Heimskringla - 09.02.1911, Blaðsíða 4

4 WlNNtPBO, 9. FBBR. 1911.
BBIMSKKIMOLA
Heimskringla
Pablished ©T«rjr Thnradaj bj The
Bwtnskrmgli Nm 4 Pnblisbin* Co. Ltd
VerO blaöeins 1 Cancule og B&nder
11.00 om Arlö (fyrir fyam bor*aö),
Bent til ÍBÍandh $2.00 (fjnr fram
hoigafi &l kaapeodum blahsiutí hérfi.50.)
B. L. BALDWINSON
Editor ðt Manajíor
Office:
729 Shwbrooke Street, Wiouipeg
BOX 3083. Talaiml Qarry 41 10.
Jón Sigurðsson,
Niðurlag.
Ég gat þess á5an, aö skoöanir
Jótw í þessu máli hefðu þótt ný-
stirlegar. þœr þóttu þaö á Is-
iaodí. í Danmörku þóttu þser hredn
aksxa fjarstaöa, en þó var ekki að
sináii gerö aein tilraun til aö hrekja
þaer með vísindulegnm rökum.enda
voru faestir því máli vaxnir. Sox
ínm síðar, þegar hitinn var
Msostur í stiórnarbaráttunni, var
i^«mi af skörpustu óg laeröustu lög-
Arseðingum Dana, 1/arsen háskóla.
kesmari, íenginn til að mótmæla
skoöunum Jóns, en þaÖ tókst ekki
betur «n svo, að Jón rak allai
mótbárurnar oían í hann aftur liö
iyrir lið meö yfirgnaefandi rökum.
A*nars var það almenn skoðun
nseðal Dana og hefur verið til
slams tíma, að ísland væri löngu
inniimaö í Dananörku eins og hvert
anaað h é r a ð í rikinu og ætti
þvi ekki heimting á neinum sér-
réttindum. A þessum grundvelli
var samið frumvarp og lagit fyrir
þjóðfundirui 1851 af stjórnarinnar
Itálfu. Voru íslenzk mál þar að
mestu leyti lögð undir stjórnina og
rikisþiiig Dana í sameimngu. Kon-
ungsfulltrúi lýsti því yfir þegar i
ltyrjun fundarins, að ekki maetti
raska neitt við frumvarpinu, þvi
þieyta sig á þófinu og sjá svo til,
hvort þeir íæru ekki að mýkjast
og sættu sig við stjórnartilboðið i
aðaiatnðunum. Hitt þótti henni
heldur ekki örvasnt, að takast
maetti að sundra þeim, þegar mesti
ofsinn væri um garð gengiun. Bn
stjóminni brugðust algierlega þess-
ar vonir. Dandsmenn stóðu á móti
eins og þéttur múrveggur og þok-
uðu hvergi, en hitt er annað mál,
að Jón Sigurðsson varð að hafa
sig allan við til að gasta þess, að
ekki riðl i-ðist fylkingin. Og á end-
an-um komu sigurlaunin, þótt sednt
væri. það fór smátt og smátt að
draga úr mótspymu stjómarinnar,
og árið 1867 lagði hún frumvarp
fyrir þingið, sem í mörgum mikil-
vægum atriðum var samkvæmt
óskutn Isleudinga, en ekki þótti
mönnum samt ráðlegt, að sam-
þykkja það óbreytt, og var þá út-
séð um, að málið feugi framgang
að þvi sinni. JCn nú skifti svo um,
að stjórnin að sínu levtinu tók að
sæk ja málið af Vappi og vildi fvrir
hvern mun ráða því til lykta svo
fijótt sem auðið væri. Hún lagði
og þakkKeti hjá þjóðinni. En þó
er hitt m«ft um vert af öllu, að
Jón Sigurðssoo svo að segja nm-
ska,paði þjóðina með baráttu sinni.
íslendingar voru í mörgum grein-
uin eina og ómálga börn, þegar
hann fyrst tók að sér mál þeirra,
en hans skildi viö þjóðina eins og
þroskaðan ungling vel á veg kom-
inn, þótt enn væri að vísu mikils
á vant í ýmstim greinum. II a n n
eins o e leysti þjóðina
úr álögum, leiddi hana
út í lífiðogkendi h e n n i
a ð þekkja sjálfasig, sitt
gildi og sínar kröfur.
þess vegna getur íslenzka þjáðin
aldrei glej'mt Jéni Sigurðssyni, fyr
en ef svo k\Tini að fara, að hún
aftur glcymdi sjálfri sér, — og það
verður vonandi ekki í bráðina.
Framauskráður kafl i lýsir hæfi-
leikum og einkennum Jóns Sigurös
sonar og hverju hann afkastaði
þjóðinni til þrifa. Að eins er það
þessum kafia —
að það er að
huga og samtaka, og að hreyfin-g-
unni sé uppihaldlaust haldið áiram
þar til sú upphæð er feagin, sem
hún hefir ásett sér að hafa saman.
Persónulega vildi blað vort
minna á, að það fó, scm varið
verður tíl minnisvarðans, gerir
tvöfalt gttgn : Fyrst í því, að
koma upp ógleymanlegu minais-
merki yfir hina látnu þjóðfrelsis-
hctju, og í öðru lagi í því, að það
styrkir þann mann — þann eina
íslen/.ka l'stamann, setn nú er
uppi, með því að trvggja honum
£é og sœmd og fra'gð, á þann hátt,
að hann hefir íenginn verið tii að
annast um smíöi þessarar stand-
myudar. Vér eigum svo fátt af
listamönnum, að vér megum ekki
við að vanrækja að sýna þeim
verðskuldaðau sóma.
þess vegmi segjtim vér : Cefið
allir, gefið fljótt og gefið ríflega.
----1 BRKF8PJAI.D VÆRIH 7ÐUR FUJHHÆKUSn
McKenzie’s
Bráð þroska
FRÆ
Valiö fyrfr Tnatrlö
Kflpktað fyrir restrið
Rerta 1 Teetrinu
Beet fyrir Teetrie
SKLT AF 8ÉRHVHRJ0M
▼akaudi kaupatHnni.
Lítið eftir
PRfflKASBA TORUM í
HVKKRl SÖLUBÚÐ.
Piöjið letið nm
McKBNZIB’S I RŒ
Kaupið ekkert annað,
15f kanpmaðnr þinu hof-
ir þaö ekki þA pantið það
beint frá okkur.
A. E. McKenzie Co.
LIMITRD.
Rrandon.Man Cal^ary^Alta
VKtiTUIl-CANAÐA .Si'ÆhHI'A FHÆHÚH
^Uta^J
ekki tekið fram 1
nema óbeinlínis -
þyí af nýju frumvarp fyrir þingið j þakka starfi Jóns Sigurðssonar
1869 um stjórnarstöðu íslands i j eins, að ísland fær nú árlega úr
ríkinu, og var þar enn stigið feti i íkissjóði Dana 60 þúsund krónur,
féamar í samkomulagsáttiiui. en ;; ins lengi og ríkið stendur, og sem
það spilti meðal annars fyrir frum- j veitir landinu liálfa aðra miltón kr.
varpinu, að stjómin gaf það í skyn hvenær sem sú stund kunur, að
að hún mundi síðar bera það und- j fjármál laiidanna verði algerlega
ir ríkisþingið. þetta vildi Jón Sig- j aðskilin. þó ekkert anuað lægi eit-
urðsson og hans fvlgismenn ekki ; ir Jón Sigurðsson en þetta, þá er
gangiast undir, og héldu því fram,
að ríkisþinginu kæmi þetta mál
ekkert við, heldur ætti þeir við
konung sinn e i n a n. Varð sá
| endir á, að frtimvarpið í heild
j sinni var felt. Stjómin lagði málið j stærsta eða þýðingarmesta
eigi að siðitr undir ríkisþingið.
' voru siðan satnþvkt stöðuloK- ,, , , . r.
„ ; „ _ , . . ‘ .Nefiid su, sem stendur fvrir sam-
9 1871, og þeimj^^__________er þess full
11 n l. | a n.
j þröngvað inn á
j ofan í mótmæli all>ingis. En á
[ þessu atriði klofnaði Ixngið. Meiri
hlutinn vildi ekki kannast við, að
aí
I land, með því að þau væru sett
J dönsku löggjafurþingi, sem
vald yfir Islandi, og
íslendingar í þessu
j efni til konungsúrskurðarins 23.
sept. 1848, sem mælti svo fyrir, að
, ekkert skvldi verða ákveðið utri
stjórnarstöðu tslands, án þess að
landsmenn sjálfir væru í ráðum
j með. Minai hlutinn aftur á rnóti
[ vildi sætta sig við þá kosti, sem
fsltnd n-Tar gætu bezta fengið, og
að haftia því
sjúlfsforra-ði, seni landinu bvðist,
j þótt jxrð fullnœgði ‘ekki að öllu
leyti ítrustu kröfum lumlsmanna.
breytingar mundu eiigi verða tekn- j hefði neitt
ar til greina. Samt setn áður J skírskotuðu
iéðst nefnd sú, sem fjallaði um
málið, í að haína gersamlega
stjómanfrumvarpinu og semja nýtt
írumvarp bygt á þeim grundvallar
skoðunum, sem Jón hafði háldið
iram. jþegar konungsfulltrúi sá,
hvað verða vildi, banuaði hatrn
fundiiuim að taka írumvarp nefnd-
arinnax til umræðu og ávítti fund- j áleit óskynsamlegt
iirtnenn lvarðlega fyrir óhlýðni og
dirísku, og sagði síðan fundi slitið.
þá stóð JónSi giu r ð s s o n
uppog kvaðst mótmæla
þessari aðferð í nafni
konungs og þjóðarinnar
ogáskilja þinginu rétt
tilaðklagatil konungs
yfir lögleysu þeirri, sem
hér væri höfð í frammi.
Risu þá fundarmenn upp og sögöu
þvi nær í einu hjjciði : “ V é r
mótmælum allir’’. þannig
endaði þessi nafnkunni þjóöfundur,
þttr sem konungsfullírúinn m.ð
flokk af dönskum hermönnmn við , um laust fyrir alþing
blið sér vildi ktiga Islendinga með Sigurðsson átti þar
valdboði til aö samþykkja lög
þvert ofan í *sín fornu landsrétt-
það í sjálfu sér megilegt til þess
að þjóðin haldi minniiigu hans á
lofti um aldur og æfi. Ifn þetta er
að eins eitt af mörgu, sem eftir
híinn liggur, og engon veginn það
fyrir
j velferð þjóðariimar.
° e-
t i i °^ t>e'm I skotunum hér vestra
Isleadmga þvert , . .. . ,T , ,
1 viss, að ef \ estur-Islendingar væru
starfi þessa látna mikilmennis eins
ktinnugr eins og æskilegt væri, þá
ninndu þeir ekki að eins fiir.ia sér
Ijúft heldur einnig þjóðernislega
ekki I s^' ^' IsfTftja svo af mörkum í
minnisvarða samskotasjóðinn, að
ekki þyrfti að örvænta um, að sú
upphæð fengist bráðlega, sem til
hefir verið tekin, sem hæfilegur
hluti frá vorri hálfu.
j Um þessar mundir var áhugi
j mikill á .stjórnlagamúlinu vaknað-
j aður um land alt, og var jafnvel
j ekki laust við, aö bryddi á tals-
verðum æsinguin. Allur þorri þings
! °g þýiöar var á skoðunum Jóns t
j þessu ináli, en þó voru þeir nokkr-
ir, sem ekki þótti ineiri hluti al-
þingis hafa fcirið nógu længt, og
kom
þeim,
;>etta einkum fram á fundi
sem haldinn var á þingvöll-
1873. Jón
fult í fangi
með, að luilcki möiuium í skefjum ,
- i
j og draga úr ályktunum, sem hon-
tndi. þetta minnir ósjálfrátt á j um þ-ótti fara lengra en góðu hófi |
þingið 1541, ]>egar Hvítfeldiir kúg- grinidi. Jón var að sönnu áhuga-
«tði Islendmga " til að taka við ! »g ákafamaður mikill, en liann var
Kirkjuskipuninni, og þá eigi síður I ýifnframt gætinn og stjórnglöggur.
á þingið í Kópavogi, sæUar minn- | Hoaum þótti tvisýnt, að mikið
ingíir, þar sem Islendingar voru 1 ynnist í stjórnJagamálinu framar
hálft í hverjti knúðir og hálft í i komið var, og ekki aö vita,
hverju tœldir til að afsala sér nema áhuga og æsingi landsmanna
landsréttindunum. í bæði þessi kynni að sla niður, ef þófið skyldi
skifti voru fulltróíir þjóðarinnar of
ástöðulausir og oí sundurþykkir til
*ð hefia alvarleg mótmæli ge?:i
valdboðinu. E n á þ j ó ð f u n d -
in um 1851 voru Islend-
ingarífyrsta skiíti um
langan aldur einhuga og
samtaka, og á þessum
samtökum strandaði
valdboðið. Sundrungin, þessi
ólánsfylgja þjóðarinnar, var loks
kveðin niður, og það var J ó n
Sigurð.sson, sem það þrek-
virki vann.
það kom berlega í ljós á þjóð-
éundinum 1851 og í baráttu þedrri,
sem nú fór í hönd, að samtökin
voru einasta lífsakkeri og bjargar-
von þjóðarinnar, og um leið hitt,
ttð ,sú von lætur sér aldrei til
skammar verða, sem bygð er á
sterkum samtökum. Á þeim 25 ár-
um, sem stjómmáladeilan stóð yf-
ir, ifylkti öll þjóðin sér utan um
Jónj Sigurðsson, sem sinn kjörinn
leiðtoga, og hans einbeittí vilji og
óbálandi þrek ruddi brautina og
sigraði smám saman mótspyrnu
etjómarinnar, þótt óvænlega á- kröfur bans í flestum aðalatriðun-
standa öllu lengur. það varð því
oóa:i á um sumarið á alþingi, að
jafnframt því, sent meirililiitinn
liélt fram hinu sama og áður, var
sú varatillaga samþykt með ráði
og vilja Jóns, að biðja konurig að
veita landinu nœstíi ár stjórnar-
skrá, svo líka aðalkröfunum, sem
unt væri, og voru um leið sérstak-
lega tekin fram þau atriði, sem
mest þótti um vert, svo sem að
' hin nvja stjómarskrá væri bvgð á
j óskertum landsréttindum Islands.
I Arangurinn af þessu öllu saman
| varð sá, að koaungur veftti lan<U
í inu 5. jan. 1874 sérstaka stjómar-
1 skrá og færði landsmönmim hana
j sjálfur urn sumarið á þúsundára-
hátíðinni.
þannig var þá um sinn endi
bundinn á þessa löngu og hörðu
stjórnardeilu, að vísu ekki eins
heppilcgur og landsmenn hefðu
frekast kosdð, en þó all-viðunanleg-
ur og miklu betri en áhorfðist í
fyrstu. Jón Sigurðsson hafði unnið
það á með baráttu sinni, að stjórn
in liaf-ði að lokum giengið inn á
horfðist í fyrstu. Eins og vænta
mátti var ekki nærri því komandi
lengi vel, að stjórnin sveigði hið
minsta til. Úr því að landsmenn
■vildu ekki þiggja hennar kostahoð,
þá þótb'st hún ekki geta látið þá
íá neina stjórnarbót og dró malið
á langinn, þótt landsmenn óskuðu
þess á hverju þingi hér eftir, að
einhver skipun yrði gerð um stjóm
arástand landsins. En það var
revtidar tilgangur stjórnarinnar
um, og mátti því með samvi segji,
að ekki var til einskis bariSt. þó
vanst honum enn bá betur í ýms-
um öðrum velferðarmálum lands-
ins. Ilonum var 1>að t. d. manna
mest að þakka, að v e r z 1 tt n i n
var að lokum gefin frjáls við a.Har
þjóðir 1854, að skólamálin
komust í nvtt og betra horf, að
fjárhagsmálið var Ieitt til
farsælla lykta, og ótal margt ann-
að, sem hvert um srg er ærið nóg
Til eru þeir menn hér vestra,
sem látið Iiafa i ljós þá skoðun að
a'skilogra og þarflegra hefði verið
að heiöra miimingu Jóns með því,
að mynda sjóð til styrktar ein-
hverjum þarllegum atvinnuvegum
á Islandi. Um ]>etta ber Heims-
kringlu ekki að dæma. ICn hitt
virðist oss algerlega sjálfsagt, að
vér hér vestra fylgjum heimanefntl-
inni að máltitn. IIún hofir ákvieðíð,
að reisa skuli nu*ndastyttu og hef-
ir þegur gert saintiinga utn að láita
gera hana cims fljótt og auðið
verður, og hefir fengiö til þess
þann tnaiin, sem nú er orðinn með
frægustu l.stoJnönnum á Norður-
löndum, og st-m þess utan er betur
settur til þess að gera góða mynd
af Jóni, enn nokkur annar, sem völ
er á til þess starfa, — einmitt
vegna þess að hann er í.slemdingur.
Nefndin hér í borginni fumur til
að það væri illa furið, ef
| nokkrir einstakir kmdar vorir
hér gerðu það að ástæðu til þess,
að vera ekki með í fjárframlögum
vorum, að heimauefndi aui hefir
þókn-ast, að beina minnisvarðamál-
Lnu í nokkuð annað horf, en þeir
hefðu helzt kosið. II ún finnur til
þess, að sómi vor liggur við því,
að vér verðum allir samtaka i
þessu máli, og hún votiar og ósk-
ar, að Vestur-f.slendángar taki ein-
huga höndum saman við hcima-
þjóöiaa í þessu máJi, og að hvert
ednasta íslen/.kt mannsbarn hér
vestra leggi skerf í samskotasjóð-
inn, og geri það svo tímanlega, að
hún geti sem fyrst íilkynt heima-
nefndinni, hvers hún má vænta
héðan.
Isaíold, nýkomin hmgað vestur,
getur um fjársötnunina hér, og ger
ir sér von um, að tillag Vest-.
manna verði ekki að eins myndar-
lcgt, heldur miklu fremur rausnar-
legt, þar sem um svo þjóðlegt mál
sé að ræða.
það, sem þegar er komið af sam
skotum úr iskmzkum bygðarlögum
sýnir, að fámennustu bygðirnár
hafa lagt drýgsrta skerf í sjóðinn,—
drýgn en þær, sem mannfleiri eru,
að tiltölu við fólksfjölda. þetta
kemur vafalaust til af því tvennu,
að stærri bygðdrnar hafa enn ekki
látið frá sér heyra, nema að litlu
leyti, og sumar alls ekki, — og
einnig af því, að í fjölmennari bygð
unum er langt um fleira af ungu
fólká, tiltölulega, sem ekki hefir
sötnu þekkingu á máli þessu, sem
hið eldra fólk í fámennu bygðar-
lögunum, oe því ekki sama áhuga
fyrir því, að fyrirtækið hepnist. —
En það er einmitt þetta unga fólk,
sem nú er komið á og er að kom-
ast á fulloröins árin, sem neftrd-
inni er sérstaklega ant um, að taki
góðan þátt í þesstim samskotum,
ásamt hinni eldri kynslóð. Nefndin
lítnr svo á, áð sómi Vestur-íslend-
meff drættiaum, að láta íslendinga . til að tryggja honum ævarandi ást inga liggi við því, að allir séu ein-
Tillögur ? Jóns Bildfells.
Aðsmit 25. janúar,
þ<iö er ekki iiema vel tilfallið, að
i menn hyggji að ísUnzkuin málum
i hér vestan liafs, og hvernig bezt
verði ráðið fram úr þeim, en þó
getur Jxið því að eins komið að
gagmi, að menn ræði þau af ein-
hverri þekkingti og hafi eitthvað
nýtilegt til bruiuis að bera að því
er til þeirra kemur, því til hvers
[ er annars að tala ?
Mér kemur þetta í hug út af
j grein, sem var í Lögbergi síðast,
“um íslen/.kan landbúnað’’ eftir
j Jón Biklíell. Blaðið gumaði mikið
: af grein þessari í nokkurs konar
I formála framan við hana. Blaðimi
: sýndist, að isl.n/.ka þjóðin hlyti að
j vedta niáiinu eftirtekt og íliuga
| “hinar skynsamlegu tillögur”, sein
! bornar væru fratn í greininni. þær
: væru ekkert kák, heldur mundu
| þær leiða til stórfeldra umbóta í
j íslenzkum búnaði o. s. frv. Maðtir
I hefði mátt halda, að einhverju
| stórvægilegu nýmæli væri hrundið
j af stokkunum, eftir því sem blað-
j ínu farast orð. K:i |>að fer fj irri
I að svo sc, og með leyfi ritstjóra
; vil ég leyfa mér, að sýna, að grein-
I in er ofboð vanhugs.uð og ekkert
nýmæli í henni, sem sc að nokkru
j hafandd.
Jón byrjar á því að vclta vöng-
unt yfir því, að landbúnaðurinn sé
tryggastnr allra atvinnuvega, og
jiað er satt. Bóndi er bústólpi og
bú er landstólpd, segir gatnalt orð-
tak. þá tekur hann til að rantv-
s.ika, hvorr ísl. landbúnaður hafi
tekið íiokkrum efnalegtiin framför-
um upp á síðkastiö, og keinst að
]>eirri niðurstöðu, að bað sé ckki,
eiltir þeirri jxdvkingu, sem hann hafi
fengið á ástandinu á innflutnings-
: fcrð sinni um landið, því stofn
! bænda gangi til þurðar og skuldir
I vaxL Niðurstaðan er hæpdn, eftir
hans eigin rökum ýiínvel. lCn
| sleppum því.
Upp úr þessu fer hann aö svip-
j ast að umbótum á ástandinu, og
! kemur þá með það, að tslendingar
! verði að hætta að lepja saman
heyskap út um liagatiu, eins og
þeir gera. þeir eigi aö færa hann
allan saman á ednn blctt, akur,
sem borið sé ofan í og unninn sé
með vélum. þaö er ekkert nýtt
íslcudingum að heyra þetta. þeim
befir verið sagt það’ fyr og það
miklu betur og með skýrari rök-
um en J ón gerir. J ón fer alveg hjá
því, að gera grein fyrir með hver ju
móti þetta sé gerandi, hvaöan ís-
lendingum eigi að koma fé til að
gera akra sína, og ekki vísar hann
hfcJdur á, hvaðíin jxsir eigi að taka
áburð ofan í þá. Ivf á að flytýi
áburð aö, munu þeir þá ckki þurfa
á akvegum að halda víðar en milli
akurs og hlöðu ? Mua það ekki
rej-nast svo dýrt, að ílytja áburð
til grasræktar, að íramförin verði
ekki '‘eíinleg’’ ? Björn heit. Jens-
son, skólakennari, kom fyrstur upp
með þá kenningu, aö Islendingar
ættu að phegja og sá jörðina.
Haun ritaði um það af miklum
fróðleik og fjöri, sem hans var vcxn
og vísa, og kaDaði túnasléttanim-
ar, sem tíðkast enn, tómt kák.
En ekki var það hans, að vísa á
áburð ofan í sáðlendurnar, eins og
ligigiir fyrir Jóni að gera, því hann
ætlaðist ekki til, að borið væri of-
an í þær, það ég veit. Hann vildi,
að meim plægðu jarðvegian ein-
göngu til að gera hann aðgengi-
legan áhrifum 1-oftsins oe frjógvan
bess. Kn tíðarfarið er óstöðugt á
Isianöi, sumarið stutt oe kalt, og
jairðvegurinn grunnur og ófrjór,
svo margdr óttast, að sprettan
vrði stopul á óbættum sáðlendum.
Og kann þeim ekki verða að
grandi vatnsaginn Oig vindarnir ?
þeir flytja oe feykja burtu jarð-
vegnum af mtlum og móum og
erafa moldina úr vegum vorum á
fáum árum. ITvernig mundu beir
fara með sáðlenduflöein ? Jón or v
ar ekkert bessnr °7 bvílikar mót-
bárur eeen rlægingum, frekar en j
hann hafi aldred heyrt þær Og viti
ekkert til þeirra.
Til að koma umbótum þessum
á, vill hann að stjórnin stofni fyr-
innyndarhú á einhverri góðri jörð,
og sýni þíir og kenni bændum að-
ferðina. það er nú fjarri því, að
j>e.tta sé nokkurt nýmæli. því slik
fyrirmyndarbú hafa veríð til í
langan tíma á Islandi, búnaðor-
skclarnir, sem Jón og minnist á,
og honum þykir hafa skeikað frá
réttu horfi. Kn hann færir nianni
j ekki heint sanninn um það, leggur
| meira að segja ekki út í það. F'yr-
|ir þeim búum hafa staðið menn,
I sein hafa numið húiræði í Nor_gi,
Danmörku og Skorlandi, sumir í
löndunum þremur, aðrir í tvcim-
ur, og margir þeirra hafa verið
jhinir mestu áhugamenn um búnað-
| arframfarir. IIví hafa þeir tkki
j fengið meiru áorkað? Iúggur þaö
hjá mönnunum sjálfuin eða í öðru,
| sem þeir ekki geta ráðið við ? —
j Fnginn þarf að ætla þeim ]>að
I þekkingarlevsi, að þeir beri ekki
j skvn á akuryrk ju og grasrækt ?
Hví liafa þeir þá ekki tekið upp
plægingu og sáning? Er það af
j því, að þe'r þekkja betur en Jón
| andmarkana sem eru á þvi ? Vita
j þeir það, sem Jón veit ekki ? I.ík-
; U'gir eru þeir til ]>ess.
þá er það eftir af tillögum Jóns,
| að setja einhvern Vestur-íslending
að. einhverju fyrirmyndarbúinu til
| forstöðti og stjórnar. íjg býst við,
. að möiinum miini þykja það eitt
i nitinu ekki stoða mikið. Vcl get ég
trúað. bví, eftir þe.irri framhleypni
og fáfræði, sem oss er gjarnt að
j svna um Islands mál hér vestan
hafs, að hann lilypi í að róta um
1 jarðvegiiuimr Kn hvftða bót væri
í því. ef sú villan er verri en hin
; fvrri ?
Samfara akurgerðinni á að
breyta um nautakyn og fá annað
ríflegra til frálags en hað sem nú
er haft. K.inu rökin : að landið
liggi vel við heimsmarkaðimini.
En það skiftir ekki mestu um
þetta mál, hrldur hitt, hvort naut-
pening.ur sé oss jafn ódýr til upp-
eldis og .sauðfé, og hvort nauta-
kjötsverzlun gefist ]>á bctur en að
I
selja sauðokjöt til Englands, svo
sem véx gerum nú. En Jón ber
ekki við, að íara út i þá sálma.
það er og hfcfir lengi verið við-
kvæðið heima hjá “þeorítíkurum”'
vorum, að kýrin væri bezti gripur-
inn í búi bónda, tryggari og arð-
samari eign en ásauðarkúgildið,
en alþýðan hefir daufheyrst við
því tali. Og móthverf er reynslan
því, því Islendingar hafa lært sig
nautarækt til sauðfjárræktar. —
Nauður mun hafa rekið þá til þess
eða keat þeim það beilræðL
Nú leggja þeir stund á, að taka
heyskap sinn sem mest af ræktuðu
landi og auka það árlega. þeir
hafa ull og kjöt til útflutnings af
sauðfénu, en nautpening til nytja
frcmur en til frálags. þetta bú-
skapail.ig, trúi ég að þedm sé bezt
og hollast, meðau ekki koma skýr-
ar sannanir fyrir öðru betri.'., og
þær eru enn ókomnar.
Kkki get ég heldur séð, að dauða
dómur sé kveði:in upp yfir land-
inu, þótt kannast sé við það, sem
hægt er að ráða af aðgerðalevsi
fyrirmyndarbúanna, að akury kja
eigi ekki við á landinu, eða plæg-
ing og sáning. Hvað pJœgja metm
norður í Noregi og öðrum fja’la.
lörnlum, þar sem svipað iiagitr til
og á íslatidi ? það er fledra matur
en feitt flesk. það er engiim nauð-
ungarkostur að lifa á sauðfýirrækc
einni siman, og alveg óhctt fyrir
menn að trúa kúidi fyrir íramtið
barna sinna upp. á það. Eu-þar við
bætist nú bað, að frjósem,.iimmur-
inn, sem tíðast er á milli láglenU
is og fjallalanda, virðist vera horf-
inn fyrir framfarir vís'iulanna.
jafnaður tipp af arðsemi vaU.sails-
ins í fjöllunum., er snúa má t afl
Jxirra hJuta, sem gera ska’. Og þá
á íslatid í fossum sínum auösupp-
sprettu, svo ekki verður tölum
talið. Væri a»r fvrir Vesiur-
ísU'ndinga, sem sky'.i bcra á hag-
nýting vatnsafls ásamt rafafli, að
fræða landa heima um hana, til-
kostnað o. s. frv., og orka á þá
taka hana tlpp, heldur en söklcva
sér niður í þe-ssa rakalausu akur-
yrkjudrauma.
Sómi
Islands,
sverð oq
skjöldur.
Gjafir til minnisvarða
JÓNS SIGURÐSSONAR.
Frá Keexvatin, Ont. —
B. Magnus .............. $1.00
Mrs. B. Magnús ......... 1.00
M. Sigurdsson .......... 0.50
Mrs. M. Sigurdson ...... 0.50
J. Fálmason ............ 2.00
Mrs. J. l’álmason ...... 1.00
Ch. Magnússon .......... 0.50
Sigurður Sigurðsson .... 0.50
Thorsteinn Hróbjartsson... 0.50
Sigurður Sigurðsson .... 0.25
Mr.og Mrs. I/.G.Magnússon 1.00
Mr. og Mrs. F,. Thompson 1.00
Thos. E. Johnston ...... 109
Bjarni B. Thomsen ...... 100
Frá K e n o r a, Ont. —
B. S. Borgfjörð ........ 0.50
Kristín Borgfjörð ...... 0.50
Frá Edinburg, N.D. —
Friðbjörn Samson ....... 0.25
Gísli Goodman .......... o>25
Magnús Stephensen ...... 0.25
B. B. Hanson ........... 1.00
Jóntis Hall ............ 1.00
Sigríður Ilall ......... 1.00
Sig Sigurdsson ......... 2.00
Mrs. Sig. Sigurdsson ... 2.00
Sig. Sigurðsson, Jr..... 1.00
G. B. Ólgeirsson ....... 1.00
Mrs. G. B. Olgeirsson .. 0.25
Anna Olgiedrsson ........ 0.10
R úna Olgeirsson ....... 0.10
AuTora Olgedrsson ...... 0-10
EK/.abet Olgeirsson .... 0.10
Ldlja Olgeirsson ....... 0.10
Jóna Olgeírsson ........ 0.10
Róbert Olgeirsson ..... 0.10
Sigríður Olgeirsson .... 0.10
D. Uouis Olgeirsson .... 0.10
Magnús Benjamfnsson .... 1.00
Mrs. Magnus Benjamínsson 0.25
G. M. Benjatnfnsson .... 0.25
B. M. Benjatnínsson .... 0.25
M, M. Benjamínsson ..... 0.25
J. M. Benjamínsson ......
Ingvar M. Bemjaminsson...
Sigurjóna Bergmann ......
David Johnson ...........
Mrs. David Johnson ......
S. Davidson .............
Mundi Davidson ..........
F. G. Johnson .....‘....
I3en Melsted ... .......
John Johnson i...........
V. S. Hanson ............
Björn Thordarson ........
Mrs. Ingibjöi-g Thórdarson
Solveig S. Thordarson ....
Frá G a r d a r , N.D. —
Guðbjörg M. Thordarson
Rósa Sívertson ..........
•Daníel H. Daníelsson ...
Voigierður Bergman ......
Asmundur E'ríksson..«....
Iviríkur A. Eiríksson ...
Benóný Steíánsson .......
G. J. Thordarson ........
Sigurður Pétursson ........
Frá Vita, Man. —
Júlíus Djörnsson ..... ...
Frá B r o w n P.O., Man. —
John B. Johnson .........
Ingim. fohnson ...........
Paul Isaksson ...........
G. Edward ísaksson ......
S. V. Isaksson ..........
Mr. og Mrs. Árni Ólafsson
Mr. og Mrs. Helgi Paulson
Helgi Johnson ...........
Artti Thomson ...........
Helgi Kristjánsson ......
Benedikt Kristjánsson ...
Mr. og Mrs. Árni Helgason
Iæonard Ilelgason .......
Elín IIel£ason ..........
Frá Numedahl, N.D.—
Mr. og Mrs. S. Jóhannsson
0.25
0.25
1.00
0.50
0.50
0.50
0.50
0.50
0.25
0.50
0.50
0.50
1.00
1.00
2.00
0.50
0.50
0.25
0.50
0.50
1.00
0.50
0.25
1.00
0.25
1.00
0.25
0.25
0.25
1.00
1.00
0.50
0.50
0.50
0.25
1.00
0.25
0.25
1.00