Heimskringla - 05.05.1904, Side 2
HEIMSKRINGLA 5. MAÍ 1904
Qeimskringla.
PUBLISHED BY
Tb Qeimskriugla News 4 Pablishing Co.
Verö blaösins í Canada og Bandar. $2.00 um áriö
(fyrir framborgaö). Senttii íslands (fyrirfram j
borgaö af kaupendum blaösins hér) $1.50.
Peningar sendist 1P. O. Money Order Registered
Letter eöa Express Money Order. Bankaávís-
Onir á aöra banka en í Winnipeg aö eins teknar
meö afföllum-.
B. L. BALDWINSON.
_Editor A Manager_
»FFICE: 219 McDermot Ave. Winnipeg.
P. O. B()X 1 lð.
íslenzk hótfindni.
íslendingar, eða sá hluti þeirra
sem enn hefst við á ættjörðunni,
hafa lengi verið taldir bókmenta-
þjóð, og enn má lesa það í ritum
manna í blöðum og bókum að f>jóð
in standi í þessu tilliti mjög fram-
arlega í röð þjóðanna, og er sér-
staklega á það bent, hve mðrg blöð
hún, svo fámenn f>jóð, gefur út á
yfírstandandi tfmabili. Um stærð
þessara blaða, nytsemi eða gæði,
er ekki talað, en ætla má að þetta
þyki svo sem að sjálfsögðu full-
komið. Og markast f>að meðal
annars áþví‘ að Yestur-fsl. lesend-
ur, pessir glötuðu ættjarðarsynir,
sem vilst hafa frá aðalhjörðinni,
finna það sérstaklega að vestan-
blöðunum hve illa þau séu rituð,
hve íslenzkan á þeim sé hraparleg
og prentvillurnar margar, og thve
gersamlega efnislaus þau séu með
öllum jafnaði.
Langt sé það frá Heimskringlu
að halda fram alfullkomleika vest-
an blaðanna. Vér konnumst fylli-
lega við að' þau þurfa að batna og
vér teljum alveg vist að þau geri
það eins hér eftir og að undan-
förnu. En vér vildum benda á að
þó málið á vestablöðunum sé ekki
eins gott og fullkomið og æskilegt
væri, þá er það þvf einu að kenna,
að þeim er haldið út og þau rituð
af algerlega sjálfmentuðum mönn-
um, sem ekki hafa átt kost á að
njóta tilsagnar í því né öðrum
greinum öðruvfsi en því er þeir
hafa aflað sér á' snöpum. Það er
þvi ekki hægt að búast við og ekki
sanngjarnt að ætlast til að málið
sé óaðfinnanlegt. Enj þó ætlum
vér að það þoli vel samanburð við
mjög margt af þvf sem birt er f
blöðum á Islandi.
Það er og alveg áreiðanlegt að
það er meira af frumhugsuðu og
frumsömdu efni f fsl. vestanblöð-i
unum í tiltölu við stærð þeirra,
heldur en f blöðum nokkurs ann-1
ars útlends þjóðflokks, sem hér j
fæst við blaða útgáfu. En um það !
hve nytsamar ]>ær hugsanir séu,
verða lesendur að dæma, hver eftír
sinni eigin tiltinning og þekkingu.
Hitt mun og rétt vera, að lesrnál
það sem nú er á vestur fsl. blöðun-
um sé að jafnaði fult eins upp-
byggilegt og gliigghugsað eins og
það hefir verið á nokkru undan-
förnu tímabili, þar með talið það
tfmabil, sem blöðunum var stjóm-
að af lærðum Islendingum. Að
vfsu voru j>á oft fjörugar ritgerðir
í blöðunum. En aldrei hafa þau
flutt jafnmikið af hroðaskömmum
í garð annara, heldur en einmitt á 1
þessu tímabili, þegar lærðu menn-
irnir voru einir um ritstjórnina.
Það má hver sem vill taka blöð
þeirra daga og bera saman við nú-
tfmann og muuu þá flestir sann-
færast á að hér sé rétt með farið.
Ekki hefir heldur kaupendafjöldi
blaðanna borið þess nein merki að
ritstjómartapið hafi orðið þjóð.
flokki vomm neitt tilfinnanlegt við
heimferð lærðu mannanna, og hefð
um vér þó fegnir viljað mega halda
þeim hér hjá oss sem hverjum öðr
um góðum drengjum, sem komið
höfðu fram hér til að leggja sinn
! skerf til að byggja grundvöllinn
undir framtíðar velfaman þjóð-
! flokks vors hér. En að þvf er
snertir bókmentalegt gildi fsl.
! vestan Waðanna eða efni þeirra og
! innihald, þá er sannast að segja að
i þau eru þar—ef tillit er tekið
; til stærðarinnar—als engin eftir-
bátur hérlendra blaða, ef þau taka
þeim ekki fram. Þess ber'að gæta
i að ísl. blöðin era fréttablöð og
! verða að dæmast sem slfk í saman-
burði við hérlend fréttablöð. Hér
skal s/nt s/nishorn af réttu inni-
haldi eins bezta og útbreiddasta
! blaðsins f Manitoba, einn dag í
I þessari viku:
I. Þaufið á Yalu-ánni.
j 2. Datt f sjóðandi flotpott.
i B. C. P. Ry. gróði fer vaxandi.
j 4. Mrs. (ónefnd) tók móti 2 vin-
konum sfnum frá N. Dak. og
gaf þeim að borða.
i 5. Silver Slipper leikfél. sundrað-
íst.
j 6. Hundur Edwards konungs lær-
braut sig.
, 7. Mrs (ónefnd) fór á leikhúsið
(löng l/sing af fatasniði hennar
og útliti).
8. Islendingur (ónefndur) var tek
in fullur og sektaður (á honum
fundust f peningum um 2 þús-
und kr.
9. Manndrápí N. Carolina.
110. Hengdur f Texas.
II. Móðir drapdóttur sfna.
: 12. Fjðlkvæni í Orilla.
Svona eru nú fréttirnar dag
j eftir dag og viku eftir viku og
þessu Ifkt er margt annað efni,
auk heillar blaðsfðu í hverju blaði
um jfmsa leiki. Ritstjórnargrein-
amar eru einhliða og sumar, má
ske 2—B greinar f liverju einu
blaði um sama efni i heila 3 mán-
! uði, eins og t. d. Gr. T. Ry.brautar-
málið. Vér teljum alveg vfst, að
| ef fsl. blöðin tækju sig til að fylgja
þessari stefnu f fréttasöfnun og rit-
stjórnarstagli, þá mundi hver ein-
! asti kaupandisegja þeim upp inn-
an B mánaða.
Sannleikurinn er, að íslenzku
j blöðin með öllum sínum göllum
| eru fullkomið ígildi hérlendra
i blaða og Islands blaða. bæði að
jefnisvali, hugsun'og jimáli, þegar
j sanngjarnt tillit er tekið til afstöðú
! vorrar hér og allra kringumstæða.
! Hitt er eigi að sfður æskilegt að
j blöð vor væra enn þá betri en þau
! eru, eða hafa verið, og það vonum
vér þau verði. En alveg það sama
j má segja um hvert annað blað,
j sem út er gefið og ekki er blátt
áfram lærdómslegt eða bókmenta-
| legt blað. Vér teljum það rétt
skoðað, að Islendingar þurfi ekki
að bera neinn kinnroða fyrir blaða
mensku sinni í samunburði við
samkyns blöð annara þjóðfiokka
hér, né heldur f samanburði við
mörg almenn fréttablöð hérlend í
tiltölu við stærð þeirra.
Hordráp gripa.
Fréttir hafa borist til bæjarins um
fall nautgripa í sumum fslenzku
nýlendunum vegna fóðurskorts, og
Hkr. beðin að minnast á það mál.
Það fylgir og sögum þessum, að
nægilegt hey sé fáanlegt f bygðum
þeim, sem horfellirinn hefir orðið í,
en að bændur þeir, sem orðið hafa
fyrir gripamissinum, hafi ekki
fengist til að kaupa fóðrið af ná-
búum sfnum, er hey sjálfra þeirra
voru þrotin, og hafi þó heyin verið
gerð föl við mjög vægu verði í sum
um stöðum, eins lágt og $3, tonn-,
ið.—Nöfn hafa verið nefnd, bæði
þeirra ensku og íslenzku, sem orð-
ið hafa fyrir gripamissi á þennan
hátt, og eins nöfn þeirra, sem hey-
in höfðu og gerðu þau föl mót
sanngjamri borgun, en þau verða
ekki birt f þessu blaði, með þvi að
það bætir að engu leyti úr því
tjóni, sem þegar er orðið.
Hitt teljum vér skylt að minn-
ast á atburð þennan og að láta í
Ijós það álit, að hér er að ræða um
glæpsamlega vanrækslu eigenda
gripánna, sem ekki má vænta að
verði látin liggja í þagnargildi, ef
slíkt hordráp kemur fyrirjí annað
sinn. Sé það satt sem blaði voru
hefir borist, að margir gripir hafi
þannig fallið á einu heimili, þar
sem bóndi átti kost á að fá nægar
heybyrgðir fyrir $3 hvert ton, en
hafi neitað þvf boði og kosið held-
ur að drepa úr hor, en að unna ná-
búa ’sínum þess að hafa af sér
nokkurt fé fyrir hey hans, þá er
slfkt f hæsta máta öfug hugsun og
óheil. Það segir sig sjálft. að það
borgar sig betur að verja _$3 til
fóðurs handa 30—40 dollarsj’jnaut-
griþ og halda honum með því við
hold og heilsu, heldur en að spara
heyverðið. en missa gripinn. Auð-
vitað getur blað vort ekki* sannað
að þessi sérstaka saga sé nákvæm-
lega sönn, þó hún sé sögð að vera
áreiðanleg, en hitt er víst, að oss
hafa borist nokkur bröf úr nær-
liggjandi bygðum, bæði frá Islend-
ingurn og hérlemdum mönnum um
horfellir á skepnum á þessu vori,
og óll eru bréf þessi úr héruðum
þar sem hægt er að fá nægilegt
fóður, ef kapp væri lagt á að fá
það,
I Nýja Islandi t. d. hefir engin
fellir orðið, þó margirséu þar hey-
tæþir, Menn þar hafa borgað eins
liátt og $12 fyrir tonnið og ekið
þvíjum 20 rnflur vegar. og er það
talið óvanalega dýrt og torsóít, en
bœndur þar hafa lagt alt það sem
nauðsynlegt hefir verið í sölurnar
til þess að hald^ stofni sínum í
góðu ástandi, og þeim hefir tekist
það vel. 8ama hefði eflaust mátt
gera í hverri af hinum nýlendun-
um, ef samkyns rækt og áhuga
hefði verið beitt til að afla fóðurs.
Það ætti ekki að þurfa að taka það
fram, að f þeim héruðum, sem eru
sérstaklega griparæktar héruð og
þar sem bústofn manna er ein-
göngu í gripum, þá er það lffs-
spursmál fyrir þá að leggja alt sem
nauðsynlegt er f sölurnar, |til þess
að viðhalda lffi gripanna. Ijþess-
um bæ hefir hey verið óvanalega
dýrt í vetur; gott hey ekki verið
fáanlegt fyrir minna en 12—14
dollars tonnið, og nú um sumar-
málin kostar það $20tonnið og þar
yfir, en engir gripir hafa fyrir það
verið látnir svelta hér, enda
mundi það kosta eigendur fþeirra
f jársekt eða fangclsi, ef upp kæm-
ist. I hveitiræktarhéruðum eru
meiri likur til að bændur séu hey-
tæpir og eigi örðugt með að fá það
En þar er þá vanalega nægilegt
strá til að bjargast við, efjf nauðir
rekur, svo að ekki þarf að verða
horfellir, ef nokkur umhyggja er
borin fyrir lffi og vellfðanj skepn-
anna. A Islandi erþað fyrirgef-
anlegt þó skepnur falli vegna fóð-
urskorts, því þar er ekki í annað
hús að vfnda til fóðurfanga þegar
grasbrestur verður. En í þessu
andi er það algerlega ófyrirgefan-
egt, þar sem einatt má fá nægi-
legt fóður fyrir markaðsverð, sem
ætfð nemur minna; jafnvel þegar
það er d/rast, heldur en verði grip
anna nemur, sem verja þarf. Að
vísu er grasbrestur svo undur
sjaldgæfur hér í landi, að bændum
er nokkur vorkun þó þeir séu ekki
vel við búnir öðru eins vori og nú
hefir verið hér, en þess sjaldnar
sem slfk veðrátta kemur fyrir, þess
ljúfura ætti hverjum hugsandi
gripaeiganda að vera að beita afli
sfnu og útsýni til þess að frelsa þá
þá sjaldan sem þörf gerist. Þetta
mun vöra lakasta vorið sem bér
hefir komið f fjórðung aldar, og
menn hafa ástæðu til að ætla að
önnur eins ótfð komi ekki aftur
í mörg ár, en jafnvel f þessu ári
verður því ekki með réttu haldið
fram, að nokkra nauðsyn beri til
að láta gripi falla vegna fóður-
skorts.
Mjöll á förum.
Glóir þarna’ í geisla rauða. —
Gráti þrungin, orpin dauða,
Mjöll, við nakinn mararkamb,
horfir fram til hinstu stundar.
Hana kallar Vor til fundar:
Legða niður drif og dramb!
Hún vill eigi’ úr völdum víkja:
Vorið eigi fær að rfkja;
þýbbinn drotnar Frosti’ og fönn.
En nú er Sól úr suðri’ að gægjast;
svalar fanna hrannir lægj’ast.
Mjöll er orðin meyr og grönn.
Horfi’ eg, Mjöll, á harma þína.
Heyrðu, má ei sólin skína?
Má ed vakna vorsins rós?
Mega’ ei blessuð blómin dafna?
Burt þú ferð til nýrra hafna,
unz þú kemur enn í ljós.
„Sakleysinu sjálfu líkust,
sunnubjört og snyrtiríkust,
fold eg skr/ði fögrum hjúp.
Og sjafni minn, hann Frosti frægur
fagurlega vetrardægur
brúar regin Ránar djúp.“
Stolt af búning, státmey, ertu;
stöðugt samt hér aldrei vertu,
oss leiðist hér þinn hvíti kjóll.
Farðu léttfætt lengra norður,
lát hér vorið hafa skorður,
þar er forni fanna Póll! —
JÓN KJÆRNESTEÐ.
Sólskin.
Kyssir svæði sólin björt,
signir flæði og engi;
Hrindir mæðu’ og hressir ört
hrundir klæða’ og drengi.
Jón Kjærnesteð.
Nýútkomin
KIRKJU8ÖNGSBÓK
eftir séra Bjarna Þorsteinsson á Siglufiröi.
II.
Það var mjög svo leiðinlegt, að
séra B. Þ. skyldi ekki að einhverju
leyti reyna að stæla ensku sálma-
laga raddsetninguna, fyrst hann nú
á annað borð gefur í skyn, að sér
geðjist að enskum sálmalögum, sem
óhætt er, því útsetning ensku lag-
anna sýnir glöggt, hve praktiskir
þeir era að reyna sem mest að sam-
eina hljómfegurð og auðveldleik.
Þvl miður hefir séra B. Þ. hvergi
farið nálægt þeim að neinu leyti,
og að flestra manna áliti, er nokk-
ura söngþekkingu hafa, mundi bók
J. H. vera álitin að standa miklu
nær ensknm raddsetningar máta,
helduren bók B. Þ., að minnsta
kosti álíta enskir söngfræðingar
það sjálfir, sem báðar bækurnar
hafa séð; þvf þó þeir ekki skilji!
orðin, geta þeir fullkomlega dæmt
um músikið. I sannleik að segja er
bók séra B. Þ. mjög illa úr garði
gerð og afar margir gallar hér og
þar um alla bókina t. d. sum lögin
skrifuð í tónstiga, sem enginn mað-
ur þekkir, önnur f tóntegundir, sem I
mjög sjaldbrúkaðar eru, og sumir
akkorðar (chords) eru fyltir nótum,
sem eiga þar ekkert sæti. Samt
sem áður á þetta alt að vera rétt,
því hvergi sjást neinar leiðrétting-
ar, en að lfkindum er þetta meira
að kenna fljótfærni og óvandvirkni
en nokkura öðru.(?) Lögin, sem f
engum þekkjanlegum tónstigum
eru, virðast töluvert mörg, og sum
þeirra eru tekin úr réttum tónstig-
um úr bók J. H. og færð í þessa
óþektu tónstiga, sem er mjög vill-
andi og skaðlegt fyrir framtfðar-
notendur bókarinnar. Hin helztu,
sem þannig eru úr garði gerð, erú
þessi í bók séra B. Þ.: Nr. 3, 31,36,
44, 69, 100, 110 og 146. Sum af
þessum lögum era f þekkjanlegum
og eðlilegum tónstigum hjá J. H.
Eg nenni eigi í þetta sinn að taka
hvert einstakt af þessum lögum og
sundurleysa og útskýra hverja sam-
hljómun (chord), slíkt mundi verða
alt of langt mál, en eg vil að eins
nefna þau, sem átakanlegast meiða
augað að sjá þau og eyrað að heyra
j þau. Lagið „Kom skapari heilagi
andi“ nr. 3 hjá B. Þ, gengur eðli-
lega í F-dúr eða ætti að vera, fyrst
séra B. Þ. hefir ekki séð ástæðu til
að breyta um tónlegu þess (pitch),
sem þó eins og mörg önnur sálma-
lög vor liggur mikils til of lágt, en
þrátt fyrir það, þó allur meginhluti
akkorðanna liggi í F-dúr, og lagið
því beinlínis tilheyri þeim tónstiga
býður séra B. Þ. sér, að búa því til
nýjan tónstiga og þar af leiðandi
brýtur á bak aftur eina þýðingap-
mestu reglu söngfræðinnar um
stærð og stöðu tónbilanna. Skyldi
ekki Mosart hafa Ifkað, ef hann
hefði séð lagið sitt „í dag er glatt
í döprum hjörtum11 skrifað á sama
tónasvæði, og það nú er, en með 7
hækkandi forteiknum og endurköll-
unarmerki við hverja nótu í öllum
röddum, sama yrði útkoman og
tónstigin alveg af sömu tegund og
sumir tónstigar f bók séra B. Þ. —
Fyrir utan áminstan tónstiga rugl-
ing á laginu nr. 3, hefir séra B. Þ.
stórskemt það sama lag með radd-
setningunni, þar sem hann í endir
lagsins fellir úr 4. rödd ,gangnótur‘
(passing notes), sem mjög prýða
samræmið, og sörnul. fellir hann úr
3. rödd næst sfðasta takti sjöundu
nótu fimta akkorðsins (The domin-
ant seventh), sem æfinlega er til
stór prýði og enda að mestu leyti
! nauðsynleg í þessu tilfelli, þar sem
fimti akkorðinn (The dominant
chord) hljómar nokkuð best, að
hlaupa ofan á grunntón (tonic), án
þess að hafa áður áminsta nótu til
að tengja akkorðana saman, auðvit-
að er þessi aðferð séra B. Þ. ekki
óbrúkandi, þar sem J>essir tveir ak-
korðar hafa eina nótu sameigin-
lega, en vegurinn, sem farinn er í
bók J. H. 1 þessu tilfelli, er mikið
vanalegri hjá þeim, sein gott „har-
mony“ skrifa, ernla iniklu tilkomu-
meiri.
Lagið nr. 31 er hér um bil eins
og J. H. hefir það, nema J. H.
skrifar það í E-moll en séra B. Þ.
! færir það niður um stórt tónbil,
| sem vár óþarft, þar sem lagið lá áð-
ur heldur of lágt, en sleppum því.
Eðlilega hefði lagið átt að skrifast
eins og það nú er í D-moll, sem
hefir eiginlegt eitt lækkandi tón-
flutningsmerki, en í stað þess er
það nú í engum þekkjanlegum tón-
stiga í bók séra B. Þ., og er slíkt
illa farið að svo skuli vera, hvort
sem þetta er viljandi eður óviljandi
gjört. Sama er að segja um öll hin
lögin, sem eg hefi tilfært, að þau
vantar sfn eiginlegu tónflutnings-
merki. Þó svo væri nú, að sum af
nefndum lögum væru kveðin f lý-
diskri tóntegund (eftir fofngrískum
hætti), þá hefir séra B. Þ. tekist f
fang aðrar eins breytingar í bók
sinni, eins og þó hann hefði breytt
þeim í eitthvað af nútíðkanlegum
tónstigum, slíkt hefði verið góðra
gjalda vert.
I óvanalegum tóntegundum
eru mörg lög hjá séra B. Þ., sem
mikið hefði farið betur að í öðrum
tóntegundum hefði verið. Mikið
heppilegra hefði verið alstaðar J>ar
sem fjórar hálfnótur era í takti, að
skrifa fyrir lögin 4/2 heldur en
merkið, sem séra B. Þ. brúkar f
þess stað vegna þess, að það ligg-
ur eins og óbeinlínis eða jafnvel
beinlfnis á meðvitund fjöklans, að
það merki, sem hann gefur fyrir
fjórar hálfnótur, p>ýði altaf 2/2 eða
tvær hálfnótur í takti hverjum, en
samt er þetta rétt hjá B. Þ„ 0g má
þvf ekki skoðast sem vitleysa, en f
nútíðar nótnabókum er það merki
brúkað fyrir tvískifta takttegund
(Duple) en ekki fjórskifta (Quad-
ruple)með litlum uudantekningum.
f þessum tilfellum hefði langheppi
legasta ráðið verið, að hafa 4/4 fyr-
ir þeim lögum og þvf fjórar fjórð-
ungs nótur í takti. Að láta eitt
,slag‘ falla á hálfnótuna er lfka dá-
lftið villandi vegna þess, að það er
hætt við að sumir miði þær við
heilnótur með fjórum ,slögum‘ og
liraðanum f>ar af leiðandi seinkað
um helming, en við slfku megaekki
sálmalög vor, sem víðast hér og
heima eru sungin alt að helmingi
°f 8eint’ °S eru |>ar af leiðandi
fremur svefnmeðul í kirkjunum en
nokkuð annað.
rilfkt ættu organistar, söng-
flokkar og yfir höfuð allir kirkju-
sækjendur að leitast við að laga,
þvf með þessum seim og sofandi
lestagangi í sálmalögunum eru lög-
m algjörlega eyðilögð, en þó organ-
ístinn og 8öngflokkurinn reyni að
lagfæra þetta, er það að engu gert,
ef sofnuðurinn rígheldur í gamla
grallara-seiminn og gerir þvf lif
andi og skemtileg lög að leiðinlegu
sofandi aiulaslitageispi.
Login, sem heldur hefðu átt að
vera f fjórðungsnótum með 4/4 eru
Þessi hin helztu: Nr. 15, enda í
öllum nýrri útgáfum þannig útfært
Nr. 25 væri og mjög eðlilegt J>ann-
ig eftir gangi lagsins. Nr. 26 ætti
að hafa fjóra fjórðu, enda pannig
hjá Jónasi sál. Helgasyni; líkt er
ástatt í lögunum nr. 33, 34, 42 51
60, 65, 104, 108, 121, 126, 129, 15l’
161, sem eg finn ekki ástæðu að
þessu sinni að nefna livert sérstakt
einkanlega þar sem þetta er ekki
beinlfnis skaðlegt fyrir þá, sem
notaeiga, enda þótt það öðru vísi
hefði farið betur.
Akkorðar, sem fyltir eru röng-
um nótum, eru eftir þvf, sem eg
hefi getað fundið, tiltölulega fáir,
enda má vera, að mér hafi yfirsést,
þé eg hafi hlaupið fljótljga yfir
lögin einu sinni.
Nr. 59 „Hjartað, þankar, hug-
ur, sinm"; þar er þriðja nótan frá
byrjuninm f annari rödd F, en sök-
um þess, að það er ósamræmisnóta
(dissonant note), verður hún að
leysast upp (resolve); nótan verður
því annað hvort að vera E, sem
fœri vel, að fimti akkorðinn mynd-
aðist þar f grunnlegu (dominant
chord root position) eða að skifta
nótunni F f tvær ,gangnótur‘ (pass-
ingnotes), sem yrðu F og E; það
færi einnig vel. Þú er og lagið nr.
102 „Tunga mfn af hjarta hljóði“;
er f 16. takti frá byrjun G f þriðju
rödd; ættiaðveraA, og ástæðan
fyrir þvf er þessi: Næsti akkorð á
undan þessari er í A-dúr og er
hækkað G leiðandi hóta (leading
note) þess tónstiga, og samkvæmt
föstum reglum tónfræðinnar geng-
ur leiðandi nótan (sjöunda nóta
tónstigans) til grann-nótunnar (to-
nic), sem f Þessu tilfelli er A; og
ekki sfzt er þessi regla nauðsynleg
þar sem þetta er í enda hendingar
[ Meira ] ,,
nú er tímin til ða kaupa
HEinSKRlNQLU.