Heimskringla - 25.05.1905, Blaðsíða 3

Heimskringla - 25.05.1905, Blaðsíða 3
HBIMSKRINGLA 25. MAÍ 1905 landið með þröngum dölum, fjöll- inna tíma — dauðum, úreltum m&l- um og hálsum, er veita viðnám út-: efnum, eða málefnum framtfðar- lendu þjóðunum, sem eru að berj- j innar. Þeir, sem berjast fyrir því ast um hið gróðursælasta land j sfðarnefnda, mega láta sér í léttu undir sólunni er þar liggur að baki. j rúmi liggja, hvað um þá er sagt. Það væri sann-nefni, að kalla þenn- Grein “Málrftnar” fór hörðum an skaga Bretland Asíu. Kfnverjar orðum um afskifti mfn í kosning- nefna hann “Sverð stjómarans”. unum { haust sem leið. Afskifti •Japanar höfðu rekið Rússa út í mfn af þeim voru f>au ein,að ég tók blá-oddinn á þessu sverði og Rúss- upp f Freyju auglýsingu á 5 bls., j ar stóðu þar og snéru bökuin sam- eina á kápunni og fjórar innan an, eins og þeir væru að bfða eftir kápu, með nafni auglýsanda. Sjálf tækifæri til að hrinda Japönum einni svipan & sjó út. sagði ég ekki orð um það mál. Eins og hvert annað blað, á Freyja aug- Aldrei hefir mannlegt auga séð l/singarúm utan liins umsamda les- mikilfenglegri vígvöll, en gat að | málsrúms, og má auka það eða líta kringum Port Arthur þennan j minka eftir kringumstæðum. “Mál- dag í ágústmánuði, er umsátrið j rún” fer liörðum orðum um, að ég og, hafi verið að vasast í pólitík. Vissi hún ekki, að kona Evans, þing- mannsefnis afturhalds flokksins, vann f kjördæmi mannsins sfns fyr- ir hann? Sama gerði kona Pul- fords f bæjarstjórnarkosningunni í var svo margt byrjaði. Þar mikið að sjá og skoða, að heilan mánuð þurfti til að verða þvf nokk- urn veginn kunnugur. Hið liáa klettabelti á bak við borgina sendi skugga sfna yfir hálfan Sliuishiying dalinn, og uppi haust. Ég hefi enga heyrt saka á þessu klettabelti og meðfram því fessar konur um þetta verk, enga gat að líta hin átta mflna breiðu heyrt kalla afskifti þeirra fyrirlitn- fylkingabrjóst beggjaherdeildanna., ingarorðum. Ég veit ekki með Þeim megin, sem vissi að vinstra 'Íösu, hver “Málrún” er, þó fylkingararmi Japana, var staður-1 h>'gg ég að liún sé kvennfrelsis- inn varinn af 12 aðal vfggirðingum kona. En hvort sem er um það, vil á landi og nokkrum sjóvirkjum, en : segja henni ogöllum öðrum,sem á hægri hönd voru land-vfggirðing- téta s^g l3að mál nokkuru varða af ar staðarins 7 talsins, auk nokk- ■ eð® á, að j a f n r é 11 i fæst a 1 d - urasem voru úti á höfninni. Og rei nema gegn um stjórnmál, og allstaðar inni á millum, á liverri allir, sem |>vf eru hlyntir, verða einustu hæð og hól, voru fallbyssur Þess vegna að reyna að hafa áhrif og smávirki. Og hvar sem litið, á stjómmál til að koma þvf í verk. var gnæfðu háir og þverhnýptir Og til þess að geta haft nokkur á- fjallatipdar upp á milli virkjanna. j hrif á stjómmál landsins, verða þeir Hver einasti hermaður íliði Jap- að.rita UC1 Þau °8 ræða- Íafnvel ana, trúði þvf statt og stöðugt, að I>eir’ sem hað gera' ' erði brenni- Port Arthur yrði yfimnninn þann merktir með þvf, að þeir séu að 21. ágúst; japanska þjóðin 1 heild v a s a s t f stjórnmálum. Eg skal sinn var liárviss um það; j&, allur j °S Seta Þe8s hér-að Jafnaðarmanna heimur taldi það vfst. Og Japanar fflaSlð hefir jafnretti kvenna&dag-1 reyndu það sem þeir gátu, að láta j þann spádóm rætast. En það brást. Þó ekki sökum Þess, að Japana [....... —« --------- "■** ’ *” — i skorti áræði eða kunnáttu eða liðs- Þingmaim afturhalds flokksins um j afla. Nei, það var náttú-an sjálf, Það, hvort hann vildi taka þetta m&l I landslagið, sem varð þeim Þrándur UPP’ Ilfi ’ Jafnréttismálið, og kvað ; skrá sinni, en hvorki frjálslyndi |»flokkurinn né afturhalds flokkur- inn. Eg átti einu sinni tal við einn í Götu. Náttúran myndaði fjöll- in og tindana, &n hverra Rússum hann nei við, af þeirri ástæðu, að slfkt væri einungis til að gera sjálf- hefði orðið ómögulegt, að verjast an sig að at hlægi. Þess skal eins lengi eins og raun varð á. Víggirðingunum var þannig nið- urskipað, að hægt var að verja hvert einasta virki með að minsta kosti 2 eða 3 öðmm virkjum og í sumum tilfellum með 10 til 12. Svo að ef óvinirnir næðu einu vígi, mátti óðara skjóta & f>á úr mörgum hér getið, að þingmaður þessi var ekki B.L.B. “Til f>ess að konur fái jafnrétti, verða allir, sem því máli unna, að gefa sig við stjórnmálum landins”, eins og hr. Crooks, þingmaður í neðri deild brezka þingsins, sagði.*) “Og sé konum þetta áhugamál, þá stöðum f einu og hrekja þá burtu verða Þær að 8ýna Það í verkinu, aftur. Það virtist f>vf vera eina með í*vf að ^ta Það æfinlega ráðið, að taka öll vígin f einu. En j sitÍa fyrir Aokksfylgi, og engin þegar maður athugar, að Rússar \ k°na eða jafnréttisvinur ætti að höfðu þarna sér til varnar um gQ | veita þvf þingmannsefni fylgi, sem vfgvirki, tveggja mflna langan Kfnamúrvegg pakinn fallbyssum og skotmönnum, og þrefaldar vfg- grafir, 8V2 mflna langar, og þar að auki mikinn og harðsnúinn her, — sér maður að það er ómögulegt, að vinna bug á öllu f>essu í einu ein- asta áhlaupi. “Ómögulegt!” Hvað þ/ðir það? Japanar leggja ekki sama skilning" mann í það orð eins og við gerurn. “Það er búist við þvf, að þið gerið það sem ómögulegt er”, segir f fyrsta boðskapnum, sem umsátursherinn fékk frá keisara sfnum. (Meira). ekki skuldbindur sig til að berjast fyrir þvf máli.” Til frekari árétt- ingar sjá nefnda grein 1 nefndu nr. Freyju Hverju þvf þingmannsefni, sem læki þetta mál fyrst upp á dagskrá sfna, myndi ég vilja veita óskift fylgi mitt, gangandi út frá f>vf sem vísu. að enginn öokkur gerði þann að merkisbera sínum, sem hann ekki væri nokkurn veginn | viss um, að væri nokkurn veginnj heiðarlegur maður. Vitandi vel, j að f>egar jafnrétti er fengið, opnast nýir vegir til að berjast á j móti ýmsum öðrum ólögum, sem j vér búum við. Síðbúin svör. Þó að á síðastliðnu ári hafi verið gerðar ítrekaðar árásir á mig bæði sem prívat persónu og ritstj. Freyju í Heimskringlu, veit ég að vinur minn B.L.B. hefir enga löngun til að vinna mér skaða á einn eða ann- an hátt. Ég álít, að hann hafi tekið þær greinar að eins af þvf, að hann sem ritstjóri að almennu blaði varð að gera f>að. Ég hefi ekki gefið þessum árásum neinn gaum vegna þess, að ég álft pær ekki þess virði. Hafi fólk á- nægju af að narta í mig, varðar |mð litlu. En sé snert við m&lefnum þeim, sem Freyja berst fyrir, verð- ur annað uppi á teningnum. í framtfðinni verða f>að m á 1 e f 11 i n, sem maður heldur fram og berst fyrir, sem eftir verður spurt, en ekki manninum, sem barðist fyrir þeim, nema að svo miklu leyti, sem hans kann að verða getið í sam- bandi við þau málefni. Spursmálið er þvf ]>að, hvort að v é r, sem nú lifum, verjuni'æfi vorri og kröftum til að berjast fyrir málefnum lið- Þá er greinin “Freyja” f 26. nr. Hkr. f>. á. Kona nokkur utan úrj nýlendu sagði sér hefði orðið þetta að orði, er hún las sagða grein:; “Þessi maður hefir fundið sjálfan sig snortinn af sögunni f Freyju.” j Það er alveg rétt hitt, f>vf sönnun- in fyrir gildi sögunnar er einmitt! það, að hún h i 11 i, eins og sést á grein þessari rn.fl. Ég ætla ekk] að fara út f prfvat sakir þess, er greinina ritaði, þó mér séu þær að nokkru kunnar. En f>að liggur 1 augum uppi, að þeir, sem fara að berjast á móti einhverjum ókjör- um gera ékki alla ánægða. — Þrælaeigendurnir f suður hluta Bandaríkjanna voru e k k i ánægð- ir með stefnu Norðanmanna, er þeir hófu baráttuna gegn þræla- j haldinu. Svo verða þeir eiginmenn s á r -5 reiðastir, sem illa breyta viðj konur sfnar, þegar við f>essi kaun er komið. Þeir eiga margir hverjir e k k e r t nema eina ambátt — j konuna sfna, og vilja fyrir engan ■------------\ *) Sjá “Kvennfielsi” ábls. 181, VII. árg. Freyju. mun af henni missa. Heimskan l og illgirnin í þyssari grein verður j hvorttveggja smátt, f>egar það er j borið saman við veruleik málsins 1 sem um er að ræða. Illgirnin, sem mér er svo vel kunn, af f>ví að j greinarhöfundurinn var nýbúinn að skrifa mér bréf, með ósvffnum I spursmdum viðvíkjandi manninum j mfnum, vitanlega með þeim til- gangi, að geta notað svar mitt sem vopn á hann. En er svarið kom ekki, fer hann til Hkr. og vegur þar til mfn og gegn um mig til mannsins míns, sem þó hefir gert þessum sama manni töluvert mikið gott. Ég ætlaði að láta bréfið af- skiftalaust, en get ]>ess nú í sam- bandi við þessa grein, til þess að fólk viti, af hvaða rótum sú árás á inig og Freyju er runnin. “There are deep wrongs we fear to have revealed, and so in our midst cruel barbaric hordes who make the law their shield.” Ég hefi valið sögur í Freyju, sem viðurkendar eru fyrir djúpsæi og skarpleik f að sýna f>essi “rang- indi”, sem eru svo almenn, að eng- inn þorir að hreyfa við,af ótta fyrir að það snerti svo marga. Sé ekki hægt að finna hverju einasta dæmi í þeim stað í hinu íslenzka og ameríkanska félagslffi, skal ég viðurkenna, að of langt sé gengið. Eitt af hinum Ijótari dæmum, sem þar eru nefnd, þekkir höf. nefndrar j greinar manna bezt, og vfst er: hann ekki verri, en hann er alment j sagður, ef hann á sjálfur eins mik- j ið af ærlegum mannlegum tilfinn- ingum, eins og lélegasti maðurinn, sem sýndur er í sðgu þeirri, sem nú' er f Freyju. En allir, sem nokkuð vita, vita, að hjónabandsmálið er eitt af hin- ^ um alvarlegustu málum, sem nú eru á dagskrá. Það vita f>eir Cleveland, fyrv. forseti Bandarfkjanna og nú- verandi forseti þeirra Roosevelt, j eins og sjá má meðal annars &! síðasta nr. “Ladies’ Home Jour- nal”, Það vita þeir, sem lesa blaða- skýrslurnar, sem sýna, að sjöunda hvert hjónaband í Bandaríkjunum endi í hjónaskilnaði, /mist algerð- um eða þ\ þannig löguðum, að f>au eru dæmd aðskilin og maður- inn, til að leggja konunni fœðis- peninga. Myndu Islendingar nokk- uð upp með sér af f>vf, að láta ruska til 1 hjúskaparmálum þeirra? Þó mun óhsett að fullyrða, að þeir standa þar ekki ver að vfgi en aðr- ir þjóðflokkar í landi þessu, fremur en í öðrum siðferðismálum. Sú spurning vakir nú fyrir mörg- um, hvort maðurinn (karlm.) ein- saman sé fær um að ráða fram úr f>e8su alvarlega máli. En þvf er þeirrar spurningar spurt, að hvar j sem það m&l hefir rætt verið, hvort heldur í þingsalnum eða af prestum á kirkjuþingum þeirra, hefir kon- um verið neitað um hluttöku í þeim málum, og meira en f>að. j Prestar ræða það fyrir lokuðum dyrum — lokuðum fyrir öllu kven- fólki. Fáum blandast f>ó hugur um, að þessi mál snerta konur ekki sfður en karlmenn, og þó verða það ekki atkvæði konunnar, sem gera út um f>að, ef til atkvœða kæmi, lieldur yrðu f>að atkvæði karlmaun anna eingöngu, góðra og vondra. Það hafa ekki æfinlega verið mann- kostirnir og þekkingin, sem ráðið hefir vandamálum heimsins. En það hafa æfinlega verið þe i r, án tillits til alls annars. “Each village has its martyrs, every street some house that is hell, some human heart celestial, pure and sweej breaks with each passing bell.” Enginn g ó ð u r eiginmaður finn- ur sig meiddan, f>ó 1/st sé kjörum þeirrar konu. sem ver er gift, en kona hans, né heldur myndi góð eiginkona finna sig meidda, þó 1/st væri kjörum f>ess manns, sem ver væri giftur en maður liennar. Né hvort um sig, eða bæði til samans, af að lieyra talað um kjör ]>eirra persóna, sem ómögulega geta verið saman, og æ 1111 f>ví ekki að vera það. Þau mundu eða ættu að sjá þörfina á að losa um [>au bönd og vera roanna fúsust til að rétta þeim hjálparhönd, sem bundin eru slfk- um óheillaböndum. Fyrir skömmu var í blaðinu Lib- eral Review grein um þetta mál- efni, eftir Josephine K. Henrjr — eina af merkustu kvennrithöfund- um, setn nú er uppi í Bandaríkjun- um, og segir ritstj. blaðs f>ess, að j sér hafi sfðan send verið mörg þakk- j lætis og velpóknunar bréf fyrir að hafa tekið þá grein. Gréin þá er j ég líkleg til að taka upp í Freyju bráðlega, til að sýna fólki, að f>ær konur eru til, sem ekki s k a m m - j a s t sín fyrir að rita um þetta mál- efni, og að þær þ o r a að lialda | fram sömu stefnu og Freyja heldur j fram. Ég skal einnig leyfa mér að minna fólk á, að saga sú, sem nú er í Freyju, er rituð af k o n u, sem j engum hefir nokkurn tíma dottið í j hug, að hefði “glæpafylstu rómana til hliðsjónar við ritsmíðar sfnar.” j Ég skal líka taka það hér fram, j fyrst að ég er að fjalla um þessi m&l og svara að nokkru leyti grein- unum til mfn í Hkr., að ég þekki jenga rómana, sem eru glæpa- jfyllri, en hversdagslífið — j virkilega lffið, alt í kringum oss. j Og þvf til sönnunar skal ég leyfa j mér að benda á dagblöðin og viku- . blöðin, sem maður lftur varla svo f, I að maður ekki reki sig á einhverja 1 glæpi, og þó eru ótal glæpir framd- j ir, sem aldrei komast í blöðin. Eða j muna menn ekki eftir manninum, | sem var búinn að gifta sig 18 eða j 19 sinnum, svo menn vissu, og drap þær konur allar. Myndin af hon- ! um stóð í ensku dagdlöðunum fyrir j I skömmu síðan. Hvað um mann- inn, sem drap konuna sfna héma í Winnipeg í haust — mennina, mætti og segja, því aðrir hafa verið grunaðir, ]>ó ekki hafi það & þá sannast, og sumir aldrei verið kserð. j ir, nema í hugum manna. Hvað um íslenzku konuná, sem var tek- j in með valdi frá efnuðum eigin- j manni, horuð og klæðlaus? Hvað j um landann, sem læknirinn sagði að ætti að HÝÐA, þegar liann hafði i kynnst heimilis kringumstæðum j hans í gegn um veikindi konunnar hans? (Læknir sá var íslenzkur og alinn upp við íslenzkan aga). Hvað um landann, sem hljóp með öxi eftir konunni sinni? Hvað um! þúsundir kvenna alt f kring um oss, sem þegjandi líða hjúskapar- bölið þar til dauðinn breiðir líkn- arhendur sfnar yfir f>ær. Hkr. get- ur um 80 hjónaskilnaði f e i n n i j borg á e ijn u m m á n u ð i. Hvað f>urfum vér framar vitnanna við? Ég hefi staðið yfir moldum ungra kvenna og grátið! Sagan var þar öll. Ég hefi séð m e n n og k o n u r stynja undan þessu böli. Þér liafið öll séð f>að! Vér—j þér og ég, gætum talið upp hundr- að dæmi meðal Islendinga hér j vestra í hárri og lágri stöðu. A að j gera það ? Nei, og f>úsund sinnum nei. Ekki ýfa sárin, þau svíða nóg ■ án þess. En vinna heldur að þvf að bæta kjörin. En f>að verður aldrei gert með ]>vf, að hylma yfir rotnunina, sem liggur á bak við j y firborðs-gl j áann. Lýsi svo margir sem vilja óá- • nægju sinni- yfir stefnu Freyju. Það breytir henni ekki. Stefna hennar er ekki og hefir aldrei verið að svfvirða karlmenn. Hún er og verður sú, að segia sannleikann eins og liún sör hann, — að vfsu oftast með orðurn þeirra manna og kvenna, sem standa mér mikið ofar f mentunar og menningar stigan- um, hverra skoðanir ég hefi aðhylst. Freyja mun þvf halda áfram, að berjast fyrir réttindum kvenna bæði á heimilunum og utan þeirra, í stjórnmálum og utan ]>eirra, hvað svo sem það kostar mig, — og þó það kosti mig bæði Freyju og sjón- ina. Og þó að hvorttveggja þetta fari, mun ég samt lialda áfram að berjast fyrir þvf, af þvf að það er mér alvöru- og hjartans- mál, — ekki fyrir mfna eigin litlu lffsreynslu, heldur fyrir f>á þekk- ingu, sem ég hefi fengið á annara ltfsreynslu í f>essi sjð ár, sem ég liefi verið að kynna mér þessi mál- efni. Ég get ekki skilið svo við mál þetta, að ég ekki bendi fólki á hin ágætu leikrit Ibsens. “Brúðuheim- ilið” og “Afturgöngurnar”, í sam- bandi við þessi hjónabandsmál, og hve djúpt hið glögga auga skálds- ins sér inn f lífskjör kvenna, — svo miklu dýpra, en f>ær gera sjálfar. Að ég ekki bendi fólki á söguna: “Er þetta dóttir yðar, herra?” eftir The OLAFSSON Real Estate Co. WIXNIPEG (YflrbnS ANDERSON & THOMAS) Cor. Ilnin & JanieN Streetx. Verzlar með fasteignir í bænum og utan bæjarins. Útvegar lánsfé gegn fasteignar- veði og setur hús og eignir í eldsábyrgð. Sérstök kostakjör á nokkrum húsum og lóðum i vesturhluta bæjarins þessa dagana. Bújarðir ná- lægt Pine Valley og á ýmsum öðrum stöðum. Sumar þeirra fást í skiftum fyrir eignir í bænum. Komið og hittið oss að máli EINAR OLAFSSON - JOHN STEPHANSON HINN AQCETI ‘T. L.’ Cigar er laugt á undan, menn ættu ekki að reykja aðra vindla en þá beztu. Búnir til hjá : WESTERN CIGAR FACTORY Thos. Iæe. eigaudi, 'WX2ST2S3"IÍ5EGh. Helen H. Gardener. Þegar ég les þessi verk, finn ég bezt, hve óvenju- lega lftil ég er, — ekkert nema bergmál þess, sem f>ess konar menn og konur hafa hugsað og ritað á undan mér. En ég vil heldur vera bergmál þess, — bvo lengi sem ég get hjálpað til að útbreiða óm verka þeirra og hugsjóna, en standa í flokki þeirra, sem “sjáandi sjá ekki og heyrandi heyra hvorki né skilja.” Jafnrétti kvenna. og það innibindur hjúskaparm&lin eins og alt annað, er m i 11 hjartans mál- efni, og það verður nútfmans og framtfðarinnar málefni. M. J. Benedictsson. KJÖRKAUP Bezta gróðafyrirtæki viðvfkjandi bæjarlóða kaupum í Winnipegborg getið f>ið fundið út hjá G. J. GOODMUNDSSON 618 L&ngside St., Winnipeg, Man. DOMINION HOTEL 523 XÆ^AITST ST. E. F. CARROLL, Eigandi. Æskir viðskipta íslendinga, gisting ódýr, 40 svefnherbergi,—á«:«Btar málttðar. Þetta Hotel er gengt City Hall, heflr bestu *. lföng og Vindla —þeir sem kaupa rúm. þurfa ekki nauösynlega að kaupa máltlðar, sem eru seldar sérstakar. MARKET HOTEL 146 PRINCESS ST. á móti markaðuum P. O’CONNELL, eigandi, WINNIPEQ Beztu tegundir &f vínföngum og vind! um, aðhlynninc góð og húsið endur- bætt og uppbúið að nýju I r' Qiftingaleyfisbrjef selur Kr. Ásg. Benediktsson, 488 Toronto Street Union Grocery and Provision Co. 163NENA St. horni ELGIN AV Matvara Allar yörur fluttar heim f hús viðskiftavina vorra með eftirfylgjandi verði: 16 pd. raspaður sykur....$1.00 14 pd Molasykur.......... 1.00 9 pd. grænt kaffi........ 1.00 23 pd. hrísgrjón ........ 1.00 3 pd. kanna BakingPowder 0.35 Soda Biscuits, 2 kassar &... 0.35 3 könnur af Salmon á .... 0.25 Rúsinur 4 pd. á...........0.25 Sveskjur 5 pd.............0.25 Ymsar teg. af sætabrauði pd 0.10 Happy Home sápa 7 stykki 0.25 Besta Cocoa 1 pd. á ..... 0.25 Molasses 10 pd fata á .... 0.40 5 pd. bestu “Tumips” á ... 0.25 5 f>d fata af besta Sfrópi á 0.30 Kartöflur, bushelið...... 0.70 Þorskur, saltaður, pd. á .. 0.06 Ostur 1. pund á...........0.10 Patent Flour (100 pd) .... 290 3 flöskur af “Éxtraxt“ á .. 0.25 7 pd fata af Jam......... 0.40 Bestu Tamatoes 2 knr. á .. 0,25 Og allar aðrar vörur, með kjör- kaups verði. Fólk í nærliggjandi ]>orpum og sveitum, sem vildi njóta þess- ara kjörkaupa, getur pantað vörurnar og sent andvirðið með pöntuninni; skal f>eim þá send ast það, sem um er beðið. J. Joselwich 163 NENA ST. horni ELGIN Ave J. Midanck Selur groceries með eft- irtöldu verði — ódýrastar og beztar vörur í w’peg.. 17 pd. Rasp. Sykur........ 1.00 14 pd. Molasykri.......... 1.00 9 pd. Grænt Kaffi........ 1.00 22 pd. Hrfsgrjónum........ l.Oo 28 pd. Kassi af Rúsfnum.. .. 1.20 10 pd. fata Molasses ..... 0.40 5 pd. Sago............... 0.50 1 Bush. Kartöflum........ 0.80 7 fata af Jam............ 0.45 1 Kanna af borð Sfrópi .... 0.25 Ymsar tegundir af ágætu sæta brauði á lOc. pundið. 8®“ Allar aðrar vörur með til- svarandi verði. Einnig mikið upplag af alls- konar fatnaði og fataefn- um, skótaui, leir- og glervöru, alt ód/rt. J. Midanek «68 Wellington cor. Agnes. Woodbine Restaurant Stærsta Billiard Hall í Norðvesturlandin Tín Pool-borö,—Alskonar vín ogvindlar. Lennon A Hebb, Eieendur.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.