Heimskringla - 21.01.1909, Qupperneq 5

1
INOCX
WlJffNIPECr, 21. JANÚAil 1909 bll 5
Bréf til Heimskringlu.
1 síðasta bla-ði HeÍLinskritiglu þ.
14. þ. nt„ tr lömg ritstjóraigreki,
sími h'Jitir '' A ti ð saín V'asbur-'ísLeindi-
mgHi.' Sú. grsán er ósía.ð ©in bim
■.iJJra tnerkilsigasba 'b'Laðagriein, sem
bjrst hiefir í ísLemizk'ti .bLaði. Hún
ijallajr um rigma .sarnan.burö á ís-
L.i'Mid'i og ísLsridi'imiga í Ameríku. —
Auðsafn ísl.indis er tekiö eítir .preiit
uðum rkýrs'lum þar. F,n ríkicLæimi
Vesitiur^lisLendiinig'a >er bygt á 'álaetl-
uniU'tú Oig kun'niugteikai. Má vera, að
)ar bailist upp og niöur. En yfir-
Uitt mivm sii áaetlun lekki íjarri
s'H' i| > þaö bei’ia tiskið. Vel gœti
óg trilað því, aö Vestur-íisLemidiimg-
sr s;u ff'ciri í Ameríku ciin 25,0(K).
þ'aö er tialiö víst, samkvæmt út-
fiutminigisskýrslunum, a'ö yfir 20,-
000 ísLemdimg.ar hafi flutt vestvir.
En nú mun það nokkuð misir.
Nokkvmir Isl'cmdinigiar haía flutt til
Noröur-Amisríku fr.á öörumi lönd-
vmi enn íslandi. Fjöldi af þcim,
ssm frá íslandii kbmu, voru þá ein-
tleypir mienn og konur, srnn gifst
haív í Am.eríku, átt mörg ibörn, og
mörg af þieiim bö-rnum nú giift, og
eiga börrn og burn. Eítir því, serni
itærin beat viita, þá eru íslcin'dimgar
jneö lamglífus-tii þjóöum í htimi. —
Paö «r því mjög líklegt’, aö í Am.e-
^iku séu ekki mikið inman viö 30,-
0 íeilendingar. Eamdieigmir ijsfend-
mgia í’tii ótefiaö' mtsiri n.n g.rie..nin
ráðgerir, 0g þaið- að mum. Fleiri
hundruð ís'lemdimga' í Wimnipegi eiiga
jamd, og, svumir mörg lömd. Em þess
cx aö gæta, aö þau eru óyrkt og
^kkj verðtbá.. Og., ef óg viicli eiast
nm eitithvaö í greininni, þá væri
þaö verðið á larndv i jnunni.m, þar
•s®m ekrari' er .áætluð' $17.00. Auð
on|d og biygð í sumrnm béruöum
eru oig upip. Vitaskuld
eru lönd íslemdingia' sunnam við lín-
un,a komim í $3'5.0'0 ©kran o.g þaöan
af mieira. í Argyfe, Pipestome og
J'tðiar eru lönd’ komin í bátit verð.
Vaitmamýlemdunum og Norðvest-
nrlandinu, o.g í þiessnm sveitum
^ífgjai flest lönd' íislcmddniga, þar
fást lönd fiyrir 8 cLollar.a ekran og
bækkiandi.
Gr;ip,jr og pien.incgiar í verkfærum
ajá' hverjum bónd'a aö lafinaöi
'1>1500' hieid ég að sé alt of láigt á-
*stlað. Margir bæindur eóga svo
tU'gu.m þúsumdia skiftir í gri'pmm og
verkfarum. Skuldugir ©ru sumir
boendur og þvö mikið, en fjöldi
þeirna er skuldlaus, og mokkurir,
sejm tigu ft, 4 bönkum, og í fétlög-
ran.
Sjáifsiaigt eiga Vestur-íisLendimgar
ivi'i'ir.a af lífsáibyrgðum anm Austnir-
fslemdiniga.r. Og mörgnm íslcmdimg-
11111 kafa þaer hjáLpað mú þeigar.
Hvað skulduim V'estur-íislendimiga
'iS kemvir, þá ier það erfitt um að
sfKÍa|. Þó hyigg ég greinin fari þar
®kki lamgt fná samni,
Saimit verðai miemn aö mimnast
pe®s, aö töluvterð'ir pendngar haia
U'tat frá líslandi til Anucríkvi. Og
þó pemingar hafi veriö sendir heim
VI íslamds, í fargjöld' aöallega, 'þá
W'erna þeir ©kki námdar niærrd þeim
P'enamgum', sem íslemdimgar hafa
^y*tt í vasturflutnimg og komdð m©ð
himgaö. þó fjöldin.n haft ekkert
ait afgam.gs, þeigar himgiaö komt,
pá ervi miar.gir, sem komu til Ame-
rlku wxíö tölnvierðar fjárupphæöir.
Jœja, og hvaö verður svo um ís-
■cndimga og auð þeirra í þessu
amdi ? M©ö tímanum deyja Islend-
mgiar hér ut, dragast í hvarf iiniti í
'erlem/du þijóðina., og p&ninigiairnár
þeiiin. Eitthvert minnisanterki
adtvi Vestur-lsl'Biiid'ingar að gera
ser v gaimla Lamdimu, áður enm þeir
hv.erfa því að fvvllvi ög öllu. Og
jöldinm af þiai.nv hefir vilja og kraft
til þess.
Ef núi tl dœmds 300 IsLemdiimgar
tækiju lífsáihyrgð fyrir sínu þúsumd-
mm hver, þá yröi þaö $300,000, —
amofmviðu það í sjóð hándia íslamdi,
°g þieiin sjóði skyldi það vexja til
að kítupa lamdvarnarskip, selg'ja
skiLiö við Diamii, og gerast lýövdldi
í fiinnaö simm., þeitta ætiti aö .geta
atit sér stað eftir 30 ár hér frá. —
Með þassu mióti yrði mafn Vesitur-
islemdimga ódiauðlegt meðam Lönd
hygöust og tuirgur yrðu tialaöar.
þatta þykir ef til vill stórfeid til-
laga, en að því mun draga aö
1 ©stur-íslandim'ar geri sér fleira
til lofs, emm safma pemimgum,. þeir
gera sér það til framia, aö verja
þcim að litlu Leyiti írœndum og
föðurLamdi til freLsis og sjálfst'æöis.
Anrnars ©r konmmtgia bLóðdö að kot-
ungs blóði orðið.
l'dí 'biö tnieö óþmeyju eítir að sjá,
hvað nuemmi siegja um þessa stór-
nverku gnedm1: “Aviðsa'lm Viestur-
IsLemcLiniga". Eftir benni hfyitmr
hvier miaövrr aö taka. þar ieru orð
1 tíma. töluð, og auka blaöinu
traust og áld't.
heimskringlu maður.
Ý
£I
I.
tLTKAR á skildi og skrautklæði glæst,
skellur f spjótum og sverðum.
Hjálmarnir glitra sem heiðstirni skært.
Hljómar frá dældum og gerðum :
— 8ækja og sigra vér verðum ! —
Vfgmóður geisar í hamrömmum hug.
Hetjurnar geymdu þann óskifta dug ;
aldrei hann ómennin skilja. —
Hreystin varp ljóma á heiðninnar öld.
Hálfkristnin deginum breytti í kvöld ;
tvfskifti viti og vilja.
II.
Glúmur var mannfærri, hopaði hægt
liugur þótt sylli af bræði.
Margsinnis hafði hann óvinum ægt,
afl þeirra lamað og fjöri ei vægt,
líf hans þótt léki á þræði.
Nú beið hann liðs sins og varði sig vel,
vissi að lífið er dýrra en hel
nema hann sigrinum næði.
Okvíðinn leit hann mót egg.junum blá,
aðgætti ei þúfu, sem bak við hann lá.
Fótanna misti svo fallinn haun lá
flatur á orustusvæði.
III.
Sindraði eldur frá oddmjóum spjótum,
öskraði vopnhvinur þrnmandi nótum.
Dauðinn með alvæpni ögrandi stendur —
cdlar til höggs reiddar fjandmanna hendvir.
vsærð en faílin lá eyfirzka hetjan —
ólánið þarna f skorninginn lét hann.
Þá hefir Œúmi f sefanum sviðið,
sárkalda glottið um varirnar liðið,
ólgað 1 bióði og brunnið f tangum,
bláköldu frosthöglin stokkið úr augum.
IV.
Tveir voru þrælarnir höfðingja hjá,
herra sinn fallin þeir lfta-
Ytir hann báðir þeir breiddu sig þá,
banaspjót óvina hamast f>eim á,
taugar í tætlur þau slfta.
Glúmi ei hvassyddu geirarnir ná,
grafinn und þrælanna búkum hann lá,
griinmir sem benvargar bfta.
V.
Mt ir höfðu þrælar vanist öðrum verkum
en vega menn f tryldum hildarleikjum.
Og Ifklegt mjög að þeir með vilja veikurn
á vfgsgrund hafi fótum sínum stigið.
En er þeir sjá að flokks er höfuð hnigið,
þá heitnr eldur skfn á vöngum bleiknm
og hjartað fyllist hugarmóði sterkum,
sem hiklaust leggur út f baðið rauða. —
Hvort munu ei þessir þrælar skáka klerkum,
sem þumbast við að kenna sannan dauðaí
VI.
Djúp voru sárin, en dýpri var þó
drengskaparlund, sem f þrælunum bjó.
Hugsunin brosti þótt sviði þeim sár —
sælan er minningin geymir.
Glitraði á hvörmunum gleðinnar tár,
geislarnir fléttu á hálfluktar brár
orð, sem að enn þá oss dreymir :
VII.
— Vér þrælar erum lffi lftils virði
og lffið oss er norna hefndargjöf —
sem skepnan seld að bera þunga byrði
í böndum þrældóms fram að dimmri gröf.
En sama lífsins ljós oss skfn sem hinum,
sem lffið skreytti frelsi, virðing seim.
Og sé þeir oss sem vinur sannur vinum
oss vaknar þrá í brjósti að launa þeim.
En Glúmur hefir glatt oss mörgu sinni,
bans göfga móðir vildi oss aldrei þjá.
Þvf skal oss Ijúft að yl liann okkar finni —
að eitthvað gott sé jafnvel þrælum hjá. —
Lif Glúmur heill! vort hinsta orðið biður,
þú hraustrar aldar frjálsa bsrnið, kært. —
Nú flýr oss lífsins langi, djúpi niður,
en ljúfa kyrðin vefur hjartað sært.
VIII.
Orskömm var stundin, en ægileg var hún.
ei simt af Glúmi f viðskiftum bar hún.
Már var nú kominn með menn sína alla,
mátti sem næst engan liðsmuninn kalla.
Grimmir mót féndum þeir gengu ótrauðir.
Glúmur var frelsaður. Þrælarnir dauðir.
Spratt hann á fætur og frýjulaust barðist,
fræknlega sótti og knálega varðist,
þungur á brúnina ; þurfti ekki að hvetja’ hann.
Þverárland samt fyrir bardagann lét hann.
IX.
Drúp höfði nútfð, hyl þitt lága merki
svo hneykslir þú ei liðna frægðar öld.
Hvort átt þú geymd aðra eins ástíverki, •
sem æ mun ljóma fram á tfmans kvöld?
Nei, siálfkan há er sigurfáni þjóða,
hún sýgur blóð úr hverri lífsins æð.
Hjá þræli, klerki, drotni, lcfðung ljóða,
hún leitar blind að sinni eigin hæð.
Og nú ef Glúmi granda fjandmenn vildu,
þótt gengu vinir sitt á hvora hönd,
þeir við hann fallinn fljótt sem elding skildu,
og flvttu sér að ná f Þverárlönd.
Þeir settu f blöðin langa grein um l »tið
og ljóð um sollið brjóst og augu rauð.
En er þeir hefðu gnægð af tárum grátið
þeir gleddu sig við stolinn dauðs mauns auð.
X.
Þið heiðnu þrælar, kongar kristnra manna,
þið kunnuð, skilduð lffsins d/psta m'd.
Þið hrópið kenning hæstu spekinganna,
sem heimi færðu ljós og andans bál :
— Finn d/pstu hagsæld inst f annars kjörum,
þá eitt og sama verður líf og liel,
þá spurning nætur gyllist guðasvörum,
en gleðin sanna skfn um lffsins hvel.
Þitt þrönga é g og sjálfslff eigin anna
það alt af b/r þér kvöl og verður tál,
því hamingju»nar heill og gildið sanna
er heilög ást, sem tengir sál við sál.
—- Gef alt, já, alt, og fylg mér einum eftir,
svo eilff lirópar röddin kærleikans.
Yér stöndum enn með hðnd og huga teftir
og horfum sem f myrkri til þess lands,
sem geymir allar vonir vitringanna
um vor, sem l/si okkar kalda svörð.
Sem vefji örmum alla menu og svanna
að ástarhjarta lffs á gö m l U jörð.
XI.
Hetjurnar fornu, víkingarnir vösku
virtu sitt lff mót auði, heiðri, frægð,
hefnandi alis, sem gramdist geði rösku,
gljúpnandi sfzt, né biðjandi um vægð.
Hreystin var þeirra heilög vörn og skylda,
heldögum lofstfr, fjöri sæld og þægð.
Tönn fyrir tönn, var kraftmáí kappans gilda —,
kristnir menn enn þá nota það með hægð.
Laun, meiri laun ! er lffsins endurhliómur.
Launa mér gjöf, er sjálfselskunnar dómur.
XII.
En hver voru launin, er þrælarnir þáðu,
er þjáðir við spjótstungur dauðastríð háðu?
Ei veitti það heiður né frægð svona að falla
og féndurna láta sig bleyðimenn kalla !----
u, þrælar! Þið tökunum traustustu náðu
á tilfinning æðstri, sem boðar oss alla
á kærleikans friðsæla fund. —
Þið eruð hetjunum hærri
höfðingjum veraldar stærri.
I hjarta oss lifi /kkar lund :
Sá lifandi neisti,
sem ljósinu treysti;
í læðingi reisti
á náttlöndum vita til vermandi dags. —
Hin sannasta hreysti,
sem sjálfsvitund leysti
úr sfngirnisböndunum einstaklingshags. —
Og ættir þú, ísland vort, marga þeirra rnaka,
þá myndi aldrei landið né þjóðina saka.
Þorsteinn Þorsteinsson.
Kristján Jónsson, skáld.
Tih'istlc, TJtah, 9. des, 1908.
Kæri riiit’Stjóri.
þiagar fyrir stuittu síSam éigi var
að lit'a vfir dr. Jóms Jxirkolssonnr
/SuppLement til Islanidske Ord-
boigiar”, tók ég eítir, að béxuitubLl
öll hin hugarflugsrmestu orð, s©m
þiar ©ru, baía koanið írá skiáldinu
Kristjámi Jónssym, — þá duttu
rnér stökur þiessar í hug :
Mörg ég þek'ti ituaiðsl og raum
nníiiia kæru Fóstru hreiinimia,
en eitit hi-ð stærsta’ kall’ ag kamn
að Kriistjám Jómsson dó svo
snetttttua.
Ef ’homuiin hcföii'' á tsanamm
æfitíðitii hlo'tmast tttisiiri
i ttvóðurmál vort hefði hamm
lnvgiarib'lÓMiin pJaintað fleiri.
I gráöugt sí&att' grafarhúm
gxittmnur dauðinn hanm naim
legigja
stórt ©r aut't og opið rúin
emn sam tueinm ai fyllir seggja.
Utiiaðar í æðstium saJ
allri leystam hryigö og pínumi
tn«ntagy,ðjam truæra'n haJ
tttunar örmm'm spennir sinuim.
Johm Tho'rgieirsson.
Það þarf að bíta vel.
Kæru landar, ©í þið v’iljið fá vel
skerptar sagirnar ykkar, .þá korru-
ið þeim til mín, að 501 Deverly
St'. I.íka skierpi ég skauta, skiegg-
hnífa og allskomiar egigjárn. — Alt
fljótt og vel giert.
G. BERGþÓRSSON,
501 Be.verly St.
Til Kr.Ásg.Benediktssouar.
Oss þú kæri Ásgeir minn
yndis kvteikir skýmu,
þiá al-íslemzki örmimm þinn
okkur flytur rímu.
R. J. Ravíðssom
■------>h • » ■—
SPURNING. — Hve baTbtaka
lög 'á því, eí til dæmis hann' eða
hún' gera sig seka í þvi, að stíimda
á hleiri eða gaegjimn, til þess að for-
vitmast um, hvað gierist r húsi ná-
girammja sin'S ? ViJl ritstjórimm svo
viel gera, ,að svara þessu ?
J'óna'tan heimsUL.
SVAR — þaö mun varða sekt-
um, ©f persómam' fer imn á ©ign má-
gramma síns, til þess að forvitnast
miað leymdj tim atferli nágramma
simmia. En m'jög er það að sjálf-
siLgðu komið umdir atvikum, hv.ern
ig dómari liti á það mál, eða
hvort hamm ákvæði sekt fyrir það
veJsæmisbrot. Eitstj,
Skrantmyudir
Mjög vandaðar, stórar og fagrar,
af 8káldkóngunmn íslenzku, Hall-
grfmi Péturssyni og -Jónasi Hall-
grfmssyni, fást hjá undirskrifuðum,
önnur á 85c en báðar á 60c. Agæt
stofupr/ði. Myndir af þessum
mönnum munu verða kærtkomnar
til pr/ðis og endurminningar á
mörgu fslenzku heimili. Útsölu-
menri vantar enn vfðsvegar um
bygðir Islendiuga mót sanngjörn-
um sölulaunum.
F. R. JOHNSON,
1419 W, 57th St., Seattle, Wasb.
ATH. — Þessir liafa þegar tekið
að sér útsölu á myndunum : —
Friðrik Sveinsson, 618 Agaes
Winnipeg; Wm. Anderson, 1797
7th Ave. W , Vancottver, B.C.;
S. Bárðarson, R. F. D. 1, Box 90,
Blaine, Wash.; Sigurður John-
son, Bantry (og Upham), N. Dak.
Jóh. H. Húnfjörð, Brown, Man.
Ágæt meðul.
OÉlgi h©fi kymst og pamtað áður
ttueðul við nef, kverka- og and-
kaia sjúkdómum hjá RoyaJ R«m-
edby Co. þau fá bezta vi'timisburð.
þeúr, s&m seimda miér sjúkdómslýs-
imgu, og $4.00 fyrLrfra'in, £á rnieð-
ulim seind hieim. til s:n kostmaðar-
Lanst hvar sem er í Camada. Eims
og mörgium er kunnugt, h©fi ég
íengást töluvert mikið við m©ðala-
'sölu stumdum, og þekk'i “patemt”
rmeiöul v.el. þmsd m?ðul eru ‘ekta’
gjóð mieðul, og fólk má treysta
þeirm, ©f það kaupir þau í tæka
tið.
K.Ásg. BenedikLson.
540 Simcoiei St., Winnipeg.
Á beztu heimilum
hvar seni er f Ameríku. bar
munið þör fiima HEIMS-
KRINGLU lesna. Hún
er eins fróðleg og skeuiti-
legeinsog nokkuð annað
íslenzkt fréttabiað í Canada
Ferðaáætlanir og
Upplestrar-Samkomur
SKÁLDSINS STEPHANS G. STEPHANSSONAR UM
BYGÐIR ÍSLENDINGA í SASKATCHEWAN
THINGVALLA-BYGD, FÖSTUDAG 22. JAN.
Samkoman það sama kveld f suðurhluta bygðarinnar,
og daginn eftir, laugardagskveldið 23. jan., í skólahúsi
norðurbygðar.
FOAM LAKE, SASK., ÞRIÐJUD. 26. JAN.
Samkoman sama kveld á Akra skólahúsi við Kristnes
WYNYARD, SASK,, MIÐVIKUD. 27. JAN.
Hjá LAXDAL P.O„ FIMTUD. 28. J áN.
Samkoman verður að Garðarskóla.
Aðgangnr að samkomunum 25c. — Samkomurnar byrja kl.
8 að kveldinu, nema öðruvfsi verði ákveðið í airglýsiugum á
hverjum stað.
é-».
TIL BJARNA AMTMANNS.
FoLdin, s©m k©md ©x
við fl©y ligultiatttiiiia,
mangia hefir átt séx mæta grepixr,
em eimgaat þó 'betrj eot' aimtmamn
Bjarna.
Skreyitti hanin yrki sín skrúða mál-
snáldar,
eans og þar væri amuar Dante.
Gróta Svoinsdóttir.
VIÐ QRÖF MÓÐUR.
Mín ha’öldruð móðir nú jörðuð.
H LbýJi sálar hruadu skilar,
eo burtfloglin önd til betri heáma.
LjósTÚðum himdns lítiur oJiar
á«tviiniiiin góöa, allra s©m trúa.
þra.U'titv er mii®t og þv*in'gun alls-
konar,
en aítur fénigin unun og sæla,
G. S.
S. R. HUNTER&CO
Skraddarar,
189 Lombard Street
Búa til ný-móðins karl-
mannafatnaði eftir máli.—
Efniog vinnubrögð afbeztu
tegund, og alt ábyrgst að
vera jafngildi þess bezta
sem fáanlegt er f borginni.
Verðið er við allra hæfi. —
S. R. Hunter & Co.
189 Lombard St.
Telephone 1395.

TIL SÖLU:
Afkkriftir af ganmnleikj-
unum “Konnloysið og kon-
an”, f tveimur þáttum, og
‘Hver er vitlaus”, f einum
þætti, — fást hjá
Christopher Jotmslon,
151 Iadiana St., - CHICAUO, ILL.

Sy

J
lames Flett & Co.
” PLUnBERS
Leiða Gas- Vutns- og Hita—
pfpur 1 hús yðar, fyrir sanngj.
borgun. Verk vandað, fljótlega
gert og ábyrgst.
57 2 Notre Dame Avenue
Telephone nr. oknai er S380 eða 8539.
Stefán Johnson
Horni Sartrent Ara oa D.iwninjt St.
HEFIR ÁVALT TIL SÖLU
Nýjar Áíir
Be*tu 1 bænnm. «s«ntar til bð <unar. I5c eallon
Giftingaleyfisbréf
selur Kr. Ásg. Benediktsson
540 Simcoe St. Winnipeg.
Woodbine Hotel
Stwrsta Billiard Hall NorövestnrlandÍDO
Tío Pool-borö.—Alskonar vln og vindlar.
JLennon A Uebb,
Sigondor.