Heimskringla - 28.05.1903, Síða 2

HEIMSKRINGLA 28. MAÍ 1903,
Heimskringla.
PlTBLISHBD BY
The HeimskrÍDgla News & Publishiag Co.
Verð blaðeins i CanadaogBandar. J2*.00
um árið (fyrir fram borgað). Sent til
íslands (fyrir fram borgað af kaupend*
um blaðsius hér) $1.50,
Peningar sendist í P. O. Money Order
Registered Letter eða Express Money
Odrer. Bankaávísanir á aðrabankaen í
Winnipeg að eins teknar með aSðllum.
B. L. Baldwinson,
Editor & Manaaer.
Office : 219 McDermot Ave,
P O. BOX 1*83.
Sjáið bautasteina
mannsins.
Sjáið sjóðþurð Mr. Greenways,
Camerons dómsmálaráðgjafa og
allra þeirra kompána, sem stjórn-
uðu Manitoba. þar til íbúar þess
ráku þá frá stjómmenskuunni 1899.
Bautasteinar þeirra lfta þannig út :
Skuld við Imperial bank-
ann.................$76,036.77
Olöglega notað fé af á -
byrgðarfé ýmsra sjóða 15,485.75
Ógoldnir reikningar fyr-
ir opinber verk...... 23,674.76
Ógold. reikn. dómsmála-
deildarinnar........... 7,530.00
Ógold. reikn. til menta-
rnála ................ 64,476.69
Ogold. reikn. akuryrkju
og innflutningsmálad.. 14,938.08
Ógold. reikn. framkv.-
valdsins.............. 15,955.16
Ógold. reikn. fjárhirsl.. 7,002.76
Ógold. reikn. framræsln-
héraða................ 18,537.79
Ógold. reikn. fylkis-
landa................... 4,58.95
Intemal economy............. 439.69
Sjóðþurð als. • • $248,136.40
Þrátt fyrir þessi stjórnmensku
minnismerki Greenways, sem af
honum sjálfum og öllum hugsandi
og skynjandi mönnum standa
óhrakin í sögu Manitobafylkis um
aldur og ævi, er hann nógu kær-
ingarlaus og óskammfleilinn að
segja á fundi eftir fund um þvert
og endilangt fylkið:
“Yið lofum þvf að eins, að ef
okkur verður komið til valda aftur,
J>á skuldbindum við okkur að gera
eins vel fyrir fólkið, og við gerðum
meðan við vorum við völdin”.
Allir skynsamir og hugsandi
menn sjá hvað f þessu aðal loforði
hans og flokks hans felst. Hann
ætlar að gera eins vel við fylkið og
hann gerði áður, að koma f>ví í
stóra sjóðjmrð, og eyða fé þess og
áliti, þangað til f>að er komið á
hausinn. Kjósendum gefst tæki-
færi við næstu kosningar að sýna
stefnu sfna og manndóm gagnvart
Manitobafylki.
Það hefir verið gerð fyrirspum
til Hon. C. Campbell, dómsmála-
ráðgjafa fylkiswis, f>ess efnis:
Hvar eiga námsmenn, sem hafa
atkvæðisrétt, og stunda nám, og
eru ekki komnir heim úr skólum,
að skrásetja nöfn sín?
Svar dómsmálaráðgjafans er á
þessa leið:
Þeir kjósendur, sem stunda nám,
og einhverstaðar eiga heima í
Manitoba, hljóta að láta skrásetja
nöfn sín f>ar sem foreldrar þeirra
búa. Skrásetning námsmanna
heyrir undir lið kosningalaganna
er nefnist: “Um fjarverendur”,
og par sem talað er um farandsala,
sem að öðnihverju em burtu frá
heimilum sínum, og aðra fleiri,
sem vegna atvinnu eða brynna er-
inda em fjarverandi kjörstöðum
sfnum.
Það era allar lfkur til þess að
skrásetjarar viti og skilji þetta at-
riði í lögunum, og geti leiðbeint
þeim kjósendum, sem kunna að
villast á ranga kjörstaði, en samt
álltur Hkringla rétt að geta um
þetta. Fari svo að þeir kjósendur,
sem eiga að skrásetja sig sam-
kvæmt (>essum lið,skrásetjisigann-
arstaðar en þar sem þeim ber, pá
verða þeir vafalaust strykaðir út af
kjörskrá við endurskoðun kjörlist-
anna. Framangreindur úrskurður
dómsmálastjórans var birtur 16.
þessa mánaðar.
Skrásetjarar eru skyldugir að
gefa kjósendum upplýsingar um
kjörgengi þeirra yflrleitt. Samt
eiga kjósendur ekki að ónáða skrá-
setjara með óþarfa spurningum eða
málalengingum í þvf efni.
Undir öllum kringumstæðum
verða kjósendur að mæta sjálfir hjá
skrásetjurum, í skrásetningadeild
sinni, nema því að eins að kjós-
andi sé veikur eða sé löglega fjar-
verandi heimili sínu, eða hafi flutt
búferlum í annað kjördæmi. I
þessum f>remur tilfellum má hann
fá annan mann til að setja nafn
sitt á kjörskrá, samkvæmt ákvæð-
um þar um.
Útlendingar, sem ekki hafa ver-
ið 7 ár f Canada, og ekki vora á
kjörskránum, sem brúkaðar voru
1899, purfa að geta lesið og skilið
ákveðnar greinar f kosningalögun-
um, á einhverjum þessum tungu-
málum, ensku, frönsku, f>ýzku, ís-
lenzku eða skandinavönskum mál.
Þeir sem ekki koma nöfnum sfn-
um á listana, á skrásetningatlman-
um (25.—30. þ. m.), og þeir sem að
einhverju leyti era settir rangt á
þá, verða að koma nöfnum sfnum
réttá f>á við kjörlistayfirskoðunina,
sem dómarar fylkisins há þann 15.
Júnf riæstkomandi. Annars hafa
þeir ekki kosningarrétt.
/
IslendingadagurinD.
Eins og auglýst er nú í blöðun-
um, H.kringlu og Lögb. verður
fundur haldinn 1. næsta mán. á
North-West Hall, til að kjósa
nefnd til að standa fyrir hátfða-
haldi dagsins f sumar. Þann 18.
f>. m. átti að halda kosningafuiul,
en af því svo fáir komu á fundinn
var honum frestað. Orsakir þær
sem valdið hafa því, að fáir komu
á fundinn, hefir verið veðurútlit
um kvöldið, og máske að sumu
leyti að fundurinn var kallaður
fyrri en venja hefir verið að und-
anförnu. Fólki sem ant er um
þenna þjóðminningardag, og vill
styðja hann, sem sannir Islend-
ingar og góðir drengir, verða að
muna að koma á fundinn, svo hœgt
verði að sjósa góða og duglega
nefnd til að starfa f ár. Hátfða-
haldið og dagurinn er undir f>vf
komið að góðir og duglegir menn
fáist f nefndina, og fólk getur ekki
ætlast til að þeir komi til að kjósa
sig sjálfir.
Það Iiendir alt á að íslendingar
geti haft stóran og skemtilegan ís-
lendingadag f sumar, ef þeir vinna
að þvf. Árferðið er ágætt, og
ástæður fólks yfirleitt með betra
móti. Það er svo mikið búið að
tala um þýðingu dagsins, að óþarft
virðist vera að ræða sérstak-
lega um það, f hvert skifti, sem
starfsnefnd þarf að kjósa fyrirdag-
inn. Fólk heflr fundið sterka
þjóðeraishvöt hjá sér til að halda
daginn með heiðri og sóma, og það
verður að minnast þess,að til þess að
það verði gert, þá þarf það að hafa
starfandi menn, og það liggur í
höndum þess að velja þá. En til
þess að gera það, þá má ekki
minna vera en að það leggi það á
sig að sækja kosningafundi, og
eyða til þess að eins einni kvöld-
stundu á ári. Ef það gerir það
ekki, þá sýnist það ætla að sann-
ast á þvf, það sem maðurinn sagði
um árið, að Islendingar sæktu
aldrei vel fundi nema annaðhvort
til þess að heyaa rifist, og rffast
sjálfir, eða þeir þyrftu að vera
blindfullir til að koma því f verk.
En í þessu máli er hvorugt til-
fellið. Það er vansœmi, sem betri
helft Islendinga lætur ekki v i ð -
gangast, að hætt sé við þjóð-
minningardagsliátíð, þó hætt sé
að rífast um það í blöðunum. Það
era ofmargir bjargfastir íslands-
vinir hér vestan hafs til þess. Þér,
sem unnið 2. Ágúst, sem þjóð-
minningardegi íslands, látið ekki
bregðast að fylgja þvf máli af öll-
um mœtti, f því felast ykkar beztu
þjóðareinkunnir, og sómi. Þið
sem ekki hafið tækifœri að sækja
fundinn, hvetjið vini yðar og kunn-
ingja til að sækja hann. Við skul-
um halda veglegri fslendingadag í
sumar en nokkuru sinni áður. Það
getum við ef við vinnum kappsam-
lega að því.
Húrra f y r i r 2. Á g ú s t.
Þekking og fornmenjar.
Eftir: K. Á. B.
(Niðurl.).
Ýmsir munir finnast í kistunum.
Sumt eru verkfæri búin til úr tinnu
og úr ritspjaldasteiní, sem nægtir
eru af þar í nágrenninu. Sumt af
þessum munum hefir verið lagt I
kisturnar, sem skraut og virðinga
merki við hina framliðnu. í sum-
um kistunum, þar sem konur hafa
verið látnar. hafa fundist leifar af
spunasnældum og nokkurskonar
rokkhjólum. ÞesBÍr munir eru úr
steini, og firnagamlir. Fyrir snældu
hala hafa bein verið notuð, og sum-
staðar viðarhalar. Ofan á sumum
kistum hefir fundist verndargrafir og
töfragripir, sem grafnir hafa verið
með þeim framliðnu, honurn til
verndar. Sumt af þeim eru tinnur.
í sumum stöðum er þeim raðað inn-
an í eirhringa, og er enginn efi á að
þetta hefir átt að þýða verndun
hinna framliðnu.
Tvær rómverkar mintir hafa
fundist, og er mynd af Faustinus,
konu Marcusar Aurelíusar, og sést á
myndinni að hún heflr vafið hárið i
hnút aftan á hnakkanum. Á hinni
mintinni er mynd af óþektri konu,
og stendur hún á myndinni. Yflr-
skriftin á henni er ólæsileg, samt
heldur Dr. Head, sem er fornfræð-
ingur, og starfar við British Museum,
að hún sé: Augusti Pii fíl(ia). Ekki
als fyrir löngu fann maður, sem var
að plægja náiægt þessum kyrkju-
garði, lítinn koparpening, sem smíð-
aður hettr verið í spönsku nýlendun-
um I Suður-Ameríku, en ólæsilegt er
letrið á honum nema: VIII.
Áður en farið er að ákveða nokkuð
um aldur þessa þýðingarmiklu forn-
menja, þá þurfa menn að fá dálitla
hugmynd um leirkrukkur, kofa og
sorphauga, sem fundist hafa I þeseu
nágrenni, sem er svo afarauðugt af
fornmenjum. Tvær leirkrukkur
hafa fundist þar. í annari þeirra
voru leifar af stórri eirsveðju, með
tveimur rónaglagötum á falnum.
Ennfremur var í henni fórnarker,
snældusnúður og heiðni. Hún er
hérumbil 20 þumlunga á hæð og um
15 þuml. þar sem hún er víðust.
Hún er um hálfanþuml. á Þykt.
Fórnarkerið er 2.1 þuml. á vídd en 1 i
á hæð. Lok var yfir því, og er það
búið tilmeð því móti að pressa leir’og
gras saman. Hin leirkrukkan, sem
datt I sundur, þegar við hana var
komið, hefir óefað geymt líkösku eða
mannlegar leyfar. Hún var grafln
djúft og var úr Ieir sandi og grasi.
Það er eftirtektavei t við hana, að
kringum hana hafa verið látin um
tvö tonn af möl og hellum. Síðan
heflr hún verið þakin með sandi og
viðarkolum, og utan á raðað stein-
spjöldum, og hefir frágangurinn ver-
ið vandaður. Hún stóð á hvítum
skeljasandi. Undir henni fanst eir-
prjónn og tala ævafornleg með fleiru
smávlslegu. Hún var stærri en hin
og margfalt þykkri. Hún heflr óef-
að verið grafin I jörðu löngu fyr en
Rómverjar stigu fæti á Bretland.
Eftir að þeir komu til sögunnar þar,
fóru munir og inenjar að bera merki
hins rómverska og griska hagleiks.
Það má ganga út frá því sem áreið-
anlegu að llkbren3la heflr stundum
tiðkast á því tímabili sem menjar
þessar eru frá.
Þetta tramanskráða gefur okkur
tilefni til að gera eina eða tvær á
lyktanir viðvlkjandi þessu efni.
Það er fullsannað að ýmsir munir
úi steini hafa verið lagðir I jörð með
þeim framliðnu, svo sem tinna, við-
arkol og fleira. Þessar tegundir
eru annaðhvort lagðar ofan á
lfkin eða við höfðalag þeirra. Sú
venja heflr tlðkast meðal allra þjóð-
flokka, á meðan þeir voru í hálf-
gerðu villimanna ástandi, að láta
ýmsa muni og dýrgripi I grattr hinna
framliðnu. Þessar siðvenjur, sem
fjarskildar eru núverandi greftrunar-
sið, hafa Ifklega haft tvöfalda þýð
iugu. í fyrstalagi, að munimir
hati átt að þýða fararefni hins látna,
til hins ókomna heims, og I öðra Iagi
hafl þeir þýtt virðingarmerki frá
þeim lifendu og nokkurskonar skiln-
aðarpanta. Kemur þar fram bæði
trúin á annað llf, æðra og eftirkom-
andi, og mannlegar saknaðar til-
flnningar. Þessi Ijós, sem kveikt
hafa verið I hugskoti mannkynsins
frá þvi fyrsta að saga þess byrjar,
sem dafnað og glæðst hafa samfara
víðlendari og fegri sjóndeildarhring,
minsta kosti hið sfðarnefnda.
Þá má vel ímynda sér með gild-
um ástæðum, að þessir fornaldar-
menn hafl haft mikið uppihald og
tiltrú á eldinum, og þar af komi
það, að þeir hafi látið tinnu I kistur
framliðinna. Ef til vill hefir það
verið siðvenja þeirra, að slá eld í
gröfunum og lýsa þeim burtförnu é-
leiðis til annara bústaða, og leggja
þeim til eldkveikju. Einnlg hefir
tinnan eða eldkveikjan máske átt að
þýða eld hjartnanna, — þeirra sem
eftir lifðu. Óefað heflr eitthVað llkt
þessu vakað fyrir þessum fornaldar-
mönnum.
Þá má minnast með fáum orðum á
kofa eða skýli, sem fólk þetta hefir
búið sér til. Á landi uppi frá Con
stantine-eyjunni, hefir fundist afar-
gamall kofl. Hann er 14 fet á
lengd og 9 fet á breidd, ofurlltill
rangali heflr verið bygður fram frá
dyrunum. Veggirnir eru hlaðnir
þannig að sporöskjulag er á kofan-
um. Þeir eru 2\ fet á hæð. Hellu-
þak er á honum. Hann fanst I Okt-
inánuði 1901. Hann var fullur af
sandi og kominn I jörð niður. Þegar
búið var að moka hann upp, þá fanst
á gólfinu, beinagrind af nauti, og
kindabein, svínabein, hestabein, kan-
ínubein og skeljar. Hamar úr steini
og er skaftir greipt fyrir hendina,
og gerður úr forngrýti, líkur “ping-
pong”-knatttré, sem nú tíðkast. Alt
bendis á að íbúar þessa kofa hafi
verið við leirkerasmíði, þegar þeir
skildu síðast við hann, þvi þar finst
allmikið af samansöfnuðum leirkera-
leir og yerkfæri sem notuð hafa ver-
ið til að lýja hann saman við sand.
Þar er arinn og finnast menjar af
glæneyti. Annar arinn, sem lík-
lega hefir verð notaður á sumrin, er
norðanundir kofanum. Þar í kring
er mikið af beinamuli og sjávarskelj-
um ásam leirkeraleir, af sömu teg-
und og finst inn I kofanum. Mest
af beinunum heflr verið brotið til
mergjar og sum af þeim hafa verið
löguð til sem alir og holmeitlar. Mr.
Bullen hefir bent á, að hann sé bygð-
ur af mönnum, sem báru góð kensli
á herkænsku. Inngangurinn snýr
upp til lands, og Constantine-eyjan
er á milli siglingaleiðar og hans.
Hann stendur nokkuð hátt, svo víða
má sjá frá honum, en afarvont hefir
verið að veita honum eftirtekt frá
siglingaleiðinni, hinum megin við
eyna.
Sorphaugarnir, eða eldhúshaug-
arnir, hafa ekki annað að geyma en
allan úrgang, sem fallist befir til
hjá þessum frumbyggjum. í Harlyn
Bay hafa fundiat nokkurir haugar,
og hafa þeir verið rannsakaðir. I
þeim er mest beinarusl og viðarkol.
Þeir eru fyrir löngu komnir I jörðu
og grasigrónir. Sumttaðar er átta
feta dýpi ofan á þá. Þeir geyma I
sér efni sem sanna það, að frumherj-
ar þessir hafa fengist nokkuð við
leirkerasmíði, slðustu tfmum eink-
anlega, og ennfremur menjar, sem
sýna að þeir hafa verið veiðimenn,
sérdeilis á fyrrahluta tímabilsins, eins
og þegar er búið að geta um hér á
undan. Kyrkjan á Constantine-
eyjunm á að hafa verið bygð af trú-
boðurn fyrir fullum 1600 árum.
Hún stendur I biðbiki á sorphauga-
þústum, sem ná þar yfir allstórt
svæði. I henni eru fornir steinar, sem
hafa verið ævagamlir þegar þeir voru
látnir í hana. Af þeim menjum
sem á þeim finnast, má fara nærri
um trúarbragða hugmyndir þessa
frumbyggjara. Þær trúardýrkana-
reglur, sem þeir hafa haft, eru mjög
skyidar þeim, sem ^alstaðar finnast
þjá þjóðflokkum meðan þeir voru á
lægstum stigum þekkingarinnar.
Það má ekki enda svo þessa þýð-
ingarmiklu fornmenjasögu, að ekki
sé minst á tvent f sambandi við
hana. Það er um uppruna þessara
frumbyggja og tímabil það, sem þeir
haía verið uppi á. Margt og eink-
anlega alt sem menjarnar sjálfar
sanna og sýna, bendir á að
þessir fornaldarmenn hafi verið upp
runnir á brezku eyjunum, og hafi
því verið innlendir mannflokkur
mávera að frum uppruni hans hafl
verið keltneskur. Þeir hafa óefað
verið uppi við Harlyn Bay þúsund
árum áður en Rómverjar komu þar
til sögunnar. Þeir hafa verið uppi
áður en eiröldin kom fyllilega til
siígunnar. Það sýnir það að meDjar
frá tíð Rómverja finnast alstaðar í
jarðlögum, sem eru ofar en frum-
byggjamenjarnar finnast I. Enn
fremur ber þess að geta, að það var
á hernaðaröld, sem Rómverjar komu
þangað, og lifðu þar hermannallfl,
eins og sagan skýrir frá, og menjar
frá þeirra tímum sýna það, sem finn
ast Ijörðu. En hjá þessumfrumbyggj-
um finst enginn líkur herbúnaður,
og sá sem tíðkaðist hjá Rómverjum,
og Bretlandi, á þeim tlma, sem þeir
voru þar. Steináhöldin, tinnan og
leirkerasmíðið, bendir líka ótvírætt á
að það er á undan tíð Rómverja.
Það er ómögulegt að svo komnu að
ákveða með vissu á kvaða tíma
þessir fornaldarmenn hafa verið
uppi, en alt sannar það, að þeir
hafi verið fyrir afarlðngu I Halyn,
þótt ómögulegt sé að ákveða hvað
langt tímabil þeir hafa hafst þar yið.
Þeir hafa'aldrei verið síðar uppi en
1000 til 1500 árum fyrir Krist, að
minsta kosti.
Það hafa engar sögur farið af
þessu fólki, sem bjó I Harlyn Bay
fyrir tíð Rómverja á Bretlandi. Það
er spurning, hvort þetta fólk heflr
beinlínis búið á þeim stöðum sem
grafreitirnir finnast á, eða það heflr
búið á eyjum eða landi, sem náð
hefir fram I sjó, en er nú sokkið. En
allar llkur og ályktanir leiða þá
skoðun fram, að þessir fornaldarbúar
hafi ekki haft grafreiti I mikilli fjar
lægð frá þeim stöðvum, sem þeir
höfðust við á.
Að síðustu má geta þess, að þessi
fornmenjafundur, heflr leitt töluvert
ljós yfir þá öld og kynslóðirsem menn
höfðu litla eða enga hugmyndum
áður, og þó ekki enn þá búið að rann-
saka fund þenna nema lauslega, I
samanburði við það sem verður gert.
Sannleikurinn er sá, að fornöldin
liggur eins og ómæld og óþekt meg
inslétta á bak við okkur. Mun þessi
atburður og fundur leiða til þess að
farið verði að rannsaka og leita,
síðan lesa og heimfæra margt sem
umliðinn tími geymir I skauti sér.
Þegar sá tími kemur að hver ein-
staklingur fer að vilja hugsa og
læra sjálfur, en gerir sig ekki leng-
ur ánægðan með margupptuggnar
kreddur og kynjasögur, þá fer að
birta í heimi vísindanna, og í heim-
um sögunnar og sannleikans. Og
sá tími er I nánd, að maðurir.n
kemst fram úr þokunni og molviðr-
inu, og inn á braut æðri köllunar.
Eina meðalið til þess er þekkingin
hjá þeim sem vilja hafa til að afla
hennar og leita hennar, til heilla og
hamingju fyrir mannkynið.
Er gull í skelinni?
Eitt af því fáa sem amar að
Canadamönnum þessa dagana, er
greinarkom, sem millíónamaður-
inn Andrew Camegie hefir nýlega
skriíað um Canada.En þeir áttu sér
einkis von frá honum nema góðs
eins. Þeir hafa ekki alls fyrir
löngu f>egið allmiklar fjárupphæð-
ir frá honum til að reisa bæjabók-
hlöður hér og Jmr í Canada, sem
ekki J>ýða annað en menningar-
mörk þessa auðmanns, sem vin-
gjamlegir, en efnasmáir íbúar hafa
leyft honum að setja niður hjá sér,
og skuldbundið sig og sfna til að
halda við um ókominn tfma. Þeir
segjast því hafa búist við öðrum
atlotum frá hans hendi, en að rýra
og sverta Canada, eins og hann
hefir nú orðið glapsekur um. And-
rews Carnegie hefir fundið spá-
manns og dómara sæti, einhvers
staðar uppi í skýjunum, líklega
einhversstaðar í uppheiminum fyr-
ir ofanCanada, og lætur þaðþramu-
boð útganga, að Canada eigi enga
framtfð fyrir höndum, nema því
að eins að það gangi í samband
við Bandaríkin. Enginn jámiðn-
aður geti átt sér stað f Canada,
nema í smámolum, sem ekki sé
þess virði að líta við.—(Hvemig fer
nú fyrir Laurierstjóminni með
jámbrautateina verkstæðið, sem
liún er að fæða af sér í Montreal?)
Hann segir að Cape Breton hafi
ekkert til síns ágætis nema hylling-
ar. Hann segirað verklegur iðn-
aður geti aldrei þrifist í Canada.
Alt gangi í að byria hann, en hann
komist aldrei á ;legg. Hann reyn-
ir að sýna með skýrslum, að engir
hafi fœðst í Canada í síðastl. 10
ár. Hann fer rangt með það að
mannafæðingar hallœri sé í Cana-
da. Þar getur kvenfólkið gert
liann ósennindamann, ef hann tal-
ar oftar um mannfæðingar hallæri
f Canada. Hann fer lfka band-
vitlaust með hyllingamar í Cape
Breton, því áttatíu áragamlir fiski-
menn staðhæfa, að þar sé langoft-
ast Þokur, og hyllingar séu aldrei
f svarta þoku og sudda. — Fleira
fárlegt segir karlinn um okkar
fagra Canada. Og blöðin í land-
inu eru hávær og heit yfir ósvífni
hans og flysjungs hœtti.
En ef einhverjum manni skykli
í ró og spekt detta (>að f hug, að
Andrew Camegie sé vitur maður
og dálítið djúphygginn, og talaði
hér f líkingum, þá mætti ráða sumt
í gátu karlsins. Segjum að hann
meini með sameiningar lfkingunni,
að Canada þurfi að verða sjálfstætt
ríki. Fyrr njóti það sín ekki að
öllu leyti. Að iðnaðurinn verði
kák þangað til hann eigi heimal-
inn húsbónda. Að hyllingarnar
á CapeBreton séu trausts og vonar-
augu Canadamanna austur á
brezku eyjunum, svefninum sjálf-
stæði og sjálfstjóm f kotinu sjálfu.
Fæðingarhallærið um síðastliðin
10 ár sé fæðingarhallæri á nýjum
hugsjónum í stjómarfari og þjóð-
skipunarfræði.
Ég leyfi mér að skilja gamla
Carnegie á þenna veg, fyrir sjálf-
an mig. En þið megið skilja
hann eins og ykkar ljós lýsir
yður.
K. Á. B.
Endurminningin er svo glögg
um allt, sem að f Klömbrum skeði;
fyrir það augna fellur dögg,
og felur stundum alln gleði.—
Þú getur nærri, gæzkan mln!
Guðný hugsar um óhöpp sfn.
Þegar óyndið þjakar mér,
þá er sem málað væri’ á spjaldi
plássið kæra, sem inn frá er
—frá efstu brún að neðsta faldi—
og blessað rauna byrgið mitt,
sem blasir rótt móts við húsið Þítt.
Man eg í Klömbrum meir enn vel
morgna, hádag—en bezt á kvöldin,
þá ljómandi færði fagra hvel
forsælu misjöfn skugga tjöldin
yfir livern blett, og hvert eitt svið,
hinumegin við sólskinið.
Þar var eg bæði þreytt og aum,
þungsinna—hress og ánægð stund-
um;
hirti’ ekki þar um heimsins glaum;
hafði lítið og nóg í mundum;
græddi þar vin—og misti mest,
sem mfnu hjarta var sárast fest.
Ekkert, sem fyrir augun bar
inn’ f Klömbrum, égfæ að lfta—
stærsta ljósið og stjörnurnar,
með stefnu sömu, tíð fram fta;
svo fögur vitn’, að samur er
sælu stjórnarinn þar og hér,
Guð er eins nærri, og man til mfn,
miskunarríkur harma stillir;
ástin hans heldur aldrei dvfn,
enginn hans vinskap máttur spillir;
þvf á ög vel að þreija nú,
þó mér annara bregðist trú.
Það dr ekki svo þægilegt,
þegar vinanna bregst ágæti:
lijartanu svíður heklur frekt;
hamingjan sýnist rýma sæti;
indælar vonirfjúka frá;
fellur skemtunin öll í dá.
Hugprýðin verður heldur smá;
hjartað sorgunum léttirvarla;
á morgnana kvíðvænt þykir þá,
þennan að lifa daginn allan;
hver af öðrum nær kveldi þó—
hvíld I svefninum drottinn bjó.
Að lofa guð fyrir liðna tfð,
lærist þeim reynda vissulega;
hver og ein mæða ströng og stríð
stillist og batnar furðanlega;
tilfella mergð og tímanum
tekst bezt að 'glata sorgunum.
/