Heimskringla - 28.08.1902, Blaðsíða 3

HEIM8KRIN GLA 28. ÁGÚ8T 1SK)2.
SERSTÖK KJÖRKAUP
U u 60 k&rlmanna alfHtnaðir úr beztu ull og vel gerðir með góðu
fóðri, veniuleiít ve'ð er $16.50 en til að losa þess-r fatnaði frá. eru
þeír nú seld r á § 1 Jí OO. Koinið strax sem þmfið «ð fá iróð fðt
E nniR er nón til *f Tw;ed fötum; venjnleua seld fyrir $8 CK*. $9 00
ok »1 00; nú á Si5 50 — ÁiíHetir hattar fyrir t$ I 50, Nýjir Fedora
h ittar «11.85. «i| 50 ok npp í #5 OO
Nýjar skyi tui or h ilsbðnd —Biair Serjre fatnaði' einuntris «>0 OO,
ámet teK'md.—Sérstakur afsláttnr Refinn á drengja og baruafötum
þenna mánuð.—Það margborgar sig að sjá okkur í
PAL4CE CLOTHIXG STOKG - 485 Jlain St.
G. C. LONG.
■, - ;
lenzku máli hör vestan hafs. Verð-
ið er svo sem ekkert, að eins lOc.
í bækling þessum eru: “Vatnsþró-
in“, eftir Edwarrl Bellamy, “Miið-
urinn og vélin“, eftir R. G. Inger-
soll og “Brot úr sögu“ eftir Sig.
Júl. Jóhannesson. Og allra síðast
er stefnuskrá Jafnaðarmannafél.
Ritgerðin: “Vatnsþróin“ lysir svo
aðdáanlega þessu seigdrepandi afli
í heiminum, sem heitir: Auð-
v a 1 d. Það er vatnsskortur f land-
inu og menn eru fengnir, hvaðan-
æfa, til þess að bjarga í þessum
vandrœðum, fengnir í nafni guðs
og þjóðar, til þess að afla vatns,
svo að fólkið déyi ekki úr þorsta.
Svo er uppi fótur og fit og menn
faca að vinna og vinna svo vel, að
út úr kerinu flýtur. Kaup þeirra
er e i nn peningur; eh svo verða
þeir að borga t v o peninga fyrir
vatn það úr kerinu, sem þeir fyltu,
er þeir þurfa handa sér. Og svo
þetta gullfagra orð, eða hitt held-
ur: “Farðu, það flýtur út úr ker-
inu. Viðhöfumenga vinnu fyrir
þig, fyrr en við erum búnir að
selja úr kerinu—úr vatnsþrónpi.
Þetta er svo aðdáanlega, hugsunar-
fræðfslega rétt sögð saga anðkýf-
inganna. Tökum dæmin, sem ná-
lægt okkur Islendingum liggur.
Islendingar veiða fisk í Winnipeg-
vatnit. — Sumir veiða beint fyrir
auðfélög, fyrir umsamið kaup um
mánuðinn, eins lágt, eins og mest
má vera, en von um langa vinnu.
Nú fiskast velog allir, sem á fiski-
djúpið halda, óska, að árangurinn
sé sem mestur, bæði hús bændur og
verkamenn. En alt í einu kem-
ur boð frá hærri stað: “Hættið að
vinna piltar! Nú erum við búnir
að fá nógan fisk; nú eru íshúsin
okkar full”. Mennirnir verða að
hlýða. Þeir fara heim til sfn vinnu-
lausfr, löngu fyrir Þann tíma, er
þeir hugðu, að hafa vinnuna áfram.
Fjölskyldan heima hefir orðið að
taka alla sína lffsbjörg hjá auðkýf-
ingunum f von um, að geta borgað
það með einhverju af launum
mannsins. Svo i*r atvinnan mist
að hálfnuðum tfma, einmitt af því,
að svo vel fiskaðist—að út úr flóði,
Aðrir fiska fyrir eigin reikning og
taka að láni vergögn og útgerð
alla lijá auðkýfingunum. Og þeir
fara þó enn þá ver. Þvf Jað þegar
auðvaldið sér, að nú er kominn svo
mikill fiskur, að skuldin er borg-
uð, þá segja þeir: “Hættið! Við
þurfum ekki meira. Nú flóir út
úr“. Mennirnir verða að hætta og
fara frá góðum afla, af þvf, að nú
“flóir út úr“ hjá þeim einu, sem
fiskinn kaupa.
Auðvaldið græðir stórfé, verka-
mennimir lifa í öngum sínum við
fátækt, einmitt ]>ær hendurnar,
sem unnu fyrir auð hinna rfku.
Þetta er hin daglega og jafnframt
grátlega raunasaga. Það er þessi
saga, sem “Vatns]>róin“ segir svo
vel frá.
Þegar svo lýðurinn sér, að svona
er með sig farið, þá rfsa upp meðal
fólksins menn, sem eru kallaðir
æsingamenn, eða sk rflshöfð-
i n g j a r, er einum mentamannin-
um vestur-íslenzka varð að orði, að
kalla þá f fyrra vetur. Auðmenn
rfsa á móti þeim, telja [>á óalandi
og óferjandi, en þar kemur að, að
þeir frelsa fólkið, koma þvf til að
vakna til meðvitundar um það
undraafl, er það hefir f sjálfu sér
fólgið, ogréttlát samvinna
heitir,—og landi og lyð er bjargað.
“Maðurinn og vélin“ er lfks efn-
is og snildarlegaritað. -bókstaflegt
meistara stykki. Kærleiks]x>stul-
inn Ingersoll fer þar vel fram úr
ermum. Það er uppálialdspró-
gram þessa góða manns, þessa
mannvinar, sem bann setur svo
fagurlega og viðkvæmnislega fram
i þessari stuttu ritgerð: það er
mannkærleikinn og rétt-
1 æ t i ð. Það ‘er í raun réttri ekk-
ert annað en liinn sanni kristin-
dómur, sem Kristur prédikaði, en
sem mennirnir hafa aflagað. All-
ir menn eru menn, allir menn eru
jafnir, allir fingur eru jafnir þegar
f lófann kemur og allir hafa sama
rétt til lffsins. Það er ómannlegt,
að skoða bróður sinn sem eina
tönn f vélinni sinni. Þegar vélin
stöðvast, þá er hann vinnnlaus—
matarlaus. Er það gilt lögmál, er
vinnumaðurinn verði að hlýða,
að hann skuli vinna baki brotnu í
dag, að eins í þvf skyni, að hann
geti keyþt sér nægilegt viðurværi á
morgun, til þess hann hnigi ekki
niður við vinnu sína örmagna af
hungri ? Er það eina vonin, sem
hann hefir le yfi til að ala f brjóst
sé,—það og að — deyja. Auð-
mennirnir mega mynda félagsskap.
Verkamenuirnir mega það ekki.
Þegar ríkismenn mynda félag, er
það kallað skynsamleg samtök.
En geri fátæklingar þetta, er það
nefnt “samsæri“. Ef fátækir
menn vinna í einingn, er það nefnt
“skrflsháttur“. Með öðrum orð-
um: Bpp með auðmanna-vélina !
Niðurmeð allar tannirnar !
Röttílega og spaklega sagt af
ganila Bóla-Hjálmari:
Ríkur búri’ ef einhver er,
—illa ináské þveginn—
höfðingjar við sfðu sér
setja ’ann hægra megin.
Fátækur með föla kfnn
fær það eftirlæti:
I hlé við einhvem hlandkoppinn
honum er ætlað sæti.
Þetta er sama hugsunin og hjá
Ingersoll og svo þetta# fornsagða:
Réttlætið upphéfurfólk-
ið.
Síðasta greininf ritinu er: “Brot
úr sögu“. Þeð er raunasaga, en
sönn þó; sagan um prédikun kær-
leika og miskunar á aðra hliðina,
en um kærleiksleysi og miskunar-
leysi a hina. Dálftið minnir þetta
sögubrot mig á raunasöguna henn-
ar Onnu frá Hrauni f “Kærleiks-
heimilinu“ hans Gests sál. Páls-
sonar. En sagan er jafngóð og
j afn sönn fyrir þvf.
Að öllu leyti hefir Jafnaðar-
mannafélagið farið hér sómasam-
lega og myndarlega á stað. Haldi
það að eins áfram sömu stefnu.
Og um leið og ég vildi óska, að
>etta kver kæmist inn á hvert ísl.
íeimlli, þá get ég sannfært alla
um það, að sannarlega kristileg
bók er þá kominn inn á heimilið;
bók, sem prédikar réttlæti og
mannkærleika.
ÍSOLFUR.
THOMAS
131 BANNATYNE AVE-
head quarters for
BLACK,
WINNIPEG MAN
Metal/ic Roofing Siding
and Sei/ing Plates.
Vér höfum allskyns birgöir af málra-skrautskífum til að þekja !oft og veggi
húsa. utan og innan.
Jafnaðarreikningur íslendingadagsins 1902.
TEKJUR:
Gefið f verlaunum................... $ 309.75
Inngangseyrir......................... 195.60
Hluttiikueyrir.......................... 8.75
V eitingaleyfi......................... 18.85
------ $ 532.95
í sjóði frá fyrra ári........................ 108.86
$ 641.81
ÚTGJÖLD:
Veitt verðlaun...................... $ 309.75
Hornleikendaflokkur.................... 69.00
Prentun og aúglýsingar................. 48.30
Garðleiga.............................. 29,34
Ræðu]iallur............................ 6.00
Flagg og einkenni...................... 14.00
Gæzlumenn (laun)........................ 4.50
Aðgöngumiðasalar (laun)................. 6.00
Verðlaunasöfnun (laun)................. 24.00
Fyrir að stýra dansinum................. 3.00
Húsaleiga (fyrir aðal fund)............. 3.00
Kostnaður við að hafa heitt vatn........ 6.00
Ýmislegur kostnaður..................... 8.20
------ $ 531.09
í sjóði eru.................................. 110.72
$ 641.81
Eignir dagsins, flagg, einkenni, ritföng o. fl.,
hafa aukist um $20.00.
“Flor de Albani.”
NÝIR VINDLAR
) Vel tilbúnir, ljúfir og heilsustyrkj-
andi, úr Havanblöðutu og Sumatra-
umbúðum.—Allir vel þektir kaup-
menn hafa þá til sölu. Prófið þessa
ágætu vindla.
WESTERN CIGAR FACTORY
Tlio. I.eo. eigandl. WI.N M .1. L’iX>

Uppskeru-vinnendur.
ADVOEUNT TIL ~R y^FlTsTTÝ A
-----álP-----
Akuryrkjudeild fylkisstjórnarinnar hefir sent uppskerufregnritum sfnum
eftirfyljandi spurningu :
“Hve marga kaupamenn þarfnast bændur í þínu “Township” yflr
uppskerutímann” ? Svörin eru nú sem óðast að koma. Til staðfestirgar
þeim svöruni þá er nú verið að senda eyðublöð til alira yagnstöðva um-
boðsmanna í fylkinu, til uppfyilingar af bændum.
FREKARI RÁÐSTAFANIR FRÁ BÆNDANNA HÁLFU
ERU NÚ NAUÐSYNLEGAR.
Stjórnardeildin og járnbrautafélögin munu gera alt, sem mögulegt er,
til þess að útvega kaupamenn, eins og að undantörnu. Þessir menn
verða fyrst fiuttir til Winnipeg frá austurhéruðunum fyrir $10.00 og frí
ferð frá Winnipeg til hvers þess staðar í fvlkinu, sem vinna skal í. Á-
byrgðin á því að ráða þessa menn í Winnipeg er lögð á bændurna sem
þurfa kaupamenn. Bændur ættu því tafarlaust að halda opinbera fundi I
bvgðarlögum sfnum, sem næst járnbrautarstöðvum, og velja sendimenn
til að koma til Winnipeg og ráða mennina. Bændur sem þannig senda
menn ættu að skjóta saman í ferðakostnað þeirra ($1.00 frá hverjum mun
nægja) sem sendir eru, og sendimenn ættu að koma til Winnipeg einum
degi áður en mennirnir koma að austan. Bændur ættu að útbúa sendi-
menn sína með greinilegar skýrslur um hve marga menn þeir þurfa og
hvaða kaup þeim verði borsjað. Tveir kaupamanna hópar eru þegar
fengnir, og fer sá (yrri frá Toronto þann 19. Ágúst en hinn síðari 9. Sept-
ember. Akuryrkjudeildin mælist til til þess að sendimenn frá hinum
ýmsu stöðum fylkisins gefl sig fram á akuryrkjudeiidar skrifstofu fylkis-
stjórnarinnar og skýri þar frá nöfnum sfnum og hve marga menn þeir
þurfi að ráða í uppskeruvinnu, og að þetta sé gert iyrir 19. Ágúst. Sendi-
menn verða og að enkurtaka þetta verk sitt þremur vikum síðar til þess
að fá merin til að “stakka'’ og þreskja hveitið. Þetta er sú eina að-
vörun, sem bændum verður gefln um það hvað þeir verða að gera til þess
að fá mannhjálpina. Ef bændur í einhverju héraði vanrækja að sinna
þessu, þá er ábyrgðin þeirra ef þeir fá ekki næga vinnuhjálp. Sendi-
menn til Winnipeg eru vinsamlega beðnir að snúa sér tii J. J. Golden 4
akuryrkju- og vinnuskrifstofu stjórnarinnar 617 Main St. Winnipeg.
HUQH McKELLAR,
SKRIFSTOFUSTJÓRI AIiURYRKJU OG INNFLUTNINGADEILDARINNAR.
THE HECLA
eru beztu, ódýrustu ogeyðsluminstn
hitunarvélar sem gerðar eru þ»r
gefa mestan hita með minstnm
eldivið. Eru bygðar til að endast
og vandalaust að fara með þser.
Fóðursuðu katlar fvrir bændur
gerðir úr bezta járni eða stáli, ein-
mitt það sem þér þarfnist. Bið.Ið
árnvörusala yðar um þá, peir selj*
aJlír vörur vorar.
CLARE BRO’S & Co.
gML'erksmidjur: Winnípe^
.--fpRF.STON, ONT. Box 1406.
196 Mi. Potter frá l’exas Mr. Potter frá Texas 197 200 Mr. Potter frá Texas Mr. Pottei frá Texas 198
yfirum, og þá prófum við betur þessar skugga
myndanir, við að minsta kosti, lafði Sarah”.
Síðan er hann að reyna að segja ýms gam-
anyrði og fyodni um ástadaður og þessháttar,
með fleiru. Þetta trerði lafði Sarah Annerley
hálfæsta, en Ethel blóðroðnaði, en Errol lang-
aði til að brjóta sundur hausinn á honum. Svo
fór hann og söng í sama tón og hann talaði á
meðan hann reri ofanGrand Canal, og stefndi
á hina undra fögru Santa Maria della 8Hlute-
kyrkju. sem glansaði { tunglsljósinu eins og
hvitar koralhaliir.
Eftir íáeinar minútur vcru þau öll komin
inn i húsið, og leið þeim þá auðsjáanlega miklu
betur, Errol og Ethel, þegar ungfrú Potter leit
framan í lafði Saiah Annerley, þá varð henni
hálf bylt við, því hún sá einhverja óþekta til-
finningu málaða i svip hennar. sem hún hafði
aldrei áður sóð. Þetta var ekki undravert, þvi
andinn hafði skotið henni i brjóst nýjustu, sið-
ustu og auðvirðilegustu uppgötvun afbrýðinnar.
og það sem meira var, að þessi kona hafði verið
góð og göfug og inndæl kona fram á þenna dag,
en nú virtist svipur hennar staðfesta að hún
mundi leiðast af innblæstri verri tilfinninga, og
neyta allra bragða móti Ethel, keppinaut sín-
um.
Dagarnir liðu fljótt og voru skemtilegir þeim
Errol og Ethel. en hamingjan góða, — það var
þvert á móti með lafði Sarah Annerley, Hún
barðist við örlög sín, og gekk illa.
Margir spila mæta vel, þegar þeir spila að
gamni sínu, en fáir þegar þeir spila um pen-
inga. Eins er það i spil&mensku lifsins. Oft
titrar hönd skotmannsins, þegar líf hans er
komið undir því að hann hitti. og oft fellur þaul
æfður hermaður fyrir skoti viðvanings i einvigi.
Og svo var þvi varið með lafði Sarah Annerley.
Hún hafði oft sigrað á lifsleiðinni. En nú vat
hún of afbrýðissöm og taugaslöpp til þess að
vinna. Hún var ekki nógu slæg i þessum við-
skiftum, svo viðvauingurinn bar hærri hlut en
hún.
Ungfrú Ethel, sem ekki hafði stúdérað ásta-
mál, vann sigur auðveldlega i þessum bardaga,
um hjarta Errols, þótt hún ætti við konu með
meiri reynd, vitrari og árvakrari en hún var
sjálf, og með þroskaðri fegurð. En svo kornst
þessi barátta á hærsta stig; teningunum var
kastað.-----
Það var í Októbermánuði. Sá dagur hafði
verið eins og haustdagar eru venjulega á norður-
Ítalíu. Þessir fjórmenningar, eins og þetta fólk
var vant að kalla sig, höfðu leigt sér báta, til
þess að fara í búðir, að skoða varning. Þau
sigldu eftir vatnsstrætunum, sem umgirt voru
af gömlum stórhýsum. sem nýi tíminn er að
sópa og prýða, en fær þó aldrei af þeim sópað
fyrri alda tákn og útlit. Lafði Sarah Annerle.v
hafðiekki kjark í sér til að fara með þeim. Hún
sat alein heima. þar til Van Cott kom að þylja
fréttirnar að vanda.
"Hver árinn!” hrópaði hann. “Ég hefi loks
séð þau út. Á-tralíumaðurinn er búinn að
krækja í litlu stelpuna. Þegar ég var hér á
millum húsa, þar sem er næstum eins dimt og
þrjú lánsöm hjónaefni, þrjár hjónavigslur i
senn.—Þrjár--------”.
Hér hætti hann, og kom næ;tum hræðslu-
svip ir á hann allan. Hún stóð á fætur, og stóð
fyrir framan hann, eins og tígris /nja, en töfr-
andi fögur, sem dis eða gyðja, Hún náði loks
málinu og mælti með fyrirlitningu og gremja:
"Þú skalt ekki voga þér,—þú vogar ekki-----------’.
‘ Eg ég. svo sem ég lifi, þá meina ég þetta.
Þú brágst hvergi nærri svoaa illa við þegar ég
talfærði þetta við þig. Láttu ekki svona, láttu
ekki svona Þú ert að draga allan hug úr mér,
líkt og lafði Macbeth. Þú hræðir hvern einasta
mann með þessum svip.—Ó. ó! hjálp!’ Því
Sara var næstum að k&fna af bræði og hjarta-
sorg.
En hún áttaði sig dálítið begar hrœðslas: og
skelfingic kom á Van Cott, og sagði siðan með
köldustu fyrirlitningu, “Þeyiðu! Þúert ekki
einu sinni verður þess. að ég reiðist þér. Eg
ætla að gefa þér dálitla upplýsingu, herra Van
Cott, þegnr ég er búi i að ueita að giftast þér,
þrisvar sinnum, þá stryka ég nafn þitt af heim-
sókuarlistanum mínum”.
“Ó. þérerekki alvara!” mælti hann með
hrygðarsvip, því að vera gestur hjá lafði Sarah
Annerley, var að öllu leyti pægilegt fyrir unga
menn er v ldu standa hátt í félagslífinu hjá höfð-
ingj&stéttinni. En svo er eins og honum ditti
ákaflega gott ráðíbug, og mælti hreykinn.
* Eg hefi þó ekki útstrykað þitt nafn af mfnum
heimsókDarlista. þrátt fyrir alt.—Sé þig á morg-
un áhrærandi alt og alt--------”.
mestu rólegheitum. Hann var að hugsa um
þenua Potter og föðurlegan úrskurð frá haas
heudi, eu gleymdi honum þó Hjótlega úr sögunni,
— hugsanir haus vöfðust allar um dótturina.
’ Eg—ég var næstum þvi búinn að kaupa
koss af henni”, mælti hann þrunginn dreymandi
endarnninningu. Hann sýndist alt i eiuu
m'ina eftir einhverju nýju í sögunni. Hann
hrópaði app yfir sig og mælti: ‘ Svei mér sem
hún elskar mig ekki, Sú elskuverðasta, inndæl-
asta og stóiættaðasta stúlka. sem til er í heim-
inum, hún, hún elskar mig !”
Um leið og hún gekk í burtu, mælti hún
með æðisþykkju við sjálfa sig: “Höfðingborinn
Ef hann hefði h&ft vit á að tala ekki á þessa
leið, þá má vera að ég hefði leyft honum að
kyssa mig. Höfðingættuð, aðalborin.—það eru
orð sem ætla að gera út af við mig i þessum
heimi”,
Þessi orð heunar hðfðu við nokkuð að styðj-
ast. Látbragð hennar og fegurð var í samræmi
við göfugleika, og öll framkoma hennar og
stefna trúverðug og sjálfstæð, og s&mhljóða
tima og nýjari tizku, og það svo greinilega, að
allar höfðingja félags einingarnar i Evrópu skoð-
uðu hana sem sanna fyrirmynd að öllu leyti.
Höfðingj&stéttin áleit hana höfðingborna i fylsta
máta, og komin af þeim ættbálki lið fyrir lið.
Heldra fólkið sem þekti hana og dáðist að henni,
óskaði &f öliu hjarta að fá að sjá þá foreldra, sem
ættu aðra eins dóttur, og hún var skoðuð. auð-
vitað til að geta felt einhvern dóm um þau
líka.------