Heimskringla - 04.04.1907, Qupperneq 2

Witmtpeg, 4. apríl 1907.
- HEIMSKRINGLA~
Published every Thursday by
Tbe Heiniíkriugla News b Pahlistiins Go.
?erO blaftsins 1 Canada ok bandar
12.00 um Ariö (fyrir fram borffaÓ).
8ent til Islands $2.(0 (fyrir frain
borgaCaf kaupendnm blaösins hér)$1.50.
B. L. BALDWINSON.
Editor A Mananrer
Office:
729 Sherbrooke Street, WiDmpeg
F. O BOX 116. ’Phone 3512,
Nýja land-laga frum-
varpið
Innanríkisráðgjafi Oliver hefir
lagt fyrdr Ot'tawa þingið írumvarp
til nýrra landtökulaga í Canada,
scm er talsvert frjáislegra en nú-
gildandi lamltökuiög ríkisins. Lög
jjessi eiga sérstaklega við Mani-
■toba, Saskatchewan og Aiberta
íylkin, einhig við Yukon héraðið
og Norðvesturlancftð, eða þann
idirta þess, sem enniþá er ekki inn-
an takmarka niefndra fyikjá. Einn-
ig eiga lög þessi við hið sv-onefnda
járnibran'ta'belti í British Colum-
bia, samkvœmt I. gr. í 14. kap. í
Jögnm þeim, sem ákváðu tim satnn
inginn milli C.P.R. fé'lag'sins og
rikisins árið 1884. Einnig ná þessi
nýju lög 'tiil 3T2 millíón ekra af
landi í Peace Uiver héraðdnu í
JSritish Colnmbiti, sem liggur aust-
att K'lot'tafjal'Ia, áfast við Alberta
íylki, og sem ríkisstjórnin er ekki
binti að veljti eða ma-la út.
5. gr. þessara nyju laga segir, að
ekkert latid skuli vcra opið til sölu
eðá lieimiltsréttar fyr en það hafi
verið ma.it út samkvæmt Jögum.
7. gr. segir, að öll tnald ríkis-
ioíid, sem lteyra ttitdir þessi iög og
scrn ekki sétt undir eignarnámi ein-
stakrit manna eða félaga, skuli
vera -opin til Jveimilisré't'tartökti, ef
þatt séu akuryrkjtilönd og hafi ekki
á sér wrðm.rtt timbur. Jín sén
Jönd tekin til Ite'itiiilisréttar, seni
itmatt 6 mánaða frá hoirnii'lisréittar-
töktmni sannist að hafi, á sér verð-
nræbt tirnbur, þá getur innanríkks-
ráðgjalitm slegið eign á það fyrir
Jtönd rikisitts, Sama er að segja
nm þau Jönd, sem rikið teJur nauð
syttteg til vcrndar vatnshiiðsJu eða
til hafnbóti , aö ráðgjafinn getnr
tekiö þatt frá landnemnmMn hve-
nær sem er áðttr ett hattn fær eign-
arbréf fyrir þeim. Eit borga má
landi, seiti luiuii a sjálfur og sem
sé að minsta kosti 80 ekrur að
stærð og sé e^ki tneira ett 9 m.lur
vegar frá heiiti'i.isréttarlandi hatts,
eða ef liann lnelir li.st hcimili á svo
s'tóru úbúðarlamli, sem sé eign
föður, tnóður, son-.ir, dóttnr, bróö-
ur eða systur hans, e-tVa sem beJd
itr álra'tn að hafii bei'iiiih á þvi
lamfi eftir tlaitða eigantlans, — þá
skal það teljast svo setn haltti haíi
búið á beimil'i.sré'tt'arlandi simi, ef
það er saiitiiað fyrir stjórtvarráö-
inu, að liamt hali verið of líkam-
lega veikttr til þe«s að geta full-
nægt þeitn lattdtöku skilyröum,
þá getur saint stjórnarráðið veitt
homvm eignarrétt á landinu. Með
þessari grein er það gert ljóst, að
ekki að eins sotvttr getur untiiö sér
heimilisrétt með þvt að búa Jvjá
foreldrum sínum, Iveldur getur ltver
landnemi, karl eða kona, unnið
sér lveim'ilisrétt íueö því i.ð búa
ujá einhverju ttáini skyldinetini
símt, eitts og að fratnati er sngt.
En með því skilyrði iiuðvi'tað, að
bann cða hún hevri untlir þann
flokk, sem JagaJegu á réitt á Iveitn-
ilisré'ttar landtökn.
’6. gr. tekitr f'ram, að ef land-
nemi deyr áðttr enu lvaiin fær eign-
-'rbréf, iþá geti erlingjartiiir fengið
eignarrét'titvn, með því, að full-
naegja Jveimivlisréttar skilyrðunuin,
að því er byggingu, ræktun og á-
búð snertir. Ilið sutnii gililir satn-
kvéemt 17. gr utn þá, setn verða
vvtstoJa, að erlingjíiriiir öðlast
Jfjnditökurétit þrarra og gata feng-
ið engtK.rbnéf með þvi að fullnœgja
skilyrðum laganna.
18. gr. veitir ráðgju'fauu'in vald
til að veita burtveruleyfi frá latvd-
inti urn óákveðinn títna, í sjúk-
dóms og öðrum tilfellum.
19. gr. veit’ir hermönnum Jeyfi til
að vera frá löndtitn sínum í þágu
ríkisins, og skal sá tími teljast
þeim til beitnilisfestti á landinii,
eins og þeir ltefðti ekki þaðatv far-
ið. Eins skal Ivermaðttr fá eignar-
bréf fyrir haimi'liisróbtarlandi sínu,
ef ltann liefir orðið fyrir meiðslum,
setn bantva Jtomttn að fullkomna
skyldur sínar á því.
21. gr. vertir landnemutn róbt til
að öðlast eiignarbréf, þó jverir búi
. saman í þorpum og geri umbætur
I á löndum sinum í sameiningú,
| samkvæmt lögutn þar að lútandi
I frá 1898 og 1901.
27. gr. er afarlöng og í mörgwm
liðtvm : Ilun tekur frum, að hver
sá, setn hefir fengi'Ö KeiimiJisráttar-
latvd og byr á því, en sem ekki íveif-
ir feivgið forkaups eða “prieemp-
a. totvdutn stnum, fyr en peir ha.a
ftngi.. .'ult eignarbréf (‘ patent ;
fyrit pui , eúa viourfcentv.ngu .rá
stjórninnd um, að þeir hafi óðlast
rvt't .il að fá eignarbréí. Verð.
sl'.. sala e-a sölusamningar sann-
aðir, as..iiiir ráðgjafinn sér rétt
tt'l russ, að svifta landnemann
landi itans.
(Jtimir .Kvæði þessara laga, að
þvi er sncrtir landnetna, eru svip-
ttð því, sem verið hefir að undan-
förnit. það sem mestn varðar er,
að menn eiga nú kost á, að ná
320 efcrum í stað 160 áður, og að
mienn þurfa ekki að búa á þessum
löndum, ef þeir hafa bústað hjá
ná-sky dmennutn s.itum innan 9
tn.Ina frá slíkum löndnm.
. á vætnari upplýsingar geía
land utnbo smenn Dom. stjórnar-
inr.'nr væiitan'kgiim landnemO'm og
öðr S't'tn lá'ta sig þetta tnál
ttokkr sk.fta.
v.ötækust, þannig, að sem allra
ilesbir íslendingar, ungir og gaml-
ir, tieggi evtthvað £.'f mörkum í
þenna sjóð, ásamt með öllum
peim vinum þeirra bérlendum, er
V'ildu hjálpa mátitiu áfram, og að
þe'tta sé gert í öllum íslenizkum
bygðarlögum. það er aðaiatriðið.
Hevmskrinigia vonar því og ósk-
ar, að ísfendingar hvervetna taki
mál þetta á dagskrá sína, og taki
11 i tafarlaust tiiil að safna fiénu.
Hieimskr.ngla er fús til þess að
ve'ita gjöfunum móttöku, og að
gera á sínum tvma grein fyrir
hverju centi, sem blaðvnu kann að
berast í þenna barklahælis-sjóð.
l'in það aettu lundar vorir að hafa
| liugfast, að samskotin séu sem
j allra myndiarlegust og Viestur-
íslendingum sem miest til sóma.
------*__L_
réttir og athuganir
(jrptíir til ix’i klaveikr
hælisi s
Sent af G. Gunnarssyivi, l'em-
bina, N. D., frá þessum mörwvum :
Jaccvb Eyfijord, G. Gilnnarsson, G.
G. Olson, Dárus Guðmundsson og
E. A. Einarsson, Jx.oo hver ; Sig-
urlaug Steyens, Erlendur Ólafs-
son, Svieinn Thorvaidson, Brandur
Jónsson, G. V. Leifur, J. H. Hann-
esson, 50C hvert ; Ingvekhir Nor-
head, Ingiibjörg E. Ólafsson, Geo.
Deterson, Guðjón Bjarnason, K.
Magnússon, 25C h'vert, og Guðjón
Bjarnason ioc. Samtals S9.35.
Sunt af John W. Johnson frá
þessum Beliingbam (Wash.) búum:
John W. Johnson o g B. G. Gisla-
son, $2.00 hvorHalldór B. East-
mann S4.00 ; Bjarni Sveinsson,
Sam Adoiph, Th. Johnson, Jó-
j hannes Goodnian, J. B. Johnson,
: I/. Grímsson, Ella G. Beterson,
1 Johtt Johnson, ómefnthir aðkotnu-
i tnaður, M. Goodman, S1,<x> hvert ;
| Búason, Johnson, Chas.C.Christie,
B. Johnson, Antii. Sveánsson, Da-
1 víð Sveinsson, B. Austman, John
Laixdial, Arthur Davis, Dan. Davis,
5oc hvert ; Pedrrve Diecahle, Ó-,
nefndur, S. HaJldórsson, 25C hver.
tion" lantl, sktifi bafa réitt til þcss,
að taka fjórðitng sectionar sem
"ppeemption” af stjórnarlan'di, ef
haim latwltvt tiia sknðalxvtur fyrir i satnhfiða hetmiilisréttar-
lantf það, sem i.f lionrnn er tekið í
Jvarfir ríktsitvs.
8. gr. tekur frain, að ráðg'jáfinn
ínegi setja til síðu utn oins árs
t im it J'4 seetióna fyrir 17 ára
gamlit pilta, seit) bt'ta hjá foreidr-
itm simttn eða vundamötmum trveð
því tnóti uð þeir þá taki ré-tt á
löiKhtiititn striux og þeir ertt 18
ára. Etv ra-kta vvrða þatt ung-
inenni 10 ekrttr á slíkum lömlum á
tinróibulinu frá því þatt eru seitt til
stðtt, þar til þati tuka forinlegan
rótt á þeiiu.
9. gr. 'tekur fratn, að' hver setn
setjist að á ótnældu landi og búi á
því þí'gar mælmg furi frain, skuli
baifa rótt- 'ti! að taka hoimrhsrótt
jtví ■Jatidi strax og það er mielt.
10. gr. vei'tir liindnema rétt til
þess, að fá Jeyfi ráðgjafans til
Jiess að láta amuttv taka I.cimilis-
rótt t símt mifni. En giitlar ástæð-
ur verða itð vera fyrir þeirri Ixtiðni
áður cn ráðgjaíimt veitir slíkt
leyfi.
11. gr. veftir ráðgjafantttn vald
til þess, uð k-ggjn fuilnaðar úr-
skurð á t öirum lnndtöku eða um-
Wvt-a ágrejningsinálum, milfi hinna
ýinsu ma-nna, san sadtja nm að fiá
tökuré'tt á satna latKli.
12. gr. veitir kvttdnetna 6 tnán-;
aða tima til að komast á land ;
si'tt. t'il aðsoturs eftir að I.antt hefir :
vervð skrifaður fyrir þvi, að öör- j
um kost i gettir landnemi t-apað:
iveirtiilisn-t ti simntt á jwí landi. J
Kn jtó get rtr ráðgjafinn látið
goytnn lamfvð í aðra 6 i.námtði, En nr
•mginti' Ivotmdlisréittur getur orðið
wrndaður Jetvgttr en 12 mántvði,
13. gr. skipar svo fyrír, -,tð laml-
tvemar verði að búu á lömitim sín-
ttm ekki trvtmta en 6 tttánttði á ári
fcverju um 3. ára tíyia, frá lattd-
-tökutfegi, að Jianit' liafi bygt bvggi-
legt íbúðarltns og ræktað svo íttik-
tð af Jtvi Iandi, sem ráðgjn'finu á-
Jitur íullitægjamli, áður en ltattn
vetbir eigtntrbréf (“pateivt").
sogir Jiatni tttatMt, sem
; laitd áðttr eu það vnr
'4- gr.
sest helir
heitntingu á eignar
landi bans, eða er aðskiiJið frá jtví
að eins tneð vegarstacði. Eágruir-
rét't gietur hann öðlast fyrrr slíku
111011; jtagar hann befiir A) unnið
jtær skyklur á b.’imilisréttarlandi
sími, setn úth'íimtast til Jtess, uð
Ivantv gieti' fciigið ■eigrtí.rbnéf íyrir
þvt. B) Ivefir búið á hs-iinil isré'btíir-
Jaiidiim t-ða “preemption” lamliiMt
að mvitsta kosti 6 mánuði úr 6 ár-
utn firá þerim tima, er Juetin' settist
að á eða tók réitit á iK-vm'ilisróttar-
lattdi síntt. Y) Jrefir riektað^auk
þess sem Iti.'tttt Jtefir gert á htimil-
isrétitstrJiiiwfi sítiu, 50 ekrur á öðru
Itvoru landinn ; og I)) borgað fyr-
ir “.pnoem'ption” landið ekk.i tnmna
etv fó.cxj tyrir hverja ekru, attk
,l j $10.00 iitriskrifitarg'jaJds. Verðið
! skal borgast eitvn Jtriöji Jiluti á
| fyrstu 3 árumtm,
j (2 þriðjtt) í jöfuum afbttrgunum a
itaestu 5 árutn, me>ð 5 prósetvt ár-
letgitm vö-xtuin. það er og tekiö
fram i þe.ssari grein, að Jjsiir setn
Jvafit (jt-gar fiengið eign'arbréf fiyrir
JvefmiJisréttarlöndum símtm í liér-
uðum, sctn svo cru þéttbygð, að
“ptwetnptioit” Jönd ■ertt ekki fiáan-
kg, geta fiengið “proMn'tion” Jönd,
Jrvar sem þtm eru fáanleg, sréu þau
iunan 9 mílna frá Jveim tJ.Lsróttar-
Jandútu ; nægir að bóndinn <búi á
landi shtu, en geri sanvt lögá-
kveðnar umbætur á ''proemption''
landintt. Jin sé "pbeemption” Jand-
tð í tm-tri fjarkugð, verður bótvdinn
að búa á Jtvi tní'ðan bann er að
gera skyldtirnar. Eins og gieíur að
skijju, þá giJdir Jk.ssí Jandtökurótt-
jaínt á Jæim s tjijrtvarlötvdum,
setn Jtitfia ójafna og hinum sem
baia jitftni töln. — Jtessi rýmkun á
lamJtökulögunum Jtefir að vísu
ekki rnikJu Jvýðingu 'fyrir íbúa Man
ftoba fylkis, eða þá hhrta nf V-est-
urfyJkjttnum, scm orðnir •eru Jjétt-
bygötr. lín fyrir öll þau héruð,
sent t-ntt uru Jítt bygð og þi.r siem
Jtin ýtnstt járnltrautii og Iundverzl-
un'urkHög Jtafu ckki ervtt náð of
fösttnn tökum á JamJinu, cru þau
Jandnemu'm stór bót frá því, senr
verið hefir á sí'ðari árum, nw-ð því
-að Jxm veit'ii þeitti frjálsan að-
Alls trá Bellingham
Alls frá Penvbitva ...
Áöur seiit ..*.....
AJIs_sent til Hkr.
$23-25
9-35
1.00
$33-#o
Olannieilin'dur samskotalisti sýnir,
a'ð samskot til stuðndnigs berkla-
hatlis byggdngarinnar á Islandi eru
þegar h'afitv í bygðtím tsJendinga
hér vestra. þetta er edns og það
á að vera. Heimskringla hefir sann
fiæriugu íyrir því, að hér sé að
ræða um tnaionúðarverk, sem allir
Ve-stur-: skniditt'gar ættu að taka
bróöurlegan þátt í. Jtví mega land
ar vorir ekki gJeyma, að tærinigar-
sýk'in er mijög að ú'tbTeiöast á ís-
landi', og er {íegar orðin svo mögn-
uð ag aJmenn þar lverma, að æ-tla
má, að fJestar íslenzkar fjölskyld-
ur Jvér eigi þar einhvcrn ættingja
•eða vin, siem nú Jvegar ann'aðl.vort
hefir tekið sýki Jxjssa eða er í
liæt'tu að taka hatta fyr en nokk-
urtv varir. Lækniastébtm og lands-
Jýðttr aJlur ltefir Jtegar viiðurkent
nauðsyttinia á, að koma upp hæfi-
legu Jvæli fiyrir Jvotba vanheila fólk,
ög þar setn æ'tla má, að nokkur
hutvdruð mantva og. kventva sén
og afigwtiginn jþegar tne.ð sjúkd-óminn, þá gefur
að skilja, að hyigging sú, sem þeg-
ar er fiyrirhugað að reása hivnda
því, hlýtur að verða Iraeði st'ór og
kostba-r, og Jtar sem á hinn bóg-
intv e-kki er sjáanJegt, að stjórnin
æ-tJi að lá'ta ’byggja ltana ag við-
halda á kostttað lattidsjóðs, — þá
verður það hvorttvieggja að gerast
af prívat samskotum. Til þessa
bafa og ttú Jvegar íélög verið mynd
uð í nátega öllum sveitum lands-
ias, og sýnir það bezit, Lve almeut
nauðsyn' slíks hælts er taJin að
vera. En þar sem árlegur starf?-
kostnaður hlýtur að verða afar-
mik'ill vdð þessa stofnun, eftir að
henni hefir verið komið upp, þá er
■_
giang, tyrir titln borgtiu, að tvö-
mselt, eig-a
brófi fyrir Jtví lattdi Jæ^tr hann [ fíllt lueifa landj ^ ]jeir ^ á,ðllr
fceftr cfvalið 3 -ar a þv. fra Jtetm kwt ,iV itð p , {t að
.fcg, er hautt fyrst sette? a Jand- teka tvS he-i,mKsróttariönd nema
tð, hatm að oðrtt leyt, Iveftr ,swn ,tónir vor„ að vimta
iKKgt laivdtoku skilyrðtmtttn. s-r r-u t<| eiíf0iirbrífcl fyrir fyf9ta
'5- gt. seígtr, uð ef nutður, settt , landi simt íyrir 2. júttí 1889.
lwfir fengitð JieitniJisróbt á Ji.mli j Engnm er Jeyft, að seljn eða
-nndir Jiessum lögum, cu býr á semjn um sölu á nokkrum hJuta
það í mc®ta má'ta nauðsynlegt og
t'iðeigiandi, að latvdar vortr It.'-r
vestra taki drengilegan þátt i
•þessu fiyrirt-æki trn-ð því að sendu
ríllegnt fjárupphæð heint til Islands
til styrktar þessu fyrirtæki. Ve.rt-
ur-Islenddngar verða að haJa það
htigfast, að [>eir búa liér t eins
góðu Jundi og til er í víðri veröld,
að lífsskilyrði -þnirra hér cru hin
beztu, að þair eru í efn-alegTi frarn-
för og hafa bjartar frivmitíðarvon-
ir. Jvitð er því sónta-skylda [x-irra,
að rét'ta nú Ivinutn hKiilsulausu
löndum smitm þá Jtjálp, sem jvcir
geta, og vér elumst ekki mn, að
þair geri það.
J>að er vkki svo tvuuðsynlogt, að
upphæðin frá hvierjum einstökitm
sé svo sérJega stór. JCn það er á-
ríðandi, að settt nllra flestir lmvd-
ar vorir tivki þábt i sf.mskotunum.
líkki h .-ldur er neitt ástæða ti;l að
hraða Ju-ssttm samskotum fyrir
skör fram, iteldtir er lti'tt inergur
má'lsitis, að samskotin séu sem
Hát'tvirti ritstjóri!
Mér cr farið að dauðJeiðast, hve
lítið systkyna bJöði’n Hcimskringlii
og Lögberg hafa um okkttr að
sagija og hina viðáttumiklu ný-
Jendu okkar. Hér er J>ó saman-
kotnið svo margt myndariegt f-ólk,
að það þt'ti að gefa bilefni til
fróbta, er hvoru blaðimt setn vaTi
ætti að vera samboöiið að flytja,
og ‘vonast ég því til hr. riitstj., i.ð
þú ljáir línum þeasum rúm í dálk-
ittn Heimskriniglu.
Heilsan er fiyrsta skilyröið fyrir
því, að v.ið getum orðið að tnönti-
um, og svo friimsókttarþrádn og
heiv t ttglc'i k ar nir til íramkvæmda.
Jjessi sbilyrði finst mér vera hér í
betra lagi. En áður en ég levtast
við að sanu'ii það, vil ég gaba þess
að þessi íslendingabygð er svo víð
ábtumikil, að enginu einn maður
cr svo vitur, að hann gebi skrifaö
frótitdr fyriir alla bygðina, svo i
nokkru Jagá sé. Bygöin cr sent ,sé
nær 70 mílitr á lengd austur og
vestur, og frá 12 bil 18 milur á
bneidd norðttr og suðttr. |>að er nú
geámnr. p)u svo finst mcr aö megi
skifta Jvenni niður í 3 póísthús-hér-
ttð, nteðatt ekki komsi fleiri póst-
htts, og er Jvá Kristnes P.O. elzt
og austast, Slei'pnir vestast, en
Laxdal P.O. i miðri bygðinnv, og
þekki ég þar be/.t til. Og verða
þvt fréttvrtvar aðallega þaðatv.
Hieélsuíar er hið beztn, regluleg
heiðinna tn-anna Jjeilsa, encla er
vsjt'naloft Jvér rnikið og jurtalíf
jnargbreiybiJegit, meðan jörðin er
ekki unnin meira.
Tiðarfar befir verið með stirð-
asta mó't i Itér í vetur, eftiir því er
gamlir tnnbúar seg'jiv. J>ó varð
snjó'fall okki meira en 14 þiunl., en
kuldarrvir vortt Jangvinnir, meiri
pat'binu af jatvúar og fabrúur, og
varð frost inest 42 stig fyrir ueð-
an zero. Jiu fvo er nú aftuf kotnin
Ivezta tið.
AJlir fc-ngit góða uppskeru lvír í
lraitst cr Jeið, J>ar sein amvars |h>1-
iitvkg skilyrði vortt fyrir hetwli; og
mun hvoiti hfcifa turið ivm og yfir
30 bttsh. af ekrutuvi, en bafrar um
60 bush. Flux er vkki gott að
segja uin, því þreskiug vurð slæm
á því, |>ó mun það Ivafa verið utn
15 bush. uf ekru. Bvgigi er enginn
sómi sýiidur hér. Jjetta, með
{K-irri reyuslu setn austurbygöin
hafði árið áður t akuryrkju (sem
var Sama útkoma og hjá okkur í
haust), finst mér sanna þuö fulf-
kotnJegiv, að Jvér megi riektu hveiti
fitllum fetum. Hafrar vaxa hér
betur eu í mörgum öðrntn bygð- j
ttm, flair |>rífst hér vcl og Ivygg að .
sjá lfsögðti. Eins garðtnatur, eink- ‘
utn kartöflur.
Samkvæmdslíf er hér uJl-fjörugt,
og hafa nokkrar samkomur verið
IvaJdniar !tér í vetur, svo sem jóla-
tréssamkoma traeð búslestri, si-m
var mjög tnyndarkg efitir ástæð-
ittii, — og söngsamkoina, sem var
ágiet skemtun. Svo hafa verið
dans samkomur og tólk skemt sér
Jtviefca vc-l. Allar Itafa þessar sam-
kotnur verið sóttar mjög vel.
KéJagsItf er bér t allm'ikltvm j
blómi., búið að tnynda kirkjulegan j
söfmv'ð og suunudiigaskólii í sam-;
ban-di. Líka «r tnyndað Ivér fjöl-
menit söngfc-lag ttveð góðum kenn-
ara, Mr. Snorra Kristjánssym; og
telja allir það víst, að konttrnar
nryndi féilag tneð sér með vorinu,
og tal tttaima farið að beygjivst í
þá 'átt, að mynda k'stráríélaig.
Flestutn mun þykja þaö nokkttð
uiKJarlegt, hve fólk er bér tn-arg-
Jvréytifegt i nafnaigjöfutn. T.d. h-ei-t-
ir pósthúsvð “Laxdal” í höfuðið á
Jvorsteini Liuxdul, því Latm gekst
fiyrir að fá þa-ð. En skólivhéraðið
heitir Gurdar, j liöfuöið á Gardi.r,
N.D., J>vi nvargt af fólki er hér úr
þefirri bygð. Svo Iteitir söfntvður
itvtt Sóllieima sölmiður, og dregur
nafn sitit mf þvi, afi lvér á 70 iníltva
svæfii l»c.-fir vcrið sólrtkant og
lx.itri 'tíð í vetur, cti nokkurstaðar
í nær'líggjatKli sveitttm. Og svo
•þwgia-r kvenfélagið keniur, tnyndast j
fjórða mvfni'ð, og fitu-tit tneð k-str-1
arfiéJagimt, rváttúrlega, — og svo .
kol! af kolli. Sky'ldi ekki félugs- '
nainaregistur Viestur tslendinga
hafa orðið nokkuð umstangsmikið
hefðu allar nýJendurnar farið
svona að ráfii sínu ?
þegar maður nú athugar allar
þessar andLegu framfarir og verk-
Jega starfsemi, svo sem húsabygg-
ingar, alt frá tvílyfitutn bjálkahús-
um ttpp í snotur timburhús, og
alla jarðyrkjuna, 75 ekrur L-rotnar
edns og sumir nú hafa, og óta-l-
margt fJeira gert, og alt Jxebta á
liðugum 2 árum, — þá segiir það
sig sjálft, að framfarirnar eru stór
ar og framsóknin tnikiil. Og eru nú
öll skilyrði fengin fyrir því, að
Jxessi bygð þarf ekki að standa á
baki bey.tu systra sittna, hvort
hcldur í Canada eða Bandaríkjun-
utn. Auðvitað er kornmarkaður
sJæmur h-úr, niema fiyrir lvafra, en
svo J>ætir C.P.R. úr J>ví, þegar
það Jeggur 1-edfi sína í gegnuin endi
langa bygðina sunnarlega, kanske
strax á næsta sumrd.
Víst má 'telja það með fremstu
framJara skiiyrðum hér, hve menn
eru frjálslyndir og friösamir í trú-
arbrögöu'm, eiiis og sjá má á söfn-
uðinum. Jxar e.rit menn með mis-
munanidi trúarskoðánir, alt frá ein
gyðismönntrm niður að þ'renning-
artrúannönnum, og fer mjög vel á
mcð þei'in.
annanJivicrn,
bygöarinnar, og er ég nú glaður í
hijarta mínu yfir, að bafa ekki tek-
ist á liendttr að mynda óháðan
söfnuö, oins og mér datt í hug
j fiyrst, Jxogar l.mr á Jxessari safna'ð-
1 arhreyfingn, og sknl ég óhikaö við-
urkienna og glaöur undirgangast,
afi 'Jxaö er mestmégnis séra Fr. J.
Bergman a'ð þakkii. Hann er okk-
ar tniesti framLaraniaður í trúar-
brögðum nú á tívnum. Nú samun-
safnar L'aun, cn stindurdreifir ekki
fctigur, og er Breiða'blik ljós vofct-
ur þess, og inargt fleira eftir
hann. Já, hann er vísindafcgur
S'iúUingur,' lvi.mi smá kippiir dul-
| iinni frá augutn kirkjulýðsins, er
h a I oam LaKe
A ý.oodu
það var í febrúarmánnði 1907.
Snjórinn var mikiil og þakti uliar
sléit't'ur Canada, allar borgir og öll
lnis. Kuldinn var uie'.ri, hann
þrcngdi sér inn tiln hveria smugu
og myndaðd gJi'trandi húð imtan
veggja á húsum hinnu fátæku, því
kol voru litil og liit'inn minni.
Borgin Winni'peg á vesturslétt-
ntn CaUijda var full, fiull af vörum,
íull af snjó og kttlda og full af
Íó'lki. þorrab'Jót var í nánd.
Fyrir- u-tan skrifstofudyr Heims-
kr-inglu site-ndur ritstjóri Jiess bdaðs
— bann er í þungum þönkum, því
li-ann «r rét-t uð koma f-rá þinghús-
iii'ii og þar hafiði hann staðið í
stælum við Wínkler, Mickle og
Chevrier um teJefón mál og önn-ur
má-1, setn e-kki kotna þessu ináli
við. Hann h-eyrir m-urra 1 snjónum
á g-utigtröðiuni og lítur uipp. Sér
haiui Jtá mann álengdar er fœrist
tvær. Sá er i gráum loðskinns-feldi,
ranðskeggijaöur og st-ígur st-órutn,
sban-sar þó vi-ð og við og lit-u-r inn
í bú&irgluggana, tvístígur og taut
ar v-ið sjá-lfan sig. “He-ila-gi Móses”
Jtugsar rit'Stjórinn, “hér er sannar-
þei-r ha-fa húslestra | i&ga utn Isletiding að ræöa”. Hamn
simnudag í skólaljúsi hraSar sér í áttin-a t-il manus-ins
og drépur tvo titlinga á leiðinnii.
“Kondn sæll, maðnr minn, hv-aðan.
ber þig að?” *‘Á, er það svona,
balarðn ísle-nzku? I-Condu sæJl”.
“J-á, ég tala íslenzku og lieiti Bald-
viu. Hvað liieitir þú?” '1 Eg kem
Irá Foain Lake, cg hciti Gestur”.
“Svo |>ú kemur fxá Foa-m Lake.
I>að er á.gætt-, þú getur þá sagt
nviér firé'ttir þa'ðan, því þaðan Jveíi
ég ekkert frébt í meira en -ár. Viitu
ekki konva inn á skri.stofiuna ?;”
“Öjú, þafi ska-1 ég þiggja, ég er
orð'intv daii'ðþreyt-ttlr á þesstt stj-ái
tt-m ■: göt-itrnár, og cr þó ekki alt
fntdð -enn-.”
„ . . t Nú lei'ddi ritstjórinn h-inn ný-
■ vicnur þívit svo heppikga v-ið birt-: fttmlmt vin sittn á skrifstofiuna, ög
ttna. því hanti skilttr f-ullvel, nð | gnl honum saeti á hezt-a kjaf'ta-
væri blæjunni ælt í einu kipt frá j mn, som ]>nr var, l.an-ð homivn
auganu, setvv svo lengi hefir starað
út t svar-ta tnyrkrið, J)á tnyndi
mörg af Jxú-m stórsk-etnmast, og
sum a-lveg ta-pa sjón, er fyrstu só-l
; argaislarii-ir blossuðu á sjáaldri
! þeirra. Já,
| ekki reyndi
| þegar ég a-tliiiga stefitu séra Fr. J.
Bergmimus og kennii-máta bc-tri
vindil og ba-ð hanti r.ð seg-ja sér tíð
indin 'Og draga ekki áfi. “J>ví”,
sagði hann, “vvr Foam I/ake ný-
lendu h-efi-r ekkert verið .pxienba5, í
blaði inínu ’ ineira en ár, svo þvi
cr glaður, afi cg j.Mýtur að getu s-agt frá mörgvt.
ið sundurdreifa hér, j Hvað Jvcíir Jielzt gcrst tiðin.lu?”
"Og J>aö cr mi mavgt og jnieira
i-n ég niuti svotta ‘snög’t’, þvi títn-
itm befir liðifi alveg ‘vilt’, níifntTegA'
ltjii okkttr, síin erttm svo ákaflegar
‘bissi’. E11 fyrir J>in orfi skal ég
skýra frá bimt helz'ta”.
“J>afi Jvykir mér væn-t tttn, því
ég sé, iið 'þ'ú 'crt skýr tnaður, og
cr það ætíð ánægjulegt fyrir okk-
ur blaðant'enn, afi hlttsía á sv
fciðis mierm”. Og svo tók r-itstjór-
itm -blýant og blað og gerði sig lik-
leigan ti-l -a'ö skrifa túður þafi et*
ll'iutl scgði.
Gestur tók ]>á svo til orða : —-
“Nvi jæja, Jxifi «r þá fiyrst og
frenvst og í einn orði sagt, að
fólki í nýlctidunni yfir liötuð að
tala hefir aldrei Jiðifi betitr en síS-
ketvniitnáta ,
ungtt pr-estauna okkar, — Jágar - ■
þetr kicutva ungdóminum, aö oröifi
“belvíti” i í •frummiáli sín-u þýði
reýndiir ekki nttnað en lau-t eða
Jægð, þar scm ölltt rttsli og sorpi
bæjarin-s -cða borgarinuur er safin-
að. saim-a-it'. Og æt-ti þá hvcrt barn
að ski-lja, efitir afi vit-a Jvobba, að
m-yrkur niikið var í Jvcini'inum,
}>egar k-irkjan tók t il þieirra ör-
Jvnifisráð-a, aö tcveykja bál i sorp-
haug þessutn og seitja -þar yfir
voldu-g-im h-erra tne(S ótal -þinur-
ttm -til afi viðhaldii J)ví. En k-irkj-
an Laíði ærifi að starf-a í þá daga,
og þitrfibi á ÖUum frainkvætndar-
færuin afi Inrldu. Ett uú er or'ðið
bjart í hciiinin'Utn, og framkvæmd- ,
ar skilyröitt breytt, euda er nú ár, níl. 1906. T'ðin var hijt a~
kirkjan að slökkva bál þotta, og k.ÍósanJ«ga.sta alt áriö út að heita
er þá sta'rsta vegniitn kollvítrpað, j lnn’ «»kanfcga og sérílagi fiyrir
sem s'taðið J.efir milli lúterana og | a*tMI °K '< lfcyfc'ng,lr var ir.ug-
frjáilshitgsattgi manna. Og trsysii
eg séra Fr. J. IkTginann ibil að
Jcifiu kirkjulýðinn yfir hina smærri
vníggitta, og það nlveg óhaitan og
ómeiddan ttveð öllu. Og væri J>ú
]>arfit verk tumið, því trú-arbrögð
ba&v valdið mestri úlfiúð og sund
ur og iiýtiug týrirtak. Spru-tt-u akr
ar óhemjulcga, svo stöngin varð
viða 6 -fieita há, — etv J>á vill J>að
leggjast niður, edns og þú skiilur.
Samit gekk alt vvl ; nkrar voru
sJcgnir í góðan tima-, og þnesking
bvrjaði mefi fyrra mó'ti, og fengu
ttrlvndi meðal Vcsti 1 r-fsk-n-d-ing: 1. ) hM?nin 'K'úta ira >5 tiJ 45 bushiel í.í
P'óiitíkin í Winmpax -kki e:mi I«v«itt trf <*runni og 50 75 af'
1 W'tnmpeg ckki e:nti 1
sinm kotniist i hálfkvisti við þa-u. ' hofroni.' Mýgip og «ax t* ég ekki
Af því ég hrid því fratn, að f'-iu,u‘. *>llð Vllr svo ,lt’'0 sað ^ svo'
lagstnál Jii.fi bér góðar horfur, þá
vil ég óska, að þegar k v.nnfclagið
bfcypur af stokkunutn, -taki það
ttokkuö afira stcfnu, t-n kvcnnfélög
li-afia yfirleit-t hafit, nfl. afi eyS»
mcs'tu s'tarfsmagni síttu í sa'fji-að-
ar og kirkjttþarftr. þær mt'.ga sctn
Safnaðar m-eðlimir gefa pr,.-sti og
kirkjtt, og setn kri-st-inn ttveðbróðir
ge-ta þa r hjálpað látækum. En
þcgar þa;r standa í kvcnnfc-lagi, þá
ciga þær að vinna að símim eigin
máJu-tn, sérmá'lum kv-cntia. þetta
virðf-st JwT ekki vdlja sfcilja. Eu
Og vil n-ú rá'öleggja J>uint, cf þpjjn
þykir riokkuð værvt mn kirkjufé-
lagið, afi breyta í nokkru cftir
Jtví : satiæina öll kvennféliig í cina
liedld, lialdu svo tneð rór sjrþing
árlcga, þar sc"1 hver deild æt-ti
scr lagfcgan' Bpran og launhygg-
in crindsreka, nticið þá instu bjart-
irn.s löngtin, að vitirta félaginu sem
itw-st gaigtv. JlefGu þær iiú byrjað
á Jxissti fvrir 15 ármn síðan, þá
ga-tu þa*r vktíG komnar >eins langt
á veg tneð eitthvert stórfyrirtækið
kvet»nJ>jofiit»iM- t il gagtts og sótn-a,
citts og kirkju-félagið er nveð skóla-
hngmyndifta. J>á æ ttit þa-r Hka afi
sjiaifsögðu titu'arit eða kanskic* viku
blað, setn va-ri regliilegttr JK-hna-
kwennaskóli. A slílcum 'tfmum
mttn-di Freyjii ekki þykja itógu
stór.
l.iixidí.J P.O., 14. 'tiiiir/. ’<>/.
lohn S. Lancda'l.
lttiðis, s-ani-t á-.ngtt Jx-ir, er sáðu,
góða tvppskeru af hvorutvcggju.
Og jjarfiávexitir s-ptfcttu í góðtt
mieðf.Uagi. Nú, nú, verð á afurð-
utn b.rnda var viðunan'di. Gripir
stsMíist mmð s'ínu gautla viujavierði,
c-n svíu og sauSir Iteldur hærra.
Hveitiverð bcfir verið frá 50 tál 58,
hafrar firá 22 til 25, smjör írá 15
tiT 20 cc-U'ts. Svo Jxtfi ht-fir ekki
veri'ft að ‘k-jkka’ á mark-iifintmi,
netní' hvafi okkur ba-ttdtitn þykir
hatm eiH'Jaigtfi alt of Jágur, i santan-
btirði við aðra vöru, sctn tikkur
þykír aJl of dýr, t. d. í.sfcn/kii
blöðitv, sfciin ekki crtt hállv'tr'öi Jjyss,
sctn vtð vcrönin aö ltOrg t rir
}>itu", — Nú þ.tgtnt'öi Gesi'tr, rt-rt
bakíölltfm og giuit hornauga ti!
rit.S'tjóraiis.
“llum”, siLgfii ritstjórinn og
d-eplaði í.ugtimtat t ákula, “hutn.
Ilv-afi segirðtt mér tmt framíarir
þar í bygð, léJagsJcgar fr.unfiarir,,
meitt a ég".
“Já, það er n-ú tn-bfci vattd-i fyrir
mig að skýrn frá þvi, cti þig að
h-lusta á- lín ef ég á afi sagja
nokktið J>ar tuit, þá verð ég að
Jjyrja á uppbafimt, setn vr n-ú komt-
ið rtokkttð a6tur i tiina-ivft, því tim-
iittt Hður uTvcg ‘V'ilt’ t-ttts og hann
oigi Hfi sitt afi leysii', að kotna
mivtM»i inn í eiTiiðina setn fyrst. —
Nu, n.ú, þufi er þá fy-rst “Hoiina-
um'bóta fiélagið (“I/ocal Improve-
111*1111”). þafi er í fjórtmt doildutn.
og ertt kostiir menn til stjórnar *