Heimskringla - 14.11.1901, Blaðsíða 3

HEIMSKRINGLA 14. NOVEMBKK 1901
Einhrerju sinm er ég var að
ferðast utn vesturfylkin varð ég þess
vör að nfelega allir samferðamenn
mínir á vagnlestinni voru að lesa rit
og virtust þeir allir vera mjög spent
ir fyrir annihaldi þess, því að sum-
staðar voru 2 að lesa i sama ritinu
og er ég haföi setið skaimna stund
þá kom þar piltur einn til mín með
vörur sínar, sem jafnan eru seldar
þar fe bt autarlestunam. Eg sput ði
hann hvert tit það væri, er allir
væru að lesa, og kvað hann það
vera eftir Ingersoll, “Um villur
mannsms“. Ég keypti strax eintak
af því og hóf lestur. En villur og
mótsagnir á löggjöf Gyðinga vorn
mér vel kunnar, svo að athugasemd-
ir höfundarins komu mór ekki á ó
vart. En ég undraðist yfir að sjá
hve menn voru sokknir niður í rit
þetta. Það sem hreyf mig einna
me3t í ritinu, voru bendingar höf-
undarins á mótsögninni I Usköpunar-
siigu fyrstu Moses bókar. I fyrsta
kapitula skapar guð mann og konu,
bæðí í einu. En í öðrnm kapitula
konuna á eftir manninum. Og
svo hrylti mig við að lesa um þA
bölvun, sem guð er sagður að hafa
lagt yfir konuna, nð ég sannfærðist
utn að höfundur alheimsins gat ó-
mögulega verið líka höfundur lcss
artir bókar, setn sagt er að hanr^hafi
innblásið.
Sumir af mótstöðumönnum Ing-
ersolls halda því fram aðj jitháttur
hans sé of léttúðarfullur. En mér
tinst hann einmitt sérlega vsl fallinn
til þess að leiða. athygli ltsendanna
að þeim stöðum sem um er rætt.
Háð hans var eflaust hil bitrasta
vopn er hann gat beitt móti þeim
kenningum, er hann áleit gagnstæð-
ar heílbrigðri skynsemí eins og
annara. Hver fehrif getur ekki
hugsanfræðislcg rökleicSla haft til að
hrekja aðrar eiris sögut eins og þi
um Daníel í ljónagryfjunni, eða
Jónas í hvalnum, eða um sp'unann.
inn, sem var mataðrr af hröfnum,
eða um illu andana t-em fóru í svín-
in, eða um málsniid Bileams ðsn-
unnar ojj fl. þ. h-
Ingersoll hefir og oft verið
kent um að hann hafi rænt menn
trú þeirra fen þess að gefa þeirn
nokkuð í staðinn. En í sannleika
liggur sök hans í því, að hann leysíti
menn fir viðjum hjfetrúar og lét þeim
eftir hfefleyga siðalærdóma og vakti
hjá þeim nýtt trfiarlff, bygt á eigin
skynsemi þeirra og skilningi.
Fyrir nokkrum árum bár það
við að sonur minn sigldi yfir hafið á
sama skipi og Ingersoll og fjölskylda
hans, og sagðist honum svo frfe að
allir um borð hefðu haft orð á því
hve alfiðlegur hann jafnan var við
konuna sína og bórn, er þjfeðust af
sjfikleika. Hann var á öllum stund-
um boðin og bfiinn til þess að hlynna
að og hjálpa þeim eftir þvfsem iiann
frekast gat, og oft las hann upphátt
fyrir þær, svo tímum skifti, fir
skemtilegum bókum eftir merka
hðfunda. Enginn maður gat tekið
fram þessum mikla vantrfiarmanni í
öllu hans heimilislífi og í því komu
fram hans virkilegu eiginleikar.
Þar sfest aldrei sjálfselska eða óstill-
ing eða drottnunargirni. Hér var
maður, sem hafði verið reyndur og
e k k i iundinn léttur, þar sem mest
var krafist af honum, þar gaf hann
fullan mælir. Mörg af skyldmenn-
um hans fengu undir hfisþaki hans
friðsælt heimili, þar ríkti jafnan
gestrisrii í hfesæti og þar fundu bæði
ungir og gamlir til kærleika hans og
viðkvæmni.
Eitt sinn, í viðtali við dóttur
hans, sagði hún mér frfe því, að það
væri mestu gleði og skemti stunðir
á heimilinu, þegar faðir hennar læsi
upphátt á kveldin fir ljóða- eða skáld
sögubókum merkra höfunda. Eins
væri það ef hann ferðaðist fit frá
heimilinu, þá væii það jafnan að
mestu gleði snautt í fjarveiu hans;
í einu orði: hann væri Ijós og leiðar-
stjarna í sínu hfisi og laðaði alla að
sér með ginni Ijfifmannlegu og ætíð
göfuglegu, hreinskiinu tramkomu
viðalla menn í öllum atriðum.
í'ly,’ir nokkrum árum hlustaði
ég á fyrirlestur, er Ingersoll hélt í
sal niiklum í borginui Chicago fyrir
5000 tilheyrendum. Þar var alt
pláss upptekið og mesti fjöldi stóð í
göngunum milli sætaraðanna. Eftir
að Ingersoll hafðl talað á 3. kl.tíma
og bjóst til að fara af ræðupallinum,
þfe situ allir sem fastast, og—stóðu;
Enginn virtist geta slitið sig frá
þessum manni, orð hans höfðu eins
og dáleitt áheyrendurna. En ait í
einu vöknuðu þeirog með þrumandi
lófiiklappi kölluðu þeir ræðusnilling-
inn aftur upp á pallinm Þegar hann
steigí annað sinn upp á ræðupallinn,
sneri hann sér að fólkinu og sagði
brosandi: “Það gleður mig að þér
hafið kallað mig aftur upp á þenna
pa.ll, því ég átti í sanuleika enn þfe
nokkur orð ótöluð; getið þið þolað
að hlusta á mál mitt í hfelfa klnkku-
stund lengur?” “Já, 1 tíma, 2 tíma
alla nótt”, hrópuðu margir. Og svo
talaði hann til miðnættis með óbil-
andi krafti, sem allir undruðUst yfir.
Þessi ræða hans var vott um svo
makalausa málsnild að ég heft aldrei
heyit neitt líkt því á æfi minni.
Þetta var í fyrsta skifti er hann fluttí
sína óviðjafnaniegu tölu um frelsi
fyrir menn, konur og börn. Þeir
sem einhverra orsaka vegna ekki
hafa fett kost á að hlusta á þann fyr-
irlestur, hafð farið á mis við að heyra
þð makalausustu málsnild, sem 19.
öldin framleiddi í nokkrum amerjk
önskum borgara, og sem ekki eru
líkindi til að verði endurtekin í
mörg komandi ár.
Ég hefi hluslað á frægustu ræðu
skörunga þessarar aldar, bæði á
Englandi og í Ameríku, en aldrei
fundið neinn þeirra jafnast við þá
undra m&lsnild, sem Ingersoll var
svo eiginleg.
Þessi framfirskarandi maður er
nfi horfinn sjónum vorum. En
minning hans mun lifa um ókomnar
aldaraðir í verkum þeim er hann af-
kastaði í lífinu. Ilans karlmann-
lega og het ulega form og hin sterka
rödd lians hrópar enn um sannleika,
réttvísi og trfifrelsi í þeim ritum, er
hann lét eftir sig. Hann er því ekki
dfeinn, þótt bjartað sé hætt að slá og
lungun að anda. Líf hans er oss
fyrirmynd og kenning hans leiðir
oss áfram og mun lýsa veg vorn þar
til fals, hjfetrfi og villa, er svo lengi
hafa hindrað framför mannkynsins,
hverfur algerlega fir huga manna-
Látum oss því gleðjast yfir því að
þessi mikli maður hefir lifað á meðal
vor. Dauðinn kallaði þenna göfuga
mann til sín án hins ininsta fyrir-
vara, og hans mikla sál leið burt án
þess að gefa honum minstu kvöl
Greftrun hans var einföld og við-
hafnarlaus, og samkvæmt ósk hans
var líkaminn breDdur til öskn, sem
nfi er geymd í málmhylki í hfisi því,
er fyr var heimili lians og í umsjá
þeirra, sem hann elskaði bezt.
(Þýtt af Magnus C. Beanson).
Loyal Geysir Lodge
71191.O.Ö.F., M.U.,
heldur fund á mánudagskveldið þann
18. þ. m. á North West Hall, Corner
Ross & Isabel St. Aríðandi að allir
meðlimir saeki fundinn. osj koma í tíma.
Árni Eogertsson.
P.S.
NORTHERN
lífsábyrgðarfélagið.
--*—
Algerlega canadiskt félasr,
með eina millión dollars höf
uðstól.
Þetta er þriðja stærsta félagið i
Canada með uppborguðom höfuðstól.
Menn sem taka ábyrgðir í þessu fé
lagi eru ekki að auðga Brndaríkja- eða
önnui útlend félög. heldur að verja
fénu í sinu eigin landi og sjálfum sér
til uppbyggingar.
Menn athugi.
Hver sem tryggir líf sitt í þessu fé-
lagi tapar ekki iðgjöldum sínum heldur
1. fá þeir uppborgaða lífsábyrgðarupp
hæð. samkvæmt innborgunum sinum
eftir 3 ár, eða
2. þeir geta dregið út part af því sem
þeir hafa borgað í félagssióðinn eða
3. fengið peuingalán hjá félaginu upp
á lifsfebyrgðarskýrteini sitt.
4. Vextir af penintrum félagsins hafa
rneira en næiit til að borga allar dánar-
kröfur á síðastl. ári.
5. Pélagið hetir tryggingarsjóð hjá
Ottawastjórninni, og er undir umsjón
hennar.
Prekari upplýsingar fást hjá aðal-
umboðsmanni rneðal Islendinga:
Th. Oddanii . J It. (íardciier
520 YOung St. e0ft 507 Mclutyre Blk.
WINNIPEG.
Hra. K. Ásg. Benediktsson 350 Tor-
onto str. hefir eign mína á Sitncoe str.
til leigil og sölu. Það eru 2 íbúðarhús, 2
fjós, brunnur, mjólkurhús og fuglahýsi
m. fi.
Páll Sigfússon.
Bonnsr & Hartley,
Lögfræðingar og landskjalasemjarar.
41)4 Jlniii St, - - - Winnipeg.
R. A. BONNER. T. U. HARTLEY.
(Janadiiin Pacific |[aihvay
Ætlarðu þér að ferðast
AUSTUR?
eða VESTUR?
til þarfinda eða skemtunar?
Æskið þér að fara
Fljotustu og
skemtilegustu leidina
Vilduð þér líta á
Fegursta utsyni i
heiminum ?
Lestir ganga til TOROISITO, MONT-
REAL, VANCOUVER og SEATTLE
án þess skift sé um vavn,. Ágætir
svefnvagnar á öllunp, farþegjalestum.
Sérstakir ferðatnannavagnar veita öll
þægir.di á ferð til Toronto. Montreal,
Vancouver og Senttle. Farseðlar seld-
ir til California, Kína, Japan og kring
um hnirainn.
Alt þetta fæst með C. P, R. brautinni.
Allar upplýsingar fást hjá
Wm. STITT C. E. McHPERSON ,
aðstoðar uinboðs- aðal umboðsmaður
roaður farþega farþegalestanna.
lestanna.
WINNIPEO.
Lampar!
Lampar!
Lampar!
BEZTA URVAL!
BEZTU QŒDI!
BEZTA VERDGILDl!
Komið til okkar eptir nauð-
synjum yðar í leirtaui, glervöru,
Postulíni og Silfurvarningi knífum,
göfflum, skeiðum o. s- frv. Vér
óskum eptir viðskiftum yðar.
PORTER & CO.,
330 ST.
CHINA HALL,
572 XÆ.ÁYIXT ST.
British Columbia.
Það er mikil eftirspurn í Brit-
ish Columbia ettir góðum
vinnukonum. Kaupiðerfrá
$10.CO til $25.00
um mánuðinn, eftir hæfi-
leikum stfilknanna.
Einnig er nægileg vinna
fáanleg fyrir ungt kven-
folk á uSteam“-þvottahfis-
um. Kaupið er þar
einn dollaruin dagmn
og þar yfir.
Tíðarfar og önnur skilyrði eru
þau hagfeldustu sem táanleg eru í
heiminum.
Upplýiingar fást hjá:
R. E. GOSNELL,
SECRETARY
Burkau Information & Immigration
VICTORIA B. C.
CANADA.
Beint fra Havana
kemur tóbak það sem hinir
FRÆGU T- L- VINDLAR
ern gerðir af, það eru vindlar sem
hafa að gey ma smekkg-æði og ó-
mengað efni. Allir góðir tóbaks
salar alstaðar hafa það til sölu.
WESTERN CIGAR FACTORY
*
Tlios. I.ee, eigaudi
YArXTsr JSJ IPEG-.
I
HANiTOBA.
Kynnið yður kosti þess áður en þér ákveðið að taka yður bólfestu
Runarstaðar.
íbúatalan i Manitoba er nú............................... 250.000
Tala bænda í Manitoba ....................................... 35,000
Hveitiuppskeran í Manitoba 1889 var bushels............... 7.201,519
“ " “ 1894 “ " ............. 17,172 889
“ “ 1899 “ “ . ............2’ 922,280
Tala búpenings f Manitoba er nú: Hestar....... .......... 102 700
Nautgripir.............. 230 075
Sauðfé..................... 35.000
Svin....................... 70.000
Afurðir af kúabúum í Maritoba 1899 voru................... ({470.569
Tilkostnaður við byggingar bænda í Manitoba 1899 var..... $l,402,3uó
Framföiini Maniteba er auðsæ at fólksfjölguninni, af auíntm
afurðum lan tsins, af auknura járnbrautum, af fjölgun skólanna. af vs r
andi verzlun, af vexti borga og bæja, og af vaxandi velliðun
almennings.
í siðastliðin 20 ár hefir ræktað land aukist úr ekrum............... 50 00<t
Upp í ekrur..................................................... . .2.500 000
og þó er siðastnefnd tala að eins einn tíundi hluli af ræktanlegu land:
1 fylkinu .
Manitoba er hentugt svæði til aðseturs fyrir innflyténdur, þar ei
enn þá mesta gnægðaf ágætum ókeypis heimilisréttarlöndum og mörg
uppvaxandi blómleg þorp og bæir, þar seilf gott er til atvinnu fyrir
karla og konur.
í Manitoba eru ágætir frfskólar fyrir æskulýðinn.
í Manitoba eru mikil og fisksæl veiðivötn sem aldrei bregðast.
I bæjunum JEinnipeg, Brandon, Selkirk og fleiri bæjura mun nú
vera vfir 6.000 íslendingar, og í sjö aðal-nýlendum þeirra í Manitoba.
eru rúmlega aðrar 5,000 manna. Þess utan eru í Norðvesturhéruðunun,
og British Columbia um 2,000 íslendingar.
Yfir fO millioiiír ekrur af landi f ITlauitoha, sem enn þfe
hafa ekki verið ræktaðar, eru til sölu, og kosta frá $2.50 til $6.00 hver
ekra, eftir gæðum. Þetta land fæst með vægum kaupskilmálum.
Þjóðeignarlðnd í öllum pörtum fylkisins, og járnbrautarlönd með
fram Manitoba og North LÉestern járnbrautinni eru til sölu.
Skrifið eftir nýustu Upplýsingum, kortum o. s. frv. alt ókeypis, ti)
H«l¥. R P Oltl.IX
Minister of Agriculture and Immigration,
WINNIPEG, MANITOBA
Eða til:
Josepli K. Skapta<son, innflutninga og landnáms umboðsmaður.
5ŒTIR
nUNNBITAR.
Margur iraður minnist þess
að skelin á brauði því er móðir
hans bjó til hafi verið þeir sæt-
ustu munnbitar sem hann hafi
smakkað á æfi sinni. En það
var áður en hann bragðaði
BOYD'Snfi tima ágæta mask-
ínugerða brauð. Það er létt,
ljfift og sætt og hið bezta brauð
sem er fáanlegt. Reynið það
og sannfærist.
W. J. ROYI).
370 og 579 Main Str.
FARID TIL.
FLEURY
-- PATlgiT.AMg
Til þess að kaupa alfatnaði, yfir-
hafnir, Stutttreyjur cg Grávöru.
Þar fáið þér VERÐMÆTI fyrir
peninga yðar, í hverjueinasta tilfelli.
Í D. W. Fleury,
^ 564 Main St. Winnipeg, Man.
. • Gengt Brunswick Hotel.
352 Lögregluspsejariun.
meý sinni eg frænku sinni, frú Platoff, sem er
nýkomiti”.
"Gerðu þá svo vel að fá frunni nafnspjald
mittog segja henni að g æski eftir að fitina
hatia”,
‘,Það er ómögulegt, herra de Verney”, svar-
þerna. "Prú Johuston fer á morgun til Par-
isar”.
‘,Ertu viss um það?”
"Já , alvegviss; ég leit { ferðabréf hennar
eins og lögreglan skípaði mér, Síðustu kassarn-
af farangri hennarfóru fyrir fáum klukkustund-
nm niður á Wilrta stöðma. Húu fór skyndl-
lega”, bætir hún við og glottir. “Henni hafði
verið sagt það þegar húa tók við skjölunum að
betra ranndi að hraða sér frá Rfisslaadi, og það
ráð þurfti ekki aðgefa tvisvar”.
“Eru hér þá engin boð til mín?" segir de
Verney og laumar tíu rúfla peningi í hönd dyra-
varðar.
Dyravörðnr lætur peningana í pyngju sína
og segir: “Jfi, ég var alvog búinn að gle.yma
þessu. Gtei,fadóttirín fékk mér þetta og bað mig
að fá þór það”. Hún téttir hooutn bróf með
árituðu nafni hans.
De Veruey srtýr sér undan, þvi honnir. leist
ekki 4 litlu, hvössu augun, sem velta eins og dá-
litlir eldhnettir í höfði dyravat-ðar, Hann rífur
upp bréfið Hapn er á milii vonarog ótta, hon-
um sýníst Júnísóliu bjarta verða svört á heiðum
himnum, en samt sérhann eftirfarandi orð:
“Vertu sæll!
.Ora Lapuschkni”.
Lögregluspæjarinn, 353
Hún hefir ekki þorað aðskrifa meira; verið
hrædd vlð lögreglunjósnara, veri^ hrædd um að
eiuhverjir aðrir mundu lesa bréfið, verið hrædd
utn að hún kynni að flækja þann mann er hún
elskaðí í ógæfu sina og þessi fáu orð er húu hafði
ritað, voru uálega ólæsileg, sökum þess að tár
hafði fallið á þau af augum hennar. H.nnm var
ekkj grátgjarnt, eu nú gat hann ekki tára bund
ist . Hann fer upp í kerru sína og skípar öku-
manninutn að fara heitr tíl Platoffs. Hanu er í
meiri geðshræring en svo, að hann geti hugsað
nokkuð skipulega í fyrstu. Þetta hefir kotnid
honum svo óvart að hann getur tæpast sklið að
það sé eius og það er í raun og vet u. Hann
heldur jafnvel að sig sé að dreyma. Honnm
þykir það óskiljanlegt að Ora þori ekki að sjá
hann fyrir þá sök að hann verði ógæfnsamur
henni. Honum fiust það vera ólíkt hugsnn allra
manna. er hann hefir þekt, varla trúlegt að svo
gðfug hugsun elgi hetmaá jarðríki.
Haun kemurtil Platoffsog fióttir þar ekkert
annað en það að Sergins hefir nýlega faríð út á
land.
“Hvert lór hann ?” spyrde Verney.
Það getur l>jónninu ekkí sagt honum.
"TilTula?” spyr hann og stingnr uokkrum
rúblum i lófa þjónsius.
“Ekki held ég það, herra”.
“Hvers vegna heldurðu að hann hafi ekxi
farið þangað?”
“Af því að frú Platoff kom frá Tula í gær”.
“Það er svo”.
“Viltu ekki fájþér dálitia hressinguspyr
356 Lögregluspæjarinn.
er önnum kafinn sem stendur eg þeir verða þvi
að bíða alllengi eftir áheyin.
Loksins opuftr Dimitri d.yrnar og út kemur
ur fölur kvennmaður, í kring um fertugsaldur.
Hún grætur ekki, en andlit hennar og augna-
ráð talar skýrar en. tár eða kveinstufir. Hún
lítur út fyiir að vera fremur af heldra tagi og
gengur út án þess að líta á fóikið sem í kringum
hanaer. Þegar hún kemut út fýrir dyrnar,
snýr húu sér við. þrífnr í handleggiun á Dimitri,
fellur á kné og segir, JIGnð hjalpi mér ! Hvers
vegna lofar þú mér ekki að sjá hana dóttur
míua?”
“Ég hefi sagt þér að það er ómögnlegt” svar-
aa Dimitri kuldalega; "Viðskulum samt sjá til
þegar þú kemur aftur ’,
' "Hvenær má ég koma aftur?”
“Ttl dæmis eftir eitt eða tvö ár”.
“Eitt eða tvö ár ! Ætlarðu að halda henni
dóttur minní i eitt eða tvö ár ! Guð minn góð-
ur ! Ó, vesalings dóttir míu ! elsku litla Natalie
ég beld að þú hljótir að vera vitstola! Hvers
vegna heldur þú ekki rannsókn yfir henni? Próf-
aðu hana! Hún getur saunað sakleysi sitt Fróf-
aðu hana undir eins I”
"Nei, ekki strax, við verðum að fá játnir.gu
ungu stúlkunnar og ef heuni er haldtð án þess
að hún fáiað sjá aðra menn, þá lætur hún und-
an ojí segir sani-leikann; hún verður að vera i
fangelsi þangað til húu fæst tilað láta að vilja og
skipun laganna. Takið hana í burtu!” segir
hann, því konan grátbænir liann, reynir til að
kyssa á harðstjórnarhöud hans og fá hann til
Lögregluskæjarinn. 349
morgun. Þú gerir svo vel að senda einhvern
eftir skilrikjum fytir mig undir þínu eigin nafni,
ég hefl sve dæmaíaust anuríktog væri því mjög
þakkiáturef þú gerðir mýr þann greiða”,
“Það er sjálfsagt, Ég geri ekki attnað en
skyldu mina með því að útvega þé sjóvegsferð,
þegar þér liður miklu betur á sjó en landi, Við
kærum okkur ekki um að hafa þig yeikann ef
annað er hægt. Þú kemur og kveður mig áður
en þú fer. Það getur skeð að ég þurfi að biðja
þig fyrir bréf sem ekki er rott að allir viti af”.
“Þaðer sjálfsagt”, svarar de Verney, Svo
fer haun út með brét sendiherrans í vasanum til
skipstjórans og fer eftir járnbrantiuni til Cron-
stadt. Érhaun uú himin lifandi yfir því að
hafa méð sér sendiherrann, því það hefir ekki
alllitla þýðing.
Eftir hfelfa a?ra klukkustund kemnr hann
þangað sem skipin eru og hepnast houum með
mútum að fá skipstjóra og háseta til þess að
hafa skipið ferðbúið um kveldið, að öðrn leyti
en því a.ð vatn, mat og matreiðslumann vantar.
Þeir fara nú uppeftir Neva á þessu litla skipi, er
Soffia heitir, og um miðnætti komast þeir í
ensku skípakvína,
Þegar skipsskjölin hafa vsrið athnguð á við-
komandi skrifstofu af réttum mönnum og hartn
hefir fengiö öli skjöl og skilriki fyrir sfálfan sig
og háseta sína, skipar hann Frans að ráða ölln
oghafailagi stjórn á sktpinu. Sendiherrann-
hetír útvegaðhonum þau skilriki, er hann þurfti
og hann á að eíns eftír að taka á móti þeim.
Þegar de Verney hefir komið öllu i lag er