Heimskringla - 25.11.1909, Blaðsíða 3

HSIMSKaiKGEA
WiN'NtjpkG, 5&. K’ÓV. 1M0. iM*. H
ÍHÍXÍÍá
A-
• ••#
R03L1N HOTEL
115 Adelaide St. ..Winnipeg
Bezta S1.3D.á< dag hAs. í Vestur- . j
Canada. Keyrala óKeypis milli
vagnstödva o« húseina nóttu og
degi. Aðhlynuinig hins bez a. Við-
steifti íslendinga óskast. William
Ave strætiskarið fer hjá húsinm
O. ROY, eigandi.
Prestarnir
og játningarrritin.
AÖ ttofninum til inngangsorð til
umrcebu, flutt d presta-
stefnunni á t>iny-
vellli 1909.
Eftir JÓN HELGASON lektor.
Giftingaleyfisbréf
selur: Kr. Ásg. Benediktsson
540 Simcoe St. Winnipeg.
Gimli Hótel
G. E. SÓLMUN DSSON
eigandi
Óskar viðskifta íslendinga sem
heimssekia Gimli bæ. — Þar er
beini beztur f mat og drykkjar-
föngum, og aóbúð ges a svo g' ö
sem frekast er hægtað gera haii '.
Hótelið er við vagnstöðina.
Gistið að Gimli-Hotel.
JIMMY’S HOTEL
BEZTU VÍN OO VINDLAR.
VfNVEITARI T.H.FRASER,
ÍSLEN DINOUR. :
damcs Thorpe, Eigandi
I
A. S.TORBERT’S
RAKARASTOFA
Er I Jimmy’s Hótel. Bosta verk, á«æt
verkfœri; Rakstur 13c en Hárskuröur
23c. — Öskar viöskifta íslendinga. —
MARKET HOTEL
146 PRINCESS ST. I.I'.Í:.,,,,,
P. O’CONNELL, elgandl. WINNIPEG
Beztu tegundír af víiiföngum og vmc
tttn, aðhlynning góð húsið enduibæt
Woodbine Hotel
StnBiata Billiard Hall 1 Norövesturlandiro
Tíu Pool-borö.—Alskonar vfnog vindlar
Leitnon A llebb
Kigendur.
Arena Rink
Undir nýrri stjórn
Opinn fyrir Hjól-
skauta skemtun
Hornaflokkur á kveldin
I
TleDoniiiiion lliiiik
NOTHE DAME Ave. BKANCIl Cor. Nfna Si.
VÉR GEFUM bÉRSTAK
AN GAUM AÐ SPARI
SJÓÐS DEILDINNI. -
VEXTIR BOKQAÐIR AP INNLÖOUM.
HÖPUÐSTOLL ... $3,983,392.38
NPARISJÓÐLK . . $s ,3oo, 00.00
H. A.BRIQHT, MANAQER.
(Framhald).
Hversu fræöi Lúters hán minni
eru oröin tál, vitum vér sömuleáö-
is. Lúfcer segár það sjálfur í for-
málanum fyrir fræðunum. “paö,
sem heíir knúð mág til að gefia út
{>essi fræði eða kristilegu kenningu
í þessari afarstuttu, eánföldu og ó-
brotnu mynd, er hið aumlega á-
sigkomulag (í söfnuðunum), sem
ég liefi kotnist að raun um, er ég
fyrir skemstu var að vísitéra
kirkjurnar. Ödauðlegi guð! Hví-
lík eymd hefir mér fyrdr augu bor-
ið ! Alþýðu manna, einkum til
sveifca, brestur alla þekkingu á
hinni kristilegu kenning.u, og marg-
ir sóknarprestar — því miður —
eru býsna óhæfir til að kenna !
Og þó eiga allir að heita kristndr,
vera skírðdr og mega neyta hins
beilaga sakramentis, en kunna
hvorki faöir vor, né trúarjátnin.g-
una né boðorðin tíu”. Fræðin áttu
að vera hjálparmeðal handa prest-
um viö kristindómsfræðslu æsku-
lýðsins. Að úr þeim ætfci að verða
kirkjulegt játningarrit með laga-
g.ildi í kirkjunni um ókomnar ald-
ir, er hlutur, sem T.úter sjálfum
hiefir aldrei til hugar komið, því
að atik þess sem það hefði verið
m.eð öllu gagnstætt allri anda-
stefnu I.úters, ber nlt sndð ritlings-
ins það með sér, að þar getur
ekki verið um játndngarrdt að
ræða í venjulegum skilningi.
Um fornkirkjulegu játndngarnar
þrjár, hin.a postullegu, níkemisku
og atatiasíönsku, er það að segja,
að siðbótarmennirnir viðurkendu
þær fyrst og frcmst, til þess að
sýna með því, að tdlgangur þeirra
væri alls ekki sá, að slíta sdg úr
samfélagi við heilaga almenna
kirkju, en því næst af því, að þeir
álitu þær vera í fullri samhljóðan
við ritninguna, eins og þeir skildu
hana. Aftur á móti viðurkenua
þeir þær ekkd af því, að kdrkjan
hafi með lögum bundið söfnuði
síma á öllum tímum við þær, —
enda gat Lúter, samkvæmt allri
skoðun sinúi á kirkjunni, ckki
kannast vdð að kirkjan hefði nokk-
ura hieimild tdl slíks, •— né heldur
aí því, að þeir við rannsókn þeirra
hlti'ta hefðu sannfærst um sögulogt
sanngildi {>eirra. það hefir orðið
hlutverk miklu seinmi tíina að
rannsaka uppruna þessara fom-
kirkju-jáít'ninga, og þótt ýmislegt
sé þar enn myrkri hjúpað, þá er
sú niðurstaða rannsóknanna nú
talin með öllú áreiðanleg, að eng-
in þenrra beri naín sitti með réttu
eða sé frá þeim tíma, sem áður
hefir veriö haldið.
Postullega trúarjátndngin er alls
ekki samin af postulum drottins
og ekki ednu sinni framkomin á
postula tíma'hilinu. í þeirri mynd,
sem vér þekkjum hana, verður
hennar ekki vart fyr en á 6. öld ;
hefir hún að líkitidnm verið að
smámvnöast frá því snemma á 2.
öld með þeim hætti, að ný og ný
atriði eins og hlóðust utan um
skírnar-orðin, til frekari skýringar
á þrenningunnd, sem skírt var til
samfélags við. * )
Níkeu-játningin svonefnda álitu
menn lemgi fram eftir öldum að
væri tdlorðin á kirkjnþiaginu í-
N'íkeo, 3.26. Sednna sanníBeröust
lærðir menn um, að svo g«ti diki
verið, þar sem í játninguria vant-
aði þann lið Níkeu-játndngarinnar,
sem mestum ágreiningi haíðd vald-
ið, orðin : “af veru föðursins”
(ek tes úsías t ú patros)
og þriðja greindn væri þar miklu
fyllri en í Níkeu-játningunni, auk
þess sem bannfæringargreinina í
niðurlagi já'tningarinnar vantaði
með öllu. í stað þess var tekið að
nefna þessa játningu “játuinguna
frá Nikeu og Konsfcantinópel”
(Symbolum Níkeu-Con-
stantinopoliranu m), aí
því menn komust að þeirri niður-
stöðu, að kirkjufundurinn í Kon-
stantínópel 381 hefði breytt Nikeu-
já'tnÍMgunni í þessa mynd, eða
“staðfest hana með smávegis við-
hótum í greinunum um föðurinn
og soninn og mikilvægri viðbót í
greininni um heilagan andia” * * .
íin nú er álitið fullsannað, að
þossi forukirkju-játning sé hvorki
frá Níkeu né Konstantínópeí — í
Konstantínópel hafi yfirhöfuð eng-
in játning verið samin — og hafi
aldrei verið samþykt sem játning
fyrir hina heilögu almennu kirkju
á nokkru allsherjar kirkjuþdngi.
Hún sé iniklu fremur tilraun til
sambræðslujátningar, sem bæði
rétt-trúnaöarmenn, Hálf-Aríanar
og Andaféndur (pn.eumatomachar)
geti sætt sig viö. Hún sé að stofn-
inum til skírnarjátning sú, er not-
uð hafi verið í Jerúsalem um og
eftir miðhik 4. aldar, að eins lítið
eitt vikið við í anda Níkeu-játn-
ingarinnar af Kýrillusi bdskupi í
Jerúsalem, sem síðan hafi borið
hana fram á fundinum í Konstan-
tínópel sem s í nia játndngu.
Seinna, um miðja 5. öld, hafi bisk-
upinn í Konstantínópel rekdst á
þessa játningu Kýrills í skjölum
kirkjufundarins írá 381, og lialdið
hana vera játningu f.undarins, en
ekki athugað, að hér vaii'taðd
þíinn liðinn, sem Atanasíus liafði
lagt megdnáherzluna á í Níkeu
(“af veru föðursins”) og Konstan-
tínópel fundurinn játast undir. Rn
þrátt fvrir þetta nocr þessi játnáng
smámsaman úfcbreiðslu í kirkjunni,
svo að undir lok ó. aldar er tekið
að nota hana sem skírnarjátniingu
í austrænu kirkjunni í stað Níkeu-
játnjngarinnar, og seinna er tekið
að nota hana í vestrænu kirkjunni
og það jaínvel, um títna, i stað-
* ) Ivftirtektavert er það í meára
lagi, svo berlega sem það sýnir af-
stöðu Lúfcers tál postulLogu játn-
ingarinnar, setn hann aunars hefir
svo miklar mætur á, að hann Lej”f-
ir sér að breyta einum ldö játning-
arinnar, þar sem hann se>tur “ein
heilög, kristileg kirkja" í staðinn
fyrir “heilög almenn kirk ja". Sömu
leiðis er það mjög ef’tirtektavert,
hversu hann í riti sínu um skírn-
ina (“Tautbuchlein” frá 1523 og
1526) hefir stytt trúarjátninguna
til mttna, svo að af 2. gr. er ckki
annað eftjr.en þetta : “á Jesúm
Krist son hans eingeti'mn, drottinn
vorn, fæddan og píndan". Naum-
ast er slíkt hugsanlegt, ef Lúter
hefði litiö á játninguna svo sem
bindandi trúarlögmál kirkjuiutar á
öllum timnm.
* *) Sbr. Helgi Hálfdánarson :
Saga fornkirkjunnar, bls. 373—74.
inn fyrír sjálfa postullcgu skírnar-
játninguna. * ) Jafnvel meðal kat-
ólskra guðfræðinga hefir játning
þessi verið talin mjög grunsöm.
þannig telur Vincéiri' (í riti
‘‘L'e process' Spiritus sancti’’.
Romæ 1878) játninigu . þessa
“gríska handaskömm frá byrjun 7.
aldar”, en slíkt naer engfi átt.
Um þriðju fornkirkju-játninguma,
Atanasíusar-játninguna svonefndu,
ertt menn fyrir löngu orðnir á edtt
sáttir, að hún eigi ekkert skylt
við Afcanasíus biskup, sem mestu
réð á fundinum i Níkeu 325. þetta
er meðal antiars auðsætt af þvi,
að hér er haft tdllit til kenninga,
sem ekki veröa deiluefni í kirkj-
unni fyr en á 5. og 6. öld. Fyrri
helmingur játnin.garinnar álítur
Harttjack að sé saminn í Gallíu á
6. öld, sem frekari útskýring Ník-
eu-játningarinnar handa munkun-
um, og hafi síðar (á 8. og 9. öld)
smámsaman orðið játning frank-
versku kirkjunnar ; þá fyrst hafi
síðari helmingnum verið bœtt við,
en um uppruna hans sé með öllu
ókunmigt. Með viðurkenndtigu þess-
arar játningar er þrenttingarlær-
dómurinn, í stáð þess að vera trú-
arhugsun, sem manninum ber að
tileinka sér með hjartanu, orðinn
að kirkjulegri réttarreglu, sem
hann verðttr að lúta, edgd hann að
geta orðið sáluhólpinn. * *)
þegar vér nú vitum, að sann-
gildi fornkirkju-játninganna, hvað
sem jnndhialdi þeirra líður, stendur
á mjög svo veikum fótum, að eng-
in þeirra er svo til komin í upp-
hafi, sem alment var álitið um
þær mundir, er fyrst var tekið að
edðfcinda prestana við þær í kenn-
ingu sinni, og að engin þeirra get-
ur til fulls kallast allsherjar-játn-
ing kristilegrar kirkju * * *),— og
J>egar vér því næst minnumst þess
hvemig á evangelisku sérjátning-
unum tveimur stendur, í hvaða
tdlgangi þær voru upphaflega
samdar, þá fer ón.eitatilega aö
verða erfitt, að réttlæta hina há-
ríðlegu heitbindingu prestanna við
slík rit í kenningu sinni, eins og
tíðkast hefir hjá oss síðan í lok
17. aldar.
2. Kn ekki verður atiðveldara að
réttlæta heitbindingu prestanna
við játndngarritin, þegar athugað
er, hvernig þau hafa náö viður-
kenningu og öðlast lagagdldi í hin-
um lútersku löndum, — hvernig
]>eim hlátt áfram hefir að oss
fornspurðum verið neytt
uppá oss af ltinti ver-
a 1 d l e g. a v a 1 d i.
það er mjög. svo algettg skoðun,
að þótt rit þessi hafi ef til vill
ekki í upphafi verið samin i þeim
ákveðna tilgangi, að (mu skyldu
gilda sem rébtarregla viðvíkjandi
trú og kennittgu í kirkjunni um ó-
kornnur aldaraðir, þá hafi nú
*) Sbr. dr. Adolf Haroack :
1. ehrbuch dcr Dogmengieschichte 3.
verfcesserte und vermehrte Auflage
2. fcindi, bls. 225—26 og 265—67,
sérstaklega neðanmálsgredtiiin bls.
265—66).
* * Sbr. Ilaraack :. Lehrb. d.Dog-
mongesch. II. bls. 296—298.
* * * ) Grísk-katólska kirkjan við-
urkennir að visu “játninguna frá
Níkeu og Konstantínópel”, þó ckki
í þeirri mvnd, sem vér höfum
han.a (tneð viðbótinni ‘‘og svnin-
um” — filioque). Hvorug
hinna játninganna heíir þar “sym-
bólskt” gildi.
kirkjan einu sinni samþykt að svo
skuli vera ; það sé því ekki annað
en einföld hlýðnisskylda vor við
þessa vora andlegu móður, að
taka þessari ráðstöfun með auð-'
mýkt og undirgefru’ í þakklátri
viðuriænningu þess, að hún hafi
þar viljað það eitt, sem hún,
leddd af guðs anda, vissi, að oss
böraum sínum væri fyrir beztu.
þessari skoðun er ef til vill ekki
haldið beint fram, en httn skín þó
út úr orðum þeirra manna, sem
halda vilja sem fastast við játn-
in-garhaftið. Og margur maðurinn
er svo gott barn móður sinnar,'
að hann hevgir sig í auðmýkt fyr-
ir þessari ráðstöfun.
En það er þó dálítið að atliuga
við allan þennan hugsaMaíeril, svo
fallegur, sem hann kattn að virð-
ast og kirkjulegur, og það er, aö
forsendur hans eru býsna veikar.
Vér gatum auðvitað aldrei full-
þakkað vorri andlegu móður,
kirkjunni, fyrir þá blessunar-
strauma, sem húu, eftir því sem
aldir liðu fram, hefir veifct til vor,
barna sintta. En þegar vér þökk-
um hentti fyrir játnángarritin, að
því leyti, sem þau hafa verið not-
uð sem kenningarhaft á prestana,
þá beinum vér þakklætinu i ranga
átt.
Kirkjan sem kirkja á miklu
minni þátt í innleiðslu og lögfest-
ingu játn.ingarritanna, en ulirtent
er haldið.
Ég mintist áðan á uppruna
fornkirkju-játndngantta þriggja, —
hversu uppruni þeirra reyndist nú
við nákvæmari rattnsóknir að vera
allur anniar en um eibt tímaskéið
heifði verið haldið, — hverstt eng-
in þeirra baeri rtafn sitt með réttu,
hversu engin þeirra yrði talin alls-
herjar-játning kristilegrar kirkju.
En gerum nú ráð fyrir, að t.a.m.
“jítningin frá Níkeu og
Kotistantínópel", svo rang-
nefnd, sem ednna helzt ætti að
geta talist allsherjar-játniitg, hefði
verið löglega samþykt á einhverj-
um grískum kirkjufundi af ein-
hverjum grískum biskupum, með-
fram neyddum til þess af einhverj-
um hálfheiðnum eða að minsta
kosti lítt kristnum keisara fyrir
medra cn 1500 árum, — hvaðan
ætti sá kirkjufundur að hafa hedm-
ildina til þess að hinda kirkjuna
um fjölda ókominna alda við út-
listanir sínar á höfuðatriðum
hinnar kristnu trúar ? Vér vdtum
auk þessa, að haldnir voru ttm
sama tímaskeið fjöldi kirkjufunda,
jaínlöglega samankallaðir, og að
frá þeim komu játn.ittgar jafnlög-
lega samþyktar, þar sem góðdr og
mdkilsmetndr kirkjumenn . héldu
fram ólíkum — ef ekki gagnstæð-
um — kenningum, e« út frá sinum
skilningi á ritningunnd. Hvers
vegna ættu vorir tímar að vera
bundnir af ályktunum þessa edna
fundar fremttr en af ályktunum
hinna? þegar öllti er á botninn
hvolfit, er það fylgi keisarans, sem
styður eina játninguna til sigurs
fremur en aðra. Eins og það er
veraldlega valdið, sem oftast nær
ræður úrslititm fornkirkjuíund-
anna, eins er það veraldlega vald-
ið, sem fylgir álvktunúm þeirra
fram til sigurs í kirkjunni. þedr,
sem dálítið þekkja til sögu trúiar-
lærdómanna, vita, að það eru ekki
svo fáar kenndngar, sem hlotið
hafca viðtirkenningu kírkjunnar fyr-
ir þá sök eina, að menn — óttuð-
ust reiði keisarans ! Svo var
2 Bækur
Getins
FÁ NÝJIR KAUP-
ENDUR AÐ HEIMS-
KRINGLU SEM
BORGA $2.00 FYRIR-
FRAM, OG ÞESSUM
BÓKUM Ú R A Ð
VELJA : —
Mr. Potter frá Texas
Aðalheiður
Svipurinn Hennar
Hvauimverjarnir
Konuhefnd
Robert Manton
og Leyndarm&l Cor-
dulu frænku. —
Alt gððar sdgur og sum-
ar ágætar, efnismiklar,
fróðlegar og spennandi.
Nú er tíminn að gerast
kanpendur Hkr. Það
eru aðeins fa eintðk eft-
ir af sumum bókunum.
H e i ra s k r i n ? I a
P.O. Box 3083, Wlnnip©íf
Cor. Portaffe Avo and Fort St.
28. AR.
FÉKK FYRSTU VERÐLAUN k SAINT
LOUIS SÝNINGUNNI.
Dag og kveldkensla. Telefón 45.
Haustkensla byrjar 1 Sept.
Bæklingur með myndum ókeypis.
Ski i6A til: The Secretary, Winrtipeg
Businens College, IVinnipeg, Man.
A. 8. ItAKD.AL
Selur líkkistnr og anuast um átfarir.
Allur átbúuaöur sA bezti. Enfremur
selur hnuu al skouur minuisvarÐa og
logst'dua.
121 NenaSt. Phone 306
Sendið Heimskringlu til
vina yðar á Islandi
KVENHATTA SALI
112 ISABEL ST.
Býr til alskonar kvenhatta
1 nýjustu gerð. Skreytir með
fjöðrum, blómum og bðndutn
og öðru nýtízku stássi. End-
urnyjar og skreytir brúkaða
hatta. Alt verk vatidað og
verð sanngjarnt. Isl. konnnt
boðið að skoða búðina. —
JVllSS NESBITT,
112 Isabel Street
__________________IMl-9
& SÖGUSAFN HEIMSKRINGLU
sem dansaði og lék ýtnsar íþróttdr, sem gaman var
að sjá”.
“Apa?" sagði presturinn, “hveraig getur mönn-
nm þótt gaman að jafn-litlu dýri ?”
“Jú, hann var í litlum, rauðum kjól og hafði
búu með bjöllum í".
“0, litli drengurinn minn, Simia est sim-
1 a etiamsi aurea gestet insignia.
Ed nú skulum vdð lesa kafla í Comelius á meðan
v*ð bíðum eítir syni mínum, letingjanum þeim. Held-
urðu að hann hafi lært lexíuna sína?”
“Ég veit ekki, hr. prestur. Hann mintdst á
elna reglu, sem hann ekki skildi”.
“Mórits minn góður”, sagði priesturinn, “hefirðu
enf?a yfirhöfn ?”
“Nei, hr. prestur".
“þú mátt ekki vera svona klœðfár, drengur
1,11,1 n. þú skalt fá gamlan kjól aí mér, sem konan
inin segir að sé mér ónýtur. Mamma þín getur
sniðið o*g saumað hann handa þér, þiegar hún verður
ir'sk. Gjöfin er ekki stór, en hún getur orðið þér
að gaigni".
“þér eruð mjög góðttr, hr. prestur”, sagði Mór-
Us, “en ég veit ekki, hvort mamma leyfir —”.
"þegéðu nú, ég segi að þú skulir fá kjólinn. það
er betra, að ég gefi þér hann, en að hantt lianigi ó-
"otaöur og mölótist. Lestu nú lexíutta þína á meö-
an ég la-it ( pípuna mína".
Mórits las og presturinn reykti, en leit vdð og
11 f um gluggann, hvort Óskar kæmi ekki.
bkömmu síðar heyrðist gengið hratt upp stigann,
1 vrnar voru opnaðar ag frú Bergholm kom inn' og
leiddii Gskar.
I rú Rergholm var að ytra útliti alveg gagnstæð
manni sínum. Hann var hár og grannur með reglu-
'Undnar likamshreyfingar, og talaði heegt og skýrt.
FORLAGALEIKURINN 59
Hún var smá vexti on gild og röddin mjó, sem gerö-
ist býsna hvell, þegar hún reiddist. Frúdn var að
öðru leyti góð manneskja og dugleg húsmóödr, sem
h f jd að e ns þann smágialla, að hún gafc aldrei
stjórnað geði sínu. Að þessu sdnni hafði óskar vak-
ið rí.iði henttar. E’ftir að Mórits skildi við hann,
haf.Ei hann lent í áflogum við bóndadreng, svo að
hann fékk fclóðnasir og föt hans rifnuðu.
“Bergholm ! ” kallaði frúin í dyrunum, “nú skal
ó.g siegja þér, að þessi þorpari hefir enn etnu sinni
veri.ð óiþægur. Hann hefir flogist á við ÓUi hans
Andurs l’ersons, sem hefir brotið tönn í honutn. Og
þ'rn.t situr þú, tottar pipuna þíit og lest, án þess
að geta því gaum, að .barnið þdtt er bariö og mejtt
af tœndastrákunum. Er nokkurt vit í því, að leyfa
drengnum að flækjast hingað og þangað án þess að
sí'gja mér það ? Ilefi ég ekki nóg að annast, þó ég
laus við að gæta drengjantia ? Hvers vegna agar
þú ekki son þinn? Hvers vegna lemur þú hann ekki,
þegar hann er óhlýöinn ?"
“þegdðu kona”, sagði presturinn, setn þótti mjög
slæmt, að drengurinn þeirra heyrði þctta, “og láttu
miig í fri'i. Eg gaf Óskar leyíi ril að fara út.
Hann átti að koma aftur kl. 9, til að lesa, en hann
var að horfa á líruleikara og apa, sagði Mórits mér,
og því varð hann cf seinn. Hann verðskuldar hegn-
iniT.tt íyrir óhlýðnina, o.g hann skal líka fá hana.
Farðu nú og skiótu þér ekki af þessu fremur”.
EÆtir að frú Bergholtn hafði sagt ýmislegt fleira,
fór hún og skildí Öskar eftir í ofnkróknum.
“Komdu hingað, Óskar”, sagði presturinn.
Drengurinn gekk óhræddur til hans, því hann vissi
mjög vel, að faðir hans gat ekki verið harður.
“Drengur”, sagf'i presturinn, “þú hefir verið ó-
hlyðdnn. Hver gaf þér leyfi tdl að vanrækja lestrar-
tímann og fara að fljúgast á við hann óla hans
60 SÖGUSAFN HEIMSKRINGLU
Anders Persons ? O puer infelix et scel-
erate",
“óli sparkaði í vesalings apann, sem var að
dansa”, svaraði drengurinn. |>á reiddist ég og gaf
honum snoppung og svo fórum við að berjast".
“Jæja”, sagði presturinn, sem varð hughægra við
þessa frásögn, “en þú hefir ekki heimild tdl að dæma
breytni annara drengja í bænum. þíi hefðir ábt að !
segja föður Ola frá því, og þá hefði hann hognt !
dr.ngnum fyrir strákslund hans”.
“Anders Person horfði sjíilfur á þetta og hló,
þcgar Óli sparkaði í apann, svo að hann hoppaði
hátt upp".
“Humm”, sag'ði presturinu, “við skulum e.kki
tala um áflogin, en því komstu ekki á rét-tum tima,
svo Móiits hefir orðið að fcíða?"
“Eg vissi ckki hvað klukkan var —”
“það er engin ástæða. þú gazt gengið inn og
sóð hvað hún var”.
“Og svo langaði mig til að sjá apann. Iíann
var svo skeiintilegur, og. svo var hann klæddur litl-
um, fallegum kjól eins og pafcba míns”.
“Humm, humm”, sagði presturinn, “kjóllinn
minn er í raun réttri gamall, en hann er ekki utan
um apa. Kantu lexiuna þína'?"
“Ó, já nokkurn vegdnn”.
“Gott, nú skal ég reyna það. Ef þú kant hana
ekki, þá færðu að fara í háðungarkimann, eins og
étg hét þér í morgun".
Drengjuntim var nú hlýtt yfir lexíurnar, og
ktinni Mórits sína ágætlega vel, en Óskar mjög illa,
og því varð hann að sfcanda í ofukróknum, meðan
presturinn las latínu nteð Mórits. þegar námstím-
inn var á enda, fór Mórits heim til mömmu sdnnar
með garnla kjólinn pxestsins.
FORLAGALEIKURINN 61
V.
Postulínsbollarnir.
þaó liðu nokkrir dagar, en ekki var húsfrú Stern-
er orðin frískari. Hún var þvert á móti vedkari,
þó hún vdldi ekkd segja syni sínum það. Hann fór
á hverju kveldi út í skóg að útvega eldivíð, svo þau
hefðu ncegan hdta. En með degi hverjum sneyddist
um vistdr, svo að i heilau sólarhring höfðu þau ekk-
ert að nærast á nerna lírinn bita af hörðu brauði og
nokkrar kartöflur, og Mórits bað árangurslaust um
leyfi tíl að mega segja presfcinum frá ástæðum
þeirra.
“N.ei, sonur minn”, sagði móðirin þreytulega,
kennardnn þinn ex fátækur og hefir marga maiga að
rnetta. Við megum ekki vera honum til meiri byrði
heldur en við þegar erum”.
“En þú deyrð, mamma”, sagði drengurinn hnugg-
inn, ef þú færð ekki nærandi mat. þtt ert mjög
veikindaleg í dag”.
“Góði drengttrinn minn”, sagði húsfrú Sterner,
“J>að er enn þá eitt ráð til”. •
“Hvaða ráð er það, mamma?”
“Við verðum að selja p'ostulíns bollapörin okk-
ar. J>au eru verðmikdl, og við gefcttm máske íengiö
nokkra dali fyrir þau”.
“Bollana, sem þér þykir svo vœnt um, sem íaðir
minn gaf þér”, sagði drengurinn ákafur. “J>á meg-
um við ekkd selja”.
“Jú, Móiits, það eru eingin önnur ráð. Mér
(