Heimskringla - 07.12.1907, Blaðsíða 1

Bezta bo𻫙
§ sem heyrst hefir á þessu ári:
Hás á Agnes st., mef> öllnm nntíöar-
fg þœgindum— 3 svefnherbergi og baöherbergi,
furnace, rafljós, o. s. frv.
Aö eins $2.300, ef keypt er innnn 30
Sg daga. GÓÐir skilmálar.
| Skuli Hansson & Co.
SS 56 Tribune Building
|8SBKxGrefið hljóðls
Ef þ^r þarfnist einhvers, fasteignnm
víkjandi, þó skrifiö eöa finniö oss aö m&li.
Vór uppfyllum óskir yöar. Vér seljum Elds-
óbyrgöir, Llfsóbyrgöir, og lónum peninga.
Tökum aö okkur umsjón rasteigna og útbó-
um allskonar land-sölu skjöl.
Skuii Hansson & Co.
56 Tribune Building
Skrifst. Telefón 6476. Heimilis Telefón 2274
XXII. ÁR.
WINNIPEG, MANITOBA, LAUGARDAGINN 7. DESEMBER, 190?
Nr. 10
i€€€€€€€^€€€€€^
KOSNINGADAGURINN 3
ER io. DESEflBER
MERKJD ATKVÆDI YDAR FYRIR
CONTROLLERS ÞANNÍQ :—
m
BAKER, J. W. X
BURRIDGE, JAMES
COCKBURN, J. W.
EVANS, W. SANFORD X
GARSON, WILLIAM
HARVEV, J. G X
LATIMER, J G. X
é

m
($7
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.
4
l
<
<:
4
4
4
<■
4.
é
4
«
«
4
4
4t
4c
4
4
4
4f
4
«
4
4:
4
4r
4í
4
t
t
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4:
4
4
4
4:
4-
4
Board of Comrol
Ég bið um atkvæði þitt og
-------áhrif -
Ég trúi á gætilega og framtakssama fjármáiastjórn,
og að fyrsta skyldan sé að gera ráSsitafandr viövíkiandi
skyndiláns skulduni ’A'innipeg borgar.
Ég er mcSmæltur bæjaredgn á aflleiSslustöSinni fyrir-
liugu'öu, og skal gera þaS, sem í mínu valdi stendur, til
þess, aS fá hana bygða eins fljótt oa möguleg't er aö fá
peuinga tdl þess meö sanngjörnum kjörum.
% fylgi fasttega fra/m* þeirri stefnu, aS örfa allan
iSnaS hér í borginni, og aS hlynna aö tilbúningi og
notkun allria nauösynja sem heima eru geröar. Mér er
þaö áhugamál, aS tryggja á allan mögulegan hátt heil-
brigöisástand bæjarins.
í í öllum bæjarmálum lofa ég aS beita dómgreind
minni til þess, aS fá m áJiiin leiidd tdl lykta á þann hátt, er
bezt mogi gagna ibiium hans í heild sinni, og aö verja
öllum þeimi itíma og hæfileikum, sem ég á ráö á, tdl
þess aö verSa borginni og íbúum hennar í heild sinni aö
sem mestu liöi.
W. SANFORD EVANS

A.: “Kaupir þú I.ögberg?”
S.: 11 Já, ég hefi keypl þaS síSan
ég kom til þessa lands”.
A.: “Lestu þá Heimskringlu ?”
S.: ‘‘Já, aS eins ednstöku sinn-
utn, þcgar ég næ i hana hjá ná-
granna mínum”.
Á.: “þaö er samt betra bla'ðið”.
S.: “Ekki held ég það,aðminsta
kosti ekki fyrir mig”.
A.: “Má vera. En hvaS getur
þú fundiö I.ögb. helzt tdl ágætis?”
S.: “I.ögb. er íslenzkt í anda,
það fylgir trú vorri og kirkjunni.
þ>aÖ eru líka mestu íslendingarhir
með því blaöi”.
Á.: “íslenzkt í anda, fylgir trú
vorri og kirkjunni. þaS mun vera
helzta aSdráttarafliS, sem þaS
blað hefir hér mieðal Vestur-ís-
lendinga. En er þá ekkert íslenzkt
hér meöal vors þjóðflokks, nema
Lin lúiberska íslenzka kirkja?”
S.: “Já, og íslenzk tunga og :s-
lenzkar bókmentir, sem kirkjnfó-
lagiö ætlar nú að gróSursetja hér
með íslenzka háskólanum”.
Á.: “þaö er eimnitt þetta, sem
þú og fleiri virða að líkindum
mest viS það blað, aö þaS heldur
einhliða fram öllu, seiri kirkjufí'lag-
iö og þess stuðningsmenn l>era á
borö fyrir okkur liér vestan hafs.
Ég man þaS í haust, einhverju
sinni, að ég las riitstjórnargrein í
blaöinu um hinn fyrirhugaSa og
maqg-umrædda íslenzka háskóla.
‘Háskóli’ á hugmyndin alt af aÖ
hedita. það var sem sé þetgar séra
B. B. Jónsson byrjaði sitt prédik-
tmar embæbti fyrir háskólamálinu
í hgtist. Ef ég mati rétt, þá fórust
Maðinii rneöal annars svolátandi
orð : Ég sé ek’ki aS Vestur-ís-
lendingar gætu reist sér annann
tniinnisvarSa veglegri í framtiSinni
ntieðal hérlendu þjóSarinnar heldur
en að reisa háskóla, þar sem ís-
lenzka væri fyrsta mál, eins og
enska á herlendum skólurn”. —
Viltu lofa mér að brjóta þessa
málsgnein til mergjar, ég skal vera
fljótur.
“þó aö íslendingar væru tíu
sinnivm fleiri hér fyrir vestan haf,
heldur ,en þeir nú eru, og svo sett-
ir, aö allir gætu notað skólann,
þá samt er httgmynidin fásinna
(“nonsense”). þaö eru a-S eins
Frakkar hér í landi, sem geta hald
iö uppd skóla með þessu fyrir-
komulagi.
“Jainvel þó aö jtetta skólahús
væri nú útbúiö meö kensluáhöld-
N
nm í Winnipeg, og tíu sinnum
fleiri íslendiingar, heldur en nii eru
tdl hér í álfu, væru svo saman-
þjappaöir, aS þeir gætu hægliegá
notað skólann, þá er áredöanlegt,
aS tnikill minnd liluti myndi gera
}>aS. Sumir kynnu aö taka eitt ár
eða svo til aö kynnast íshnzku og
íslenzkum bókmentuiti, og svo ts-
lenzktt prestaefndn. það væru einu
námsmenn, sem þar gætu þrifist.
‘‘En veistu hva'S ? þegar við er-
um dattSir, sem nú lifum, og niðj-
arnir í öörum og þriSja lið eru
orðnir leiöandi menn hér meðal
vors þróöflokks( þá verður tninni
natiösyn til, aS allir prestar séu
vel lærSir í íslenzkri timgu, hina
lærðu mennina nefnuin við ekki”:.
S.: “Skólinn er nú einmitt redst-
ur til aS halda viS ísfenzkunni, við
viljum ekki, aS hún deyi út”.
A.: “ViS eldri menn viljum ekki
iaS hún deyi út, en eölislögmáliS
verSur að ráða. É|g vona, aö ís-
lenzk tunga verði ekki aldauð hér
um nokkra mannsaldra, en hún
geitur ekki fengið hér fyrsta sæti”.
"Allar útlendar tungur, sem
borist hafa hér inn í landiS með
þjóSílutn'ingunum, haldast hér aö
eins viS sem þjóSarednkunn, sem
dofnar með tímanum, þ.e.a.s., til-
ftnningin hjá þjóöflokkunumi, aS
halda ættiandstunguttni við, smá-
sljófgast, svo aS aS eins þær tung
ur haldast hér viö sem lifand'i mál,
sem ná því áliti hjá stjórnendum
mentamúla hér i landi, að geifa
þedm rúm í ltáskólabekkjunum.
því betur og eindregiö, sem unntð
er aö því, að koma islenzktinni inn
á háskóla hér, því betri framtíS á
hún”.
S.: “Ég er ekki svo vitur, aS éig
sjái langit fram í aldir, en ekki
vieit é(g, hverndg hér færi utrt krist-
indóm, ef enginn kynni aö prédika
á íslenzku. Hkr. hugsar ekki mik-
iö um kristindóm, — henni er
samia, þó alt væri í heiöindómi".
Á.: “Hkr. er alls ekki á móti,
að prestar læri islenzku og prédiki
á því ni'áli eins lengi og nauSsyn
ber til. En ltefir þú lesið greinina,
setn Ilkr. flutt'i í haust um ísl.
háskólamádiS ?”
S.: “Ég hield cg lvafi lesiö hana,
mér íanst hún vera bara á móti
kirkjufélaginu”.
Á.: “þú hefir ekki lesiö hana
meö athygli, ef þú fanst, enga
frumlega hugsttn og eftirgrenslandi
skoSitn þar, sem ekki hefir áöur
komið í ljós í því máli”.
S.: “Ég fer vanakga. svo fljótt
yfir Ilkr., hún liefir vanalega eit-t-
hvaö aS setja út á presta og trú-
arbrögð”.
A.: “Hkr. flytur stundum grein-
ar á móti trúarbrögöum, en prest
ana skoðar hún edns og aðra tnenn
— ví'taverða, ef þeir eru það sök-
unt fratnkomu sinnar. Hún sýnir
þeiim sanngirni eins vel og hverj-
um öð'rum”.
S.: “Heldur var sanngirni í Afa-
greininni forðuni og mörgu fleiru
af satna tagi. Eða þær gttðleysis-
greinir, sem hún hefir stundum^
ílutt, t. d. í fyrra flutti hún hina
verstu guSleysisgrein, eftdr ein-
hvern Pál Jónsson. Er ekki von,
aS fólki ofbjóSi annaS eins?”
Á.: “Unt Afagreitiina er það aö
segja, aS þar mætti kjaftshögg
löSrnngi. Aftur um guSleysisgrein-
ina, sem þú minnist á, eft'ir þenna
Pál Jónsson, er það aS segja, að
svoIeii'Sds greinir ættu alls ekki aS
fá inngöngu í altncnn fréttablöS.
þegar þannig er gengiS á hólnt
við trúarbrögSin, þá verSttr það
framfara í sérstökum ritum.
“Útgefendur blaSa verSa að
gæta þess, aS meS slíkum grein-
um er gengiS of nærri ínórgum
leseindum' blaðsins, særöar tiifimi-
ingar þedrra, sem getur leltt tii
þess, að þeir fái andstygS á blað-
inu.
‘■‘Trúbragða greinar ættu sem
miinst að fá rúm í almennum Irétt
blöSum, og alls ekki nema þær séu
kurtedslcga ritaðar. öllum les-
endttm blaðsins cr boöið að lesa
þessar grednar og þeir borga fyrir
þær. það, sem stríð'ir á móti tru-
anbrögðum mannsins, stríöir á
móti honum sjálfum. Trúarbrögö-
in eru eign hans. En menn mega
heldur ekki vera of þröngsýn.r, —
al'lir hafa sama rétt — aS eins að
rita og ræða kurbeislega og skvn-
saankga ttm trúbragSamál.”
S.: “því átti ég von á, þú ert
kominn á sötmt skpSun og ég, að
Hkt. sé á móti kirkju 01r uúar-
brcgðum”.
A.: “Ég hefi ekki meS þessu
sajgt, aS hún væri á mótj kirkj-
unnd. Að eins það, aS ritstj. henn-
ar léði rúm í blaSiatt fvrir ],á
grein, sem ekki átti þar aö vera”.
“Ég man ekki til, a'S ég hafi i
saLiini tíö séS trúarleg atriö rædd
í ritstjórn|argreinum Hkr., tu íg
hefi séð þar marga rkavplega og
greinilega drætiti framsetta t:m
ýms alþý'ðleg málefni íyrir þjóð
flokk vorn.
“Suntiir hinna skólalærðu meðal
landa vorra hér, hafa vciiö aó
hnýta að Hkr., fyrir aS hún hefái
slæmt mál á grednumi sínum, og
þar ntieö viljaö slá ryki í ulmenn-
ings augu.
‘‘Viö, sent lesum helzt Llöðin,
erum alþýðumenn. Yíirleitt getum
viö ekki dæmit um, livort iagurt
tniál er ritaS eða ekki, — frá mál-
fræðislegu sjónarmdði. En viS sk,lj
ttm alþýSlega íslenzku svo mikið,
að viS gettun lesið kjarnann frá
hýðinu, þ.e. brotiS hnetuna til
kjarna, þar sem hann er aS finna.
“Ég hefi oft futtdið kjarnfci í
hnotum þeim, sem ritstjórnar-
gtieinar Hkr. hafa flutt á liSnum
árutn, en aftur sáralítiS í r'itstj.-
greinum I.ögb., nú í sainni tíð.
I.ögb. hefir stundum flutt greinar
ttm tttierka menn .fvrir austan haf,
æfiatriði þeirra. það er auðvitaS
óaðfinnanlegt oyg got't aö vissu
leyti. En þar er ekkert frumilegt
vdö, bara afskriftir af þvi, sem
aðrir hafa hngsað og skrifa'S.
fyrir mitt leyiti kýs heldur
aö sjá í rirstjórnargreinum fram-
sotta fritmlega ctg skarplega hug-
sjón — þó kannske mállýti mœtti
finna á stökit staS með grandga'fi-
legri rannsókn — heldur en að sjá
aldrei frumlega málsgrein, aS eins
edtthvað medningarlaust eöa marg-
tuggið jórtur, — þó á sléttu máli
sé ritað.
í pófitik standa blööin hérum-
bil jafnt að vígd. Fyrir kosningar,
sérstaklega, fá yfirdrotnar þeirra
þedm pófitiska stráka til aS flakka
meö út á meöal þjððilokks vors.
En svo mikið vdl ég segja, að rit-
stjóra Hkr. hefir oft tek'ist furðu
vel, að klæSa þessa stráka, svo
þeir hafa kontiS all-lagkga fram á
ferSum sinuni fyrir kosningiar”.
S.: “þú heldur svo langar tölur,
aö mér dettur ekki í httg aS svara
þeim".
“í póli'tik lueld ég blöSin séu
nokkuð jafnsvört. þa'S eru þó
ljótu skammirnar stundum í Hkr”
Ég undirritaSur var viSstadditr
samtal þetta, og fteri þaS hér meS
í letur. B'löSin geta tekið þaS ttpp,
eí þeim sýndst.
Foam Lake bygð, 22. nóv. ‘07.
J. I/. H.
------—♦-----.
PARK RIVER, N. D.,e
28. nóv. 1907.
Kæri Lerra Baldwinson!
Mér er bæði ljúít og skvlt, að
þakka yður fyrir fyrirhöifn y'ðar
að koma mér sivður fyrir línu, var
þaS góöur greiöi, sein ]>ér sýndtiS
mér. Dr. Halldórsson tók við mér
í Graíton og var ég þá fluttur til
Park River, og hefi síðan verið
undir hans hendi og fer vel um
mig. Eins og þér vissuð, gat ég
litið hrært eSa boriö til fæturna
og var litil tilfinning í þedm. Á
þessum stutta tíma, sem liðinn er
síðan ég kom liingaö, hefir mér
batnaS þetta mjög, svo aS nú get
ég. hreyift, lyft og beygt fæturnar,
oa er ég viss um, aö ég er áredS-
attlqga á batavegd, og sé ég mest
eftir því, aö ég eigi fyrir löngu
dreiif mig hingaS suSttr, en lækn-
arnir á spítalanum í Winuipeg
töldu mér trú ttm, aS ekkert væri
hægt aS giera fyrir mdg, og hiaia
þeir gert svo lítdið úr sér, aS neita
Dr. Halldórsson tim nauSsynlegar
upplýs'i.ngar um ástaud mátt, ]>eg-
ar ég var fiuttur á spitalann. Dr.
Halldórsson hefir notaö og notar
dagjega viö mig segulmagn, rafur-
magn og núndng. Er ég viss tini,
aS hann gettir gert tne/ira fyrir Is-
lendinga (og hvern SBtn er) en
flestir aörir læknar, því hann er
bæði duglegur og lærður læknir,
og heftr hann bezta álit á sér hér.
Og ætdð er þaS, ef einhver hættu-
legur sjúkdómur slær einhvern niö-
ur á sót'tarsængina, þá er Dr.
HalldórSson kallaSur. Hann hefir
ttú tekiö í fclagsskap norskan
Kristíaníu læknir, dr. Schanche aö
naini, sent er ágætur uppskurSar-
læknir, og ha;a þeir tnikla aösókti.
Ég ved't, aS tnargir í Winnipeg
og annarstaðar mutm samgleðjast
mér út af þedm bata, sem ég
vissulega Lefi fengið, og vil ég þvi
biðja yður, aS birta þetta bréf í
yöar heiSraða blaði, því ég hefi
ekki tækifæri til aS skriía prívat-
lega þeim tnörgu, sem ég vedt, að
langjar til aS vita, hvort þessi ferð
mín hinga-S hefir haft nokkurn á-
rangur fyrir mig.
þakkancti yður fyrir velvdld yð-
ar, er ég yðar skuldbundinn
A. Abrahaanssoii.
•----—4«-------
UndraverS sala á ný.jum og lítiS
brúkuðum PIANOS og ORGEI>-
UM stendur nú yfir hjá Piano og
Organ félagimt 295 Portage Ave.
Fegurstu ‘s.juare’ Pianoes kosta
kosta $65.00, ‘Upright’ Pianos
kosta frá $150.00 og þar yfir, og
Orgel frá $40.00 til $50.00 og upp
aö $100.00, tneö vægum borgunar-
skihnálum.
þessi sala byrjar næsta mánu-
dag og stendur yfir um 3. vikna
tíma.
BúSin er opin á kveldin.
THE WINNIPEG PIANO &
ORGAN CO.
295 Portage Avenue.
GetiS um Heimskringlu þegar
Nýju söngbókina getur fólk
út um land fengið með þvf að
senda $1.00 til .lónasar Pálssonar,
729 Sherbrooke St., Winnipeg,
Manitoba.
inir áreiðanlegustn — og þar
með hinir vinsælustu —
verzlunarmenn auglýsa f
Heimskringlu.
Til kjósendanna.
Herrar! — Þegar ég sótti sfðast
um atkvæði yðar — fyrir ári sfðan
— þá lofaði ég að gæta einlæglega
hagsmuna yðar.
J a f n v e 1 andstæðingar mfnir
munu játa, að ég liafi haldið hvert
loforð, sem ég þá gerði, og mér
hefir orðið meira ágengt, sérstak-
lega viðvíkjandi gangi stræta-
vagnanna, en ég hafði vogað &ð
vona.
Eg fylgi fastlega þeirri stefnu,
að útvegaborginni varanlegt vatns-
ból svo fljótt, sem auðið er. Það er
sannfæring mfn, að það sé verka-
lýðnum til meiri hagsmuua en
nokkuð annað, sem vér fáuna
unnið.
í ðllum Oðrum málum, svo sem
daglauna- og akkorðsvinnu, í um-
bótamálum borgarinnar og 1 öllu
þvf, er bæta megi hag verkamanna,
er stefna mfn öllum yður kunn,
svo ég þarf ekki að orðlengja um
það.
Vonandi stuðnings yðar og at-
kvæða.
Yðar einlægur
r
Atkvæði yðar op; Ahrifa
óskast virðingarfylst fyrir
se=Jas. (». Iliirvýv^j
sem meðlim í
Board of Control fyr/r 1908 g
þér skoöið hljóðfærin.
J. W. BAKER.
Til kjósendanna í Winnipeg:
Atkvæða yðar og áhrifa
virðingarfylst óskast fyrir
fyrverandi bæjarfulltrúa
Latimer
fyrir
IMIIII <ir COSTROL