Heimskringla - 20.01.1910, Síða 3

.tfHwl'lHÍ
SEIMSKEÍNöCX
iíis :t
WlK'NHMvCÍ, 20, ÍAN, 1010,
MéM
2 Bækur
Gefins
FA NÝJIR KAUP-
ENDUR AÐ HEIMS-
KRINGLU SEM
BORGA $2.00 FYRIR-
FRAM, OG ÞESSUM
BÓKUM Ú R A Ð
VELJA : —
Mr. Potter frá Texas
AÖalheiður
Svipurinn Hennar
Hvammverjarnir
Konuhefnd
Robert Manton
og Leyndarmál Cor-
dulu frænku. —
Alt góðar sögur og sum-
ar ágætar, efnismiklar,
fróðlegar og spennandi.
Nú er tfminn að gerast
kaupendur Hkr. Það
eru aðeins fft eintök eft-
ir af sumum bókunum.
Heimskringla
P.O. Box 3083, WÍDDÍpeg
)ANMMmmi
"**5e
Hver vill eiga skildinga?
Herra Magnús J. Borgfjörð að
Hólar P.O., Sask., biður þess get-
ið, að hann hafi umboð tdl þess að
lána peninga og selja eldsábyrgðir
víðsvegar í Q.uill og Valley bygö-
um. Félög þau, sem hann hefir um-
boð fyrir, eru traust og áreiðan-
leg. Hann selur Hudsons fióa fé-
kugs lönd og C.N.R. félags lönd og
lönd, sem eru eign prívat fclaga.
J>eir, sem vildu íá sér landskika
eða skildingalán, ættu að finna
Magnús að máli. — J>að kostar
ekkert, að tola við hann og upp-
lýsingar veitir hann öllum ókeypis.
JÓN JÓNSSON, járnsmiður, að
790 Notre Dame Ave. (horni Tor-
onto St.) gerir við alls konar
katla, könnur, potta og pönnur
fyrir konur, og brýnir hníía og
skerpir sagir fyrir karlmenn. —
Alt vel af hendi leyst fyrir litla
borgun.
Hvað er að ?
Þarftu að hafa eitthvað til
að lesa? Hver sá er vill
fá sér eitthvað nýtt að lesa
f hverri viku, ætti að gerast
kaupandi að Heimskringlu.
Hún færir lesendum sfn-
um ýmiskonar nýjan fróð-
leik 52 sinnum á ári fyrir
aðeins #2.00. Viltu ekki
vera með ?
Fréttabréf
frá Washington-eyju.
WasMngton Islafid, Wis.
28. des. 1909.
Herra fitstjóri : —
Eitt er það, meðal annars, sem
ég ekki hefi fengist við um æfina,
en það er að skrifa blaðagreinir,
en um leið og ég sendi borgun fyr-
ir blað yðar, með þakklæti fyrir
marga gagnlega og ánægjulega
stund, sem lestur blaðsins hefir
veitt mér, — ætla ég að sýna lit
á, að senda yður nokkrar línur,
en bið fyrirfram afsökunar á því,
sem miður mætti fara.
Eins og mörgum af lesendum
Ileimskringlu mun kunnugt, er
eyja þessi, sem við búum, iræg að
því í sögu landnáms Islendiinga
hér vestan hafs, að hinir fyrstu
landar, sem fluttu að beiman, en
það var árið 1870, tóku sér ból-
festu hér, og liía þrír þeirra hér
enn í góðu gengi, nefnilega : Jón
Gíslason, Árni Guðmundsson og
Guðmundur Guðmundsson. Hinn
fjórði, sem með þeim kom, er dá-
inn fyrir mörgum árum síðan. En
um þetta mál er annars óþarfi hér
að rœða, því um það var all-ítar-
lega skriíað í Almanaki hr. ólafs
Tihorgeirssonar hér um árið, en ég
set þetta eins og lítilsháttar for-
mála fyrdr fróttunum, sem ég ætl-
aðd að sýna lit á að senda yður.
Skal ég þá byrja á því að gota
þess, að ail-margar framfarir hafa
átt sér stað á eyju vorri, hin síð-
ustu 10 eða 12 ár sérílagi. A því
t'.mahili höfum við fengið póst
daglega frá meginlandinu, og er
hann nú fluttur ókeypis til allra
samdægurs, eða þá næsta d-ag, —
það -er að segja, hann er fluttur í
póst-skrín (Mail Boxes) nálægt
hverju heimili, sem m-eðfram hinni
ákvörðuðu braut liggja ; sumir
hala þó nokkurn spöl að ná í póst
sinn, sem búa út frá b-rautinni, en
hún er 25 mílur á 1-engd. — Skal
þess getið hér, að þá fyrstu landar
komu hingað, fengu þeir að eins
póst mána-ðarlega, ef þá var fært
yfir sundið, sem ekki var ætíð um
vetrartímann. Síðan var bætt úr
þessu, svo að póstur var fluttur
hingað tvisvar á mánuði. Aö
nokkrum t'ma liðnum og oftir
ítrek-aðar áskoranir til póststjórn-
arinnar, var það af náð látdð i té,
að aðeAns v-ika skyldi vera á milli
p-óstíerða til og frá eyjunni. Svo
varð það tvisv’ar í viku, og nú er
það dagloga, sem áður er sagt frá
og hefir v-er-ið í fleiri ár. En geta
má þess, að oft er ilt yfirferðar
yfir sundið, sem nefnt er Deaih’s
Door, og ber n-afn með rentu, og
ekki ósj;ildan á vetrum og haust-
um, að dagar koma, sem ófært er
yfirferðar, bæði vegna ísskriðs og
annara - erfiðleika. — þá la-gðd sam-
ba-ndsstjórnin talsím-a (mál-þráS, —
hvort orðdð er b-etra?) yfir sundið
og yfir eyju þessa frá suðri tfl
norðurs og- út á Rock Island, sem
liggur norður h-éðan, og eru enda-
stöðva-r á norðnrenda hennar. —
Ott njóta hjú góðra gesta, og má
svo segja um la-gningu símans,
sem st-jórnin lét framkvæma, til
þess a-ð komast í brátt samhand
við b-jörgun-arstöð og vi-ta, bæði
á eyjunum fyr-ir sunnan og norðan
okkur, s-em hún vitanlega hefir
yfirráð og umsjón yfir, en af
þessu ledddd, að eyjarskeggjar
höf-ðu gott af fyrirt-ækinu, og 1-eyft
að brúka talsímann ókeypis yfir
eyjuna frá Detroit Harbor tiljack-
son Harbor, og svo hefit það o£t
komið að góðu haldi síðan, að
komast í brátt samband við um-
heiminn. — Félag var myndað hér
í haust, með $1090 höfuðstói, til
að leggja talsíma um eyjuna eða
Mu-ta af henni, og er það nú bráð-
um fullgert. Er landi vor, Jón
-Gíslason, forseti félagsins.
-það munu vera eitthvað 10 ár
síðan fólk úr stórborgunum, eink-
anlega Chdcago og St. Louis, byrj-
aði að koma hingað um sumar-
tímann (í sumarfríinu) sér tdl end-
urlífgunar og hvíldar og hedlsubót-
ar, eif-tir arg, þras og ryk þessara
stórbœja. Enda fjölga nú sumar-
gestir okkar árlega, og mun það
ekki vera ofsagt, að tvö til þrjú
hundruð séu h-ér um styttri eða
lengri tíma i sumarfríinu. Sumt af
fólki þessu hefir keypt sér lóðir
meðíram vatninu, einkan-lega við
Detroit Ilarbor, og hefir bygt sér
snotra sumar-bústaði, og er 1-and
meðíram ströndinni komið í hátt
verð. Flestir halda þó til á gisti-
húsum, sem, by-gð hafa verið í þedm
til-gangi, að hýsa þetta fólk. Og
hefir landi vor Benedikt Jónsson
bygt stærsta hó-telið, og í sumar
lét hann reisa snoturt íveruhús ná-
lægt höfuðbólinu, sem hann leigði
fjölskyldu sumarlangt fyrir góða
borgun. Vitaulega mun það kallað
gróðavon í því, að hald-a gesti £yr-
ir $7.00 til $10.00 um vikuna, en
gallinn er sá, að fólkið er nokkuð
óstöðugt, sumt að eins fáa daga í
senn, og sumartíminn stuttur, en
kostnaður allmikill, svo ágóðinn
verður ekki meir en i meðallagi.
En að koma þessa fólks sé að
mörgu leyti ágóði fyrir eyjuna yfir
höfuð, það efar enginn.
Fiskirí hefir verið gott hér í
sumar. Mótorbátar eru nú brúkað-
fr e-ingöngu, s-eglbátarndr la-gðdr á
hilluna. Sagt hefir verið, að Michi-
gan vatnið væri fiskisæ-lasta stöðu
vatn í heimi, og mun satt vera, að
svo hafi verið og er líklega enn,
þó hlutir séu máske ekk-i jafmaðar-
lega eins háir eins og fyrir 30—35
árum síðan, þá hefir þedm, sem
gera fiskiveiðar að atvinnu sinni,
stórum fjölgað árlega, enda láta
ríkisstjórnirnar “plan-ta” svo mili-
ónum skiftir af fisk-klaki (fry) á
árd hverju í vatnið, einkum silung
(Trout). Ilvítfiskur, sem fjarska
mikið veiddist af hér um þa-ð leyti
sem fyrstu lamlar komu hingað og
nokkur ár á -eftir, er hér um bil
alveg horfinn af okkar fiskimiðum,
og er það að eins endur og sinn-
um, að fiskur af {>eirri tegund
slæðist í netin. Helzt er það skoð-
un manna, að hvítfiskiríinu hér
hafi verið gjöreytt af feykilegri og
ónáttúrlegri ágirnd, með því að
möskvar á netum voru hafðir svo
smáir, að £átt komst undan, og
þar eð þessi ágæti fiskur gengur
fast upp að landsteinum um viss-
an tíma árs, voru gildrur (Pond
Nets) lagðar fvrir hann, og honum
þannág sópað upp. — Aðrir halda,
að fiskurinn að eins hafi haft vista-
skifti og flutt sig til annara heim-
kynna, en hvert, vita þeir ekki.
Tíðin hefir verið einkar góð síð-
astliðið sumar og uppskera þar af
leiðandi með betra móti. það se-m
bænditr helzt rækta t-il markaðar,
eru baunir (ertur) og jarðepli, og
f-æst jafnaðarlega frá ednum til eins
og hálfs dollars fyrir bushel a£
baunttm. Af kartöflum var sent til
markaðar yfir 30,000 bush-el í haust
en verð á þeim var lágt, líklega
að meðaltali um 30 eða 32 cen-ts.
Aldiúarækt er orðitt bér altrtenn,
og hefir t.d. á síðustu tveimur ár-
um verið gróðursett um 10,000
kirsiberjatré. Sú tegund veix vel og
gefur fljótan atð, þar sem eplatré
eru miklu seármi að bera ávöxt.
Samt er lík*. allmikið ræktað af
eplum hér.
Af löndum er alt bærilegt að
segja. Heilbrigði hér alment o-g
engin af okk-ar þjóðflokki dáið ný-
lega. Við höfðum ágæ-tt veður hér
fram til byrjunar þessa mánaðar,
en þá brá hann og hefir síðan ver-
ið nokkuð kalt með snjókomu
endur og sin-num, og hefir höfuð-
áttin, verið á norðan eða kom-
ið frá póln-um, sem þeir segja að
dr. Cook hafi aldrei fundið.
Um leið og ég óska yður, herra
ritstjóri ásamt lesendum yðar,
góðs og happasæls nýárs, vildi ég
biðja yður að taka viljann fyrir
verkið, og alsaka hvað áfátt kann
að vera í pistli þessum, því fár er
smiður í fyrsta sinn.
Hannes Johnson.
Úr bréfi.
Heiðraði ritstjóri : —
Hér með send1 ég þér þá áskrift-
argjald mit-t fyrir Heimskringlu
yfir þetta nýbyrjaða ár, sem ég
óska að verði got-t og gleðilegt til
allra blaðsins kaupenda, og vona
ég að það haldi áfram sömu jafn-
réttisstefnu, og það hefir sýnt sig
fyrir að fylgja þet-ta liðna ár. tvg
er ekkert með þvi, að blaðið hætti
að flybja, trúmálarit-gerðir, enda
þót-t margir kynnu að óska þess.
því þótr hún sé ekki trúmálablað,
þá sæm-ir henni sem frjálsu blaði
að flytja þau málefni, eins vel og
trúmálablöðin álíta sér s-æmilegt
að flytja málefni þótt ekkert
snerti trúmálin. En auðvitað er
fvrir almemiing enginn gróði að
miklum hluta þess trúmála vaðals
sem blöðán ltafa orðið að flytja
sl. ár, af því svo mikið af efninu
er tekiið frá öðrum t-il að. verja sig
með. þaö er eán-s og þekkingarsvið-
ið sé svo þrælbundið að fara
hvergi út fyrir það, sem aðrir hafa
áður — vitanlega — undanfarið
til að koma ábyrgðinni af sér á
þá. Ef aðrir löngu dauðir geta
fnn-diist í lærdómunum, sem d«emi
til orða og athaína, þá er sjálísagt
aö trúa þeim sem óskeikulum ttl
hngsana og opi-n-berana frá gnði,
en nútímans menn hafa reglulegt
vantraust )>essara skólalærðu, að
tal-a eða bugsa f.rá sömu hugsar-a
uppsprettu og h-inár gömlu. Alt
þarf að dragast út frá lærd-ómun-
um og fornritunum, ef gilda skal
annað en vitleysa. En auðvitað er
það gott, að vera kunnugur alls
konar bókvísi, en hitt þó enn þá
betra-, að hafa t-amið sér svoli-tla
hugsana praktisku, -tiil þess að
vera því vaxinn, að up'pbyg-gja af
annara grnndvelli, sem þeir hafa
lagt fyrir eftirkomendurna að
byggja ofan á, svo ekki þurfi alt
af að uppéta hina að öll-u leyti
áður matreiddu sálarfæðu í óendan
legar aldir fram. Með því að upp-
éta alt ef-tir öðrum, sést ekki fram-
fördm eða hugar-piraktiskan vera
nein-. Menn hafa alt of lengi sofið
á trúhræsnis koddamim, sem k-enn-
ararnir hafa undir höfuð þeirra
lagt og nefnt heilaga dúnsvæfla.
En það er nú, við framva-xandi
vitsmuni og praktíseringu bœði
andlega og efnislega, að koma
fram annað á beningnum en þeir
haía kent oss. Ekki svo að skilja
samt, að þeir háfi ekkert kent oss
réttj síður en svo, en því hefir
verið mjög ábótavant, sem þeir
hafa ákveðið alíullkotnið. þiað fer
nú tíðin, leitin og prófin að sanna
án alls va-fa.
Með kæru -þakklæti tol Heims-
kringlu fyrir alla framkomu, bæði
í trúmálum og öðrum málum, —
segi ég ekki meira að þessu sinni.
Með vinsemd og virðingu,
B. G. Backman.
Þau náðu sama'i
Skömmu eftir að Franz Jósef
var orðinn keisari í Austurríki,
ferðaðist hann um Un-gverjaland
eftir járnbrautnnum. Allstaöar
þar . sem hann kom, var tjöldi
manna, sem mæl-tist til að fá að
t-ala við hann, i því skyn-i að biðja
han-n einhvers. þegar hann kom á
járnbrautarstöðina Kesckeme-t, —
voru þar saman komnir 200 her-
menn, sem allir óskuðu eftdr, aö fá
að tala við hann. Honum var orð-
ið skapþungt, og var að því kom-
inn að mdssa þolinmæðina, þegar
honum varð libið á unga og fagra
stú-lku í hópnum, sem horfði á
hann bárvotum bænaraugum. —
Hann benti henni að koma og
spurði, hvað að henni geng-i. Hún
sa-gð honum kjökrandi, að hún og
ungur herforin-gi elskuðu hvort
annað, en þau gætu ekki gifst, af
því herforinginn gœti ekki sett
6000 gyllina ábyrgð, eins og lögin
krefðust af herforingjum.
“Grá-ttu ekki”, sagði keisarinn,
“við skulum finna einhv-er ráð við
þessu”.
“Hvað þá, h-erra keisari”, sagði
hún. “Etlar þú að veita okkur
undanþágu frá lögunum?”
‘-‘Nei, það má ég ekki, ég verð
að hlýða lögunum eins og aðrir,
en komdu mi með mér”.
Keisarinn fór með hana inn í
hiðsalinn, bað um penna og b-lek,
skrifaði ábyrgðarbr-éf fyrir 6000
gyllinum og settd sitt nafn undir,
að ásjáand-i hinum un-drandf hirð-
mönnum.
“Heldurðu að þetta du-gi ekki”,
sagði hann brosandi, um ledð og
ltann rétti henni skjalið.
“0, h-erra keisari", stamaði hún.
“það er satt”, sagði kieisarinn.
“Rig v-erð líka að gefa ykkur brúð-
argjöf”,
Hann sneri sér að aðstoðar-
manni sínum, og skipaði honum
að gefa stúlkunni 1-00 gyllini. Að
þvi búnu flý-tti hann sér út, fór
inn í járnbrautarvagninn og hélt
áfram ferð sinnd.
Á beztu heimilum
hvar sem er f Amerfku, þar
munið þér finna HEIMS-
KRINGLU lesna. 11 ún
er eins fróðleg og skemti-
leg eins og nokkuð annað
fslenzkt frcttablað f Canada
,
R08tlN HOTEl
115 Adelaidn St. Winnipeg
Btzta $1.50 á dag: hús f Vestur
CHnada. Keytsla ÓKeyþis milli
vatrnstöóva hússins á nóttn ot*
degi. A^h'ynninip: hins bezfa. Við-
skift> I-dpndi’ oa ó<kH8f. ÓLAFtJR
Q. Ó L .4 F S S O N. íslendingur, af-
greiöir yður. lleimsækjiö hann. —
O. ROY, eigandi.
Cor. Portage Ave and Fort St.
28. AK
FÉKfí FYRSTO VERÐLADN k SAINT
LOUIS SÝNINGDNNI.
Dag og kveldkensla. Telefón 45.
Haustkcnsla byrjar 1 Scpt.
Bæklin-gur með myndum ókeypis.
SkritíAtil: The Serretnvy, Winmpeg
Rusuiese Colleye, IViriHÍpeg, Man.
A S. IUKIIAIí
Selur llkkistur ok annast um útfarir.
Allur útbúnafiur sA bnzti. Enfremur
selur hauu al skouar miunisTarba og
legsteina.
121 NenaSt. Phone 806
HKI HMIt RI \<■ l.|T ow TVÆB
skemtilekar söitur fá nýir feanp-
endnr fvrir aö eins 4*tí
Giftingaleyfisbréf
selur: Kr. Asg. Benediktsson
540 Simcoe st. Winnipeg.
---THE---
“Arena”
Þessi vinsæli skautaskáli
hér f vesturbænum er nú
opinn. Isinn er Ag:œtur.
18da Mounted Rifles
Band Hpilar á Arena.
KAliLM. 25c,—KONUR l5c,
Chas. L. Trcbilcock, Manager.
JIMMY’S H0TEL
REZTD VÍN OGVINDLAR.
VlNVEITARI T.H.FRASER,
fSLENDINGUR. : : : : :
Jamcs Thorpc, Elgandl
A. S.TORBERT’S
RAKARASTOFA
Er 1 Jimmy’s Hótel. Besta verk, ágœt
verkfæri; Rakstur I5c en Hárskuröur
25c. — Óskar viðskifta íslendinga. —
MARKET H0TEL
146 PRINCESS ST. ‘S!U..
P. O’CONNELL, elgandl, WINNIPBQ
Beztu teguudir af vinfönguiu og vmd
um. aðhlynning eóð húsi • end bsett
Woodbine Hotel
466 MAIN ST.
Stœista Billiard Hall i NorOvestnrlandino
Tíu Pool-borö.—Alskonar vfnog vindlar
Gistin , og fœöl: f$l.00 ó dag og þar yflr
JLennon A llebu
Eigendur.
122 SÖGUSAFN HEIMSIÍRINGLU
gætti hjarðar fóstra síns i skóginum, og lá vdð sjálft
að hún biðd ban-a af, -en þá kom ungur hjarðmaður
hlaupandi, réðist á móti dýrinu og drap það. Semi-
ramis var úr allri hættu, en hjarðm-aðurinn var
horfinn í skóginn áður en hún gat þakkað honum.
C-! Ilann elskaði hana, en velsæmistilftnning hans
bannaði honum, að krefjast endurástar hen-nar sem
launa íyrir hetjustarf sitt. Hann 1-edt svo á málefn-
ið, að hún, gyðjudóttirin, verðskuldaSi tignari eigin-
mann en sig. þegar konungurinn síðarrhieir giftist
henni, þegar hún eftir dauða hatis varð drotning ylir
hinu íegurst-a ríki í Asíu, þegar ga-fan, sigursældin
og virðing-in uinkringdu hnna, þ-egar aðd-áun milíóna
og hávœr siguróp glumdu við í kringum sigurhróss-
v-agninn hen-nar, — þá stófj ungi hjarðmaðurinn, sem
liafði frelsað líf he-nnar, í nokkurri fjarlæ.gð, og naut
þeirrar bedsku ánægju, að lu>rfa á íe-gurð hen-nar, þá
gekk hann sama veg og hún ók, eins og þegar hund-
ur eltir hústoónda si-nn, án þess að ryðjast nokkru
sinni í gegnnm fólkshópinn og segja við hana : —
0, drotning, þegar þú varst barn, þá [relsaöd ég líf
þitt,----ég krefst endurgjalds fyrir það. þega.r
hún svo að síðustu mátti sín miður gegn óvinum
þegar skjaldmeyjardrotning.in 1-t líf si-tt undir
s) erfsf þearra, þá ruddi hjarðmaðurinn sér braut
til liie-nnar, en aí því að hann gat ekki bjargað lifi
hennar, dró hann sverð sitt tir sliðrum og stakk því
1 sitt edgfg hjarta, og féll svo d-auður niður við hlið-
ina á líki hennar, — — þögult og endurgjaltlslaust
hafði líf h-ans verið, — — þögull og endurgjaldslaus
varð dauðd hans.
þetta viðkvæma cfni hafði andríka skáldið dr-egið
upp m-eð svo glöggum litum, að Mórits tárieldi. —
Hann vissi ekki, að hverju hann át-t helzt að dást,
hjarðmann-inum, clrotnin-gunni eða höfundinum.
“þannig hefði ég líka breytt”, sagði hann við
FOOLAGADEIKURINN 123 ^
sjálfan sig. “þessi hjarðmaður var meiri en þeir!
voldugustu, og mestu hetjurnar í her drotnin-garinn-
ar, því h-ann yfirvann sjálfan sig, þar sem þeir að
eins yfirunnu aðra. — það er guðdómlegt, að leggja
sjálfan sig í sölurnar fyrir bróður sinn eða systur,
— þó er medra varið í, að gera það án þess á beri,
og án þess að krefjast launa,-----þó er mest varið j
í, að gera -það fyrir óvini sína, að endurgjalda mót-
gerðir með velgerningtim.-----Já, ég trúi því, enda :
þó-tt að Jakob Kron v-ildi kenn-a mér það gagnstæða,!
----vild'i kenna mér að hata. — fig get ekki hatað í
mennina, af því það stríðir á móti eðli mínu. Ég
get ekki, sa-t-t að segja, hatað þá ríku, s-em hinn ó-
gæfusami Jakob- var að hvetja mig til. — Ég er fá- i
tiækur, það er satt, en vinna mín gerir mig máske >
rikan 'ednhverntíma. Ef ég sv-er að hata þá riku, þá í
hefi ég ef tdl vill svarið að hata sjálfan mig á ó- ;
komna tímanum. — Jakob Kron, ógæfa þín hefir í
truflað skynsemi þína ; ég sé það svo greinilega j
núna síðan ég las skáldrit þetta. Ungi hjarðmaður-
ifl'fl fékk líka vanþakklæti að launum — hann var 1
lítfisigldur, fátækur o-g einmana — en hann hataði
ekki, hann að eins edskaði, — Jakob trúði ekki á 1
guð, hann sagði, að það væru forlögin, sem stjórit- j
uðu heiminum. Meitnirnir, sagði hann, geta ekki j
yfirunndð forlögi-n, þeir geta að eins barist við þau, j
til þsss að bíða ósigur á endanum. það eru márgir,
sem erti dæmdir til að líða þrotlausa neyð, til ör-
vilnunar, glæpa og volæðis, sem þrátt fyrir alla bar-
attu sín-a aldrei geta náð n-einu betra, m-eðan ekki er
ann-að en a-uðurinn, sem stjórnar heiminum, meðan
snild'in, gáfurnar, tíygðin, mannástin, sem hann »eit-
aði ekki að væru til, fá ekki levfi til að brúa hyl-
dýpið, sem aðskilur hin útskúfuðu myrkranna börn
frá hintim útvöldu, þeim gæfuríkti. — þetta sagði
Jakob Kron — því gleymi ég aldrei,--------en getpr
224 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
þetta verið þannig?---------þessi spurning hefir oft
vakið efa hjá mér.---------Getur það v-erið þannig ?
G-etur eigingirni, sárbitur kuldi og vanþakklæt-i und-
anteknln-garlaust átt heima hjá þessum flokk manna,
sem Jakob Kron form'ælti og skoraði á mig að hata ?
Ég fer að halda það gagnstæða”.
Nú trufluðust hugleiðingar drengsins af atvikum,
sem áttu sér stað á þjóðbrautii,in1 litlu ofar -en hann
sat.
Skrairtfogur ferðavagn nam staðar við endann á
brúnni. Roskinn maður, miðaldra kona, tíu ára
gamall dr-engur og lítil stúlka um 8 ára aldur, stigu
•of-an úr vagniinum.
“Ef þú vilt, Cæcilia”, sagði maðurinn, “þá skul-
inn við láta vagninn halda áíram gegn um þorpið á
und-an oKckur. tjtsjón-in h-érna er þess verð, að hienni
sé vei-tr athygli”.
“þú skalt ráða, vinur minn”, svaraði frúin. —
“Farðu í hægðum þínum á undan okkur, ökumaður”.
Vagn-inn hélt áiram.
Af þyí tréto skygöi á Mórits, svo h-ann sást ekki
frá brúmii, gat hann séð og heyrt alt, sem fram fór.
Mórits þóttist í þessu fcilki þekkja sömu höfð-
ingjafjölskylduns., sem lék hann svo illa fyrir íjórum
árum siðan, og setti því að honum ósjáltráðan hroll.
Ferðaíólkið stóð kyrt á m-iðri brúnni. Frúin var
iteinskionar leiðslæi yfir fegurð útsýndsins, en maður
hennar ben-ti drengnum sinum á kirkjurn-ar og höfð-
ingjasectrin, sem sk.ust ]>aðan. Litla stúlkan var lat-
in aiskiftalaus, húm. hallal^ sér að rimlagirðángunni
annars vegar á brúnni, og skemti sér að þvi, að
kasta smásteinum í vatn-ið.
Girðitiigin var gömul og fúin, og þegar -barnið
liallaíid sér ú.t yfir bana, til að horfa á hringina, sem
steiiKiinn framíeéddi á vatninu, brotnaði hún, og barn-
ið féll ofan í striammiðuna og hljóðaði um letö.
FORLAGALEIKURINN 125
“Guð minn góður, ísabella! ” sagði móðdrin, sem
eins og vaknaði af draumi, þegar barnið dat-t.
Frúdn riðaði tdl á brúnni og studdi sig við það,
sem ef'tir var af girðingunni.
Nserri því á sama augnabliki og barnið datt, sáu
foreldrarnir dren-g nokkurn fley-gja sér í ána og synda
rösklega þangað, sem dökka hárið hennar Isabellu
flaut ofan á vatninu.
það var Mórits, sem þrátt fyrir æsku sína var
orðum æfður sundmaður, og nú, samkvæmt hinu eðli-
lega hugarf-.tri sinu, fann til innilegrar gleði yfir því,
að geta hefn-t sín á þessu höfðmgjafólki með því að
bjarga barni þess.
Með því að bedta öllu afli sínu, hep-naðist Mórits
að komast þangað, sem barnið var, ná í bár þess
og hailda höfðinu upp úr vatninu. Móðirin hljóp of-
an af -brúnni og þangað, sem Mórits hafði setið, það-
an horfði hún meö ósegj mlegri angist á baráttu hans
gegn straumnum, sem útlit var fyrir, að mundi taka
hann og barni-ð með sér. Faðirinn gekk á eftdr konu
sinn-i, en þar eð hann ekki var syndur, stóð hann og
horfðd á Mórits og barnið sitt, án þess að veita
nokkra hjálp. þó sendd hann son sinn ofan að myll-
unnd, til þess að hiðja um bát og láita straumhlemm-
inn falla ofan í rennuna, svo að dóttir hans flæktist
ekki undir hjólið.
Drengurinn lrtjóp af stað, en áður en hann var
kominn miðja ledð, var straumurinn b-údnn að hrekja
Mórits með barnið í nánd við hjólið. Honum var
innan handar að frelsa sjálfan sig, en liann var buinn
að ráða það við sig, að láta heldnr líf sdtt en að
sfoppa barndnu, og þess vegna - þeittí hann clluin
kröftum sínutn gegn straum^m.
An-gist móðurinnar var takmarkalaus. Hún lagð-
ist niður á bakkann, og leit eftir hverri hreyfingu,
/\