Heimskringla - 07.09.1905, Page 3

HEIMSKRlNttLA 7. SEEPTMBER 1906
PALL M. CLEMENS
BYGGINGAMEISTAKI.
470 Hlain St. %%'lnnipejf.
BAKER BLOCK.
BILDFELL & PAULSON
505 MAIN STREET
selur hús og lóöir og annast þar aö lút-
andi störf; útvegar peningalón o. fl.
Tol.: 2685
KJORKAUP
Bezta gróðafyrirtæki viðvíkjandi
bæjarlóða kaupum f Winnipegborg
getið f>ið fundið út hjá
C. J. COODMUNDSSON
618 L&ngside St., Winnipeg, Man.
Tie Doiiiiiiioii Bauk
Höfuðstóll, #»,«00,000
Varasjóður, #»,500,000
Allskonar bankastörf af hendi leyst
SPARISJÓDS-DEILDIN
teknr $1.00 innlag og yflr og getur haeztn
gildandi vexti, sem leggjast viO inn-
stœöuféO tvisvar á ári, 1 lok
júní og desember.
NOTRE DAME Ave. RRANCH Cor. Nena St
T. W, BUTLER, Manager
Ferð til Álptavatns og Shoal
Lake bygða.
A. G. McDonaíd & Co.
Gas og Rafljósaleiðarar
417 Hlain St. Tel,2142
Þeir gera bezta verk og ódýrt og
óska eítir viðskiftum Íslendínua
DUFF & FLETT
PLUMBERS
Gas & Steam Fitters.
«04 Sintre Oame Ave.
Telephone 3815
’PHONE 3668 Sn?á afðÍerðÍ1: f,ljótr °B
. vel af hendi levstar.
Adams & Main
PLUMBIMC AHD HEATHC
-473 Spence St. W’peg
P.O. Box 514
Skrlfstofa:
Telephone 3520
30-31 Sylvtíster-Willson Charabers
222 McDermot Ave., Wlnnipeg
N. J. MATTHEW, B.A., L.L.B.,
Lögfrœðinaur, MðJfmrúumaður
Afsalsbrjeta semjari, Nótaríus
ARNI ANDERSON les lög hjá Mr. Matthews
og mun góöfúslega greiöafynr Islendingum,
er þyrftu á málfœndumaxmi aö halda.
Qiftingaleyfisbrjef
selur Kr. Ásg. Benediktsson,
488 Toronto Street
Sonnar & Hartley
Iiögfræðingar og landskjalasemjarai
Rooin 617 Union Rank, Winnipeg.
R. A. BONNKR.
T. L. HARTLBY.
Nýir kaupendur Heimskringlu fá
*ögu í kaupbætir.
Stórmikill
Afsláttur
& allskonar
LJÖS-
er nú þessa dagana
hjá
MARTELS
JLiinited.
PHOTOGRAPH
STI mio
Horni Main Streel og Euclid Avenue
fyrir norOan járnbraut
Þótt ekki sé langa leið að fara
héðan frá W’peg út til Manitoba-
vatns, þá getnr leið sú eða leiðang-
ur sá, þótt ekki sé lengri, verið ým-
ist skemtilegur og hressandi eða þá
hitt eftir því sem á stendur. Undan
pvf ferðalagi hefi ég þó ekki að
kvarta, þvf mér leið hið bezta allan
tímann, sem ég dvaldi í bygðunum
Þar átti ég allareiðu nokkra kunn-
ingja fyrir, er tóku mér mæta vel,
og áður en ég fór, fanst mér þeir
vera orðnir hálfu fleiri og ekki ein
ungis það, heldur margfalt fleiri,
þvf engan hitti ég svo, að ekki
s/ndi hann mér f>á mestu velvild
og gestrisni, ókunnugum manni, og
pví máli, er ég flutti. Það er ekki
svo lött sök, að lýsa gestrisni Is-
lendinga þeirra, er þar búa, án þess
það verði tekið sem skjall og fjas
og fer ég því ekki út f það. En,
herra ritstjóri, ég vildi biðja blað
yðar, að flytja þeim öllum kveðju
og þakklæti fyrir dvölina, er ég átti
með þeim.
Það var um 10. ág., er ég fór út
þangað, og dvaldi þar fram 1 mán-
aðarlokin, flutti messur á þremur
stöðum, skírði 6 börn og jarðsöng
unga konu, er lézt þar í bygðinni
skömmu eftir, að ég kom út. Kon-
an var Guðmunda Halldórsdóttir
Magnússon, og verður hennar nán-
ar getið síðar. Börnin ftttu þau Mr.
og Mrs. Reykdal, Mr. og Mrs. O.
Magnússon, Mr. og Mrs. G, Guð-
mundsson, Mr. og Mrs. M.R.Magn-
ússon og Mr. og Mrs. J. M.Ólason.
i Veikindi voru nokkur í bygðinni.
helzt á unglingum og börnum en
yfir höfuð var þó lfðan manna all-
góð. Heyannir voru sem mestar
og unnu menn með ákefð og dugn-
aði að heyskapnum, enda var veðr-
átta hin ákjósanlegasta til þeirra
hluta.
Fyrst allra hluta langaði mig til
að hitta þá, er ég hafði kynst að
nokkuru sumarið 1902, er ég fór
þangað og fór ég þvf beina leið frá
brautarstöðinni til þeirra hjóna
Jóns og Sofffu Sigfússon. Þar er
Þorbergur Þorvaldsson til húsa, er
kennir skóla þar við Mary Hill.
Þar var og áður Þorvaldur bróðir
hans, fyrir þremur árum síðan. Þar
vildi ég helzt eiga aðsetur, enda
buðu þau hjón mér að vera þar
meðan ég dveldi í bygðinni. Boðið
var þegið með þökkum.
Einhver sagði mér, að orð hefði
verið haft á því af umrenningum
frá Winnigeg, að það væri næsta
undarlegt, hve skólahéraðið við
Mary flill væri þrálátt með að ráða
enga nema únítariska kennara
hvern fram af öðrum. Og það
heyrði ég lfka, að þeim hinnm sömu
hefði verið svarað eins og þeir
höfðu spurt. Það blandast vfst
fæstum hugur um það, að sá skóli
megi vera stoltur af að hafa haft
þá kennara hvern fram af öðrum,
er þar hafa kent nú um undanfarin
ár, hvað sem trú þeirra við kemur,
og má það þó síður heita ókostur,
að þeir hafi verið frjálst hugsandi.
í vesturbygðinni kom ég allvíða,
og mætti hvarvetna hinum sömu
viðtökum Þó var þar eitt hús, er
mig langaði til að koma til, er nú
hafði bæzt við í bygðinni, en það
var liús Jóns alþingismanns frá
Sleðbrjót. Hann býr nú á “Rabbit
Point.” Hús hans stendur í fögr-
um skógarrunni fáa faðma frá vatn-
inu, svo ekki þarf hann nema út
yflr þröskuldinn til þess að komast
undir linditrén. Ekki veit ég, hvort
hann sezt oft undir “trén”, en alt
of mikill íslendingur finst mér
hann vera til þess hann leiki með
öllum jafnaði Jónas og njólann
hans.
Meðan ég stóð við f Shoal Lake,
hélt ég aðallega til hjáPétri Bjarna-
syni homöopatha. Hann er norð-
ast og austast Islendinga í þeirri
bygð, langt fyrir norðan “Norður-
stjömuna”, og er þá nógu langt
farið.
I Shoal Lake bygðinni hafa fjölda
mörg hús verið bygð nú f seinni
tfð. Fjöldi manna hefir flutt þang-
að frá norðurhluta Nýja Islands.
Meðal þeirra er Jóhann Straum-
fjörð og fólk hans, er bygt hefir
eitthvert reisulegasta húsið þar
nokkursstaðar. Til hans er mjög
ánægjulegt að koma, ekki eingöngu
hússins og viðtakanna vegna, sem1
allstaðar era þær sömu, heldur og
til að kynnast honum sjálfum.
Hann er einn elztur fslenzkra land-
námsmanna hér fyrir vestan haf.
Var búinn að heimsækja Amerfku
og fara heim áður en íslendingar
fyrst fluttust til Nova Scotia. Kann
hann frá mörgu að segja frá fyrstu
landnámsttmum, og væri engu ó-
þarfara, ef menn vildu hirða um
sögu þeirra tfma, að safna þvf, er
hann kann r é 11 frá að segja, en
hauga saman ranghermum og nefna
það landnámssögu, eins og gert
hefir verið. Þvf gæti ég trúað, að
nú orðið væri engir, að undanskild-
um lionum og Ólafi Olafssyni frá
Espihóli, Brynjólfi Brynjólfssym,
auk fáeinna fleiri, er kunni eins vel
frá þvf að segja, er gerðist f þá daga.
Þvf óðum fækkar þeim, er voru f
þeim fyrstu förum. Og svo er það
látið ráðast, hvort minning þeirra
sé geymd eða látin gleymast eftir
því, hvoru megin þeir hafa verið í
hinum aumlegu kirkjumála deilum
vor Islendinga. Skyldi ekki fleiri
verða vesturfararnir, en lútersku
kirkjustólparnir, ef að því væri
hugað ?
Það er ekki pláss til þess að telja
upp nöfn allra þeirra, er ég kom til,
og verð ég þvf að láta mér nægja,
að þakka þeim öllum sameiginlega
fyrir góðar viðtökur, og vona ég og
óska, að bygðir þeirra blessist og
blómgist æ ár frá ári.
Röfjnv. Pétursson.
Undarleg kenning.
(Niðurlag),
Hvaða aragrúi tannlækna liafa
ekki atvinnu við að draga út tenn-
ur og fylla aðrar með málmum, Og
hvað um alla þá, er búa til allskon-
ar áhökl til að reka þá atvinnu, og
grafa eftir málmam og búa til
meðul? Mætti ekki á líkan hátt
segja tannpfnuna nytsama, þar eð
hún neyðir oss til að búa til alls
konar meðul til þess að verjast
sér? Og þess vegna má til að halda
því fram, að tannpfna sé blessun.
Hvað er nú það, sem virðist öf-
ugt við þessa undarlegu kenningu
um nytsemi flugnanna? Vissulega
er það sá nugsunarháttur, að í
sjálfu sér séu örðugleikar nytsamir
og meiri fyrirhöfn blessun. Látum
oss nú reyna, að komast á vissan
grundvöll, sem vér getum bygt á-
lyktanir á. Þvf án þess er alger-
lega ógerningur, að setja fram
neina varanlega kenningu, er lýtur
að velsæld manna.
I fyrsta lagi má setja það Iram
sem óbifanlega vissu, að maðurinn
reynir sffelt að framleiða sem mest
með sem allra minstri fyrirhöfn.
Þess vegna er sú staðhæfing, að
vaxandi fyrirhöfn sé oss í hag, al-
gerlega gagnstæð eðli voru og þess
vegna algerlega gagnstæð öllum
framförum og eðlilegum þroska.
það sem vér leitumst eftir er ekki
vinnan eða fyrirhöfnin, heldur arð-
urinn, sem af vinnunni kemur. Og
á hvern hátt veitum vér oss alla þá
muni, er ganga til að fullnægja
kröfum vorum? Að eins á þann
hátt, að beita andlegum og líkam-
legum kröftum vorum til þess að
breyta óunnu efni jarðarinnar í
það haganlegasta form, sem ásig-
komulag vort gerir tilkall til. Ekk-
ert getur verið einfaldara en það,
að ef vér höfum hæfilega þekkingu
og hagleik með fullkomlega fríum
aðgangi að forðabúri náttúrunnar,
þá getur ekkert aftrað oss frá, að
framleiða allar vorar lffsnauðsynj-
ar. En þetta er einmitt það, sem
liinn heiðraði greinarhöfundur sér
ekki, að það eru að eins tvær ástæð-
ur fyrir því, sem vér köllum fá-
tækt. Fyrst sú, að framleiðslan er
lítil og þess vegna skortur á því,
er viðheldur lífi voru. Hin er sú,
að framleiðslan er mikil, en að
mestum hluta hennar er svift frá
oss endurgjaldslaust. Hver mun
halda því fram, að Canada sé ófrjó-
samt land og að framleiðslan sé
þess vegna lítil? Enginn. En þar
sem nú landið er frjósamt og fram-
leiðslan mikil, hveraig stendur þá
á þvf, að allir þeir, sem framleiða,
geta ekki lifað í allsnægtum? Or-
sökin hlýtur að vera sú, að þeir eru
ræntir meiri hluta þess, sem þeir
framleiða. a hvern hátt? Einmitt
á þann hátt, að allir þeir, sem eru
aðnjótandi allskonar einkalilunn-
inda, fá með þvf vald til að draga
undir sig eitthvað fyrir alls ekki
neitt. Hver eru þessi einkahlunn-
indi? Fyrst mi nefna þau lilunn-
indi, er járnbrautir fá, til þess að
geta kreyst út úr almenningi afar-
hátt og ósanngjarnt flutningsgjald,
sem nemur millíónum hvert ár.
Svo eru og námar, sem hafa að
geyma allskonar málma og kol, og
sem vér verðum að kaupaafarverði.
Einnig má nefna verzlunarstöðvar
í stóríx>rgum, þar sem verzlunar-
hlunnindi eins lftils bletts nemur
tugum þúsunda dollara árlega.
Þar eð nú almenningur með sam-
vinnu sinni hefir að öllu leyti
skapað þessi einkahlunnindi, þá
virðist algerlega réttlátt, að al-
menningur í heild sinni njóti allra
þessara einkahlunninda á þann
hátt, að af nema allan skatt, sem nú
er lagður á umbætur og fram-
leiðslu, ásamt svo nefndum toll-
verndunarskatti, og í þess stað, að
leggja skatt aðeins á landsverð-
mæti, — að undanskildum öllum
umbótum þar á. Með þvf fyrir-
komulagi mundum vér örfa allar
umbætur og alla framleiðslu og um
leið hnekkja öllu gróðabralli f landi,
sem mundi gera það að verkum, að
ómögulegt yrði að halda landi eða
bæjarlóðum umbótalausum, ef það
hefði nokkurt verðmæti á annað
borð. Og þar eð það er vfst, að
ekkert land hetír verðmæti, nema
fyrir það, að einliver vill nota það,
þá er hitt eins áreiðanlegt, að eng-
inn, sem vildi vinna, þyrfti að
ganga iðjulaus. Því allir,sem vinna,
vinna á landi beinlínis eða óbein-
lfnis. Og þar sem nú Canada er
frjósamt land, þá er engin ástæða
til þess, að menn, sem hafa bæði
andlega og lfkamlega hæfileika og
vilja framleiða auð, gætu ekki hald-
ist við í landinu.
Þessi kenning er bygð á jafn-
rétti og frelsi fyrir alla menn til
þess að hafa aðgang að forðabúri
náttúrunnar.eins og forsjónin hefir
fyrirhugað; og frelsi til að geraalt,
er menn vilja, svo lengi sem það
skerðir ekki annara rétt að gera það
sama. Því að eins á þann hátt get-
ur fyrirkomulag vort verið bygt á
sannleika og réttvísi og þess vegna
varanlegt. Magnús G. Brandson.
Búðin, sem aldrei bregst.
STÖRFELD
TilhreiiKninla
á Skófatnaði
og Stígvélum
með 20 pró-
cent afslætti
't næstkomandi 10 daga gefum vér 20 próeent
af okkar vanalega söluverði á allskonar skó-
fatnaði karl og kvenna, o.s.frv. Komið strax
meðan úr mestu er að velja.
Ailaiiis & florrisoii
570 MAIN STREET
Milli Pacific og Alexandor Ave. Xfiur: Hardy Shoe Store
HINN AQŒTI
S
‘T. L.’ Cigar
er laugt á undan, menn ættu ekki að reykja
aðra vindla en pá beztu. Búnú- til hjá : \
WESTERN CIGAR FACTORY
Thos. Lec. eigandi, ‘W'IJSrisr IPEG.
'J
BUA TIL
Imyndir og
m y n d a -
• r a m m a,
myndabrjóstnálar, myndahnappa og liáls- og úrmen. Fólk getur
fengið hvaða ---------
myndir, sem það Aðalumboðsmaður meðal Islendinga:
vdl i þessa hluti WlTl. Peterson, íaOJnnoSt,, Wpeg.
og með lfflitum.
Department of Agriculture
and Immigration.
KAUPAMENN
^EEEEEEEEE^^SSESEESSEEEEEEEEE
eru ad koma
Manitoba bœndur!
Semjid nu um kaupamenn!
Fyrstu kaupamanna lestir fara frá Austur-
fylkjunum þann 19. ágúst og koma til Winni-
peg þann 23. s. m.
Aðrar kaupamanna lestir fara að austan
eins og hér segir :
Frá Ontario 29. águst og 2., 4. og 6. sept.
Frá Quebec 8. september.
J. J. GOLDEN,
«17 Jliiin Street.,
Winnípeg
BOYD’S
“MACHINE-
MADE”
BRAUD
eru altat
eins, bæði
holl og gómsæt
Ef þú vilt fá brauð, þá er
hægast að láta þá vita
það gegnum tele- _
fóninn, núm-
erið er 1030
Heimskringla er kærkom-
inn gestur á íslandi.
ir
ííTT _ - — * íí Allir íslend-
ingar i Ame-
ríku ættu að
kaupa ‘Heimir’
Kostar $1.00 yfir árið. Kemurút
einusinni á mánuði hverjum í stóru
tímarits broti 24 bls. að stærð.
Innihald margbrotið og skemti-
legt, sögur kvæði, ritgjörðir,
kyrkjutíðindi, æfiágrip merkra
manna með myndum osfrv, Af-
greiðslustofa: “Heimii,” 555 Sar
gent Ave., Winnipeg, Man.
Á Hkr’. eiga þessir bréf:
Mrs. Christín Magnúsdóttir, Mr.
T. G. Wardale, 541 Ross Ave.,
Mr. T. H. Vigfússon.
Vér viljum losast við þetta,
Thorsteinn Johnson,
Ffólíns-kennari - 543 Victor St,
1-12 tf
DOMINION HOTEL
523 JYE^AITSr ST.
E. F. CARROLL, Kigandi.
Æskir viðskipla fslendinfra, Kistinp bdýr, W
svefnherbergi,—Agætartnáltlöar. Þetta Hotel
er gengt City Hall, hefir bestn vlföngrog Vindla
—þeir sem kaupa rúm. þurfa ekki i>auðsvnlega
aö kaupa máltíðar sem eru seldar sérstakar.
MARKET HOTEL
146 PRINCESS ST.
á móti markaöuum
P. O’CONNELL. eigandi, WINNIPEQ
Beztu tegundir af vínföntcum og vindl-
um, adhlynning cóð ok húsið endur •
bætt og uppbúið að nýju
Avarp
TIL FISKIMANNA.
Eg hefi jafnan miklar byrgðir hór í
Winnipeg af góðum, þungum blýsðkk-
um til að selja yður, fyrir 3£ cents pd.
Eg borga einnig 4 cents fyrir pundið I
gömlum rubber-skóm og stigvélum, S
cents fyrir pundið af koparrusli og 2 cts.
fyrir pundið af ullartuskum. Það borg
ar sig að verzla við mig.
B. Shragge,
39« Princess St., Winnipeg,