Heimskringla - 23.07.1903, Blaðsíða 1

XVII. WINNIPEG, MANITOBA 23. JtJLl 1903. Nr. .41
PIANOS og ORGANS.
HeiutKiiian & Co. Pianon.---Bell Orgel.
Vér seljnm með máDadarafborgunarsltilmálum.
J, J. H McLEAN & CO. LTD.
530 MAIN St. WINNIPEG.
ew
York |_ife |
nsurance l.o.
JOHN A. McCALL, president.
l.ifsábyrgðir ígildi,31. Des. 1902 1550 millionir liollnrx.
700,000 pjaldendur, sem eru félagið eiga þaðog njóta als gróða.
145 þús. manna gengu i félagiðá árinu 1902 með 5054 miliion doll.
ábyrgð. Það eru 40 milliónir meíra en vöxtur fél. 1901.
Gildandi ábyrgðir hafa aukist á síðastl. ári ura 188 mill. Dollars.
Á sama ári borgaði félagið 5000 dánarkröfur—yfir 15 mill. Doll,—
og þess utan t.il lifandi rreðlima 14i mill. Doll.. og ennfremur var
#4.T50,000 af gróða skift upp milli meðlima. sem er #800.000
meira en árið 1901. Sömuleiðis lánaði félagið 27,000 meðlfmum
$8 760,000 á ábyrgðir þeirra, með 5 per cent rentu og án annars
kostnaðar,
C. Olafson-í J. W, lllorgan, Manager,
AGENT. GRAIN EXCHANGE HUILDING,
W I 3ST ZTST I IF> IE Gr.
Fregnsafn.
Markverðuscu viðburðir
hvaðanæfa.
Kosnin^arí Manitoba
30 Conservativar
kosnir.
6 Liberalar
kosnir.
Ekki frétt úr 2 kjördæmum fyr-
ir víst- í Gimli og Swan River ókos-
ið enn þá.
Meiri hluti stjórnarinnar 24
þingmenn,
—Það þvkír miklum tíðindum
sæta að Hon. A. G. Blair, einn af
ráðgjöfum Lauriers, hefir sagt af sér
ráðgjafastöðunni. Blair er einn af
mestu stjórnmálagörpum í Cauada.
Hann var ráðgjafi járnbrautamála
og s'amgöngu. Ekki er mönnnm
ljóst um sundurlyndi það í sijórn-
arráðinu, sem ollað hefir því að
Blair var neyddur til að segja af sér.
En sjálfur heíir hann gefið það upp,
að hann hafl unnið á móti Laurier-
stjórninni í styrkveitinga fyrirkomu
laginu til Grand Trunk Pacific-
brautarinnar og öðrurn járnbrauta
málnm. Hann vildi að Bambands-
stjórnin temdi sig að mestu levti
eftir járnbrautamálastefnu Hon.
Roblins og stjórnarinnar f Manitoba,
sem hinnar beztu og hagkvæmustu,
sem til er í þessu landi. Fyrir þetta
var feldur dauðadómur yfir honum f
ráðaneyti Lanriers. Gamli I. Tarte
segir að sér komi það ekki óvart að
Laurierstjórnin týni sínum beztu
mönnum, smátt og smátt.
—Um miðjan þenna mánuð segja
blöðin á Frakklandi að núverandi
konungur Serbiu, Pétur Karageorge-
vitch, hafi verið höfuð frömuður að
samsæri og drápi konungshjónanna i
Belgrade um daginn. Eftir þessa
bíð og yfirvegun eru blöðin á Frakk
landi og víðar loks farin að sjá það
rétta og líklegasta í þessu máli.
Heimurinn stóð hissa, og þóktist
ekki vita til né frá, hvernig á því
hefði staðið að þau Alexandir kon-
ungur og Draga drotning voru tek-
in af lífi, án !aga og landsréttinda.
En 8vo eru frjálsari og skilnings
betri þjóðirnar, að átta sig á því
smátt og smátt. Það bendir flest 6
að Hkr. hafi verið fyrsta blaðið, sem
færði fólki sjálfstætt og rétt álit i
þvíefaiNújfer blöðum ogrithöfund m
fjölgandi dag frá degi, sem komast
að sömu niðurstöðu og grein sem
Heimskringla fiutti um daginn, er
hét “Sjón er sögu ríkari”. Hön
sýndi fram á royrkrið þokuna og
fálmið, í þvi að kannast við og játa
það, sem er sannleikur. Hátt-
standandi maður í Serblu hefir opin-
berlega látið það uppskátt, að sam-
særi hafi verið myndað, og frum-
kvöðull að því hafi verið Pétur kon-
ungur, og fengið menn til að fram-
kvæma morðin í Belgrade. Það at
hæfi hafi verið vilji og ákvörðun
fárra mnnna, en ekki þjóðarinnar.
Og hún sé ekki sek I þeim ósóraa,
sem beitt hafi verið á móti lögurn
og landsréttindum. Hversu sek sem
kouungshjónin hafi verið gagnvart
þjóðinni, þá hafi morð þeirra verið
svíviiðilegaðferð. Og enn þá svart
ara verði það i sögunni, ef það sann-
íst að núverandi konungur í Serbiu
hafi verið frumkvöðull að morði
konunghjónanna.
—í vikunni sera leið, tóku ræn-
ingjar I Portland I 0:egon, stiætis-
vagn, og læntu fólkið í honuin.
llæningjarnir voiu sjö, en 40 menn
voru í vagninum. Þeir tóku um
$300 virði af farþegjum, I peningum
og gullstlssi, og særðu að eins einn
uiann.
—Lánardrotnar Alexander kon-
ungs og Drögu drotningar, hifa
beðið stjórnina I Sei biu að borga sér
skutdir þeirra, sem nema $80 000.
Stjórnin hefir neitað nema því að
eins að lánardrotnar vilji taka 20
per cent gilt sem fulla borgun.
Hlutaðeigendur vilja ekki sinna því
og ætla að stefna stjórninni í þessu
máli. Það er alt á sömu bókina
lært, I þessum málum, hjá stjórn-
inni I Belgrade.
—Búist er við að sambandsþing-
inu I Canada verði ekki slitið fyrr
en I September. Það lítur svo út
sem Grand Trunk Pacific styrk-
veitingamálið ætli að verða næstum
banabiti stjórnarínnar. Laurier og
meirihluti stjórnarráðgjafanna vilja
veita styrkinn upp á gamlan vana,
án þess að öðlast nokkuð í að>-a
hönd. Mælist þetta illa fyrir, og
ollir stjórninni óvinsældum.
—Þann 12. þ. m. hitti elding 3
kynblendinga sem voru á ferð ná-
lægt Morinville, I N. W. T., og drap
þá alla. Þeir láu þar í tjöldum ná-
lægt Indíánastöðvum. Eldingin
tætti sundur tjaldið og mennina á
augabra^ði.
—I vikunni sem ]eið fluttu blöðin
þær fréttir að Bandaríkia herskip
hefðu tekið, eða sett fána Bandaríkj-
anna á 20 smáeyjar norðauslan við
Bornoeyjarnar, sem Englendingar
eiga, og haía þeir talið sér þessar
smáeyjar. En a.fur er sagt að
Bandarikjamenn telji þær með Fil-
ippin-eyjunum, sem liggja í norð
austur frá nefndri eyiu. Þykja
þetta all miklar fróttir, og enginn
efi á því að Englendingum þykir
nærri sér gengið, ef fréttin er sönn.
Þessar fréttir hala komið lyrir þing-
in í Lundúnum og Washington,
hvortveggju stjórnirnar þykjast vera
alveg hissa. Ekki þykjist stjórnin I
Washíngton vita til þess, að flota
Bandarikjanna hafl verið gefin nein
skipun í þessa átt, og slengja þau
skuldinni á sjóliðsforingja síua.
Saat hefir stjórnin þar ekki gefið
neina yfirlýsingu og svo stöddu, um
að hún ætli að telja þetca tiltæki
markleysu. Stjórnirnar líta horn
auga nvor á aðra og aðhafast ekkert
að svo komnu, en illa munu Eng-
lendingar una því að vera landrænt
ir, Mun það fljótlega vitnast, hvort
Bandamönnum er alvara að ná þess-
um eyjum eða ekki.
— Hermálarfcðgjafi Engleadinga
hefir lýst því yfir í þinginn að stjorn-
in ætla að hafa 25,000 liðsmenn I
löggæzluliði sínu I Suður-Afríku
næsta fjárhagsár. Sýnir það að ekki
er þar vel friðað enn þá.
—Þann 10. þ. m. æddi hagl-
stormur yfir nágrennið við Burnside
I Manitoba, og gerði mikinn skaða
á öktum,
—Þann lO.þ.ra. var svo mikill hiti
að fólk dó I New York og Brooklyn.
Fvrst var sagt að 7 hefðu dáið í New
York en 6 I Brooklyn. En nú er
komið upp eftir dánarskýrslum, að
00 menn hafa dáið úr hita þenna
dag f þessum bæjum. Samt. telja
veðurskýrslurnar hitann ekki 90 gr.
í skugga.
—Þann 9. þ. m. var maður I New
York búinn að sofanær því samfleytt
í 5 vikur, án þess að veiða vakinn
til meðvitundar. Þá vaknaði hann,
talaði fáein orð við læknirinn með
fullu ráði, og féll svo í svefn aftur,
og hefir sofið siðan; en læknar geia
sér von um að geta vakið hann eftir
sjð vikna svefn I það heila.
—Maður í Cleveland, 52 ára að
aldri, klæddi sig kvenbúningi og
gekk inn á drykkjustolu. Einn af
hans töioIu kunningjum mun hafa
þekt hann. Hann gcrði sér uijög
dælt við manninn, skvetti olin á
kjól hans og bar eíd að. Kvenbún
ingurinn fumaði nndir eins npp á
manninum, og áður en viðstaddir
menn gátu klætt hann úr logandi
druslunum, var nmðurinn svo skað-
brendur að hann dó nær því strax.
Glánaskapnrinn varð biðurn þessura
kutiningjum dýikeypcur.
—Þann 11. þ. m. dó hiyfirdóuiari
Sir John Douglas Armour, íCanada.
Hann dó í Lundúnum á Englandi og
! var lík hans tiutt hingað til Canada.
— Um all langan tima hefir páf-
lnn verið við dauðann, og eegja
blöðin dagsdaglega að dauðinn vitji
hans á næsta augnabliki. Allar lík-
ur eru til að dauða hans beri skjótt
að höndum. Mikið er talað um hver
verði eftirmaður hans. Af öllum
þeim fjölda, sem þar næstir standa,
eru nú að eíns nefnd sex páfaefni.
Sjálfur hefir páfinn mæ't með einum
kardinála, sem Rampola heitir, en ó
víst þykir að hann nái kosningu.
—Það slys vildi til á fimtudHginn
var, að tveir menn biðu bana á
flutningslest, sem kom austan frá
Port Artur hingað til Winnipeg.
Menn þessir hafa óefað ætlað að
svlkjast borgunarlaust með lestinni,
eins og algengt er með flakkara I
þessu landi. Þeir voru á slám neð-
an á vögnunum, en lestin fór út af
sporinu hér austan við bæinn, að
nokkru leyti. Fundust þá þessir
menn dauðir undir vögnunum.
I kolanámu I Namino, B. C,
biðu 12 Kínverjar bana, sem unnu
þar. Það kviknaði I henni al gas
lofti og varð vábrestur í námunni og
umrót mikið. 8 menn meiddust
meira og minna.
—Hinn nýbui tvikni láðgjafi Liur-
ierstjórnarinnar. Hon. Blair hefir
fengið fagnaðaróskir frá New Bruns-
wick fylkinu, fyrir að segja skilið
við ráðgjafástöðu slna í Laurier ráða-
neytinu,
—Sagt er að Kínverjar streymi I
stórhópum til Guayamas I Mexico.
-—Á mánudaginn var dó páfinn
Leo XIII. Hann,var búinn að vera
vanheill lengi. Hann var 92 ára
gamall.
ÍSLAND.
Reykjavík, 23. Júnf 1903.
Tfðarfar fremur vœtusamt sfð-
an uin miðja síðustu viku. Er
það fyrst nú, að telja megi komna
bithaga hér í nærsveitum. Hafa
ferðamenn fram til f>essa tíma orð-
ið að heyja hesta sfna, ef J>eir hafa
átt að vera óneyddir.
Fiskiatti er hér ætíð sæmileg-
ur hjá þeim, sem stunda sjóróðra.
Er nýr fiskur hér daglega seldur á
4 og 5 aurapundið. En fremur er
fiskurinn smár.
Embættisprófi við prestaskól-
ann luku 19. J>. m. þeir:
Eink.stig
Ásgeir Ásgeirsson með I. 85
Lárus S. Halldórsson I. 81
Stefán Björnsson II. 76
Jón N. Jóhannesen II. 75
Eftir Norðurlandi.
Akureyri, 13. Júnf 1903.
Tíðarfar hefir mjög snóist til
batnaðar sfðustu tvær vikurnar eft-
ir Hvitasunnuhretið, svo jarðar-
gróðri er nú að fara fram. Þurkar
eru samt alt of miklir.
Skurði er nú verið að grafa af
knppi hér um innbæinn til vatus-
veitunar.
Sambandskaupfélagið í Þingeyj-
arsýslu liélt aðalfund að I.jósavatni
10, þ. m. þar sem horfur með sölu
á saltkjöti f ótliindum eru nú mjög
óálitlegar, var framkvænidarstjóra
falið að fara þe§s á leit við uin-
boðsmann, að næsta haust mégi
flytja út léttara fé en síðastl. haust
alt ofan í 90 pund. Framkvæmd-
arstjóri var kosinn alþm. Pétur
Jónsson og til vara Sig. Jónsson
sýslunefndarmaður f Yztafelli.
Höfðingleg gjöf. Tvenn merk-
islijó.i í Skagafirði, Jóhann P, Pét-
ursson dannibrogsmaður og Elín
Guðmúndsdóttir á Brúnastöðum,
og Bjiirn Þorkelsson og Guðlaug
Gunnlaugsdóttir á Sveinsstöðum,
hafa gefið 2000 kr. (1000 kr. hvor)
til stofnunarsjóðs, er nefnist .,Vina
gjiif” og verja skal til uppeldis
munaðarlausum börnum, er mist
Lýtingsstaðahreppi. Ekki mega
fleiri en 2 börn njóta uppeldis af
sjóðnum f senn, og ekki eldri en
16 ára. Séu engin slík börn til í
hreppnum, má verja vöxtunum til
að styrkja fátækan fjölskyldu-
mann í hreppnum, mann, sem ekki
hefir notið sveitarstyrks. Sjóður-
inn skal ávaxtaður í sparisjóði
Sauðárkróks og honum stjórnað
af hreppstjóra Lýtingsstaðahrepps,
oddvita þar og 3. manni, er hrepps
nefndin kýs, undir aðalumsjón
sýslumanns í Skagafjarðarsýslu.
• Mannalát. Húsfrú Þorbjörg
Stefánsdóttir á Veðramóti í Skaga-
firði, kona Björns hreppstjóra
Jónssonar, lézt að heimili sfnu 18.
f. m. úr lungnabólgu. Hún var
dóttir Stefáns bónda Stefánssonar
á Heiði (nú á Möðruvöllum), og
Guðrúnar Sigurðardóttur og systir
þeirra bræðra séra Sigurðar f Vig-
ur og Stefáns kennara á Möðru-
völlum. Þau hjón áttu 12 börn, 2
dóu f æsku, en 10 lifa.
Gfsli Þorláksson hreppstjóri á
Frostastöðum f Skagafirði andaðist
4. þ. m. 58 ára. Hann var með
efnuðustu mönnum í Skagafirði
og sæmdarmaður f hvívetna. Bróð-
ir hans er eand. mag. Guðmundur
Þorláksson i Rvík.
I gærkváldi seint lézt hér í
bænum frú Guðrún Hjaltalfn,
kona skólastjóra J. A. Hjaltalfns;
eftir langvinnan heilsubrest.
Mjf ig tvfsýnt var um stiuid
hvort nokkur kjörfundur gæti
orðið í Norður-Þ.ngeyjarsýslu
þpnndag vegna hlaupsins f Jökuls-
á, þar sem bæði kjörstjóri og þing
mannsefni áttu að sækja yfir ána,
Með Iffsháska varð yfir hana kom-
ist.
Þilskipin. Helena kom 5. þ.
m. með 5000 fiskjar.
Þessi hákarlaskip liafa komið
inn f vikunni: Vonin 148 tn.;
Kerstine, 45 tn.; Henning, 78 tn.;
Flink, 71 tn.; Minerva 25 tn.
Eftir Þjóðvijanum.
Bessastöðum, 30. Maf 1903.
12. Aprfl siðastl. andaðist að
Osi í Isafjarðarsýslu merkiskonan
Sigrlður Bjarnadóttir. ekkja Páls
sáluga Halldórssonar á Osi.
Sigríður sáluga var fædd að
Kyrkjubóli f Skutulsfirði 14. Sept.
1814, og var J>ví á 89. aldursári, er
liún andaðist.
8. Júnf. Hestur sló barn. A
Brekku í Dýratirði sló hestur barn
nýskeð, svo að það skaðskemkist í
andliti, lijóst stykki úr á nefinu,
tennur brotnuðn o. s. frv., svo að
næra verður barnið með pípu.
Iaafirði 28. Maí: Nokkra
undanfarna daga hafa geng hér
rosar og rigningar, svo að alstaðar
er nú komin næg jörð, og vonandi
fer nú bráðlega ögn að grænka, ef
hlýindi, sem nú eru, haldast.
30. Júnf. Stúdentaprófi við lat-
fnuskólann f Reykjavík hafa íokið
í þessunr mánuði:
Eink. Stig
Geir Zoega Ág. 106
Jónas Einarsson ág. 105
Guðmundur Hannesson I. 101
Vigfús Einarsson I. 100
Bogi Brynjólfsson I 98
Jóhann Briem I. 96
Gísli Sveinsson I. 95
Georg Olafsson I. 93
Guðmundur Guðmundson I. 91
Guðmundur Olafsson I. 87
Konráð Stefánsson ;i. 85
Lárus Sigurjónssou ii. 83
Olafur Þorsteinsson ii. 83
Haraldur ISigurðsson n. 77
Jóhann Miiller n. 63
Bréf. NO.ME, ALASKA 21. Marz 1903.
Heimskr News & Publ. Co.,
Winnipeg.
forlögin hafi
og eigin
fckvarðanir. Ég er hér &n þess að
hafa ætlað að vera svona lengi. Bú-
inn að vera hér hartnær 3 ár, útilok-
aður frá vinum og kunningjum, og
einnig frá þér kæra Heimskringla
mfn. Þú varst mér kærkominn
gestur meðan ég dvaldi í manna-
bygðum. Þú fiuttir mér margt
hugnæmt, göfugt og gott. Fréttir
þínar og greinar frá ættlandsins
sonum og dætrum, og landinu gamla,
hafa ekki n&ð til mín hingað. Það
er ekki þín skuld, því ég hef ekki
beðið þig að heimsækja mig liingað.
En þess bið ég þig kæra Heimskr.
að heimsæk.ja mig hingað framvegis,
ef þú færð línur þessar.—Ég ætla að
reyna að senda þér ffcein fréttorð
héðan. þótt ég sé miður fær til þess
eri skyldi, en ég veit að þú ert
fréttafús, svo ég reyni það.
Bærinn Nome telur að sögn um
3000 manna og kvenna, & öllu reki;
en það er nær 2000 færra en það
var tvo undanfarna vetur. Að fólk-
inu fer þannig fækkandi, eru eðli-
legar ástæður, það orsakast at löng-
um og ströngum vetri, sem útilokar
fyrir það mesta allar atvinnugreinir,
en útheimtir aukinn kostnað, svo
sem f fatnaði og eldivið m.fl.—Bæn-
um er stjórnað samkvæmt nýjustu
tfzku siðnðustu þjóða, og hefir öll
þeirra þægindi að svo miklu leyti
sem við verður komið. Hann er
lýstur með rafmagni. hefir vatn -
leiðslu úr fjögra mílna fjarlægð; en
stór galli er & því, það frýs fc vet'-
um. Teleíón og greinar þess eru
til allra nærliggjandi námastaða, og
i eina étt 80 mílur vegar.
í siðferðis og menta fctt telur
hann 3 kyrkjur og tvo skóla, auk
þess eru smá félög, sem gangast
fyrir menning og siðbótum. Frír
lestrarsalur (library) er hér og eru
þar f&anlegar góðar bækur og tlma-
rit.—Einhverskonar samkomur eru
daglegir viðburðir, og fyrir þeim
gangast karla- og kvennafélög.
í vetur eru hér 18 drykkjusalir
(saloons), voru 28 næstliðið fcr, en
fcrið 1900komust þau upp f 58; það
ár var rnargur blindur af gullryki og
‘spekúlaraði1 í myrkrivanþekkingar.
Síðau hefir tími og reynsla sett hluti
og atvik f meira samræmi við skyn-
semi og þekking. — Peningaspila.
menska (gambling) heyrði að meir
og minna leyti til hverju drykkju-
húsi, en var aftekin samkvæmt skip-
un frft Washington snemma í næstl.
mfcnuði. Það hefir sitt hvað verið
sagt með og mót því athæfi stjórnar'-
innar, en &n hlutdrægni fær bærinn
og fólkið það aldrei þakkað eins og
það er vert.—Hér brunnu niður
þrjfcr gamlar og eyðilagðar drykkju-
stofur i enda Jan. siðastl., og er það
annað sinn seiu hér hetir brunn'ð
vo teljandi sé; skaðinn metinn 25
ús. doll.
Nauðsynjar; matvara og fatnað-
ur er í rýmilegu verði; f haust þá
sfðustu skip voru farin, okruðukanp-
menn á varningi sínum og héldu það
út þar til fram undir jól, en slðan
hafa þeir selt ódýrar, og nú má heita
að nauðsynjar séu með þolanlegu
verði að nndanskildum kolum, heyi
og steinolíu, sem enn er haldið f
háu verði.
Veturinn hefir yfirleitt verið
harður, veðrasamur og snjóþungur
og frostharðari en nokkru sinni fcður,
sfðan ég kom tll Nome, frostin svo
stöðug frfc 35—50 fyi ir neðan ‘zero',
nú samt fyrir fullan mánuð, hefir
verið fremur milt, mælirinn staðið á
zero og þar fyrir ofan, dagar og dag-
ar komið ,frostlausir, en
stormar og snjókoma hetir haldist og
f gær og dag er norð;<n snjóhreit-
ingsstormur, frost um 25 fyrir neðan
zero.
Dálítið hefir verið um námavinnu í
vetur til og frá út um landið. Þegar
vatnið kemur f vor verður það
hreinsað, og hið dýra gull þannig
leyst úr sambíindi við hin óæðri elni,
er það hefir hvflt svo lengi ft meðal.
Utlit hér er eins bjart og það hefir
nokkra sinni fcður verið, og óefað
hefir plfcss þetta nokkurra ára fram-
tíð, ogég vil halda betri en það
heflr huft til þessa.
Með testu óskun .
SVEINBJÖRN FrIÐBJÖRNSSON.
Tvo kennara
vantar við Giinli skóla (No. 585)
frfc l. Septe uber 1903 til síðasta
Júní 1904 (10 mfcnuði).
Karlmann með fyrstu ein-
kunn og kvenmann rneð unnari ein-
kunn. Umsækendur tilgreini hvaða
reynslu þeir hafa og hvaða kaupgjad
þá vanti,
Tilboðum vcrður yeitt móttakaaf
undirrituðum til 20. Ágúst næstk-
Gimli 16. Júlí 1903.
B. B. Olson,
skrifari og féhirði.
ISAK JOHNSON. PÁLL M. CLEMENS.
Jolmsoii & Clemciis
ARCHITECTS & CONTRACTORS.
(íslenzkir).
410 McGEE ST. TELEPHONE 2093.
Taka að sér uppdr&tt og umsjón við
byggingu alskonar húsa.
LAND TIL 8ÖLU
Þeir sem hafa hús og lóðir tiI sölu,
snúi sér til Goodmans & Co. No. 11
Nanton Blook, Hann útvejtar pen-
ingalán i sináum og slórumstíl.
NÝTT HÚS til sölu á Toronto Sl.
3 he bergi upp á lofti, 3 nidri o* s'órt
.hall”; fjós fyrir fi gripi. Verd $1300.
Tvöhundruð borgist strax,
hafa foreldra sína og sveit eiga f
Það sýnist sem
m.eira vald á mér, en vilji