Heimskringla - 04.06.1903, Blaðsíða 2

HEIMSKRINGLA 4. JÚNÍ 1903
Beiuiskriugla.
PUBLISHBD BY
Tbe Heimslfriagla N'ews 4 Pablishing Go.
Verð blaðsins 1 CanadaoKBandar.$2.00
um árið (fyrir fram borgað). Sent til
íslands (fyrir fram borgað af kaupend-
um blaðsins hér) 91.50.
Peningar sendist i P. 0. Money Order
Registered Letter eða Express Money
Odrer. Bankaávisanir á aðrabankaen í
Winnipeg að eins teknar með afföllum.
R. Ii. Raldwinaon,
Editor & Manaeer.
Offiee ; 219 McDermot Ave.
P o. BOX I8HS.
Góð kosningalög
Eins og kunnugt er, var lokið
skrásetningu á skjðrskrám fylkis-
ins 30. f. m. Eftir p>vf sem maður
veit frekast hafa [>ær gengið vel.
öflum mönnum með sannsyni mun
lfka þessí nýja skrásetningaraðferð
langtum ix'tur, en sá sem Green-
’vvaystjórnin hafði. hað gefur
hverjuð heilvit.a manni að skilja,
að f>að er hollara og frjálslyndara
fyrirkomulag frá hendi stjórnar-
iiinar, að fela dómurum alla umsjá
á hendur með skrásetning kjós-
eada, heldur en senda stórhópa ai!
stjómarleiguliði út um fylkið til að
tfna saman alla sína fylgismenn,
og láta dauða og burtflutta menn á
listana, en gera mótpörtunum ó-
mögulegt að koma sfnum mönnum
á kjörskrárnar, eins og œtíð varð
reyndin á, meðan fyrverandi
stjórn var við völdin. Það hafa
lfka sum blöð, sem vinna á móti
móti núverandi stjórn. svo sem
Tribune og fleiri, lýst því vfir að
betra og hreinna fyrirkomu-
lag sé ekki hægt að hafa á tilbún-
ingi á kjörskrám, en sem kosninga-
iög Roblins-stjórnarinnar á kveði,
og telur það fyrirkomulag langt á
undan öðrum aðferðum f Canada.
Undir núverandi kosningalögum
er ekki hægt að koma öauðum eða
burtfömum á listana. Á f>á kemst
enginn nema hann sé lifandi og
búi í fylkinu. Auðvitað geta menn
sem svo eru gerðir svarið sig inn á
listana, þó f>eir hafl ekki borgara-
bréf eða annað f>ví lfkt, en mjög er
lfklegt að slfkt athæfi komist upp
við endurskoðun [>á, sem dómar-
arnir gera. Það er því óhætt að
fullyrða f>að, að stjórnin hefir gert
sitt ftrasta til að kjörlistamir yrðu
eins réttir og lieiðarlegir eins og
hennivar unt. Þeir sem vefengja
það og segja annað. eru að sverta
og ófrægja dómara fylkisins.
Eina Sstæðan sem við dálftið
liefir að styðjast, og umsvif má
telja við lista fyrirkomulagið er
það, að hver kjósandi f>arf að skrá-
setja sig sjálfur, og út um iand ollir
það fyrirhöfn og tfmatapi. En ó-
líklega telur nokkur heiðvirður
borgari það eftir sér, þegar hann
skoðar út í æsar hvað við f>að
vinst. Það er stór heiður fyrir
Manitobatylki að verða fyrst allra
fylkjá í Canada að búa til heiðax-
leg og sanngjöm kosningalög. Það
mun ei lfða langur tími þangað til
að nfu tfundu vilja ekki heyra lista-
fyrirkomulag Greenway stjórnar-
innar nefnt á nafn, og fá viðbjóð á
slfku háttalagi stjórnar á kosninga-
lista tilhúningi því sú stjórn er
glæpsek. Það háttalag var
ekkert annað en veiðibrella, til að
fótum troða vilja almennings, en
halda stjórninni með ráni og
þjófnaði í atkv.greiðslunni við
völdin.
Islendingar hafa fengið það orð
á sig hér f þessu landi yfirleitt
að f>eir þektu stjórnarfyrirkomu-
lagið hér betur en flestar aðrar að
komnar f>jóðir. Þetta er heiður
fyrir f>á, og ættu þeir að gæta hans,
og láta afkomendurna erfa hann ó-
flekkaðan. Til þess þurfa þeir að
sýna það í verkinu og framkom-
unni, að þeir þekki góða löggjöf
frá svívirðilegri. Þeim ber að
sýna [>að í verkinu, sýna Það þegar
þeir greiða atkvœði, að f>eir heri
skyn á framkomu og starfsemi
stjómanna, og haga sér þar eftir.
Þeir sem greiða atkvæði gegn
Roblinsrjóminni f næstu kosning-
um, sýna annað tveggja óhreina
þekkingu, eða blint flokksofstæki.
Sú stjóm hefir að öllu leyti starfað
vel og trúlega fyrir fylkið, bæði f
fjármálum þess og löggjöf. Það er
svo stórt millibil á henni og fyrir-
verandi stjóm, að þar er ekki sam-
jöfnuður á, hvemig sem á það er
litið frá stjómfræðislegu sjónar-
miði og heilbrigðri þekkingu.
Þeir sem ekki vilja játa f>að með at-
kv.greiðslu sinni, þeir stafa skugg-
um á minningu sfna fram um ókom-
inn tíma.
Þvðinsarmikið atriði,
Þegar járnbrautarmálið, um
Rainy River brautina var fyrir
þinginu, þá fluttu sumir þingmenn-
irnir hér vestra öflug and-
mæli gegn málinu, nema f>vf að
eins að stjómin fengi að ráða að
nokkru leyti flutningsgjaldi braut-
arinnar, og væru ekki lægra en f>að,
að f>eir peningar sem varið væri f
hana gæfu vanalega vexti. Auð-
vitað setti stjómin þau lagaákvæði
í gegnum þingið, hvað sem minni-
hlutinn sagði. Þá kom fáum eða
engum þingmanni til hugar að tak-
tnarka ábyrgð stjórnar>nnar, eða
vfkja henni við á hagkvæmari hátt,
en gjafir og styrk frá stjóminni,
bæði f löndum og peningum. Með-
mælendurnir stöguðust á þessu
gamla, að brautin bygði upp land-
ið, og eftir f>vf sem bygðin færi
vaxandi, eftir því yrði alt þægi-
legra og ódýrara. Félagið heimt-
aði $35,000 ábyrgð fyrir hverja
mílu brautarinnar, og $25,000
ábyrgð f áhöldum og “Stock”, og
veitti stjórnin þetta fúslega. og
þeir sem mæltu móti þvf, urðu út-
hrópaðir ofstækismemi. eða ósann-
gjarnir mótpartar stjórnarinnar.
En tímamir hafa breyst sfðan,
f>ó ekki séu mörg ár sfðan.
Við skulum ekki síteraeða miða
við orð og gerðir neins smámennis.
við skulum taka til dæmis forsætis-
ráðherrann héma f Manitoba, Hon.
R. P. Roblin, sem ætfð heflr inót-
mælt öðrum tillögum til járnbrauta
en tómri ábyrgð stjóma, fyrir svo
og svo mikilli upphæð á hverri
mflu, en mótmœlt peningastyrk,
og stjómin hefði umráð á flutnings-
gjöldum. Nú biður Grand Trank
Paeific félagið um $55.000 styrk á
mfluna. Hon., R. P. Roblin hefir
látið það álit sitt f ljósi, að
sambandsstjórnin gerði rangt í að
veita þessa upphæð. Hann hefir
nýlega sagt: —
Mfn skoðun er sú, að það fél.
ætti að eins að fá ábyrgð hjá sam-
bandsstjóminni, sem ekki næmi
meira en $10,000 á mfluna, [>ar
sem brautin liggur um sléttlendi,
og fengi að veði fyrir þeirri ábyrgð
fyrsta veðrétt í brautinni og eign-
um hennar. Þann styrk væri ég
fús að veita, en hvað sem þar færi
fram yfir, og heimtað væri, mundi
ég mótmæla af ítrasta megni.
Forsætisráðherrann lét það ó-
tvírætt f ljós, að sambandsstjórain
ætti fyrir [>á ábyrgð að áskilja sér
fullan rétt til að ráða flutnings-
gjaldi, og fargjaldi ferðafólks á
f>eim pörtum brautarinnar, sem
hún veitti styrk til.
Þessi yfirlýsing forsætisráðherr-
ans okk§ir f Manitoba, f>yðír [>að,
að styrkveiting á að vera ákveðin
af stjóminni sjálfri, og landsbúar
eiga að hafa fullkomna tryggingu
fyrir hverjum einasta dollar sem
rfkið ábyrgist, og félagið fær út
borgað á [>ess ábyrgð.
Það er þýðingarmikið þetta álit, og
einkar skynsamlegt, sem ráðherr-
ann gefur hér og f>að sýnir stefnu
og járnbrautamála þekkingu nú-
verandi Conservativeflokksins.
Og f>ótt f>að komi ekki alveg
saman við stefnu Tribune blaðs-
ins, (sem vill láta auka og fjölga
brautum, sem rfkið eða fylkin eiga
sjálf), |>á vill blaðið geta [>ess opín-
berlega að [>að er þýðingarmikið
mál að vita f>að fyrir víst, að for
sætisráðherra fylkisins, sem er
mjög vel að sér í jámbrautamálum,
og hefir tekið stærri hlutdeild f
þeim en aðrir, skuli hafa lýst þess-
ari stetnu sinni í jámbrautamálum
yfir; og verði farið eftir heririi,
færir iiún fbúum landsins bezta
veðgildi og stórhagnað í hendur,
hvar og livenær sem henni er fylgt.
Þessi stefna er beint á móti yfir-
1/stri stefnu f járnbrautamálum
hjá Mr. Greenway, sem er bara
styrkveiting til jámbrauta í beinum
peningum, undir ýmsum tegund-
um samninga, og án allra umráða
á flutningsgjöldum og farþegja-
gjaldi. Stefna Hon. R. P. Roblin
stendur á bjargi, en hitt er stefnu-
laus hringlandi.
Þetta er útdráttur og efni úr
grein, sem nýlega stóð í blaðinu
The- Winnipeg Daily Tibune.
Um Búa.
Mörg blöð og menn héldu því
fram meðan strfðið stóð yfir á milli
Breta og Búa, að Búar væru stjórn-
leysingjar og hálfgerðir villimenn.
Nú hæla enskublöðin þeim, og
fleiri f>jóðir fyrir óviðjafnanlega
stjómmensku, og hversu vel [>eir
felli sig að brezka stjórnarfyrir-
komulaginu. Eins og kunnugt er
höfðu Búar lýðstjórn f Transvaal á
meðan á ófriðnvm stóð, og fórst
þeim stjórn sú vel úr hendi. Það
sýnir ljóslega að Búar eru stjómar-
farsmenn góðir, hve fljótt f>eir
semja sig að stjórnarfari brezku-
krúnunnar. Og ekkert útlit er
fyrir að ólöghlýðni eða skilnings
skortur á stjórnfari þvf, sem þeir
búa undir nú, verði framvegis
deiluefni. En hitt er lfklegt, að
Búar [>rái að verða sjálfum scr
stjórnandi, og reyni til f>ess, live-
nær sem þeir sjá sér tækifæri með
góðu móti.
Kunnugir menn segja að land
þeirra taki nú undra skjótum fram-
förum og viðreisn, eftir hinn langa
og harða ófrið.
Stjómin á Englandi segfr að það
sé ekki takandi f mál að gefa Irum
sama stjómarfar og útlendurnar
hafa, t. a. m. Canada, Ástralfa og
S.-Afrfka framvegis. Hún segir
að [>að sé engin sanngirni f [>ví, að
œtlast til annars eins, en hitt væri
takandi í mál að gefa Irum sö^mu
stjómmensku og fylkjunum í Can-
ada er stjómað undir, og rfkjum f
Ástralíu, og hafa þar fyrir ofan
löggjafarþingið á Englandi, sem
hefði lagasmíðar Irlands f höndum
sér, en landið sjálft hefði að eins
löggjafaratkvæði f sínum sérstöku
fylkjamálum. Það voru þeir tfm-
amir f þinginu á Englandi, sem
Adam Smith talaði sem spáinaður
tímans og breytinganna. Þegar
hann barðist með hnúum og hnef-
um íyrir því, að nýlendurnar í
Ameríku fengju að liafa erindreka
á f>iriginu í London. Hann var
vanvirtur og [>að var hlegið að hon-
um fyrir fjarstæður og auladóm, af
[>eim sem slfkt vildu ekki heyra.
Þá mælti hann f sfðustu ræðu sinni,
sem hann hélt í því máli: “Eg sé
í anda aðal krafta og kjarna þessa
löggjafarvalds flvtjast vestur um
hafið, og ég sé yfirvigt betri
helmings þjóðarinnar flytjast þang-
að líka, Frelsið og réttindi skapa
sér þar lönd og ríki, sem þau fá
ekki að stofna á meðal vor hér”.
Mikið hefir ræzt af þessum orðum.
England tapaði óefað miklu af
sinni betri þjóðarhelft vestur um
liaf. Og hvað sem lfður frelsi og
réttvfsi í æðsta sessi löggja-farvalds-
ins í Bandarikjunum, þá áttu [>eir
dýrgriþir |>ar eitt sinn heima, í
breytni hinna ágætustu manna,
sem snert hafa höndum á stjórnar-
taumum nokkurs ríkis. Svo orð
Aðam Smith komu nákvæmlega
fram, eiris og hann sá komandi
tíma f anda, þegar hann stóð [>reytt-
ur og þjakaður uppi, að tala máli
frelsis og mannréttinda, gegn liöfð-
ingjavaldi, [eigingimi og skamm-
sýni. Mikill hefði sá munur verið,
á ástandi brezka ríkisins, ef þiagið
hefði þá séð eins langt og þessi
eini maður sá. Þá hefðu Banda-
ríkin enn í dag staðið í sambandi
við brezkaveldið. Hvílfkt þó ekki
ríki hefði [>að ógnarveldi verið.
Hvernig væri nú ástatt á írlandi ef
Irar hefðu haft sama stjómarfyrir-
komulag og Canada og Ástralía?
Hvernigskyldilöggjafarþing f Dub-
lin lfta út, sem búið væri að standa
þar sem sambandsþing Irlands f
hundrað ár? Hvemig ætli [>jóðin
og landið lfti út undir þannig lag-
aðri stjóm? Hver getur metið
þann mismun, sem á því væri, frá
því sem nú er? Hvern er að skulda
um hann? Þingið í Lunnúnum?
Nei, ekki að öllu leyti, en lang-
mest landeigendur, flesta enska,
sem hafa selstöðvar á írlandi, og
þjóðina Irsku fyrir skóþurku sfna.
Það er von [>ó Irum svfði, og svfði
sáran. I fyrstalagi að vera undir-
okaðir og umkomulitlir, og öllu
fremur [>ó, að sú stjóm, sem seg-
ist vera að leggja undir sig lönd og
ríki til að bæta andlegan og lfkam-
legan hag þeirra sem þar búa, sú
stjórn leyfir auðmönnum og fjár-
plógsmönnum að sjúga nær að
segja blóð og merg úr undirokaðri
þjóð, sem stendur rétt neðan við
fótskör ríkis og stjórnar, alveg inn
í stjórnarheimilinu. Þegar alt er
tekið til greina. þá hafa ekki marg-
ar þjóðir, eða helzt engar, nú á
seinni tímuin verið leiknar eins
miskunarlanst og Irar erú leiknir
af Bretum.
Þýtt.
Barna þrældómur í
Bandaríkjunum.
Ekkert ástand getur jafnast á
við liarnaþrældóminn í New Jersey
ríkinu, þar sem glasgerðarverk-
stæðin eru, nema þrælahaldstfmar
fomaldarinnar. Og jafnvel hefir
þrældómur fullorðinna maniia,
jafnt svartra sem hvítra manna
ekki komist á annnað ómann-
úðarstig, sem bama þrældómur í
verkstæðum f í New Jersey-glas-
gerðarliéruðunum, þar sem börn á
unga aldri eru gerð að innstæðufé
verkstæðaeigendanna.
Ákvæði laganna f ríkinu eru
eiuskisvirt í tilliti til þessa ósvífna
barna þrældóms. Lögin ákveða
sk/rt og skorinort, að börn innan
tólf ára aldurs megi ekki vinna í
búðum eða verkstæðum á nokkur-
um stað í ríkinn. Ennfremur er
annað lagaákvæði um það, að börn
innan þessa aldurstaSmarks, skuli
vera skyld til að ganga á barna-
skóla f rfkinu, að minsta kosti
sextfu daga af árinu.
Bæði þessi lagaákvæði eraopin-
berlega troðin undir fótum, með
sérstakri og miskunarlausri óhlýðni
við lögin.
Takið eftir þessum drengjum,
sem eru á nfunda ári og þar lítið
yfir, margir horaðir, heilsuleysis-
legir votútar. Þeir eru drifnir á
fætur kl. 6 á morgnanna, og einum
kl.tfma seinna em þeir sestir í
tveggja feta fjarlægð frá gler-
bræðsuofnum, ogþar sem hitinn er
svo mikill að enginn almennur
hitamælir er til, sem sýnt getur
hitastigin. Þama em þeir neyddir
til að sitja í fimm kl.tfma, sem
kvalir og leiðindi gera mörgum
sinnum lengri en þeir eru. Þeir
verða að beygja sig áfram og aftur
á bak á hverjum fimtán Sekúndum
að minsta kosti, [>ví þeir verða að
vinna 1 samræmi við mennina sem
bræða og treypa glerið fyrir
ofan þá.
I miðmunda frá kl. 7 til kl. 12 á
hádegi, er þeim Jeyfð hvfld, sem
varir 15 mfnútur, sem þó ráðsmaður
verkstæðisins getur breytt út af ef
sýnist. En þeir mega ei leggja sig
fyrir eða fara út til að fá sér frískt
loft, eins og sumir mundu halda.
Þeim tíma verða þeir að verja til
að bera inn til sfn, að minsta kosti
fjórar fötur af vatni, og má aldrei
vera minna en 10 pund af vatni f
hverri fötu að jafnaðartali, sem
bræðslumennimir þurfa að hafa
við hendina þegar hvíldartfminn er
búinn.
Þar næst verða þessir litlu og
veikluðu þrælar, að byrja á verki
sfnu aftur. Þeir eiga að fá kl.tíma
til miðdagsverðar. Að þeim tfma
liðnum verða þeir að byrja á mín-
útunni, og vinna f skorpunni til
kl. 5 á kvöldin. Á miðdagsverðar-
tímanum verða þeir að bera vissan
mæli af vatni, og á morgnanna
þegar verkið er byrjað, verða þeir
að hafa sótt' nóg vatn, sem endist
þangað til að þeir fá þessa svo-
nefndu hvllci, sem getið er uni hér
að ofan. Morgnn vatnsburðurinn
nieinar það að þeir verða að byrja
á honum kl. 6.30 á hverjum morgni.
Flestir þessir aumingja drengir
eiga heima utan borgar, 8 10 mfl-
ur frá verkstæðinu, sem þeir vinna
á. Verkfallið sem kom fyrir á
milli More Jones verkstæðanna í
Bridgeton og í Minotola, og þeirra
sem hjá þeim unnu, hefir orsakað
það, að varla nokkurir drengir, sem
heima eiga í verksmiðjubæjunum,
og sem færir era um þetta þræla-1
verk, fá inngöngu í verkstæðin,
vegna félagseininganna. Eigend-
urnir eru því neyddir til að fá sér
drengi utan af landsbygðinni, og
eru það þvi bænda og fátæklinga
synir, sem verða að bráð þessara
þræladrotna. Drengirnir verða þvf
annað tveggja að rfða á lijólum eða
ganga inn ( verkstæðaÞorpin á
morganna, og [>ar af leiðandi verð-
ur svefntími þeirra Styttri en
vinnutfmi lengri en þeirra fáu sem
búa kringum verkstæðin.
Afleiðingarnar eru auðséðar á
þessum ólánsömu ungu þrælum,
og þeir mynda kynslóð með sér-
stöku vaxtarlagi og útliti. Þeir
eru fölir, veiklulegir og grannleitir,
lotnir 1 lierðum, baki og hnjálið-
um; og verst af öllu er það, að
þeir eru lirifnir frá móðurhnjánum
og foreldra umönnun og settir f
þrældóm, þar sem livorki andi,
skynsemi né likamskraftar ná eðli-
legu þroskastigi, og á þá staði,
sein þeir eru gjör eyddir allri lilut-
töku f mentun og menningu, en
hrærast og hjara f hyldýpi fáfræð-
innar, án nokkurra hlunninda frá
mannlegri þekkingu. Þrír af hverj-
um fimm drengjum, sem vinna á
þessum verkstæðum vita ekki hvað
þeir heita og þaðan af sfður meira.
Þó þeim sé bent á nöfn þeirra á
prenti liafa þeir ekki meiri hug-
mynd um þau, en ólæsir menn á
rúnaletri.
Frú Lampliere, sem hefir varið
nálega allri sinni æfi til þess að
bœta kjör þessara vesalings bama,
hefir gefið út þá staðhæfingu opin-
berlega, að mörg þessi ungmenni,
hafi ekki hugmynd um hvað þau
heiti. Og séu þau spurð eftir
nafni þá vísi þau til verkstjórans
eða foreldra sinna, ef þau
þekkja þá.
Auðvitað er þessi barnaþræl-
dómur stórfeldastur f þeim verk-
stæðum, serii gömul eru orðin.
George 8. Bacon, sem er ráðs-
maður fyrir Whitall-Tatum myln-
unni, hefir gefið greinilegasta út-
skýringu fyrir hönd verkstæða-
eigenda, um þenna barnaþrældóm.
Á hans verkstæði er reynt að gera
afsakanir fyrir þessum unglinga-
þrældómi og lagabrotum. Þessi
Bacon hefir ekki gert nokkura til-
raun til að dylja ]>að, að börn inn-
an lögaldurs vinni fyrir það félag.
Hann segir að orsökin til þess, að
börn séu notuð í þyí verkstæði sé
að eins sú, að vinna þeirra sé ódýr-
ari en fullorðinna manna. Á
sama tfma játar hann hreinskilnis-
lega, að hann vilki undir engum
kringumstæðum vita til þess að
synir sfnir innu á þeim stöðum,
hvað sem f boði vœri. Þegar hann
var spurður eftir hvað glersteypu-
mennirnir mundu taka til brags,
ef aldurstakmark vinnudrengjanna
væri fært upp í 16 ára aldur, [>á
svaraði hann á þessa leið:
“Eg býst við að við reyndum að
mæta þeirri lagaákvörðun, eins og
þeirri sem nú er f gildi. En ald-
ursliœkkunin hefði það í för með
sér að gler yrði að stfga f verði.
Eftir þvf sem drengirnir eru eldri,
eftir því þurfum við að gjalda þeim
liærri laun. Þannig eru kringum-
stæurnar og eftir þeim verðum við
að fara. Eigendur glersteypu-
verkstæðanna segjast verða að nota
drengja vinnu, vegna þess að full-
orðir menn geti ekki gert þá vinnu
sem drengiruir gera. Bæði söu
[>eir ofstórir að vinna í þeim stöð-
um sem drengirnir vinni f, og þeir
séu ekki eins liðugir að beygja sig
og hreyfa eins og drengirnir.
En í íiðmm stöðum þar sem
glassteypuverkstæði eru, eins og í
Indiana og New York, þar er laga-
aldurstakmarkið hærra en í New
Jersey, þar eru það nær fullvaxtnir
menn on fullorðnir, sem gera samn
verk, og smádrengir f New Jersey,
og þar ekki fundið að þvl að þessir
fullorðnu menn geti ekki gert verk-
ið eins vel og þörf er á.
Sú eina og aðalástæða er sú að
verkstæðaeigendurnir geta fengið
þessa litlu drengi fyrir 57c til 62c
á dag, en þurfa að gjalda fullorðn-
um $1 til $1.50 á dag. Þess vegna
taka þeir drengina fram yfir. Af-
leiðingarnar verða þær, að börn eru
tekin og tjóðruð niður 1 þessitm
þrældómi, sem bæði drepur þau
lfkamlega og andlega, og kaup
þeirra er miðað við aldur, stærð og
þrek, með hinni mestu nákvæmni,
og miðað við kaup fullorðinna,
sem er frá einum dollar og upp í
einn og hálfan doll. á dag, og eru
það lægri daglaun en alment er f
öðrum rfkjum þar sem glerverk-
stæði eru.
Þar að auki hefir þessi barna
vinna mjög illar afleiðingar í för
með sér fyrir þá fullorðnu, sem
vinna á verkstæðunum. “Glass
Union”-in hefir tekið höndum
saman, að afstýra því að börn séu
látin vinna í þessum verkstæðum.
Þvf hún á sér ekki einungis stað í
þeim verkstæðum þar, sem verk-
stæðaeigendur neita að viðurkenna
verkamannafél.skap, heldur einnig
þar sein eugir aðrir en verkfélags
i meðlimir vinna. Og þar er hafður
j sami mælikvarðinn á kaupi barn-
j anna og annarstaðar, og af þvf að
kaup félagsmanna er [>ar ákveðið,
þá reyna þau verkstæði alt seni
þau geta til þess að láta börnin
vinna sem flestar tegundir af vinn-
unni, og þoka félagsmönnum úr
plássi frá þeim. En í staðin reyna
félagsmenn að útbola of ttnguin
börnum frá vinnu, svo þetta veld-
ur bölvun á báðar hliðar, auk hinn-
ar hryggilegu ómannúðar, sem
þrældómur bamanna héfir í för
ineð sér fyrir þau sjálf, sem ekki er
hægt að nefna aiiiiað en hróplega
svívirðingu fyrir land og þjóð, sem
að eins fáeinir fjárpúkar koma til
leiðar, þvert ofan í lög og lands-
| réttindi,
Það má svo að orði kveða að öll
j þessi vesalings börn séu svift þeim
: mentalegu hlunnindum, sem þeim
ber samkvæmt mentalöggjöf rík-
isins.
Þessir tilfinningalausu verk-
j stæða eigendur benda á kvöldskól-
ana, þegar tim þetta er að ræða,
| sein sérstaklega liafa verið stofnað-
ir handa börnum sem látin eru
vinna f þrældómi alt árið í kring.
En þegar gætt er að þvf, að 10 ára,
11 ára og 12 ára gamlir drengir,
margir heilsulausir, magrir og illa
til reilta, Þurfa að fara á fætur kl.
5.30 á morgnanna, og byrgjaðir
eru á undirbúningsvinnu kl. 6.30,
eða stundu fyrir kl. 7, þá verður
liverjum manni það ljóst. að þeir
eftir dagsverkið, eins og búið er
að lýsa þvf, munu ekki vera hæfir
til gagnlegs náms við þenna svo
nefnda kveldskóla.
Ennfremur ber þess að gæta, að
| þessir drengir skiftast á að vinna
; dag og nótt, aðra vikuna á daginn
j og hina á nóttunni, svo þeim er
; lffsins ómögulegt að stunda skól-
ana að nokkru ráði. Venjulega
j eru þessir vesalingar svo þjakaðir
af vinnu dagsins, að ]>eir velta um
sjálfa. sig á livaða stað sem er og
sofna, sem skepna, til næstu sólar-
uppkoniu.
Það er til saga, sem allir kunn-
ugir þekkja á þessum stöðum, um
ftalskan dreng, sem var svo þreytt-
ur eftir erfiði dagsins, að hann féll
sofandi á járnbrautina, sem hann
gekk eftir heim til sfn um kvöldið.
Það var í Minotola. Þar svaf hann
sem dauðadrukkinn maður, þar til
lestin kom, rann á hann, og sneri
þreytusvefni hans upp f grafar-
blund. Drengur þessi var tæpra
10 ára að aldri, og hanu var búinn
að vinna sainfleyt. við sama gler-
bræðsluofninn f 2 ár. Hvílfk og
slík meðferð.
Þó [>að fari heldur vaxandi, að
ftölsk börn vinni á þessttm verk-
stœðum, þá eru það þó langmest
börn, innfæddra foreldra 1 Banda-
rfkjunum, sem vinna þar. Meðal-
talsaldrar þeirra eru tæp 11 ár.
Drengirnir vigta frá 45 pund til
55 pund. Það sem er undraverð-
ast af öllu, er að sumir menn geta
mælt þessu atliæfi bót.
(N. Y. American and Jaumal).