Heimskringla - 27.06.1907, Blaðsíða 2

Winnipeg, 27. júni 1907.
HEIMSKRINGLA
H EIMSKRINGLA
Publisbed every Thursday by
$S.OU um áriö (fyrir fram borgao).
Sent til islauds $2.10 (fyrir fram
borgað af kaupeudum blahsius hér)$1.50.
B. L. BALDWINSON,
Editor & Mauager
Office: ,
729 Sherbrook« Street, Winnipeg
P. O BOX 1 10.
'Phone 35 1 2,
Verðleika viður-
kenning.
libiiarnir í Prinoe Edward Co.
í Ontario haía nýlega halciið Hon.
R. P. Roblin, forsætis ráðberra
Manitoba fylkis, beiðurssamsæti
mákiið þar eystra. það fór fram þ.
12. þ. m. Mr. RobLin er fæddur
iþar og uppalinn. þar fékk hann
inentun sínia og þar kom hann
fyrst fram sem ræðuskörungur l bróðurþel
J»agar á unga aldri. Foreldrar hans
bjuiggu þar á landi sínu og höfðu
son sinn hjá sér. Móðir hans er nú
Játin fyrir nokkru, en faðir hans,
s«m er 85 ára gamall, lifir ennþi.
Ekki er þess getiið í austanfrétt-
um, hvort hann hafi verið í heið-
urssamsæti því, er syni hans var
baldiið ; en trúleigt mjög, að gamli
-maöurinn sé nú svo máttfarint',
að hann bafi heldur kosið að h\íi-
ast i kyrðinni í beimahúsi, en að
troðast innan um þær þúsundir
manna, sem sagt ier að hafi setið
■gjldi þetta.
Fólkið í Prince Edward County
er eins og fólk 4 ö'ðrum stöðnm
stöðum iþessa rikis ekki alt á
sömu póli’tisku skoðun. það skift-
ist í flokka þar siem annarstaðar.
En við þetta tækáfæri var engin
tviskifting, menn lögðu flokksríg
aHan til síðu, en mundu eingöngit
jrftir piltinum, siem fci'ddist þar og
ófst upp og sem fluit-ti þaðan fytir
mörgutn árum til þess að ryðja
st-r bráut í hinu þá lítt þekta
Manitoba fyiki. það hafði veitt
lionum athygli öll iþessi fjarveru
ár hans, — athugað, hvað hanu
var að starfa og hverju harnt var
að koma til feiðar fyrir fylkið sitt
vestra og fyrir Canadariki í heild
sánni. því það vissu ailir, að það
seim gert er ti*l hagsmuba fyrir eitt
aá fylkjum rikisins, það snertir
eánnig og befir áhrif á alfa ríkis-
beiidina. l'búarnir höfðti komist að
•^»eirri niðurstöðu, að ævist-arf hr.
Roblins væri þess virði, að viður-
kenna það á vdðeigandi og opin-
beiran bátt, og þeim kom samati
um, að 'það ætti vel við, að fæð-
ingiarsvieát hans gerði honum heitu-
tx>tS og sýndi honum þann sóm.t,
sem haun og opinber störf hatts
verðskulduðu. Og svo Iögðu þeir
saman, hvert mannsfaarn, án til-
ii'ts til póli'tiskra skoðana, að
fcjóða honirm austur, til þess ð
-Jwggja þar þessa mikltt sæmd, sem
svo er óvanaleg, iað það er ef-t-
-ítnál, hvort nokkrum öðrum fylkis-
-stjórnar formánni befir verið synd-
ttr samskonar heiður í þessu ríki.
Ræða sú, sem berra Rotoiin hélt
-við þet'ta tækifæri, var hverjum
mikilhæfum stjórnmálamanni sæm-
antfi. í þeárri ræðu sýndi hann,
«*ns og bann befir svo oft áður
sýnit, að skoðanir hans á ríkismal-
ttn ertt þroskaðar í bezta lagt, —.
euda var mjög góður rómur gerð-
itr að máli hans. Maðurinn sýndi
ság þar eins og hann er, hann af
ijúpaði sinn innri mann fyrir a
beyrendunum, svo að þeim gafst
þrautsiaigiju og fastheldni við þá
stiefnu, sem einkent befir ættmenui
mín, að geta giert ofurlítið t’l
gagns fyrir iandið. Og þó að minu
istnerkin séu smærri miklu, en
j æskilegt væri að þau væri, þá
! vona ég samt, að börn mín þurfi
| ekki að Íyrirverða sig fyrir þau.
það er sannfæring mín, að sá
! beztá bau'tastieinn, sem mannd get-
ur hlotnast, sé það, að eftirlifen.I-
urnir geti með sanni sagt, ;að hami
hafi á sínum tíma starfað landi ng
lýð tiil bagsmuna.
þér hafið í dag minst á mörg at
riði, sem nú eru eíst í huga þjóð-
arinnar ; en mest varðandá allra
þeirra er að mínu áliti ágreinings-
máiið milli auðs og vitmu. þuð
mál er svo umfangsmikið og örð-
ugt'áiil úrlattsnar, að ég hefi ekki
tíma í dag til að athuga það frek-
ar en að segja, að enginn maöttr
fær enrtþá séð, hviernig fratntíð-
inni 'tekst' að ráða því til lykta.
Hátit sé ég og margiir, máske a'l r
aðrir, að það ber að þeim bruttni
fyr eða síðar, aö það band slitnar
algerleiga, setn enniþá h'eldur þeim
saman, nema nákvíemni og hygg-
indmm sé bei'tt á báðar| hliðar, og
og réttlætis tllfinning
beggja málsparta sé látin jaf’. t
tnálin, ekki að eins hér í Canada,
beidur um allan heirn.
þjóðeignartnálið er annað áríð-
andá atriði, og hefi ég jafnan verið
því hiyntur, því ég hefi þá satn
færing’u, að hver aú nauðsyn, scra
er sameiiginlieg með öllttm eiinstakl-
ingitm þjóðarinnar ætti að vera
eign bennar. Og tnér er ánægja .ið
geta votitað það, að jtessi stefn.i
er að ná hefð í íylki því, er ég
kem frá.
Flmtniingatækin þurfa, eins og
þér hafið sagt, að taka máklum
bótum. það mál hefir verið mjö;;
alvarlegit í vestur Canada vegna
þess, hve ört fólk íiykkist inn í
landið. En þökk sé. dngnaðd Catt
adamanna, eins og hanu birtist 1
gerðum fulltrúa þeirra, að nú -:r
verið að ráða það sem við öll
vonttm að verði fttll bót á þessu.
þér hafið látið þá von í ljós, að
ég leggd kapp á, að komast í ríktS'
þingið, þar sem mér gæfist kostnt
á, að vinna í þarfir ríkisheildar-
tnnar í hintrm víðtækari verka-
h'ring. Ég þakka yður fyrir þá ti!
trú, sem þér með þes.stt hafið sýnt
mér. En ég fullvissa yður um, að
ég hefi enga löugun tál að breyt t
ttm stöðu eða að yfirrefa núvi-r-
andi verkahring minn, til þess að
starta í öðrum stærri.
F'áein alvöru atriði verð ég að
minnast á meðan ég er bér í dag.
þegar ég flutti héðan fyrir 30 ár-
irm, þá lá engin braut lengra á-
leiðis til YVinmipeg en til Moor-
head. Ferðin -tók þá 15 daga héð-
au til YVinnipeg, sem þá Lafði 2
þús. íbiia. Nú er þar nýmóðtns
stórborg með meir en hundrað þús
mmd íbúum, og öllum þægindum,
sem verkleg visindi og listir hafa
lagt í kjtiltu mannkynsins. þrjár
þverlainds-brautir senda lestir sílt-
ar til og frá lorginni daglega, tig
nú er ferð sú gerð á 40 kl.stuhd-
um, sem áður tók 15 daga. þetta
er afleiðing atorku og dugnað.ir
landsbúanna, jafnt öinsttknngianna
eins og hinna ýmsu stjórnenda,
sem ráðið hafa stefnu starfsem-
inmar á þessu tímabiii. Nú eni
þau fylki, sem bæði voru strjál-
mannfá og fátæk fyrir árið 1SS7,
orðin að sameinaðri, öflugri rikis-
bedid. Vér höfum ástæðu til, að'
vera ámægð með liðnu tiðina. Kn
nú er að safnast inn í land þetta
fólk, sem þó það sé heppilegt t :1
að auka verksmiðjuiðnað og vei ;i-
un landsins, er samt í hugum
þetirra, sem fastheidnir eru vtð
kostur á að ntæla bann og Itera ' brezkar þjóðstofnanir og stjórnar-
saman við
-Jtessa ríkis
aðra stjórnmálamenn
“Vér setjnm hér stutean út-
drátt úr ræðunni, að eins til að
sýtra um hvað hann ræddi. K11
-þess skal strax gtetið, að hann
mintist ekki með eintt orði á fylk.
ismál, beldur að eins rikis og aT-
ríkismál :
“þegar ég lít í kring trm mig -
slag, þá reunur hugur minn yfir
30 ár afttir í tímamn, þegar víTt.
sem nú erum huigniir á efra aldttr
og skautum gráum hát'um, störr-
uðum hér í einingu. En þeir menn,
sem þá voru írömuðir þjóðlegra
fratnkvæmda,, eru nú flestir gengn-
ir tO bvíldar, en í þeirra stað vaj-
in upp kynslóð ttngra manna, setn
jiú bera á herðum sér átoyrgðitia
á því, að framkvæma þá steínu,
setn þeir mynduðu. Og það, hvera
ig oss, setn fiuitt höfum í öttnvr
héruð, befir farnast þar, befir að
mestu bygst á því, hve nákvæm-
Jega vér höfum fylgt þeim eftir-
dæmum, sem þessir menn gáfu.
það ent nú meira en 26 ár síð
an ég lagði íyrst kröfu mina tíl
þátittöku í opittiberum miálum und-
far, allmikið kvíðaefni. Sérhver
sk'óladrengur, setn komist hefir i
fimta bekk, gietur sagit sögu Can-
ada fram að þessum 'tímai. Fn
mér er óhætt að fwllyrða, að sá
spekingur er hvergi á lífi, sem get-
11 r sagt, hverja framtíð þettia land
á. Á yfirstandandi tíma er Can-
ada mesta hjálenda Breta. I\u
það sannar ekki, að svo verði
framvegis. í Austurfylkjunum er
auðlegtð ríkisins svo mikil, að þ ið
er v.andi, að gera sér fuslia greiji
fyrir þvi. þar ntá verða svo ótak-
mörkuð framför í íðnaði, búnaði,
verzlun, sjómensku og námaiðnaði
að vér erum rétit nýfarnir að
bvrja að kánnaSt við' þetta og
starfa að því. Vissulega hefir nátt-
úran blessað land þettia með ríkn-
lega mældum anðæfum. En af því
ég ' kem frá Vesturlandinu, þá
verður mér máske íyrirgefið, ef ég
minnist sérstakliagia á þann hlut:i
ríkisins, sem iig'gur milli Eíra-
vatns og Kyrrabafs. Sú land-
spilda er stærri að ummáli en olt.
mieginland Evrópu, og vér höfuni
nátt'úrleg auðæfi, nóg til þess aft'
vtðhalda þar öflugri og algerlega
sjálfstæðri þjóð. Tökum til dæm
ir dóm kjósendanna. Að segja að j is akuryrkjulönd þriggja Vestur-
þau hafi liöið svo, þessi ár, að fylkjanna, Manitoba, Saskatche-
aldm haft kent hrygðar, sársauka l wau og Alberta. þar eru 360 mil-
©g svtða, væri rangt ; en hinsveg- 1 fiónir ekra lands. Enginn skvn-
-ax befir mér auðnast, með þcirri' samur maður hefir nokkurn tínia
talið, að minna en helfingur þess
væri ræktanlegur, eða 180 millíón-
ir ekra af góðu búlandi. Á sl. ári
(1906) voru í þessum þremur fylkj-
um 9millíón ekrur undir rækt-
un, og þær gáfu af sér 210 ntiilí-
óuiir bushela hveit’is, hafra og
byiggs. Nær 100 millíónir bttsh. ,if
þessu hveiiti var beztu tegundur,
svo að' hvergi fæst betra í heinii.
það er hægur vandi að reikna, að
þegar 9% millíónir ekra gieía 2to
mi'llíónir bushela, hve mikið 180
milíónir ekra muni gefa ; eða til
hægðarauka, segjum að 10 millíón
ekrur gefi 210 millíónir bush, þá
gefa 180 miillíón ekrur 3,780 millí-
ónir bush. af kornmat, ef uppsker-
an yrði eins og hún var á síðast.i
ári. En tdl að reikna alt nógtt
l'ágt, skulutn vér gera up'pskieruna
helfingii tninni, og verða þá ír-tin-
ieidd 1850 milldónir busheia. i.Cn
janvel þessi upphæð er meiri en
mannleg liugsun fái gripið, hve
mikil fyrirferðar sú íeikna korn-
hrúga yrði. í fyrra var fólkstalan
i þessum 3 fylkjum um ein millíóti
það er því Ijóst, að sú tala verð-
ur að 25, og máske fertugfaJdast,
áður en vér getum ræktað Vestur-
landið eins og það getur bezt orð-
iö ræktað, • eða eins og gert er í
Minnesota, Iowa og Dakota.
þessi h'Ugsun ber mig að því at-
riðd, sem ég ætlaði að minniast á,
að það verða í mesta lagi fá ár
(og ég býst við að lifa að sjá það
koma fram), þar til fólksfjöldinn í
Vestur-Canada verður miklu tneiri
en í Aus'tur-Cansada. þár getið
þvi g.ert yður í hugiarlund, að upp
bygging Vesturlandsins á næs’u
f'ám árum skapi alvarlegt og nóg
timLugsunar og áhyggjuefni fyrir
stjórnmálamenn iþjóðarinnar. —
Aiistur-Canada getur ekki lagt ti!
ailar þær miilíónir, sem væntan-
lega komu til að byggja upp Vest-
urlahdið á næstu fáttm árum.
Bretolanid getur ekki lagt það fó'k
ti'l, iaf því að í Vestur-Canada er
ennþá nægilegt rúm fyrir marg-
falt fleira fólk en alt það sem nú
byggir Breitlandseyjar. þess vegtia
segi ég af'dráttarlaust, að það
verður áframhald á þeim imiflutn-
ingi, sem 'þegar er byrjaður, nefm-
lega af fólki frá öðrum löndutn,
sem ekki hafa lotið veidi Breta óg
enga samhygð bafa með þeim.
Innfluitningsskýrslur sýna, að á
sl. 10 ártim hafa 900 þúsund init-
flytjenda komið til Canada, og af
þeim hafa einungis 350 þúsmul
verið Brezkir, hinir tveir þriðju
ýmist frá Bandaríkjunum eða frá
tniqg.inilöndum Evró.pu. það el ðg
samngjarnt að ætla, að sömu
fluitniings hlu-tföU haldist áfrani
framviegis, og að margfait fl»ir.i
Bandaríkjafólk llytji norður 'r'r
eftir, þar sem þeir hafa nú ekkeft
landrými lenigur þar syðra. Og .'
Evróipu eru 400 millíónir maim.
sem veröa að senda fólksaukning
sína, og þetta þýðir áreiðaniega
það, að innan 5 eða í mesta >agi
10 ára, með sama hlu'tfallfllegtilti
innflu'tningi, geta þessir innflvtj-
endur tekið alla stjórn landsins 1
sínar hendur.
Vér viðurkeimum allir, að ckk-
ert sé að fi'nna að líkamlegtim eða
andlegum hæfiiliaikum þeirra út-
lendiinga, sem þegar haifa fltitt nn
í lati'd þeitta ; en ég held því fram,
að nægur gaumur hafi ekki verið
gefinn að því atriði, að leggja
nægátegia rækt við það, að skf.p.i'í
þesstt fólki eins mikla þegnhollustii
og virðingtt fyrir brezku stjórn.'tr-
fari, eins og é.g tel nauðsynlega.
það er sannifæring tnin, aö þegu-
hollusta og föðurlandsást skaoist
að miklu leiyti samkvæmt líískjör-
um manna. þannig, að eítir toví,
seim landið 'fer betiur með ítoúa
sina, eftir þvi elski þedr laitd sitt
meira og leggi tneira í söluruar
fyrir Íramför þess og verndun.
Innan 5 ára gætum vér selt hintt
Brezka ríki ailan þann kornmat
(200 milfión bushel), sem þaft
verður að kaupa frá útlöndum, og
þess uitan verða heimaiþarfir þeim
mtin meiri, sem fólkmu fjölgar htr
í landi. Allir kanadiskir bændur,
hvaðan sem þeir koma, senda af-
urðir sínar til Bretiands undir al-
veg sömu kjörutn og þeir senda
þær til ■annara latwla, og engu
letri. Menn eru því farnir að sjá,
að Canada ætti að hafa frjálsræði
til þess, að gera viðskifta og
verzlunar samninga við heimsþjóð-
irnar, án iþess að þurfa að leggja
þá ttndir samþykki Bretastjórn tr.
Og eif það fengist, þá mundi mega
auka verzlunar viðskifti út á við
°K ffera þau haganlegri en nú virð
ist mögulegt. Laurier stjórnin hef-
ir kannast við þetta atriði og hef-
ir gient alt sem í hennar valdi hefir
staðið tii þess að útvega Canada
verzlunar hlunnindi á Bnetlandi
umfram það, sem öðrum þjóðum
er veátt. En þetta hefir ekki feng-
ist, og sé svo, að það fádst ekki,
þá fer að verða vandasamt, að
leysa úr þedrri ráðgá.tu, að nokk-
ur hagur sé að bandalagi við hið
Brezka veldi. Og fari þessti fram,
þá nekur að því fyr eða síðar, að
lýðlendur ríkisins verða að takast
í fang, að sigla sjálfstæðar sii;n
eigin sjó. Ég hefi tekið svo eft;r,
að á Breitlatiidi sé nú einungis einn
maður, sem sér nauðsynina á, uft
veita lýð'leudunum verzlunar hluun
indi umfram aðrar þjóðir. Sá
maður er J oseph Chamberlain.
Vér verðum að sjálfsögðu ;ið
lú’ta stefnu beimastjórnarinnar, i r
teiur sér ófært, að hlynna nokkuð
meira að Cattada en öðrum þjóö-
um. Vér getum að eins einlæglega
áformað, að leggja vorn litla sker!
til þess að viekja í hugum og hjört
um þieirra útlendinga, sem setjast
að bér í landi, ást til og virðingu
fyrir göfgi því og réttlætd, sem
einkennir brezkt stjórnarfar, —
með þedrri vissu, að vér með j,vi
gerum það sem í voru valdi stend-
ur til þessa að tryggja norður-
hluta þessa meginlands hinu mikla
Bnezka veldd”.
þessi útdráttur er að eins ór-
stiiitt og óljóst á'grip af langri og
fagurri ríkismála ræðu, sem hefir
verið prentti'ð orð fyrir orð í öll-
um stórblöðum landsins, og þykir
hún einkar eftirtektaverð.
----_♦--------
Fregn-lykill.
þegar fram liða stundir og vest-
an-blöðin ísleuzku vaxa að afli o-
starfslegum framkvæmdum, má
vænta þess, að 'þati vildu við s. r
stök 'tæki'færi eiga kost á því, að
fá frá æt'tlandinu iregnir af ýmsu,
sem þar ber við,. og miklu fljótar
en nú er kostur á að íá þær, og
sama tntin mega ætla að því er
sniertir úitgefendur blaða á íslatidi,
að þeim mundii kært að geta feng-
ið ýmsar fregmir af markverðum
viðburðum, sem gerast hér vestra
undir eins og þeiir gerast. Fólk er
yfirkitt hætt að ge.ta sætt sig v :ð
setinlætið, sem einkemdi alt við-
skilta og samgöngu líf fyrir hálfri
öld, og vér íslienidingar erutn t
þessu farnir að draga dám af vor-
um hérlendu samtíðiarmönnum ;
oss er orðdð ant um, að fá frétí-
irnar, jafn't frá íslandi sem öðrum
löndum,. eins fljót't og þær ger ist.
En fjarlægö'in og fréttasambands-
leysið befir til þessa bannað, uft
fregnir fengjust frá ættjörðinni,
nema á mánaið'arfresti, og þá
tnargiar tveggja mánaða gamlar.
Nú er þó svo komið, að blöðin á
íslandi geta flut't íregnir íráViUu
laml'inu fram að þeirri stundii,
sem þau íara í pressu, og eru þvi
nú orðin miklu fróðari af almenn-
um landsfréttum, en þau voru á*-
ur en taiþræðir komust þar á.
En vér Vestmienn njótum lítils
góðs af þessu, af þvi blöðin þaðaii
berast oss of sjaidan, og eru minst
20 til 30 daga gömul, þegar þau
komast í vorar hend-ur. það ttiá
að visu svara því, að síðan haf-
þrá'ður var lagður tii Islands, si
mögulegt að fá þaðan fregnir eins
ört og hver óskar. og er það að
vtS'U satt í ströngum skilningi ; —
en aðgætandi er, að notkun þess
þráðar er enttþá svo dýr, að fregn-
banni gengttr næst. Héðan að
vestan kostar hvert orð sent til
íslands 35 eða 60 cents ; en 40 'tS
eða þvi sem næst þurfa til að fyll.i
einn þumlung dálkslengdar í blöð-
um vorum, sem mttndi með nú-
verandi fyrirkotnulagn kosta tim
90 krónur. Með ifúverandi fregn-
gjaldi mundi því einn dálktir í
Heimskringlu l.laðinn fréttum fra
íslandi kosta ÁTJÁN IIUNDK-
UD KRÓNUR, og er það svo
mikið fé, að ekki er til þess hugs-
andi, að blöð vor hér verði nokk-
tirn títna svo öflug, að þau stæft-
ust slík útgjöld í þessu skyni. Og
þó hægt kynni að verða, að fá ;.I!
rífl'egian afslátt á þeim fregnum,
sera beint væru sendar til llað-
anna hér, þá yrðu samt útgjöldin
við það fram úr ölltt hófi dýr. En
samt er þa-ð vaíalaust, að oft get-
ur það komið fyrir, að Vestur-
beiitns blöðin íslenzku vildu geta
átt kost á, að fá fljó'tar fregnir að
austan, þegar eitthvað sérstak-
lega markvert ber þar við. þaft
væri t. d. igaman, að gieta flutt i
blöðttm vorum, sem gefin verð.i
-út 7. áigúst næstk., íreg'nir af þjóð
hátíðinni, sem haldin verður í
Reykjavík 2. ágúst, en undir nú-
verandi fyrirkomtilagi er það o-
mögulegt.
Aðalatriðið í þessu sambandi tr
þá það, hvort ekki megi sem ja
“Fregn-lykil”( Code), á líkan hátc
og víðgen'gst hjá öðrum þjóðtim,
þar sem einn stafiur, merki efta
orð er látíð tákna beila setning’i.
Með þess kyns fyrirkomulagi
munidi mega takast, að koma á
fregnskiftum milli Austur og Vest-
ur-ístendinga, og með þolanlegum
kostnaði.
Að vísu vei't Heimskringla ekki
af nieiinum Vestur-ísl'endingi, sent
líkiegt er að gæti búið til nægi-
lega yfirgri'psmikinn lykil, er kom-
ið gæti að viðunanlegu liði til
íregnsendiniga, því hánn yrði fð
vera svo gierður, að hann gripi yl-
ir ait mælt mál. þó má vera, að
slíkir menn séu hér til. En líklegra
er samt, að þeir væru fimnanlejir 1
á íslandi, og teíjum vér þá herra
Pál þorkelsson allra mannia líkleg-
astan til þess að geta leyst verk
þetta af hendi svo vel væri. Páll
er maður mikilhæfur og að vorri
hyggju allra Islendinga Ííklegastiir
til að geita satnið fullnægjandi lyk-
il er nota mætti til fregnsendinga
milli landa, og að semja skýringar
um notkun hans. Má jafnvel vera,
að hann eigi nú þegiar eitthvað
þess kyns í íórum sínum, því það
er vitanlegt', að hann hefir mikið
hugsað um þetta málefni. Vera
má og, að einhver annar ættjarð-
arvinur hafi athugað tnálefni
þeitta þar heima, þót't vér vitum
ekki um það, því allir hljóta að
sjá, að slíkur lykill er nauðsynleg-
ur og alls' óhjákvæmtlegur, ef rit-
símasendingar eiga nokkurn tfma
að berast að nokkrum mttn og
nokkuð ört milli landa vorra
ejrstra og hér.
Hvað þaö mundd kosta, að fá
arskrá yíir hann, vitum vér ekki,
en trútegt er, að hv-'er sá er bað
gerði, tieldi frægðina af uppfundn-
ingu sinni hálfa borgun, og gerði
sig þvi ánægðan mieð, að fá hinn
hlutann borgaðann í peningum.—
þess má og hér geta, að ekki að
eins mundi slíkur lvkill handhægur
tii-1 fregnsendinga milli blaða, held-
ur mundu margir prívat menn
gata notað hann í prívait orðseud-
ingum sin á millum. þv-í það telj-
um vér sjálfsagt, að lykill þessi
væri í hvers manns eiigu, er kaupa
vildi, en ekki gerður að eínokunar-
vierkfæri i höndiim fárra. Lykilliun
gæti á þann bát't orðið að al-
miennum notum. Og af sölu haiis
mieðal Islendinga austan hafs c.g
vestan æitti að mega hafa upp
prentunar kostnaðinn eða nokkru
rneira. því kann að verða haldift
fram, að Lver sá lykill, sem er í
allra höndum sé óhæfilegur til að
nota, aif því að þá sé ómögulegt
að senda neinar privat fregnir, og
er því fljótsvarað þannig :
1. Blaðafregnir eru aldrei prívat-
eðlis, heldur opiniberar og ætl-
aðar almenningi.
2. Að fregn, sera send er eims
blaði eða persónu er eins trygg
í höndum viðtakanda skeytis-
ins á íregnmóttöku stöðvun-
um, eins og þó hún hefði verið
sewid á almennu máli.
3. Að sendi og móttökumenn
slíkra skeyta eru svarnir t.l
þagmælsku, og því enigin hætta
á, að freignsendingar verði öðr-
um afbentar en þeám, sem þær
eru sendar til. það má einnig
trvggja það með lögum, að
skeytum sé baldið leyndmn
fyrir ö'llum öðrum en réttuni
viðtakendum. þetta befir gefist
vel í öllum . menningarlöndui'i
og ætti að gefast eins vel á
Islandi.
Málefni þetta er hér með lagt
fram til athugunar hugsandi ís-
iendingum hér og beima.
Steve Gurgles var sektaður í
lögreghirétti á laugardaginn v.sr
fyrir að hrækja á gangtraðir borg-
arinnar. — Annar maður varð' að
borga Í7.00 sekt fyrir að selja
sokkapar á þeirn tíma, sem búð
hans átti að vera lokuð.
I annálum.
HaJðÍ deiilt í dalnum lengi
drót/tin snjöll um tún og engi;
aldrei béldust samdar sættir.
Htildu grundir hlífabrotin,
hetja mörg að velli lotdn,
°g þeir föUnu engu basttir.
Fyrir þá, sem féllu særðir,
förumenTi í brögðum lærðir
hv-ildarlaust í hópinn bættust.
þeiir, sem ekki hildi háðu,
h'L-ima sát'U þar og spáðu.
Undrasögur allar rættust.
Staðið gait ei stunidarfriður,
stjórniin veltist upp og niður,
viizka engin virtist stoða.
Sörtg þá hver tneð sinu lagi,
sjal'dnast dugði nokkur agi.
Eitthvað tmindu býsn þau bofta.
Svo leið tíininu, sáust viða
svipir datvðra í skýjum ríða,
liði brá, sent lúið varðist.
Áfram ruddist kyngi-kr;tityr,
K 1 a u fi var þá gengimt aftur,
mieð hailalausu höfði biarðist.
Hægt varð ei að hamla ótta,
hermenn sttmir strax á flótta
íuku eins og fiður lébtir.
Síðar þótti dauft í dainum,
drau'gar ftestir sváfu í valnum ;
engar þaðan fengust fróttir.
S. S. ísfeld. .
I-----♦----1-
Sunnudags-þankar.
Að fara í kirkju, það skal þér ei lá*
þú varst snemtna við þá jötu
bundinn.
En guð er alt eins okkur hinum
fijá,
sem heigidaga ekki sækjtvm fund-
inn.
þér sýnist sjálfsag.t vonarfley mitt
valt
°g vogiin út á dauðans haf að
Rggja,
en guð, sem skapar eiliflega alt
mun ekki lokast milli nemna
v«ggja.
því hvar setn augað ljós og líað-
sá,
það lítiir part af drottins náðar-
krafti ;
og anda mannsins eilíf sannleiks
þrá
má ekki bindast neinu vanans
hafti.
Að láta frelsið færast öllu nær
og finna guð í öllti stóru og sniáu*
þá rennur upp sá drot'tinsdagur
skær,
og dýrðarijóma slær á hreysin
lágtt.
þú segist trúa, — trúa máttu þvi^
að trú þín verður gersamleg.a að
brevtast.
Að lei'ta að sannleik sé vor byrjun-
ný,
í sorg og gleði vinna, en ekki
þreytast.
Sigurður Jóhannsson,
Heimspekismolar
Eftir ÞORSKABÍT
Sutnir þetta sérvitringax skrifa —
scni þó næsta fáir vilja mieta — :
þu átt að éta að eins til að lifa,
cn ?kki li'fa biara til að éta.
Ef haldið væri — hér því enginn gleymi —
siikt baiilaboð, en deyddur vanans máti,
þá yrðu færri l.ordauðir i heimi',
og htnir líka færri, er spryng.ju -af áti.
þó hafir ei ruei'tt til næsta dags,
ncldra’ ei hót, en éttu straix
Mcð ánægju’ úr askinum þínum.
Uiti ókomið hnttgur hugsa ei par,
en hattaðu og lestti bænirniar,
þv: “sofandi gefur guð sinum”.
I .'iinginn, sem vill ei vinna
verk sem þarf að gera strax,
lætr.r værðar girnd sig ginna,
geymir það til næsta dags.
Ef ívg fer hann ekki lifir
aiinan dag á tímans gn-oð,
Vtit Lann strykað verður yfir
vamækt lífsins skylduiboð.
þið, sem eruð valcKr til aft vinna,
vtlið tr. þó kennið þrsytu og leiða.
Aft “líða vel” er belgi-néttur hinna,
stm hafa verið kosnir til að eyða.
MIKILL ER SÁ MUNUR
Sú bezta gjöf, gr gefst nm lífsins svift,
(r góftur maki, hvar sem búa þjóðdr.
Sú versta plága, er flestum spillir frift,
ei fiá og grimm- og kjöftng tengdamóðir.