Heimskringla - 14.04.1904, Qupperneq 3

HEIMSKRlNGrLA 14. APRÍL 1904
’fellum og vandræðum. Gerið end-
urbðt. Dragið úr hinu pröng-
•sýna klerklega og kyrkjnlega „ele-
menti“ og veitið nýrri rannsókn,
nýju ljósi inn. Gerið endurbót.
Aheyrandi.
Á berjamó.
Eftir Lárus Guðmundsson,
(Framh.).
Ekki máégminnast á kvæðin,
pvf er ver. En sú er orsökin að ég
hef ekkert vit & að dæma um Ijóða-
kveðskap, og á J>ar engan m*li-
kvarða að fara eftir annan en J>ann
að þau kvæði sem ég get lært, líka
mér, hin ekki. H. Blöndal, er að
J>ví leyti skáld fyrir mig. Eg læri
hans ljóð eftir að hafa farið með
þau tvisvar eða þrisvar, J>ví þegar
ég er búinn að J>ekkja manninn og
ég veit yrkisefnið. þá finst mér
eins og hver hendingin, sem á
undan er gengin, skapi hina, og
öll fötin fara svo slétt og vel, að
alt vaxtarlagið kemur svo skýrt út.
Hann lætur aldrei “kjars klunkara
hlunkara dunkinn, arka úr
kjarkans orða höll, ambara þamb-
ara fram á völl. Hann er íslenzkt
skáld og þykir fallegri peysuföt eða
n/ja skartið á frfðum kvennmanni
en allir ameriskir kjólar með á-
burðarpokum og < “frullum” og
fellingum liverri ofan á annari,
og auðvítað eiga þar sumir sam-
merkt við Blöndal, sem hér yrkja,
Einu sinni var förukarl heima
á Islandi, og kom að prestssetri og
var vfsað upp á loft, og settur þar
rétt við loftsgatið. Svo kemur
bráðum maddaman og réttir karli
ask. Þá segir hann: “Það er eins
og vant er fyrir yður heillin góð,
það stendur sjaldan lengi á góð-
gerðunum og rausnarskapnum
hérna”. En þegar hún er farin
ofan, og hann er vel búinn að virða
fyrir sér innilialdið, þá réttir liann
tíkinni, sem fylgdi honum, askinn
og segir: “Taktu við snotra, ekki
veit ég nema það drepi þig sarnt”.;
Svona mikill gikkur er ég ekki, J
Eg sit stöðugt við í 3 ái- að reyna J
að læra sum kvæði, sem meistar-:
arnir hérna miðla okkur. En þá
pr líka þolinmæði mfn þrotin, þeg-
ar ekkert verður ágengt hvorki að
læra né skilja, og þó mér verði
láð það, þá segi ég ætfð eftir það:
“Taktu við snotra, ekki veit ég
nema ]>að drepi þig samt”.
Það er líka öll von þó bágt
gangi fyrir mér stundum, þvf mig
minnir ekki betur en að séra Frið-
rik minn kvartaði undan að geta
skilið sumt af skáldskap okkar.—
Það er í Aldamótunum, þar sem
langa bænin mjóva hans séra Jóns
mfns er, setn alt ætlaði klárlega að |
rífa og spenna.—Og liver skyldi ltá
með nokkurri sanngirni lá slfkum |
bjálfa, sem mér, þegar sjálfur
prófessorinn verður í standandi
vasagati,
Ég er hræddur um að sumir'
geri ofmikið að J>vf að stæla kveð-
skap skáldakonungins |okkar, St. |
G. títeplianssonar. “En það er
ekki heiglum hent”, segir hann
stundum hann séra Olafur minn
Ólafsson ritstj. Fjallkonunnar, sem
aldrei hefir á penna tekið nema sér
til sóma og þjóð sinni til gagns, ef
hún kynni að meta það. — Það er
okki heiglum hent að verða því
heljarmenni samferða Má ég, j
vinir mfnir, segja ykkur frá tveim-
ur hestum, J>eir voru töluvert ólíkir
en báðir fratnúrskarandi vfkingar,
og af J>vf að hestur og rnaður e>ga
oft svo mikið saman að sælda, þá
ber ög það traust til ykkar að þið
reiðist mér ekki J>ó ég beri saman
gæðing af hesti og göfugmenni.
Feti var jarpskjóttur, ekki
meir en meðal hestur að stærð, en
•engan hest getur að lfta betttr
skapaðann og fílefldari á íslenzka
vísu, hófarnir svartir og beinir og
herðir sem kopar, liðamót saman
rekitt og kraptaleg, nœstum jafn-
þykkur gegnum lend og bóga, ofur-
lftið söðulbakaður, svo hvorki sótti
á ho'ium fram eða aftur, hárið
mikið og frttt og fór vel bœði á
tagl og fax, vöðvar allir setn úr
stáli, harðir, og mátti vel sjá sk’ft-
inguna og lagið gáðan spöl frá, og
alt sköpulag var í svo nákvæmu
samræmi hvað við annað að hver
maður gat séð að þarna var heljar
vfkingur. Eg J>ekti liann fram
ylir tvftugsár, og aldrei kom hest-
ur sem feti skildi ekki eftir. En
eins og hann var framúrskarandi
hetja eins var hann framúrskar-
andi sérlyndur og geðstór, ef hann
stóð á hlaði þá hengdi hann niður
höfuðið, og aldrei lét hann neitt
yfir sér, og aldrei- vildi hann með
öðrum hestum vera, það var eins
og hann kærði sig ekki um að eiga
neinn vin, og engan amaði hann
heldur. En J>egar taumurinn var
lagður upp á makkann, J>á titruðu
vöðvarnir og augun leiftruðu, og
jafnsnemma og maðurinn komst á
bak var Feti vakinn, og einu gilti
hvort var melurð, kargamóar, fen og
forræði eða slétt grund, Feti var
jafnvígur á alt og misti aldrei fót
alla æfi og sama sprettinum gat
hann haldið Jdngmannaleið. En
J>vf náði hann aldrei J>eirri liylli
og virðing, sem hann átti skilið, að
hann var fárra meðfœri, J>að þurfti
næstum sama víkinginn til að sitja
á baki hans sem hann var sjálfur,
og aldrei gat neinn orðið honum
samferða og aldrei varð liestur á
honum tdymdur; en marga frægð-
arförina fór hann og margt þrek- \
virkið vann liann, og enda þótt J
hann seinni part æfinuar væri
búinn að bera heybagga allan dag-
inn, þá var sjálfsagt að fá Feta og
eigandann ef meðöl þurfti að sækja
f lífsnauðsyn langan veg. Og ef
einhverjir af þeim óhefluðu á
berjamó sáu þá til ferða hans, ]>á
var viðkvæðið vanalega svona:
“Já, annaðhvort er þarna skollinn
sjálfur á gandreið eða Feti sendur
eftir meðölum”.
Enginn skyldi trúa að nokkur
liestur fengi slfkan J>rótt af eigin
ramleik. Feti fékk græna töðu og
nýmjólk fram í græn grös bæði
fjórða og fimta veturiun sinn og |
þurfti ekkert að gera nema leika
sör, og alla æfi var hann mjög spar-
neytinn en aldrei borðaði hann
nema tárið úr matnum og aldrei í
var hann feitari eða magrari, alla
jafna viðbúinn að hlaupa þing- J
mannaleið í spretti, nótt eða dag, |
f mjTrkri eða birtu ef á J>urfti að
halda. Svona er skálda feti St. G. j
Steplianssonar. Og enda þótt
hann sé búinn að bera hita og
þunga erviðisins sumarlangan dag
þá getur hann hlaupið J>ingmanna-
leið í spretti. Ekki veit ég hvað
mikill matmaður hann er — nógu
trúlegt hann sé stórviskur til als—
en mikið má J>að vera ef hann vill
annað en tárið úr matnum. Og til
J>ess að verða þessum fetum sam-
ferða og ná sama náttstað, “já það J
er ekki lieiglum hent”.
Þá er gæðingnr allra íslenzkra
gæðinga, hánn var grár að lit eða
næstum hvftur, meiri og fríðari
hverjum fslenzkum hesti, sem ég j
hef séð, vitur og fór svo vel með
að margur maðurinn mætti vera i
áhyggjulaus ef hann gæti skilað
pundi sfnu eins heiðarlega og
Grani gerði. svo var hann með j
mÍKÍlli vlðhöfn skýrður, og fullurn :
bikar af brennivíni helt yfir höfuð
hans og íátinn heita eftir hesti |
Sigurðar Fobnisbana. Hann bar
sig alstaðar vel og fann mikið til
Sfn, það var allajafna á honum
höfðingjasnið, en honum fór ]>að
svo aðdáanlega vel, og hann var |
hvers manns liugljúfi. Þegar!
liann stóð á hlaði, þó 20—80 hest-!
ar væri f kring, þá bar hann fal- J
lega höfuð sitt langt upp yfir alla
og ætíð dró hann sig ]>angað sem
fallegustn eldishestarnir voru. En
svo var hann blíður og hugþekkur
að hverjum sem til lians gekk
bauð hann vangann, og væri það
barn J)á beygði hann niður háls-
inn og rétti þvf munninn eins
og vildi hann segja, klappaðu mér
lfka barnið rnitt, eins og hinir
mennirnir, Hann vissi að hverj-
um manni þótti vænt um hann,
enda lék hann listir sfnar eftir þvf
sem hverjum þóknaðist bezt og
bezt átti við. Ef kona sat á hon-
um var hann mjúkur og spilandi,
en fór aldrei feti framar en hún
vildi sjálf, eins var hann fyrir
barnið. En sæti á honum met-
orðagjarn víkingur, J>á hagaði
hann sér öldungis eins og honum
lfkaði, fór þá yfir vafurloga og
hvað sem fyrir varð og eldur og
grjót gekk þá undan fótum hans
Spyrjið góða matreiðslukonu

25 cents punds kanna.
—3 verölaunamiöar 1
hverri könnu.
hvert sé liennar bezta hjálpar-
meðal. iSvarið mun verða
BLVE RIKBON BAKING POWDEK
hún getur ætíð reitt sig á það
Biðjið matsalann um það.
BLUE RIBBON MFCt< CO. WINNIPEG
og jörðin stundi undir hamförum
jötunsins, og var ]>á á engra færi
að etja við kappaun: en strax og
hríðin var af, var Grani búinn að
ná sínum sama og göfuga tignar-
svip og hafði til með að fara strax
út f tún, þangað sem bezt var,
hvar sem liann kom, og ef ein-
hver var svo ókurteis að vilja sfð-
ur hafa hann þar, þá sýndist hann
eiga mjög bágt með að trúa því að
honum væri ekki alt hjartanlega
velkomið; enda var liann vfðast
þannig kyntur, og mörg kona sem
hafði mjólkurráð gaf honum sopa
að drekka.
Þetta er skálkasleipnir séra
Matthiasar Jochumsonar, allir
hafa yndi af honum, barnið, -kon-
an og andlegir afreksmenn og vfk-
ingar. Enda var falleg jólagjöfin
sem hann fékk núna. Og ef þið
hafið ekki lieyrt söguna, þ& er hún
svona: Nefnd manna var sett til
að safna fé á ]>ann liátt að hvert
mannsbarn á landinu átti að gefa
einn eyrir — enginn mátti gefa
meiih—en konur sem ekki voru
einsamlar heimtuðu að mega gefa
tvo aura. Þetta mál sóttu ]>ær svo
fast og færðu þær ástæður fyrir að
þegar gjöfin yrði tilbúin afhent
skáldinu þá ætti hvert mannsbarn
á landinu að eiga hlut í henni, eins
og í ljóðunum hans. Þetta gekk
til dómstólanna, en ]>eir kváðu það
ósvinnu og landráðum næst að fall-
ast á kröfur konanna, en á hinn
bóginn væri þetta fagurt og rétt
skáldsins vegna; og var svo mál-
inu vfsað til konungsúrskurðar.
En heimsfræga valmennið sagði að
heiður sinn, allrar ættarinnar og
als Danaveldis væri af ]>vf sprott-
inn að hann hefði látið konuna
sfna ráða með sér, og því úrskurð-
aði hann allra mildilegast að kon-
um skyldi leyft að gefa tvo aura.
En svo þungt föll stórmennum Is-
lands þessi úrskurður að hverjum
ærlegum manni, sem vildi sjá liag
landsins borgið, var skipað að
raka af sér alt skegg, ef þeir ekki
hefðu hug og karmensku til að
rífa það af„ J>ví héðan af mundi
ekki þar f landi þekkjast karl frá
konu, og þetta yrði upphaf háska-
legra heiðarvfga, þar sem konur
færu að losa um fjötra sfna og
mundi hafa söniu bölvan f för með
sér og vistarbandið, þegar það var
leyst.
Og nú sést ekki lengur skegg
á nokkurri ærlegri íslenzkri grön
nema á ÍSkúla á Bessastöðum, því
hann er kvenfrelsismaður og hló
dátt að öllu saman. En svo var
smfðuð svipa handa skáldinu, hún
er skínandi fagur gripur, fflabein í
skaptinu, silfurbúin með þykkri
gullplötu á stéttinni og þar á grafin
lárviðargrein, sem er hans skálda-
merki, og demantar settir f stéttar-
röðina alt f kring. Hún kostaði
nærri 80 þúsund aura, og þó standa
allir jafnréttir eftir sem áður, en
skáldið varð glaður við gjöfina og
veifaði ofurlítið svipunni svo geisl-
um sló af demöntunum, eins og
þegar hann tekur stóru sprettina,
og Sleipnir rann á stað og þá orkti
skáldið tvftuga drápu og kallaði
; Skeggelsku, og er liún talin meist
arastykki.
Eg má ekki vera-að masa leng-
ur. Freyja mfn var full af berjum,
alt lét ég með ánægju f hattinn.
Og góðir hálsar, ef þið farið að
kritisera hana ]>á gerið ]>að eins og
sæmir “gentleman”, annars reið-
ist óg, og taki ég rekuna í relði
minni ]>á moka ég eins og tröll-
skessurnar hans Napoleons, öllu
sem fyrir verður, húsum, mönnum,
hestum og vögnum.
Veri þið svo í glóandi guðs friði.
Til vinar míns og
draumdísinnar.
Sá er rnaður vænn og vís
vill hið sanna, góða,
er unnir heimsins draumadfs,
dýrgrip allra þjóða.
Hefir fundið fróðleik þar
fæstir aðrir skilja,
af J>ví hann af öðrum bar
að elju, þreki og vilja.
Oft varð dvölin unaðs liýr
Eftir vöku tóma,
J>ar sem draumadísin býr
í dýrð og himin ljóma.
Er í kyrrjæy andinn var
ofar J>okum fjalla
leiddur til að l'íta þar
lífsins vegi alla.
Og þó skorti skynsemd mjög
skilnings naprann anda,
alvizkunnar leyndu lög
letruð samt þar standa.
Sálar augun sjá þig ein,
J>á svefn er yfir heimi,
vizkagyðjan há og hrein
frá himin sælu geimi.
E. X.
HINN AGŒTI
‘T. L.’ Cigar
er laugt á undan, menn ættu ekki að reykja
aðra vindla en þá beztu. Búnir til hjá :
á WESTERN CIGAR FACTORY
| Tho*. Lee, eigandi. WINTNriPEG-.
vorveðrátta sé byrjuð, en veturinn
horflnn, sem ekki var teljandi að
væri lengri en tveir mánuðir, eftir
veðráttunni að dæma. Það var líka
þört á góðum vetri í þessu héraði
eftir hið erfiða sumar; hey hafa
viða reynst mikilgæf og sumstaðar
ekki vel verkuð. Landar hér munu
flestir hafa haft næg hey og sumir
enda selt töluvert, sem þeir gátu vel
mist, til hérlendra bænda, sem marg-
ir voru orðnir heylausir áður batinn
kom. Skepnuhöld munu yfirleitt
góð hjá íslendingum hér í bygð.
Heilsufar heflr ekki verið vel gott
alment þenna vetur; nú sem stendur
mun samt ósjúkt, það sem ég veit
um.
Seint í næstliðnum mánuði andað-
ist Sezelja Pálsdóttir, kona Benedikts
Bardal, sem nú liflr eftir ásamt 5
börnum þeirra, öllum fulltíða. Jarð-
arförin fór fram 29. f.m. í grafreit
Alberta safnaðar að viðstöddum
fjölda fólks.
ÍSLAND
Eftir Reykjavík.
18 Marz 1904.
Lágafell (í Mosf.sveit) hefir séra
Olafur Stephensen selt cand. theol.
Þorst. Björnssyni (f bæ í borgarflrði)
fyrir 12,000 kr.
Afli Tvö þilskik ný komin
ínn, annað með 4600, hitt með 5200.
I Grindaþík og garðsjó góður afli á
opin skip; minni I höfnum og á
Miðnesi,
Eftir Norðurlandi.
Akureyri 2. Janúar 1904.
Tíðaifar fyrirtaksgott um öll
jólin og nýárið, svo aðfáir munu
eftíj öðrnm eins blíðum um þetta
leyti vetrar.
Dr. Niels R. Finnsen í Kaupmanna-
höfn, landi vor, Ijóslæknirinn nafn-
fiægi iiefir fengið 141 þús, kr. úr
Nobelssjóðnum fyrir uppgötvanir
sínar.
FYRIRSPURN
um hvar Ölafur Gunnar, sonur
Kristjáns sál. Sigurðssonar Back-
manns er niðurkominn.
Kristján sál. faðir Ólafs mnn
hafa flutt frá Meðalheimi á Sval-
barðsströnd við Eyjafjörð til Ont.,
Canada, og ]>aðan aftur til Nýja ís
lands, Man., á fyrstu árum land-
náms þar, og svo ]>aðan hingað
suður f Vfkurbýgð, N. Dak., og dó
hér síðastl. ár og lét eftir sig tals-
verðar eignir, og er ég gæzlumaður
]>eirra á meðan ]>essi meðerfingi
er ekki fundlnn, eða J>ar til skyl-
yrði laganna er fullnægt.
Sé þvl nokkur, sem veit um
þennan olaf Gunnar. óska ég hann
geri svo vel og láti mig vita það.
Mountain, N, D. 28. Febr. 1904.
ELIS THORWALDSON.
MARKERVILLE, 8. April
Frá fiéttaritara Hkr.
Kveðja
burtflytjandans.
Eg klökkum huga kveð þig móðir,
og kyssi’ f anda hvert þitt blóm.
Eg kveð ]>ig foss, minn bernsku-
bróðir,
sem barn við þinnar gigju-hljóm,
ég svæfði löngum soigir mínar
og svölun dfpstu hjá þér fann.
Þá gljúfra-drottinn sögur sfnar
mér sagði’, og alt, er kunni liann.
Eg kveð ]>ig, móðir, síðsta sinni,—
til sigurs verði stríð þitt háð,
og sérlivert blað í sögu þinni
með sannleiksrúnum láttu skráð,
og hverjum sönnum syni þínum
til sókna’ ogvarna taugar stæl.—
Eg bið að lieilsa bræðrum mínum.
Þig blessi drottinn—Vertu sæl !
SlG. JÚL. JÓHANNESSON.
Department of Agricul-
ture and Immigration
IUIANITQBA.
TILKYNNING TIL BÆNDA:
Það koma nú daglega inn í þetta
fylki hópar af ungum mönnum frá
Austur Canada og Bretlandi, sem
vilja fá bændavinnu. Margir
þeirra eru æfðir vinnumenn og
aðrir óska að læra bændavinnu.
NÚ ER TÍMINN
til þess að útvega sér vinnuhjálp
fyiir komandi árstfð.
EF ÞÉR ÞARFNIST VINNU-
MANNA
1, 2 eða 3 menn, þá ritið til undir-
ritaðs og segið hvernig vinnumenn
þér þarfnist, hvort heldur æfða eða
óvana menn, og hvers J>jóðernis,
og lcaup þafl sem J~>ér viljið borga.
Skrifið strax og forðist vonbrygði.
J. J. GOLDEN,
PROVINCIAL GOVERNMENTT IM-
MIGRATION AGENT,
017 llain St. Winnipcg.
Woodbine Restaurant
Stærsta Billiard Hall i Norðvesturlandiri
Tíu Pool-borð.—Alskonar vín ogvindlar.
Leuuon &. Hebb,
Eiaendur.
LAl
50,000 ekrnr í Suðaustur
Saskatchewan. Verð $3>4
—$4 ekran. Tíu ára af-
borgun. Slétturog skóg-
ar. Gripir ganga úti eftir
jól. Hveiti 40 busbels af
ekru. við járnbraut; ódýr-
ar skoðunarferðir.—Skrif-
íð eftir uppdrætti og upplýsingum. Scandina-
vian—Amorican Land Co. 172 Washington Sfc.
Chicago.
8onnar& Hartley,
Lögfræðingar og landskjalasemjarar
494 .TSain St, - - - Winnipeg.
R. A. BONNER. T. L. HARTLBY.
~----I —----"3?
Disc Drills.
J Si
flytur fraravecis íslendinga frá íslundt
til Canada os; Bandaríkjftnna upp 4 ó-
dýrasta. os bezta máta, eins oz hún
ávalt hefir gert, og ættu því þeír, sem
vilja §enda fræuduin og vinura fargjöld
til íslands. að snúa sér til /
hr.ll. M. JBardal í Winuipeg, sem
tekur á móti ínrgjöldum iyrir nefnda
línu, og sendir þnu upp á tryggasta og
beztft máta. kostnai'arlaust fyrir send
anda o« móttakauda, og gefur þeim
sem óska, allar upplýsingar því vié-
vikjandi.
Fari ekki sá sem fargjaldið á að fá,
fær sendandi peningana tii baka sér að
kostnaðai lausu.
ÞETTA ER
ÁGÆTT BRAUÐ
Grófgert brauð er ekki lyst-
ugt, vægast talað
Næstliðinn rnánuð var veðráttan
köld og frostasöm, með nokkru snjó-
falli; seinu3tu daganaaf rcánuðinum
breyttist t:ðin f væ^t veður, þíðviðri
um daga, og kyrviðri n eð litlum
næturfroi-tum; snjór er nú tekinn
upp að uiiklu leyti; útlit fyrir að
BOYD'S
JERSEY
CREAM
er sívalt brauð. svo útlits-
gott aö keyrar.ar vorir nefna
það “5 O’oloclc Tea” brauð.
Pér mun geðjasfc að þeim
Reyniö þau. Biðjið keyrar-
ana um þau eða kalíið upp
’PllONE 1030
_ Oaö eru viðurkendar fullkomnustu SÁÐ-
VELAR sem nú eru fáanlegar, og sú bezta af
Disk sáðvóluurm er vitanlega SVLVESTER-
vélin, meö ‘‘Stephensons patent double disc”.
Gerið svo vel aö koma og skoða sýnishorn
af þeim í búð minni. - Skoðið þar einuig
BUGGIES sem ég hef til sölu. Þcir era indis-
legir.
Ég ætla aö gefa snotran veðurmæli hverjum
þeim viðskiftamanni sem kaupir vörur af mór
fyrir $10.00 útborgaðar, eða gerir lánsverzlun
fyrir $25.00.
Finst yður ekki þnrð á fóðurbætir á þessu árif
Cuttingbox-(kurlvól) raundi stórum drýgja
kornmatinn.
C. Drummond-Hay,
IIVIPLEMEHTS & CARRIACES,
BELMONT ZMT.A.3ST-
Mikill Gróði í Hænsnarækt.
Ef þjer haflð Klondike hænur, þaö er
undraverö Amerisk hænsnategund’ Eru bestu
sumar og vetrar verpihænur í heimi. Ég
fókk 335 egg í Janúar 1903 frá 20 Klondike hæu-
um eða 3873 egg ári frá 20 Klondike hænum.
Pær eru ieðraöar einsfog gæsir eöa svanir.
. Eg nú að afgreiða pantanit um útuugunar egg.
I Pað er mikil eftirspurn eftir þessum Klondike
| hænu eggjum. Svo ef þjer óskið aö fá eitt-
i livað af þeira þá sendiö pöntun yöar hið allra
| fyrsta. Eftir 15. Marz verða pantanir af-
greiddar í þeirri röð sem þær koma.
Dragiö' ekki að kaupa þau, því það er gróða
bragð að ciga Klondike hænur Sendið strax
1 cent Canada eða Bandaríkja frímerki og fá-
ið Cátalogue með fullri lýsiugu Klondike
hænsa. Sendið til,
KLONDIIvE POULTRY RANCfi.
Maplo Park, Kane County 111.. U. S A
BOYD’S
McINTYRE BLOCK
Maenús Björnson 11 McDonald St
selur eldi7ið fyrir peninga útí h5nc
med lætri a verðe en aðrir viðarsalar í
bæn»m. Peniugar fylgi pðntunum.
Magpús Björnson, llMcDonal i St