Heimskringla - 26.02.1903, Blaðsíða 3

HEIMBKRINGLA 26. FEBRÚAR 1903.
Framfarir í Svisslandi
Flestir þeir sem fara í skemti-
för til Svisslands í sumarfríinu
eru svo önnum kafnir frá einum
stað til annars, að ferðanautnin
verður þeim að hjáverkum, Þeir
eru sf og æ að athuga brautar áætl-
anir, að horfa eftir farangri, leita
að hóteltrm, og skima í hjáverkum
að útsýninu og þjóðinni, en hvort-
tveggja er þeim ofvaxið að skilja
til hlýtar, Mörgum ferðamanni
virðist Svissland vera heimkynni
óráðvendni og óguðlegra hótels-
haldara, sem allar klær hafi úti til
að okra peninga af ferðamönnum.
En slíkt er vanskilningur. Um
þjóðina sem býr í pessu einstaka
landi hirða fáir ferðamenn að vita.
Þeim finst alt veragróft og risa-
vaxið, og fá óbeit á því. Jafnvel
sá maður sem elskar náttörufeg-
urðina öllu öðru meira, svo sú f>rá
hefir komið honum til að fara
þangað,;hann geturekki sagt meira
þegar hann kemur f>aðan, en hann
hafi komið þangað. Sá sem sér
gnýpur og gil og fannþakta fjall-
anna tinda, íramstandandi hamra,
hyldýpis gjár, og hamóða beljandi
jökulárstraumo, þar sem fagurgræn-
ir valllendisgeirar teygja sig sem
tungur upp eftirhlíðum ogfjöllum,
en láglendið iðgrænt, hjúpað lit-
skrauti blóma og ilmandi töðu.
Þar sjást illa bygðir kofar, röltandi,
jarmandi geitur, og hjarðmenn í
fjallabúningi,—aðra eins hrikasjón
og margbreytui getur ekkert land í
heimi s/nt.—Ferðamaðurinn getur
fylgt leiðsögumanni sfnum eftir svo
vikum skiftir, án þess að læra að
þekkja þjóðina og stjómarfar
hennar. Þetta er mjög slæmt, því
bæði þjóð og land gætu gefið hon-
um þær hugmyndir og þekkingu,
sem hann gœti flutt heim með sér,
og lyft gæti þjóð ’hans og landi á
hærra stig á frelsisbraut og fram-
fara leið.
Hin takmarkalausa, marg-
breytta útsýn og sístarfandi ham-
römu náttúruöfl, sem þjóðin býr
við sf og æ, hefir skapað þjóð, sem
kann ekki að hræðast, er hraust,
enlíkist f>ó ekki útilegumönnum
eða viltum fjallabúum. Þessi nátt-
úruöfl og máttþrungin útsýn hefir
lyft þjóðinni upp á við og fram á
við,svo hún ann heitast frelsi og
framförum, kent henni að yfirstfga
náttúrukraftana og örðugleikana,
og sú eftirtekt er vekjandi glæð
andi og hugðnæm og aðdáanleg
fyrir hvern mann, sem skapaður
er með þeim hæfileikum, að þekkja
þá braut í mannlífinu. Svisslend-
ingar hafa stöðvað snjóflóðin með
girðingum, sefað beljandi fossa og
strauma, yfirstigið fjallaskörðin,
borað sundur fjallaræturnar og
hlaðið upp rennislétt göng, grafið
síki, lagt brantir jafnt innan sem
utan jarðar, sýnt óviðjafnanlegt
mannvit og þrautseigju, hvort sem
samanburður er tekinn frá fomöld-
inni eða nútímanum.
Þótt þjóðarálitið hafi hamlað
Svisslendingum frá því, að leyfa
öðrum þjóðum inngöugn í landið,
svo þjóðin blandast ekki útlend-
ingum, f>á sýnir þjóðin engu að
síður að hún er f mesta máta frels-
is og framfara þjóð, sárþyrst f ný-
ar hugmyndir og örugg til fram-
kvæmda í öllu, sem að framförum
stuðlar. Hún er ekkiánægð meðfxer
lýðveldis hugmyndar þekkingar,
sem feðurnir höfðu, f>ví hver kyn-
slóð stundar af ftrasta mætti að
komast lengra áleiðis á framfara
brautum, en sú sem var næst á
undan. Að bæta stjórnarfarið,
auka frelsið einstaklingsins ogefla
velferð þjóðarinnar, er sívakandi
mark og mið hennar.
Vantreystandi yfirráðum eins
manns, takmörkuðu f>eir kjörtfma-
bil lýðveldis forsetans, og situr
hann að eins 1 ár að völdum, og
fær ei að sækja um þá stöðu aftur.
Eftir þyf sem þjóðin stækkaði og
héraðsþingum fjölgaði, f>ví aug-
ljósari varð stjórnarfarsandi sam-
bandsrfkisins. I sumum þinghér-
uðum komi f ljós fljótlega, að f>ar
urðu ekki önnur lög en það sem
kjósendurnir lögðu fyrir héraðs-
þingmenn sfna. I fyrstu sögðu
stærri fúngdómhá og sambands-
þingið, að sú aðferð væri alt of
vafningssöm og óframfærileg.
Upp af þessari undirstöðu
spratt svo lýðsatkvæðalöggjöfin,
referendum, sem nú gildir bæði á
héraðsfdngum og sambandsþingi.
Sfðan 1874 hefir lýðslöggjöfin náð
meira og meira haldi á öllurn laga-
tilbúnfngi, bæði á héraðsþingum
og sambandsþingi og innibindur
liún f verkahring sfnum öll þau lög
sem búin eru til. Þó er Freiburg-
héraðið þar undanskilið, að nokkru
leyti. Eins og eðlilegt er hefir
lýðsatkvæðalagatilbúningurinn út-
bolað öllum fjárglæframálum og
kósninga mútumálnm fyrir fult og
alt, og fyrirbyggir að öllu leyti
annan lagatilbúning og stjórnar-
brask, en f>að sem þjóðinsjálf sam-
þykkir. Þingin eru sér þess fylli-
lega meðvitandi, að þjóðin einhefir
völdin, en stjórn og þing eru [>jón-
ar hennar. Þar af leiðandi semja
þingmennimir f>au lög að eins, er
f>eir eru vissir um að nái staðfest-
ingu þjóðarinnar. Lýðsstaðfest-
ing landslaganna er aðalstjórnar-
einkenni hjá Svisslendingum. Það
hefir komið fyrir, að eins 30
þús. af allri þjóðinni hafa fundið
ástæðu til að heirnta lýðatkvæði
pjóðarinnar, um lög sem að mestu
snerta f>essa fáu íbúa landsins, en
sem f>eir gátu heimtað að f>jóðin
skæri úr með sér, og hefir þá úr-
skurður 1/ðsins fallið þeim í vil.
Þetta er áþreifanlegt dæmi af
breytni og siðferði þjóðarinnar
gagnvart þingmönnum sínum, og
áhrifuin hennar á lögsemjendur,
Auðvitað neytir þjóðin ekki eigin
úrskurðar, nema f>egar annað er
gert, en hún felur fulltrúunum á
hendur, svo það er fjarri því að
engin lög nái staðfestingu nema
að referendum sé notað. Þing-
mennimir vita nákvæmlega
hvaða lög þjóðin vill, ogf>eir mega
búa til, og eyða því tfma sínum
ekki í aðrar lagasmíðar, en hús-
bóndi f>eirra felur f>eim á hendur.
Lýðsstaðfestingar aðferðin
komstígildi 1891. Heimti þá 50
þús. menn að sambandsþingið búi
til einhver lög, þá verður það að
hlýða. Sama er að segja um hér-
aðsþingin, af ef tiltölulegur hluti
þinghéraðsmanna fer fram á hið
sama, f>á verða f>au áð hlýða. Með
þessu móti er f>að þjóðin, sem býr
til lög sín, en ekki fdngmennirnir,
og verða lögin laus við áhrif ein-
stakra manna og félaga, og þjóðin
á að eins f>au lög, sem hún vill og
þarf. Þjóðin er löggjafarvaldið og
framkvæmdarvaldið, þingmennirn-
ir em f>jónar hennar.—(Framh.)
Að gleðja börnin.
D. IV Fleury & Co.
IJPPBOÐSHALDARAR.
24» POKT AVE.
selur ok kaupir uýja og ga.nla hús-
muni og aðra hluti, einnÍR skiftir hús-
munum vid þá sem þess þurfa. Verzlar
einnie; raeð lönð. gripi osi alskonar vörur.
TELEPHONE 1457. — Oskar eftir
viðskiftum Islendinga,
OLISIMONSON
MÆLIR MEfi SfNU NÝJA
Skandinavian Hotel
718 JHaln 8tr,
Fæði 91.00 á dag.

SÆLGÆTISLEGA EFNIS-
GODUR OG ILMSŒTUR
The T. L. “Cigar”
Það er vinsæl tegund, sem hefir áunnið sér hylli
og vináttu vegna verðskuldaða eiginleika. Þús-
undir reykja nú þessa ágætu vindla.
J REYKIÐ ÞÉR ÞÁ?
á WESTERN CIGAR FACTORY
ð Tho*. L,ee, eigaudi. ‘WIIISriISriJPIEGk
INMS>
Qrand “Jewel
44
Ætli að flestir, sem á Islandi hafa
verið, muni ekki eftir hásumartíð,
þegar grös voru fullsprottin, sóley
og fíttar glóðu hér og hvar í gras-
breiðunni, sem vaggaði hægt og
miúkt fyrir þýðum vindblæ, lagðist
litið eitt niður aðra stundina en hóf
sig upp hina. Þá söng heiðlóan sinn
ógleymanlega fagra og barnslega
söng, sem ekkert var í borið af neinu
nema speki og gæska guðs, sem mér
var sagt hún syngi um þegar ég var
barn. Og hvar sem þú varst stadd-
ur við holt eða barð, hæð eða laut,
þá heyrðir þú fagran fuglasöng um
dægur löng.
En það var önnur aðdáun, sem ég
sá oft á gamla fróni, en aldrei hér.
Þegar að skiftast á hægar úða skúrir
og glóandi sólarbirta á milli Þá
breiddist eins og dökk blæja yfir all-
an grasflötinn þegar dimt ský dró
fyrir sólina, og yftr öllu dofnaði eins
og þegar sorgarský eða fyrirboði
mótlætis dregur fyrir gleðisól og
vonarljós mannanna. En svo alt í
einu hverfur skýið eða gengur frá,
og rér sjáum rétt eins og byrjað
væri á jaðrinum, að blæjunnier lyft
af langt f burtu frá oss, og hverfur
eða vefst saman með undra hraða,
þar til einnig vér etöndum í skæru
sólarljósinu, sem nú sýnist hálfu
bjartara en fyr. Grasið sýndist enn
nú grænna, fíflarnir og sóleyjurnar
reystu höfuðin enn nú hærra, teygðu
sig upp og breiddu blöðin á móti
ylnum og ljósinu, eins og barn breið-
ir faðm móti blíðri móður- Fugl-
arnir urðu léttfleygari, sungu en nú
sætar og betur. Það streymdi nýtt
lff f gegnum lítlu saklausu sálina
þeirra við þessi snöggu umskifti, eins
og sálina mína þegar ég var ungl-
ingur. Og aldrei á æfl menni hafa
skinið eins fagrir geislar inn í mitt
trúarlff eins og við þessi tækifæri
þegar ég var á unglingsaldri. Og
væri ég þá staddur, sem oft við bar,
út á víðavangi við smalamensku eða
í hrossaleit, og þessi htáíðlegu geisla-
brot mættu mér, þá fanst mér eins
og ég verða snortinn af straum raf-
magns eða öllu heldur einhverri and-
legri fylling og verða svo fjarska
stór og sterkur, og fór þá æfinlega
að syngja: “Heiður sé guði himn-
umm á” eða “Hver sem ljúfan
guð lætur ráða. ” Það voru þá mín
4 STÆkÐIR AF VIÐARSTÓM ÁN
VATNSKASSA.
3 STÆRÐIR AF KOLASTÓM ÁN
VATNSKASSA.
4 STÆRÐIR AF VIÐARSTÓM
MEÐ VATNSKASSA.
3 STÆRÐIR AF KOLASTÓM
MEÐ VATNSKASSA.
Grnnd Jewel ntor eru vorir
beeztu auglýsendur, þegar þér
kaupið stó,—kaupið þá beztu, þá
sem er fyllilega trygð,—þásem heflr
viðurkenningu.—Ódýrleiki ætti ekki
að vera eina augnamiðið. Bezta
stóin er ætíð ódýrust- Allar stærðir
til allranota. Seldar alstaðar, biðjið
kaupmann yðar um þær.
Yflr 20,000 nú í stöðugu brúki,
gerðar af:
THE BURROW. STEWART & MILNE COMPANY, u..™
(Elstu stógerðarmenn í Canada).
Seldar af eftirfylgjandi verxlanarinonnnni:
Winnipeg, 538 Main St....Anderson & Thomas. Baldur, Man.....Thos. E. Poole.
Gladstone, Man....Williams Bros. Gimli, Man....H. P. Tærgesen.
Red Deer, N. W. T.....Smith & Gaetz. Wapella, N. W. T.... J. W. Sutherland.
Whitewood, N. W. T......J. L. Lamont. Selkirk, Man... .Moody & Sutherland.
Yorkton, N. W. T.....Chas. Beck. Beausejour.... J, E. Dugaard.
Glenborw... .Doig & Wilcox. Langenburg... .W. B. Lennard.
Saltcoats.... T. E. Bradford. Stónewall.... West Montgomery.
Toulon,.... F. Anderson & Co.
Skriflð eftir 40 blaðsíðu bók, send yður kostnaðarlaust meðan þær endast. Þær gefa þarflegar búskapar
bendingar. Bækur vorar fást hjá þeim, sem selja stórnar, eða hjá aðal útsölumönnum í Manitoba og Noið-
vesturlandinu, Jlorriok Anderson A to., Winnipeg.
upp á halds lög og upp á halds sálm-
ar. Og þá söng ég svo hátt að und-
ir tók í hjöllunum og klettastöllun-
um, og þegar það var búið man ég
að ég sagði oft mikil er dýrð drott-
ins að klettarnir skuli syngja um
hana með mér. Það er æði langt
síðan að ég hefl fengið þá vissu að
þetta eru lærdómsrík geislaskifti,
ekkert annað en sama eilífa dásam-
lega myndin af líflnu, sem hverjum
einasta manni birtfst f þessari mynd
og endurtekur sig ár eftir ár og öld
eftir öld til enda als lífs.
En því er ver og miður að þess er
ekki gætt nærri því eins nákvæm-
lega og vera ætti, að þessi misjöfnu
geislabrot lffsins hafa langtum meiri
meiri áhrif á barnshjartað en margan
grunar. Það er svo opið og mjúkt
og viðkvæmt, að næstum þvi má
segja að hvort heldur að myndin er
björt eins og gleðin eða svört eins
og sorgin, sem upp er brugðið fyrir
augum þeirra þá hverfur hún þar
inn í eins og dropi í þurra mold, og
getur setið þar föst ósegjanlega lengi
annaðhvort barninu til gleði og far-
sældar eða hrygðar og mótlætis.
Það að geislabrotin færðu þetta
göfgi, sem hér fanst inn í hitt barns-
lega trúar- og higmyndalíf, hefir
hlotuð að koma til af því, að móðir
mfn, sem kölluð var fagrasta og
bezta kyenblómið í Snæfelssýslu.
heflr sáð þar góðu frœkorni og var-
asf að sýna tnér nema fagrar mynd-
ir. En sá kaldi og dimmi dauði tók
hana þegar ég var á níunda ári, og
eftir það mátti segja að ég hefði alla
stjórn og fult frelsi á öllu mínu hug-
myndalífl, Það kom fyrir að faðir
minn sagði: “Þú mátt ekki yerða
heiðinn strákur, vertu búinn með
kverið þitt á jólunum þá skal ég
gefa þér bókfna þá arna, hún er
skrifuð eftir hann ata þinn, eða þessa,
hún er skrifuð eftir hann langafa
þinn, líttu á snildina, samt er ait
skrifað með fljótaskrift. Þú ættir
ekki að þurfa að dulla við þetta kver
í marga vetur, sem hægt er að hrista
af á vikutíma”, Þetta hefði máske
mátt vera ósagt en ég held það geri
hvorki til né frá. Alt sem í því
felst er ofurlítil ráðgáta— hvort sál-
lífl barnanna verði betra frelsi eða
ófrelsi. —Mín skoðun er að þar þurfi
böndin að leggjast svo mátulega á, að
sá vandi, sem því fylgir, sé langtum
hægar sagður en gerður. En þó er
árfðandi umfram alt að böndin hworki
særi né standi fyrir andlegum vexti.
(Framh ).
370 Mr, Potter frá Texas
Hún náði sér dálítið þegar Ethel laumaðist
inn tilheanar, og grúfði sig ofan að henni og
mælti með hluttekningar málrómi: "Ég hefi
▼erið að biðja fyrir honum vesalings föður þín-
um, góða m im, sem lögregluspæjarinn eltir um
alt”.
"Hefir þúvirkilega verið að því?”. svaraði
ungfrú Potter. "Eg hefi verið að biðja fyrir
lögregluþjóninum”.
18. KAPITULI.
Gamli Potter, tetrið.
Þegar Brackett fór út frá lafðiSarah Anner-
le-£ og Errol. hélt hann heim í hótelið. sem hann
hélt til í. ogstóðniður í höfninni, og war meira
en lítið forviða þegar hann kom þangað, Það
beið hans blaðastrangi þar frá stjóruinr.i á Eng-
landi. og stóðu orðin ‘ Opnist taf«rlaust“ utan á
honum. Þegar hann opnaði skjalaböggulinn
rak hann upp hljóð af undrun og misti böggul-
inn á gólfið, rétteins og það væri morðvél ínnan
í honum.
Haun tautaði við sjálfan sig' “Það er lífs-
ins ómögulegt!” Eftir stundarkorn tók hann
höggulinn, athugaði undirskriftina og embættis-
stimpilinn á skjölunum, og gekk úr skugga um,
að alt væri eins og honum sýndist i fyistu.
Þessí skjöl voru skipun til hans frá stjórninui
að taka Sammy Potts, e'gengi undir nafninu
Sampson Potter, tafarlaust fastan í nafni drotn-
Mr. Potter frá Texas 371
ingarinnar. Fleiri skjöl fylgdu skipuninni, sem
gáfuhonum upplýsingar um hvaða maður þessi
Sammy Potts var, og var talinn strokuþjófur.
Þar með fylgdi stjórnaráskorun til stjórnarinnar
á Frakklaudi, að aðstoða og hjálpa lögreglu-
stjóra Brackett til að handsama glæpamann
þenna, áður es hann kæmist út úrríkinu. Hann
fékk stranga skipun þar að auki frá yfirmannin-
um í Scotland Yard (frá lögreglustððinni), að
gefa fangann ekki eingöngu á vald lögreglu-
stjórnarinnar á Frakklandi. Honum var harð-
lega skipað, að láta þenna stórglæpamann ekki
sleppa úr greiputn sér, hvað sem það kostaði
' og Hytja hann til Englands, og afhenda hana
yfirlögreglustjórn ríkisins, án þess að mál hans
kæmi að nokkru leyti fyrir lög á Frakklandi.
Siðest var löug og uákvæm lýsing og aðvörun
til Bracketts að vera framúiskarandi varkár
um sjálfau sig, fyrir þesium glæpamanni, þvf
þessi Potts, eða Potter núnefndur, hefði alment
orð á sér f Ameríku að vera þaulæfður mann-
manndrápari og blóðþyrstasta illmenni, og var
því nær ómögulegur inaður viðfangs.
‘ Hiun hættulegasti manndrápari”, endur-
tók Brackett og fór hrollur um hann allan.
“Hættulegasti ,og blóðþyrstasti manndrápari.
Það sýnist sama og senda mig í opinn dauðann,
að skipa mér þetta verk, Og manni sem hefir
fjölskyldu að sjá um”, mælti hann við sjálfan
sig. Haun gat ei rætt um þelta voða malefni,
nema við málleysingjana, sem fylgdi honum,
tryggastan allra, og það hefði mörgum orðið á í
hans kijtigumstæðum. Þeir eru orðuir upp-
374 Mr. Potter frá Texas
maður héldi til f Boulogne, er ensk og frönsk
lögregla væri að leita uppi. Fréttin barst til
HoteldesBaius og varekki Lubbins lengi.er var í
æstu skapi. að flytja lafði Sarah Annerle.y þetta.
sem næstum hafðilegiðí óviti síðau Errol talaði
við hana, Hún sendi Brackett óðara boð að
húnþyrfti að tala við hann tafarlaust.
Ef Potter gæti sanna sakleysi sitt. þá sá
hún að gamli Errol var sloppinn, og kaus hún
það undir eng. m kringumstæðura, eins og kom-
ið var á milli hennar, Errols og Ethel. Hún
kaus að grípa til einhverra stórræða. Hún gat
ekki fyrirgefið manninum, sem hún unni hvern-
ig hann breytti gaanvart henni, og hún gat ekki
fyrirgefið sjálfii sér að unna slíkum manni. Hún
titraði og uöcraði af angist og örvæntingu |út af
öllu samau. Hún lá upp í sofanum og talaði við
sjálfa sig og neri samau "höndunuin. En þegar
Lubbins eða þjónnstustúlkan kom inn, þá píndi
hún sig til að láta bera sem minst á geðshrær-
ingum sínum.
Rétt á eftir kom Lubbinsinn gapandi, an-
andi og stamandi. “Hinn hávirðulegi Potter,
Sammy Potts,—nei—ég á við—viðSampson Pott-
er vili tala við yðar hágöfugheit’.
“Sýnist hann vera vandræðalegur?” spurði
frúin tafarlaust, og reyndi til að setjast framan
á sofann.
“Þvert á móti. Sérlega kaldur og róleg-
ur".
‘ Flýttu þér, og láttu hann koroa hingað inn
til mín tafarlaust!” Lubbius flýtti sér út, þegar
hann hafði beygt sig einum tvisvar sinnum til
Mr. Potter frá Texas 3t>7
vænting var að drepa, og segja hoaum ekki blátt
áfram sannleikann, og þegar frúin freistaði mín,
þá líka til að gera það”, svaraði Ida tíguiega.
“Það er oft erfitt að sanna sakleysi sumra
manna”, tautaði Arthur. Hann spurði hana
næst eftir hvar faðir hennar mundi halda til f
borginni, Hann var ókominn enn þá.
Klukkan var orðin sjö, og Arthar heyrði
að menn voru að fara með flueufréttir.og einhver
ný tíðindi voru í loftinu, ' Honum fór að líða illa
og sagði stúlkunni að hann ætlaði að fara upp í
borgina aftur og vita hvað hann frétti og sæi.
“Hvað gengur á?” spurði Ida Potter, því
hún sá að hann var órólegur. “Hvað liggur
þér á fyrir matmálstfma?” Því þeim var sagt
að maturinn væri þegar til.
“Mér liggur á. Faðir þinn hefir má ske far
ið yfir til Englandsf kvald”.
“Þetta er vitleysa, því ég sá ferðatöskuna
hans áðan inn í skrifstofunni. Eg þekki hana
alstaðar, sem ég sé hana. Það eru tvö kúlugöt
á henni”, mælti stúlkan.
“Samt sem áður held ég að mér sé betra að
fara og .vera vissi í minui sök”,
"Viss um hvað? Ó, þú hefir heyrt eitthvað.
Þú skalt ekki fara fyrri en ég veit hvað það er.
Ef það er um fðður minn, þá heimta ég að þú
segir mér það”, og Ameríku stúlkan færði sig
fram að hurðinni.
“Jæja þá. Eg er hræddur um að upplýsing-
arnar,. sem þú gafst lafði Sarah Annerley geti
Orðið til vandræða fyrir föður þinn. Það er altal-