Heimskringla - 13.06.1907, Blaðsíða 2

I IWinnipeg, L júní 1907,
HEIMSKRINGLT
HEIMSKRINGLA
Published every Thursday by
The Heimskringla NewsiPnblisbing Co.
Verö blaðsius 1 Canada og Bandar
$2.00 um ériö (fyrir fram borgao),
Sent til Islands $2.C0 (fyrir fram
borgaOaf kaupendum blaOsius hér)$1.50.
B. L. BALDWINSON,
Editor A Maoager
Ofl3ce:
729 Sherbrooke Street, Winnipeg
P.OBOXllð. ’Phone 351 2,
Til kaupenda
Hei mskring/u
^Dececeoeœceceæceæceœœceceœceæalli
tjtgiefendur 'blaSsins biSja kaup-
endur vlSlviröingar á því, aö út
koma blaÖsins varö degi síÖar i
J>essar bækur haía Heimskringlu
verið aendar til lesturs :
i) "Dagrún”, ýms kvaeöi eftir
Benedikt Gröndal, gefin út af Ar-
imbirni Svednbjarnarsyni; Reykja-
vík 1906. — Bæklingur þessi er um
60 bls. aÖ stærð, írágamgur allur
góður, pappir ágætur og heftur í
sterka kápu. Nokkuð af kvæðun-
um í bækilingi þessum hafa áður
verið premtuð. Sum í “Gefn” og
öunur í “Norðanfara”, en sum eru
nýlega ort og bafa ekki áður verið
preratuð. þess getur höf. í formála
við kvæðin, að tvö þeirra, “Hug-
fró” og “Brísingamenn”, muni
bráðlega verða gefin út á þýzku.
Um fyrra kvæðið segir hann, að
ekkert slíkt kvæði hafi áður verið
ort á ísfenzku, og erada ekki á
nokkru Norðurlanda rnáli. Telur
hann þar vera margt, sem gott sé
að vita, og skemtifegt þeim, sem
íienna að lesa.
síðustu viku, en vamt er að vera.
íþað var tilgamgur útgeiendanna,
iað hafa blað það 16 síður, eða
jeans stórt og hver 4 varaaleg viku-
blöð, en vegraa þess, að auglýsing-
ar frá kauptnönnirm á Gimli og i
Selkirk bárust blaðinu svo seint,
að ekki var mögulegt, að koma
‘þedm 4 síðum, sem þær áttu að
vera á, út með hinum 12 síðunum,
nema með því, að halda blaðinu
öllu-til baka í beila viku, og með
því, að litgeíendurnir vissu, að
kaupebdur mrandu verða óánægðir
með það fyrirkomulag, þá var það
ákveðið, að senda út 12 síðurnar
strax og þær voru ferðafærar, en
að láta hinar 4 bíða þessa blaðs,
þótt þær á þann hátt kæmu út til
kaupendanna einni viku síðar.
þessar 4 síður, prentaðar á gljá-
pappír og dagsettar 6. júraí eins óg
Sramarmálablaðið, eru því nu
sendar út með þessu blaði.
það er einlæg ósk og beiðni út-
gefendanna til kaupenda Heims-
iringlu : —
3. Að þeir geri svo vel að lesa
allar auglýsingarnar í þessum
4 síðum af þriðja hluta sti»n-
armálablaðsins eins rækibga
og þeir befðra gert það, heíðu
þær borist þeim samtímis hin-
um 12 síðunum.
2. Að þeir festi þessar 4 síður v'ð
hinar 12 síður Sumarinála-
blaðsins, og skoði þær se:n
hluta af því blaði, sem þaunig
verður 16 síður alls.
3. Að állir velunnendur Heims-
kringlu sýni þeim mönnum < >11-
trm, sem araglýst hafa í þessu
Sumarmálablaði — 16 síðun-
um — að þeir ásamt útgefend-
um blaðsins meti þanra stuðn-
ing, sem þeir með þessu hafa
sýrat blaðinu, og láti þá, sem
araglýsa í þessum þriðja parti
Sumarmálablaðsins í engu
gjalda þess, að hann kemur út
viku síðar en æskilegt l.efði
verið.
þetta vonum vér að allir taki
HI gneina.
það kostar meiri peninga og
viranu, en almenraingi er Ijóst, að
giafa út annað eins blað eins og
þfrtta Sumarmálablað Heimskr.
«r, og þess vegna er raauðsynlegt,
að afla auglýsinga til þess að bera
hluta af kostnaðinum. það er því
rétt og sanngjarnt og fyllilega
verðskuldað af auglýseradum, að
alm'enraingur sýni þeim með aukn-
ram viðskiftum við þá, að það sé
j*eirra hagur jafrat og blaðsins, að
þeir hafi araglýst í því.
Heimskringla kann þeim og öll-
um öðrum, sem stutt hafa að þvi,
-að gera þessa sumarmála útgálu i
jnögulega, — beztu þakkir.
Útgáfunefndin.
Ný Söngbók — útgefandi
Jðnas Pálsson. Allir sem hljóð.
færi eiga ættu að eiga þesssa bðk.
Hún er til sðlu hjá H. S. Bárdal.
bóksala, og Jónasi Pálssyni, 729
Sherbrooke St. — Kostar f bandi
SI.00.
2) “Rímtir af Búa Andríðssyni
og Fríðti Dofradóttur”, eftir Grím
Thomsen. þessar rímur, sem eru í
8 köflum, taka yfir nær 60 bls.
Y tri- frágaragur állur góður og efn-
ið skemtilegt. Bókin er hin eigu-
legasta, og má ætla, að hún seljist
vel hér vestra.
3) “Alfred Dreyfus”, 2. partur,
eða framhald þess, sem gefið var
út í fyrra og með líku innihaldi, —
engu betra. Bók þessi, sem er um
260 bls. að stærð, hefir ekbert hrós
íengið í íslenzkum blöðum, og á
það heklur ekki skilið. Jón Ólafs-
son, í blaði sínu, Reydjavík, lætur
þess getið, að lítið sé af henni að
græða, eins og satt er,, þykir efnið
vera lélegt og alt annað en göfg-
andi og siðbeitrandi. Sagan, báðir
þættir benraar, er skáldskapur aí
lélegri' tegund, og á lítið eða ekk-
ert skylt við hið sanna Dreyfus-
mál, þó hún sé látin bera það nafn
í þeim 'tilgangi auðsjáanlega, ao
ginraa afþýðu til að kaupa hana.
Hið eina í bókinni, sem telja má
áraiðanlegt, eru myradir þær af
þeim Dreyfus og Esterhazy, sem
hún flytur, og sem höfundurinn
ekki gat falsað, þó hann hefði vilj-
að það. En “spennandi” er frá-
sögnin eigi að síður, og ekki ólík-
legt, að h'ún seljist meðal þeirra,
sem láta sér annara um hrikalega
og óeðlilega viðburði, en um bók-
mentalegt gdldi.
4) “Halla”, skáldsaga, 220 bls.
að stærð, í 8-blaða broti, eftir Jón
Trausta. Preratuð með skýru letri
á sæmilaga góðan pappir og í
kápra. — Saga þessi er prýðisvel
rituð eins og annaö eftir þann höf-
und, sem er einn af uppvaxandi
beztu skáldsagna höfundum ís-
lands. Aðalpersónrarnar eru ungur
kvongaður prestur og Halla vinnu-
kona á priestssetrinu, þar sem að
I.ann byrjaði embættdstíð sína ; og
sagan er um það, hvernig sú sam-
búö endaði raunalega, eins og off
vill verða ívrir pr.estum og vinnra-
konum. þetta rae.fnir höf. sögu-
þátt úr svieitalifinu íslenzka, og
við þaran þátt lofar hann að bæta
siðar, ef “Halla” seljist v.el. það
er svo að sjá, sem bókinni hafi
verið vel tekið, eins og hún líka
verðskuldar, því nú þegar er i ís
fenzku b'löðunum auglýst önnur
skáldsaga, nýprentuð, eftir saitvi
höfurad, og sögð aö vera tvöfalt
lengri en “Halla”, og er þeirri
sögra hælt mjög þar heima. Að
þessi höfuradur sé eins mikill af
kastamaður eins og hann er huv-
myndaríkur og pennafær, sést á
því, aö hann skuli nú þegar hafa
lokið svo stórri sögu innan árs
frá þvi sú fyrri kom út. íslending-
ar vestanhafs ættu aö sýna þess-
um höfundi viðurkemrairagu með því
að kaupa bók hans eða bækur.
5) Nokkrar smásögur, lauslega
þýddar af Beraedikt Gröndal. Út-
gáia þessa bæklings er óaðfinnan-
feg, að öðru en því, aö efni sag-
anna er harla lítils vdrði, helzt
ekki þess virði, aö gefa þær út á
prerat. Bókmentafegt g.ildi þeirra
er alls ekkert. það eru nokkurs-
konar riddarasögur, ekki ólikar
sitmurn sögunum í “þúsund og ein
nó'tt”. það er ekkert nytsamt af
þoim að læra, en festur þeirra
tímaeysla ein fyrir þroskaða les-
endur.
6) Ljóðmæli eftir Grim Thom-
sen, 130 bls. í 8-bl. broti. Tala
kvæðanna er 120 alls. Grímur
er svo alþekt skáld, aÖ ekki virð-
ist ástæða til að athraga kvæðin
hér, að öðru en því, að segja þau
þess verð, að bókamenn allir
kaupi þau og lesi. Flest eru kvæð-
in frumkveðin, en sum þó þýdd,
þau er hann hefir bezt frandið eftir
útlenda höfunda.
■“ Sjóíerð ”, eftir Otto Lind-
blad, er án efa eitt hið indælasta
iag sem til er við íslenzkan texta.
J’etta lag er í nýju söngbókinni.
7) “Hafblik”, Kvæði og Sötigv-
ar, eftir Einar Beraediktsson. þ;>'si
höfundur raefir þegar getið sér
I írægðar í fyrstu röð ísleti/.kra
I skálda. Andans flug hans og kr.dt-
f
| ur málsins befir heiflað flesta þá,
| er lesið hafa kvæði hans og nokk-
urt skyn bera á ljóðagerð. Kvæð-
um þessum er skift niður í 4 ka'fe.
í bók, sem er fullar 200 bls. að
stærð, — hinn eigulegasti gripur,
og ætitd að vera í sem flestra hús-
um.
8) “Beraedikt Gröndal áttræður”
. — þetta minningarrit um ævistarf
skáldsiras ex gefið út á kostnað
Sigurðar bóksala Kristjánssonar 1
Reykjavík, og byrjar með kvæði
eítir haun sjálían. þeir, sem í
minraingarrit þetta hafa ritað, eru
— Helgi Jónsson, um raáttúru-
fræði og starf skáldsins í satn-
bandi við haraa ; Guðm. Finraboga-
son ritar um skáldskap Gröndals,
Jón Jónsson sagnfræðingur ritar
ivm 80 ára æviskeið hans <jg þor-
steiinn Erlíngsson ritar grein utn
skáldið, nokkurs konar yrlit yfir
útlit hans, eðlisfar, smekk og hug-
sjónir og starf í vísiradram og list-
um. Bók þessi er 130 bls. að
st-ærð og vönduð jafrat að innra og
ytra frágangi.
9) “Gullöld ísfendinga”, eftir
Jón Jónsson sagnfræðirag. — þetta
er vaíaiarast gagn-fróðlegasta bók-
in, sem nokkurn tíma hefir verið
gefiii út ram lyndisednkenni, lífs-
háttra og starfsemi forn Islendiraga
Bókin er stór, 458 bls. og efraisrík.
Hún er í 5 þáttum, og er hvierjum
þaetti skift raiður í sérstök atriði
þannig :
1. þiáttrar: Landstjórn, héraðs
og sveitastjórn, löggjöf.
2. þá'ttur : Hriðni, hof og blót,
kristni, kirkjan á elztra tið, skáld-
skapar og sagnalist, hjátrú, seið-
ur og galdrar.
3. þáttur : A tviniiugreinar, verzl
un og sigiingar.
4. þáttur: Húsakynrai, klæða og
vopraa'burður, árstíðaskiftd og árs-
tíðastörf, eyktamörk, daglegt viö
iirværi, boð og veizlur, leikir og
skemtanir.
5. þáttur: Heimilislíf, uppeldd og
æskulíf, fullorðilis ár, festar og
bnillarap, hjúskaparlíf, foreldrar o</
börn, húsbændrar og hjra, þræla-
Lald og þrælakjör, ævilok.
Bókin byrjar svona: “Fyrir þús-
undram aida, löngra áður en manii-
kyraið kemur til sögranraar, lá breið
ur laradbálkur yfir þvert Atlants-
haf, frá Skotlandi til Grænlands
og Ameriku. þá var allstaðar í
heiinskarata'löndunum hiti marg-
falt nieiri en nú. Fagrir og stór-
vaxnir skógiar bredddu laufskrúð
sitt um hliðar og d-aii. Furuteg-
rand'ÍT margar, elri og álmur, hnot
tré og tuliparatré, hlynur og björk,
raixu þar jöfnum höndum, og vira-
vdðurirati vafði sig upp að stofnun-
ram. Hrikavdfttin grenitré gnæfðra
hér og hvar upp úr myrkviönum,
einíj og, risar á verði inraan um alla
þessa fjölbreyttu skógardýrð. Eu
náttúran er ekki ætíð auðskilin.
Hún elur stöðugt raýtt lil og eyðir
'því svo jafnharðan. Hún er ölduni
saman að skapa og skreyta mieð
aödáanfegri list og prýði, og svo
tortímir hún öllu saman í augraa-
bldks duitlumgum. Eldurinn vakti í
tindirdjúpuraum. Yið og við komu
stórkostfeg gos og breiddu ógn og
dauða út frá sér á alla vegu. Eim-
yrjunrai rigndi yfir skógana, svo
alt stóð í björtu báii, og hraun-
feðjan og vikurbreiðurraar þöktu
stór svæði, ei; hafið rótaðist um
við streradurnar. yið allar þessar
stórkosttegu bvltingar, við áhrif
elds og lofts og lagar klofnuðu
stóreflis landspildur frá og sigu í
sjó, Qg fóru svo ledkar á endannm,
að ísland stóð eftir eitt sér úti 1
reginhafi”.
“Island er þá le’ifiar af fornu meg
inlandi, sem nú er löngu sokkið 1
sjó”.
Siðar í innganginum aö bókinni
segir höf.:
“Niðurstaðan verður þá sú, að
það er nokkuð Mkt á komið með
Islandi og með íslendintmm. þjóð-
in er einnig leifar frá horfinrai tið”.
Erara síðar segir höí.:
'“Með stofnun alþingis ,930 er ís-
land orðið að sjálfstæöu, sérstöku
ríki, og rennur þá upp sú öld í lífi
þjóðarinraar, sem vér höfnm leyft
oss að raefraa gullöld ísfendinga’’.
Viðldka hugsanarík og skemtileg
er bók þessi öll frá byrjun til enda
og kunnum vér höf. beztu þökk
fyrir hana, og að vorum dómd á
bók þessi skiliö, að vera í edgu
hvers Ísfenddngs, sem er læs, aust-
an hafs og vestan.
---------I---—<
Framþróuá.
Hver svo penna l.ráa hrærðd
hugar graut ?
það er sá, er lipurt lærði,
að ledka naut.
Hálfdrættingur heimskunnar var
hedma í skut.
Td'l Airaeríku fór, og fékk þar
fullan hlut.
I orskDbítur.
Nokkur orð
um sálarfrœði
Eftir
S. J. BJðKNSSON.
Herra ritstjórilj
1 tilefni af hinni miklu andatrú-
ar 1) hreyfingu, er komin er á dag-
skrá rraeðal Istendiraga, álít ég
skyldu mína aö siegja fáein orð, í
þeirri von, aö ég megii verða svo
heppinn, að leiða athygli þeirra,
sem leita sannleikans í einlægiiii og
umburðarlynd'i, að nokkrum at-
riðum, 9em almenningi eru að
mestu ókunn áhrærandi SÁLAR-
FREÐI.
það, að ég skoða þefcta málefni
snerfca mig sem skylduverk, er í
fáutn orðu'tn af þessum ástæðum :
Árið 1901 sendi ég bréf til Torfa
Bjarn'asoraar í Ölafsdal, Dalasýslu,
dagsett 8. des. 1901, undirskriíað
af Iradriða Gíslasyni (Gísla Kon-
ráössoraar). Bréf þetta var ritað
af an'dfegum áhrifum .öðrum en
mínum ei'gdn. það et mín sannfær-
ing af mörgtim gefniun ástæðum,
sem hér er ekki rúm raá tími tiil að
greina frá. þegar menn skrifa
þanndg ósjálfrátt, kalla enskumæl-
andi vísinda'niieiin það “Automatic
Writdng” (ég leyfi mér að nefna
það “véritun” og dreg ég það af
orðinu vófréfct, aiþekt í fornöld
bæði hjá Grikkjum og Norðmönn-
um, sein ég vil útskýra betrar sið-
ar).
Ari'ð 1902 kom í Vestra '(blaði,
sem gefið er út á ísaf.) ómierkifeg-
ur útdráttur úr ofaiiiiiefiidii bréfi,
fcekið upp eftir tminiimælum ann-
ars manns, sem fesið hafði bréfið
frá Indriða, hvar ritstj. Vestra
gaf því nafnið “Hitnnabréfið” og
varaði þjóðina mjög inraifega við
því, að taka hdö minsta
mark á þessti, en kvartaði sáran
um það, £-ö inargir vdrtust t'rúa
því, að bréfið væri ekki tómiir
trúargryllu fyrirsláttur, sem rit-
stjórinn vildi fá menn til aö skilja
að væri.
En nú er svo komið, þrátt fyrir
þaö, að nú hafa færustu menn ís-
feradinga tekið málið tdl greiraa, og
eftdr því sem E.H. skýrir frá, er
Konráð Gíslason (bróðir Indriða)
einmd'fct sá, sem stýrir íuradum
þeirra fyr;r hönd hinna framliðnu
(hinna aiidiegu manna) og annar
helzti “Völiindur” (“mdöill” —
“Medium”) 2), setn fundarmeran
höfðu (máske hala enn?) var Ind-
riði sonarsonur Indriöa Gíslasonar
þetta með öðru ftedra er mér
sfcerk sönnun, að bréfið hafi yerið
rifcað til T.B. af Indriða Gislasynd,
eins virkilega o.g hann heifði gert
það holdtega. — þó ég verði að
játa, aö mér þótti furðu gegna, ef
þetta sannaðist rétt að vera þeg-
ar ég sendi' bréfið til T. B. Ég
vissi vel, á hverju ég áfcti von frá
anraari hliðinni, háð og hnútur
('eðlitega), en frá hinrai vænti ég
tveggja úrslita, nefnifega: anraað-
Iivort félii þetta sem óm'erkur fyr-
irburður, ef ósatt væri, eöa ég
fangd að sjá sterkari sannanir með
t'ím'anum. Og sannarfega hefi ég
f'engið þær sannanir, sem ég átti
von á, þó að sumu leyfci betri en
ég gat biidst við.
Ég þykist vita, að siimum muni
forvitrai að sjá þatta “Himraabréf”
svo ég læt fylgja afskrift af því.
Svo gattir hver dæmt ram ottir vel-
þóknun :
BRÉFID TIL T. B.
(Eftirrit).
“Staddur í Vernon, B. C., 8.
desember 1901.
Elsku vdmtr T. Bjarnason!
það er ekki raeitt undarfegt, þó
ég komi nú til þín bréflega, svona
úbbúinn með penna og pappír, því
ég er nú kominn til ráös eftir
harða liitivist.
þú vieist, að ég lnefi oft komið
t’il iþín í draumi, en það er ekki
hægt aö gera mig skiljantegan við
þig á 'þann háfct, svo ég komst á
snoðir um batri veg til þess, að
láta þig skilja mig. N
það ier nú þanraig, aö vinur
miinn, þessi sem ritar meö sinni
hendi, er stjórraað af mér (er —
sem þeir kalla á 'ensku “Meddufn”)
1) Orðdn “aradatrú”, “andatrúar-
maöur”, sem leru látdn merkja
saffla og “Spirit’iialism” og “Spir-
itualist”, eru að mér finst óná-
kvæm og þuraglamaleg, og ég leyfi
mér að brúka í staö þairra “and-
verska”, “andverji”, o. s. frv. —
Sumir máske áldtd “andistd” og
“andism” færi beitur. þeir skera
þar úr, sem betur vita.
2) “Vöhind” kalla ég “Medium”
en “Völvu” þegar um konu «r aö
ræða. Bæði orðin eru ktinn af sög-
nnni, serai og orðiö “véfrétt”. Orð-
ið völundur misti stnáin saman
síraa frumfegu þýðingra, og tók
mierkingu sem hugvdtsmaðtir,
meisfcari i verkum, samsvarandi
orðimi “Inventor” á ensku.
Hann er nú orðiran svo sameig-
inlegnr okkar andlega líkama, að
við getum skrafaö saman, eins og
ekki væri raeifct á milli okkar.þetta
er mikil náðargáfa, sem þú færð
nú tæki á að kynnast, þér til
gagns og gæfu.
þú mátt trúa þvi, að þetta er
ekki neitt apaspil.
þér er forvdtni á að vita, hvern-
ig íraér hefir liðið síðan éig skildi
við minn jarðraeska líkaana, og er
það ekki raeitt skemtitegt, sem ég
hefi að segja um það.
þegar ég var skilinn við, fanst
miér alt vera svo undarlegt í kring
um mig, — að ég hugsaði fyrst,
aö ég væri kominn á vitlausra
spítala, — því það var sá gaura-
garagur alt í kring um mdg, og ó-
skapa skrípamyndir, sem ég vdssi
ekki raeitt, hvað átti að merkja.
Eg vissi ekki, — /Og trúði ekki
lengi vel, að ég væri nú virkilega
laus við gamla Indriða, — en ég
varð að sanrafærast. Smámsaman
fóru að koma til min ýmsir vinir
mínir, sem komnir voru á undan
mér, og þeir fóru að reyna að
koma már í skilning um það, að
ég væri nú virkilega kominn til
hiinnaríkis.
Já, það var tiú skárra himraarík-
ið! Kolsvarta myrkur, ekki nokk-
ur ljóstýra, og engiiin vegur sýnd-
ist til að ba*ta úr því. Við urðum
að sætta okkur við þetta, því eng-
inn virtist þekkja nokkuð ráð með
að fá ljós. þefcta var undarlegt á-
stand. Alt sem ég gat íurad'ið, —
af því sem mér er elskulegt og til
huggunar — var það : ég fann ein-
hvern vonargeisla, sem ég ekki
hafði 'áður, raefniilega, að þetta á-
stand væri þó endantegt, og með
ráöum og d'áöum góðra engla
mundi ég kotnast úr þessu ástandi
Ég segi ENGLA, sem ég haíði
eraga von um að væru til áöur en
ég skildi vdö. En nú fann ég það
inst í sálu mdnni — það mundu
vera þiess háttar verur, — og nú
væri ekki um araraað að gera, en að
fcaka 't'il þeirra úrræða og feita á
raáödr þeirra. •
það leiö ekki áilöngu, að ég fékk
svar upp á þá ósk mína, að fá
ljós, ljósiö kom til min í þeirri
myrad. Mér var sagt — “þú verð-
ur aö brúka þína eiigin kraíta og
vinna þér fyrir ljóssins blessun.
þú ert ekki raeitt verri en aðrir,
sem hafa U'ntiið sér 'tiil frægðar (cg
frarraa), en þú ert nú svo skemdur,
aö þú verður fengi að ná þiir. En
ef þú reynir alt sem mögulegt tr,
til að baeta hugsun þíraa, þá mun
þú fljót't sjá', hvað þú hefir íuis-
hrúkaö gáfur þínar.
þeitta varð líka sú eina lcið.
sem ég gat farið, aö reyna að
skoða alt mitt fiyrra ástand, og
þá fór margt að koma í ljós, sein
ég þá fann, að ekki hedöi átt að
vera. þaö kom alt eiras og skrifaö
á bók, hvert einasta atvik, sem
mér hafði missést, var þar upp-
rnálað.
Hvað hsld'iir þú aö ég hafi.hugs-
að ? Ég sem . bjóst við, að alt
væri klárt og kvitt viö gröfina.
þú getur mi séð, að ég er ekki
enn kominn laragt. En svo mikið
er áunnið nú, aö ég hefi raú með
góðra vina aðstoð orðið svo ferða
feer, £.5 koma hingað til þess, að
fá þenna vin okkar tdl þess að
skriia þér þessar gleðifréttir, raefni-
lega að VIÐ LIFUM ALLIR OG
ÖLL, undir sömu skilyrðum og
alt teköpuraarverkið, — það ER
ALT ÓDAUÐLEGT. Maðurinn
hefir fengiö þá sérstöku hæfifeg-
feika, aö vera svona persónufegur,
alla tdð. þaö- er ekki raaitt “Nir-
vana um að gera, viö verötim að
vinraa fyrir okkar eigin frelsun, —
og hver uppsker edns og hann nið-
iirsáir, — JjETTA ER ÖHAGG-
ANLEGUR SANNLEIKI.
þessu til sannindattierkis skal ég
mdnraa þig á nú, — að þegar vdö
vorum saman, þá sagðir þú einu
sinrai, aö þér findist þaö vera ó-
mögulegt, að þetta sköpunarverk
væri orðið til svona af tilvdljun,
og manstu hvað ég sagði, — bara
Hló að þér og gabbaðd fyrir þessa
báibilju, sem ekki væri nema fyr'r
kerlingar og karla aö trúa, Þv'
prestarnir hefðu búið þetta alt til
áviranings og til að ráða “g “re*
gjera” eftir sinni vild. — þú sagð-
ist ekki trúa prestunum, en það
værd eitthvaö, sem þer findist
segja þér, aö þefcta væri þó tilfell-
iö ; við mundum reka okkur á,
þegar við skildum hér vdð. þetta
var nti ekki alt sem við töluöum.
En það er annaö, sem ég vil
mdinraa þig á : þú varst eiirau sinni
aÖ reyna til að fá mig ,til aö trúa
því, áö ég mundi verða til þess að
kotraa þér betur i ^kilnirag um
þet'ta andfega ástand, sem þú kall-
aöir þaö. Marastu hverju ég svar-
aöi þér ? það var svo ljóifct, að < g
skammast míu fyrir aö skrifa það.
— En ég vedt þú manst það.
þú verður nú líklega hissa, en
voraa 'þú verðir um leið glaður —
aö vera búinn aö reka mig í kút-
inn. Ég er hæst ánægöur með það
að þú varst réttur.
En notaðu nú tímann, því hann

; flýgur, og það fer að halla undan
fæti fyrir þér. En ég voraa þú bafir
þó mógan tíma til þess, að láta
aðra verða aönjó'tandi þessa sann-
leika. því það er sárt að vita sína
virai og vandamienn vaða svoraa á-
íram í villu og svima ’þaragað til
hingað kemur, — og þá eru öll
þessi tækifæri umliðin, sem mest
reið á til unddrbúnings.
Vertu nú rófegur og stiltu^ því
ekki er raeifct að óttast, ed þú gerir
það seim 'þú getur.
Vertu nú varkár og vandaðu alt
þáitt íramferði, sem bezt þú getur.
þú ert útvalið Ijóssins barn tdl að
giara gott og leiða aðra mieð þér
til ljóssins. það eru margir sent
þrá það, en geta ekki fengið rétta
undirstöðu, til þess að komast á
rétta feið á meðan þeir eru í hold-
inu.
þinn einl. elskandi vinur,
Indriði Gíslason”.
Um byrjun fyrirburða,
Til þess að skýrá málið ibetur,
verð ég að fara tdl baka í tímiann
til áriö 1872—3. þá kom það fyr-
ir, að 'ástvinur ntinn druknaði
haustiö 1872. Við höíðum samdð
með okkur, að hver sem dæi fyrri
skildi láta hinn vita um andfega
lífiið, ef það aunars væri nokkuð
að finna hinnmegin'. Hérumbil
mánuði siðar, kl. 3—4 ei.m., var
éd staddur aö heimiili góðkunn-
ingja okkar beggja og sátum þar
[ við borð, að driekka kaffi (að forn-
um siö). Alt í einu varð mér litið
1 til dyra á baðstofunni, og sé —t-
eða sýnist — þessi burtkallaði vin-
ur minn koma þarna inn, glaður
og hýr á svip eins og hann átti
vanda til, og leit út fyrir að vera
sveittjjr og eins og göngumóður.
Hann gekk til mín eins og ekki
hefði raeitt við boriö og segir 3
“það er þungur eí'tir-róðurinn,.
frændi”, og með það sairaa var
hann horfinn. (þetta hefir mér
reynst sannmæli á lífsfedðdnni). <—
Svo hverki heyrði ég, sá, né
dreymdi raeifct um hann þar til
sumarið 1873 í ágústmiánuðd'. þú
var ég staddur á eragi mieð fólki
mínu, glaður og hress, hér um bil
kl. 2—4. þá kom sú breytdrag á
mig (mjög sraöggfega), að mér
fanst 'ég mega til að setjast niður,
og belzt af öllu leggjast til svefns-
Sarnt varð raú ekki tir því. Eg:
settdst niður og hallaöist á oln- „
boga og f var að byrja aö svifta
saman heyi til að laga mér herða-
dýrau, - þ,á verður mér litiö upp,
og sé þá hvar þessi vinur minn.
stendur við hliö rraér, eins sælfegur
og niáttúrfega liíaradd eins og hanrt
áttd aö sér í sínu fyrra ástndi.:
Hann vdrtdst bíða eítir, aö ég á-
varpaöi sig, og brosti tdl tnín, og
edns og rrnér findist hann segja :
“Nú, þá er ég þó loksdns koratdnn,.
frændi”. 3Iér virtist hann svo 9etj-
ast þar hjá mér, tala við mig eins.
og viiö áttum vanda itil, lýsa á-
standi sínu og þessu aradlega ásig-
komulagi, og verkahring sínum og
anraara, sem hann til 'þekiti, sem
hann kvartaði um aö væri svo lít-
ið eiunþá, en hann veeri aö læra ;
gaf hann mér ýmisleg heilræði, og
spáðd um framtið mína, og kvað'
°g sýndi mér bók, sem hann tók
úr brjóstvasa sínum. Bókin var i.
gyltu baradi með gyltu fetrd, sem
ég giat ekki lesið, — ekki máttd ég
sraerta á bókinnd. — Enrafrie'mur
það fvrsta sem ég gerði að breyta
um bústað og flvtja vestur um
haf'. Ennfremur, að trúarbrögð
mín væru á mjög skökkum grund-
velli að mörgu leytd, og berati mér
á þaö hielzta, Lonum 'þóttr
varða. Og seinast, að nú mundi
aeði langur tími þnr til við sæumst
aftur, — ef til viH 12 ár. Samtliö
hafði líklega orðiö fengra, ef ég;
heifði ekkd mist vald á sjálfum mér
— þiá hvarf hann. Og árin liðu,
hörð og lörag, þ,ar til -þaiu rnáðu
miír 12. þá var ég staddur í Dak-
ota, I’embina Co., hart leikdnn af
örðugnm kringumstæðum. Siðan
hafa fundir fjölgað og gatan glögg"
vast og hagurinn breyzt, rirér á-
þreifanfega til Ijeilla. En gamla.
hiarniaitrúin varð að þoka. Og það"
Var hún, sem stóð mér fengst fyr-
ir framför til grænni grashaga.
Ég var bæði þrár og heiimskur aff
hlýða, og svo sljór að skilja, Um-
braeytingin var svo öfug við alt,—
að heita mátti — sem ég var búinra
aö helga miér seim trúarbrögö.
(Meira).
---♦----e-4
UM ÖRYRKJALlFEYRI.
Fátækralagan'efndin, sem skipuð
var samkvæmt áiyktun alþingis-
1901, átti auk enditrskoðun'ar á
sveitarstjórnarlögunum og fátækræ
löguraum, að segja álit sitt umi
það, hvort eigi væri beppi'legt, að
landssjóður legði ellihrumu alþýðii
f'ó'lki styrk á móts við styrkinn af
íilþiýðustyrkfcarsjóðnum, og hvort
ekki sé tiltækilegt, að landsjóður
styðji aö stofnun ábyrgðarsjóðs,
.
/