður fyrir vörubyrgðir félagsins. Það
er meðal annars bending upp á það, að
kaupendur, sem mynda eftirspurnína,
geta ekki lengur keypt, að “velmegun-
ar” ýatnsbóia McKinley’s er að springa.
Þetta Am. Steel & Wire Co. er að
eins eitt af fleirum þvílíkum félögum
eða samböndum—“trusts” svo kölluð-
um”~ sem óðum hafa verið myndast
síðastliðið ár. Hefir svo ramt að þvi
kveðið, að líklegt e. að þau verðí deilu-
efni pólitisku flokkanna við forsetakosn
ingarnar i haúst. Báðir flokkarnir
kanuast við það tjón sem af slíkum sam-
böndum stafar, en hvorugur þeirra hef-
ir nokkur betri ráð gegn þeim, en að
banna þau með lögum, eða að láta
stjórnína hafa eftiriit með þeim. Það
virðist þó vera sco sem Demokratar
ættu að hafa betui vit á, því þeirra
flokkur er sögulega andstæðingsflokkur
allra stjórnaihlunninda, en verzlunar-
samböndin hvíla ekki á öðru en stjórn-
arhlunnindum—verndartollinum fyrst
og landeignafonéttinduaum svo.
Óliðlega gengur stjórninni líknar-
verkið á Cuba. Siðasti. viku var póst-
meistarinn i Havana tekinn fastur fyrir
stórkostleg vanskil og þjófnað á pen-
ingutn póstdeildarinnar, sem framinn
hefir verið af embættismönnum stjórn-
arinnar. Aðal sakadólgurinn, Neely
að nafni, er staddur í Bandarí'ijnnum ;
en einmitt þessvegna er ekki hægt að
taka hann fastann, því að enn eru eng-
in glæpamannalög milli Cuba og Banda-
rikjanna. Vel get ég ímyndsð mér, að
Cubamenu horfi í gaupnir sér og segi :
“Svona eruð þið þá, Bandaríkjamenn !”
Annars væri þetta nóg efnií frjálslynd-
ar (!) keisaraveldis-hugleiðingar upp á
tiu dálka.
P. M. Clemens.
SPANISH FORK,UTAH, 17.MAÍ1900.
Ritstj. Hkr.
Það er nú líklegast komið mál til
að skrifa fáeinar línur handa Hkr. fyr-
ir fólkið, til að lesa — skrifa svolítið af
því helzta, sem skeð hefir i Zíon síðari
part siðastl. vetrar og vors, en sérstak-
lega vildi ég skýra frá hinu mesta af
þvi, sem skeð hefir hér heima í voru
eigin umdæmi, þvi “hver er sjálfum
sér næstur”, og svo er ég,
Vil ég þá fyrst byrja á tíðarfarinu,
sem hefir verið í allan vetur svo yndis-
legt, að elzta menn muna eigi eftir
slíku löndvegi, síðan áður en Adam
fæddis', “en þá var lán í landi og lífs-
ins byr á skeið”. —Sáning byrjaði hér
siðaripart Jan. og í Febr. var jörðin
öll orðin fagurgræn. Rigning kom dá-
litil um mánaðamótin Marz og Apiil;
rigndi þá af og til um hálfsmán. tíma,
sem gerði hér óme'anlega mikið gagn,
öllum þeim er jarðyrkju stunda, og lík-
lega öllum Zíonsbúum yfir höfuð, sem
alt er nú vel skiljanlegt. Grasið jþaut
upp og allar korntegundir, sem búiðer
að sá, svo nú er Zion sem ein brúður
klædd í skrautkirtil, sem nattúran ein
og höfundur hennar geta búið til. Hey-
skapur byrjar hér, ef þessi tíð helzt,
um næstu mánaðamót; er það fyrsta
uppskera af heyi því sem nefnis “Luc-
ern”, eða “Alfalva”-hey, sem sprettur
hér svo vel, að sláandi er 3—5 sinnum á
sumri. Einn bóndi er nýbyrjaður að
slá, og einhverjir byrja máské i næstu
viku, en alment verður ekki byrjað fyr
en um mánaðamótin.
Heilbrigði og heilsufar hefir verið
hið bezta síðan þessari svokölluðu bólu-
veiki létti af, sem menn halda að ekki
hafi verið nein bóla, heldur kláði eða
“Alanila Rosh”, sem flutzt hefir hintad
með hermönnum siðastl. sumar.
Aukakosning til neðrideildar þing-
mensku á þjóðþing Bandaríkjanna, í
stað Roberts hins þrígifta og aftur-
rekna þingmanns, fór fram í Utah 2.
Apríl síðastl., og unnu Demókratar þar
sigur, með 4000 atkvæðamun. Si sem
kosningu' náði heitiv William H. King,
og kvað vera röskur maður. Hann er
nú kominn til Washington og hefir
fengið þar eitthvert otóltetnr til að
sitja á; er hann tekin til þingstarfa,
eins og lög gera ráð fyrir.
Síðustu fréttir frá Washington skýra
frá því, að King hafi lagt fyrir þingið
‘ Bill”, þar sem han n fer fram á, að
stjórnin borgi Roberts þríkvænta $2000
fyrir það sem hann skrapp til Washing-
ton 1 vetur. Þykir þetta ekki hyggi-
legt af þingmaunum að leggja þetta fyr
ir þingið, og þykir líklegt að þetta
veki æángar á ný viðvíkjandi fjölkvæn-
ismálinu, sem'aðmesta var gleymt.
Nú eru báðir fiokkarnir pólitisku
farnir að búa sig af krafti undir næstu
kosuingar í haust. Hafa flokksþing
verið haldin hér af báðum flokkum og
fulltrúar tilnefndir að mæta á aðal-
flokksþingum austurfrá í sumar. Mr.
McKinley er efstur á biaði hjá Repú
blíkura, .en Bryan hjá Demókrötum.
Hroðalegt slys vildi til í kolanám-
unum í Scotield í Utah 1. þ. ni., sem
skeði þannig: að kviknað hafði í kola-
ösku sem náman var hálffull p.f, og fór-
urs þar 250 menn, en margir meiddust.
Hvað skaðinn nemur miklu hefir ekki
frétzt greinilega, en hann mun vera
fjarskalega raikill. Samskot til hjálp
ar ekkjura og börnum þeirra manna,
er dóu við námaslys þetta, voru strax
byrjuð, og nema þau nú yfir $100 000.
Kolafólagið gafi$10 000, og stóðst allan
útfararkostnað. Samt er á orði að inál
verði hafið gegn félaginu, sem er álitið
að hafi verið .orsök í slysinu, ef það vill
ekki góðfúslega borga $5000 fyrir hvern
mann, sem lézt. Einnig er sagt að fé-
lagið hafl boðizt til að borga $2000, en
því boði vaf hafnað. Sagt er að 150
konur hafi mist menn sina, og 5—600
börn hafi orðið föðurlaus, og er fólk
þetta alt mjög illa statt i efnalegu til-
liti.
Þessi gjafasamskot, sem éggat um
hér að framan )og sem eru nú orðin yfir
$100,000, hftfa mest öll verið gerð hér í
Utah. Kolafél. gaf $10,000; K. C. W.
járnbrautarfél. $10,000. Allir bankar
og verzlunarfélög hafa gefið peninga,
bæði i hundraða- og þúsundatali, og hér
um bii allir einstaklingar hafa gefið
nokkuð; einn prívat maður gaf $2000.
Aliir hafa tekið að einhverju lej'ti þátt
i þessu sorgartilfelli; já, allir, segi ég,
nema kyrkjufélögin; það hefir ekki
frétzt að neitt þeirra hafi gefið neitt, þó
undarlegt megi virðast. jafnmikið og
prédikað er um kærleikann, í öllum
kyrkjum, við öll möguleg tækifæri.
Mermónakyrkjan, sem ætti að hafa ár-
lega frá $250.000 til $300,000 í inntekt-
um, hefði átt að ganga á undan og gefa
nokkrar þúsundir öðrum til góðs eftir-
dæmis, og prestarnir, sem hafa hér
tekjur frá $1000 upp að $10,000, ættu að
gera meira en hrópa “herra herra”, en
skeð getur nú samt, að vér sjáum bráð-
um nöfn þeirra á gjafalistanum, þvi
ekki er öll nótt úti enn, og enn er tæki-
færi til nA hjálpa þessu nauðliðandi
fólki, fyrir alla sem fínna til þess, og
má senda öli þessháttar samskot til
Hon. James I. Hanna and Secretary
of the State of Utah.
Einn íslendingur, Gunnar Þórar-
insson, sonur Þórarins Björnssonar,
ættaður úr Vestur-skaptafellssýslu,
misti lífið í eldinum, rúmlega tvitugur
að aldri. Hann var giftur stúlku af
enskum ætturn. Hún misti líka föð-
ur sinn og 2 bræður. Gömul hjón í
Scofield, á áttræðisaldri, mistu fimm
sonu sina og 3 sonarsyni; þeir hvíla all-
ir í einni gröf.
Að lýsa frekar þessu sorglega til-
felli í Scofield hefi ég hvorki tíð né
tækifæri til. Allii skynsamir menn
ættu vel að geta sett sig inn í það og
gort sór nokkurnveginn ljósa hugmynd
um það, hvernig það muni hafa verið.
Sorg og neyð var þar á hæsta stigí.
Löndum vorum hér líður eftir
vanda fremur vel; hafa flestir þeirra
þolanlega beilsu og daglegt brauð.
Þeir höfð hér ýsmar samkomur i vetur,
og vilég geta þcirra helztu:
Fyrst skal getu þess, að íslendinga-
dagsnefndin hélt almennan fund i vetur
til þess að ræða Þjóðminningardags-
málið, leggja fram skýrslur fyrir síð-
asta ár m. m Urðu menn að vanda
á eitt sáttir, að halda Þjóðhátið eins
lengi og nokkrir landar gerðu það her í
landi, og halda hana 2. Ágúst í surnar,
eins myndarlega og kr ngumstæður
leyfa. Eiga landar hér nú um $30' virði
af ýmsum áhöldum, sem tilheyra Þjóð-
minningardeginum, og nokkra dollari í
psningum. Síðast var kosin 9 manna
nefnd til að standa fyrir Þjóðhátíð í
sumar, og er heira E. H. Johnson for-
seti nefndariunar.
Lestrarfélagið hélt fund í Janúar
—að mig minnir, og lagði fram skýrslur
yfir síðastl. ár o. s. frv., og sýndu þær
að hagur félagsins er ágætur; á það ytír
100 bindi af ágætum ísl. sögu- og fræði
bókum, og lestrarfýsn og ísleuzkar
bókmentir færast einlasgt í vöxt; bæk-
ur fjölga óðum, bæði fyrir árlrg inn-
kaup af framlðgum félagsmanna og
einnig fyrir ‘gjafir ýmsra þjóðvina.
sem gefið hafa félaginu bækur. Verður
félag þetta, ef Það litír lengi, sem vér
vonum og óskum, íslendinguin hér til
heiðurs. gagns og sóma, en móðurmáli
voru til viðhalds og eflingar. Þrir menn
stjórna félagi þessu: E. H. Johnson
forseti, Hjáltnar Bjarnason bókavörð-
ur og O. H. Olson ritari og gjaldkeri.
Þá er næst að geta um árs- og kjör.
fundi hins íslenzka verzlunar-og iðn-
aöarfélags, sem haldnir voru á skrif-
stofu félagsins seint í Febrúar og
snemma í Marz. Á ársfundinatn (í
Febr.) voru lagðar fram skýrslur og
reikuingar félagsius yfir gerðir þess ár-
ið sem leið, og samþyktar í einu hljóði,
sýndu þær, að hagur fé[agsins er góð-
ur. Síðan var útbýtt vöxtum af hluta-
bréfum meðal félagsmanna, og sýndust
þeir vera hjartanlega ánægðir með að
vera hluthafar í svona félagi.
Kjörfundur sama félags var svo
haldinn á sama stað, um viku seinna,
og var garala nefndin endurkosin jneð
lítlum breytingum, eftir því sem ræst
verður komist, því kjörfundurinn var
haldínn fyrir luktum dyrum, að austur-
landasið, < en ekki vegna húsþrengsla,
eins og getið var til í einu Salt Lake
blaðinu.
Félag þetta er, eins og ég hefi svo
oft skýrt frá, eitthvert hið mesta heið-
urs- og nytsemdarfélag, sem íslending-
ar eiga hér, sem ég þekki, Það eru að
eins 9 ár siðan þessi félagshugmynd
hreyfði sér, og 7 ár síðan það fæddist.
Það hefir haft 7 forseta, sem allir hafa
nú Ex. fyrir framan nafnið sitt, nsma
sa sem nú ríkir, sem oss virðist sama
oe signor, fyrir framan nöfn á upp-
gjafahreppstjórum heima.
Félagið hefir gert mikið gagn, þeg-
ar á alt er litið; hefir stutt og starfað
að menningu, mentun, framförum,
sameiningu, verzlun og iðuaði hér á
meðai vor. Siðastl. ár hefir það háft
3 ‘ ‘Business Managers", og bætir má-
ské við þeim fjórða, ef það kaupir nýja
uppfyndingu, sem ég mun síðar um
geta.
í síðastl. Febr. stofnuðu nokkrar
heiðurskonur hér skemtisamkomu og
dans £í “Queens Hall'” — svo nefnist
nýr danssalur landa hér—og fóru þang-
allir sem vetlingi gátu valdið, því sam-
koman var gerð i heiðursskyni við ma-
dömu Teach, sem öllum íslendingum
er að góðu kunn. Gáfu konur henni
legubekk haganlega gervan, sem kost-
aði $17. Þakkaði mad. Teach fyri-
heiðurssamsætið og hina rausnarlegu
gjöf með lipurri ræðu.
Á síðastl. ári hafa íslendingar hér
fundið upp og fengið einkaleyfi fyrir 4
spánýjum uppfyndingum, sem ég vildi
ininnast á:
«
Fyrsta uppfundingin er “Car
Coupler”, sem ísl. nefna vanalega drag-
haus. Hefir herra Bjarni J. Jofauson
fengið einkaleyfi á þessuin * Car Coup
ler” sínum, bæði í Bandarikjum, Cuba,
Porto Rico, Filipseyjum, Canada, Eng-
landi og Belglu, og mun beðið að einka
leyfið verði tekið á Frakklandi, Þýzka-
landi, Rússlaudi, Danmörk og Svíaríki.
Járnbrautaverkfræðingar álíta þenua
Car Coupler hinn bezta og traustasta
sem enn hefir verið uppfundinn. Mun
því uppfynnarinn fá fyrirhöfn sína vel
borgaða, þegar hann selur einkaleyfið,
sem nú er tíl sölu algerlega eða á parti,
því Mr. Johnson hugsar ekki til að láta
smíða mikið af þeirn sjálfur að svo
stöddu.
Onnur uppfyndingin nefnist “Beet
knife”, sem B. J. Johnson hefir einnig
fuudið upp. og fengið einkaleyfi fyrir
hér í Bandarikjunum. Hnífur þessi er
álitin mjög hentugur til að höggva og
skera grastoppinn af sykurrófum, sem
ræktaðar eru til sykurgerðar. Hann
er með krók á öðrum endanum, svo að
krækja má rófurnar upp úi jörðinni án
þess aðbeygja sig, og höggva síðan topp
ínn af. Bandaríkja-einkaleyfið á Beet
Knife þessum ereinnig til sölu, og fieiri
einkaleyfi verða víst tekin bráðum.
Þriðja uppfyndingin nefnist “Au
tomatical Globe”, er hr. Bjarni Bjarna-
son hefir fundið upp. en tengdasonur
hans, hr. Sæmundur Jónsson keypti
einkaleyfi fyrir hér í Baudaríkjunum.
Hnöttur þessi er að því leyti líkur jörð
vorri að hann hefir sömu iögun og lit
og fær ljós sitt frá sólunni. En þegar
til hreytíngarafisins kemur, er það ó-
líkt. Huöttur þessi hreyfist af einskon
ar klukkuverki, sem er innan í stórum
kassa i kringum hnöttinn. lluöttur-
inn snýst hárrétt i samrætni við jörð-
ina, og sýuir gang himintungla, fióð,
fjörur og árstíðir, m. m., sem of langt
yrði upp að telja. Hnötturinn er sem
sagt listaverk og l>ónugur við lærdóm
í landa- og stjörnufræði. En mestri
furðu gegnir, að smiðurinn er áttræður
öldungur, hvítur fyrir hærum og hrukk
óttur i andliti, sem bera vott um að
hann hafi lengl siglt ólgusjó lífsins, en
þó ætíð verið karl í krapinu, og staðið
hugrakkur við stýrið og muni standa,
unz stafn kennir nausta”. Uppfynd-
ingamaður þessa hnattar er hinn al -
þekti heiðurs bændaöld ingur Bjarni
Bjarnason frá Kyrkjulandi í Rangár-
vallasýslu. Einkalevfið er til sölu, og
vonum vér að það gangi vel út og verði
vel borgað, því þess getum vér allir
unt Bjarna og tengdasyni hans. Hnött-
urinn ætti að vera á hverju íslenzku
heimili hér í Ameriku og á íslandi.
Fjórða uppfyndingin nefnist hér
“Laggvajór”, og kvað vera uppfundin
af kvenmanui. Bandaríkja einkaleyfi
er fengið og er til sölu. Haldið að
Iðnaðarfélagið” hafi i hyggju að
kaupa það fyrir $15,000, og ætli sór síð-
an að forsýna heiminn með “Laggva-
jórum.
Blaðið “Provo Semi Weekly En-
quirer”, • dags. 11. þ. m., flytur sögu
um það, að íslendingar hafi drepið híð-
björn einn mikinn nálægt því plássi, er
borgin Colton hérí Utah nú er. Vann
hann á Bangsa, eða sendi honum skot
úr báðum hlaupum í senn, því byssan
var tvíhleypt. En byssan sló skot-
manninn um leið og skotið reið af, svo
hann steyptist kollskýt lengst út i móa.
Þegarjfhann reis upp, sá hann hvorki
bangsa né byssuna, sem varla var von
því þetta var rtm há-nótt; en hvað
langt er síðan að þetta skeða, get ég
ekki vel útlagt, því ég skil ekki hvað
háa tölu að “good many years ago”
tákna. Má vera að þetta hafi skéð
2000 árnm fyrir Krist burð, og að Brig
ham Young Exploring Expedition-
party-ið finni nú hvortveggja ásamt
öðrum fornleyfum í Suður- og Mið-
Ameríku. Samt fylgir það sögunni að
dautt bjarndýr hafi einu sinni fundist i
Utah, sem vel mætti hafa verið sama
dýrið, þó fyrir því sé engin vissa, En
byssan, sem var hid mesta listavopn,
hefir aldrei sézt síðan; það er áreiðan -
legt.
Enda ég svo þenna stutta og fá-
orða fréttapistil, með óskum beztu til
Hkr. og lesenda hennar.
KRISTJÁN G. F. ÁENASON.
6 ára. Dáinn 6. Marz 1900.
Ei voru mér lífskjör fyr veikum svo
þröng,
og vornóttin aldrei svo myrk og svo
’ löng,
svo heitt og svo þungt mér um hjarta,
að sjágröfina búna að byrgja hann innr
blessaðan litla drenginn minn;
og mega ekki, mega ekki kvarta.
Þú gafst mér hann, drottinn, og gleði
mér jókst
þú grættir mig aftur, er burtu hann
tókst;
ég skal ekkert æðruorð segja.
Þú vissir einn, hvað hann var mér kær,
þú veiat hvað ég lið, hvernig hjartað
slær,
hvað sárt var að sjá hann deyja.
En svoer þáendað hans stundlega stríð,
í stað þess erhonum nú hvíldinsvo blíðr
og kvfðalaus komandi árin.
Að sælt var að deyja svo saklaus, mitt
barn,
að sorglega óslétt er mannlífsins-
hjarn,
eg sé gegn um saknaðar-tárin.
Af alvizku drottins er reiknað mittrfið
og ráð hans er almætti, speki og náð
að hlíða er hjarta mínsþráin.
mig langar svo til að trúa á ný,
trúa i fullvissn einu þvi:
hannsofi, og séekki dáinn.
Ó, syrgjandi móðir við sonar þíns iát
syrg ei án vonar, æ, stiltn þinn grát-
vér ættum þvi alls ekki að gleyma. ’
“Litlu börnunum leyf til mín”,
er líka svo skýlaust sagt til þín,
þau eiga þar öll saman heima.
Viðtrúum, hann lifi, og litla eftir töf
í ljósinu á bak við þig Tími og Gröf, ’
því lofar oss kærleikans kraftur;
þar mætir hann fagnandi mér ög þér.
þar móður ástinni f ilnægt er,
og skiljum svo a'.d ei aftur.
Undir nafni
Árpa Kristjánssonar.