Heimskringla - 04.12.1902, Blaðsíða 3

HEIM8K.KINGLA 4. DESEMBER 1S02.
fara að verða nokkað n&tengdar
okkur Vestur-íslending;um. Jæja,
fyrir þenna heiður m& hver sem vill
þakka þeim góða manni. Mitt þakk-
læti yrði svo lítils virði' að ég vil
«kki setja það hér niður.
“Öllum skilst hvílíkur gróði það
væri að eiga margt af svona sögum
& voru mftli” o. s. fiv. segja “Alda-
mót”. Þetta hefði ég samþykt ef
Vonir hefðu verið undanskildar, því
hinar sögur E. H. eru ljómandi
góðar og eiga heima í lífi og til-
veru þjóðarinnar. En vonir eiga
hvergi heima nema í óskapnaðinum
fyrir utan andrfimsloft allrar lifstil-
veru, alveg einsog trúm&labækling-
arnir hans Einars míns Jochumsonar,
-og enginn meiri gróði í Vonum en
þeim, nema fyrir þá menn sem gera
sig ánægða með ljóta mynd i fal-
legri umgerð eða lélega bók í gyltu
aniði.
Ég hef oft hugsað um það hven-
ig f ósköpunum hefir & því staðið
þegar Einar tók efnið út í Vonir
sínar. Hann hefir hlotið að vera
f&rveikur og niðurbrotinn af von
brigðum og hugarangri, eða blind-
fullur. Ég er ekki skáld eða gáfu-
maður, en ég fmynda mér að hver
maður, sem ætlar að semja sögu,
verði að taka m&ttarviðina fyrst,
reisa upp í huga sínum grindina, og
lftta svo skáldgáfuna byggja utanum.
Og hverjir eru svo m&ttarviðirnir,
sem allur þungi sögunnar byggist á?
Það er Ólafur, sem hvorki er blóð
né mergur í til s&lar eða líkama, og
stúlkan hans, sem ekkert hefir til
jsfns ftgætis nema svik og lausung.
tSlík mistök af snillingi eins og E. H.
er í raun og sannleika algerlega ó-
skiljanleg. Og hvað getur hann
svo gert við þessar skepnur? Hann
-dandalast með þær þriggja viknatíma
úr allri lífsleið þeirra, innlokaðar í
sama sem griparétt. Þar sem enginn
möguleiki er til þess að hann geti
viist bart eða lent í neinum æfintýr-
um. Og herðir sig svo alt sem lffið
•orkar að kornast til Winnipeg. En
avo þegar þangað kemur, ja, þ& fer
nú að vandast leikurinn, þ& fyrst
rekur hann sig á þann sannleika
*em hvert einasta mansbarn hér
yeit og þekkir, það, að slfkt rusl
sem þetta, er hann flutti, er hér vita
handónýtt. Og hvað gerir hann
svo? Hann lætur stúlkuna hverfa í
stóru mannlffsmóðuna; ekki eins og
hreínann silfurtærann dropa úr ís-
lenzkri uppsprettulind, til þess að
bæta bragðið f kringum sig, þó f
sm&um stfl væri, og lfka hefði verið
fagurt teikn upp & okkar góðu ís-
lenzku stúlkur. Nei, efníð var nú
upphaflega fúið, og við það varð að
sitja. Dropinn var óhreinn og það
stóð & sama þó hann hyrfl þar í fljótið
sem mest var morið. En aumingja
Ólafur, honum er fylgt vestur & slétt-
ur, þangað sem alt rusl Winnipeg
bæjar er flutt og dynkt saman í
hauga, og þar er hann látinn sftlast f
sokkabolunum. Og eiginlega öll
snildin sem að er d&st í honum, er
sú, hve rólega E. H. lét hann glat-
ast. Ég þori ekki að staðhæfa neitt
af þvf ég er einn af þeim grunn-
hygnu, en mikið má það samt vera
ef E. H. hefði getað fundið samræmi
f því hjá ungu óviðurkendu sagna-
sk&ldi, að I&ta annað eins vesal-
menni, truflað af sorg og hugarangri,
fá nokkra stilling eða frið fyrir and-
lát sitt. Það eru mennirnir sem
stærstu hafa s&lina og sterkastan
líkama, sem fá því meiri stil[ingu
sem stríðið verður harðura.
Ég hef aldrei getað fengið ann-
að en þetta út úr honum, og ég kalla
það engan gróða að eignast mikið af
slíknm sögum.
Og ef þér viljið herrar mínir,
að ég taki það aftur að þær eigi
hvergi heima, ja, hvar eiga þær þ&
heima? Þær hljóta þ& að tileinkast
okkur Vestur-íslendingum. D&indis
snoturt þing, fögur framsóknarhug
mynd, Jjómandi sjálfslýsing af okk-
ur hér körlum og konum, ætti að
vera & hverri hillu gylt í sniðum
eins og annað “raritet”! Og ef því
er haldið fram að Vonir séu br&ð-
nauðsynleg ádeilusaga, sem sýni
manni svo hreina og rétta mynd af
þvf sem aflaga fer í lífinu, að allir
þeir sem ekki eru svo heimskir að
þeir þoli ekki að horfa framan í sfna
eigin mynd. hljóti að eignast þarna
dýrmætan fjársjóð, sér til leiðbein-
ingar. Þ& segi ég að þetta sé aldeil
is hreinaómögulögt. Vonir eru ekk-
ert nema upphaf og endir, alt það
sem þar er & milli. þenna þriggja
vikna tíma, getur ekki innibundið í
sér neitt annað, eða haft nokkra leið-
beiningu fyrir lífið aðra en þá, sem
er sjálfsögð og óumflýjanleg, að hver
maður, karl og kona, verða að koma
til dyranna eins og þau eru klædd &
þessu ferðalagi. hefði E, H. beitt
snild sinni þannig, an hafa m&ttar-
viðina ófúna, eins og dæmin sýna
nú, þegar litið er yfir afreksverk og
afstöðu fslenzku þjóðarinnar bér í
landi í heild sinni, að taugar þeirra
hafa ekki verið snúnar saman úr hé-
góma og svikum, og l&tið þá svo
sm&afklæðast sinum íslenzka bún-
ingi, sem ekki gat átt hér við, hann
var of heitur fyrir sumarið og of
kaldur fyrir veturinn. 0g þetta
m&tti einnig heimfæra upp & and-
legu hliðina. Þarna var efni fyrir
annan eins lista mann, nóg af strfði og
þrautum, nóg af sjgri og gæðum lffs-
ins, j& meir en nóg, og E. H. hefði ekki
þurft hundraðasta partinn af því til
þess að saga hans hefði þ& átt heima
& hverju ísj. heimili hér vestan hafs.
ef hann hefði farið þessa leiðina, þá
hefðum við fengið Einar allan, þá
var nóg efnf fyrir hann að smfða úr
Hann er enginn glingurssmiður,
hann getur ekki t&lgað betri tré-
mann úr fúinni spýtu, en ég og þú,
en hann getur búið til mann með
hjarta og tilfinning betur en nokkur
okkar, ef til vill, það er að segja ef
hann byrjar ekki á öfuga endanum.
Eg hef nú sagt Vínlandi hvers
vegna mér lfka ekki Vonir, og segi
því skilið við þá hlið hortíttarins,
sem að mér snýr. En það er til önn-
ur hlið á þessum titti, sem snýr að
sk&ldunum, sem ég skal benda & í
f&um orðum.
Þegar skáldið heflr hlotið þann
aðd&anlega heiður að vera viður-
kent þjóðskáld, þ& er það orðið hjarta
þjóðarinnar. Þjóðin er líkarainn í
heild, og hver einstaklingur er limur
& þeim líkama. Ef nú stór hópur
af þeim einstaklingum—þeir grunn-
hygnu—geta engan blóðdropa feng-
ið frá hjartanu, þá visna þe:r upp
og verða að snfðast af, og ef svo
færi, þá finst mér þessi fagra mynd
fara að verða sorglega leiðinleg, og
engum þó sárari og tilfinnanlegri en
skáldunum sjálfum. Mín hugmynd
er svona. Ef einhver findi nú upp &
f>ví að segja að þeim “grunnhygnu”
meðal Islendinga lfkaði ekki kvæði
Matthiasar eða Steingríms, þá mundi
það verða næstum meira reiðarslag
en þeir gætu afborið í elii sinni, og
báðir mundu á saraa tíma segja þessi
sömu orð: Guð minn góður hjálpi
mér, hef ég þá alla mína löngu æfi
verið ónýtur verkamaður í vfngarði
minnar eigin elskuðu þjóðar. Nei,
þetta getur ekki verið sannleikur.
Svona sárt mundi þessum mönnum
flnnast að láta hrifsa burt úr hjarta
þeirra þeim grunnhygnu. Eða
meinar Vínland það að Jónas Hall-
grímsson hafi ekki kveðið ættjarðar-
ástÍDa sína, inn í hjörtu annara en
þeirra djúpvitru. Nei, það veit
betur. Þetta er óþarft, bara kulda
spaug. Það var hvorki prestur né
levfti sem Jónas lét léggjast niður &
svellið og þýða upp vængina á grá-
titlingnum með andanum frá sínu
eigin brjósti. Nei, það var hrein-
hjartaður og miskunsamur ofurlftill
grunnhygginn drengur, þannig er
það og verður alla tíð, að skáldið
nær því að eins þessari sterku elsku
þjóðarfnnar, sem varir mann eftir
mann og öld eftir öld, að það sé
skáld fyrir alla, djúphygna og
grunnhygna. Ég ætla svo ekki að
halda yður, heiðruðu lesendur, leng-
ur við þetta efni. En ef yður lang-
ar til að vita eitthvað frekar um
þetta mál, þá skal ég fara f spariföt-
in mín og koma fram fvrir yður í
annað sinn. Ég kem núna bara bl&tt
áfram f hversdagsbúningnum. Ég-
hélt yður mundi geðjast það bezt.
Ég hef ekki galað ýkja h&tt hingað
til, en margt heflr fyrir augu mln-
borið I þau 50 &r, sem ég hef þeirrar
n&ðar notíð að f& að lítast um f
blessuðum heiminum. Og ég het
tekið eftir æðimörgu og gæti frá
mörgu sagt ef ég hefði tfma tíl. En
s&Iarfræði Vínlands er þungskilin og
óviðfeldin og ég vildi sem minst
þurfa að eiga við hana. Ég var
einu sinni ofurlftið farinn að grauta
I bókstafareikningi s&larfræðinnar og
þar stóð þetta f, (og við skulum hafa
það fyrir útgönguvers):
Sálarfræði séra B
sú E heldur mögur.
Öðrum lætur ögn f T
þó ekki C hún fögur.
W. Duluth 2. Nóv. 1902.
LXrus Guþmundsson.
Empire-skilvindan er ein hin bezta
skilvinda, sem nú er seld á markað-
inum.
Empire-skilvindufélagið selur aldr-
ei gamlar vindur, sem nýjar, heldur
nýjar sem nýjar og gamlar sem
gamlar.
Heimili séra Bjarna Þórarins-
sonar er að 527 Young Street.
Atkvæði yðar og á-
hrif óskast fyrir
Ju«$ Sfott,
sem bæjarfulltrúa fyrir
4. kjordeild
árin 1903 og 1904.
Atkvæði yðar og áhrif ósk-
ast virðingarfyllst fyrir
JiesG.Hamy
fyrir bæjarfulltrúa fyrir
4 kjordeild
á komandí kjörtímabili.
—
Wmnipeg Fish Go.
229 Povtage Ave.
verzlar með flestar tegundir af fhki
ÚR SJÓ OQ VÖTNUiVI,
NÝJAN, FROSIN, SALTAÐAN
og REYKTAN.—íslendnin^ar ættu
að muna eftir þessum stað, þegar þ&
langar í fisk.—Allar pantanir fljótt
af hendi leystar.
(JanadiaD Pacific J^ailway
Jola skemtiferdirnar i
Desember.
Fram og aftur
lœgsta fargjald
til allra staða í
ONTARIO,
QUEBEC
og
SJÓFYLKJANNA.
Gildir þrjá m&nuði.
Viðstöðuleyfi veitt þegar komið er
austur íyrir FORT WILLIAM.
TOURIST
og fyrsta pláss
SVEFNVAGNAR
& hverjum degi.
Eftir frekari upplýingum snúid yður
til næsta umboðsmanns C. P, R. fél.
eða skrifið
C. E. McPHERSON,
Gen. Pass. Agent,
WINNIPEG.
SÆLGÆTISLEGA EFNIS-
GODUR OG ILMSŒTUR
The T. L. “Cigar”
Það er vinsæl tegund, sem hefir áunnið sér hylli
og vináttu vegna verðskuldaða eiginleika. Þús-
undir reykja nú þessa ágætu vindla.
J REYKIÐ ÞÉR ÞÁ?
WESTERN CIGAR FACTORY
TIioh. Lee, eigaudi,
WIJSTISriFEIGh.
HANITOBA.
Kynnið yður kosti þess &ður en þér ákveðið að taka yður bólfestu
annarstaðar.
íbúatalan í Manitoba er nú..............................
Tala bænda í Manitoba er................................
Hveitiuppskeran f Manitoba 1889 var bushels.............
.. >■ » lsj94 >> >.
“ ’* " 1899 “ “ ...............
Tala búpenings i Manitoba er nú: Hestar................"
Nautgripir.............
Sauðfé.............. Á
Svin...................
Afurðir af kúabúum f Manitoba 1899 voru............. . . !.’
Tilkostnaður við byggingar bænda í Manitoba 1899 var....
250,000
36,000
7,201,61»
17,172,888
21,922,280
102,700
280,076
85,000
70.000
»470,669
$1,402,800
Framförin i Manitoba er auðsæ af fólksfiölguninni, af auk ni m
afurðum lanisins, af auknum járnbrautum, af fjölgun skólanna, af vs t-
andi verzlun, af vexti borga og bæja, og af vaxandi velliian
almennings.
í siðastliðin 20 &r hefir ræktað land aukist úr ekrum........... 60 000
Upp í ekrur..................................................... .2,600 000
og þó er siðastnefnd tala að eins einn tíundi hluti af ræktanlegu landi
í fylkinu .
Manitoba er hentugt svæði til aðseturs fyrir innflvténdur, þar er
enn þ& mesta gnægð af ágætum ókeypis heimilisróttarlöndum og mðrg
uppvaxandi blómleg þorp og bæir, þar sem gott er til atvinnu fyrfi
karla og konur,
í Manitoba eru ágætlr /riskólarfyrir æskulýðinn.
í Manitoba eru mikil og fisksælveiðivötn, sem aldrei bregðast.
f bæjunnm TFinnipeg, Brandon, Selkirk og fleiri bæjum mun nú
vera rfir 5,000 Islendingar, og i sjð aðaf-nýlendum þeirra í Manitoba,
ern rúmlega aðrar 6,000 manna. Þess utan eru i Norðvesturhéruðunum
og British Columbia úm 2,000 fslendingar.
Yfir ÍO millionir ekrur af landi i Hanitoba, sem enn þá
hafa ekki verið ræktaðar, eru til sðlu, og kosta fr& $2.50 til $6.00 hver
ekra, eftir gæðum. Þetta land fæst með vægum kaupskilmálum.
Þjóðeignarlðnd f öllum pörtum fylkisins, og járnbrautarlönd með
fram Manitoba og North Western járnbrautinni eru til sölu.
Skrifið eftir nýustu upplýsingum, kortum o. s. frv. alt ókeypis, tiJ
llOSí. R. P ROBLIN
Minister of Agricnlture and Immigration,
WINNIPEG, MANITOBÁ.
Eða til:
Joneph B. Skaptason, ÍDnflutninga og landnáms umboðsmaður.
D. IV Fleury & Co.
UPPBOÐSH ALDARAR. '•
24» POBTlGK AVB. (
selur og kaupir nýja og gamla hús\
muni og aðra hiuti, einnig skiftir hús-,
munum við þá sem þess þurfa. Verzlai)
einnie meðlönd, gripi oe alskonar vöruri
TELEPHONE 1457. — Oskar eftirj
viöskiftum Islendinga,
Bonner & Hartley,
Lögfræðingar og landskjalasemjarar
494 Kain St, - - - Winnipeg.
R. A. BONNKR. T. L. HARTLBY.
Bústaður séra Bjama Þórarins-
sonar er nú nr. 527 Yong Street.
Þeir eru aðlaðandi,
Úg legg áherzlu á að gera brjóst
sykurinn aðlaðandi, bœði í útliti
og að gæðum,
GÓMSŒTIR “CREAMS"
EFNISRÍKT “CHOCLATE.
HOLLIR “TAFFIES",
HREINN “BRJÓSTSYKUR".
Selt í stór- eða smákaupum, f
skrautkössum. Munið að sérhver
moli er gerður af beztu tegundum
og hreinasta efni.
Takiðeinn kassa heim.
Bezta brauð í borginni og ódýrt,
W. J. BOYD.
422 og 579 Main St.
808 Mr. Potter frá Texas
Mr. Pottei frá Texas 809
812 Mr. Potter frá Texas
Mr. Potter frá Texsa 305
að vera auðveldur við hann. Þú skilur að það
«r erfitt fyrir unga menn að tala um giftinga-
sakir við aldraða feður”.
* Erfiðara en tala við dæturnar”, svaraði
Liacoln, og klappaði á kinnina á henni,
"Ó, langtum erfiðara”, irælti hún. “Þú
veist að það er stór munur að tala við þann sem
tnaður er hrifin af eða þann, sem maður þekkir
ekki”, Um leið horfði hún & föður sinn og
brosti,
“Þ& ætti sú semhrífur huga ogsál, að vera
nærstödd”.
“Ó nei. Ég get ekki verið á sömu skoðun.
En bíddu þangað til hann kemar, Enginn get-
ur veitt honum mótspyrnu. Þegar hann segir
4,Elskan min!” Kg ann þór. Þú ættir að
kyssa hann,—og ég ætla að kyssa hann,—hvað
& ég annars við?” hrépaði Ethel og roðnaði yfir
ihugsunum sínum.
“Heldurðu að hann vogi sér aðheilsamér
þannig?”
“Nei, ekki ef þú hefir annan einshátíðis
svip & þér og núna. En, pabbi, vertu ekki lengi
að tala við hann, svo ég fái að sjá hann sem
fyrst. Bara gefðu honum samþykki þitt, og
sendu hann svo út til mín, og eftir það só ég um
málin. Horfðu á! Er ekki trúlofunarhringur-
inn frá honum fallegur? Hún brá hringnum
upp, og glðnsuðu gimsteinarnir fyrir augum
hans.
“Þú berð þenna hring, þó að þú hafir ekki
fsngið samþykki mitt að þessum ráðahag”,
mælti faðir hennar. og var skjálfraddaður, því
þetta var fyrsta merkið. sem hann sá um það,
að hún tilbað annan fremur en hann sjálfan, {
hjarta sinu.
“Ég vissi að þú gæfir okkur samþykki þitt’.
Hún sá að hún hafði angrað hann og reyndi að
slétta yfir það með því að kyssa hann. Síðan
mælti hún: “Hann hlýtur að vera kominn.
Mundu eftir að ég bið eftir honum úti f garðin-
um”. Hún hugði útum gluggann. sneri við,
kysti föður sinn á ný og hló. “Enginn getur
verið honum mótstæður”, og flýtti sór alt sem
hún gat, bæði tilað hylja það, ^að hún roðnaði
og l&ta manninn, sem kom heim að höllinni, ekki
sjá sig.
Ungfrú Potter heyrði nokkuð af þvf, sem
þau feðgin tðluðu, eu ekki alt, af því töluðu
meira i hálfum hlóðum en upphátt. Hún ætlaði
sér að komast út úr herberginu áður en gestur-
inn kæmi inn i bókhlöðuna.
Húd var að standa á fætur þegar einbver
slagaði inn um glerdyrnar að framan. Hún
heyrði málróminn og þekti hann óðara, þó
hann væri afskræmislega breyttur. Percy Lin-
coln tók undir við gestinn, en það var auðheyrt
að málsómur hans breyttist og heyrði að
honum leið illa. Samtal þeirra hindraði hana
frá að ganga út, og stóð hún artan við tjöldin.
Hún samhrygðist þeim og *©ið afar illa, því
hún heyiði þau tíði ídi, sem ætluðu að gera út
af við hana. Og að sfðustu leið henní ekkert bet-
ur en þeim sera töluðu saman.—Þeir töluðu aam
an á þessa leið:
Errol Italaði fyrst:
“Ralph Errol, tuttugu og fimm ára gamall,
giftur maður, skrifari við Jeffey & Stevens bank-
ann,i Fleet St. i Lundúnum. ákærður fyrir
þjófnað þann 6. Janúar 1850. Upphæð eitt
hundrað pund sterling; álitið að hann hafi fram-
ið þenna þjófnað með ákvörðuðum ásetningi”.
Éghefi hér fullkomna lýsingu af öllu málinu, og
hefi meira a 1 segja lýsingu af þeim mintum. er
hann var ákærður um að hafa stolið,---------sko
til---”.
Um leið sýndi hann Errol bókina og hélt á-
fram: "Þessar mintir voru mótaðar 1849. og
voru einkendar sérstaklega með ofurlitlum krossi
á milli tölustafanna 8 og 4 það ár”.
Þrátt fyrir það þé þeir væru önnum kafnir
við þessa rannsókn, þá fór ekki fram hjá þeim,
að Ida Potter hljóðaði upp yfir sig i næsta her-
bergi af undrun, þvf hún sá Sömu tölurnar á
mintinni við armbandið sitt, og þeir nefndu.
' ‘Fanginn var handtekinn á flutningsskipi,
sem varað fara til Ástraliu, og fundust þá í vös-
um hans sjötiu gullpeningar. með sama ártali,
og þeir sem hurfu úr bankanum. Þá þrjátfu
gullpeninga, sem vantaðl upp á þá tpphæð, sem
stolið var, var álitið að hann hefði gefið vika-
dreng i bankanum fyrir aðstoð hans við að
fremja þjófnaðinn. Sá drengur fór þann sama
dag til Amerikn og hét Sammy Potts”
Stúlkan, sem var heyrnarvottur að þessu
samtali, ætlaði ekki að geta haldið niðri í sér,
þegar drengurinn , Sammy Potts kom til sðg-
unnar. Henni fanst þetta alt vera ákaflega
sér aftur, Herra Potter náði sér fljótlega aitur,
og át og talaði og var hinn kátasti, og sagði
þeim að hann ætlaði til Boulogne um kveldið, að
finna lafði Sarah Annerley og þakka henni fyrir
sfðast.
Dóttir hans hafði ekki nokkuð á móti þessari
ferð hans, og hugsaði það væri í þakklætisskyni
fyrir velgerðirnar, sem frúin hafði auðsýnt
henni. En þau systkin Arthur og Ethel litu
hornauga hvorttil annars yfir þessari ráðagerð
Potters. Hann vegna þess, að honum sýndist
systir sín ekki vera ánægð með það. En hún af
þvl, að henni datt í hug heimsókn Errols til lafði
Sarah Annerley þetta sama kveld.
Þegar þau fylgdu herra Potter út, og hann
var að kveðja þau, þá spurði ungfrú Ethel hann
hvort hann hefði séð Errol um morguninn 1
Folkestone,
“Já, því ekki það. Ég sá hann á hótelinu i
Folkestone um leið og ég fór þaðan”, svaraði
hann.
Um leið tók hann eftir þvf að henni leíð ekki
vel, og mundi þi eftir því, að Ida sagði honum
daginn áður, að þau Ethel og Errol voru trúlof-
uð. Hann fór að reikna út kringumstæðurnar,
og vék sér á eintal við Percy Lincoln, og mælti
við hann á þessa leið:
“Ég hefi frétt að þessi Errol nnni dóttur
þinni. Nú.jæja af þvi ég skoða mig sem einn
af ykkur, þá vil ég aðvara þig að hafa g&t á
þessum manni”,
“Hví þá? Hvað hefir hann gert fjrrir sér’\
spurði Lincoln, og leið ekki sem bezt,