Heimskringla - 17.09.1903, Síða 1

XVII. WINNIPEG, MANITOBA 17. SEPTEMBEE 1903. Nr. 49.
PIANOS og ORGANS.
Helntxman & Co Pianos.-----Bell Orgel.
Vér seljnm með mánaðarafborgunarskilmáiuro.
J, J. H- Mc-LEAN & CO. LTD.
530 MAIN St. WINNIPEG.
ew
York |jfe |
nsurance
JOHN A. McCALL, peesident.
l.ifsábyrgðir ígildi, 81. Des. 1902, 1550 inillionir Oollars.
700,000 gjaldendur, sem eru félagið eiga þaðog njóta als gróða.
145 þús. manna gengu í félagiðá árinu 1902 með 508 railiion doll.
ábyrgð. Það eru 40 milliónir meira en vðxtur fél. 1901.
Grildandi ábyrgðir hafa aukist á síðastl. ári um 188 mill. Dollars.
Á sama ári borgaði félagið 5000 dánarkröfur—yfir 15 mill. Doll,—
og þess utan ti) lifandi rreðlima 14J mill. Doll., og ennfremur var
#4,T50,000 af gróða skift upp milli nreðlima. sem er i§800,000
meira en árið 1901. Sðmuleiðis lánaði félagið 27,000 meðlimum
$8,750,000 á ábyrgðir þeirra, með 5 per cent rentu og án annars
kostnaðar.
C. Olafson,
AGENT.
w i nsr jsr i p e G-.
.1. G. Horgan. Manager,
GRAIN EXCHANGE BUILDING,
Gestur Pálsson
hálf gefinn.
Nýjir kaupendur að ‘‘Beimskringlu”,
sem senda oss $2.50 fyrirfram borgun,
geta fengið vestur-íslenzku útgáfuna af
ritverkum Gests sál. Pálssonar senda
þeim kostnaðarlaust, og sem þeir þann-
ig fá fyrir 50 cts.
Alstaðar annarstaðar kostar bókin
$1.00, og hér á skritstofu Heimskringlu
fæst hún keypt fyrir $1.00, en í sam-
bandi við Heimskringlu kostar hún nýja
kaupendur að eins 50 cents.
Útgáfunefnd Heimskringlu telur víst
að margir íslendingar, sem enn þá hafa
ekki keypt blaðið, muni gjarnan vilja
eiga það og lesa, og að hið sama eigi
sér stað með verk Gests Pálssonar.
Þess vegna heíir nefndin komi>t að
samningum við útgeíandann, sem gerir
það mögulegtað gera nýjum kaupend-
um þetfa boð^ fram að nýáii næstk.
Heimskringla, án bókarinnar kostar
$2 00 um árið. Allir þeir, sem vildu
gerast kaupendur að blaðiuu og fá rit-
verk Gests með hálfvirði, sendi oss með
pöntunum fyrirfiam borgun:
$2.50
Heimstrimla News & PeWislint Co.
P. O. Ilox 1883 Winni|ieg,
tlanitoba.
Giftingaraldur.
þessæskt í Ungverjalandi, að mað
Fregnsafn.
Markverðustu viðburðir
hvaðanæfa.
—Capt. Wringle, sá er stýrði
Skamrock III., skipi Liptons í kapp
siglingunni móti BandaríkjamOnn
um, hefir staðráðið að setjast alger-
lega að í Bandaríkjunum. Hann
heflr sannfærst um að framtíð sinni
sé betur horgið í Ameríka en á ír
landi.
—Frétt frá Melbourne segir, að
nýlega hafi fundist áður óþektur
mannflokkur í brezku New Guinia-
eyjunum, Hann er á Papus-eyju
og hefst við í flóum og mýrlendi.
Skýli þessa flokks eru bygð eins og
fuglshreiður uppí t trjám. Vegna
landslagsins getur fólk þetta ekki
ferðast fótgangandi og eru pví fót-
leggir þess orðnir rýrir og visnir,
en bákarnir að sama skapi stórir.
Yflrleitt líkist það meira apakyni
en nokkur annar mannflokkur, sem
nú þekkist.
—Bakarabrauð hafa hækkað tals-
vert í verði á Englandi í haust.
—Þrír visindamenn í Paris eru að
búa sig undir að fara í lofthát yflr
Atlantsbaf í Maí næstkomandi. Loft-
far þetta á að rúma 13,000 tenings
metra af gasi og geta borið 6 menn
og stóran bát. Tveir æfðir sjómenn
verða hafðir með i förinni, svo að
þeir geti stjórnað lífbltnum, ef loft-
farið bilar í haflnu.
—Hermálastjórníii á Þýzkaland;
hefir tekið rfígg á sig til þess að
rannsaka meðferð ýmsra deildarfor-
ingja 4 undiihermönnum sínum.
Þessar rannsóknir hafa sýnt að deild
arstjórar hafa haft að venju að herja
undirmenn sina með svipum og mis-
þyrmt þeirn á ýmsan annan hátt.
Nú hefir herréttur dæmt nokkra
af þessum foringjum í langar fang-
elsisvistir fyrir þrælmensku. 80
slikir menn hafa þegar sætt fangels-
isdómutn og 100 önnur mál standa
nú yfir. Yflrmenn þýzka hersins
eru í mesta máta órólegir um þessar
mundir, því víð mörgum þeirra gap-
ir fangelsi fyrir illa meðferð manna
sinna.
—Rúassastjórn heflr boðið Dana-
stjórn að*afturkalla sendit erra Dana
í Finnlandi, af þeirri ástæðu, að
hann sé fjandsamlegur I garð ltússa.
Bænin hefir verið veitt.
-—Tyrkjasoldán hefir sent. út skip-
un um að hver vopnfær maður í
ríki sínu skulí tafarlaust settur inn í
herinn og vera við því búiun, að
beija á Macedoniumönnum hvenær
sem kallið kemur. Það er fyllilega
búist við að 1 ófrið lendi með þessum
þjóðum , en peningaskortur hefir að
þessum líma hindrað báða málsparta
trá að hetja formlegt sfríð. Sagt er
að Tyrkir hafi engin efni og að her
þeirra sé illa fataður og vopnaður og
í mörgum tilfellum matvælalaus.
—Yale-kristniboðsfélagið I Banda-
ríkjunum heflr komist að þeirri nið-
urstöðu, að til þess að geta kristnað
klnversku þjóðina, þá sé nauðsynlegt
að stofna háskóla þar í landi, en þó
með undirhúningsdeildum. Hug-
myndin er að koma á stofn auk und-
irbúning6deildanna kennaradeild,
læknafræðisdeild, guðfræðisdeild og
blaðamensku- og vísindadeildum.
Kristniboðsfélag þetta hélt nýiega
aðalársfund sinn og ákvað þá að
hefja tafarlaust samskot I Bandaríkj-
unum til þess að stofna slikan skóla
yfir i Kina. Félagið vonar að með
því að menta fjölda námtúsra
Kína, karla og kvenna og gera þá
að lærðum mönnum og konum, þá
megi vænta svo mikilla áhrit'a af
framtíðarstarfsemi þeirra, að öll
þjóðin kristnist með tímanum.
—McBride-stjórnin í B. C. hefir
auglýst að fyrveraadi Liberalstjórn
þar í fylkinu hafl viðhaft svo mikla
óstjórn í fjármálum fylkisins, að hún
hafl sökt fylkiuu fömillión dollars
skuld á síða8tl. 4 árum og að af
þeirri ástæðu sé nauðsynlegt að
hraða fylkiskosningum þar, svo að
Conservatívar, ef þeir vinna sigur,
eins og talið er |víst, geti tekið til ó-
spiltra mála að koma fjármálunum í
rétt horf. Þessi uppgötvun um fjár-
bruðl fyrverendi stjórnar hefirkom-
ið fólki mjög á óvart. En ekki hef-
ir því á hinn bóginn verið neitað að
ákæran sé rétt.
—Brezk blöð segja óumflýjanlegt
að Lord Lansdowne segi af sér em-
bætti í stjórn Breta tafarlaust. Upp-
ljóstun um skeytingarleysi hans og
óstjórn í sambandi við hermáladeild-
inaog Suður-Afríku stríðið hettr æst
þjóðinasvo móti honuro, að stjórnin
sér sér ekki fært að hafa hann leng-
ur i raðaneytinu.
—Bandaríkjatélag með 50 millíón
dollars höfuðstól' er sem óðast að
kaupa alla náma á Englandí, sem
hafa krúsagerðarleir. Balfour stjórn
arformaður heflr tilkynt Bretum að
leirkeragerðar atvinnuvegur þeirra
verðí eyðilugður af Bandaríkja-
mönnum ef þeir selji þeim alla
náma s'na. Hann telur Banda-
menn svo hygna fjárbragðamenn og
ákafa framleiðendur, að brezka
þjóðin hljóti að bíða ósigur fyrir
þeim, nema hún gæti að sér í tima
að keppa við þá.
—Afar regnfall með 70 milna
vindhraða á kl.stund skall yfir alt
Bretland 10. þ. m. Ákafar skemdir
urðu yíða á eignum manna af völd-
um flóða og snjór féll á Skotlandi.
—Strætisbrautafélagið í Montreal
heflr aukið höfuðstól sinn um eina
millíón dollars og er hann nú alls 7
milljónir dollars.
-—Búlgarar í Chicago eru að
mynda eða hafa myndað herdeild.
sem þeir ætla að senda til Macedonia,
til að berja á Tyrkjum. Önnur lík
herdeild hefir myndast í New York.
Þær verða samferða yfir hafið. Ma-
cedoniu-félögin í Bandaríkjunum
borga allan kostnað af leiðangrinum.
—Stöðug votviðri í Manitoba í
síðastl. 2 vikur hafa hindrað mjög
uppskeruvinnu bænda. Margir ótt-
ast að hveiti og aðrar korntegundir
skemmist ef ekki breytist bráðlega
tii þurka. Uppskeran er talin að
vera í meðallagi að vöxtum.
— 22 ára skýrsla C. P. lí.-félags
ins, nýútkomjn, sýnir ársinntektir
þess $43,957,373, en vinnukostnaður
$28 120,527. Gróði því $15,836,845
Eignir félagsins eru metnar á $341,
6.9,276, og auk þess 12 millíónir
ekrur lands í Manitoba, vistar á
$3,67 hver ekra, og 3.757,418 ekrur
í British Columbia. Félagið heflr
11.020 mílur af brantum, að með-
töldum 264 milum, sem nú eru I
bY&gin&am-
—Ottawaþingið er búist við að
verði slifið í byrjun næsta mánaðar.
Það er nú þegar búið að sitja á
sjöunda mánuð, og er það sft lengsla
þingseta sem nokkru sinni heflr orðið
i Canada.
—Frétt irá Selkirk segjr að fiski-
kaupmenn þar hafl í sumar borgað
járnbrautarfélaginu $45,000 fyrir
flutning á flski til markaðar f Banda-
ríkjunum. Þessi upphæð flutDÍngs
gjalds gefur hugmynd um hve fiski-
veiða atvinnuvegurinn er að færast
í vöxt í Manitoba og hve umfaDgs-
mikill og aiðsamur hann er orðinn.
—Morð var framið hér í fylkinu
um síðustu helgi. Kynblendingur
skaut farandsala til ólífis fyrir eitt-
hvað sem hann hafði sagt við
frænku hans. Báðir voru druknir.
—Efni í kappræðu: Hvort var
glæpur þessi víninu að kenna eða
flónRku Þeirra sem neyttu þess?
—Frelsisherinn, sem að þe3sum
tíma hefir stundað trúboð sitt fót-
gangandi, hefir nýskeð tekið upp
það nýmæti, að stofna riddaradeild-
ir. Þær hafa einkennisbftning eins
og fótgönguliðíð og yfir höfuð allan
fttbúnað sem nauðsynlegur er til
hernaðarins, svo sem tjöld til úti-
vistar, hornleikendaflokk og fleira.
Fyrsta riddaradeild hersins ferðaðist
um Kentucky rikið, en ákveðið er
að mynda nýjar herdeildir á ýmsum
öðrum stöðum.
—Brezka ráðaneytið er sjálfu sér
sundurþykt. Svo kveður mikið að
þessu, að Edward konungur hefir
verið kvaddur til ráða. Chamber-
iain vill hækka tolla á innfluttum
vörum, en Duke of Devonshire hótar
að segja af sér embætti í ráðaneyt-
inu, ef Chamberlain láti ekki af
stefnu sinni. Útlitið er eins og stend
ur þannig, að stjórnin verði má ske
að ganga til kosninga og er henni
þá taiin vís ósigur. Hftn hetir að
miklu leyti mist traust þjóðarinnar
við uppljóstur þann sem gerður var
um Afriku afglöpin, sem svo hetir
æst þjóðina, að stjórnmálamönn-
um hennar er orðið ill-vært í em-
bættum.
—Hveitimjöl hefir |hækkað 15c.
hver tunna í Montreal og líkegt að
hækka meira er á líður haustið,
vegna skemda á uppskerunni víða í
Amei íku af votviðrum f haust.
—Ræningjaflokkur kom í bæinn
Valley Fields í S. Dak. á laugar-
daginn var og ræntu þar bauka, að
mörgum bæjarmönnum ásjáandi, og
náðu $10,000 og komust burt með
þá. 8 vopnaðir menn vörðu borgar.
bftum að komast að bankauum til að
verja hann fyrir félögum þeiira, sem
ræntu fénu.
—Wm S. Thornas, sem segist
eiga heima f Winnipeg, var einn
a£ 3 mönnum sem nýlega ræridu
hótel f Seattle. Lögregluþjónn
einn þar f borginni varð var við
ránið og sá ræningjana og kannað-
ist við þá. Ræningjamir vissu
f>etta og Thomas tók að sör að
skjóta lögregluþjóninn til þess að
liann skyldi ekki geta borið vitni
móti sér og félögum sfnum. Svo
'þegar lögregluþjómiinn var á gangi
að næturlagi Jiá skaut Tliomas
hann til ólífis, en leynilögreglu-
Jrjónn, sem var þar f nánd, sá til
verknaðinn, og skaut Thomas sam-
stundis í bakið svo hann féll, var
hann Jiá handtekinn og píndur til
sagna. Hann kveðst eiga heima í
Winnipeg, hefir og sagt til félaga
sinna, sem sjálfsagt verða tafar-
laust teknir.
Fréttir frá Bretlandi segja
stórveður hið skæðasta í manna-
minnum hafa ætt yfir Bretland
Þann 11. og 12. þ. m. og gert ógna-
tjón á eignum og orðið mörgum að
bana. Vindhraðinn vnrð HO mflur
á kl.stund. Skip og bátar strönd-
uðu og brotnuðu alstaðar við suður
og vestur strendur Englands og
skipakvfar og stórskipahafnir sóp-
uðust burtu. Skógartrén voru
víða tætt upp með rótum. Lfkam-
ir manna, sem fórust f þt>ssu ofsa
veðri, á sjó úti, hafa rekið víða
upp að ströndum landsins. Tele-
graph-Jiræðir og stólpar fuku niðnr
á stórum svæðum. Svipaðar frétt-
ir berast frá Frakklandi, Þýzka-
landi og vfðar að.
I
Gleymið ekki Tjaldbúðarsam-
komunni á fimtudagskvöldið í
næstu viku. Það hefir verið ó
vanalega vel vandað til hennar,
eins og sést 4 f>ví að M. Rhys
Thomas, Miss Hördal, Mr Hamby,
Mr. Ðay, Prof. Bowles og Tumer,
taka {>átt skemtununum, svo og
úrval íslenzkra skemtenda. karla
og kvenna. Programme verður
auglýst aftur f næsta blaði. Sjáið
auglýsingu á öðrum stað í þessu
blaði.
Unitarasöfnuðurinn hefir ákveð
ið ar halda skemtisamkomu að kveldi
þess 24. þ. m. Programme verður
fjölbreytt og til þess efnt eftir beztu
föngnm. Ræður verða fluttar; einn-
ig vcrður skemt meðsöng, upplestri,
kappræðum o. s. fav. Á eftir pro-
gramminu kemur kveldverður.
Nánari auglýsíng kemur í næsta
blaði og er fólk beðið að athuga
hana. Þá verður prógramið auglýst
að fullu. Það má að eins geta þess
nú, að á meðal þeirra sem skemta
með i æðum verða Hjörtur Leo, Guð
muudur Árnason o. fl. Meðal þeirra
sem skemta með söng, má nefna
herra Gísla Jónsson, einhvern þann
bezta söngmang. er íslendingar eiga
í þessum bæ. Auk hans syngja og
herra Jóhann Davíðsson, Einar Ó1
afsson, Jó3ef Guttormsson, Jftlíus
Davíðsson, Ketill Sigurgeirsson,
Páll Magnftsson, Sigf. B. Benedikts-
son, Þórarinn organisti o. fl.
Aðgöngumiðar verða til sölu nft f
vikunni.
SAM KOMUNEFNDIN.
SKEMTÞ
AMKOMA
verður haldin í Tjaldbúðinni
næsta firatudagskvöld,
24. September.
PROGRAMME:
1. Piano Solo—Mr. Turner.
2. Vocal Solo —Mr. Thorólfsson.
3. Uppiestur—M. Marbússon.
4. Vocal Soio—iliss S. Hördal.
5. Vocal So'o—Henry Thompson.
6, Bæða—séra Fr. J. Bergmann.
7. Dialogue—Mr. &Mrs. Collingwood
Johu Collfngwood,
Misö Belinda Collingwood,
Joshua Soper,
8. Vocal Solo—Jackson Hamby.
9. B.seða—Stefén Guttormsson.
10. VocJ Solo—Sölvi Anderson.
11 Upplestur—Kristinu Stefánsson.
12, Vocal Solo—David Jonasson.
13. V7ocal Solo—Mr. Day.
14. Örgan Recital—Prof. Bowles.
15. Vocal Solo—Mr. Rhys Thomas.
16, Vocal Solo—Miss Johannesson.
17. Upplestur—Miss lua Jchnson.
18. Vocal Solo—Miss S. Hördal.
19. Vocal S<>lo—Sam. Ross.
Byrjar a slaginu klukkan
8 að kvölinu.
Iungniigiir Siöefyrir fullordna
I5c fyrir börn.
K. Á. Benediktsson hefir ó-
dýrari lóðir en aðrir á Toronto, VJct-
or Sts. og Garwood Ave.
Uppboðs-sala.
Hra. K. Valgarðsson hefirákveð.
ið að láta uppboðssala M. Conway
selja við opinbert uppboð, föstu-
daginn 25. Sept. næstk. kl. 2 e. h.,
fasteign slna og lausafé, er saman-
stendur af:
Landeign 100 fet á Ellice Ave. x
llfi á Simcoe, (sett laglegum skýli-
trjám og grasi vaxið, “sodded”),
8 herbergja hús ásteingrunni, (hit-
að úr kjallaranum með Hot Air),
2 fjós fyrir 30 gripi (með heyloft-
um) og ágætur brunnur, 25 mjólk-
urkýr, inargar snemmbærar, 2 bol-
ar. 4 kvígur, 1 “lumber”-vagn með
heygrind, 1 “team”-vagn, 2 mjólk-
urvagnar og öll venjuleg mjólkur-
sala áhöld, 1 “buggy” og 2 hestar.
Landið alt inngirt og yfir höfuð
er alt í bezta ásigkomulagi.
Úppboðið fer fram að heimili
eigandans, 765 Ellice Ave.
1 ýmsum löndum hafa verið gef-
in ftt lög, sem ákveða hvað karl eða
kona má vera gamalt þegar það gift-
ist. I Frakklandi og Belgiu á mað-
urinn að vera 16 ára, en konan 15,
á Spám er manninum leyft að gift-
ast 14 ára, en kvenmanninum 12. Á
Þýzkalandi verður konan að vera
16 ára, en fyrr varð maðurinn að
vera 18 ára, og nft ákveður hin borg
aralega iögbók að karlmaðurinn
skulivera21 ftrs- í Austurríki er
jafnt talið gilda fyrir þau bæði, þau
verða að vera 14 ára, en aftur er
unnn sé 14 ára, ef hann er kaþólsk-
ur, en 18 ára, ef hann er protestant:
þar á móti á konan að vera 12 og
15 ára. í Rftsslandí er þetta þvert
á móti, því þar er það konan. sem
skal vera eldri, og má hftn vera það
yngst, að vera 16 ára, þar sem
maðurinn aftur á mótf þarf ekki að
vera meira en 14 ftra til þess að geta
gengið í hjónaband. I Grikklandi
og Svisseru hin sömu lög með það
og á Spáni, að eins er það ( Tyrk-
Iandi, sem engin fyrirskipun er með
aldur; þar er það að eins heimtað,
að persónurnar hafi svo og svo mikla
þekkingu á stjórn rfkisins, til þess
að þau geti gifst.
J. P. ísdal, þýddi.