Heimskringla - 24.07.1902, Qupperneq 2

HEIM8KKINGLA 24. JÚLÍ 1803.
Heimskringla.
PUBLISHBD BY
The Beimskringla News i Fablishiog Co.
Verð blaðsins i CanadaogBtuidar $1.50
um árið (fyrir franri borgað). Sent til
ísland.s (fyrir fraiu borgað af kanpend-
um bUðsins hér) $1.00
Peningar sendist i P. 0. Money Order
Registered Letter eða Express Money
Odrer. Bankaávísanir á aðra banka enf
Winnipeg að eins teknar með affölluin.
B. L. Baldwinmm,
ICdltor k. Manager. ,
Office ; 219 McDermot Street,
P.o. BOX 1*«».
Kol $2.00 Tounið,
Blaðið Tribane flutti nýlega
grein um eldsneytis möguleika Win-
nipegbjpjar, í sambandi við verkfall
kolanámamanna í Pennsylvania, sem
ná hefir staðið yfir í 9—10 vikur og
er líkleg-t að hafa þau áhrif að hækka
verð á kolum um $2.00 tonnið eða
meira, svo að verð Pinnsylvania-
kola verði hér á komandi vetri um
$12.50 hvert ton.
Blaðið undrast yflr því að menn
skuli ekki fyrir þennan tíma hafa
tekið sig saman um að nema kol við
Saskatchewan ána og senda hingað
til bæjarins. Það lítur syo á, að
þegar tillit er tekið til þess að vetr-
ar eru hér langir og kaldir og að
iðnaðarverkstæðin eyða miklum kola
birgðum árlega. Þá mundu ódýr
kol verða til þess að auka iðnað og
ýmsa framleiðslu í bænum.
Kolabirgðir eru svo miklar við
Saskatchewan ána á löngum parti
hennar að þau standa út úr bökkun-
um hér og hvar, svo að menn, sem
búa þar i grendinni, hafa ekki ann-
að fyrir þeim en að hlaða þeim upp
f vagna sína og nota til eldsneytis,
og eru kol þessi sögð að vera af
góðri tegund. Svo er talið að með
vanalegum spaða og höggjárni megi
nema 1 tonn uf þessura kolum fyrir
50 c., birgðiruar eru óþrjótandi og
hægari aðgöngu heldur en jafnvel i
Cape Breton í Nova Scotia. Væri
síðustu daga áhöld notuð við nárna
gröftinn, þá telja námafræðingar víst
að náraako8tnaðuricn á hverju tonni
mundi ekki fara fram úr 15 centum
þegar búið væri að hlaða þeim á
skip á Sasbatchewan ánni;En þaðan
er vatnaleið alt til Winnipeg-borgar.
Flutningurinn á kolunum hingað
gæti ekki orðið mikill, og þó vel sé
lagt í þann kosnað og í allan kostn-
að við námavinnu kolanna og fiutnig
þeirra hingað, þá þyrftu þau ekki
að kosta nieira en $2.00 tonnið hing-
að flutt heim tii manna. Flutning-
ur kofanna frá Battleford til Winni-
peg, er áætlaður 20c. fyrir tonnið,
sem er sama gjald og boigað er fyr-
ir kolaflutning frá ’nafnstfiðunum við
Erie vatn og til Dufuth, sem er svip-
uð vegalengd og frá Battleford til
Winnipeg. Pennsylvaniakol eru
flutt austur að hafi, hlaðin þar á skip
og flutt suður fyrir alla Ameríku og
norður með henni vestanverðri og
svo seld í San Francisco fyrir $10
tonnið. Sömuleiðis eru kol flutt frá
Wales á Englandi suður fyrir Am
eríku og til San Francisco og seld þar
fyrir $0.00 tonnið. En þó að það
kostaði 4 sinnum meira að draga
kolin á flatbátum frá Battleford til
Winnipeg, heldur en það kostar frá
Cleveland til Duluth, þá mundu þau
þóekki kosta nema $1.00 hvert ton
hingað komin. I>eggjum svo annan
dollar á fyrir ágóða og heimflutn
ing í hús manna hér, og þá væru
þau $2.00 tonnið. Svo eru og hin
alþektu Souris koi, sem talin eru all-
góð og talsvert ódýrari en Pennsyl-
vania- kol og má nota í alskyns
ofna og hitavélar. Souris kolafélag
ið hefir gert ráðstafanir til þess að
senda hingað til bæjarins nokkur
þúsund ton af kolum í haust, svo að
fólk þurfi ekki að líða við verðhækk-
un á Pennsylvaniakolunum.
Landlög Canadaríkis taka fram
að rikið hafl fult vald yflr öllum
námalöndum, hvar sem þau flnnist,
og þá einnig að sjálfsfigðu yfir kola
löndum. Það virðist því ekki nema
rétt að fara þess á leit við Dominion
Btjórnina að hún láti sem allra fyrst
fullgera lokurnar f St. Andrews
strengina f Kaaðá og þær umbætur 4
Sascatchewan ánni, sem þurfa til
þess, að hægt sé að flytja kol þaðan
hindrunarlaust til Winnipeg. Það
væri og í fullu samræmi við þjóð-
eig narkenninguna að Ottawastjórnin'
léti á ríkisreikning nema kol við
Saskatchewan ána og seldi svo til
notenda f öllum Vestur Canada.
Ætti það að geta verið góður hagur
hagur fyrir ríkissjóðinn um leið og
komið væri i veg fyrir að hundruð-
um þúsunda doll. væri árlega kastað
í auðmenn BandaríkjaDna til að efla
útlent ríki og iðnað þar, í stað þess
að auka vinuuinarkaðinn heima fyr-
ir og halda vinnulaönunum í Canada.
Þetta atriði og fullkomlega þess veit
að það só athugað.
Jvosningarnar á Isl.
Frá vestur-íslenzku sjónarmiði
eru þær að ýmsu leyti alleinkenni
legar íslands kosningarnar, sem fóiu
fram í sfðastl. mánuði. Endalykt
þeirra er að sönnu eins náttúrleg
eins og hún er skynsamleg, sú, sem
sé, að heimastjórnarflokkurinn bæri
sigur úr býtum og að Valtýsflokkur-
inn biði ósigur. Ekki þó vegna
þess að í Valtýsflokki væri ekki eins
mikilhæflr drengir, eina og f flokki
heimastjórnarmanna, því að mann-
kostum, mentun og vitsmunum voru
mennirnir í báðum flokkum full-
komnir jafningjar, og Valtýsmenn
engu síðri, heldur af hinu, að hin
nýja stjórn í Danmörku bauð íslend-
ingum meira stjórnfrelsi en Dr. Val-
tý, sem myndaði stefnu sína á með
an gamla þrálynda stjórnin sat við
völdin í trássi við öli lög og mann-
réttindi nútíma þjóða, þorði að
vænta eða biðja hana um. Það er
því lítill efi á þvf, að ef gf-mla stjórn-
in hefði setið enn þá við völd í Dan-
mörku, þá hefðu Valtýingar unnið
kosningarnar á Isl. f ár, því að þá
lá beinast við að þiggja það, sem
bezt var í boði f sjálfsstjórnaráttina
samkvæmt Dr. Valtýs stefnu. En
með tilsjón af þeirri breytingu, sem
orðin var í Danmörku og boðum
þeim, sem nýja vinstrimannastjórnin
þar gerði ísl., þá virðist oss það
einkar eðlilegt að úrslit kosninganna
á ísl., það er, fa.ll Valtýsflokksins,
yrðu eins og þau urðu.
En í hinum ýmsu kjördæmum
landsius hafa kosningarnar farið
þannig, að öll ástæða er til að ætla,
að Valtýsflokkurinn að minsta kosti,
hafi verið illa sameinaður og að sum
ir í honum hafl ekki skilið það lög-
mál, sem sigur pólitiskraflokka — að
frá tekinni stefnu þeirra— byggist á.
I Vestmannaeyjum t. d. er
sjálíum foringja annars flokksins,
Dr. Valý sjálfum, algerlega bolað
út úr þinginu, svo þann gæti engin
áhrif haft þar á þjóðmál. Ilann fell-
ur á atkv. sinna eigin vina, í því
kjördæmi, þar sera ekki einu eínasta
atkvæði var kastað á móti stefnu
hans eða þessflokks, sem hann leiddi
í kcsningunum. Ura. Jón Magn-
ússon, sem sótti á móti honum þar
og bar sigur úr býtum, hefir ætíð
verið talinn Valtýsinni, það er
maður gáfaður og drengur bezti.
Hann hafði verið sýslumaður þar í
eyjunum áður en hann varð landrit
arí og vanD sór þá ást og hylli eyja-
búa. Það hefði mátt cetla honum
svo mikið pólitiskt vit og þekkingu
að hann hefði heldu'- sótt 4 móti ein-
hverjum heimastjórnarmanni í ein-
hverju öðru kjördæmi, heldur en
að ráðast á sinn eigin leiðtoga og fella
hann. Svo er og kosning hans frá
kjósendanna bálfu bein vantrausts
yflrlýsing á Dr. Valtý perónulega,
þótt kjósendurnir hafl aðhylts stefnu
hans í heild sinni. Yfirleitt ber
Vestmannaeyjakosningin vott um
það, að Jón hafl verið undir áhrifum
landritaraembættisins, er hann sótti
móti sfnmm eigin leiðtoga í þessari
kosningu.
Einkennilegt er og það flokka
fyrirkomulag, sem augljósf heflr
orðið í sumum þeim kjördæmum,
er senda 2 málsvara á þing. Þar
sem kosnir voru sinn maður af hvor-
um flokki. Það virðist hafa yerið
gert til þess að hver gæti ónýtt ann
ars atkvæði í þinginu, svo að kjör-
dæmið gæti verið sem næst málsvara-
laust, í stjórnarBkrármálinn að minsta
kosti. Það er sýnilega eitthvað
rangt við það fyrirkomulag, sem
framleiðir slfk kosninga afglöp.
Svo má og virðast að þau kjör-
dæmin, sem nú kusu Valtýinga, hafl
með því hafnað, eða viljað hafna,
þeim boðum, sem nýja stjórnin í
Danmörku heflr boðið íslendingum,
en sætt sig betur við betur við það
tyrirkomulag, sem Valtýsfrumv. fór
fram á. Auðvitað er munurinn á
stefnu flokkanna ekki svo afar stór-
vægilegur eftir því, sem vér lítum á
málin. Þar varðar mestu heimilis-
festa hins fyrirhugaða ráðgjafa, og
hún virðist eðlilega eiga að vera 1
höfuðstað landsins. En sé svo að
ráðgjafi þessi skuli kosinn af kon-
ungi og til lífstíðar, þá er hann og
verður sama sem ábyrgðarlaus fyrir
þingi og í virkileikanum, hvað sem
hann kann að verða í orði kveðnu.
Réttast væri að leggja valið í hend-
ur þings og skylda konung til að
staðfesta það val, en binda embættis-
tiðina við vist tímabil, svo að þjóð-
in geti með léttu móti losnað við
þann ráðgjafa sem henni fellur ekki
við, eða ekki rekur embætti sitt sam-
kvæmt óskum hennar, og valið sér
annan í hans stað. í því liggur
hia sanna ábyrgð ráðgjafans gagn-
vart þingi og þjóð, og f því er feng
in hin bezta trygging fyrir því að
hann ræki skyldur stnar samkvæmt
óskum þjóðarinuar, og án slíks fyrir-
koraulags getur ísland aldrei haft
fullkomna sjálfstjórn. Svo þarf og
að fá takmörkun á hinu konunglega
neitunarvaldi. Að því fengnu eru,
eða verða, ísl. sjálfum sér ráðandi,
en ekki fyr.
Eftir þeim fréttum, sem enn þá
eru komnar hingað vestur, verður
ekki annað séð en að sumir þeirra,
sem kosnir hafa verið, hafl náð kjöri
fremur á persónulegum vinsældum
en þvf, að þeir héldi fram nokkrum
ákveðnum skoðunum. Það er sann
gjarnt að ætla að slfkir menn hafi
hugsað að sér að fylgja á þingi þeim
ílokknum sem sterkari reyndist er á
hólminn væri komið. Enda geta
það oft verið mikilhæflr menn, sem
leggja skvnsamlegar tillögur til
þingsins mála þótt þeir hafi ekki
þann kjark að geta verið með minni
hlutanum.
Eitt er það við þessar kosningar,
sem Vestur-fsl . kom nokkuð óvart,
en það var atkv.fjöldi fyrrum ritstj.
Jóns Ólafssonar í Reykjavík. Jón
sótti móti Tryggva Gunnarssyni,
einum mikilhæfasta, þjóðhollasta og
stáldaglegasta manni á Islandi, svo
að fáir hér væntu Jóni sigurs. En
að hann skyldi að eins fá 5 atkv. í,
bæ, sem telur um 7,000 fbúa, það gat
engum til hugárkomið, sem nokkuð
þekkir fortíð Jóns og hæflleika.
þann hæng, að Bandamenn veiða um
langan ókominn tíma að halda við
öflugtím herafla þar á eyjunum, til
þess að alt fari þar ekki aftur f bál
og brand. Þess er opinberlega getið
að sumir leiðtogar eyjaskeggja muni
gera sitt ýtrasta til þess að blása að
nýrri uppreist þar á eyjunum nema
Bandaríkjastjórn friði þá með rífleg-
um peninga upphæðum, sem þeir
kváðu vera fúsir til að þyggja.
Sum blöð Bandaríkjanna eru farin
að minna þjóðina á það að forseti
Diaz I Mexico hafl eitt sinn orðið að
grípa til þeirra óyndisúrræða, til
þess að losast við hóp uppreistar-
manna. að kaupa helflng þeirra til
þess að drepa hinn helfingign. Og
eitt af Bandaríkjblöðunum hefir með
mestu rósemi getið þess til að það
geti komið að þvf að Bandarfkja-
stjórnin verði að viðhafa lík meðöl
til þess að losast algerlega við fram
haldandi ófrið þar á eyjunum. Þetta
er dáiítið grunsamlegt upphaf friðar-
tfmabilsin9, og bendir Ijóslega iil
þe3s að Bandaríkjaherinn hafi ekki
með fjögra ára starfa sínum þar eystra
getað friðað eyjarnar, eins og boð-
skapur forsetans kveður verið hafa,
og ekki I neinni líkingu við það, sem
brezki herinn heflr friðað Suður-
Afríku með þvf í einu að binda
formlegan enda á ófriðinn og um
leið að ávinna sér tiltrú og hlýðni
andstæðinganna. Þess má og geta
að Roosevelt forseti hældi mjög her
Bandaríkjanna, sem barðist á Cuba,
en hann heflr ekki hlaðið neinu hóli
á þá, sem barist hafa á Filipseyjum.
Þvert 4 móti hettr hann rétt nýlega
til neyddur orðið að vfkja einum af
foringjunum þar, JacobH. Smith, frá
embætti, ásamt með valdslegum á
tölum, fyrir dæmafáa harðneskju og
níðingsskap, er hann sýndi í skipun-
um sínum þar eystra. Þar sem hann
lcvaðst enga fanga vilja hafa, en
bauð að “bienna og drepa” alla j'fii
10 ára að aldri. Og þó þeim skip-
unum væ:i ekki hlýtt bókstaflega,
þá var þeim fram fylgt svo ræki-
lega að Bandaríkjaþjóðin hefir tapað
trausti eyjabúa og virðingu þeirra.
Enda er slfkt níðingsboð alveg ó
heyrt 1 nútíma sögu þj iðanna. Það
er fyrir slik afglöp ofstækisfuflra og
blóðþyrstra> valdsmanna, sein Banda
ríkjaþjóðin ðll verður að bera kinn-
roða fyrir öllum mentuðum heimi,
um leið og það fyrirbyggir friðar-
möguleika á eyjunum, nema með
langvarandi hervaldskógun. Það
er og rótgróið þjóðernishatur í hin-
um hvfta ^hlutal’Bandaríkjaþjóðar-
innar "gágnvarr"biökkúmönnum og
þaðjgildir engu síður á Filipseyjum;
og þetta hatur milíi þeirra sigruðu
Glögt verður enn þá ekki séð
hvernig fiokkarnir skiltast á í þingi.
En trúlegt er að Valtýingar verði
þar sem næst 12 að tölu, eða sem
næst 2-5 af neðrideildarmönnum.
Um elrideildarmenn hefir enn þá
engin frétt borist hingað vestur, en
vænta má að þeir að mirista kosti
verði allir heimastjórnarmenn, svo
að báðar þingdeildir verði Dr. Valtý
andsiæðar. Að þjóðin |megi yænta
þess bezta frá þeim mönnum, tem
hún heflr nú valið, éfum vér ekki.
En hins vegar verður því ekki neit-
að að hún heflr hafnað góðurn kröft-
um og mjög míkilhæfum mönnum
þar sem eru Pál! Briem, Hannes
ílafstein, Jón Ólafsson og Dr. Valtý,
því alt eru þetta gáfu- og menta
menn og þjóðhollir, og allir bera
þeir gott skyn á þjóðmál Islands.
Friðurinn áFilips-
cyjum.
Lins og skýrt var frá í Heims-
kringlu nýlega, þá heflr Roosevelt
forseti tilkynt Bandaríkjaþjóðinni að
friður sé kominn á, á Filiyseyjum.
En samt bera blöðin daglegar fréttir
um smá slagi milti eyjabúa og lier-
liðs Bandamanna. Allar fréttir lúta
að því, að eyjabúar hafi enn þá ekki
lagt niður vopn sín þar eystra og að
nokkur hluti þeirra sé enn þá ein-
beittur f því að gera Bandamönnnm
liflð eins leitt og þeim er mögulegt.
Þeir virðast álfta að umskiftin, frá
spánverskri kúgun til amerisks her-
og harðstjórnarvalds, séu ekki ákjós-
anleg. Og þeir sýna það daglega í
verkinu að þeir vinna eamkvæmt
þeirri trú. Það er og nú fullsýnt að
friðurinn svo nefndi hefl í för með sér
og þeirra sigrandi, er lfkiegt að loða
við þar á eyjunum löngu eftir að
friður er kominn á í orði kveðnu.
Ástæðan fyrir þessu er sú að hvíta
hluta þjóðarlnnar er frá barndómi
kent að skoða svertingjana sem ó-
æðri verur og að halda þeim í áþján
með ofbeldi ef nauðsyn krefur. Og
þessi kenning er nú flutt og færð f
framkvæmd þar yfír á eyjununi,
þrátt fyrir það þótt margir af leið-
togum eyjabúa séu gáfaðir og há-
lærðir menn frá beztu háskólum Ev-
rópu. Þetta ofbeldi hinna hvítu týr
anna er dagfega áþreifanlegt í Man
ilaborg í öllu viðsksftalífl og félags-
skap og á þann hátt leistur kínversk-
ur múr milli hinna hvítu og svðrtu
borgara, sem svo blæs æ meira "iið
þjóðhaturs bálinu sem lengra líður.
Stjórnin á ef til vill b&gt með að fá
þetta afiiumið af því að það er rót-
gróið í eðli fólksins og iög og lands-
venjur sníðast að sjálfsögðu sam-
k>æmt þyf. En Bandaríkin gæt.u
vel staðið yið að fara að dæmi Breta
í suður Afríku og*J breyta svo við
Filipseyjamenn að þeir findu sig
undir löguin og landsvenjum jafn-
ingja annara borgara í ríkinu, bæði
lagalega og’félagslega, þá má vænta
ful8 friðar á Filipseyjum,* en tæpast
fyr.
Kyrrahafsferðin.
Eftir B. L. BALD\yiNSON.
(Framh).
Ég get þess hér til leiðbeiníngar,
að þar í Bandarfkjunum jeru menn
sektaðir fyrir að spíta á gangtrað-
ir bæjarins, en út á strætin má
hrækja að ósekju. Sagt varJJ[mér
að aðalgöturnar í Seattle væru
þvegnar með vatnssprautum 2 í
viku. Enda ber bærinn vott um
útvortis hreinlæti íbúanna. Eitt
hvað af Islendingum er f Seattle,
en ógátti ekki kost á að sjá nema
fáa af þeini. Svo búa og einhverj-
ir bændur þar f grendinni, en J>4
gat ég heldur ekki séð.
Eg hafði heyrt að Tacomaborg,
sem stendur við endann á
sundinu, rúmar 30 mílur suður frá
Seattle, væri fagur á að líta, og þvf
langaði mig til að sjá J>á borg. Ég
mætti meðal annara landa f Ball-
ard, gömlum vini, ser._ vann með
mér á gufubátnum Victouia á
Rauðá og Winnipegvatni undir
forustu Capt. Jónasson, fyrir 2Ö ár-
um. Það varCapt. Jóh. Helgason.er
var í Ballard f erindum fyrir félag
það í Seattle, sem hann vimír fyrir.
Eg ságði honum frá fyrirætlun
minni að ferðast til Tacoma og
kvaðst hann mundi þá fylgast með
til að sýna okkur hjónum borgina,
þvi hann var þar knnnugur. End-
irinn á þeirri ferð varð sá, að Jóh.
borgaði allan kostnaðinn, bæði á
gufuskipinu fram og aftur og eins
á gistihúsinu þar. Það var ekki
við það komandi að við fengjum
neitt að borga. Og Irorgina sýndi
hann okkur alla og umhverfis hana
og lét sór að öðru leyti ant um að
skemta okkur sem mezt og bezt.
Tacoma er snotur bær, með yfir
50,000 íbúa. Það er talin mesti
mentabær þar á ströndinni. Járn-
brauta- ogskipastöðvar J>ar er sagt
að liafi kostað um 15 millfónir
dollars. Skipabryggjurnar með
fram ströndinni eru taldar 2 mílur'
á lengd og 150 fet 4 breidd, Þar,
eins og annarsstaðar 4 ströndinni,
er mikil timburgerð. Á síðasta ári
voru J>ar framleidd 212 millfónir
fet af timbri. Verð $17 millíónir.
280 framlerðsluverkssæði af ýms-
um stærðum eru J>ar f borginni og
veita þau vinnu 6500 manna. Auk
timburs vorn þar framleidd yfir
300 millfónir af sedrus þakspæni á
síðastl. ári. Skipaverzjun var þar
í fyrra $33^ millíón. Þar er málm
bræðslustofnun, er framleiddi 4
sama ári $3J millíón. Hveiti var
þar malað fyrir $2 millíónir. Korn-
geymsluhlöður borgarinnar hafa
rúm fyrir 5 millfónir Bush., Alt
er J>ar miklú liæglátara en í
Seattle og meira lfkt borgum í
Austur-Canada. Eins og aðrar
borgir þar á ströndinni stendur
hún f brekku allbrattri, götur eru
breiðar og hreinlegar og margar á-
gætar verzlunar- og privat bygg-
ingar. Lystigarðar bæjarins eru
einkar fagrir og útsýnið |>aðan
yndislega fagurt. Þareru yfir 20
mentastofnanir með nær 200 kénn-
urum og yfir 7000' nemendum.
Verð skólanna er talið $900,000.
Borgin er í stöðugri framför, Á
síðastl. ári voru reistar nýjar bygg-
ingar fyrir $850,000. Skattar eru
nær 3c'.' á dollar.
Fáir Islendingar eru í Tacoma.
Þeir sem ég va’rð var við, eru: Þor-
steinn Borgfjörð, Jón Jónsson,
Jón Baldvinsson, Halldór Hall-
dórsson, allir fjölskyldufeður frá
Selkirk. (luðmundiir Sveinsson
hefir vérið J>ar í 15 ár, og ungur
maður, Helgi Frlmann Helgason.
Þar er og Bertel Högni Gunnlaúgs
son málfræðingur. Ég gerði tvær
tilraunir til að sjá hann, en hann
var fjárverandi í hvortveggja skift-
ið. ísl. frá Selkirk em allir ný-
komnir J>angað vestur og því ekki
búnir að búa um sig. Þó "voru
þeir allir f góðúm húsum ogjhöfðu
laglega muni innanstokks. Þeir
vinna allir við timbur. 'Þorsteinn
Borgfjörð hefir $14 um vikuna og
frían eldivið. Hann er vökumað-
ur yfir timburmillu. Hann er vel
ánægður að vera þangað komiun,
og sama er að segja um liina. lJón
Baldvinsson hefir $12 á viku. í
húsi hans mætti ég Helga Frfman.
Hann bauð okkur hjónum á leik-
húsið um kveldið og þáðum við
J>að boð. Helgi lætur vel af hag
sfnum. Hann hefir stöðuga at-
vinnu. Mér kom borg þessi vel
fyrir sjónir og vel get óg trúað þvf,
að þangað sæki ísl. framvegis ekki
síður en til annara staða þar á
ströndinni. Það er hæglætis svip-
ur [>ar yfir öllu og einkar alúðlegt
fólk. Húsaleiga er J>ar að mun ó-
dýrari en í Seattle.
í bænum fundum við stúlkueina
nýlega komna frá íslandi. Hún
heitir Þuríður Kristjánsdóttir, frá
Nesi í Selvogi f Árnessýslu. Hún
kvaðst hafa fengið 18 kr. í árskaup
á íslandi fyrir algeng vinnukonu
störf. Ennúíærhún $1,25 ádag
f Tacoma, við að straua föt.—
Fjögra daga kaup hennar þar er
hærra en 365 daga launin á föður-
landinu. Hún kvaðst ekki fara til
Islands aftur, J>ó hún ætti kost á
þvf.*
Við dvöldum að eins 1 nótt og
part úr tveimur dögum J>ar í bæn-
um og héldurn svo áfram ferðinni
þaðan til Seattle, og fórum þaðan
samclægurs til Whatcom, yfir 100
mflur norður frá Tacoma og korn-
um þar næsta morgun kl. 8.
Whatcom er laglegur bær með
7000 fbúum, Hann stendur við
innri endann á Bellingham-vfk-
inni á h&um bakka um 100 fet yfir
sjávarmál. Bæjarstæðið er að
mestu slétt, strætin breið og bygg-
ingar margar ágætar. og útsýnið
ið fegursta, en alt virtist mér J>ar
fremur hægfara og ólfkt mjög
fleygingsliraða J>eim, sem var á
öllu f Seattle og Ballard. Þó er
framför nokkur í bænum og tals-
vert af góðum byggingum var þar
í smfðum. Landið umhverfis borg
ina er sagt að sé mjög frjósamt, og
yfirleitt er landið í Whatcom
County talið hið bezta, sem fáan-
legt er f öllu Washingten rfkinu.
Af hálendinu virðast eyjarnar úti
í sundinu með fjöllin f fjarska
meira líkt íslenzkri náttúrufegurð,
en flest annað ér ég hefi söð; að
eins er útsjón þar enn þá fegurri,
en ég hefi séð á Islandi, og hefi ég
þó komið í allar sýslur landsins
og ferðast um flestar þeirra.
Járnbrauta samband frá What-
com til umheimsins er ágætt. 12
jámbraUta lestir ganga J>ar daglega
um bœinn. Aðalatvinnuvegir fólks
í bæ þessum er timburframleiðsla,
J>ví sögunarmillur eru þar stórar
og í öllu Whatcom héraðinu eru
68 slfkar millur, sem daglega fram-
leiða nær 400,000 fet af ágætu
timbri og ’ö^ millfón af J>akspæni.
Við ^þær liafa nær 2000 nianna
stöðugá atvinnu Þar er og nokk-
ur skipagerð, múrsteinsgerð, stein-
tak, járnsteypuverkstæði, ölgerð o.
fl. J>. h. Skattar era afar háir í
Whatcombæ, nær 5c. á hvert doll-
ars virði f eignunl manna föstum
oglausum. Þó er $300 lausafjár-
eign manna undanþegin skatt-
greiðslu. Auk þessara afarháu
skatta yerða fasteigna eigendur að
borga í e i n n i upphæð fyrir allar
umbætur, sem liærinn lætur gera
4 bæjarlóðum eða uinhverfis J>œr,
Annars eru eignirnar seldar fyrir
umliótaskuldinni. I canadiskmn
bæjum eru slfkar umbætur borgað-
ar af gjaldjægnum í árlegum af-
borgunum á 11 til 15 ára timabili.
Skipahöfn er stór og ágæt við
bæinn og bryggjur með þeim
stærstu, er ég sá á ströndinni.—
—Þessar ísl. fjölskyldur eru f bæn-
um, eða öllu heldur f flæðarmálinu
undir bakkanum við utanverðan
bæinn: Þórður Jóhannesson (frá
Rauðkollsstöðum), Gruðmundur
Bjarnason (úr Árness/sln), Bjami
Gfslason, Loftur Guðmundsson,
Guðmundur Gfslason (frá t->áur-
um), Þórarinn Gfslason, Guðm.
Þorsteinsson (einbúi), Ólafur Þor-
kelsson (einbúi), Mrs Þurfður Þor-
kelsson (einbúí), Mrs Helga John-
son og Mrs Anna Sveinson, sem
þar hefir verið í sfðastl. 14 ár. Hin-
ir hafa flestir verið var að eins fá
ár. Alt [>etta fólk hefir bygt hús
sfn J>ar á mölinni, að mestu úr
rekavið, sem skolast upp að fjör-
unni, og eldivið fá J>eir allan ókeyp
is fluttan af sjónum upp að húsun-
um. Þeir búa [>vf leigufrítt, skatt-
frítt, eldiviðar- og vatnsfrftt, og
má telja J>að alt stór hlynnindi,
Vinnu hafa húsráðendur ýmist á
sögunarmillu, sem er rétt hjá hús-
um þeirra eða uppi f bænum við
byggingar og önnur störf. Kaup-
gjald er J>ar lægst $1,75 á dag. En
ekki er atvinna [>essi stöðug, og
svo var mér sagt að æði margir
iðjuleysis dagar teldust þar áári
hverju, og ekki létu sumir þessara
manna neitt vel af hag sfnum og
voru þeir f þvf undantekning allra
annara ísl. þar vestra. En svo
virtist mör [>ó sem fólk J>etta bjarg
aðist allvel, þótt ekki létuþeir
mikið af gróðanum. og hafa J>ó
sumir þeirra þungar fjölskyldur