Heimskringla - 23.06.1910, Blaðsíða 4

Bl#. 4 WINNIPEG, 23. JÚNl 1910.
HEIMSKRINGEA
Enga löngun
hefi ég U1 þess, aS fara aS skatt-
yrSast viS ritstjóra Heimskringhj,
herra tB.L.B., út aí þv“í, er okkur
ber á milli um þjóSeign íslendinga
— hina virkilega sönnu
þjóSieign þedrra. Ég tók til máls
til þess aS leiSa sannleikann í ljós
aS því er þetta atriSi snerti, —
því ég vedt, aS hér er hallaö á ís-
lenddnga, hvort sem þaS er giert ó -
viljandi eSa ekki ; — og úr því aS
þetta spursmál er komiö á dag-
skrá, þá skal ekki á mér standa,
aS sannleikurinn birtist hér í sinni
rétitu mynd ; ekki eingöngu með
því, er v i S herra B.L.B. s e g j -
u m , heldur á annan hátt, og
verSur þess getiS í niöurlagi þessa
máls.
Herra B.L.B. heldur því fratn,
enn sem fyrri, aS skuldlaus þjóS-
eign íslendinga sé ekki nema þrjá-
tíu JVIiljónir Króna, og þetta seg-
ist hann byggja á Landshagsskýrsl
unum. Gott vœri nú, aö herra B.
L. ’B. birti orSréttan þann
kafla úr skýrslunum, sem segir, aö
þjóSskuldir Tslendinga séu 30 mil-
íóndr, eSa aS skuldlaus þjóS-
eign þeirra sé ekkd nema 30 milíón-
ir króna. MeS því aS birta kaflann
orSréttan, geta menn gengiS úr
skugga um, hvort þetta er rétt
hermt eSa ekkd. Mér þykir mjog
óseunilegt, aS herra IndriSi Ein-
arsson segi alt annaS um þetta at-
riöi í skýrslunum en í bréfinu. En
sjálfsagt má fá umsögn hr. I.E.
sjálfs um þetta, og eins hitt, hvort
hann álíti ekki, aö aUar eigmr
þjóöarinnar, sem þjóSfélagsiheildar,
sé skuldlans þjóöeign hennar,
þegar frá er dregiS þaS, er hún
skuldar öSrum þjóöum. En ég held
því fram enn sem fyrri, aS svo sc,
og aS skuldlaus þjóÖeign ísleud-
inga, hin sanna og rétta,
sé um eöa yfir 53 milj kr., í staö
30, er B.L.B. heldur fram. Ég
hygg aS B.L..B. villist á því, aS
slengja saman skuldum, er innlend-
ir menn eiga (þ.e. búsettir í land-
inu) og útlendir. Hr. I.E. segir
Kka, aS svo mitiS vegist upp af
skuldum, af því aS innlendir
menn eigi þæx”.
Tökum dæmi í smáum stíl þessu
til skýringar. Setjum svo, aS við
B.L.B. einir tveir, meS fjölskyldum
okkar, mynduöum þjóöfélagsheild,
— í þessu tilfelli gerir það engan
mismun, hvort heilddna (h'vaS sem
hún er kölluö) mynda 10 manns,
eöa 100 þúsund eSa milíón, — eign
ir okkar samanlagöar (þjóðeignin)
væru virtar á 25 þús. kr. Eign
hans t.d. á 23 þús. kr., en mín að
eins á 2 þús. kr. En svo skuldaði
ég B. 100 kr. Hann á í raun og
veru 100 kr. meira, en ég á 100
kr. minna. En þaS geröi engan
muin á eignutiii okkar sern heild-
ar ; þær væru eftir sem áSur 25
þús. kr. — En ef ég eSa hann skuld
aöi ednhverjum, sem væri fyrir ut-
an þjóöfélagsheild okkar, þá bæri
aö draga þaö frá, af þvi aö þaS
skerti samanlagöar eignir okkar.
Alveg er eins variö meS þjóöfé-
lögin, þó í stærri stíl sé, — eöa
hvort sem þau eru stór eöa smá.
þau eru í raun og veru ekkert
annaö en eitt heimili, þar sem
hver einstaklingur hefir sínar eign-
ir út af fyrir sig, edns og enn þatin
dag í dag, tíökast aS meira og
minna leyti á flestum hedmilutn.
Hvaö svo mikiö, sem heimilismenn
akulda hv.er öÖrutn, þá hefir þaö
engin áhrif á eignir heimilisins sem
heildar.
Ef t. d. heimiliS (allir hedmilis-
monn tdl samans) á eignir upp á
62 milíónir kr., en skulda ekki öör-
um heimilum nema milíón, þá
eru skuldlausar eignir þess
53Jú milíón kr, þetta held ég aS
hver maSur hljóti aS skilja.
Til frekari sannana fyrir því, aö
ég (ásamt I.E., samkv. bréfi hans)
standi ekki einn uppi meS þessa
skoSun á skuldlausrx þjóöeign ís-
lendinga (þ.e., aS hún sé yfir 50
milíónir í staS 30) má benda á þá
niöurstöSu um þetta atriöi, er
skattamálanefndin komst aS. Sú
nefnd var skipuö af alþdngi, og í
henni áttu sæti Klemens Tónsson
landritari, ólafur Briem alþm. á
Álfgeirsvöllum, Pétur Jónsson al-
þingismaöur á Gautlöndum og
Guölaugur bæjarfógeti Guömunas-
son á Akureyri. I skýrslu, sem
hún hefir birt um starf sitt, og
sem blaöiS Noröurland "flutti orö-
rétta, stendur þetta um skuldlaus-
ar edgnir Islendinga : “Eftir þeím
tilraunum, sem geröar hafa veriö
til aö komast fyrir um þjóSeign
hér á landi, þá mun hún nú, aS
frádregnum skuldum ekki
ifara yfir 650 kr. á mann eftir virS-
ingarverSi”. * )
þetta sogir skattamálanefndin,
in, eftir aS vera búin aS kynna sér
þetta mál, eins vel og mögulegt
er. Ilún álítur, aö skuldlaus þjóö-
eign sé um 650 kr. á hvert manus-
barn í landinu. !•)£ viö margföldum
nú saman fólksfjöldann 1908 (82
þúsund) meö krónunum 650, er
koma á hvern mann, þá kemur út
þessi upphæð : 53,300,000 krónur.
Skattanefndin segdr meö hessu, aö
skuldlaus þjóöeign íslendinga 1908
sé mjög nálægt því aS v-era FIM-
TÍU OG þRJÁR MILlóNlR
OG þRJÚ HUNDRUÐ þÚSUND
KRÓNUR. Viitanlega keinur þetta
heim viS þaS, er ég hefi haldið
fram, og sem hr. I.*E. heldur fram
í bréfi sínu meS því aö segja, aS
skuldir Islendinga viS önnur löud
séu ekki nema 8J4 milíón kr.
GuSmundur á Sandi skrifaði
barlómsritgerS í Einr. í fyrrasum-
ar, eins og menn muna. bar slettir
hann því fram algerlega órök-
studdu, aö skuldir landsmanna séu
16—20 milíónir króna. (Treysti sér
ekki til aS hlaupa meS þær upp í
30 milíónir kr. eins og hr. B.L.B.)
þessari griedn G.F. svarar Ivinar
Hjörleifsson mjög rækilega í 41.
tbl. Isafoldar 1909 og segir meSal
annars um þetta atriði :
“Og mjög hefir skattatiiefndLn
vaðið reyk, ef þær 16—20 milíóna
skuldtr, sem G.F. er aö vitna í,
láfta nœrri lagi. Nefndin fekk ekk;
skuldir landsins upp úr 9 milión-
um”.
Ilér ber alt að sama brunui.
öllum lær saman um þetta, netna
hr. B.L.B. Og meS íullri virðingu
fyrir skarpskygni hans og hæli-
leikum, treysti ég skattanefndinni
og hr. I.E. til aö vita betur um
þetta mál.
Allar aödróttanir um ‘ fal.sanir ’,
sem ofviða má finna í grein hr. B.
L.B., virði ég ekki svars. Eg hetí
ekki minstu ástæSu gefiS til þeirra
Landshagsskýrslurnar nefndi ég
ekki á nafn í grein minni, svo aliir
sjá, viS hvaS mikið bau ummæli
hafa að stySjast, aS ‘‘ég hafi sagt,
aö sikýrslurnar væru falsaSar”.
Viðvíkjandi hveitiverSinu sagSi
ég, “aS þaö væri j a f n v e 1 mexri
* NorSurland 28. nóv. 1908.
líkur til, aS þaS yrSi ekki netna
50c í staö $1.00, að 10—15 árum
liönum”. Eg hafðd sem sé í huga,
að ef þá yröi að nokkru eða öllu
leyti búiS aö brjóta á bak aftur
auðmannavaldiS, sem nú hefir naö
tökum á nálega öllum lífsnauö-
syn.jum í sínar miskunarlausu járn-
griedpar (og ætlar aS kvelja úr
okkur MfiS, þó öll forSabúr séu
full, með þv’í aS selja alt meS
ránverSi), — þá væri líkur til, aS
verS á hveiti, sem og öSrum vör-
um, kæmi niöur. Og ég vona, aS
þess veröi ekki langt aS bíöa, aS
auSvaldinu verSi hrundiS fyrir ætt
ernisstapa. Og ennfremur vona ég,
— ekki aS eins mín vegna, heldtir
og vegna margra, margra milíóna
af fátæklingum og smælingjum í
þessu landi — aS sú “hrakspá”
rætist, aö hveitiverSiS eftir 10—15
ár verði nær 50c en $1.00. Ein-
hverjum verSur aS blæSa fyrir það
aS hveitiö er komiö upp í $1.00,
þaö segir sig sjálft. En ihverjum
skyldi þaS blæða sárast. AuSvit-
aS fátæklingunum, sem mega til
aS katipa þaS til aS halda í sér
lífinu. Stóreignamönnunum gerir
sjáksagt ekkert til, hvort verS á
hveiti eSa öSrum lífsnauSsynjum
er okurhátt eSa ekki. þeir geta
sjáffsagt lifaS góSu lífi þrátt fyrir
þaS
Líka hafSi ég í huga, aS eftir
því, sem meira er framleitt af
einni vörutegund, 'eftir því hlýtur
eftirspurn eftir henni aS minka og
veröiö aö lækka, svo framarlega,
sem eölileg verzlun á sér staö.
Lífsnauösynjar í þessu landi hafa
ekki hækkaö í veröi eingöngu fyr-
ir fólksfjölgunina, hvort sem Hill
eöa aðrir auðkongar lialda því
fram, heldur vegna þess, aS a u S -
kýfingar (og hann líkl. þar
meS talinn) hafa veriS aS ná tök-
um á allri verzlun, hveitiverzlun
sem ööru. þaö er alment viSur-
kent hér, aS dýrtiöin, sem nú er
í þessu landi, sé beinlínis aS kenna
auömönnum og auðfélögum.
ViÖ þennan vonda draum er
BandaríkjaþjóSin aS vakna. Sjálf-
sagt veltur verS á hveiti senj öSru
mjög á þvi í fratntíöinni, hvort
alþýðan, meS st.jórn og löggjötf sér
til hjálpar, eöa auSvaldiS ber
hærra hlut í þedm bardaga, sem nú
sýnist aS vera aS byrja.
Af því, er hér hefir veriS sagt
aS framan, held ég bví fram enn,
aS satnanburSur B.L.B., sem hér
hefir orSiS aS ágreiningsefni, sé
rangur, frá hvaSa hliS sem skoðaö
er. * ) En af því aS mér finst, aS
andinn í grein herra B.L.B. sé
þannig, aS viS getum ekki orSiS á
eitt sáttir um þennan ágroining,
þá býö ég, aS viö förum þá leiö,
sem hér segir : ViS skulum veSja
um þetta spursmál: Hvort bjóS-
skuldir íslendinga séu 30 milíón
kr., eSa hvort s k u 1 d la u s
þjóðeign þeirra sé e k k i nema 30
milíónir kr. Ég býð aS veSja 50
l<r. á þaS, aS þjóSskuldir séu ekki
* ) Umsögn mín tim fyrirlestur
herra Páls Bergssonar kemur þess-
um samanburði ekkert viS. Ég
hefi aS eins sagt þar fsjá Hkr. 14.
mai 1908), aS ég áliti, aS hr. P.B.
hafi svarað “sanngjarnlega” þeim
spurningum, er hann kveSur aS
hafi veriS fyrir sig lagðar á Is-
landi, viövikjandi Vestur-tslending-
um. Síöan tek ég kafla orSrétta
ut>p úr fyrirlestrinum. þetta er alt
og sumt, er ég hefi þar ságt.
nálægt 30 milíónum, eða ;a8 þjóð-
eign skuldlaus sé miklu
meira en 30 milíónir. Spnrsmáliö
um, hvor hafi rétt fyrir sér eða
rangt, skulum viS útkljá á
þann hátt, að þriggja manna nefnd
daemi um þaS. ViS veljum sjálfir
2 mennina í nefndina (sinn mann-
inn hvor), en þeir svo aftur odda-
manninn. ViS skulum hvor um sig
saína öllum þeim gögnum, sem
viS getum til aS sanna okkar mál-
staS og leggja þau fyrir nefndina,
fyrir ákveSinn tíma, t. d. 1. júlí
næstk. Eftir aS nefndin hefir at-
hugaS þau vel, kveSur hún upp
dóm sinn um það, hvor sé réttur
og hvor ekki. Dómur nefndarinnar
skal birtur í báSum íslenzku blöS-
unum í Winnipeg. Af því aS þetta
spursmál tilheyrir Islandi, þá vil
ég að viS l'átum veöféS, 50 kr ,
gítnga til berklaveikishœlisius á
Vífilsstööum. þegar dómurinn hefir
veriS uppkveSinn, skal sá, er tap-
ar, borga þessa fjárupphæS tafar-
laust til bælisins, eöa heita minni
maSur ella.
Eg held aS þetta ágreiningsmál
vierði á þennan hátt leitt til lykta
á sanngjarnan og drengilegan hátt.
þetta er tilboS frá minni hendi,
sem ég vona aS hr. B.L.B. taki.
Sé óleyfilegt samkvæmt landslög-
um, að veð'ja á þennau hátt (sem
ég veit eigi gjörla um, veit þó aS
oft er veSjaS opinberlega á veS-
reiSar t. d., fimleikamenn o.s.frv.),
þá getum viö eins fyrir þaö út-
kljáS málið meö þessum hætti (þ.
e. meö dómmefndmni), aS eins
slept veöfénu. Mér er ant um, aS
sannleikurinn í þessu máli
komi í ljós, hvort sem hann er
mín miegin eða ekki. Falli úrskurS-
urdnn móti mér, tek ég því meS
jafnaðargeði, vegna þess aS vísvit-
andi er ég ekki aS fara meö rangt
mál.
þaö sama finst mér aS hr. B.L.
B. ætti aS geta sagt.
A. J. J o h n s o n.
(••••<
ROBLIN HOTEL
fi
■ 115 Adelaide St. Winnipeg
S Bezt.a $1.50 á-dftK hús í Vestur-
• Canada. Keyrsla óiceypis tnilli
vaKnstöóvft ok hússiqs á nóttn or
deK'- hins bezta. Við-
shifti Islendinea ó«<lrast. ÓLAFUU
Q. ÓLAFSSON, Islendlngur, af-
greiftir yöur. Ilcimsækjiö haun. —
2 O. ROY, eigandi. m
JIMMY*S HOTEL
BEZTU VÍN OGVINDLAR.
VfNVEITARI t.h.fraser,
ÍSLENDINOUR. : : :
iJcimes Thorpc, Eigundi
MARKET HOTEL
146 PRINCESS ST.
P. O’CONNELL, elgundl, WINNIPEÖ
Beztu tegundir af vínfönKum og vind
um, aðhlynninK cóð, húsið endurbsett
Woodbine Hotel
466 MAIN 8T.
Stmista Billiard Hall 1 NorOvestnrlandÍÐD
Tlu Pool-borð.—Alskonar vfnog vindlar
Gistint og f»01: L$1.00 á dag og þar yfir
l.cunon A fiebb,
Biflrendnr.
THE DOMINION BANK
horni notre dame aúEnue og sherbrooke street
Höfuðstóll uppborgaður : $4,000,000.00
Varasjóður - - - $&,400,000.00
SPARISJÓÐS DEILDIN:
Vér veittim sparisjóðs innleggjendum sérstakt athygli, og borg-
um hæztn vexti á sparisjóðs innleggjum af $1.00 og yíir. —
Barna innlegg velkomin. — Seljun peningaávfsanir á ÍSLAND.
‘H, A. ItKIUHT. RÁÐSMAÐUR.
Með þvt nð biðja æfinlega urn
“T.L. ClíJAR,” þá ertu viss aö
fá ágætan vindil.
T.L.
fUNIQN MADK)
Wentern Cfgar Factory
Thomas Lee, eÍRandi WinnnipeK
Yitur maður er. varkiy™s *ÖATdr(*ka e;n;
gongu HRKINT 01/. J>er gietið
jafna reitt yður á
DREWRY’S
REDWDOD LAGER.
þaS er léttur, freyðandi bjór., gerSur eingöngu
úr Malt og Hops. BiSjiS ætíö um hann.
E. L. DREWRY, Manufacturer, Winnipeg
|STF(AX
í DAG er bezt að GERAST KAUP- b
ANDI AÐ HEIMSKRINGLU. —
ÞAÐ ER EKKI SEINNA VÆNNA. |
%%%%%%%%%%%
*
Manitoba á undan.
Manitoba hefir víSáttumikla vatnsfle.ti til uppgufnnar og úr-
fellis. þetta, hið nauSsynlegasta frjógunarskilyrSi, er því trygt.
Enuiþá eru 25 milíón ekrur óibygSar.
íbúatal fylkisins áriö 1961 var 225,211, en er nú orSdS um
500,060, setn má teljast ánægjuleg aukning. ÁriS 1901 var hveiti
og hafra og bygg framleiöslan 90,367,085 bushela ; á 5 árum
hefir hún aukist upp í 129,475,943 bushel.
Winnipeg borg hafði áriS 1901 42,240 íbúa, en hefir nú um
150,000 ; hefir nálega fjórfaldast á 8 árum. Skattskildar eignir
Winnipegborgar árið 1901 voru $26,465,770, en áriS 1908 voru
þær orSnar $116,106,390. HöfSu medr en þrefaldast á 7 árum.
Flutningstæki eru óviSjafnanleg,— í ednu orSi sagt, eru í
fremsta flokki nútíSartækja : Fjóraf þverlands'brautir liggja
um fylkiS, íullgeröar og í smíSum, og meS miöstöSvar í Win-
nipeg. í fylkinu eru nú nálega 4 þúsund mílur aif fullgeröum
járnbrautum.
| Manitoba hefir tekiS meiri landibúnaðarlegum og efnalegutn j
fratnförum en nokkurt annaö land í heitni, og er þess vegna á- i
kjósanlegasti aSsetursstaöur fyrir alla, af því þetta fylki býÖur J
beztan arS af vinnu og fjáríleggi
Skrifiö eftir upplýsingum til : —
JOS. HARTNEY, 77 York Street, Toronto, Ont.
JOS. BURKE, 178 Logan Avcnue, Witinipeg, Man.
A. A. C. LaRIVIERE, 22 Alliance Bldg., Montreal, Quebec4
J. F. TENNANT, Gretna, Manitoba.
J. J. GOLDEN,
Deputy Minister af Agriculture and Immigration, Winnipeg.
%%%%%%%!
-M.
302 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
“Hann er líka mjög ánægöur meS þig, Helen”,
sagSi Móritz. “Eg talaSi viS hann í gær, og hanu
sagöi, að söngliæfileákar þínir væru framúrskarandi.
■þú heföir á fáum vikum lært meira heldur en hintr
nemendur hans hefðu lœrt á’ hieilu ári. Auk þess
segiir hann aS rödd þín sé fögur og fullkomin. Haltu
ófram theS alvöru aS keppa aS fullkomnun þinni, þa
líSur ekki á löngu, þar til okkur veitist heiður fyrir
framkomu þína. Eftir fáa mánuöi býst ég viS, að
þú veröir oröin svo vel undirbúdn í námsgrednum
þínum, aS þú getir fengiö aSgang sem námsmær viS
konunglega leikhúsiö í Stokkhólmi. þú veröur má-
ske heppin, ... en gleymdu því aldrei, hvernig sem
gengur, aS sakleysiS og dygðin er sú bezta eign, sem
þú átfog getur .eignast, betri en allir aðrir hæfileik-
ar, sem þú getur tileinkað þér. því, ef þeir eru ekki
undir áhrifum hdnna fyrnefiidu, leiSir litla eöa enga
ánœgju af þeim, því meSlætiS getur ekki gert þá meö-
vitund gæíuríka, sem ekki er hrein. Ó, Helen, unga,
óreynda barn, þúsund freistingar munu mæta þér á
liísleiS þinni, tálsnörur umkringja þig — en mundu
eftir sakleysinu og skírlífinu, þessum tveimur dýr-
mætu liljum í blómhring æsku þinnar, sem eru miklu
medra virði en allar þær skamtanir, sem heimurinn
hefir á boöstólum. Mína hluttekningu pttu, Helen,
og ég vona aö sá tími komi aldred, aö þú þurfir að
líta undan augnatilliti bróSur þíns. GuS bk-ssi þig,
barnið mitt”.
Móritz laut niSur og kysti á enni hennar.
það var hrnnn koss, — koss, sem/ hefði getað
framleitt tár hjá englunum af ánægju ; koss, setn var
fyrirboöd hinnar vaknandi bróöurástar, laus viS allar
fýsnir og eágningirni.
“Vertu sæl, Helen litla”, sagöi Móritz innilega.
“A morgun, síðari hluta. dagsins, kem ég aftur”,
“Hann er ósegjanlega góður”, sagði Helen, þegar
FORI.AGALEIKURINN 303
Móritz var farinn, “en hann er svo fjarska alvarlegur
og prédikar endalaust, .... og svo tók hann líka
bókina, sem Georg léði mér, það var ekki vel gert af
honum, .... þaS verð ég aS segja, því hvaö ilt get-
ur lestur 'einnar skáldsögu gert mér ? Allir menn
lesa skáldsögur, segir Georg, og þegar hann leyfir
mér þaS, sem í raun réttri er velgerðamaðtir minn,
þá finst mér aS Sterner komi þaS ekki við. Mér
þykir gaman aS vita, hvaS Georg segir um þaS, aS
hann, tók bókina. Fjörugi og gamansami Georg,
... ég vildi liann kæmi hingaö í kvöld”.
Hún var naumast búin að sleppa þessum oröum,
sem húm talaSd viS sjálfa sig, þegar óskin uppfyltist.
Dyrnar opnuSust O'g Georg kom inn.
“Ertu einsömul, góða Helen mín?” spurSi hann,
þegar hamn var búinn aS heilsa meS því aS hneigja
sig.
“Nei, mamma er inni í hinu herberginu”, svaraði
Ilelen, og roðnaði út undir eyru. “Sterner er ný-
farinn”.
“Já, ég mætti honum á götunni”, sagSi Georg
og settist á legul.ekkinn. “Hann flutti þrumandi á-
minmngarræSu yfir mér, fyrir aS hafa léð þér skáld-
söguna, sem þú veizt um. því sýndirðu honum
hana ? ’ ’
“Eg gat ekki faliö hana áSur en hann sá hana”,
svaraöi Helen. “Mér þótti leiðinlegt aö missa hana,
hún var svo skemtileg”.
“þú getur fengiS hana aftur”, sagði Georg, og
tók bókina upp úr vasa sínum og sýndi henni.
“Hann fékk mér hana, þegar hann mætti mér, og ég
get ekki séð neitt rangt viS þaS, að lesa hana án
hans vitundar og vilja....... En, komdu hingaS og
seztu hjá mér”.
Ilelen Ieit niSur og settist feimin og vandræSaleg
viS hlið Georgs.
304 SÖGUSAFN HEIMSKRINGLU
“HvaS gengur að þér, Helen litla?” spurSi hann
og klaippaði kinn hennar. Hefir nú Móritz aftur
veriS að prédika yfir þér ? Hann er reglulegJr Saló-
mon”.
“Já, fcann er framúrskarandi góSnr tnaSur, aS
líkindum”, svaraSi Helen, “en —”
“En ?”
“Hann er stundum dálitiS leiSitilegur”, sagöi
Helen, og lék sér að úrfesti Georgs. “þú, Georg
barún, ert mikiu skemtilegri”.
“Finst þér þaS? þaS gleSur mig. En ég vil
ekki, aS þú kallir mig barún. þaS er svo ókunnug-
legt. þú átt aS kalla mig Georg, aS minsta kosti,
þegar við erum einsömul. HeyrirSu þaS?”
“Nei, nei,” sagði llelen feimnislega, eins og ha.na
grunaSi, bver hætta gæti leitt af slíkum kuntiings-
skap fyrir sig, “þaS þori ég aldrei aS gera”.
“Litla flónið þitt”, sagði Georg og kledp hana i
kinnina. “Hvers ve>gna þoriröu þaS ekki, þegar ég
leyfi þaö? Eg krefst Jtess, Ilelen”.
“þá verð ég líklega aS hlýöa”, sagði Ilelen, ‘‘þvi
annars redöist þú mér líkl'ega, herra ba —”.
Geor.g lagði fingurinin á varir henmar.
“Nú, kemuröu enn meS þennan barún?” sagSi
hatiin brosandi. “þú ert óhlýöin stúlka”.
“ó, ned, fyrirgeXðu Georg”, sagöi Helen og roSn-
aSi. “það er skylda mín aS hlýöa þér”.
“Nú, Jjetta líkar mér. Og nú vil ég vdta, hvaö
þaS er,, sem Móritz prédikar yfir þér. þaö hlýtur aS
vera áhrifamikiS að hlusta á hann. Mér þætti gam-
an aS fela mig undir legubekknum, svo ég gæti fengið
minn skerf af siSferSiskemningurn hans”.
“Nei, J>aS máttu ekki, því þá gæti ég ekki varist
hlátri, en ég vil ekki hlægja aö honttm, þvi hann er
mér mjög góSur og lofar aS kenna mér margt nyt-
samt. Hann segdst vilja vera bróSir minn”.
FORI/AGALEIKURINN 305
“BróSdr”, tautaði Georg viS sjálfan sig, “já, fyr-
ir mér, ef hann íer ekki fratn á meira. — Heyröu”,
sagSi hann hátt, “ég skal lána þér þessa, og fleiri
jafn skemtilegar skáldsögur, meS því skilyrSi, aÖ þú
látir Móritz ekki sjá þær. þú getur geym.t J>ær í
kommóSuskúffunni, hann hefir væntanlega ekki aS-
gang aS henni”.
“þakkia J>ér fyrir, Georg, en ég veit ekki, hvort
ég má l>aS”, sagöi Helen hikandi.
“Hvers vegna ekki?”
“Af því ég lofaði Sterner, aS lesa enga bók án
hans vitundar. Hatut bannaSi mér þaS belnlínis”.
“Ilantt hefir enga heimild til þess”, sagði Georg.
“þú Jjarft engum öðrum aS hlýöa en mér, og þaS
geturöu gert kviöalaiust. AS minsta kosti þarf
Mórftz ekkert aS vita um þaS ....... sko, hérna er
bókin”.
Helen var enn í efa. um, hvort hún ætti aS bregð-
ast því loforSi, sem hún gaf Móritz, en fredstingin
var of sterk, húat gat ekki ineitað sér um aS lesa
þessa æsandi oig fyrir hana óvanalegu bók, enda þótt
að samvizkan segSi henni, aS hún breytti ekki rétt.
Hún tók við bókinni af Georg, stóS strax upp og
lét hana ofan í kommóSuskúffuna.
Sigurbrosi brá fyrir á vörum hins unga tálseggs.
“þiessi stúlka skal ekki geta varist mér”, hugsaöi
banai. “Aður en lamgt um líSur, skal hún vera mín
aS öllu leyiti. Hún er nú bráSuin tímtán, ára, og þá”
“HvaS ertu aö hugsa um, Georg?” spuröi Heleu.
“Eg er að hugsa um, hve skemtilegt þaS verður
síð'armeir, aS sjá, þig leika í leikhúsinu í Stokkhólmi.
þráir bú ekki þá stund?”
“Jll, jú”, svaraði Helen glaölega, “þaS 'geri ég
rannar. 'Bara að ég fái nú aðgang aS leikhúsinu”.
“þaS er ekki hsett viS ööru. Eg á atkvæÖa-