Heimskringla - 24.03.1910, Qupperneq 3

BiniRKtiirQCi
WINN’II'ICG', 24. MAR2 1910. H'*. *
••••1
R08LIN KOTEL
Hð Adelaide St. Wionipeg
Bezta $1.50 á-dag bús i Vestur-
Canada. Keyrsla ÓKeypis milli
vagnstöóva o« hússins á nóttu og
degi. Aðhlynninig hinsbezra. Við-
skifti íslendinea ó«kast. ÓLAFUR
Q. ÓLAFSSON, íslendingur, at'-
greiOir yöur. lieimsækjiÖ hann. —
O. ROY, eigandi.
A. S. BABDAL
Selur llkkistnr og annast um átfarir.
Allur útbánaÐur sA bezti. Enfremur
selur hann aUskouar minnisvarCa og
legsteina.
121 NenaSt. Phone 306
H£in»Ul£lMULU og TVÆB
skemtilegar sögur fAnýirkaup-
endur fvrir að eins It OO
Giftingaleyfisbréf
selur: Kr. Ásg. Benediktsson
528 Simcoe St. Winnipeg.
---THE---
“Arena”
Þessi vinsæli skautaskáli
hér f vestnrbænum er nú
opinn. Isinn er ágœtur.
18da Mounted Rifles
Band Spilak 4 Arena.
KARLM. 25c.—KONUR l5c
Chas. L. Trebilcock, Manager.
JIMMY’S HOTEL
BEZTU VÍN OG VINDLAR.
VÍNVEITARI T.H.FRASER,
ISLEN DINGUR. : : : : :
Oamos Thorpo, Eigandi
1
J
A. S. TORBERT ’ S
RAKARASTOFA
Er 1 Jimmy’s Hótel. Bosta verk, ágæt
verkfæri; Rakstur 15c en Hárskuröur
25c. — Öskar viöskifta íslendinga. —
MARKET HOTEL
146 PRINCESS ST. iSSÍ*..
P. O’CONNELL, elgandt, WINNIPEQ
Beztu tegundir af vtnfðngum og riad
um, aðhlynning góð húeið endurbsett
Woodblne Hotel
466 MAIN ST.
Staisca Ðilliard HaU í Norövesturlandino
Tíu Pool-borö.—Al8konar vfnog vindlar
Gistin& og fæði: $1.00 á dag og þar yfir
Lennon A Hebkt
Eigendur.
A beztu heimilum
hvar sém er f Amerfku, þar
mnnið þér finna HEIMS-
KRINGLU lesna. Hún
er eins fróðleg og skemti-
leg eins og nokkuð annað
fslenzkt fréttablað f Canada
Köllun konunnar.
Prédikan. flutt í Tjaldbúöarkirkju 5. suunud.
1 föstu, 13. marz 1910.
eftir F. J. Bergmann.
BJ3N. — Vér þökkum þér, himn-
eski faöir, fyrir óumræðilegan kær-
leik þinn til vor manna. Vér þökk-
um þér, aS þú hiefir gefiS oss ,verk
aS vinna og giert oss aS samverka-
mönnum þínum. Vér vitum, drott-
inn, að það er eina lífið, að vera
vtiljugt verkfæri í hendi þinni, og
eini fögnuðurinn, að vita fyrir víst,
að vér erum að framkvæma lieil-
agan vilja þinn. Vér vitum, að þú
ert sjálfur stöðugt að lyfta tilver-
unni á hærra og hærra stig, og að
þú ætlast til, að hver maður ljái
lið ogi orku til að lyfta m.eð þér.
Kenn oss, elskulegi faðir, að álíta
það heilaga köllun vora. Kenn oss
það öllum, hvort heldur manni
eða konu. Gef oss þjónslundina,
sem segir : Tala þú, drottinn,
þjónn þinn heyrir. Legg blessun
þína yfir starfsemi konunnar.
Hjálpa þú hverri konu með oss,
að gegna þeim heilögu skyldum, er
þú hefir fengið benní að rækja.
Lát þú mannfélagið leysa af henni
öll óeðlileg bönd, svo hún geti
hlýtt rödd samvizku sinnar og unn-
ið hvert gott verk, sem hún finnur
hjá sér köllun til. Vér biðjum í
nafni frelsara vors Jesú Krists,
amen.
Ræðutexti:
Sjá, ég em ambátt drottins.
(Lk. 1, 38).
Kirkjan nefnir þenna sunnudag :
Boðunardag Maríu. Guðspjalls-
kaftimi, sem deginum hefir verið
valinn, segir frá því, er María,
Jesú móðir, fékk vitneskju um, að
hún hefði sérstaka köllun að ræxja.
Köllunar-augnablikiS er hvcrjum
manni helgasta augnablik œfinnar.
Líf hans fer að svo undur miklu
leyti eftir því, hvernig hann verð-
ur við þeirri köllun. María sagði :
Sjá, ég em ambátt drottins!
Köllunar-hugmyndin er ein af
helgustu hugmyndum mannanna.
Fyrr eða síðar á mannsæfinni
verður einhverrar heilagrar vökn-
unar vart með flestum. Margir
muna einstök augnablik æfi sinn-
ar, er andlegt líf þeirra reis af
dvala. þangað til höfðu þeir ráf-
að eins og í svefni, líkast þeim,
sem eigi er vaknaður til fullrar
vitundar um sjálfan sig. Lífið hefir
verið þedm þýðingárlaus leikCr.
þeim hefir fundist það svo langt
eins og það aldrei myndi líða.
Stærsta löngunin sú, að gleyma
sér í glaumnum og grafa sig svo
langt inn í hann, að slög stunda-
klukkunnar hættu að óma í eyrum.
Svo eyðir margur unglinjgur æskti
sinni, og lætur þá ganga með sár-
an sting í hjarta, er á horfa, og
bera velíerð hans fyrir brjósti.
En svo fara smám saman aðrar
og betri hugsanir að gera vart við
sdg. Er ég einn að fara illa að
rátS mínu ? Flestir aðrir láta sér
ant tim lífið og láta sér verða
mikið úr því. iSg sóa því og treð
í skarnið. Sumir vakna snögglega,
aðrir með löngum tíma, smátt og
smátt, og láta sér verða ljóst, að
lífið er dýrlegasti veruleikinn af
öllu, sem til er. Og öll velferð
undir því komin, að fara vel með.
En hverni.g á ég að fara vel
með ?l Hvaða ætlunarverk skyldi
lífið hafa handa mér ? þegar
sú hugsun fer að gera hedtt um
hjartað, hefir margur maðurtnn
frá fyrstu tíð og fram á þenna
dag orðið var við hedlaga rödd í
innra manni sínum, er sagt hefir :
Láttu lífið verða þér heilagt með
þ e s s u móti. Eða réttara : Aug-
að opnast r, edtthvert ætlunarverk
blasir við. þetta vil ég láta verða
æfistarf mittv þessu hlutverki vil
ég belga líf og krafta. Með því
rinu móti verður lífið mér heilagt.
Um ledð vaknar kærldikur svo mik-
ill í hjartanu til þessa sérstaka
ætlunarverks, að manninum finst,
að lífið yrðd ljótt og vanhedlagt í
höndum hans, svo framarlega sem
hann af einhverjum ástæðum
neyddist til að verja því til edn-
hvers annars. Með þeim, sem. eitt-
hvað mikdð er í spunnið, verður
þessi tilfinning ljósust. Köllumn
fellur edns og eldur af himnti í sálir
þeirra. Hún er þeim svo heilög,
að fyrr vildi þedr ganga í opinn
dauðann, en svíkja hana.
Mestu alvörumenn, sem uppi
haía verið, hafa fitið svo á, sem
væri þeir kallaðir af guði sjálfum,
til að vinna það verk, er þeir
gerðu að æfistarfi sínu. þrað hefir
verið heilög sannfæring þedrra. Að
sýna ótrúmensku eða hlífa sér í
nokkurum hlut, eða gera kaup á
miðri leið, befir þeim fundist að
að svíkja guð almáttugan, herra
hdmins og jarðar, hann sem öllu
stjórnar. Heldur en að gera það,
hafa þeir lagt líf og lífsgæði öll í
sölur — brotið sig í mola, fórnað
öllum þrótti, er þeir áttu yfir að
ráða, daig .eftir dag, unz kraitar
þurru. Jieir menn hafa heiminum
til mestrar hlessunar orðið. þeir
hafa verið ljósin stóru, er lýst
hafa upp aldirnar.
Fa.gurloga er þessari köllunar-
hugmyiul komið fyrir í orðunum,
er guðspjallssagan leggur Maríu á
varir : Sjá, ég em ambátt drott-
ins. Svo tala rétthugsandi menn
og konur á öllum tímum, er köll-
un drottins kemur til þeirra.
þetta orð hennar verður mönnum
ævarandi fyrirmynd. • Kristindóm-
urinn allur er guðleg köllun. Skiln-
ingur þeirra, sem lengst eru komn-
ir, þessi : Sannur kristindómur er
guðsþjónusta — það, að gerast
þjónn hins sannasta og göfugasta,
er hugurinn riimar, með fullkom-
inni trúmensku. þetta sannasta og
bezta, sem hugurinn rúmar, er oss
gefið með Kristi. það er hann
sjálfur og hið fullkomna fórnarlíf,
er hann liíði. Kristinn maður —
trúr þjónti. Sonar-myndin, er heim-
inum var gefin, þjónsmynd. Hann
kom til að bera sannleikanum
vitni. Hv.er maður um leið tdl þess
kvaddur. að bera sannleikanum.
vitnd með honttm, bæði í orði og
verki. Og hve nœr, sem þörf ger-
ist, til að líða með honum —
verða píndur og pyndaður með
honum vegna sannleikans. j»að er
dýrleg köllun allra lærisveina
mannkynsfrelsarans.
Köllun konunnar kemttr oss eðli-
lega í hug út a£ guðspjallinu.
Kveneðlið er að mörgu sérstakt.
Náttúran hefir fengið konttnni það
sérstaka ætlunarverk að vera
móðir. Móðurkölluninni fylgja
skyldur öðrum háleitadi. Vellerð
og örlög komandi kynslóða, að
miklu leyti lögð í móðurhönd. Sú
hönd, er heldur ruggunni, vaggar
örlögum mannanna. Móðurkær-
leikttrinn dýrlegasti drátturitvn í
mannlegu eðli. Hvergi verður það
eins augljóst, að vér erum guðs-
ættar. Skyldleikur manneðlisins
og guðdómsins sést þar lang-ljós-
ast. Honum fylgir margt annað :
Viðkvæmni, lotning, itrú, tilbeiðsla.
Kvenlundin viðkvæma hefir tilfinn-
ingu miklu næmari fyrir ósýnáleg-
um andans heimi og þeim áhrif-
um, ex þiaðan koma. Guð hefir frá
upphafi vega lang-mest talað við
mennána gegn um mæður þtÁrra.
Hann heldur því áfram tdl dag-
anna enda.
Frá upphafi mannkynssögunnar
hefir mannfélagið samt látið kon-
una sitja við skarðan hlut. Staða
hennar hefir frá alda öðli verið ó-
æðri en mannsins. Engu ákvæðd
ritningarinnar hefir verið rækileg-
ar fylgt en þessu : Hann skal
drotna yfir þér (1. M. 3, 16). þó
er það sjálfsagt edtt hið vaíasam-
asta. Hví skyldi annar helmingur
mannkynsins hafa rétt til að
drotna yfir ltinum ? En það á-
kvæði er frá þeim timum, að rétt-
ur hins sterkara réð öllu. þá var
konan eign mannsins edns og hjörð-
in í baganum. Hann mátti gera
við hana, hvað sem sýndist. Jafn-
framt gægðist þó hugsjónin fram :
Hún á að standa manninum við
hlið og vera honum meðhjálp (1.
M. 2, 18nn). '
Á dögum forfeðra Gyðinga er
bent á fáednar konur, er stóðu
mönnum sínum nokkurn veginn
jafnhliða : Sara, Rebekka, Rakel.
Á lausnardögum Hebrea úr
Egdptalandi sendi guð þedm edgi
að eins þá bræður, Móse og Aron,
heldur líka systur þeirra IMirjam
tdl forystu, eins og spámaðurinn
Míka (6, 4) kemst að orði. Á dög-
um Dómaranna var Debóra eigd
að eins spákona í orðsins beztu
merkingu, heldur lika reglulegur
dómari (Dóm. 4, 4) : Kona hét
Eehóra ; liún var spúkona og eig-
inkona manns þess, ,er Lapídót
hét ; hún var dómari í Israel um
þessar mundir. Hún sat undir De-
bóru-pálma á Efraim-fjöllum, og
ísaels inenn fóru þangað upp til
hennar, að hún legði dóma á mál
þeirra. það er göfugur vitnisburð-
ur um konu á þeirri tíð.
A dögum konunganna sýna dœmi
þeirra ísebelar, sem vár drotning í
Norður-ríkinu, og Atalíu, dóttur
hennar, er til sömu tignar komst
í Suður-ríkinu, hve langt konur
gátu komist á þeim tímum í að
ná völdum miklum í stjórnmálum.
Sagan um Elkana og ‘Hönnu sýn-
ir, hvílíkum jöfnuði hjónabands-
kærledkurinn kom þá tdl ledðar, þó
ástæður væri erfiðar, þegar hann
var fullkomittn. Hún sýnir líka, að
konitr á þeirri tíð tóku jafnan þátt
mönnum sínutn í helgum athöfn-
nffl, svo sem fórnfœringum og
guðsþjónustu, þegar réttur þedrra
var eígd fyrir borð borinn (1 S. 1,
lnn). Sama sýnir sagan af Manóa
og konu hans í Dómara'bókiiini
(13, 20 23), ein af hinum undur-
fögru sögum Gyðinga, sem kristn-
um almenningi er lítið kunn. Af
Esrabók (2 65) sjáum vér, að kon-
nr tóku þátt í musterisþjónust-
unni og prýddu hana söngvd sin-
um.
Aftur er réttur konunnar frempr
litill í löggjöf fimtu Móse-bókar.
þó er séð um, öðrtom þræði, að
hann sé eigi með öllu fyrir horð
borinn, og dálítill grundvöllur
lagður til þedrrar réttlætis-kröfu,
sem Malakí kemur fram með um
hjónabandið (3 14nn), þar sem
hann segir : Jahve var vottur að
sáttmálsgjörðinni milli þín og
konu æsku þinnar, er þú hefir nú
brugðið trúnaði við, enda þótt
hvin væri förunautur þinu og eigin-
kona þín eftir . gjörðu sáttmáli.
Hefir ekki einn og hinn sami gefið
oss lífið og viðhaldið því ? Og
hvað heimtar sá hinn eini ? Guðs
sæði! Gætið yðar því í huga yð-
ar, og bregð eigd trúnaði við eig-
inkonu æsku þinnar. því ég hata
hjónaskilnað, segir Jabve, Israels
guð, og þann, sem hylur klæði sín
glæpum, segir Jahve hersveitanna.
Gætið yðar því í huga yðar og
bregðið aldrei trúnaði. — það eru
fögur orð og hera þess Ijósan \ oct,
hve hugsjóndrnar risu upp með
dýrð og veldi í hugum mannanaa,
jafnvel fyrir komu frelsarans í
heiminn. þá megum vér heldur
ed'gi gieyma óðnum íagra, setn
konunni er sunginn í Orðskviðun-
um (31, 10—31) :
Væna konu, hver hlýtur hana ?
hún er mikils meira virði en
perlur.
Iíjarta manns hennar treystir
henni,
og .ekki vantar, að honum
fémst.
Hún gjörir honum ekkert ílt
all-a æfidaga sína,
Ilún sér um ull og hör
og vinnur fúslega með liöndum
sínum.
Hún er eins og kaupförin,
sækir björgina langt að.
Hún f.er á ifætur fyrir dæg,
skamtar heimilisfólki sínu og
segir þernum sínum fyrir verk-
um.
Hún hefir augastað á akri og
kaupir hann,
af ávexti handa sinna plantar
hútr víngarð.
Hún gyrðir lendar sínar kraici
og tekur sterklega til arm-
leggjutinm.
Hún finnur, að atvinna hennar er
arðsömf
á lampa hennar sloknar ekki
um nætur.
Hún réttir út hendurnar eftir
rokknum
og fingur hennar grípa snæld-
n,ia.
Hún breiðir út lófann móti hinum
bagstadda
og réttir út hendurna móti
hinum snauða.
Ilún er ekki hrædd um heimilis-
fólk sitt, þótt snjói,
því að alt heimGisfólk hennar
er klætt skarlati.
Hún hvr sér til ábreiður,
klæðnaður hetinar er úr haðm-
ull og purpura.
Maður hennar er tnikils rnetinn
í borgarhliðunum,
þá er hann sittir með öldung-
tim landsins.
Hún býr til skyrtttr og selur þær,
og kaupmanninum fær hún
* belti.
Kraftur og tign er klæðnaður
hennar
og hún hlær að komandi degi.
Ilún opnar munninn með speki,
og ástúðleg fræðsla er á tungu
hennar.
Hún vakir yfir því, sem fram fer
á heimili hennar
og etur ekki letinnar brauð.
Synir hennar ganga fram og segja
hana sæla,
maður hennar gengur fram
og hrósar henni :
“Margar konur hafa sýnt dugnað,
en þú tekur þeim öllum fram! ”
Yndisþokkinn er svipttll og fríð-
leikinn hverfull,
en sú kona, sem óttast Jahve,
á hrós skilið.
Gefið henni af ávexti handa
hennar
og verk hennar skiilu lofa
hana í borgarhliðunum.
J»að er iagur óður þetta um köll-
un kottuntiar frá svo gamalli tíð,
og ætti að vera í hvers mauns
huga.
Á! nýja testamentistíðinni verð-
utn vér þess varir, að konur Gyð-
inga hafa glatað eiinhverju af
fornu frjálsræði. Er það fyrir á-
hrif af kenningum fræðimannanna.
Kenningar þeirra um hjónaskilnað
voru hinar fráleitustu. Sá flokkur
þeirra, er kcndur var v*lð H i 1 1 e 1
— og Gamaliel, kennari Páls
postula, heyrði til — hélt því
fram, að illa soðinn réttur eða
stundar-kunningsskapur við aðra
konu, gæfi manninum nægan rétt
til að láta eiginkonu sína fara frá
sér.
Til að komast í skikting um
þessi skaðlegu áhrif, þurfum vér
eigi annað en bera saman söguna
í 1. Mósebók (24) um það, er fram
fór við brunninn, er þjónn Abra-
hams var í kvonbænum til handa
Isak, við sögu nýja testamenlisins
um það, er fram, fór við Jakobs-
brunninn í Satnaríu. Lærisveinarn-
ir standa steini lostnir af furð'.t,
er þeir finna frelsarann þar í við-
ræðu við konu (Jóh. 4, 27).
En með frelsaranum verður
breyting svo mikil i umgengni viö
konur og virðingunni, sem iyrir
þeim er borin, að vér fáum seint
gert oss nógu ljósa grein fyrir.
Með breytni sinni og háttalagi við
konur, hratt hann af stað byltingu
í hugsunarhætti mannanna, sem
unnið hefir stórvirkj, en á þó mik-
ið eftir. það var ekki einungis
konriing hans um skírlífi (Mt. 5,
27), um hjónaband og hjónaskíln-
(5 31 32), heldur öllu fremur við-
mót hans, breytni og hugsunar-
háttur allur, er kom breytingu
þessari til leiðar. Hann var móð-
ur sinni hlýðinn og eftirlátur son-
ur. Og í hópi vildustu vina sinna
haföi hann þær Betaníu-systur
báðar, Maríu og Mörtu, og er auð-
sætt, hvílík unun honum hefir ver-
ið dvölin á heimili þcárra og við-
ræður við þœr.
En hið sérstaka í hugsunarliætti
hans og háttalagi kemur þó bezt i
ljós, þegar eitthvað af meinbugum
lífsins er annars vegar, og harð-
neskjufult almenningsálit og íarí-
sealeg hleypidóma tilhneiging á
hlut að máli. Sögurnar utn ber-
syndugtt konuna tneð alaibasturs-
biuðkinn í húsi Faríseans (Lk. 7,
37nn) og Maríu Magdalenu (8, 2)
sýna bezt, hve gagn-ólík hegðan
hans var í garð þeirra, sem eitt-
hvað mikið höfðu brotið og menn
hafa ávalt haft megnastan ímu-
gust á, hegðan allra annarra, eins
og líka sagan um samversku kon-
una, sem áður var bent á. Jarð-
vegurinn var í þessu efni þyrstur
eftir regni. þess vegna lét heldur
eigi gróðurinn lengi bíða sín.
Á tímum postulanna heldur bylt-
ingin áfrani stórum stigum. 1
söínuðinum elzta í J erúsalem voru
konur þegar frá fyrstu byrjan tald-
ar með lærisveinahópinum. Eink-
um nutu þœr, sem verið höfðu
með frelsaranum, sérstakrar virð-
ingar (Ps. 1, 14). þær fengu einnig
Iilutdeild í andag'jöfinni miklu á
hvítasunnu (2, Inn 17). þær höfðu
eins konar þjónscmbætti á hendi í
söfnuðunum, t*ins og sjá má af
dæmi Föbe, sem var bjargvættur
margra og postulans Páls sjálfs
(Róm. 16, In), og dæmi þeirra
Evódíu og Sýntýke (Fil. 4, 2). Og
(Framhald á 4. bls.)
194 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
forlagaleikurinn
195
196
SÖGUSAFN HEIMSKRINGLU
FORLAGALEIKURINN 197
ínjúkur þjónn! ” kallaði prófasturinn á eftir greifan-
U1n um ledð og hann reið burt. “Hann þurfti að
flýta sér. Finsit þcr það ekki, Anna Lísa?”
“Giófti Wassholm”, svaraði frúin hnakkakert,
“hvað á ég oft að segja þér að ég heiti ekki Anna
Lísa, heldur Antta Louisa. Eg kann svo illa við
þetta Lisu nafn”.
“Fyrirgefðu, góða Anna Louisa”, sagði prófastur-
lnni sem virti konu sína mikils, “ég skal aldrei oftar
s«Rja þetta”.
Svo sló hann í hestinn sinn, sem ekki virtist sér-
^ega fjörugur, fremur en hann sjálfur.
Eberharð ílýtti sér að ná í barúninn, sem kominn
var spottakorn á undan.
“Dulgifting”, sagði grieifittn við sjálfan sig.
‘það er óinögulegt. það getur ekki hafa veriðhann.
Og þó — hann er svo líkur — og umfram alt,
hringurinn með bláa steininum, sem ég þekti strax
aftur. — En hver getur vitað þetta. — Hvernig, sem
þessu víkur við, þá verða þau að fara, — fara burt
nr nágrenninu. — þessi ettdurminning er mér erfið
hv«rt eð er. — Mig dreymir ásýnd hans á nóttunni,
°g hví skyldi ég þá eiga á hættu, að sjá hana líka á
duginn ?”
Nú var greifinn búinn að ná barúninutn, og við
það trufluðust hugsanir hans.
‘■‘Nú”, sagði Ehrenstam, “lofaðu mér nú að heyra
endtrinn á skrúðmælgi frúarinnar, hvernig losnaði
hnn við gröf Hómers?”
“Hún hætti þar, því henni varð svo bilt við
burtför þína, að hún gat ekkert sagt. Við skulum
ttða harðara, svo þau nái okkur ekki”.
þedr hertu nú á ferðinni og komu bráðla þaitgað,
sem þejj- hcifðu *tlað.
Daginn eftir léb Eberharð greifi kalla á ráðs-
ntann sinn. það kom sjaldao fyrir, að greifinn tal-
aði við ráðstnann sinn, því hann tneysti ráðviendni
hans, og gaf lítinn gaum að skilagreinum þeim, sem
ráðstnaðtmnti fékk honum fjórum sinnum á ári. Hr.
Sjöhólm viarð því bdlt við orðsending þessa, því hann
bjóst við endurskoðun á reikningunum, sem hann
vissi með sjálfum sér, að ekki voru alveg réttir, en
fór samt -Tindár eins að finna greifann.
“Ug gerði boð eftir þér, herra minn”, saigði
greáfinn, “til að ráðgast við þig um byggingu, sem
mér hefir komið til hngar að láta setja upp. það
er skemtShús með ítölsku sniði, sem ég á við”.
“Hvar á að bygigja það, herra greifi?" spurði
ráðsmaðUTtnn, sem nú rénaði hræðslan.
Greifimn sagði honum, hvar byggja skyldi, og
sagði svo : ‘‘þú verður því að láta íbúa kofans
flytja hurt innan mánaðar, svo byrja irmegi á smíð-
inu”.
'‘Ég verð að vekja athygli þitt á þvi, hr. greift”,
sagði ráðsmaðurinn, “að í kofa þessum býr mjög fá-
tœk kona, sem er blind, og að sonur hennar vinnur
fyrir hiisaleigunni hér á heimilinu”.
“í/g veit það .... ég vedt það”, sagði greifintt ó-
þolinmóður. “Rg man að ég hefi heyrt slíkar sög-
ur. Eín eða önnur saklaus svditasUilka, sem hefir
verið ofurlítdð lauslát .. er það ekki?”
“Að líkindum,”, svaraðd ráðsmaðurinn og brosti.
“En þau verða líklega að liggja úti, ef þau þurfa að
flytja úr kofanttm. Viltu leyfa þeim að búa í öðr-
um kofa, sem tilheyrir óðánsvík?”
‘i‘Neá, alls ekki, hvað gagnaði það líka’? Nú er
heldur engdnn kofi laus”.
“Nei, eins og stendur er það ekki, en það mætti
losa einhvern þedrra. það cr nú, til dæmis, Lárús
í Hestagarðd, hann er fyllisvín og kerling hans engu
betri”.
“Nei”, sagði greifmn, “Lárus verðttr þar sem
hann er, en ekkjan og sonur hennar verða að vera
sér út um heimili einhversstaðar annarsstaðar”.
Ráðsmaðurinn varð alveg hissa, hann hafði ekki
vaiidst því, að'greifinn skifti sér af húsmönnum sín-
um.
“þú getur fengið ekkjunni þessa peninga", sagði
gmfinn, “svo hún sé ekki alveg hjálparlaus. Hún
fær sér einhversstaðar verustað. En hugsaðu nú
um að útvega byggingarefnið. Vertu sæll”.
Ráðsmaðurinn fór og gekk beina leið til hlöðunn-
ar, þar setn Móritz var að vinnu sinni.
Ráðsmaðurinn kallaði á Móritz og sagði : Ég
hefi slæmar nýungar að segja þér, drengur minn.
Greifinn ætlar sér að fiyggja sbemtihús, þar sem kof-
inn ykkar stendur, og heíir skipað ykkur að flytja
burt innan mánaðar”.
“Flytja?” sagði Móritz og fölnaði. “Hamingjan
góða, hvar ætli við getum fengið verustað ?”
“Ó, þið hafið einhver ráð”, sagðd ráðsmaðurinn.
“Svo eru hér peningar handa móður þinni, svo hún
sé ekki alveg 'í vandræðum, sem.greifinn gefur henni’’.
“Peningar, nei”, sagði Móritz, og ýtti hendi ráðs-
mannsins frá sér.
“Ertu frávita, dren'gur?”
“Húsbióndt þinn hefir heimild til, að reka okkur
úr koíanum, en peninga hans vil ég ekki”.
“Hugsaðu þig um, Móritz", sagði ráðsmaðurinn
alvarlegur. “Mundu eftir móðir þinni bKndri”.
“Hún samþykkir breytni mina. Enga ölmusu.
J»að eru bennar einkunníirorð”, svaraði Móritz.
‘■‘í þetta sinn ættir þú samt að leita álits hennar,
en ég skal nú geyma peningana, og þegar þú þarft
'þeirra, þá geturðu sótt þá til mín”.
“þakka þér fyrir, herra ráðsmaður”.
Ráðsmaðurinn fóc, en Móritz sneri aftur til
vinnu sinnar, hugsandi um íramtíðina, og þessi
vandræði, sem nú báru að höndum.
það var komið kvöld, ekkjatt og sonur hetinar
sátu þegjandi i kofa sínum. Tárin streymdu hvíldar-
laust úr sjónlausu augunum hennar.
“'Við eigum þá að flytja”, sagði húafrú Stetnet
veiklulega. ‘ ‘ J á, ég finn að ég verð bráðum að flytja
langt, langt í burtu til hans, sem bíðttr mín”.
“Segðu ekki þettai, mamma”, sagði Móritz ör-
vilnaður. “þú verður að lifa ...... öll von et etltl
ekki dauð”.
“ó, sonur minn, við hctfum verið mjög fátœk og
margt andstætt hefir mætt okkur í þessum kofa, en
marga ánægjustund höfumi við líka átt hér. Ó,
hvers vegna á aö reka okkur héðan?”
“Til að byggja hér skemtihús”, svaraði Móritz.
“þar sem við sitjum núna, verður bráðum skraut-
legt, hér verður drukkið, leikið á hljóðfæri og dans-
að. Fagrar myndir prýða veggina, marmaralíkneski
verða látdn í öndina, og ilmur suðrænna blóma hreið-
ist um alt. Nú, er það ekki gott, að fá slíka breyt-
ingu ? Gamall, fúinn fátœklinga kofi, hví ætti hann
að fá að standa, þegar efiniii eru til að byggja
skemtihiis fyrir ? Jafn fátæklegur kofi og þetta hef-
ir ekki falldð í smekk greifans, þegar hann hefir riðið
hér fram hjá .... nei, þessi kofi verður að fara ....
jatfn ljótur kofi..”
“Dnenigurdnn þagnaði.
“þú mátt ekki vera svona óánægður, Móritz
tr.tftm. Við verðum að taka þessu með hugþokka”.
“Já”, sagði Móriitz, '“þó mennirnir rifu hjartað
úr brjósti þínu, mnndir þú segja í andlátinu : Eg
verð að taka þessu með þolinmæði. En geðslag