Heimskringla - 26.09.1901, Blaðsíða 3

HEIMSKRINGLA 26. SEPTEMBER 1901
leytinu ógild, rétt eftir því sem þeim
þóknast í það eða hitt skiftið.
Margir halda að þessir niu
hæstaréttardómarar séu óháðir allri
flokkapólitík af því þeir eru út-
nefndir fyrir lífstíð, en því er miður
að svo er ekki, enda sannar vitnis.
burður sögunnar að þeir haga segl-
um eftir vindi, eftir þvi hvernig
stjórnin i Washington blæs, þess ut-
an eru þeir sjálflr óháðir íiokksmenn
og hafa flestir, ef ekki allir, fengið
embættið fyrir trúa og dygga flokks-
þjónustu, það er því eðlilegt að þeir
verði tyrir áhrifum flokks þess er
völdin heflr hverju nafni sem hann
nefnist. Líka eru mörg tilfelli þar
sem dómarar hafa sníkt út hjá
stjórnunum feit embætti fyrir vini
og nána ættingja, sem þá um leið
heflr haft þá þýðing, að ef stjórnin
hefir þóknast þeim með útbýtingu
pólitiskra snaga, að þeir eru óbein-
iínis undir áhrifum hennar og haga
úrskurðum sínum eins og þeir vita
að henni bezt líkar. Margir af
beztu mönnum þjóðar vorrar hafa
skilið þetta og þar á meðal Lincoln.
Þegar stjórnin með öilum sínum
verkfærum tilheyrði þrælasöluvald-
inu, eins og hún nú er eign auð-
valdsins með öllum sínum gögnum
og gæðum.
En hverig á að bæta þessa mein-
semd þjóðarinnar, að dómsmála-
deidin sé óháð? að hún sé laus við
öll flokksáhrif er vanalega leiðir af
sér síngirni og ótal fleiri glæpi.
Lincoln hélt að réttara væri að
fólkið veldi þá sjálft til vissia ára
fjölda. Fleiri hafa tekið í sama
strenginn, en alt situr við sama og
verður haldið áfram um óákveðinn
tíma. Enda heflr aldrei borið eins
mikið á því eins og á síðustu árum,
að stjórnmála menn vorir virtu að
litlu eða engu dómgreind alþýðu.
Þinn.
G. A. Dalmann.
■Sósíalistar og Anarkistar.
Það virðist vera hugmynd sumra
manna, að Sósíalismus og Anarkíst-
mus sé eitt og hið sama; það virðist sem
þeir áliti að þau hryðjuverk sem frara-
in eru af Anarkístum, þá að sjálfsögðu
hljóti Sósialistar að eiga þar þáttí líka.
Rökseradaleiðsla elíkra manna er dálit-
ið einkennileg. Þeir halda því fram, t.
d., að af þvi maður sá er framdi það ó-
dáðaverk að skjóta á forseta Bandarikj-
anna, sagði { játning sinni, að hann
hefði verið Sósíalisti, þá komast þeir að
þeirri niðurstöðu að af þvi maðurinn
einu sinni var Sósialisti, þáhljóti gleep
ur sá er hann frarndi, að vera i sam-
ræmi við stefnu Sósíalista. Mikil er sú
logic! Það væri alveg jafn skynsam
legt að draga þá ályktun, að af því
prestur nokkur í Brooklyn sagði i ræðu
sem hann hélti áheyrn safnaðar síns,
þar sem hann mintist á mann þann, er
skaut á forsetannj að liunn væri gram-
ur yfir því, að einhver lögregluþjónn-
inn skyldi ekki mola á honum hausinn
.með bareíli", þá væri þessi yfirlýsing
í samræmi við stefnu kennilýðsins, og at
því að nokkrir af áheyrendum létu i
Ijósi ánægju sina yflr þessari yfirlýsing
prestsins, þá ætti maðnr að draga þá á-
lyktun að aftaka án dóms og laga—
("lynching"), sem í sjálfu sér er anark-
ismus á hæsta stigi, væri i samræmi
við stefnu kyrkjunngr. Allir menn
með heilbrigðri skynsemi sjá hversu
röng slík ályktun væri, enhún er ekk-
ert afkáralegri heldur en sú, að af þvi
maður sá er skaut á forseta Bandaríkj-
anna virðist einu sinni að hafa verið
Sósialisti, þá hljóti þetta verk hans að
vera i samræmi við stefnu Sóslalista
Og þótt þessi maður teldi sig Sósialista,
þá gerir það ekki hinn minsta inismun.
AUír sem nokkuð .þekkja hvað sósíal-
ism us er, vita að stefnuskrá þeirra er
ekki sú að myrða. Júdas var einn af
postulunum, eða var talinn einn af
þeim; en voru öll hans verk í samræmi
við stefnu þeirra?
Auð vitað eru þeir tiltölulega fáir,
sem hafa þá skoðun, að sósíalismus og
anarkismussé eitt og hið sama. Öil
hin betri blöð þessa lands, jafnvel þótt
sum þeirra séu andvig .Sósialistum, af
því þeir vita að stefna þeirra kemui í
bága við hag sérstakra manna og
flokka, þá samt vitaþeir nógu mikið til
þess, að það er ekki til neins að vera
að bera slíkt á borð fyrir lesendur sína.
Þau vita mikið vel að þótt mikill hluti
þjóðarinnar ekki kannist við að hann
aðhyllist sósialismus enn sem komið er,
þá er stefna þeirra orðin svo kunn, að
fiestir vita að hún er mjög ólík stefnu
Anarkista. Vitaskuid eru til blöð, sem
leitast við að sannfæra lesendur sína
um það, að það sé í rauninni enginn
munur á Sósialistum og Anarkist.um;
en hvort ritstjórar þeirra blaða vita
ekki betur, eða þeir halda að lesendur
blaða si nna sóu á svo lágu þekkingar-
stigi að það sé óhætt að bjóða þeim
slíkt, skal ég láta ósagt.
\
Það eru því miður, til menn, sem
þurfasvo undra litið til að fá sannfær-
iugu fyrir því , að þessi eða hin hug
myud hafi svo og svo mikið gildi. Þeim
er oft nóg ef einhver leiðandi maður í
þeim flokki, sem þeir fylgja, hefir kveð-
ið upp dóm yfir þeirri eða þeirri hug-
mvnd. Slíkur dómur hefir oft svo mik
ið gildi hjá þeim, að samvizka frá
þeirra eigin hálfu er að þeirra áliti, al-
veg ónauðsynleg. Þessi aðferð er auð-
vitað oft hægri heldur en sú að rann-
saka sjálfur, en hún hefir samt ýmsa ó-
kosti í för með sér.
Auðvítað er ýmislegt sameiginlegt
með Sósialistum og Anarkistum. Það
er margt sameiginlegt með öllum
mönnum. Það er t. d. margt sameigin-
legt rneð kristnum mönnum og Múha-
meds dýrkendum og heiðiugjum. Það
er t. d. sameiginlegt með Sósialistum
og Anarkistum að álíta hið núverandi
stjórnarfyrirkomuiag ekki eins gott og
það mættí vera. Þetta er sameiginlegt
með öllum pólitiskum flokkum. Liber-
alflokkurinn t. d. álitur að stjórnarfar-
iðhér í Mauitoba sé alt annað heldur en
að þaðætti að vera, ;og Conservatíva-
flokkurinn heldurþað sama um stjórn-
arformið i Ottawa, iensvo greinir ekki
á um það hver aðferð sé heppilegust til
að lagfæra þetta, og allir sem á annað
borð vita nokkuð um þetta raálefni,
vita að aðfeið sú er Sósialistar vilja
hafa til að ná takmarkinu, er mjðg ó-
lík þeirri aðferð sem Anarkistar hafa.
Winnipeg, 14. Sept. 1901.
Stkphaan Thorson.
Banakviða Kjartans
Ólafssonar.
Sígur nú lifs mins sól að mar,
senn er minn þrotinn ævi dagur,
unaðs bliður, i æsku fagur
frægðar minn röðull fagur var.
Lifði ég í glaumi og gleði lifsins,
grimmar ég þekti ei öldur kífsins
fram undan mér því risti rún
rammefld Verðandi, dökk á brún.
Bundum við fagurt bræðralag
Bollifrændi, á æskutíðum;
æfðum listir með ungum lýðum,
ekkert raskaði yndis hag.
Nú reiddir þú bitrann Fótbít, frændi,
félagsskap Öllum heiftin rændi.
Yðrun þín nú er einskis verð.
Ei mót þér bera vildi ég sverð.
Batt ég ást við hið unga sprund
öðrum sem bar af flestum konum;
lifðum við sönuum sælu í vonum,
hennar oft saman sóttum fund.
En þá eg vildi af Fróni fara,
fljóðið mig vafði örmum rara,
bað mig um leyfi far að fá
foldu af Isa með mér þá.
Ég leyfði ei ungu fljóði far,
föður-bú kvað hún stunda skyldi,
þar réði flestu því hún vildi;
rausnarkvendi því vífið var.
Fór ég svo burt af fróni Isa,
forlögin gjörðu mér að vísa
forfeðra á Noregs fræga grund,
fekk ég þar dvöl um nokkra stund.
Ólafur Tryggvaarfi snar,
öðlingur kær á Noregs láði,
kristna þar heiðna hölda náði,
kri8tið nafn land að kalla bar.
Einn dag vér gengum íslands sveinar
ánní að Nið og sáum reyna
fagrar sundlistir fjölda manns,
frægðir bar einn af þjóðuru lands.
Hver vill nú fara af tirðum hér?
félaga spurði ég raina alla,
og reyna sund við rekkinn snjalla,
þann sem af firðum frægum ber?
Þeir kváðu allir einum mnnni
örva- ei treysta sér mót 'runni.
Fleygði ég klæðum, sótti á sund
segginn viðfræga lék um stund.
Frægð ei-ég bar af þegni þeim.
þegar við skildum vissi ég lika
niflung var þetta Noregs-rikja,
lof sem að bar um heilan heim.
Gekk ég svo frægum gram til handa;
gæfan mót brosti fríð að vanda.
Ingibjörg systir öðlines þar
alls konar listir fagrai bar.
Sat ég oft fljóði fögru hjá
og ræddi við systur fylkis fríða,
fram svo stundírnar gerðu liða.
Hún jók mér yndi, blíð á brá.
Heim er ég vildi að Fróni fara
faldinn mér gefa náði rara.
Sagði ættsmáa enginn kann
álita þá þú kynnast vann.
Kvaddi ég gram og fór á fley,
fylkir mér gefa sverðið náði,
kjörgrip eins góðann aldiei þáði.
Sagði’hann vopnbitinn yrði ég ei
meðan ég bæri brandinn góða.
Bliðan við skildi gram hinn fróða.
íslands þá hitti hrausta öld,
heima mín biðu forlög köld.
Þá varstu búinn frændi að fá
fljóðiðhið unga, menta rara,
sem að ég einni uuni bara,
íslands af konum öllum þá,
sveikst mig og unga silki gunni,
samantvinnaðir lýgi af munni,
ei mundi ég koma aftur hér,
Ingibjörg sjálfsagt giftist mér.
Nú komstu hér með heiftar hug,
hart fyrirsátur mynda náðir,
félagsskap allan fyrri smáðir,
sazt og horfðir á sverða flug.
En þegar sást ég ekki mundi
á þessum vinnast harða fundi,
vóðst þú að mér og veittir sár,
verð ég því bráðum kaldur nár.
Það hlægir mig að sér þig senn
sviftan lífi af frændum minum
fljóðið harðlynda, fögur sýnum,
sviður henni þá hefndin tvenn.
Sortna nú fyrir sjónum tekur,
sólin eilífa ljóma vekur.
Far þú vel heimur, frægð og völd,
felur dagsbirtu hinsta kvöld.
Ólafur Ó. Jónsson.
Komid til BOYD’S.
Isrjómastofur hans eru
yflr búðinni.
uppi
Frostnir draumar.—Þér flnn-
ið sérstaklega ágætan smekk í
ísrjóma vorum, sem þér getið
ekki fengið annarstðar. Það
er þessa.vegna að margir koma
langar leiðir til að fá ísrjóm-
ann bjá BOYD.—Einnig búum
vér til þann hollasta og bezta
brjóstsykur, sem gerður er hér
vestra.—Brauð vor þekkja all-
ir. Sérstakur afsláttur þegar
keypt er í stórkaupum.
YV J. BOYD.
370 og 579 Main Str.
(jUAMU P-ICIFIC Ríll/I.
er við því búin
5
að bjóða ferðafólki verðlag
MEÐ SKIPUNUM:
“ALBERTA”
“ATHABASCA”
“MANITOBA”
Þau fara frá fort William til Owen
Sound, hvern
ÞRIÐJUDAG.
FuSTUDAG og
SUNNUDAG.
Þaðan með járnbrautum til
TOROTNO, HAMILTON,
MONTREAL,
NEW YORK
OG ALLRA AUSTUR-BORGA.
Leitið upplýsinga hiá:
Wm. STITT C. E. McHPERSON ,
aðstoðar umboðs- aðal uraboðsmaður
maður farþega farþegalestanna.
lestanna.
WINNIPEG.
Beint fra Havana |
kemur tóbak það sem hinir l
FRÆGU T L VINDLAR $
eru gerðir af, það eru vindlar sem L
hafa að gey ma smekkgæði og ó- l
mengað efni. Allir góðii’ tóbaks-
salar alstaðar hafa það til sölu.
WESTERN CIGAR FACTORY
Thos. I.eo, eigautli. 'WIIISriSriDPIEGk
HANITOBA.
Kynnið yður kosti þess áður en þér ákveðið að taka yður bólfestu
annarstaðar.
íbúatalan i Manitoba er nú............................... 250.000
Tala bænda i Manitoba ................................... 35,000
Hveitiuppskeran í Manitoba 1889 var bushels............... 7,201,519
* " " “ 1894 “ " .............. 17,172.883
" “ 1899 “ “ ..............2Í ,922,280
Tala búpenings í Manitoba er nú: Hestar.................. 102,700
Nautgripir................. 230.075
Sauðfé..................... 05,000
Svin....................... 70.000
Afuvðir af kúabúum í Macitoba 1899 voru.................... 8470,559
Tilkostnaður við byggingar bænda í Manitoba 1899 var..... $1,402,800
Framförin í Mabitoba er auðsæ af fólksfjölguninni, af auknrm
afurðum lanisins, af auknum járnbrautum, af fjölgun skólanna, af vg i-
andi verzlun, af vexti borga og bæja, og af vaxandi velliðan
almennings.
f síðastliðin 20 ár hefir ræktað land aukist úr ekrum........... 50.000
Upp i ekrur......................................................2,500 000
og þó ersíðastnefnd tala að eins einn tíundi hluti af ræktanlegu landi
i fylkinu .
Manitoba er hentugt svæði til aðseturs fyrir innflyténdur, þar er
enn þá mesta gnægðaf ágætum ókeypis heirailisréttarlöndum og mðrg
uppvaxaudi blómleg þorp og bæir, þar sem gott er til atvinnu fyrir
karla og konur.
f Manitoba eru ágætir friskólar fyrir æskulýðinn.
í Manitoba eru mikil og fisksæl veiðivötn, sem aldrei bregðast.
í bæjunum TFinnipeg, Brandon, Selkirk og fleiri bæjum mun nú
vera vfir 5,000 fslendingar, og i sjö aðal-nýlendum þeirra í Manitoba,
eru rúmlega aðrar 5,000 manna. Þess utan eru í Norðvesturhéruðunum
og British Columbia um 2,000 fslendingar.
Yfir ÍO millionir ekrur af landi í Slaiiitoba. sem enn þá
hafa ekki verið ræktaðar, eru til sölu, og kosta frá $2.50 til $0.00 hver
ekra, eftir gæðum. Þetta land fæst með vægum kaupskilmálum.
Þjóðeignarlönd í öllum pörtum fylkisins, og járnbrautarlðnd með
fram Manitoba og North ÍÝestern járnbrautinni eru til sölu.
Skrifið eftir nýustu upplýsingum, kortum o. s. frv. alt ókeypis, tiÞ
HOX. R. P. BOBLDÍ
Minister of Agriculture and Immigration,
WINNIPEG, MANITOBA
Eða til:
Josepli B. Skaptason, innflutninga og landnáms umboðsmaður.
-816 Lögregluspæjarinn.
hans eftir 2—3 ár þegar hún hefir kynst honnm
betur; ha! ha!“
„Littu á augun i henni! sjáðu hvernig þau
tindra!" Hann þegir nú stundarkorn en heldur
svo áfram: „Hann er einmitt dýr til þess að
ráðast á og ná svo í hana; treystirðu þér til
þe»s?"
Þrátt fyrir það þótt hann væri ekki sem bezt
hugsandi og skorti nálega allar sannarlegar
manulegar tilfinningar, þá hrylti hann samt við
þeirri hugsun að hin fegursta og iudælasta
stúlka sem til var í öllu landinu, skyldi eiga að
lifa alla æli með ófreskjuutii og þrælmenninu
honum Dimitri. Hann þekkir auðsjáanlega eitt-
hvað til hans, því hann hvislar i eyra de Verney:
„Það er sagt að hann sé einn i leynilögreglulið-
inu og kvelji stundum fangna menn fram úr ölla
iagi. En fyrir guðs skuld segðu engum lifandi
manni frá því, sem óg hefi sagt þér!“ Svo standa
þeir nokkur augnablik, þá rankar Higgins við
sér alt i einu og segir: „Fyrirgefið mér! þarna
er dansmærin mín! ég á að dansa næst; eigum
við þá að koma ungfrú góð; þú vilt dansa fimm
feta dans, vænti ég?" Svo fer hann af stað og
sveiflar ungfrúnni fram á gólfiö. De Vérney
steudur eitir agndofa og óskar að timinn liði sem
fyrst svo að hann fái að dansa við Oru; hann
reynir að hafa stöðugt auguu á henui þar sem
hún ýmist líður áfram hægt og hljóölaust e?a
bregður fyrireins og elding. Honum hafði litist
Vel á hana þegar hann si lraua í fyrsta skifti, en
pú þóttist hann þess fyllilega sannfærður að
bann elskaði haua svo heitt og fölskvalaust að
Lögregluspæjarinn, 817
hann væri reiðubúinn að ganga á hóltn við alla
heimsins óvætti ef á þyrfti að halda heanar
vegna, og hann efast ekki að hún elske sig lika.
Núkemurhún; ánægjan yfir þvi að dansa er
ekki eins mikil og við mætti búast. Þeim þykir
báðum dans vera sú bezta skemtun, er þau
þekkja, en nú langar þau bæði meira til þess að
tala saman í næði en að dansa. Eu að tala sam-
an á meðan á dansinum stóð, var ekki tiltök.
Samt reyna þau það, og koma sér brátt saman
um að hætta dansinum. Þau fara nú í amræðu-
skála.er þar yar á hægri hlið, eða „vetrargarð-
inn", eins og það er nefnt á Rússlandi, þar er
ekkert hús talið fullkomið ef samræðuskálann
vantar.
Ora hefir máls og segir:
„Við eigum svei mér vel[saman, er það ekki?“
„Jú. við áttum vel saman þegar við vorum
leiksystkini hérna um áiið."
„Ó, þú manst þá eftir því! það gleðnr raig!
óg var dauðhrædd um að þú heiðir steingleymt
því! Fullorðnir menn gleyma auðveldlega eins
ungum stúlkum og ég var. þá."
„Ekki þegar þær eru orðnar eins iallegar
stúlkur og þú ert Sapvochkin," segir de Verney
spyrjaudi. Honum finst sem mynd hennar
grafa sig æ dýyra og dýpra inu í hjarta hans.
Hún lítur i augu haas og hugðist hann falla
mundí tyrir sjóninui eiuni samt, eius og þar
steudur. Honum sýcdjst augu hennecr vera
heilar veraldir og þóttiet hauu sjá þar bregða
fyrir ótal rayndum. Alt í einu heyiðist rödd að
baki þeim sór hann ad dýpri sorgarsvipui fær-
320 Lögreglusplejarinn.
Ég hef aldrei átt sjálfstæða hugsun á æfi minni,
skilurðu það kunningi?"
„Þetta er náttúrlega alt rósamál" segir Ora,
„þar sem þú mintist á drykkjustofu og reyk-
inga-skála, hefir þú líklega meint að kominn
væri tfmi til kveldverðar. Eg held annars----*
„Viltu veita mór þá virðing að koma til
kveldverðar með mét háttvírta ungfrú? * tekur
de Verney fram í. Honum sýnist sem hún vilji
helzt sem fæat þurfa að mæla við herra Beres-
ford og jafnvel óska eftir að komast frá honum
sem fyrst.
„Þakka þér fyrir," svarar hún. Svo fara
þau út og de Verney leiðir Oru. Alt í einu stað-
næmist hún og segir: „Ég skildi snögglega við
þig áðan, de Verney. Það var af þvi að ef ég
hefði neitaðfræada minum um d&nsinn, þá hefði
hann sagt að það væri þin vegna og fjandskapar
við sig, en Dimítri Menchikoff hefir allmikil völd
um þetta leyti i stórmálum. Eg vona að þú
skiljir mig.“
„Vissulega; óg býat við að hann sé einn af
aðalraönnum þriðjudeildariunar; en ég skil ekki
að þú hafir nokkra ástæðu til þess að óttast hann
ungfrú Ora.
„Nei,“ Svarar hún og blóðroðnar, „éghræð-
ist auðvitað enga i ‘—Svo heyrist de Verney sem
hún bætti við í bálium hljóðum: „Ég er alveg
óttalaus núna.“
Hann ætlar að í-egia eittbv.vð, en hún heldur
áfraui: „Ég hef e ’ i spart neltl mn hagi þína og
ekkert frótt a' ór siðan við síumst seinast á
Frakklaudi—si an er 1 'intOá,. Þú e. t wtt-
Lögregluspæjarinn. 313
De Verney setur upp stór augu og horfir
fast á andlit Oru. "Ert þu Ora Laginschi?”
“Já, nú er ég fulltíða stúlka".
“Sannaðu þetta!" segir de Verney.
“Hvernig á ég að fara að því ? Með hverju
á ég að sanna það?”
'.SannAdu það með næsta dansi’.
“Ekki þeim næsta, heldur fimta”, svarar
hún hlæjandi. “Fyrst dansa ég við Dubrosky,
þar næst við Orloff, þá við Andressy og loksins
við Higgins. Svo getum við sóð hvernig slæst.
Þessir menn standa allir þ&rna i röðog biða eftir
mér”. Ora litla þótti vera fegurðin sjálí í Péturs
borg og hafði hún svo að segja kveikt f hverju
karlmanns hjarta þessar þrjár vikur, er hún
hafði verið þar. Allir keptust um að fá að dansa
við hana og eftlr dausleika var það algengt að
menn slógust um hana.
De Verney tekur eftir þvi hvert hún rennir
augunum «g litur sjilfur í sömu átt, sér hann
þ&r standa skrautklæddan hermann, risavuxinn
mann í rússneskum einkennisbúningi, ungan
herraann áusturiskann og herra Higgins, sem
b&nn haíði fest í Paris. Hann er nú á leið til
baka, því faðir haus, sem var eiuokunaikaup-
maður, er látinn og hefir látið honum eftír all-
miklar eignir; hann ætlar að lita eftir hvort olíu-
námar hans séu ekkí i hættu; það hafði borist
hoaura til eyrna að oliufélag eitt hefði strengt
þess heit að koma honum fyrir kattarnef innan
skamms,
„Þú ættir að færa þig þarna yfir í danssal-
inn, þar sera stéttafólk mitt er“ segir mæriu og
fé'st hanu á það.