Heimskringla - 19.12.1907, Blaðsíða 2

Winnipeg, 19. des. 1907.
HEIMSKRINGLA
H EIMSKRINGLA
Published every Thursday by
Thf Reimskringla Newsi Hnhlishine Co.
VerA blaftsins f Canada og Bandai
12.00 om áriO (fyrir fram borgraO).
Sent tiJ islaDds $2.10 (fyrir frpn.
borgAt af kaupendum biaOsins hér)$1.50
B. L. BALDWINSON,
Kditor A Manacrer
Oftice:
729 Sherbrooke Street, Winnipeg
P.O BOX 116. ’Phone 3512 .
r
Jvomimi frá Islandi
maettá að ágreinings og aðfinslu
atriðum við kosningar.
Hugmynd kvaðst hann hafa um,
að tiil væri gnægð af kolum á ís-
landi, og af allgóðri tegund, þótt
enn hcfðu þ-au ekki ver'ið hafin á
yfirborð jarðar. Og ef sú tilgáta
S'ín neyndist rétt, þá kvað hann
j það mýndi reynast sú hagiieldasta
auðuppspreitta og iðnaðar og vel-
sældar trygguig, sem þjóðin gæti
óskað sér, og betra iniklu fyrir
frani'tiðar framför landsins, heldur
enn þó að* gullnáminn við Rcykja-
vík reynist eins arðvænn eins og
menn gera sér vonir um að verða
muni. Annars kvað hann algierða
vissu fengna fyrir því, að þar væri i
jutn reglulega náraa að ræða. þrjú
j /.inklög væru fundin, 4—6 þuml.
þykk hvert um sig, væru fuiidin,
6kammdcgið.
Hcrra Ásmundur Jóhannsson, iog sömuleiðis gull. E11 vegna þess,
-ti'ésimður, sem um nokkra síðast
Kðn-a mánuði hefir vorið í kynnis-
för til foreidra og ættingja á ís-
huidi, kom aftur til Winnipeg á
ftmtudaginn var — 12. þ.m. Hann
iei't vel út eftir Serðina, og lét hið
hc/.ta af htndi og þjóð. Hann kvað
þar næga atvinnu fáanlega hvcr-
votna þar seun hann fór um land-
íð, — svo mætti heita, að gengið
væri á eftir hverjum þeim með
mat og peninga, sem fáanlegir
væru til að gera handtak.
hve borinn væri ófullkominn, gæti ; mikis sunduriyndi>
hann ckki synt giilimagnio svo að 1
ennþá væri híégt að gera sér neina
hugmynd um, hve mikið það kynni
Nú eru daufir dagar, aðgorð.i-
liitlir og stórtiðindalausir um
liein allan. Kkkiert það ber við í
nokkru lan&, er hafi þau áhrif að
vekja alþýðu manna af vetrar-
dvalanum eða að örfa athy^li
hennar og umhugsun um nokkurt
sérstakt málefni. Frá ættjörð
vorri ís-landi berast engar mark-
vierðar frcgnir. - Blöðin þaðan eru
eins fát-æk af Iróttum um stórvið-
burði, eins og eru blöð annara
landa. Að vísu hafa öll blöð edtt-
hv-að að segja, en alt er það ‘hvers-
dagstegt um þessar m'undir. Eng-
i ar fregnir af stórviðburðum úr
nokkrum hluta hins þefcta heims.
Styrjaldir eru ekki neíndar á nafn,
alt virðist vera í sátt og sam-
lyndi um he in allan, — ekki svo
að nokkuð til
muna sé þráttað um þau mál
meðal þjóðanna, sem þó alinent
Vér fáum ekki betur séð, en að
með þessu fyrirkomulagi mætti
vinna það þrent í einu : i) að
rækta landið, 2) auðga landssjóð-
inn og 3) kenna mörgurn Jxiim
i mannd þarfleg vinnubrögð, sem
I áður kunni þau ekki, og um teið
jauka efni þeirra og sjálfstæðis-
löngun.
Sama ætti að me-ga gera að því
er námagröít snertir, og svo er
nú komið, aö stjórnin í Saskat-
chewan hefir látið eða er í undir-
búningi ineð að láta vinna kola-
j náma einn þar vestra. Hvernig
| sú tilraun kann að hepnast, það
veit enginn ennþá með neinni
Ivissu. En að það sé þarft fyrir-
I tæki, inun enginn cfa, og allra
von er, að það reynist fylkisstjórn
innd arðsamt.
Að vísu má segja, að nokkur lik
indi sén tii þess, að þau fyrirtæk:
sem rekin kynnu að vera á stjórti-
arkostnað, horguðu sig ekki eins
í vel eins og ef J>au væru eign og
jundir stjórn prívat eigenda. Kn
, og iðulega eru gerð að ádedluefni.
að vera, með þv, g.illið væri I>«ng- jHvort ]>essi tk.vfð sUlkir af. vax.
nr malmur, og yröi þvi eft.r niðn j andj f4tœkt af h,enni tóöa«di á- , . . . . „ .
hyggjum þjóðaiina, eða af vaxandi |el£a naii os a, a a star e
/.
við því er J>að svar, að stjórnir
í holunni — sem væri á þriðja
þuni'l. ummáls - J.ótt aðrir málm |^^n“ l^fö W vöxtu«n «n P«vat menn
ar bærust „pp rneð honum. Ttl i wrjö vafam41 Yfirkitt er !eÖa <>g liafa að þvi kyti
þess aö fá vissu um þetta atnfti, revnsla einstaklinganna, að ! !l!kostnaö' °* 1 °«ru h\&'
yrði að fá hæf.teg áhold frá ut- j(>{t ir wí tr4,nt^rS^ríl a«|að stjornunum er groömnekk.
löndum, og að gera víð
Vinnu- j þangað niður, sem málnn.rinn j kneppni'ev-kur‘Kim’meiri’áln^gju, jaö íáta inntektir mæta útgjöidum,
voru á I væri. En til aö fá þessu komið i jrftír hví' verSa htír dterteH and- annaö ieöa m«ra er ckk> ***■
iðalhagur
laun kaupafólks á f-slandi
sl. suiih-í 8 til 12 kr. 11111 vikuna jframkvæmd mtmdi þurfá ijá til 2
fyrir kveufólk, en 12 t-il 24 kr. fyr- 1 ár. Málmíund þcnnan kvað liann
ir karfmenn. Og J>ó fæst ekki næg- jliafa haft þau áhrif, að mikil eftir-
ur vTnnukra'ftur með }>es.su kaupi. sókn sé nú cftir landeignum við
. I Reykjavík og í grendinni. Og reyu-
is't málmur í námunum svo mikill,
frá út-j ^ir hvi kreppir meira aö , . „ ,
ccmsr I, , • , • r eins nauösynkgur, augnamiðið er
»l{»,.m og umhugsumn um J>a að- j ^ , ..
jkneppni eykur þcim íneir'i áhyggju,
i eftir J>ví verða þeir djarfari and-
tega og aðgterðaminni t'il ■ stór-
j •virkja, J>ar til að því er komiö, að 11“
j }>eir verða að grípa fil örþrifa-
j ráða til viðhalds sér og sínum. Og
Árferði kvað Jóhannsson ekki
wra eins bágt og menn hér vestra
muudu gera sér í lmgarlund að
væri. Hey heföu að vísu ekki orð-
ið mikil í sumar í sumum sveit-
-um, en ny'ting J>eirra í lx/ta lagi,
og beyin j>ví af kjanilxv/tu tegund-
nm. Hann kvað bændur hafa orð-
ið að fækka skepnum sintitn að
mikluin mun á síðasta hausti til
þéss að ástening á hey þeirra væri
s#æ«tiiteg. En svo fengu þeir líka á-
gætt verð fyrir fé það, sem J>eir
urðu að farga. Enda öll inntend
vara nú í háu verði og srld fyrir
pcninga.
Kréifærur kvað hattn nálega al-
gerlega afteknar á íslundi, þar
sem hann fór mn. teömhin eru lát-
in ganga undir ámimi, og dilkarnir
s«,-ilj;es't frá 10 til 12 og hæst 14 til
15 kr., en ær seljast fyrir 20 kr. og
J>ar yíir að vorinu.
Mest umskifti kvað Asmundur
bafa orðið á ver/lunar viðskifitun-
um ]>ar í landi siðan hann fhitti
þaðan fyrir 7 ártun. Nú
mikið jx-ningamagn á
j að hann borgi vinnuna, þá sé ekki
j að vita, í hvert afarverð þær
landeignir kunni að stíga með tím-
anum. Hann kvaðst líta svo á, að
ef námi ]>essi reynist ekki arðber-
a-ndi, eða ef aðrar varanlegar
| auðsuppsprettur eða atvinnuvegir
j risa ekki upp i R-eykjavík eða
gnendinni, )>á liljóti tilfinnantegur
I afturkippur að kotnia í alt iðnaðar
1 og ver/Iunarlif þar. En ef á liinn
j bóginn al't fcr að óskum lands-
' manna
1 staðifr
I’nis nauðsyntegt. En
inn er í því fólginn, að auka at-
i vinnu 'tækifæri landsins og gera
Jneim lé'tt að lifa, sem áður gekk
....... „j, ........... , jJaS eirfiflf og í því dnndg, að auka
Jxegar svo fer, þa gerist vanalega !.í , .„ ’ .. 1 , ., .
.. ., „ ., -x , 5 •• , , framleaðslu mogtileika nkisms.
entthvað ahrwamikið og sogulegt. h
Ánægjucini má þaö saint tieljast, | Jaifnframt þessu mætiti og að
að engin þörf er hér í landi til «nhverju leyti t-ak.narka innflutn-
ing fölks i Canada, um tima að
miinsita kosAi, .eða i öliu falli tak-
rnarka innflutning þeirra, sem lík-
indi væru til, að ekki væru alger-
lega sjálfstæðir eftir aö hingað
væri komið.
j slíkra stórvirkja, þó nálægt hafi
I höggið á tveimur stöðum hér í
| ríkinu. í Toronto borg er mœlt,
að 5 þúsund manna hafi fylkt liöi
um götur horgarinnar nú fyrir
nokkrnm dögum, og horið svarta
fána, meö viðeigandi átetrun uni
j atviniiukröfur. Jiessir 5 þús. menn
! voru allir atvinnulausir. — í Van-
........ couver borg er og fjöldi manna at-
vonurn, þá edgi hofuð- ,vinnulauSi sem formtega lvafa knú-
nds fvrir hetidi stór- ; jö á dvr bæjarstjómarinnar og
ín-.'kinn vöxt og varanlegan, og j krafist atvinmi.
landið alt í heild sínni. i ,«-«.11; mcs,;l
°íí
ísla
Algerlega ber Asmundi saman
viö þá skoðun, sein Kinar Hjör-
koifsSon lét í Ijósi á 'ferð .s’inni hér
vestra, að það va-ri orðin fös-t
saliiifæri.njr al-Jjýðum-anna á íshindi
Jk-ssí til.elli mega að vísu tið-
indi hei'ta, þvi það hefir örsjaldaii
viljað til, að slíkt haíi komiið fyrir
htr í Caliada, og J>au tíðindi eru
athugaverð, því Jwu benda lil þess
sem verða vill, þegar fram iiða
að nú fyrst sé að roða fyrir þeim , stundir, — úr |>ví nú þegar er svo
degi, er þjóðin fái stigið ínn a
hieJgireit hinnar miklu heimsmetiu-
ingar, í verktegum framkvæmdum.
væri svo I vísiiiidum, listum og iðnaði. Mcnn
hringrás vita nú, að í fullkominni Jxkkingu
komið, í jafn strjálbygðu landi og
þetta ríki er, að allir hafa ekki
næga atvinnu árið um kring. 1
eystri fylkjununr er J>að að vísu
ekki jafninikið tiltökuniál, þótt
--•
Fyriilestur béra F’r. J. Berg-
manns í “Áramótum”.
nueðal manna, að menn
keyptu og seldu fyrir jx-ninga út í
alnx-nt j á þessum grehnim og notkun þeirr j skortur geti orðið á atvinnu í e.in-
j ar þekkingar telst framtíðar vil- j ®töku árunn. En á V esturströnd
hönd, og væri ’]>að stórí.ld bót sahl lands og þjóðar. Meun eí.ist . inn> er nokkuð oðru mali að
irá þvi sem áðtir var. ! ekki lengtir utn, að í landinu felist j 0eSna> l)ar se*|>' landið ma henta
nægilegt auðmagn, ef hvggilega er j a*’> mestu teyti óbygt ennþa, og
t fandbúnaði kvað hann mikla unnið. Og þjóðin virðist drengi- |J>*gilegt verkefni fyrir höndum
éramiför hafa orðið á þessu tíma- j lega samtaka í
bili, sérs-taklega í bættum vinnu- j auðsuppsprettur
áhöldum og giröinguin. Víða eru
bú komnar virgiröingar um tún
og engjar. J>ær eru alt að fjögra
fcta háar, stólpar úr járni strengd-
ír 5 virum v-íða, svo að jafnvel
lömb eru tryggilega geymd innan
þeirra. Við þessa búbót eina spar-
ast -bændiim ni>ik.il vinna og fyr'ir-
höfn með eftirliti á skepnum s n-
um. Túnasléttun fer og árlega
væxandi, op; meiin eru alment farn-
ir að hafa áhuga íyrir þvi, að
noia vinnukraítinn betur en veriö
hafði á fyrri árum. Hina nýju
slátrunaraðferö, sem nú er
koma upp hér og hvar éi íslandi,
telur Ásinundur vera mikiið fram-
faraspor og stórum til bóta fyrir
sauðakjöts ver/lun landsins.
Svo kvað Asmundur vinnufólks-
rkluna almenna, að iiú væru J>ær
jarðirnar t-aldar óbyggitegastar,
Km stærstar eða víðlendastar
vaeru, og áður var mest sótit eftir
><>g hæ-far voru stórbændum einum.
Á eina slika stórjörð kvaðst hann
haf.i komið, þar sem bóndinn stóð
einn við slátt af því enga sláttu-
menn var hægt að fá til vinnu, þó
peníngar væru í boði.
Ekki kvað liann mikiö bera á
pótót-iskum æsingum þar heima nú
sem stiendur, en væntantega myndi
volgna í hinum pólitiska potti
tineð vorinu.
Talsvert miegnri óánægju kvað
fiann miktnn fjölda bænda búa yfir
wt af ýtnsum aðgerðum stjórnar-
tnnar, og þó einkanlega í konungs-
•nóttöku inálinu. Menn höfðu í há-
rnæ'lum, að stjórnin væri of d-ansk-
síntiuð og alt of örlát á fé þjóðar-
éntiar. Til da-tnis kvaðst hann hafa
heyrt því haldið fram, að stjórnin
boföi keypi svipur handa dönskum
gestum sínum í sumar fyrir 800
krónur, og að annar ti'.kostnaður
heíði veríð að sama skapi. En íé
þetta er stór upphæð í augum
íiinrgra Jxirra þar heima, sein
hafa takmarkað gjaldþol til skatt
því, að færa sévr 1 um angan ókominn tíma fyrir
þess svo vel í ! MwndruS þúsundir manna fleiri en
nve, að ekki sé ástaeða fvrir kmds- »u eru l>ar- l>ar sem fiiriö er
ins börn, að flvja land sitt vegna j »>> l>eKar aS brydda á þessu á-
atvinnuskorts eða illra staríslauna slandi, h\að mun þa síðar verða,
Jxgar landið er orðið l>éttskipað
fólki og samkepni unr atvinnu
margfalt tnieiri em enn á. sér stað ?
j þetta öfugstreymi í þjóðlífinu þarf
nieð 'rínhverjum ráðum að lagast.
j það þarf að konia í veg fyrir það,
að tugir þúsunda allsleysmgja
j sæki inn í borgir landsiins, án Jxss,
að þedr fái stundað J>ar ednhvern
, lífvæntegan atvinnuveg. Ef frarn-
monnmn geti farnast svo vel 1 j takssamir efna.nlenn sjá & okkl
^jfoðurlandmn, að þeir fái enga til- fer,t>* aö r4öast j þjóöi^ þarfa.
hneigingi. t.l þess að flýja utan 1 jfyrjirtæki sem trvggja þeim at-
þeum tilgangi að bæta 1 fskjor s.n. vfnnu ^ vinn.ífærir og vinnu-
Allstaðar kvað hami sér hafa ! fúsir eru, J>á þurfa stjórnir fylkja
verið tekið irueð alúð <>g hlýhug, j og ríkja að gera það. Stórmdklir
og enginn grunur á því leikið, að flákar af landi eru í eign Jxiirra og
hann vaeri í agents erindum. Ogjumsjíi, sömu-leiðis námalönd, son
sérstakt yndi hafði liann af því, jfyr eða síðar verða unnin og gerð
Algertega kvað Ásmundur nú
horfinn þann óvildarhug til Ame-
ríku, sem á fyrri árum lýst sér
hjá ýmsuni fööurlandsvinum.
Mienn viðurkenna nú alment, að
Ameríka sé gæðaland og að Vest-
ur-fstendingum hafi farnast J>ar
vel. En jafnframt er stcfnan orðin
sú, að gera ísland svo, að lands-
j að ræða við ýmsa mentaða menn,
j sem lýstu svo nákvæmri [xkkitigu
j á Ameríku og högum landa vorra
hér, sem hefðu þeir búið með þeim
langvistum,.
Margt annað skemtitegt sagði
hann í fréttum af í-slandi, sem ekki
er rúm fyrir í ]>essu blaði, enda
æskikgast, að Asmundur ritaði
sjákfur ágrip af því, er fyrir hann
að atðberandi stofnunumi. því
J>að virðist ljóst, að ef slík fyrir-
tæki geta veitt einstökum edgend-
um góöan arð, tim tedð og þau
mijðíi að uppbyggingu landsins og
framförum þjóðíétegsins, þá rot-ti
sami áraiigur að verða mögulcgur
þó unnið væri á kostnaö og undfr
umsjá þess opinbera. Tökum slétt-
lendið austan Ktettafjalla, í Al-
bar í þessari ferð, því að liann
,berta og Saskatchewan. Reynsla
, , . , ,.. j Hðinna ára hefir sýnt, að korn-
athugull . be/ta lag. og ber glogt rkjan j þcini héruSum hefir borg-
skyn a það, scm fynr ber og a- a6 ^ afl)raKfisvvj. ])ó lönciin hafi
a þaO, sem
jlyktanir hans um roenn og mál
efni byggjast á heilbrigðri dóm-
gneind.
þess bað Ásmundur síðastra
orða, að Heimskringla vildi flytja
löndum sínum á Fróni kæra kveðju
sína með alitðar þakklætá fyrir á-
gætar viðtökur hvar sero hann fór
um landið.
Sagt er Heimskringlu,
séu nokkrir húsráðendur farn'ir að
verið unnin af mjög takmörkuð-
um eínum al frum'býlingum, sem
þar hafa fest sér heimdlKsréttar-
lönd. Eru ekki miklar líkur trl, að
10 tif 20 þúsund ekra stjórnarbú,
rekið á landssjóðs kostnað með
^nægum peningategum krafti,
mundi á sínum tima atiðga ríkis-
sjóð Jxmn, sem bæri starfskostn-
aðinn ? Eða hvers vegna ætti
stjórnin, aö þurfa að tapa á korn-
yrkju í stórum stil, ]>ar scm fá-
tækir frumbýlingar geta rekið
hana með hagnaði í smátim stdl ?
Með 10 til 50 slík stór-þjóðbú í
að nú j hverju fylki mætti veita fjölda
manna atvinnu, þedm til hagnaðar
gredðsfu. Annars kvað hann mót- j kaupa elddvið fyrir ein 25 cents i j og ríkis eða fylkja-sjóðunum til á-
-töku ístendinga á dönskum gcst- j cdnu, og
um sfnum hafa veriö hina rnyndar- j miikinn íjárskort, að ekki er annað
Jegustu og þjóðinni til sóma, j sjáantegt, en að þedr verði að lifa
Jirátt fyrir smáatriði, sif;m gera 1 á hrepp í vetur þegar kólnar.
virðist }>að benda á svo j góða. Að ótöldum Jxíim hagnaði,
sem eðlilegrí verðhækkun landsins
fylgir eftir því sem það er botur
bygt og ræktað.
Sorglegt er )>að í moira lagi til-
hugsunar, hve óáreiiðanteg og vill-
andi tiðindi jafnvel kristilcg tíma-
rit oft og einatt fl)'tja út um
heiiiriinn, kristikg tímarit, sein
ætJað er að viera niálgiign sann-
leíkans, og hvaða ráðum J>au beit.i
til aö ófrægja }>á, sem annarar
skoðunar eru í trúartfnum, eða
öðruvísi líta á, hvað boðun fagn-
aöarboðskaparins og kristilegri
kirkju er fyrir beztu.
Auðvitað getur inenn greint a
nm, hvað bez't sé. En hver sá,
sem hiefir ráðstafað sínu húsi og
ráðfært sig við guð og samvi/ku
sína, og gengur síðan öruggur og
lifandi að verki sínu, án tillits til
]>enrra dóma, sem hann má biiast
við af meðbræðrum sínum, hann
fcr }>ó vafalaust i guðs eriiidtitn.
Og ómögulegt er J>að og ranglatt
a£ kristnum inönnuin, að Jireyta
J>vílíkan mann með steggjudómuin
og árcitni. ]>ví beitur, scm hann
skilur s-tööu sína, J>ví heítara sem'
hann clskar ættland sitt, alla
bræður sína <>g systur, því betur
sem hanii sér • mednsemdir kirkju
sinnar, þvi ka'rteiksfyl'ra og litig-
djarfara, sem hjarta hans er til
að ráða bót á Jx-im, og því me-iri
hæfite'ikar, sem lionum eru til }>ess
geifnir, Jxss önnirlegra er, aö uni
slikan ínann skuli vera vörður
hafður scm aðgæzluverðan mann,
sem kunni að eitra kristindóms-
loftdð, ef hann segir edtthvað, seni
ekki stendur í bók þedrra, Sem vfir
hjörtumim vilja ráða, og þykjast
hafa glöggan skLlning á sáluhjál]>-
arveginuiti, og þykjast vita, að
eind vegtirinn til Krists sé vegur
hinna "rétttrúuðu”, þ.e. þedrra,
sem ekki levfa að hagga ednu orði
í hinnl gönvlu tnifræði. — þetta
virðist nú fullkoinlega rætast á ís-
tenzka kennaranum við Wesley
Coltege? séra Friðrik J. Bergmann.
það bjuggust víst flestir við því
hér heitna á fslandi, sem fylgt hafa
kristindómsstefnu ]>eirri, sem hald-
ið hefir verið fram í málgagni ís
lenzk-lútersku kirkjunnar í Vestur
hoimi, Saroeiningunni, ekki sist mi
á seinni tíð, aö hann mtindi fyr
eður seinna á eiinhvern opinberan
hátt lirinda af sér vantrúar ámæli
því, sem það málgagn nú oftar en
einusirtni -hefir flutt í hans gm ð.
Séra Fr. J. Bergmann er án efa
oinn tnest virti presturinn nu-ðal
íslenzkra presta í Vesturheimi.
Hann virðist vera sá íslenzkrx
presta þar vestra, sem bezt hefir
fylgst tneð þeim stórkosttega > is-
indalegu framförum, sem oiöiö
hafa í biblíiífræðitini, og að ír.insta-
kosti sá eini, sem Iiefir haft íiræði
til að kannast við, að hann að-
hyllist þessa frjálslyndari ste'na.
Jx-tta licfir hann að vísu áður
gert, en aldred eins grainilega eins
og í fyrirlestri, er liann hélt á sið-
arta kirkjuþingi, er hann ntfnir
‘‘Postultega steínttskrá” og b’rtist
nú í “Araroótumi” 1907 á bls. 102
til 128.
Fyrirlestur þessi er svo fráb.cr
að formi og efni — edns og alt. það
sem séra Fr. J. B. skrifar - svo
snjallorður og sannorður, o r svo
tímabær, aö hann æt-ti að v-;ra í
hvcrs inamis höndum.
Hann liefir að texta orð postul-
ans Páls í 1. Kor. 9, 19—23. Jafn-
framit, sem hann skýrir aðfcrð
postulans í kristniboðsstarfsemd
sinni, — hvernig liann talaði við
lögmálsmennina, hina lögmáls-
lausu og hiua óstyrku, fær hann
sér svo til utiitalsefnis livað boð-
berar hins satna fagnaðarerindis,
sam hann flutti, geti lært afþessu:
]>að dtigi ekki lengur að segja "þú
vierður að trúa nákvæmtega cins
og ég, annars verður þii ekki hólp-
inn”. Kúgunaraðforðin sé nú úr
gildi gengin. Kirkjumiar mikla
nieiii hafi á liðnum- öldum veriö i
]>ví fólg'ið, að ítienn vildu vinna
séilir mieð stej'ttum lögmálshnefa.
— Saga þjóöar vorrar hafi v.erið
kúgunarsaga, og engir hafl ineiri
andstygð á þeiin hnefa en íslend-
ingar. — Öll kristin kirkja finni til
Jxss, að hún hafi vaxið á 16. og
17. öld, því sé J>að óvit og árang-
urslaust, að ota fram trúarjátn-
ingtiin þeirra tíma — réitttrúnaðar
tímans. — Guð láti hverja kirkju-
deild vaxa uj>p úr gömltim trúar-
játningum, og þeir, sem ekki vilji
vaxa, verði stoingerfingar. — Eins
°g grösin séti á undan qrasafræð-
inni og stjörnurnar á undan stjörn
tifræðinni, eius sé trúin á undan
trúfræðinni. Trúin verfti hin sama,
hvernig sem trúfræöin breytist.
Skilningur trúfræðinnar verði ald-
reii sáluhjálparatriði. Guð setji siir
i samband við menn, þrátt ivrir
gallaðan skilning trúfræðinnar.
Til að sýna hið óskiljankga og
undarlega í því, að lúterska kirkj-
an (í Ves'turheimi) haldi svo fast
við bókstafs-innblásturs k.inmng
fyrri tíma, skýrir hann frá, aft a 11-
ar kirk judeild'ir reformerðu k>kj-
unnar hafi ]>egar hafnað henni. —
Af ttlviljun var liann síðastl. vet--
ur staddur á prestafiindi Meþ'ó-
dista — heittrúuðustu kirkjudedld-
arinnar í landinu — )>ar sem 40 til
50 jirestar voru samankomnir.
Gamall, trúheitur og lærður mað-
ur, sem erindiö flutti, hallaðist
eindregið að skoðunum hi.nnar
nýju biblíufræði. lin svo stóð hvier
uj>j> af iiðrum til’ aö taka í satna
strenginu — sögðti afdráttarlaust,
að liuin nýji skilniugur á gamla
tiestámn'iitinu hafi varpaft nýju
Ijósi yfir ótal myrka staði, sem áð
ur liefði hvílt sem ok á baki
]>edrra.
Með viðkvæmum og gætilegum
orðum talar Fr. J. B. unt, að þeir
hé-r austan liafs, sefn ínicnn vi.ti
um, að haíi aðhylst þessar nýju
skoðanir á gamla testamentánu,
hafi verið gerðir tortryggilegir í
auguro islenzkrar alþýðu, og látið
i veðri vaka, að þeir hafi svdkist
undan merki, einmitt ímennirnir,
sem líklegastir séu til að styðja
sannan kristindóm hjá ]>jóð vorri.
Einn J>oirra get ég hugsað mér að
sé sá, sem fyrstur varð til að
fræða Iaiida sína um hinar nýju
visindategu rannsóknir á gamla
tsstamentiiiu og koroa Jxim í
sama skilninginn á þoirri fræði-
groin, sem mieþódistaprestarnir í
Winnipeg svo hátíðlega og af-
dráttarlaust lofa guð fyrir.
Eg inni til Jjoss aftur, að ömur-
legt er og mjög svo óv’iðeigandi,
aö kristileg málgögn skuli verða
til þess, að áfella kristna bræður
og ófrægja fyrir skoðanamun á at-
riðum,, er ekki snerta kjarna trú-
arinnar. Öviðurkvæmitegast af
öllu cr ]>ó, aö ætla niönnum lífs-
skoðanir, sem þeir all-s ekki hafa,
sein' raun hefir á oröið. — Stund-
ittn hefir Sam. verið að fárast um,
aö ekki sé unt að viita, hvoru
; niegin í slenzkti pr.estarnir hér á
j líindi séu i biblíu-kritikinni, og gef-
i ið í skyn, að þeir muni helzt hvergi
; vera, — hún muni hafa farið fyrir
jofan garð og neðan hjá þeim.
I Gægist J>íir fram sami dómsýkis
j og drotnunarandinn, sem. mælir
lvimÍTi og jörð á stiku rétttrúnað-
arins.
Svar ritstjóra Sam. upp á fyrir-
tes'turinn má lesa í júlíbl. á bls.
138—142. En svarið er þannig, að
hezt mun yera — að niinsta kosti
mannúðarinnar vegna — að tala
seim fæst um ]>að. Til smekks
m-ætti tilgrcina Jxtta :
Naumast þarf að taka það fram',
að mvnd sú, sem þar er dregin
tipp (í fyrirtestrinum) af Páli post-
ula, er öll sket og skæld, og því
sannuefnd skríparoynd, og skal
fyrir því gjör grein hér í blaðinu,
ef ástæða virðist til”.
Mörgum mun verða forvitni á
að sjá liina myndina. — (H. E.,
“Nýtt k'irkjuhlað”).
Séra Oddur V. Gíslason
hefir nú lokið þessa árs prests og
mi'ssíónar störfum í bygðumtm
kringum Mani'tobavatn og biður
Heimskringlu geta þess, að ösk
foreldra og vandatnanna, að nann
1 lnefir “confirmerad” neðanskráð
ungmenni í hinni lútersku kirkju •
1 Miss Petræa J. Crawford, West-
bourne.
Miss Margrét A. Baldvinsson,
Sandv Bay.
Mr. Thoríittmir H. Jónasson,
Dog Creek.
Miss Sophia II. G. ísberg, Dog
Crtiek.
Mr. Villijálm G. Isberg, Dog
Creek.
Mr. Sáigurbjörn J. Eyford, Siglu-
nes.
Miss Krist-björg S. Skaptfie-ld,
Narrows.
j>.t. Winnipeg, 12. des. 1907.
O. V. GÍSteASON, prestur
Gamlar afklippur.
VETR AR-NÖTT.
(Brot). ,
Blundar fold í taðmi vetrar köldum,
fölur dagur lengst t vestri sefur.
Iæ.ika fjölbreytt ljós á himíntjöldum,
teiptur glamj>i daufur foldu vef-ur
Norðurljós í næði húmsins glitra,
N«r og fjær þau vefja sig og teyga,
hreikka, lengjast, brotna, fölna, táitra,
brosa, hníga, eyðast, kulna, dieyja . .
Blómlaus skógur brosir kalt og stymir.
Auðn og slétta fanna vafin fcldt
fjötra hugann sterkum glcymsku böndum ;
fylla landið undarteguro eldi,
ögra manni’ að gleyma nuitidutn löndum,
draga hugann út í eyftiklungur :
Áfram, nú er tíð að lifa og vinna
meftani þú ert ennþá hraustur, un(gur,
ekki’ að treysta leiðsögu J>eirra hinna —
treystu eigin afli í sjálfs þíns brjósti.
Hljóður máni hjupast inekki skýja,
hér og þar sjást stjörnuljósin blika,
dökkir skuggar færast saman — flýja,
flökta, dreifast, eyftast, stökkvn, hika >
Hkt og liermenn blóðs á velH bíði,
bundnir valdi Jx'ss, sem fyrir ræður —
eigi von á ógtirLegu stríði,
icinan'graftar voniarHtlar hræður 1
trú á sigur lömuð, djörfung dáin —
Glitrar fönn, e.r geislum staíar máni
ge'gnum rof á þykkuro skýja feldi —
er sem jörðin fái ljós að láni
— lengst úr íjarru, liuldu dýrðarveldi —
að eins stutta stund þá byrgist rofið,
stilt og hljótt er dregið fyrúr gluggann. —
Nú mun rótt i næði húmsins sofið,
nýtur sálin friftar bezt við skuggahn. —
tejós og vaka trufla ímynd andans. . . .
“Norna Gr.stu rv’