Heimskringla - 29.01.1903, Blaðsíða 2

HEIMSKRINGrLA 29. JANÚAR 1903
lleiiiiskriiigla.
PUBLISHBD BY
The Heimskringla News i l'ablishing Co.
Verð blaðsins í Canadaog BaDdar. $2.00
um árið (fyrir fram borgað). Sent til
íslands (fyrir fram borgað af kaapeud-
um bUðsins hér) $1.50.
Peningar sendist í P. O. Money Order
Registered Letter eða Express Money
Odrer. Bankaávisanir á aðrabanka ení
Winnipeg að eins teknar með afföllum.
K. L. Baidwinson,
Editor & Manager.
Office ; 219 McDermot Ave.
P O. BOX l»83.
Colonel Lynch.
Fá mál hafa vakið meira at-
hygli á Englandi og í öðrum Ev-
rópulöndum yfirleitt, um undan-
farna nokkra mánuði, heldur en
landráðasakargift sú, sem brezka
stjórnin hóf á hendur Col. Lynch
og sem hann nú er dæmdur til að
hengjast fyrir.
Saga málsins er í stuttu máli
sú: að þegar Bretar og Búar byrj-
uðu hemaðinn þá fór Col. Lynch,
sem er írskur að ætt og uppruna,
yfir til Suður-Afríku og lagði f>ar
af þegnhollnustu eið og gekk svo í
lið með Búum og barðist með þeim
gegn þjóð sinni og föðurlandi
gegnum alt strfðið. Að enduðum
ófriðnum fór hann til Frakklands
og var skömmu þar eftir kosinn
fingmaður fyrir Calway-kjördæmið
á Irlandi til að sitja á Londonþing-
inu. Breta stjórn hefði ef til vil'
ekki amast við Lynch þó hann
hefði verið á Irlaudi, þó henni
findist sakir nægar til að varpa
honum í fangelsi. En þegar Irar
gerðu hann að þingmanni, f virð.
ingar og þakklætisskyni fyrir fram-
göngu hans í herdeildum Búanna,
þá var stjórninni ofboðið. Hún
gaf írum tilkynningu um fað að
ef Lynch setti fót á England til
þess að taka sæti í Londonþinginu,
þá yrði hann tafarlaust handtek-
inn og landráðamál höfðað móti
honum. Lynch lét sér hvergi
bregða en fór til Lundúna og
heimtaði þingsæti sitt. Stjómin
svaraði með þvf að láta handtaka
hann og höfða mál á móti honum
með þeim afleiðingum að hann var
dæmdur til hengingar. Dómarinn
í málinu gat f>ess að slík mál væra
sjaldgæf og hefðu ekki komið fyrir
í rfki Breta um 65 ára tfma. Hann
kvað það ekki tiltökumál þó þegnar
eins rikis yfirgæfu f>að og gerðust
þegnar annars rfkis á friðartímum.
En hann kvað það landráð á hæsta
stigi af þegni eins ríkis, að bregð-
ast þvf á strfðstfma og ganga yfir f
óvinaherinn, og sfðan að ófriðnum
loknum að hverfa aftur til f'iður-
landsins, og telja sig þá fullgildan
f>egn þess og scekja um hæstu em-
bætti og stjómmálastöður f>ar, eins
og ekkert hefði ískorist. Slfku
háttalagi kvað hann verða að hegna
samkvæmt lögum. með Iffláti, og
svo dæmdi hann manninn sam-
kvæmt þessari skoðun sinni. Það
er búist við að dómi þessum verði
breytt svo að maðurinn fái að
halda lífl; en vfst er talið að hann
fái æfilangt fangelsi. Flest blöð á
Englandi mæla. móti dóminum,
þykir hann vera alt of harður og
biðja fanganum vægðar. Telja J>au
f>að meðal annars draga úr sekt
hans, að hann með þessari breytni
sinni hafi unnið í fullu samræmi
við geðþekni mikils fjölda brezkra
borgara—Iranna — og telja þing-
kosningu hans órækan vott þess að
þeir hafi ekki skoðað hluttöku
hans f Búastrfðinu sem glæp, og að
hann hafi sjálfur ekki verið sér
þess meðvitandi að hann væri með
þessu að drfgja neina synd, heldur
þvert á móti að gera góðverk með
því að leggja lítilmagnanum lið af
fremsta megni. Frá stjórnarinnar
hálfu verður ekki séð að málshöfð-
un þessi sé gerð í hefndarskyni við
Lynch, heldur sem tilkynning til
þegna rfkisins alment, að slfkt
verði ekki liðið framvegis, þegar
Ifkt stendur á og hér átti sér stað.
En þetta mál vekur óefað hugsun
ina um það hvað það er, sem einn
borgari má eða má ekki tala og
gera f landi sínu á ófriðartímum,
og þeir era margir þiígnarair í
brezka ríkinu, sem hefðu mikið
gagn af að fá nákvæmar upplýsing-
ar í því efni, því enginn getur ver-
ið góður borgari eins ríkis nema
hann skilji skyldur sínar gagnvart
því og inni- þær af hendi eftir beztu
vitund.
Vínbanslögin í
Vermont,
Atkvæði verða greidd í Ver-
mont ríkinu þann þriðja næsta
mánaðar um það, hvort nema skuli
úr gildi vínbanslög þau, sem þar
hafa verið f gildi um 50 ára tfma.
Síðasta þingið í Vermont rfkinu
samþykti ‘ Local option”-lög, sem
ætlast er til að komi f stað gömlu
vínbanslaganna, og atkvæðagreiðsl-
an 3. Febróar er um það hvort
•‘Option”-lög þessi skuli ððlast
gildi og hin þar með látin falla úr
sögunni. Bandaríkjablöð þau, sem
rætt hafa mál þetta telja n/ju lögin
vel til þess fallin að spoma við of-
drykkjunni og veita stjórninni
möguleika til þess að láta fram-
fylgja þeim. Gömlu vínbanslögin
hafa ekki náð tilgangi sfnum nema
að litlu leyti og hefir |>eim þó verið
vel framfylgt. Vínbanslögin hafa
verið fullkomlega reynd í Vermont
f síðastl. hálfa öld, Þau höfðu
lengi framan af svo eindregið fylgi
borgaranna að vínvinir þorðu
hvorki að andmæla þeim né óhlýðn-
ast. Þeir, sem brotlegir urðu var
/mist varpað í fangelsi, um lengri
og skemri tíma, eða þeir urðu að
greiða stórar frársektir Ríkis-
þingið var eindregið ineð vfnbans-
vinum og sneið löggjöf sína alger-
lega eftir óskum þeirra. Enn að-
algalli laganna var sá, að of langt
var gengið f hisgningaáttina. Það
var sem sé mögulegt að halda
mönnum f lffstíðar fangelsi fyrir
ítrekuð brot laganna, og margir
eru J>eir, sem máttu sæta löngum
fangelsisvistum fyrir vínveitingu
og vfnnautn. Vermontlögin voru
sniðin til J>ess að afnema með öllu
vfnnautu og veitingu þar í rfkinu,
ef það annars væri mögulegt með
lagaboði og ströngu eftirliti af hálfu
þess opinhera. Við reynslu lag-
anna breyttist hugsunarháttur al-
þýðunnar smátt og smátt. Það
varð æ ljósara, með ári hverju. að
hcr var að ræða, ekki að eins um
þvingunar, heldur um ofsóknar lög-
gjöf, sam f framkvæmdinni reynd-
ist ekki hæf til að stemma stigu
fyrir vfnnautn, en hélt þó sffeld-
lega f fangelsum rfkisins mönnum,
sem f öllu voru góðir borgarar með
þeirri undantekningu að þeir neyttu
vfns og veittu það f banni þessara
laga. Mikill fjöldi fólks fór nú
smátt og smátt að amast við lögun-
um og opinberlega að brjóta þau,
svo að lögregla ríkisins mátti ekki
við að hafa þeim framfylgt, eins og
til var ætlast í fyrstu. Það er talið
að f bænum Burlington, scu ekki
færri en 200 drykkjukrár, þar sem
vfn er veitt f forboði þessara vín-
banslaga, og á öllum hótelum rfkis-
ins getur hver sá gestur fengið vfu,
sem er þektur að þvf að vera heið-
virður maður, eða ferðamaður.
Undir [>essu fyrirkomulagi hefir
uppvaxandi kynslóðin lært að
drekka. Það sækir hinar lægstu
drykkjustofur bæjanna og gerist
óreglufólk, og lögreglan fær ekkert
við [>að ráðið. Nú fara þessi nýju
“option”-lög fram á að leyfa vfn-
sölu í 18 veitingahúsum í Burling-
ton, sem scu undir umsjón lög-
reglunnar, en bæjarbúar lofa að sjá
til þess að annarstaðar skuli vín
ekki veitt í borginni, eftir að þessi
18 gistihús hafa fengið lögveradað
vínleyfi.
Hvað atkvæðagreiðslan kann
að ákveða f þessu máli er enn ekki
hægt að segja, en ekki verður því
neitað að breytingin, ef hún kemst
á, er í meira lagi ógeðfeld öllum
hluta þjóðarinnar, sem ann vfn-
banni. Það er ekki í fljótu bragði
sjáanlegt að það sc spor til fram-
fara eða þjóðarheilla að nema úr
gildi 50 ára gömul vínbanslög og
engin sönnun fyrir að minna verði
drukkið eftir en áður. Það gefur
og ilt eftirdæmi öðrum rfkjum, sem
nú hafa vínbanslög f gildi hjá scr,
og hvetur fremur en letur til þess
að fá þau einnig þar afnumin. En
svo eiga þeir. sem í fjarlægð búa
örðugra með að dæma rétt um
þetta en hinir, sem lifa undir á-
hrifum slfkra laga.
Harvard háskóla bréf.
(Niðurl. næst).
Ef maður hefir gert sér hug-
mynd um að Cambridge væri reisu-
legur nýmóðins bær, þá er sú
"hugsanavilla” fljótt leiðrétt eftir að
hingað kemur, þvi bæjarbúar gefa
manni f skyn að bærinn sé eldri en
síðan í gær eða fyiradag, og bærinn
sjálfur ber það með bér líka. Alt
það sem er elzt er dýrmætast bér, og
ekkert hús er rifið fyr en það getur
ekki lengur tollað uppi. Þó eru fá
hús eftir nú siðan frá landnámstíð,
en fjöldamörg frá því löngu fyrir
freisisstriðið. Einkum eru það þó
kyrkjur, þær eru lengi seigar við
það gamla, sem hafa nú margar 50
um tírætt, og ber ekki á öðru en
þær geti enzt í 50 ár enn. Fyrir
framan margar þessar gömln kyrkj-
ur standa steintöflur, er sýna hve
nær söfnuður sá og kyrkja hafi
myndast, er eigí þetta hús, og
hvenær húsið hafi verið bygt, því
í fyrndinni aðgreindu kálvinistar hér
kyrkjuna ag söfnuðinn. í kyikj
unni voru að eins þeir, sem fyrir
margítrekaða vandlæting prestsins
síns höfðu orðið snortnir af “heilögu
afli” og orðið á þann hátt fullvissir
um sína útvalningu, “því margir
voru kallaðir en fáir útvaldir” hljóð-
aði kenningin 1 þá daga. I söfnuð-
inum voru allir þeir, er einskis höfðu
orðið varir og máttu eiga & öllu von
í öðru lífi. Þessir aumingjar áttu
ekki upp á pallborðið á þeim dögum,
þeir voru sektaðir ef þeir fóru ekki
til kyrkju, til kyrkju og ríkis urðu
þeir að gjalda en höfðu þó ekki at
kvæðisrétt í neinum málum. Ef
þeir komu ekki til kyrkju í 3 sunnu-
daga samfleytt, þó þeir gildu sitt
sektarfé voru þeir sóttir heim til sín
og þegar til kyrkjunnar kom hýddir
eða settir I gapastokkinn. Þegar
þeir komu til kyrkju gekk ræðan
vanalega út á að útmála kvaiastað
inn og svo var bent á þá fram í
sætunum, sem ofurlftið sýnishorn af
því hversstands snáðar það væru,
sem drottinn hefði frá allrl eilífð út-
valið til helvíti8. Það er orðið harla
létt að standa í söfnuði nú hjá því
sem þá var, þegar maður þarf ekki,
til þess að fá inngöngu jafnvel í hina
einu sönnu lúterku kyrkju, að trúa
því einu sinni að kölski, herjans
sonurinn, sé til, og er “guðvelkom-
inn samt.”
Eftir þessari lýsingu á safnaðar-
líflnu, mætti maður álíta að þeir haíl
verið öfundverðir, sem stóðu í kyrkj-
unni á þeim dögum og er það að
vísu rétt, eða fyrir það fyrsta, þeir
höfðu ágætlega gott tækifæri I póli-
tík, en svo voru þá aftur á móti ekki
allir, sem voru færir uca að vera
snorfnir af þessu “heilaga afli,” og
það þurfti töluverða heilsu til að
bera það. Svo vildi það reynast
seinna, á dögum "atturhvarfsins
míkla” (The great awakening).
menn sáu sýnir og heyrðu raddir,
sem sögðu fólki ýmist að hengja sig
eða skera, og er sagt að einir tveir
hafi hlýtt röddinni og gert það, sinn
upp á hvora vísu. Ein af þessum
kyrkjum, sem nafnfrægust varð f
Boston á dögum “afturhvarfsins”, og
kölluð var “Brimstone Corner,” var
seld kaupmannafélagi hér nú fyrir
2 vikum síðan fyrir |i,250,000. Það
mætti koma upp snotrum húsum í
Winnipeg, ef kyrkjuraar, sem þar
eru til sals legðu sig upp á annað
eins, en þess verður víst langt að
bíða.
tbúðarhúsin hér eru mörg afar-
gömul og af_ þeim eru fegurst fyr-
verandi heimili skáldanna Long-
fellows, Lowells og Holms. Lowells-
húsið var áður landsstjórasetrið á
meðan Ný-Englandsríkin lutu Bret-
um. Það er mjög stórt og vandað
hús með Ijómandi fallegum grund-
um hringin í kring, settum alskonar
trjám, svo sem eik, ösp, lindum o. fi.
Þar “undir linditrjánum” sat Lowell
þegar hann reit Biglow Papers, Har-
vard Commemoration ode og fl..
Hér annars útir og grúir af
sögustöðum um alt, stöðum, sem
urðu frægir fyrir hjna og aðra við-
burði á dögum frelsisstríðsins. Hér
i Cambridge, svo sem 400 faðma frá
aöalvesturhliðinni á háskólagarðin-
um, stendur á miðju strætinu ofur-
lítill grasflötur, á að gizka 200x100
fet á stærð og á honum srendur afar
stórt tré, sem nú er orðið að mestu
visið en er haldið saman með ein-
lægum járnspöngum og festum. Af
þessu tré hafa verið sendir lirnir út
um öll Bandaríkin og gróðursettir
hór og hvar, svo nú má segja að
tréð breiði lim sitt yfir alt landið.
Undir þessu tré tók Washington við
aðal formensku nýlendu hersins þeg
ar frelsisstríðið hófst. Skamt frá
þessum fleti er annar dálílill flötur
og á honum stendur »ð eins ein
stefntafla. Þangað safnaðist bænda-
fólkið úr öllum nærliggjandi héruð-
um nóttina fyrir bardagann við
tíunker Hill, konurnar að fylgja
bændum sínum og sonuin að kveðja,
en þeir, áður en morgnaði, að halda
áleiðis til Bunker Hill. Á meðan
fólkið var að kveðjast stóð forseti
Harvardskólans, sem þá var, og var
þar staddur, upp, og gekk inn í
miðja mannþyrpinguna og flutti bæn,
bænin stóð yflr hálfan tíma og að
henni lokinni fór hver sem leið lá,
konuruar hejm en þeir til bardagans,
hvaðan margir komu ekki aftur og
höfðu þannig kvatt ástvinina í síðsta
sinn. Mælt er að 1 Ijósaskiftunum
um morgnninn, þegar skothljóðið
barst frá Bunker Hill. að maður hafl
gengið hraðan frá Harvardskólahús-
inu vfir á flötinn sama sem fólkið
kvaddist á um nóttina, og segja
munnmæli að það hafi verið gamli
forsetinn að biðjast fyrir á ný og
árna bændum sinnm sigurs
Á Bunkir Hill hefir nú verið
reistur 229 feta hár minnisvarði úr
gráum steini. Hann er í lögun líknr
og turn og er bægt að ganga hann
upp að innan upp í rjáfur, en tjl þess
að komast alla leið upp gengur
maður upp 229 tröppur. Þar upp á
eru gluggar og sóst úr þeim langt
út á haf og yflr allan Boston bæinn.
Við fórumupp í turninn nokkru eftir
að við komurn hingað. Mig langaði
til að sjá út á hafið. Ég sá út á
haflð, en ekki alta leið, eyjarnar
sem ég sá voru eyjarnar í Boston-
flóanum. Skamt frá Bunker Hill
niður við sjóinn, er ein af herskipa-
l^yíum Bandaríkjanna, og þar um-
hverfis höfnina er einn af óþrifaleg-
ustu pörtum Boston. í suðaustur
þaðan aUlangt, er hið fræga Faneuil
Hall, og þaðan í suðvestur er þing-
hús Massachusetts-ríkisins, stór bygg-
ing með logagyltum turni, er sést
glampa á yfir allan bæinn.
Þó Boston og Cambridge séu
taldir tveir bæir þá eru þeir það þó
ekki að neinu nema nafninu til, því
þeír eru bygðir alveg saman, og það
eina, sem aðskilur þá er Charlesáin.
Annars er allur fjarðarbotninn hér
eintómur bær, eða smábæir, sem
bygst hafa inn að Boston og orðið
sameinaðir honum. Af þessum ná-
granuabæjum er Cambridge sá eini,
sem hefir sérstaka bæjarstjórn, og
má sjá það á mörgu, en einkmn því,
að engin vínsala er leyfð í Cambridge,
en í Boston, og bæjum þeim, sem
honum tilheyra, flóir alt í víni. Samt
er það nú ekki beinlínis bæjar-
stjórninni að þakka að Cambridge
er vínlaus, heldur ótta almennlngs
að skólinn yrði nokkuð hávær ef
niltar gætu fylt sig rétt við kenslu-
stofu dyrnar. En fyrir það sama er
drykkjskapur mjög lítíll hér, og ber
valla við að skólapiltar séu reknir
fyrir óreglu.
Opinberar-3tofnanir í Boston og
Cambridge eru fjölda margar, svo
sem hin og önnur söfn og skólar, en
af þeim eru þýðingarmést bókasöfn-
in, sem í báðum bæjunum eru mjög
vönduð og stór. Bæði þessi bóka-
söfn eru frí fyrir almenning, og í
Boston, til þess að gera fólki þægi-
legra að nálgast bækurnar, erudeild
ir af aðalbókasafninu til og frá út
um bæinn, líkt og á sér stað með
pósthúsið í Winnipeg. í Cambridge
er ein bygging látin nægja fyrir
bæinn, Það sem einna eftirtekta-
verðast er fyrir ókunnuga í sambandi
við þessar opínberu stofnanir, er
byggingarlagið og letiið, sem al-
staðar er graflð utan og inuan á
veggina á þessum húsum. Til
dæmis á bæjarráðshúsinu í Cam-
bridge stendur með stórum stöfum
yfir dyrunum að utan, partur af
boðorðunum , og svo þetta: ‘‘Það er
heiðarlegt að vera í embættum og
sjá um að lögunum sé hlýtt, sæll ei
hver er hlýðir þessum boðum en þá
sem brjófa þau mun yðra þess eilíf-
lega.” Það er ekki ókeimlíkt nokkru
sem stendur í I. Sam.: “Settu mig í
embætti einhvers prestanna svo ég
fái brauð að eta o. s. frv.” Það er
gott að vera í embættum, svo hefir
það reynst seint og snemma. Á
tukthúsið er graíinn partur af boð-
orðunum og svo setningín: “D:ott-
inn hegnir óguðlegum”, en innan á
ínnri stafninum í bókahlöðunní
stendur þetta: “í þakklætisskyni við
heilaga þrenniugu guð föður og son
hans Jesúm ikrist og heilagan anda,
þú skalt ekki aðra guði hafa fyrir
mér” o. s. frv., öll boðorðin npp
aftur, og á eftir þessu kemur. “Kæru
börn ef þér h ildið þessiboðorð verðið
þér farsæl, en ef þér brjótið þau
munið þér sjá eftir því.”—þetta er
víst fyrsti minnisvarðinn, sem reist-
ur heflr verið heilagri þrenningu og
átti það vel við að hann væri settur
hér í landi pílagrímanna, í landinu
sem þeir höfðu uppruualega ætlað
að koma á fót guðsríki í, með réttar-
bót Kalvins sem stjórnarskrá, <>g
Mósesarlögum sem húsaga,
Skemtigarðar eru margir og
myudarlegir i báðum bæjunum, og
svo er allur norðurbakkinn með
fram Cbarles ánni alla leið upp fvrir
Watertown (3 mílur vestur af Cam-
bridge) settur til síðu fyrir skemtan-
ir. Aðal-garðurinn í Boston er stór
flötur framundan þinghúsinu, á
að gízka 40 ekrur að stærð. Stórt
vatn er í miðjum garðinum og skip-
að bekkjum í kring. Hér og hvar
innan um garðinn standa mynda-
styttur af stórmennum landsins. Yið
suðausturenda garðsins stendur reisu-
leg kyrkja, sem kölluð er Park
Street Church, og fyrír framau hana
er verið að setja upp afarstóra og
tilkomumikla myndustyttu af þeim
P'-esti, er frægastur heflr verið hér
austanlands síðan Ameríka bygðist,
og sjálfsagt á sama tíma fremstur
allra guðfræðinga í kristnaheimin-
um á öldjnni sem leið, nefnilega
William Ellery Channing. Það er
hans lærisveinn sem þjóðskáld vort
Matthias Jochumson telur sig, sem og
fjöldamargir anrir mannvinir víðs-
vegar um heiminn, og það er kenn-
ing hans, sem séra Magnús J. Skapta.
son hefir verið að reyna að fi landa
vora til að veita athygli vestur frá,
en sem fyrir fjöldan af þeim, enn
sem komið er, heflr ekki verið nógu
móðins til þess þeir vildu hlusta,
eða að minsta kosti það er viðbáran,
sem altaf hefir verið höfð. Það hef-
ir ekki verið nógu fínt. Það var á
innflytjendahú8inu í Winnipeg, nú
fyrir tæpum þrem árum síðan, að
það sagði við mig drengur, sem var
uýkominn að heiman, það sem ég
gleymi aldrei þegar ég hugsa til
hinna og annara hreyfinga á meðal
vor Islendinga hér vestra. Eg
spurðl hann hvað hann ætlaði að
gera hér í Ameríku, og svaraði
hann fljótt til og kvaðst mundi
“spila hér fínmann”, það er þó ekk-
ert óhræsi, enda hafa þeir bæði eðl-
isávísunina og fyrirmynd höfuðs-
raanna sinna sér til vísbendingar,
ef eitthvað skyldi verða til að villa
þeim sjónir.
En til þess að fara ekki lengra
út í lýsingu á “Boston Common”,
zem garður sá er nefndur er ég hefl
þegar minst á, má nefna “Common-
wealth Avenue”, sem eitthvert fal-
legasta strætið f Boston. Það er
afar breitt og langt, eftir því miðju
liggúi breiður grasflötur alsettur
trjám og á hverjum 200 föðmum
stendur myndastytta af helztumönn-
um Ný-Englandsríkjanna, en við
suðurendan stendur stór steinhöggvin
mynd af Leifi hepna. Leifur setur
hönd íyrir höfuð og horfir skáhalt
undan sól á land upp, upp með vík-
inni sem Charles áin myndar. Gr unn-
urinn, sem Leifur steDdur á, er stein-
stólpi er stendur niðri f steinþró sem
er höggvin Ifkt og skip í lögun með
drekahaus á og sporði- Drekahaus-
inn spýr vatni ofan í skál sem skip-
ið stendur í. Á stólpann er grafið
með rúuum: “Leifur Hinn Heppni
Eiríksson.” Nábúi Leifs á þessu
stræti er Wm. Lloyd Garrison, og
trúi ég ekki öðru en þar sé gott í ná
grenni, þótt annar sé heiðíngi en
en hinn Unitari. Á myndastyttu
Garrisons er grafin grein úr hinni
frægu ræðu, er hann hélt hér, á dög-
um þrælahaldsins í Suðurríkjunum,
og sem hann barðist fyrir að fá af-
numið. Það byrjar á orðunum:
“Mér er alvara”. — Og hann sýndi
það fram í dauðann að honum var
alvara, sannfæring hans var honum
of heilög til þess að vera honum
nokkurn hlut minna en óbeygjanleg
alvara, og hann dróg enga dul yfir
það heldur, hvoiki í viðræðum við
aðra eða með sínum eigin verkum.
Það ar alt saman alvara, sú alvara,
sem aldrei lét að sér hæða, og það
sem betra var, hæddi sig aldrei sjálf.
MinnisvarðL Gests Pálssonar.
Eins og Islendingum vestan
hafs og austan er kunnugt, höfum
við ráðist í að gefa út rit Gests
sál. Pálssonar í þvf- skyni að geta
reist lionum verðuguin minnis-
varða Fyrir meira en tveimur ár-
um augl/stum við þetta í íslenzku
blöðunum beggja megin hafsins og
óskuðum að þeir, sem kynnu að
hafa í höndum eitthvað af ritum
eða verkum Gests, létu okkur
það f té.
Við pessari ósk okkar brugð-
ust menn yfir höfuð mjög vel og
drengilega, og safnaðist okkur svo
mikið af handritum að við höfum
nú nægilegt á 50 —60 arkir — u m
þúsund blaðsfður— af úr-
valsritum eftir Gest.
Við sendum út boðsbréf og
gátum pess að bókin yrði fullprent-
uð um miðjan Nóvember 1902 og
J>að var hún; en J>ví miður drógst
það lenður en við áttum von á að
bókin yrði heft; fyrir þá sök var
ekki hægt að senda hana út á á-
kveðnum tfma. Á þessu biðjum
við afsökunar bæði útsölumenn
okkar og aðra kanpendur. Okkur
fellur J>að mjög illa að hafa ekki
getað staðið við heit okkar, þótt
það væri ekki okkar sök. Við höf-
um enn ekki fengið í liendur nema
nokkuð af bókinni og fyrir þá á-
stæðu gátum við ekki sent hana til
allra í senn eða í tæka tfð.
Menn minuast J>ess einnig að
við auglýstum að nokkuð af bók-
inni yrði í bandi; bæði fyrir það,
sem að ofan er greint og fleiri á-
stæður getur það ekki orðið, á því
biðjum vér einnig afsökunar.
Hér eftir verður bókin til sölu
víðsvegar út um nýlendur og í öll-
um bæjum þar sem ísl. búa. Aðal-
útsölumaður okkar í Winnipeg er
hra. Sigfús Anderson, 651 Banna-
tyne Ave.
Þetta fyrsta hefti, sem út er
koraið, er nokkru stærra en upp-
hafléga var ákveðið, en verð ekki
hærra.
Næstu tvö hefti verða prentuð
áður langt líður og pegar þau koma,
verður J>að eigulegasta bókin, sem
út hefir verið gefin á íslenzku
vestan hafs; ætti hún að seljast
svo vel að ágóðinn hrykki fyrir
veglegum minnisvarða, því flestum
Vestur-Islendingum mun vera vera
kært að sjá minning Gests Páls-
sonar haldið á lofti. Þetta er líka
í fyrsta skifti, sem Vestur-ísl. hafa
ráðist f svona fyrirtæki.
p. t. Winnipeg 22. Jan. 1903.
Aknór Árnason.
Sig. JfJL. Jóhannesson.
Áskorun Sigurðar Júlfusar í
sfðustu Dagskrá, til ritstjóra þessa
blaðs og söra Jóns Bjarnasonar og
Þorgilsar Þorgilssonar, að kapp-
ræða við sig um bindindismálið,
getur ekki orðið tekin til grejna af
ritstj. Hkr. af 3 eftirtöldum ástæð-
um.
1. Sigurður tekur ekkert fram
um [>að hverja liði málsins hann
vill ræða, og við hver takmörk um-
ræðan skuli bundin. Þessl áskor-
un er því svo óákveðin að ekki er
mögulegt að vita með vissu hvað
hann vill.
2. Vér hyggjuin að meininga-
munur milli Sigurðar og manna
þeirra, sem hann skorar á, sé ná
lega enginn að þvf er snertir skað-
semi ofdrykkjunnar. Þó J>eim beri
ef til vill ekki algerlega saman um
J>að hver meðöl séu réttlátust, á-
hrifamest og heppilegust til að
sporna við henni.
3. —Það er aðalástæðan að
það er sjáanlega engin hagur fyrir