Heimskringla - 28.09.1911, Blaðsíða 2

2. BLS.
WINNIPEG, 28. SEPT. 1911.
HEIMSKRINGLA
Manitoba sigurvegarinn.
Ilon. R. P. ROBLIN,
sem barðist ósleitilega gegn uppkastinu, og átti mikinn og
góðan þátt í uinum fræga sigri Conservatíva.
Lag hans við kvæði Hanuesar á boðstólum, Gísli Sveinsson l.'g-
Hafsteins “Valagilsá”, er að allra maður, er býður sig fram í Vestur
dómi snild, og lögin hans við Skaftafellssýslu. þingmannscfnin í
fagnaðarljóð við komu Friðriks hinum ýmsu kjördæmum eru ;
konungs 8, er sungin voru við I Reykjavík : Sjálfstæðismenn—
komu hans til Reykjavíkur 1907,' Dr. Jón þorkelsson landsskjala-
eru perlur. — Vér tökum nér upp vörður og Magnús Blöndahl kaup-
úr óðni dóm frú Ástu Einarsson
um þessi lög^ því hún er söngfróð
kona og talar af þekkinvu :
og Magnús Blöndahl kaup-
maður. Heimastjórnarmenn—I.ár-
us H. Bjarnason prófessor og Tón
Jónsson sagnfræðingur. — And-
Við Valagilsá’ mun einna banningar hafa fimta þingmanus-
mest hrífa íslenzk eyru. Jtar hefir efnið á boðstólum : Halldór Daní-
honum tekist snildarlega að láta
tónana túlka ’ hugsanir skáldsins,
eigi að eins í sönglaginu sjálfu,
heldur og einkum í undirspilinu,
því þar gefst Valagilsá sjálfri og
hrikanáttúrunni í kring um haua
færi á að láta til sín heyra og
taka þátt í hljómleiknum ; hverj-
um þeim, sem er ekki ósöngvinn í
meira lagi, hlýtur að finnast hann
vera við Valagilsá, nenni haun
annars að leggja hlust við og
njóta þess, sem hann heyrir.
elsson yfirdómara.
í Mýrasýslu ; Haraldur Níelsson
prófessor sjálstæðismaður ; séra
Magnús Andrésson ráðherraliði.
í Borgarfjarðarsýslu : Einar
Hjörleifsson sjálfstæðismaður gegn
Kr'stjáni Jónssyni ráðherra.
1 Snæfellsnessýslu : Séra Sigurð-
ur Gunnarsson sjálfstæðismaður
og Guðm. sýslumaður Eggerz
Heimastjórnarmaður.
í Dalasýslu : Sjálfstæðismaður
“J>ótt Sv. muni einna bezt tak- Bjarni Jónsson frá Vogi, Heima-
stjórnarmaður Björn sýslumaður
Bjarnarson.
Barðastrandarsýslu : Björn íyrv.
ráðh. Jónsson sjálstæðismaður og
Guðm. sýslumaður Björnsson
heimastjórnarmaður.
Vestur-lsafjarðarsýslu : Sjálf-
stæðismaður séra Kristinn Daní-
heimastjórnarm. Matthías
kaupmaður Ólafsson í Haukadal.
1 Norður-Isafjarðarsýslu : Sjálf-
stæðismaður Skúli Thoroddsen, og
ing vér eigum, þar sem Svein- ráðherraliði Jón yfirdómari Jens-
ast á þessu lagi, að láta undirspn-
ið vera náttúrlega áþreifaniega í-
mynd þess, sem skáldið er að iýsa,
þá er ekki svo að skilja, að liér sé
um eins dæmi að ræða, þvi að
yfirleitt má segja, að í tilbúningi
undirspila á hann ekki marga sína
, líka. þau gætu öll verið söngv.ir
án orða, og þegar allur fjöldi fólks
I hér er orðinn svo næmur fyrir tón- i elsson,
um, að hann getur notið til lulls
söngva, án þees orð fylgi, þá hnn-
tim vér enn betur, hvílíkan suili-
björnsson er.
”þó að öll lög Sv. geri sitt til,
að gera hann að uppáhalds tón-
skáldi íslendinga, eftir því sem
þeir kynnast þeim, þá ætla ég þó,
að lögin við fagnaðarljóð Friðriks
8 muni ekki vega minst á metun-
um, því þau eru í mínum eyrum
gullkorn allra hljómleika, og þó
að margt af móttökuviðhöfninui
gleytnist, muni þau verða óbrota-
son.
1 ísafjarðarkaupstað : Séra Sig-
uröur Stefánsson í Vigur og
heimastjórnarmaður ólafur F. Da-
víðsson verzlunarstjóri.
1 Strandasýslu : Sjálfstæðismað-
ur Ari Jónsson lögmaður ; heima-
stjórnarmaður Guðjón Guðlaugs-
son kaupfélagsstjóri.
1 Húnavatnssýslu : Sjálstæðis-
gjarn minnisvarði bæði þessa við- menn—Séra Hálfdán Guðjónsson
°g Björn umboðsmaður Sigfússon;
á Kornsá ; Heimastjórnarmenu—
Jtórarinn Jónsson bóndi á Hjalta-
burðar og tónskáldsins sjálfs.
“J>að er enginn kotungsbragur á
Merkur gestur.
Vestur-lslendingum hefir hlotn-
ast sá heiður, að fá heimsókn írá
tónsnillingnum Sveinbirni Svein-
björnssyni. Hingað til borgarinnar
kom •hann á fimtudaginn var, og
á þriðjudagskveldið skemti nann
löndum með hljómleikum og iyiir-
lestri í Fyrstu lútersku kirkjunni.
J>að er ekki oft, sem slíkir auð-
fúsugestir heimsækja okkur, '>g er
því vel til fallið, að minnast pró-
fessors Sveinbjörnsons nánar.
Hann er fæddur í Reykjavík 28.
júní 1847, og er sonur J>órðar há-
yfirdómara Sveinbjörnssonar. tír
latínuskólantim útskrifaðist hann
árið 1866, og tók guðfræðispróf við
prestaskólann tveim árum síðar.
Að aíloknu því námi fór hann ut-
an, til Dantnerkur og þvzkalauds,
og lagði þar stund á söngfræði ;
búsetti sig síðan í Edinborg og
átti þar heima, unz fyrir nokkrum
mánuðum stðan, að hann fiutti til
Kaupmannahafnar.
í Edinborg hefir því Sveinbjörns-
son setið mestan hluta æfi -íinuar,
og þar eru því nær öll hans beztu
lög samin. En þó hann hafi ’engst
af dvahð hjá framandi þjóð og
týnt ílestum ættlands einkennum
sínum, þá er þó söngdísin hans
ram-íslenzk, — jafnvel þegar yrkis-
efnið er enskt. Mjög fá af lögum
hans hafa nokkurn enskan blæ, Og
þó eru flest af lögum hans samin
v.ð ensk kvæði.
Við íslenzk kvæði hefir hann
auðvitað samið all-mörg lög, og
er alkunnast lag hans við “ö, gtlð
vors lands”. það lag var samið
við þjóðhátíðarkvæði Matthíasar
1874, og kann það næstum hvert
mannsbarn, er íslenzkt mál talar.
Önnur bezt kunn lög Sveinbjörn-
sonar við íslenzk kvæði eru :
“Hvar eru fuglar” og “Sverri
konungur” ; hvorttveggja ein-
söngslög, sem mörgum eru kær.
Ennfremur samsöngslögin : “Is-
landsljóð”, “Landnáms söngur”,
“Island”, “Morgunsöngur”, “ö,
fögttr er vor fósturjörð”, og önnur
fieiri, öll fyrir ósamkynja raddir.
Fjallkonunni, þegar hún lteilsar
konungi. þar rennur saman í tón-
um tign, innileikur og djörfung,
og ekki eru tónarnir miður tignar-
legir, þegar Fjallkonan lýsir fegurð
sinni, hreimurinn er þá hár og
bjartur”.
þannig hljóðar dómur frú Ástu.
En langmest af lögum sinum
hefir prófessor Sveinbjörttsson
samið fyrir Breta, og á Brellrundi
hefir hann náð mestri frægð. þau
af lögum hans, sem náð hafa
mestri hylli Breta, eru “War”
(styrjaldarljóð) og “The Vikings
Grave” (Gröf víkingsins), bæði
stórfengileg og hrífandi. Manar-
Hallur (Hall Caine) hafði svo mik-
ið álit á listfengi Sveinbjarnar, að
hann valdi hann til að semja lögin
við ljóðaleikinn “Týndi sonuriun”
(The Prodigal Son). Og brezku og
bakka og Tryggvi Björnsson bóndi
í Kothvammi.
1 Skagafjarðarsýslu : Sjálfstæð-
ismenn—Ólafur Briem og Jósef
Björnsson, gömlu þingmennirnir :
Heimastjórnarmenn — Séra Árni
Björnsson á Sauðárkrók og Rögn-
valdur Björnsson bóndi í Réttar-
holti.
1 Eyjafjarðarsýslu : Sjálfstæðis-
menn—Davíð jónsson hreppstjóri
á Kroppi og Kristján bóndi Bene-
diktsson á Tjörnum ; Heimastjórn
armenn—Hannes Hafstein banka-
stjóri og Stefán hreppstjóri Stef-
ánsson í Fagraskógi.
Akureyri : fíjálfstæðismaður Sig-
urður læknir Hjörleifsson ; Heima-
stjórnarmaður Guðlaugur bæjarfó-
geti Guðmundsson.
| Suður-þingeyjarsýslu : Sjálfst.-
Hinn fallni stjórnarformaður.
SIR WILFRID LAURIER,
fósturfaðir gagnskiftasatnningatina
i r I viuuui-HiiiRcy icU m mu .
dönsku konungsfjolskyldurnar hafa maöuJ. siffurður bóndi Jónsso„ frá
Inn&nnkisráðf jaíinn nýi?
Hon. ROBERT ROGERS,
sem hafði á hendi yfirstjórn kosningabar-
dagans í öllu landinu, og verður væntan-
lega innan- ríkisráðgjafi í nýju stjórninni.
kvatt Sveinbjörnsson til að leika
fyfir þeim lög sín, og ber það ó-
tvíræðan vott um, í hvaða áliti ^
maðurinn er. Og nú hefir Kaup- ,
mannahafnarháskóli sæmt hann
prófessors-nafnbót í viðurkenmng-
arskyni fyrir list hans.
Einnig hefir Sveinbjörn verið
sæmdur heiðursmerki dannebrogs-
manna og riddarakrossi.
Vestur-lslendingar ættu 'pví að
fagna þessum merka gesti sem
bezt og innilegast. Hann er einn
þeirra fáu snillinga, sem þjóð vor
hefir borið á síðari tímum, og sem
Helluvaði ; Heimastjórnarmaður
Pétur Jónsson frá Gautlöndum.
Norður-þingeyjarsýslu : Sjálf-
stæðismaður Benedikt Sveinsson
ritstjóri ; Heimstjórnarm. Steingr.
sýslumaður Jónsson.
Norður-Múslasýslu : Sjálfstæð-
ismenn eru þar þrír í kjöri—Jón
Jónsson frá Hvanná, Björn bóudi
Hallsson á Rangá og séra Björn
þorláksson á Dvergasteini (mið-
stjórn Sjálfstæðisflokksins mælir
með hinum tveimur fyrnefndu, en
leggur á móti séra Birni vegna
hverjir bjóða sig fram af hálfu
Sjálfstæðisflokksins ; eru sex til-
nefndir, en líkurnar eru, að það
| verði Eggert bóndi Benediktsson í
Laugardælum og Gísli Skúlason
j prestur að Stokkseyri. Ráðherra-
liðið hefir á boðstólum fyrri þing-
I mennina, liðhlaupana Hannes þor-
j steinsson og Sigurð Sigurðsson
ráðunaut.
Gullbringu- og Kjósarsýsla : Af
Sjálfstæðismönnum bjóða sig íram
j gömlu þingmennirnir, Björn banka*
stjóri Kristjánsson og séra Jens
| Pálsson í Görðum. Ileimastjórnar-
1 menn munu offra Ágúst Flygeu-
ring kaupmanni í Hafnarfirði og
fyrv. konungkjörnum þingmanni,
j en hver með honum siglir á skip-
j brotsfleytunni er óvíst, því fáa
mun langa í fyrirsjáanlegar ófatir.
Kjördæmi þetta er talið sterk-
asta Sjálfstæðisflokks kjördæmið á
| öllu landinu.
Kosningarnar eiga fram að fara
, 25. október og má þá búast við
sögulegum tíðindum, bvi kapp er
mikið með mönnum.
. þess, að hann bjargaði Kristjáni
hefir^unnið bæði sér og-þjoð sinm r4Rherra {r4 falli 4 siðasta j)ingl).
Heimastjórnarmenn hafa á boð-
frægð í framandi löndum.
Vér óskum Sveinbjörnsson allra
heilla og óskum af alhug, að ís-
lenzktt þjóðinni megi auðnast að
eignast marga slíka snillinga sem
hann.
Alþingismannaefni.
Nú eru nokkurnveginn
legar fréttir komnar um, hverjir
það eru, sem bjóða sig fram til
þingmensku í hinum ýmsu kjör*
dæmum þar heima á Fróni. Hafa
báðir flokkar hafið kosninga bar-
dagann, og bendir alt til að hann
muni verða harðsóttiír. I raun
stólum Jóhannes sýslumann Jó-
hannesson og séra Einar Jónsson
á Desjamýri.
Seyðisfirði : Kristján læknir
Kristjánsson sjálfstæðismaður; Dr.
Valtýr Guðmundsson ráðherraliði.
Suður-Múlasýslu : Sjálfstæöts-
menn—Svginn kaup. ölafsson í
Firði og að líkindum Ólafur lækn-
áreiðan- ir Thorlacíus ; Heimastjórnar-
menn—Jón ólafsson ritstjóri og
Jón Jónsson frá Múla.
Austur-Skaftafellssýslu : Sjálf-
stæðismaður þorleifur J ónsson
hreppstjóri ; Heimastjórnarmaður
sér Jón Jónsson frá Stafafelli.
— Óeirðir miklar hafa brotist
út víðsvegar um Kína, og hcfir
lýðurinn framið ýms hryðjuvcrk.
Sérstaklega er uppreistin alvarleg
í fj-lkinu Sze Chuen ; hafa ýmsar
stórbyggingar verið brendar og
eins kirkjur og trúboðshús er-
lendra kristniboðara. óttast ínenn
jafnvel, að hinir framandi trúboð-
arar verði mj-rtir, því uppreistar-
lýðurinn er mjög æstur gegn þcim.
Hafa margir af trúboðunum flúiQ
þangað, sem þeir eru óhultir, en
fleiri eru þó enn á uppreistarsvæð-
unum. Meðal annar,s eru 200 trú-
boðar inniluktir í borginni Chang-
Tu, sem er .nti umsetin af upp-
reistarhernum. Falli borgin þeim í
hendur, eru trúboðarnir iauða-
dæmdir. Kínastjórn hefir sent her
mikinn til uppseistarsvæðisins rnd
ir forustu eins síns bezta hershöfð-
ingja, Chaa Eah Feng, en óvíst
’er. að honum takist að koma til
hjálpar í tíma. Útlit er fyrir, að
þessi uppreist verði svipuð Boxara
uppreistinni fyrir nokkrum árum,
þegar Evrópu stórveldin urðu
grípa í taumana.
Eanílaríkjaforsetinn.
Vestur-Skaftafellssýslu : Sjálf-
t stæðismaður Gísli lögm. Sveins-
téttri eru þrír eða fjórir flokkar, son ; Heimastjórnarmaður Sigurð-
sem sækja fratn, þó undir tveiamr ^ ur sýslumaður Eggerz.
mukjum sé aðallega barist : — | Vestmannaeyjum : 1 kjöri af hálfu
Heimastjórnar og Sjálfstæðis- j Sjálfstæðismanna verður annað-
flokks mérkjunum. Heimastjórn->vort Karl Einarsson sýslumaður
, a ,. eða Gunnar ólafsson fyrv. þingm.
armenn og raðherraflokkurmn tru Vestur-SkaftfeUinga ; Heimastj.-
bandamenn, eins og við var að bú- 'maður Jón Magnússon bæjarfógeti
ast, því Heimastjórnarmönnum á í Reykjavík.
Kristján Jónsson ráðherratign
Rangárvallasýslu : Sjálfstæðis-
sína að þakka, og upp á þeirra menn — Sigurður Guðmundsson
náðir er hann kominn. — Sjálf- : bóndi á Móeiðarhvoli og Grímtir
stæðismenn eru aftur hinir sam- j Thorarensen í Kirkjubæ ; Heima-
einuðu þjóðræðis og Landvaruar- ! stJ°rnarmenn Sera Eggert I als-
menn, ásamt þeim, er skilnaðar-Ison og Emar Jonsson a Geldmga-
flokknum tilheyra, og af því flokks læk- eomlu þmgmenmrmr.
broti er að eins eitt þingmannsefni I Árnessýslu :, þar er enn óráðið ,
WM. H. TAFT,
faðir gagnskiftasamninganna, er dauðadæmdir voru þann 21. þ. m.
Tók forsetinn sér mjög nærri ófarir afkvæmis síns.