Heimskringla - 15.11.1906, Blaðsíða 2

iWinnipcf, 15. nóv. 1906.
HEIMSKRINGLA
T
Heimskringla
PDBLISHKD BY
The Heimskringla News 4 Pnblisb-
iog "
VerO blaÐsins 1 Canada o« Handar.
|2.0U um ériö (f jrir fram bor«aö).;
Senttil Islands (fyrir fram borgaö
af kaupendum blaösins hér) $1.50.
Peninfrar sendist P. O. Money Or-
der, Registered Letter eöa Express
Money Order. Bankaávfsanir á aöra
banka en 1 Winnipeg aö eins teknar
meö afíöllum.
B. L. BALDWINSON, «
Editor & Manager «
OflSce:
729 Sherbrooke Street, Winnipeg *
P O.BOA lia. ’Phone 351 2, ^
Wiiwwpeg, 15. nóv. 1906.
380,753
ekrur af landi seldar fyrir
einn dollar hver ekra
Rétt nýlega hefir þaö oröið
ljóst, að Laurier stjórnin í Ott-
awa er full alvara í því, að losa
Canadaríki við sem allra mest ai
þjóðlöndunum og koma þeim i
hendur vina sinna {yrir sem nœst
ekkert verð í samanburði við nú-
gildandi markaðsverð, sem oliæt.t
má telja að sé meira en millíón
dollara virði fyrir þessa einu land-
spildu sem hér er um að raeöa.
það urðu miklar umræður um
þaö á síðasta ríkisþingi að þjóð-
löndin í hundrað þúsund ekra tali
haáa verið seld fyrir einn dollar
ekran, og ríkið látið tapa stórfé á
þvi. Innanríkisráðgjafinn lofaði þá
að ekki rkyldi meira verða selt ai
ríkislöndum, heldur skyldi þeim
baldið til landtöku eirugöngu og
raektunar af nýbyggendum. En
það fór um þetta loforð eins og
svo mörg önnur, að það befir ekki
verið efnt, — því aö nú er það
sannað, að þann 21. júní sl. hefir
þessi sami ráðgjafi selt eins og að
framan er sagt 380,753 ekrur af
landi í suður Alberta fylki til hins
svonefnda Robin félags. í þessu
félagi eru meðal annara berra J.
D. McGregor, aldavinur fyrrum
ráðgjafa Siftons, og einn af þeim,
sem vann fyrir hann i Yukon land-
inu á fyrstu gulltekju árum þess.
Svo eru og í því félagi þeir herrar
A. Hitchcock og majór A. Auburn
Sölusamningarnir eru þeir, að
landiö kosti $3.00 hver ekra, en
$2.00 af verði hverrar ekru skal
slegið af öllu lanhverðinu, ef einn
fjórði Lluti landsins er settur und-
ir vatnsveitingar áður en fyxsta
afborgun á landinu er gerð. En
fyrsta afborgunin á að gerast þ.
1. júlí 1910, — eftir 4 ár frá kaup-
degi — þá skal borga einn fimta
hluta landverðsins, en afgangnrinn
borgist á næstu 5 árum þar á eft-
ir. það er því auðsætt, að þar
sem hægt er með tiltölulega litl-
um kostnaði að veita vatni á einn
fjórða hluta þessa lands, þá er
kaupverðið í sjáffu sér að eins
einn dollar f.ver ekra.
Ennfremur hefir þessum sömu
framangreindu mönnum verið
feigðar 96,482 ekrur ai bithaga
landi og með því ákvæði, að þeir
— sem annars nefnist Grand Forks
Cattle Co. — megi kaupa af land-
9,452 ekrur fvrir S1.00 hverja ekru.
þessi leigusamningur var gerður
fyrir nokkrum tfma og var rætt
um hann i þinginu i Ottawa þann
5. júní sl.
Af þessum tveimur landsölum
fær rikið væntanlega einhverntima
i framtíðinni 390,204 dollara, en
tapar fyrir það 390,204 ekrum af
landi, sem nú þegar eru taldar 4
til 5 miilíón dollara virði.
Ríkið hefir því verið rúð um 4
millíónir d-ollara til þess eingöngu
að þóknast þessum stjórnarvinum,
sem að sjálfsögðu græða það sem
ríkið er látið tapa.
Hve lengi skulu annars kjósend-
urnir í Canada ríki þola aðra eins
stjórnar aðferð og þessa, sem sjá-
anlega er >til þess eingöngu gerð,
að halda Liberölum við völdin, án
hins minsta tillits til þess, hvort
landið i beild sinni hefir hag eða
óhag af því. þegar talað er alger-
lega hlutdrægnislaust um þessi
mál, þá er þaö sannast, að það
varðar alls engu, hvor flokkurinn
situr við völdin, ef að eins vel og
samvizkusamlega er stjórnað. En
það er þvi miðtir, aö nú eru orðin
alt of mikil brögð að sviksemi í
stjórnarfari Lauriers og ráðgjafa
hans, og það er óhugsandi að al-
menningur levfi benni mikið lengur
aið sóa eignum ríkisins á þann
bátt, sem hún nú gerir og hefir
gert um nokkur undanfarin ár.
Kafli úr
ræðu ráðherrans
við opnun símans
(Eftir “Lögréttu”)
“-----Ég ætla mér ekki að
rekja hér sögu ritsímamálsins hér
á landi. Ekki aí því, að ég kveinki
mér við að minnast þess, að mál-
iö hefir vakið nokkurn skoðana-
mun. Slíkt er alis ekkert tiltöku-
mál. Ekkert stórmál kemst fram
baráttulaust, og þaö er gömul
saga, að: “jafnan orkar tvimælis
þá gert er’’, því meir, sem meiru
varðar ; en ég tel ó þ a r f t að
rekja sögu þessa nú, því aö hún er
mönnnm svo kunn og i fersku
minni, sumpart af ræðum og rit-
um, sumpart af eigin raun. Eg vil
að eins minna á þaö, aö um þetta
leyti fyrir þremur árum síðan var
ekkert útiit til þess, að þetta mál,
sem svo lengi hefir staðdð á dag-
skrá, ætti svo skamt í land. Erfið-
leikarnir voru taldir svo miklir,
og kostnaöurinn svo yfirgnæfandi
firamyfir væntanlegar tekjur, að
kröfur þær, sem gerðar voru,
bæði af ritsímafélaginu og af þráð-
iausum firðnitunarfélögum, fóru
langt fram úr því, sem Islandi var
ætlandi að geta int af hendi.
En um sama leyti, sem stjórn
sérmála vorra var að færast inn í
landið, eftir meira en 50 ára bar-
áttu, komst einnig skrið á þetta
mál. Af þeim tíma, sem síðan er
liðinn, tóku máialeitanir og samn-
ingar u t a n lands yfir mikiö af
fyrsta árinu, annaö árið gekk til
þess, aö ræða málið innanlands og
kitast um það, og þriðja árið hefir
nægt til að framkvæma verkið.
Eg get ekki leitt Ljá mér að
geta þess, að ritsímamálið beíði
ekki náð svo fljótt fram aö ganga,
ef fyrv. samgöngumálaráðh. Krist
offer Hage, hefði eigi veitt oss full
tingi sitt og lagst á eitt með hin-
um góðkunna og öfluga formanni
“Mikla norræna ritsímafélagsins",
Kommaijdör E. Suenson, að ryðja
burt þeim hindrunum, er fram-
gangi þeps voru til fyrdrstöðu.
Eins er það vist, að máliö befði
ekki gengiö fram Lér á landá, ef
það hefði ekki átt sér eindregna
og snjalla forvigismenn hjá þingi
og þjóð, og loks er þaö mjög
sennilegt, að landsímalagningunm
hefði ekki getað orðið lokið á svo
stut'tum tíma, ef yér hefðum eigi
verið eins hepnir meö framkvæmd-
arstjórn og starfsmenm, eins og
vér höfum verið, og notiö reynslu
landa, sem líkt hagar til í. þegar
frá þvi um haustið 1904 hefir rit-
símastjórn Noregs veitt oss að-
stoð með ráði og dáð í ýmsum
útvegum til símalagningaTÍnnar,
og ekki hvað síst meö því, að út-
vega oss þann forstjóra, sem vér
höfum haft, Forberg ritsímastjóra,
sem nú tekur við forstjórn land-
símans, eftir að hafa leyst forstöð
ustarf sitt fyrir símalagningunni
af hendi með miklurn dugnaði, svo
og duglega og vana verkfræðini'-a,
verkstjóra og erfiðismenn, sem
hafa reynst ágætlega í alla staði.
þrátt fyrir mjög snjóþungt, kalt
og erfitt vor, fóðurleysi og skort
á innlendum vinnukrafti, hefir fiað
lánast, að framkvæma þetta tnikhi
mannvirki á tilsettum tíma, sem
að margra áliti var alt of naum-
ur. En auk þeirra, sem intu verk-
ið hendi í sumar, eiga þeir mer.n,
sem tókust á hendur og fram-
kvæmdu flutning ritsímastauranua
í vetur, einnig lof skilið fyrir dugn
að sinn, sumir rnjög mikið. 3Iargir
þeirra hafa leyst þrekvirki af
hendi.
Kostnaðurinn hefir ekki orðið
neitt svipaður því, sem mótstöðu-
menn spáðu, og ýkjusögur :n,u,
og það sem frarn yfir áætlun kaun
aö verða, stafar eingöngu af at-
vikum, sem ekki mátti fyrir sjá.
Ég ræðst ekki í að gera neina til-
raun til að draga upp mynd af því
hver áhrif ritsímans og talsím-
anna muni verða um ókomin ár
þessa lands. Ég hygg, aö fáir
geti sem stendur gert sér fvllilega
Ijóst, hve afarmikla breytingu í
ýmsum greinum þessi tœki muni
hafa í för með sér. Ég vdl að eins
taka það fram, að þegar vér segj-
um, aö það sé mikil f r a m f ö r ,
að hafa fengið þessi hnoss nútið-
armenningarinnar, sem vér höfum
svo lengi farið á mis viö, þá er
það að vísu svo, að það er fram-
för fyrir landið sem bústað fyrir
menn, því það gerir það vistilegra
og viöráðanlegra, ef svo mætti að
orði kveða. En fyrir þjóðina er
það út a f fyrir sig ekki
n ó g t i 1 f r a m f a r a, heldur
að eins vegur til fram-
f a r a, ef vel er á haldið. Til
þess að það verði þjóðinni til
sannra framíara, þarf aö nota sér
þaö með skynsemi, áLuga og eim-
lægum framfaravilja. Flug orð-
anna á vængjum rafmagnsstraums-
ins kippir svo að segja burt ölium
fjarlægðum og vegalengdum milli
þeirra, er saman ná aö tala ireyn-
um símann, eða skeytum skiftast,
og gerir mönnum þannig svo afar-
mikiö hægra fyrir og fljótlegra, að
koma fram erindum símim, en vér
höfum áður átt að venjast, aö viö
það verður mýmargt létt, sem áö-
ur var ómögulegt, eða alt of erf-
itt. En ef menn bafa þenna létti
að eins til þass “að auka sér leti’’,
sem kallað er, þá er lítið unnið.
Æytlunarverk hraðskeyta samband-
anna í framþróun menningarinnar
er að vekja nýtt starf, opna nýja
vegi, flýta fyrir aö koma meiru og
mieiru í verk. Ritsímar og talsím-
ar eru ekki komnir til að stofna
friö á jörðu beldur ófrið, ekki
næði, heldur ónæði, ekki hóglífi og
kyrð, heldur erfiði og starfsemi,
tíðari æðaslög, næmari taugar,
djarfari hug. þannig hefir reynst
annarsstaðar ; og þannig mun
vissulega reynast einnig hér. Eg
hefi þá vissu von, að fólk þessa
lands muni ekki síður en aðrar
þjóðir hagnýta sér þann veg til
aukinna framfara og meiri menn-
ingar, sem símasambön'din geyma,
og þegar ég sé þessa þræði, sem
sem nú liggja um endilangt ísland,
sveit úr sveit, þá hlægir mig eink-
um það, að hugsa til þeirra ónot-
uðu kraíta, sem hringjast upp til
starfs og stríðs við klukknahljóm
rafmagnsstraumanna, starfs og
stríðs fyrir vaxandi menning, efl-
ing og uppgræðslu þessa lands,
bæði í andlegum og líkamlegum
skilningi.
Vér vonum allir, að það sam-
band viö útlönd, sem nú er opnaö,
megi hafa hin beztu og beillavæn-
legustu áhrif á verzlun og öll við-
skifti lands vors við umbeiminn
og hafi frjófgandi áhrif á menning
þjóðarinnar. En innanlands sam-
bandið hefir vissulega eins mikla
þýðingu, og ef til vill verða það
einmitt not þess sambands, sem
fyrst og mest ber á. Auðvitað
vantar mikið á, að innanlandssam
bandið sé orðið svo fullkomið, sem
verða þarf og verða mun. þessi
símalína frá Reykjavík til Vending-
arstaðar sæsimans, er að eins
stofn-, sem margar greinar þurfa
að hvíslast út úr, og'ekki skyldi
mér á óvart koma, þó aö það
verði á næstu árum meðal áhuga-
mála héraðanna, að fá slíka grein
um svei'tina. Ég vona að það tak-
ist sem víðast og fyrst, og ekki er
sveitwm láandi, þó þær vilji kom-
ast að sem beztum kjörum. En á
það vil ég leggja áherzlu, að s v o
langt vona ég að hreppapólitíkin
gangi aldrei, aö sveitir eöa kauj>
tún vilji amast viö því, aö a ð r -
a r sveitir eða bæir, sem betur
liggja við, fái sambandið sem
fyrst af hræðslu viö, að þaö gefi
þeim yfirburði yfit^ þá, sem ekki
koma strax. Slík ófund má engu
til vegar koma, enda verður þegar
frá upphafi að gera sér ljóst, að
talsímanetið getur því að eins
breiðst fljótt út um héruðin, að
sýslufélög taki höndum saman við
dugnaðarmennina, ti-1 þess að
hrindu því frain af eigin ramleik,
líkt og Tulinius og Sunnmýlingar
hafa gert um Eskifjarðarálmuna,
enda vænti ég þess fastlega, að
þess muni ekki svo afarlangt að
bíða, aö kostnaöurinn verði ekki
svo ægilegur, því það mun sann-
ast, að tekjurnar og arðurinn al
slikum samböndum reynist fljótt
meiri, en menn gera sér í hugar-
Iund i bráð.
Ég vil þakka Reykvíkingum sár-
staklega fyrir það, bve litið hefir
bólað á því, aö þeir þyktust við
það, að utanlandssambandið var
ekki bundiö sérstaklega við Reykja
vik, eins almenn eins og sú skoð-
un var þó áður, að það væri nauð
synlegt tid þess að höfuðstaðurinn
gæti haft örugt samband viö út-
lönd. þaö er Revkvíkingum mjög
til heiðurs, hve fljótt meginþorri
þeirra hefir látið sér skiljast,
hversu nauðsynlegt þaö er fyrir
höfuðstaðinn,að hafa samband við
sveitir síns eigin lands, hve fljóÁ
menn hafa hrist af sér hræðsluna
viö það, að nokkur bagi, sem kom
ist gæti í samjöfnuð við þá hags-
muni, geti stafaö af þvi, þó að
Revkjavík sé nú lengst frá lend-
ingarstöð sæsimans af öllum stöðv
um landsinS.
Sá viðsýnisskortur eða eintrján-
ingsandi, að telja að Reykjavik sé
látin sitja á bakannm með því fyr-
irkomulagi, sem valið hefir verið,
mun vera hrein undantekning hér i
bæ og er þaö góðs viti.
Á ferð minni að norðan eftir rit-
símalínunni heyrði ég haft eftir
manni, sem oft þarf að vera einn
á ferð um fjöllin, að þegar hann
sjái ritsimastaurana, sem í bein-
um og fögrum röðum standa hól
af hól, leiti af leiti, þá finnist hon-
um h-ann ekki lengur vera einn ;
honum finst hann þá kominn i
mannlegt samfélag og óbygðin
orðin aö bygðu bóli. Likri tilfinn-
in-gu hefi ég bevrt fleiri lýsa, er
>eir í fyrsba skifti sáu staurarað-
irnar rísa þar sem auðnin var áð-
ur. þetta tek ég sem vott og vísi
>ess, að ritsímalína muni verða
>jóðinni kær, og að hver góður
drengur muni láta sér ant um að
vernda þessi mannvirki sem best
og líða ekki aö þeim sé misboðið
á neinn hátt að ósekju.
Ég tók það fram í upphafi máls
mins, að enn má búast við nokkr-
um barnasjúkdómum í þræðinnm,
eða erfiðleikum á millistöðvunum ;
en þaö má ganga að því visu, að
þaö lagist smátt og smátt, og
þarf því enginin að kippa sér upp
við það, þó að eitthvaö kunni aö
bjáta á íbili framan af. Ég vil
bæta því viö, að áskrifendur bæj-
artel'efónsins, sem hafa ekki nema
einfaldan þráð heim til sín og
veikari tæki en landsíminn, og
nota vdlja landsimann heima lijá
sér til samtals, heyra ekki tins vcl
í þeim verkfærum eins og í tækj-
um landsímans, og má ekki kcniui
landsimanum um það.
Að endingu vil ég árna Inndinu
allrar hamingju með þetta mikb'i
sam'tengingarfæri, og biðja þann,,
setn ræður forlögum landanna Og
framtíð lýðanna, aö blessa við-
leitni mannu til að færa sér þarð i
nyt 'til eflingar velmegun, kraft.i og
menningu þessa lands. Treystum
þvi, að 'þau framfaratæki, sem
blessast öðrum löndum, blessist
eins og ekki síður landinu okkar.
Landiö er of gott og fagurt til að
vautreysta því.
Treystum á landið.
Að svo mæltu lýsi ég því yfir,
að landsími Islands er tekinn til
starfa í dag, og samband Islands
viö út'lönd opnað.
Er EristiQ'dómarinn saimr?
(Svar til herra
það gleður ínig rnikið, að hafa
tækifæri til aö upplýsa hvern og
einn, sem er að leita að sannleik-
anum. Ég þykist ekki hafa meiri
sannleika, beldur en margir með-
bræður mínir, en þann sannleika,
sem ég befi, er ég viljugur að veita
öðrum. Skal ég nú leitast við að
svara spurningum hr. “H.” í síð-
ustu Hkr. eftir lieztu vitund, og
segja homim sannleikann eins og
ég skil hann.
1) “Éf kristna trúin er sönn,
hvaða ábata hefir þú á því, að
eyðijeggja trú vora á hana?” —
Skynsemi og réttvísi ’banna það,
að trmn á sannleikann sé eyðilögð
Én litla orðiö EF er þrándur í
götn, og á þvf hvílir öll deila milli
kristindómsins og þeirra, sem and-
mælu honum. það er bara af þvi,
að ég trúi að kristindómurinn sé
e k k i sannur, að ég berst 4 móti
hoímm. Ég álít, að kristindómur-
■'Mn sé jafn ósannur og eidri goða-
fræðisleg trúarbragðakerfi, og þess
vegna berst ég á móti honum eins
og ég mundi berjast berjast á
móti hvaöa goðafræði, sem væri
jafn þrákelknislega barin fram sem
heilagur sannleiki.
Að líkindutn hvílir kristindómur-
inu á veikari grtindvelli heldur en
nokktir önnur trúarbrögö, eöa i
öllu falli má með sanni segja, að
það eru engin trúarbrögð ver rÖk-
studd en kristindómurinn. Hann
er bygður á skröksögu og drautni.
Upprunalega er hann afgræðingur
Gyðingatrúarinnar, og sú trú er
eingöngu bygð á skröksögunni um
sköpun heimsins (fyrir tæpnm sex
þúsund árum) á sex dögum ; utn
tilbúning mannsins úr jarðarleiri,
og tilbúning konxtnnar úr manns-
rifi ; 11 m að þau hafi verið sett í
fallegan garð, þar sem þekking og
eilíft líf spratt á trjám, þar sem
lærður höggormur talaöi manna-
mál, og narraði konitna til að éta
ávexti af skilningstrénu', sem hjúin
voru ekki að eins baninfærð fyrir,
heldur vortt óteljandi millíónir af-
komenda þairra líka bannfœrð
fyr.ir það. þaö er vafalaust, aö
sagan er skröksaga, því ævinlega
þar sem sagt er að dýr tali, er
sagan skröksaga. Esop sagði marg
ar svoleiðis sögur, þar sem hann
lét allar dýrategundir tala manna-
mál, en hann ætiaðist ekki til, að
nokkur maöur með fullu viti
mvndi trúa, aö dýrin hefðtt virki-
lega talað, heldur brúkaði lt tnn
þessa aðferð til að framsetja sið-
ferðiskenrtingar sínar. Hann sagði
skröksögur, vitandi að allir mvndu
skilja, að það va*ru að eins skrök-
sögur, og heitnurinn skildi hanu.
Af öllum dýrum eru höggormar ó-
líklegastir til að tala, því þeir
hafa engin raddfæri, og geta að
eins hvæsað.
Samkvæmt þessari skröksögu
Gyðingatrúarinnar og kristindóms-
ins, hefir heimurinn verið til í tæp
sex þúsund ár, og jörðin er eldri
en sólin, og tré og plöntur bafa
vaxiÖ áðttr en sólin varð til. Ekk-
ert er betur sannað en að þetta
er ósat't. Stjörntifræðiti' sannar,
að sólin er eldri en jörðin. Af því
hér er ekki pláss til að útskýra
ttppruna mannsins og jarðarinnar,
vil ég vísa hr. “H.” á “Desoent oi
Man”, eftir Charles Darwin, og
“Story of the Earth”, eftir H. G.
Seelev. Ég skal að eins geta þess
f 'þesstt sambandi, að það eru góð
rök fyrirj því, að maðurinn hefir
lifað frá 50,000 til 100,000 ár á
jörðunni., og að jörðin er margra
millíóna ára gömul.
Mikið af villu kristindómsins
stafar af þeirri “dogmu”, aö biblí-
an sé óskeikul, og annaðhvort
skrifuíj af guði sjálfum eða sam-
kvæmt hans fyrirskipan. Sú bók
er að eins samsafn af ritverkum
óþek'tra höfunda, og um þeirra
sannieiksgildi veit maður ekkert,
og eru staðhæfingar þeirra mjög
óáreiðanlegar. þeir höfðn ekkert
tæ’sifæri til aö vita, að staöhæf-
injrar þeirra vorn ósannar, en sjálí
ir þót'tust þeir ekki skrifa eftiir
guölegri fyrirskipan. þó það sé ó-
’.-íst, hverjir hafa skrifaö mest af
biblíunni, þá er það eitt víst, að
fæstir af þeim, sem hún er eignuð,
hafa skrilað hana.
Draumurinn, sem er annar stólp-
inn undir kristind'óminum er eina
sönnunin fyrir því, að Jesús hafi
átt guðdómlegan föður, og að
hann hafi verið fæddur af mey.
Frá þessum draumi sagði maöur,
sem er látinn Leita Matthías. Hið
fyrsta tímabil, sem haldið er fram
aö Mat'thías hafi skrifað þessa frá-
sögu á, er 50 árum eftir fæöingu
Jesú, og þaö fullkomlega hálfri öld
eftir að Jósep gamli var kominn í
gröfina, því hann var orðinn gatn-
all, þegar hann dreymdi þetta.
Hvaða virkilega þýðingu getur
draunmr haft, hvort sem gamall
maður, ungur tnaöur, eða kona
dreymir liann ? FÍefir draumur
nokkra virkilega þýðingú ? E1
mann dreymir, að maður finnur
íulla poka af gulli, að maður sé
geröur að miklum konungi, að
tnaöur sé gerður forseti Bandaríkj-
anna, — ketnur það þá í raun og
sannleika fram ? Nei. Draiumar
hafa mjög litla þýðingu. þeir eru
oft afl'eiðing af lausum svefni ; af
því. maöur hefir étið of mikiö und-
ir svefninn ; eöa af veikluðu á-
standi líkamans, og eru því þýð-
ingarminstir af öllutn þeim ímynd-
unum, sem fljúga í gegnum manns-
herilann. Enginn vel viti borinn
maður leggur mjög mikið upp úr
draumum. En þessi draumur, sem
Jósep gatnli er sagður að hafa
dreymt, er eini grundvöllurinn fyr-
ir því, að Jesús Lafi verið guð-
dómlega getinn, og að móðir hans
hafi verið meyja — fremur lítils-
verður grundvöllur til aö stað-
festa jafn ólíklegan atburð, og
byggja á ei-na trúarbragöakerfiö,
sem geti frelsaö beiminn. En ef' að
triiin á Jesú, sem guðs son eða
heilags anda, er tekin burtu, þá er
heila kerfið eyðilagt. Ef hann var
e k k i getinn af guðí, og, ef hunn
var ekki sendur til að frelsa viss-
an hluta mannkynsins frá eilífutn
eldi, þá fellur guðdómleiki og sann
leiksgildi kristindómsins til grunna
Já, ef drautnurinn er uppspuni, þá
er kristindómurinn uppspuni.
En ef þaö væri einhver sannk-iki
í draumnum, og ef það hefði haft
einhverja þýðingu fyrir heimmn að
Jósep dneymdi draum, þá heföi
það virst áreiðanlegra, ef Jósep
hefði getaö sagt frá því sjálfur.
En þaö ertt engin likindi til, að
karlinn hafi minst á það, að hann
Lafi dreymt slíkan draum. Matthí-
as er eini maöurinn, sem virðist
vita nokkttð um þenna draum.
Höfundar hinna þriggja guðspjall-
anna virðast ekkert hafa vitað um
það, eða ef þeir vissu um það, þá
hafa þeir ekki álitið það þess virði
að minnast á það.
Hvaða tækifæri, má ég spyrja,
hafði Matthías til að vdta, hvað
Jósep hafði dreymt 50 árum áð-
nr ? Ef’ einhver ætti að fara að
segja frá því nú, hvaö Símon dala-
skáld eða Sölva H-elgason hefði
dreymt fyrir 50 árum, myndi slík
frásaga hafa mikla þýðingu ? Auð-
vitað ekki, nema ef' uppspuninn
gæti skemt áheyrendunum um
stundarsakir. það væri vissulega
veikur grundvöllur til að bv’ggja
bei'l't trúarbragðakerfi á. En þegar
þaö skilst, aö þaö var ekki Matt-
hías, sem sagði frá draumnum, og
skrifaöi ekkd söguna, sem við hann
er kend, og a-ð sá, sem höfundur-
inn lætur vera Matthías, var ekki
Matthías, þá virðist sagan í heild
sinni ómerkilegur tilbúningur. HiÖ
sama má segja um samtal Gabrí-
els og Maríu. Fátt er betur sann-
aö en þaö, að fjÖgur guöspjöllin,
sem eignuö eru Matth., Mark.,
Lúk. og Jóh., voru heiminum ó-
þekt, og voru ekki tdl fyr en á
seinni bluta annarar aldar, 150 ár-
um eftir að Jesús var dáinn og
grafinn. þetta atriði er fullkom-
lega sannað í ensku bókunum:
“Supernatural Religion” og ‘■‘His-
tory of the Christian Re'ligion to
the year 200”, eftir Judge Waite.
það er engin sönnun fyrir því, að
þessi fjögur “guðspjöll” hafi verið
þekt fyrir áriö 170 (sbr.: “Auth-
enticity of the Bi'ble”, eftir Tohn
E. Remsburg, bls. 119). þegar
maöur hefir þetta fyrir sér, fellur
draumsagan, sem Matthías er eign
uð (en sem ekki var sögð fyr en
roo árttm eftir að Matthías var
dáinn), til grunna, hafandi ekki
meiri sögulega sönnun heldur en
sagan af huldufólkskúnum, eða
sagan af Aladdín og töfralampan-
um, — heldur lítilfjörleg undir-
staða undir trúarbragðakerfi, sem
beiminum er skipaö að meðtaka
sem heilagan santtleika.
Nú er búið að segja nógu mdkið
um skröksöguna og drauminn
sem undirstöðuatriöi kristindóms-
ins. þau bafa ekkert til síns ágætis
og eru ósönn. Enginn vrel viti bor-
inn maöur, sem er að leita að
sannleikanum, hefir þau í háveg-
um. þau eru uppspuni fáfróöra
manna fornaldarinnar, og ættu
ekki lengttr að vera gleypt sem
guödómlegtir sannleiki. Eins og
enginn straumur getur runinið
hærra en upptök hans, svo getur
ei heldur eitt trúartragðakerfi ver-
ið sannara en grundvöllurinn, sem
það er bygt á. Frá þessu sjónar-
miöi er kristindómurinn ógrund-
vallaöur og ósannur. Engin trúar-
brögð í hsiminum hafa verri grund
völl.
Hér er ekki pláss til að ræða
um þaö, aö hálf-guöahugmyndin,
eða hugmyndin' um, aö barn bafi
fæðst án þess að hafa jarðneskan
föður, var ekki fyrst kend af
kristninni. þær hugmyndir voru
al'gengar í eldri Austurlanda trúar-
brögðum. Krisna Indlands er slá-
andi dæmi upp á það, og á bann
var trúaö þúsund árum fyrir
Krist. í goðasögttm “heiðnu” land
anna eru yfir 20 sögur um, að mey
hafi orðið barnshafandi á yfirnátt-
xirlegan bátt, og aö barn Lennar
hafi verið guðs sonur. Goð-
sögnin um meyju og barn er meira
en þúsund árum eldri en kristin-
d'ómurinn. (Framh.)
Hefndin
ViÖ sæinn Örn, er sat á hlein
í sæti hrej’kinn var,
því silung oft, er svam við stein,
hann sigraö hafði þar.
Á straum, er lagðist ströndu við,
hann stoltum augttm gaut,
sem hneigði lúinn höfuðið
og hné í mararskaut.
Hnnii læsti tönnum blóðug bein,
og beitrtu klærnar skók,
svo fús að vinna morð og mein,
því metnað h'ans það jók.
Hans rattsnarvald í ríki þar
með ró og virðing stóð,
og þeirra máttar minni var
hans matur, líf og blóð.
5ú frægðin var í fréttum lands
með feitu letri skráð,
að væru tignarverkin hans
af vizku gerð og náð!
Að syngja’ ei lof um siðinn þann
var sök, ei neinum létt,
því fiskar sögðu’ að hefði hann
svo háan lagarétt.
En veiðimaður vopna naut,
sem var í greud þar hjá,
hann ör í brjóstið Arnar skaut,
sem óðar fallinn 14.
Og af því mikið umtal spanst,
viö enduð stjórnarvöld,
það kom í ljós að flestum fanst
hanu Íéngi makleg gjöld!
Og sá, er engttm sýndi vægð,
né seinna hefndum kveiö,
viö goldna skuld, og gleymda
er genginn sina leið. (frægð
S. S. taleld.
Rvatsliellir
(pftir Fjallkonunni)
Að betra og heilnœmara loft sé
utanibæjar en innan, aÖ hollara og
skemtilegra, sé að ganga út í sum-
arblómann’, en að reika eftir ryk-
ugu-m gö't’unum, er viöurkenit af
öllttm, en’ furðu lítið farið eftir þvf
þeir, sem gera það, fara þá lang-
flestir 4 liestum eða hjóíttm.
Fjórir upgir vinir mínir hugðu
þó, aö vel mætti komast út úr
bænum sér til skemtunar með
öðru móti 7 stofnuðu þeir með sér
fótgönguíéiag, sem þeir nefndu
“H vat’ ’.
þeir hafa á sunnudögum og frí-
dögum farið marga góöa og
skemtilega ferðina, séð margt,
lært niargt, og aflað sér ánægjti og
heil s ti sa tn legr ar hressingar. Nú
þekkja þekkja l>eir faillegustu
brekkurnar, sléttustti balana og
‘riðsælustu dalvemin í grendinni.
þeir eru fróðari orðnir ttm rensli
lækjanna, bugður og hvíslir hraun-
anna, fell og fögur útsýni. þeir
hafa farið fótgangandi tril þing-
valla, séö Almannagjá og Lögberg
— kanttaö Hallshelld og ýms nátt-
úruundur uppi í fjöllunttm. Og
nti fyrir skömmu hafa þeir að erf-
tðislatinuin haft óvæata og mikla
gleði og skemtun af því að finna
helli, sertt þerm ber saman um aö
sé merkilegri en Ha'llshellir.
Einn stinnudag, er þeir vom að