Heimskringla - 12.12.1901, Blaðsíða 2

HEIMSKRINGLA 12. DESEMBKK 1901
Heimskringla.
PUBLISHED BY
The Heimskringla News 4 Publishing Co.
Verð blaðsins í CanadaogBandar. $1.50
nm árið (fyrir fram borgað). Sent til
íslands (fyrir fram borgað af kaupend-
nm blaðsins hér) $1.00,
Peningar sendist í P. 0. Money Order
Registered Letter nða Express Mouey
Order. Bankaávísanir á aðra banka en í
Winnipeg að eins teknar með afföllum.
K. Ií. Raldninaon,
Editor & Manager.
Office : 219 McDermot Street.
P.O. BOX 1283.
Rœða Roosevelts.
Roosevelt forseti Bandaríkjanna
flutti hinn fyrsta boðskap sinn til
Bandatíkjaþjóðarinnar I VVashing-
ton þinginu, þegar það kom saman
þann 3. þ. m. í viðurvist mesta
mannfjölda. Iiæðan er talin ágæt
yfirgripsmikil, gætilega hugsuð og
luus við öll öfgafull nýmæli. liæðu-
maður talaði í 2$ kl tíma. Blöðin í
Evrópu, ekki síður en í Bandaríkj-
unum, fara mjög hlýjum orðum um
ræðuna og þykir þeim hinn nýji for-
seti hafa sýnt það, að hann sé vel
vaxinn stöðu sinni. Ágrip ræðunn-
ar er í sfuttu máli það, sem nú skal
greina-
1. Hann ræður þinginu til þess
að athuga gaumgæfilega nanðsynina
á því að útiloka algerlega frá Banda
ríkjunum alla þá menn er þektir eru
að því að vera Anarkistar og legg-
ur það til að þeir, og allir aðrir sem
fylgja þeirri stefnu að brjóta niður
landslög og stjórn og sem réttlæta
morð valdsmanna, séu tafarlaust við
lendingu í þessu landi, sendír aftur
til baka til þess lands, er þeir komu
frá, og að strangt eftirlit sé haft með
öllum þeim Anarkistum, sem núeru
búsettir hér í landi. Anarkista-
stefnuna telur hann synd móti gjör-
völlu mannkyni ogálíturþað skyldu
þjóðanna að skoða hana sem brot á
móti alþjóðalögum á sama hátt og
sjórán eða mannsal. Hann vill láta
þjóðirnar gera bindamii samtök í
þessa átt og telur að þá sé hægra fyr
ir hverja einstaka þjóð að hegna fyr-
ir stjórnleysingja glæpi, heldur en
verið heflr að undaníörnu. Einnig
vill hann láta semja ströng hegning-
arlög móti Jagabrotum þessara
manna
2. Næst taiar hann um vellíðan
ílandinu á yfirstandandi tíma og
segir að framleiðslamagn þjóðarinn-
ar á 8íðari helming 19. aldarinnar
hafi orsakað það, áð þjóðin eigi nú
við byrjun 20. aldarinnar að etja yið
þá örðugleika að hafa eftirlit með of
fjár safni í einstakra manna höndum
Hann telur það ósatt, að eftir því
sem þeir ríku verða ríkari, svo verði
hinir fátæku fátækari. Þvert á
móti segir hann verkalýðinn og
Jiændalýð landsins nú vera miklu
Jietar settan efnalega, heldur en á
nokkrum undangengnum tfma síðan
þjóðin varð til.
3. Forsetinn getur þe3S að það sé
rikjandi skoðun almennings að sarn
vinnnfélög (Trusts) séu að ýmsu
leyti gagnstæð almennings hags-
munum. Þessi skoðun sé ekki
sprottin af öfund eða óvináttu, né
heldur fyrir skort á viðurkeuningu
fyrir nauðsyn á samsafni auðs til
þess að geta framleitt varning í sam-
kepni við aðrar þjóðir. Ekki heldur
sé sú skoðun sprottin af skílnings-
Jeysi á þvi að framleiðslu möguleik
ar landsins séu háðir sífeldum breyt
ingum í Bandaríkjunum, eins og í
öðrum löndum heimsins, eða fyrir
það, að þjóðin skilji ekki að samsafn
auðs sé nauðsynlegt til að fram-
kvæma stórvirki, þegar stórvirkja
sé þörf. En þessi sannfæring sé
bygð á þeirri stefnu að auðsafn ætti
ekki að vera bannað með lögum,
heldur ætti það að'gerast undir um-
sjón stjórnarinnar og innan skyn-
samlegra takmarka, og þetta segir
forsetinn Jað sé samkvæmt sinni
skoðun á málinu. Félög sem starfa
í fleiru en einu ríki ættu að vera
undir umsjón stjórnarinnar og hlýta
þeim takmörkum sem hún kann að
setja, ef, eða þegar hún verður þeBS
vör, að starfsaðferð þeirra kemur í
bága við hagsmuni almennings.
Hann leggur það því til að stjórnin
kynni sér alla starfsaðferð þessara
félaga og geri hana opinbera að
menn séu settir til að hafi eftirlit
með þeím, Eina vissa ráðið segir
hann sé að opinbera fyrir þjóðinni
alla starfsaðferð þessara félága og
bínda hana svo þeim lagaskorðum
sem þjóðin áliti nauðsynlegar. Önn-
ur aðferð til þess að hafa eftirlit með
auðfélögnm sé sú, að mynda nýja
stjórnardeild með nýjum aukaráð-
gjafa, er skuli heita ráðgjafi verzi-
unar og iðnaðar.
4- Samlök vinuufélaga segir hann
að hafi komið, og muni framvegis
koma, miklu góðu til leiðar þegar
þeim sé stjórnað með hyggindum og
starf þeirra sé bnndið við lagaleg
takmörk. En það sé skylda stjórn-
arinnar að sjá um að ailra réttur sé
verndaður.
5. Innflutningalögin þykir for-
setanum ófullkomin. Stjórnleysingj
um og glæpamönnum ætti að banna
landgöngu, og inntaka fólks i land
ið skyldi bundin mentalegum, starfs
og siðgæðislegum skilyrðum.
6. Viðvikjandi tolllögum og vöru
gagnskiftum (Reciprocity) telur
hann að núverandi tolllöggjöf þjóð-
arinnar st' þjóðinni þóknanleg og að
nauðsynlegt sé að halda tollverndar-
stefnunni óbreyttri, en í sambandi
við hana vill hann að Bandaríkin
hafi vörugagnskifti við önnur lönd,
enda sé það eðlilegur fylgisveinn
tollverndar [stefnunnar, en að þau
gagnskiftimegi aldrei koma í bága
við toilverndarstefnuna. en sú stefna
sé að láta tollana á hinum ýmsu
vörutegundum aldrei fara niður úr
þeim mis un sem sé á framleiðslu
ko3tnaðínum í Bandaríkjunum og í
öðrum löndum, því að hagsmunir
verkalýðsins'í landínn [séu og eigi að
vera fyrsta augnamið stjórnarinnar
í öflum stjórnarathöfnum hennar.
Forsetinn heldur því fram að rétt sé
að afnema tollvernd á þeim vörum
eingöngu, sem nú séu framleiddar
undir þeim skilyrðum að þær koma
ekki f samkeppni á heimsmarkaðin-
um við sömu vörutegundir tilbúnar
í öðrum löudum, eða þar sem fram
leiðslufærin og mögnleikarnir séu
svo mikil og sterk, að Jækka megi
verndinafrá því sem verið hafl með-
an verið var að efla iðnað þeirra í
landinu,
7. Peninga styrkleiki þjóðarinn-
ar segir forsetinnað nú sé svo mik-
ili að skuldabréf Bandaríkjanna á
heimsmarkaðinum gangi með hæsta
verði sem nokkurra þjóða skuldabréf
gangi, og að þetta sé að þakka því
að gull sé löglegur gjaldmiðill í
landinu.
8. Akuryrkja hefir tekið miklum
framförum á síðastl. 15 árum og sé
það að þakka viturlegri stjórn og til-
raunum þeim sem stóðugt eru gerð-
ar til þess að reyna ágæti hinna ýmsu
korn, gras og fóður tegunda, svo að
nú sé útfluttur varningur þjóðarinn.
ar af landbúnaðinum orðinn feikna
mikill og inntektir hennar af honum
að sama skapi.
9. Næst er minst á eyjaeignir
Bandaríkjanna, Porto Rico og Cuba.
Framfarir á Porto Rico séu meiri nú
en nokkru sinni fyr, Cuba rauni áður
en þessu þingl sé lokið verða veitt
frjáis og óháð stjóm. Stjórnsemi á
Filip3eyjunum sé betri og hagfeldari
en nokkru sinnj fyr.
10. Um hernaðinn á Filipseyjun-
ura segír forsetinn að hanD sé nú að
eins á móti smá upphlaups og ræn-
ingjaflokkum, sem engan rétt eigi á
sér í augum siðaðra þjoða. Stefna
þjóðarinnar sé að hlynna sem bezt
að öllum friðsömum borgurum á eyj-
unum. en að engin vægð vérði sýnd
þeim sem haida uppi hernaði móti
Bandaríkjunum, svo lengi sem þeir
eiu á vigvellinum. Forsetinn legg-
ur það til að hermáladeildin veiti
viðurkenningu mðnnum þeimaf eyja
þjóðinni, sem hafi haidið trygð við
Bandaríkin og orðið sárir eða lim-
lestir í hernaði til hjálpar þeim. Enn
fremur álítur hann að Bandaríkin
ættu að hlynna að því að iðnaður
verði settur á fót í Filipseyjunum til
þess að þjóðin læri starfsemi og iðju-
semi, það sé fyrsta sporið.tii saunrar
menningar og auðsældar-
11. Næst ráðlagði hann þinginu
að gera ráðstafanir til þess að sjó-
þráður verði lagður til Hawaii-eyj-
unnar, Filipseyja og annara staða í
Asíu. Þetta verk kveður hann svo
bráðnauðsynlegt, að það þoli enga
bið, það sé nauðsynlegt elcki að e:ns
fyrir verzluu landsins, heldur einn-
ig fyrir pólitík og hernaðarstörf rík-
isins.
12. Skipaskurð tíl að tengja Suð-
ur og Norður-Ameriku telur forset-
inn algerlega nauðsynlegt að byggja
tafarlaust og ræður hann þinginu
tíl að leggja fé til þess fyrirtækis.
Samningar hafa veirð gerðir við
brezku stjórnina, sem veiti Banda-
ríkjunum leyfi til að byggja slíkan
skipaskurð á eigin kostnað og að
halda honum við og annast um
hann og hafa öll uroráð yflr honum,
en leyfilegt skuli öðrum þjóðum að
senda verzlunarskip sín um hann,
Þessa samninga kveðst hann mundi
leggja fyrir þingið undirritaða af
báðum málspörtum Bretastjórnar og
Bandaríkjastjórnar.
13. Forsetinn segir að friðarnefnd-
in í Hague hafi viðurkent Monroe
regluna að vera íj samræmi við
skoðanir sínar. Friður geti að eins
haldist, þegar allir málsaðilar séu á-
sáttir um að haida friði. Monroe
reglan hafi það augnamið, að hindra
það að nokk.ur útlend þjóð leggi und-
ir sig nokkurt svæði af landeignum
Ameríku. Munroe reglan bindur
enga þjóð verzlunarlega, þær geta
allar ráðið sínum verzlunarmálum
eins og þær álíta hentast. Hún fer
ekki fram á nein verzlunarleg hlunn-
indi fyrir Bandaríkin við neitt sér-
stakt lýðveldi í Ameríku eða annar-
staðar. 0g við verndum ekkert
slíkt lýðveldi fyrir hegningu frá
öðrum þjóðum mót brotum gegn
þeim, svo framarlega sem enginn
tilraun er gerð til þess að taka iend-
ur þeirra.
Aðferð okkar víð Cuba menn,
er næg sönnun þess, að oss leikur
enginn hugur á að auka lendur vor-
ar á kostnað annara ríkja. Vér ósk-
um samvinnu með þeim. Vér vilj-
um koma í veg Jfyrir að öflugt her-
vald komist á fót í þessu meginlandi.
Þjóðirnar í Ameríku ná tæztum
framíörum með því að þær séu látn-
ar afskiftalausar af öðrum þjóðum.
14. Vér verðum að halda stöðugt
áfram að byggja upp öiiugann sjð-
flota. Ekkert atriði í stefnu vorri er
nauðsynlegra en þetta fyrir framtíð-
arvelferð, heiður og frið þjóðarinnar.
Vér verðum að viðurkenaa að vér
höfum fleirríkja skyldur ekki síður
en fleirríkja réttindi, jafnvel þó vér
drægjum niður fána vorn af Porto
Rico og Filips eyjum og þótt vér á-
kvörðum að byggja ekki skipaskurð-
inn, þá er oss samt nauðsynlegt að
eiga öflugann sjóflota og æfða her-
menn til þess að vernda verzlun
vora á sjónum. Fólk vort ætlar sér
að halda við Monroe regiuna, og að
heimta hlýðni annara þjóða við hana.
Tli þess þurfum vér öflugann her-
flota og hann' er oss hin bezta trygg-
ing fyrir framtíðarfTÍði í þessari
heimsálfu. Það er ónauðsynlegt að
auka landher vorn að svo stöddu,
fram yflr það sem hann nú er, en
þeir sem í honum eru, þurfa að vera
vel æfðir. Enda áleit forsetinn að
hermenn Bandaríkjanna væru eins
færir og hermenn nokkurrar annar-
ar þjóðar i heimi.
15. Forsetinn áleit tíma korainn
til þess, að breyta Indíana lögunum.
Þannig, að þeim sé ekki úthlutuð
viss landsvæði eins og að undan-
förnu, heldur séu þeim veitt heimil-
isréttarlönd eins og hverjum öðrum
borgurum Bandaríkjanna, og að til-
raun sé gerð til þess að fá Indiána
til þess að vinna á löndum sínum
eins og aðrir menn gera. Ekki
heldur megi þeir hafa ótakmakað
leyfi til þess að leigja lönd Bín til
annara, eins sg verið hafi Enn-
fremur skuli heimtað að Indíánar
hlyði sömu giftingarlögum eins og
aðrir borgarar ríkfsins.
16. Næst talar forsetinn um her-
Ieiðangurinn í Kína og telur trygg-
ingu fengna fyrir því, að kristnir
útiendingar fái framvegis að starfa
þar öáreittir. Nokkur fleiri atriði
vora í ræðu forsetans, sem óþarft
er að geta hér um.
Svar til S. V., út af bók bók
anna.
Motto: Hvers vegna sér þú
fiýsina i þíns bróður auga en
tsætir ekki að bjálkanum í
þínu eigin. Jesús Kristur.
Mr. Slgurður Vigfússon! Þú
hefir heldur en ekki rétt úr þér kunn-
ingi í Heimskringlu nr. 6. þ. á. Það
verður naumast annað sagt en að þú
gangir þar andlegan berserksgang
og ein ástæða þín fyrir því virðist
sú að ég ávarpaði þig með skírnar-
nafni—ekki nema það þó, að verða
ær og örvita þótt talað sé til manns
þannig.
Keyndar ætlaði ég að komast
hjá því að þessari “diskussion” yrði
persónnlegar skammir og bríxlyrði,
ég þykist ekkert tilefni hafa geflð
þér til þess, en eðli þitt hefir verið
betur meðtækilegt fyrir þess háttar
bardaga aðferð en skynsamlegar og
rólegar röksemdaieiðslur, og verð ég
því að gjalda líku líkt. Þú hefðir
þó átt að vita að Kristur varar við
þessu er hann segir: “með sama
mæli og þér mælið öðrum mun yður
aftur mælt verða,” en þú þykis
víst ekki skyldugur til að fylgja
kenningn hans í orðum og gerðum
frekar en hverjir aðrir hræsnarar er
játa sig trúa á hann sem æðstu leið-
arstjörnu í kenning og lífi,
Þér er annars undarlega varið,
þú kemur fram sem varnarmaður
biblíunnar en segir þó óþarft af mér
að tala um bókstafstrú. Hvað ert
þú þá að verja ef þú ert ekki að
verja biblíuna með hennar bókstöf-
um? Ef þú viit ekki kannast við að
þú sért bókstafstrúarmaður er eng-
inn annar vegur opinn fyrir þig en
fara í minn ilokk og getum við þá
sæst heilum sáttum.
Skyldi annars ekki þessi svör
þín eiga rót sína að rekja fyrst og
fremst til þess ag þú treystir þér
eigi til að verja mótsagnir ritning-
arinnar og í öðrulagi til þess að þú
flnnur með sjalfum þér að þú hefir
farið með fjarstæður og heimsku, en
hefir ekki siðferðislegt þrek til að
játa það eða þegja, reynir svo að
fara undan f flæmingi og með þeirri
lævísu aðferð er Þú eignar mér villa
sjónir fyrir þekkingarlitlum og ó-
sjálfstæðum lesendum; fyrir öðrum
tekst þér það ekki. I svari mínu
næst á undan gekk ég fram hjá þess-
um vandræða vöflum þínum (að
mestn) því ég vildi halda við þráð-
inn í umræðuefninu. Nú ætla ég að
íhuga Jietur allar greinar þínar, eða
hið athugaverða í þeim og sjá hvert
það sannast ekkí að þú ert sjálíur
sekur í því er þú bríxlar mér um, og
neyðist ég þá til að taka upp orð
rétt nokkrar setningar.
Þá verður fyrst fyrir mér grein,
er þannig hljóðar: “Ruglingur
virðist hafa komið á hugsunina bjá
J. S. þar sem hann tekur dæmi af
fornþjóðunum til að sýna og sanna
að flokkadráttur rísi út at bókstaf
ritningarinnar.” Eg tók ekkert því
líkt dæmi, Eg sagði að eins að
flokkadrátt hefðu fornþjóðirnar
bezt þekt síðan Evrópumenn
smegðu þar inn höfðinu. Þá er að
athuga svar þitt gegn þvf er ég
sagði að Kristúr hefði eigi nefnt á
nafn rafmagn eða gufu. Þú segir:
“Hefði Kristur verið fyrirlesari í
nefndum greinum, hefði hann verið
takmarkaður og kenning hans þvf
eigi haft svo sigurríka ávexti og
hún gerir.” Er þetta ekki ftekar að
svara út í hött, en hrekja með lóg-
iskum rökum? Sér ekki' greind-
ur maður að hugsanrét' tan út af
þessum setningum er. .... i einhver
vill gera gagn heiminum skuli hann
varast að nefna á nafn ákveðnar
gagnlegar vísindagreinir, þvi þá
verði hann takmarkaður og geri
ekki gagn, og allra sízt skuli hann
vera fyrirlesari í þeim. Míkið mátt
þú þykjast af þessari “logik” og
skörpu vörn, Eg benti þér á, að
sagan sanr.aði, að biblían hefði or-
sakað allar hinar blóðugu og voða-
legu ofsóknir móti öllum er vildu
finna upp eitthvað nýtt eða koma
fram með breyttar skoðanir, og
nefndi stjörnufræðingana Galelio og
Bruno, einnig hinar mörgu fórnir
Inquisitaonarinnar eða rannsóknar-
réttarins. Þessu svarar þú þannig:
“Það dugar eigi að vitna í þann
tíma, þá var biblían hlekkjuð í
myrkraklefum og útilokuð frá al-
menningi”. Þetta kann margur að
áiítagóða vðrn, en þú ættir að vita
betur sem segir að sagan sé þitt
sverð og skjöldur. Þú ættir að vita
það, að á þeim tíma réð alþýða engu,
að það voru páfar og byskupar, car-
dinálar, klerkar og dómarar er háðu
ofsóknirnar, og að þeim öllum var
kunnug biblían og bygðu allar sín-
ar gjörðir á orðum hennar og fyrir-
skipunum og það af hjartans sann-
færingu oftast nær.
Á öðrum stað segir þú: “Sag-
an leiðir glögglega í ljós, að það er
einmitt sá kristindómur, er biblían
geymir, er ber I sér meginafl menn-
ingar og framkvæmdar, en eigi sá
kristindómur er katólskan hefur
geymt, að hún segir frá Krists dög-
um og niður fil vorra tíma”. Er
eigi anðfundið, að þótt þú nefnir
kristindóm í báðum málsgreinunumi
að þú vefengir sannleikann hjá þeim
katólsku og að það sé lúterskunni,
en eigi katólskunni að þakka, allar
þær framfarir er þú nefnir og þakk-
ar kristindóminum yfir höfuð. Þeg-
ar nú þess er gætt, að lúterskan
hefst ekki fyr en á 16. öld, þá er
það óhjákvæmileg ályktun af þeirri
röksemdafærslu, að þær 15 aldir hafi
heimurinn ekki verið kristinn. Þú
vilt helzt hlaupa yflr það tímabil,
Því verður þó ekki neitað, að þrátt
fyrir alt mjðalda myrkrið og hjá-
trúna, koma í ljós ýmsar framfarir
og ýms vísindi og listir komust á
furðu hátt stig. Þú ættir að vita
það, sem ert svo hróðugur yfir þekk-
ing þinni á logik, að hún skipar svo
fyrir, að rekja skuli frá hinu ein-
staka til hins almenna, og þá frá
einni setning til hins almenna sem
húa hljóðar uppá. Það heitir á lat-
ínu (inductio). Ég hef einmitt
fylgt þessari reglujvið allar hinar
mörgu og ósamsfæðu athugasemdir
þínar, En af því að þær eru allar
ólógiskar, þá ser þú fyrst hve frá-
munalega vitlausar þær eru þegar
ég hef útfært þær. Þú verður að
gá þessi að þú gefur mér piemiss-
urnar til að leggja út af og er því
ekki mér um að kenna, þótt víðar
sé farið, en rétt er, og langt út frá
því er fyrst var þrætt um. Þegar
maður er í eltingaleik þá ræður sá
eigi ferðinni sem eltir. Þannig hef
ég nú sýnt með ljósum rökum, að ég
hef engar hártoganir brúkað, og er
þér nú óhætt að taka öll orð þín aft-
ur eins og þú lofar í seinustu grein
þinni.
Til þess að sýna Ijóslega hve
langt þú ert nú kominn frá þeim
orðum og setningum er þú barst
ftam í fyrstu grein þir.ni og til að
sýna hvað hneykslaði mig mest þar;
ætla ég að koma me orðréttan lof-
söng þinn um áhrif biblíunnar. Þú
segir: “Hún hefir kent þeim
að frmleiða rafurmagnið, gufuaflið,
hún er frumkvöðullinn að verk-
smiðjunum, járnbrantunum, málþráð
unum, hljóðberunum og í stuttu
máli öilum hinum stórfengilegu
n/rri tíma uppfundingum og fræði-
kerfum”. Hér er bvortveggja gert,
að blanda saman andlegum og lík-
amlegum framförum, (þar sem
minnst er á fræðikerfi) og framborin
hín mesta sögulega lýgi er ég minn-
ist að hafa séð. Ég veit vel eð kat-
ólskir hafa gert ýmsa að dýrðlingum
er voru fantar og fúlmenni, Ti d,
sá ég það í blaði í sumar að búið
væri að gera þá að dýrðlingum er
frömdu ódáðaverkfn á Bartolomeus-
nóttina, eu mótmælendur veit ég
ekki fyr hafa farið svo langt, að
umsnúa svo hinum helga sannleik
sögunnar, að segja biblíunni að
þakka alt það er hún og hennar
fylgifiskar bafa ofsókt og hatað frá
því fyrsta þeir fengu vald og alt
tram á þennan dag, og hafa þó mót-
mælendur margt ódáðaverk unnið
engu síður en katólskir og út yfir alt
tekur að eigna biblfunnt eðakrist
indóminum það sem hann eftir eðli
sínu getur engan þátt átt í, og til
þess að sanna það þarf enga sögu,
aðeins lilvitnanir Krists sjálfs.
Hann segir: “Mitt rfki er ekki af
þe8sum heimi; safnið yður andleg-
um fjársjóðum þeim er hvorki mölur
né rið fær grandað”. Beríð engar
áhyggju fyrir morgundeginum og
margt fleira. Ef þetta sannar eigi
það er ég held frsm en þú mótmæl-
ir nefnilega: Að kristindómurinn
sé eingöngu andlegs og sálarlegs
eðlis en eigi líkamlegs. Þá máeins
segja sólina birtulausa og nóttina
bjartari en daginn. Þá kem ég að
hinni skáldlegu “teoriu” þinni sem
er bygð á þvf er hvorki er hægt að
sanna né ósanna og er svo breið og
óljós að hún ber það méð sér að þar
ert þú að leiða lesendurnar sem lengst
út frá því er þú sagðir í fyrstu.
Þú segir að hið andlega og líkam-
lega fylgist jafnan að, og þó greinir
þú það í sundur sem sýnir að það
geta verið sundarsktlin Fenomen
(tilurðir) ,Þú segir hið andlega sjé
utan að komandi og kallar það sól-
arlíf, er hagi sér líkt og sólargeisl-
arnir. Þá verður manni að spyrja:
Ef kristindómssól er komin utan úr
himingeimnum og sendir geisla í all-
ar áttir jarðarinnar, sem sólin, því
eru ká ekki allir menn kristnir?
einsog alstaðar er jurtalíf og dýra-
líf? og þvf geta menn hætt að vera
kristnir, (n. 1. hætt að trúa á biblí-
una sem guðlegt orð) og þó verið
vísindamenn, heimspekingar og stór-
skáld og að öliu leyti framkvæmdar-
menn og leiðarar, t. d. Huxley,
Spencer, Ibsen, Björnson, Ed.i-
son o. fl.
(Niðurl. næst.)
G-uiseppe Musolino.
Að eins í eitt skifti kom lög-
regluyfirmaður að honu,-i óvörum,
svo hann neyddist til að verja líf
sitt, og þegar hann sá að hann átti
ekkert undanfæri annað en að drepa
þann mann Pletro Ritrovato, þá
gerði hann það, en mjög á móti
vilja sínum, og jafnan sá hann eftir
að hafa verið neyddur til þess.
Enda segir hann i bréfi til vinar
síns í Bandaríkjunum, um lögreglu-
þjóna þá sem sendir voru til að elta
hann uppi:
“Vesalingarnir. Þeir eru neydd-
ir til þess að gera skyldu sína til
þess að geta lifað, og svo er þess að
gæta, að reglur í liðinu eru mjög
strangar, og það er skylda þeirra,
að gegna þeim skipunum sem þeir
fá frá yfirboðurum sínum. Ég sé
altaf eftir að hafa orðið að skjóta
Retrovat3, en ég varð að skjota hann
til að forða lífi minu, annars hefði ég
orðið handtekinn. Ef ég hefði ekki
vægt hermönnum þeim og lögreglu-
þjónum sem settir hafa verið út til
að ná mér, þá mundu fjöllin hér um
kring vera þakin dauðra manna
búkum“.
Allar aðfarir þessa mans í út-
legðinni, benda til þess, að hann er
að flestu leyti als ólfkur almennum
stigamönnuai. Hann hefir næmar
tilfinningar og elskar frelsið og rétt-
lætið umtram alt annað. Hann
hafði verið beittur megnustu rang-
indum, Hann vissi sig saklausan
af þeim glæp, sem hann var sakaður
um, og alt hans eðli snerist um það,
að koma fram maklegum hefndum
á hendur þeim, sem höfðu gert hon-
um rangt til. Til annara bar hann
engan óvildarhug og forðaðist að
gera nokkrum manni rangt, ef mögu-
lega varð hjá því komist. áform
hans var aðeins það, að hefna sín á
þeim öllum, sem höfðu sýnt honum
rangsleitni í málinu og hætta síðan
útlegðinni, búa í friði með írændum
sínum og nágrönnum. Hann rænti
aldrei til arðs fyrir sig, en tók stund-
um frá þeim ríku til þess að útbýta
því meðal fátækra. Þetta jók hon-
um vinsælda meðal landsbúa og
alirei veitti hann áverka öðrum en
þeim, sem höfðu beitt hann rang-
indum eða hann vissi fyrir víst, að
sætu á 3vikráðum við hann. Hann
er maður vel mentaður og stór-mik-
ilhæfur. Ymsar sögur eru sagðar í
ítölskum blöðum um Mussolino og
felustaði hans. Og allar eru þær
meira og minna hjátrúarkendar.
Sum blöðin segja hann búi í hellr-
um, önnur, að liann sofi í graf-
hvelfingum og enn önnur, að hann
hafist við í kjöllurum uadir húsum
vissra þjóðhöfðingja þar í landi, og
enn aðrir að hann búi í skógarrunn-
um á eiðmöikum landsins. Það er
talið víst; að hann hafi ástundum
orðið að leita hælis f skógum og enda
að sofa í hellum þar sem hann vissi
sig óhultan fyrir árásum leitar-
manna. En eins víst þykir það og
að hann hafl mest af útlegðartíma
sínum dvalið í húsum vina sinna,
þar sem engann grunaði hann vera.
Frægur er hann orðinn fyrir hug-
rekki sitt og skjótra undanbragða,
þegar hann var í nauðum staddur.