Heimskringla - 28.09.1911, Blaðsíða 4

4. BLS. WINNIPEG, 28. SEPT. 1911.
HEIHSKRINGLA
PDBISHED EVEEY IHUKjDAY, BY
i li C,
Heimifefinaía
HEIMSKRINGLA NEWS & PUBLISHING COMPANY, LIMíTED
Verö blaösins í Canada ok Bandarikjnm, $2.00 um áriö (fyrir frara borgaö).
Seut til Islai ds 9 2.00 vijrir íram lK>rKaO;.
B. L. BAI.D WfNdON, Editor rf* Managcr
729 Sherbrooke St., Winnipeg. Box 3083 Phone Garry 4110
Heimskringla tuttugu og fimm ára.
Með þessu blaSi endar 25. ár- m á 1 u m þeirra og bókmentamál
gangur Heimskringlu. Aldarfjói'5-
ungur er liSinn síöan hún Lóf
fyrst göngu sína hér í heim, en
aldarfjórðungur stórviðburða og
framfara. í tuttugu og fimm ár
hefir hún notið hylli og aðstoðar
Vestur-lslendinga, og í 25 ár
hefir hún barist fyrir áhugamálum
þeirra. Á þessum árum hefir liún
reynt bæði blítt og strítt, en sig-
ursæl orðið í baráttunni fyrir til-
verunni, þó oft hafi verið þróngt í
búi og mótspyrnan megn. En hún
hefir átt því láni að fagna, að
eiga marga góða stuðningsmcnn,
sem stutt hafa hana með raði og
dáð. J>eim mönnum er hún þakk-
lát.
Heimskringla má í fylsta máta
vera ánægð yfir starfi sínu og á-
hrifum á hinum liðna aldarfjórð-
ungi. Stuðningsmenn hennar og
vinir hafa látið hana flytja eins
góðar og merkar ritgerðir og
skáldskap, eins og hægt var að
vænta eftir úr vestur-íslenzkum
selstöðum. Hún hefir að jafnaði
verið opinská, en sannorð, og liefir er ekki nema
all-oft komið óþægilega við kaun
ýmsra, og um stundarsakir hlotið
ádeilur þeirra og fjandskap. En
svo hefir málunum að jafnaði
lyktað, að Heimskringla hefir bor-
ið hið bezta úr býtum hjá frjáls-
bugsandi og sjálfstæðum mönanm.
Hún hefir alla sína daga verið
frjálslynd ; verið opin fyrir hverj-
um ritfærum manni sem var, þó
að aðrar skoðanir hefði en ritstjór-
ínn. Að rökræða málin frá sem
flestum hliðum, hefir ætíð verið
stefna Heimskringlu.
margár framandi tungur að
geyma.
Heimskringla kom út rúmt ár
undir stjórn Frímanns. J>á tók við
henni hlutafélag, og voru aðal-
mennirnir í því : Eggert Jóhanns-
son, Th. Finney og Eyjólfur Eyj-
ólfsson, og var Eggert ritstjórinn.
Var skrifstofan og prentsmiðjan
að 35 Lombard St. hér i borginni.
Undir þessu fyrirkomulagi kom
svo blaðið út til 24. júlí 1890. þá
varð sú breyting á, að nýr rit-
stjóri kemur til sögunnar, og er
það Gestur skáld Pálsson ; kemur
liann að blaðinu, þegar 4. árgaug-
ur þess er rúmlega hálfnaður, og
er ^ann til þess er hann
svu a j^zt ágúst 1891. Fyrstú vik-
urnar var Eggert Jóhannsson
meðritstjóri með Gesti og ráðs-
maður jafnframt. Síðar voru þeir
Auk þess mun blaðið hafa með- J Th. Thórarinsson og Eirikur
ferðis alment skemtandi kafla, ' Gíslason ráðsmenn blaðsins. Eftir
einkum góðan skáldskap í dauða Gests, tr ritstjórnin í hóud-
bundnu og óbundnu máli, frumrit- I Um Jóns E. Eldons og Einars
aðan og þýddan, sem jafnt ætti að ölafssonar um tíma. En við 10.
geta verið fyrir alla Islendinga, blað 6. árgangs tekur Jón Ölafs-
hvar sem þeir eiga heima. [ son við Heimskringlu og samcinar
færa hana Öldinni. Kom Heimskriugla
Dómur þjcðariimar.
Á fyrstu síðu þessa blaðs er
nokkurn veginn nákvæmlega skýrt
frá ósigri þeim hinum mikla og
maklega, sem Laurier-stjórnin
gera tollmiðlunar samninga við
Bandaríkin, þá þóttust þeir hafa
himin höndum tekið, með því að
þessir samningar kynnu að geta
órkað því tvennu í einu: að draga
athygli kjósendanna frá þeim at-
riðum í stjórnarfarinu, sem þeir
imr Islendinga til Canada, og sð.
sjá um, að þeir séu ekki brögðum.
beittir við lendinguna liér.
beið þann 21. þ. m. eftir 14 ára vissu þjóðina óánægða með, og í
HAGGART.
um. Yfir höfuð vildum ver'
að því af fremsta megni, að meiri
andleg samvinna gæti komist á
með löndum heima og löndum hér.
megna óstjórn og pólitiskt svall.
Daginn eftir kosningarnar llutti
blaðið Winnipeg Free Press svo-
látandi grein : —
“Laurier-stjórnin og tollmiðlun-
arsamningarnir urðu fyrir algcrð-
öðru lagi kynni að mega láta iita
svo út, sem þarna væri gerð ítar-
leg tilraun til að efna það loforð
flokksins að lækka tolla. En kjós-
endurnir sáu ekki annað í þessum
samningum en eyðilegging caiiád-
iskra atvinnuvega og dulklædd
“ Fréttir mun og blaðið
yfirgripsmeiri og greinilegri en
nokkurt annað íslenzkt blað hefir
áður gert.
“ Blaðið er algerlega óháð öll-
um hérlendum pólitískum ll-jkk-
um. J>að hefir fult frelsi til að
taka í hvert mál á þann hátt,
sem ritstjórnin álítur réttast og
sanngjarnast. pað mun heldur ekki
ganga neinum flokkum á hönd.
“ Blaðið verður alls enginn
agent fyrir vesturheimsferðir,
hvorki til Canada né annara ríkja
í Ameríku. J>að talar um útflutu-
ing af Islandi og innflutning hing-
að í land eins og önnur mál, — að
eins eftir sannfæringu og beztu vit-
und ritstjórnarinnar, en engum
innblæstri annara nianna. En liitt
sjálfsagt, að það
mun hafa vakandi auga á öilu
því, sem opinberlega er sagt um
hag og framferði Islendinga hér,
og halda hlífiskildi fyrir þeim, ef
þörf gerist.
eftir það tvisvar út á viku — á
miðvikudögum og laugardögum.
Stóð þá Ileimskringla með mikl-
um blóma og var stærsta og út-
breiddasta íslenzka blaðið í heiini.
En eftir nokkra mánuði var alíur
farið að gefa blaðið út einu f inni
á viku. — Jón ölafsson fór irá
blaðinu eftir árs ritstjórn, og tók
þá Eggert Jóhannsson við rit-
stjórninni í þriðja sinn. Var liann
í það sinni í þeim starfa um ivö
ár. J>á kom Einar heitinn Ólafsson
í ritstjórasessinn og var þar á
þriðja ár. J>ví næst kom B. F.
Walters og var hann ritstjórinn að
12. árgangi að mestu.
Með byrjun 13. árgangs tekur B.
L. Baldwinson við ritstjórn og
ráðsmensku blaðsins, og hefir ver-
ið það hvorttveggja síðan.
Af þessu má sjá, að ærið margir
hafa skipað ritstjórasess Heims-
kringlu á þessum 25 árum, og
verður því ekki neitað, að mis-
jafnlega hefir hann verið setinn, —
en ætíð þó mönnum, sem borið
fyrir
brjósti og velferð þeirra. J>ess
vegna hefir Heimskringla átt vm-
sældum að fagna, og hefir haft
marga stuðningsmenn, er réttu
Eð undanskildri atkvæða fleir-
tölu Mr. Oslers í Toronto, sem
hafði um 8 þúsund atkvæði um-
fram gagnsækjanda sinn, þá hefir
herra Alexander Haggart, K.C.,
um ó^sigri v ið ríkiskosningaruar, iaudráð, og þeir sýndu vanþóknun þÍBgmaður W innipeg borgar, mest
sina á hvorutveggju með atkvæð- atnvæðamagn allra þingmanna í
um sínum á fimtudaginn var.
Margir , stjórnarfylgjendur litu
að vísu svo á, að þessir samniug-
ar væru fyrsta alvarlega tilraun
Laurier-stjórnarinnar til þess að
efna að litlu leyti frjálsverzluaar-
loforð sín. En hins vegar var
heill hópur Liberala og þar með
ýmsir leiðandi menn í þeim dokki,
sem fyrir löngu voru farnir að
bera kinnroða fyrir leiðtogum sin-
um í Ottawa. Ýmsir leiðandi Lib-
eralar í nálega hverri sveit sner-
ust móti stjórninni í þessum kosn-
ingum, og þeir, sem mest þektu til
gerða hennar, og voru ekki sjálfir ir höfðu megna otrú á Laurier-
“ Vér munum ekkert tilsvara,
að blað vort verði svo alþýðlegt ]jafa hag Vestur-íslendinga
og þó jafnframt svo vandað að
öllu leyti, sem frekast eru föng á.
J>að er því von vor, að laudar
vorir taki þessu fyrirtæki vel,
skrifi sig fyrir blaðinu það allra
bráðasta og borgi það skilvíslega.
Án þeirrar aðstoðar frá þeirra
hlið, getur fyrirtækið ekki staðist,
eins og auðvitað er. En fáir munu
, , , , , . þeir vera eða ættu að minsta
í stjornmalum hefir Hkr. alt af kost{ ag vergi) sem ekk_ .
augum uppi, hvílík nauðsyn er á,
að gott blað geti komist á fót
meðal vor og þrifist.
“ J>eir, sem ætla að kaupa blað-
ið, eru vinsamlega beðnir að
senda nöfn sín á skrifstofu rit-
stjórnarinnar, 35 og 37 King St.,
Winnipeg, sem allra fyrst.
þegar þróng
íylgt Conservative flokknum, og
mun halda því áfram til æfidæg-
urs, að minsta kosti meðan hún
er í höndum þeirra manna, sem nú
ráða henni. í stjórnmálum hefir
hún af fremsta megni gætt sann-
girni og verið trúverðug og ráð-
holl.
1 ritstjórasessi hennar hafa setið
sumir hinna mikilhæfustu og rit-
færustu manna íslenzku þjóðarmn-
ar, — svo sem Gestur sál. Páis-
son, Einar Hjörleifsson og Jón
ólafsson, — menn, sem hverju
blaði væri sómi að.
Saga Heimskringlu er marg-
breytt. Fyrsta númer blaðsins
kom út 9. september 1886, undir
Frímann B. Ander«on
E'NAR Hjöhleifsson
Eggert Jóhannsson’’
J>annig hljóöar boðsbréfið og ber
það þess merki, að það sé samið
af Frímanni B. Andersyni. Hið
eftirtektaverðasta í því er það, að
blaðið á að verða öllum stjórn-
ritstjórn Frímanns B. Andersonar, niálaflokkum óháð. En sú ákvórð-
Einars Hjörleifssonar og Eggerts Un stóð ekki lengi. Ritstjórnin sá,
Jóhannssonar. Var Frímann jafn- ag nauðsjm bar að fylgja einhverj-
framt eigandi blaðsins og ábyrgð- um, eða öllu heldur öðrum hvor-
armaður. Var Heimskringla þá Um stjórnmálaflokkanna, og kaus
: henni hjálparhönd,
var í búi.
J>egar Heimskringla lítur yfir
hinn liðna aldarfjórðung, er það
margt og mikið, sem gerst hefir á
þeim tíma, — margir stórmerkif
viðburðir hafa átt sér stað, og
framfarir gríðarmiklar á alla vegu
— bæði andlega og verklega. J>ess-
ar framfarir hafa heldur ekki farið
fram hjá þjóðflokki vorum hér
vestra. Framfarirnar og fram-
kvæmdirnar hjá honum eru mikl-
ar. Fyrir trittugu og fimm árum
voru landar hér fátækir og áttu
I örðugt uppdráttar. Nú er fjöJdi
þeirra velefnaðir menn og næstnm
! allir hafa við viðunanleg kjör að
búa. J>að er stór framför frá því
i sem áður var. Nú eru margir
með bókstaflega pólitísku skriðu-
falli hefir 43 atkvæða þingyfir-
burðum Laurier-stjórnarinnar ver-
ið sópað burtu, og Conservat.ive
flokkurinn hefir hlotið þá mestu
yfirburði — yfir 50 atkv. — sem
nokkur pólitiskur flokkur í Can-
ada hefir fengið. Sjö ráðgjafar
Lauriers er meðal hinna fóllnu.
Liberalar töpuðu fylgi í svo að
segja hverju fylki í Canada. þai
sem þeir unnu, var meirihluti
þeirra lítill. J>ar sem Conservatív-
ar unnu, voru atkvæða yfirburðir
þeirra feikna miklir. Ontario —
stærsta fylkiö í Canada — greiddi
eindregnast atkvæði móti stjóm-
inni. Mr. R. L. Borden, leiðtogi
Conservativa, verður bráðlega
stjórnarformaður Canada. Hann
hefir í þinginu stuðning fleiri
manna, en þörf er á til að koma
stefnu flokksins í framkvæmd”. —
Bændur og fiskimenn í Austur-
fylkjunum virðast ekki hafa metið
Bandaríkjamarkaðinn eins nrikils
virði og þeim var tjáð að har.n
væri. J>ess vegna var það, að
Prince Edward Island; New Bruns-
wick og Nova Scotia veittu öll
Conservative flokknum mikið auk-
ið fylgi. J>að eru þar eystra marg-
ir menn, sem muna þá daga, þeg-
ar Canada hafði tollmiðlunar-
samninga við Bandaríkin, og að
afleiðingarnar af þeim skiftum
voru þannig, að þeir vildu ógjarna
þurfa að endurtaka þá reynslu, og
þeir greiddu atkvæði samkvæmt
þeirri skoðun sinni.
1 Ontario hinsvegar var iiski-
málið ekki efst á baugi, neldur
landsafurðir bænda og verð á
þeim. Atkvæðin sýna, að bændur
þar hafa ekki haft trú á því, að
tollmiðlunar samningarnir yrðu
Canada til blessunar ; og þess
vegna var það, að Ontario búar
gáfu Liberal þingmannsefni lleir-
tölu í að eins 13 kjördæmum af
86 kjördæmum í fylkinu. Öll hin
kjördæmin sendti Conservatfva til
þings.
Annað stærsta fylkið í Canada,
Quebec fylki, hefir í þetta skifti
sent 28 Conservatíva þingmenn til
að styðja Mr. Borden að málum,
og líklegt að tala sú hækki, þegar
frétt er að fullu úr kjördæmunum.
Enþar voru tvö mál efst í hugum
kjósendanna, annaö var tollmiðl-
unarmálið, hitt herflotamálið íll-
ræmda. Bæði þessi mál eru afar-
illa þokkuð þar í fylkinu, og það
er engu öðru að kenna en blitidu
flokksfylgi, að miklu fleiri Con-
Canada. Hann var kosinn með tiá-
lægt f i m m þ ti s u n d atkvæða
fleirtölu umfram herra Ashdown,
og }>fir 10 þúsund umfram Rigg,
sósíalistann.
Nákvæmlega
þannig : —
féllu atkvæðin
Haggart .......... 12,288
Ashdown ........... 7,539
Rigg ............... 2,211
Winnipeg sýndi það greinilega í
þessum kosningum, að kjósendurn-
atvinnu eða fjárhagslega háðir
henni, voru ákveðnastir í andmæl-
um sínum gegn henni. J>að voru
þess vegna í raun réttri Liberalar,
eða þeir, sem að undanförnu hafa
fylgt þeim flokki, sem nú feldu
stjórnina.
Engin stjórn, sem nokkru sinni
hefir setið að völdum hér í Can
ada, hefir fengið eins gífurlega og
maklega ráðningu eins og Lauricr-
stjórnin fékk við þessar kosningar.
J>eir Fielding og Patterson, sem
gerðu samningana syðra að iorn-
spurðum ílokki sínum, féllu báðir
við þessar kosningar, og með þeim
fimm aðrir ráðgjafar.
Stjórnarskiftin, sem nú verða,
hafa meðal arinars þá þýðingu
fyrir Manitoba, að nú fær íylkið
jafnrétti við hin önnur fylki i sam-
bandinu. Borden hefir lofað því
fyrir hönd flokks sins, og har.n
stendur við það loforð. J>að ætti
að vera oss öllum sérhtakt fagn-
aðarefni. Svo eru og nokkrar lík-
ttr til .þess, að nýja stjórnin verði
fús til þess að styðja að því, að
heimssýning geti orðið í AVinnipeg,
ef borgarbúar halda því máli á-
áfram. — Yfirleitt verður ckki
annað séð, en að fylki þetta hafi
stóran hag af stjórnarskiftunum.
stjórninni og ótrú á umsækjanda
hennar hér. Sóknin var hörð og
bitur á báðar hliðar, en röksemda
færslan var öll Haggarts megin,
og kjósendurnir fundu það.
1 Vestur-Winnipeg var fleirtala
Mr. Haggarts 1714, og er það
mesta fleirtala, sem það íylkis-
kjördæmi hefir nokkurntíma greitt
nokkru þingmannsefni ; og þó-
hefði íleirtalan orðið talsvert
hærri, ef þeir hefðu allir verið á
kjörskrá, sem létu skrásetja nöín
sín, og hefðu þar af leiðandi átt
að mega greiða atkvæði.
HeimboÖ.
Það þarf að lagast.
Heimskringla hefir ekki siðan
Laurier-stjórnin komst til valda,
gert nokkra tilraun til að amnst
við innflutningastelnu hennar, og
hefði þó margt mátt um liana
segja og skrifa, og ekki sízt um
þann lið hennar, sem snertir inn-
flutning Islendinga til þessa lands.
En það er eitt atriði, sem ný-
lega hefir komið fyrir, sem iæp.i.st
landar komnir til metorða og hafa servative þingmenn náðu þar ekki er rétt að láta algerlega umtals-
fimm dálka blað, svipað að stærð
og Isafold er nú. Skrifstofa og
prentsmiðja blaðsins var 35 og 37
King St. Boðsbréf ritstjórnarinr.ar
í Jiessu fyrsta blaði var svohlióð-
andi :
“NÝTT BLAÐ
Vér undirskrifaðir leyfum oss
hér með að bjóða löndum /orum
N ý t t v i k u b 1 a ð.
“ Hver örk verður alt að því
helmingi stærri en örkin af viku-
blaðinu Iveifur.
“Vort blað verður alt að því
helmingi stærra en nokkurt blað,
sem hingað til hefir verið gefið út
á íslenzku. Samt verður blaðið
selt við sama verði og Leifur hefir
að fylgja Conservatívum, því
stefnu þeirra álitu þeir landi og
lýð heillavænlegri. Og þeirri stefnu
hefir blaðið síðan fylgt.
1 hinu fyrsta blaði á Einar
Hjörleifsson drjúgastan skerfinn.
J>ar birtist snildarkvæðið hans :
“J>að er svo margt að” og sagan
Félagsskapurinn í J>orbrandsstaða-
hreppi.
ábyrgðarmiklum störfum að gcgna
Fyrir tuttugu og fimm árum var
engu slíku að heilsa. Aldarfjórð-
ungurinn hefir reynst vestur-isl.
þjóðflokknum happasælt tímabil
og þó blöðum vorum hafi ckki á
þessu timabili auðnast að ná
samsvarandi þroskun, þá hafa þau
þó tekið nokkrum framförum og
vinsældir þeirra aukist.
Rnnþá er Heimskringlu þörf á
nýjum kaupendum og skilvísutn,
því að undir fjölda þeirra og góð-
vilja, er öll framtíð blaðsins kom-
in.— Bezta aldarfjórðungs afmælis-
gjöfin, sem landar vorir geta veitt
blaðinu, er að færa þvi sem
flesta nýja kaupendur. Með vax-
andi kaupendafjölda vonar blaðið
kosningu.
En eins og nú standa sakir, þeg-
ar þetta er ritað, þá hefir Austur-
Canada kosið 116 Conservatív
þingmenn, en ekki nema 67 Liberal
þingmenn.
Vestur-Canada einnig hefir veitt
Conservatívum aukið fylgi, hvað
atkvæðamagn snertir yfirleitt, þó
flokkarnir standi þar líkt og áður
að þingmannatölu.
J>að verður því ekki sagt tneð
sönnu, að tollmiðlunar-beitan hafi
orðið Liberölum fengsæl nokkur-
staðar í landinu við þessar kosn-
ingar.
Engin má þó
samningar hafi
á komandi árum að geta tckið
l>€SSara þr,RRJa’ er framförum, sem kaupendur þcss
sátu, gat ekki \ar- ^eta verið ánægðir með og aukið
tim leið afl sitt og áhrif til gagns
og sæmdar þjóðflokki vorum hér
vestra.
ætla, að þcssir
verið það cina,
t ritstjórninni
að lengi, og eftir að fjórtán blöð
höfðu útkomið, skerst Einar Iljör-
leifsson tir leik, og eftir útkomu
15. blaðsins fer Frímann B. \nd-
erson með alt á höfuðið.
sem varð stjórninni að falli, held-
ur að eins eitt af þeim atriðum,
sem studdu að því. Kjóseadum
var það full-ljóst, allstaðar í Can-
ada, að Laurier-stjórnin var otðin
gegnsýrö af pólitiskri spillingu, —
Liberal flokkur-
Liggur Heimskringla þessu næst
í dvala um 3 mánuði, en þá et
verið seldur, að eins $2.00 í Ame- Jnln entIurreist af félagi, er neínir fræ>ran og. verðskuldaðan sigur v ið
ríku, kr. 8.00 Evrópu árgangurinn. ' sitT prentfélag Heimskringltt, og
I voru í stjórn þess : Eggert Jó-
“ J>etta blað verður því tiltölu- hannsson, J>orsteinn Pétursson,
lega það lang-ódýrasta blað,^ sem Jón y Da]mann og Evjólfur Eyj-
nokkurntíma hefir komiö ut a ólfsson Ritstjórinn var Eggert
voru máli. , | Jóhannsson, og gaf þetta félag út
Eins og eðlilegt er verður Heimskringlu til ársloka 1887. J>á
tekur Frímann B. Anderson aítur
Ein afmælisgjöfin og hún stór reKJuJenri rotnun.
hefir Heimskringlu hlotnast, og er lnn laJ'-'1 komist til valda með
og eðlilegt er
blaðið því einkum og sérstaklega
fyrir íslendinga í Vesturheimi. Cll við ritstjórn og útgáfu hennar.
þau mál, sem þá varða miklu, Annar árgangur byrjar því und- ,
munum vér og láta oss miklu j fr ritstjórn Frímanns, og er fyrsta ! stuöningsmönnum sínum fyrir \ ið
stjórnmál," a
loforðum, sem honum datt ekki i
hug að efna : loforðum um afnám
tollbyrðarinnar, sem hann svo
gerði enn þyngri ; — loforðum um
lækkun útgjalda úr landssjóði ; —
loforðum um lækkun þjóðskuldar-
innar ; — loforðum um sparnað í
meðferð á ríkisfé og frómlyndi í
stjórnarfari. Alt þetta var svikið,
°g eyðslusemin orðin svo hóflaus,
og pólitiskir klækir stjórnarinnar
Að endingu þakkar Ileimskringla orðnir svo margir og meguir
öllum góðum viðskiftavinum og °g illræmdir, að kjósendurnir
voru orðnir leiðir á henni og
að fella hana við
hún sú, að flokkurinn, sem bún
hefir stutt að málum, hefir unuið
sambandskosningarnar : Laurier-
stjórnin fallin og Conservativar
náð völdum.
Heimskringla er sannfærð tim
það, að stjórnarskiftin verða laudi
og lýð til heilla, og er það því
kærkomin og góð afmælisgjöf.
laust. J>að er sem sé farið að taka
upp á því, við lendinguna eystra
við hafið hér, að senda umsvifa-
laust til baka einstöku Islendinga,
sem ekki eru taldir landgönguliæf-
ir. J>rir eða fjórir Islendingar ltafa
þannig verið sendir heim aftur fvr-
ir sýnilega mjög litlar ástæður —
í sumum tirellum. 1 fyrra > at
maður sendur heim til Vestm.mna-
eyja, talinn liða af veneriskum
sjúkdómi. I sumar var sendur til
baka við lendingu hér Pétur 1 ár-
tisson, talinn augnveikur. Vinnu-
stúlka var og send heim fvr í sum-
ar, eins og áður var getið um hér
í blaðinu, af því hún átti enga
ættingja hér vestra og var taJin
kona ekki einsömul. Og nú fvrir
skömmu var íslenzk kona send til
baka frá Glasgow.talin sjúk; bóudi
hennar' og börn höfðu flutt hingað
vestur í fyrra, en hún þá •v-ðið
eftir. Nú var hún á leiðinni til ást-
vinanna hér, og að eins tveggla
daga leið frá þeim, þegar henni
var snúið aftur.
Við innflutninga skrifstofuna htr
vinna stöðugt nokkrir Islendingar,
sa*m ætla mætti að ættu að liafa
frjálsræði og vald til þess, að hafa
yfirumsjón með íslcnzkum iuu-
flytjendum ; — að ógleymdum
þeim íslendingum, sem árlega eru
sendir heim í umboði ríkisstjórnar
innar, og sem ætla mætti að ættu
að hafa nægileg áhrif til þess, að
frelsa þetta fólk frá heimsendingu.
En gallinn er, að allir þossir
Herra Árni Eggertsson, fast-
eignasali, gerði samskotanefndinni
í Jóns Sigurðssonar minmsvarða-
málinu heimboð til kveldverðar á
mánudaginn var. Nefndarmetm
komu saman á skrifstofu Jieirra
læknanna Brandson og Björnsotti
klukkan 5.30, og voru keyröir
þaðan í bifreiðum vestur í Deer
Lodge Hotel hér vestan við borg-
ina, og einn af fegurstu skemti-
stöðum borgarbúa. þar var fratu-
reidd hin veglegasta máltíð. Atik
nefndarmanna settust til borðs.
Próf. Sveinbjörn Sveinbjörnsson
tónfræðingur, nýkominn frá Kaup-
mannahöfn til að heimsækja bv.cð-
ir Vestur-íslendinga, og Árni And-
erson, lögfræðingur hér í borg.
Að lokinni máltíð var samsæt-
inu slegið upp í nefndarfund, og
las þá forseti Dr. Jón Bjarnason
upp bréf frá minnisvarðanefndinni
í Reykjavík, sem var viðurkenning
á móttöku samskotanna hér að
vestan, og tilboð um, að nefndin
sendi Vestur-lslendingum stand-
mynd Jóns æigurðssonar.
Samþykt var á fundi þessum, að
boða til almenns fundar hér í borg
siðari hluta október mánaðar, og
láta þann fund skera úr, hvort
standmyndin skvldi þegin, scm
sefndin að vísu taldi sjálfsagt að
samþykt yrði mótmælalaust og
með þökkum. Ennfremur, að fund-
ur sá skuli ráða fram íir, livar
standmyndin skuli sett hér í borg
eða annarstaðar.
Lauslega var rætt um þessa 3
staði hér í borg, sem tiltækilegt
væri að setja myndina á :
1. 1 einhvern lystigarð borgar-
innar.
2. 1 garðinn hjá háskóla borgar-
innar.
3. Við þinghús Jylkisins.
Samskotanefndinni kom sam—
an um að segja af sér á þessum
væntanlega fundi, með því að hún
nú hefir lokið þvi starfi, sem liún
var kjörin til að vinna. Fundur
þessi verður því að gera eitt af
tvennu, — annaðhvort að fela i:ú-
verandi nefnd að halda áfrain að
hafa veg og vanda af máli þess.u,
eða að kjósa aðra nefnd til þess
að halda áfram starfinu.
Áður en byrjað var á þessum
umræðum og ákvörðunum, flutti
Dr. Jón- Bjarnason ræðu fvrir
minni Próf. Sveinbjörnssons, og
svaraði gesturinn, með stuttri
ræðu ; kvað hann sér hina tncstu
ánægjti, að hafa átt kost a, að
menn hafa alls engin áhrif við heims'ækja landa sína hér vcstra,
stjornina onnttr en þau, að ná i kvað sér litast ágætlega á I tndið
m . þaö «u blað árgangsins stórmerkilegt. - j ?kifti þeirra °K vinarþel á liðnnm höfðtt ásett sér að fella hana við ! atvinnuna og halda henni og laun- íbóana hí.r 0{r einkanlcga litist
t vinnumal j,að er myndablað, með myndum arnm’ °£ vonast eftir að njóta fvrsta tækifæn. J>etta var stjorn- | unum, sem henni fylgja; ~
mentamal eða onnur. i af flgstum stórmennum veraldnr-
“ En þar með er alls ekki sagt, ; innar, og á átta mismunandi
að vér viljum ganga fram hjá tungumálum : íslenzku, norsktt,
þeim málum, sem landa vora á Is-
landi varðar sérstaklega. Einkum
viljum vér taka svo mikinn þátt,
sem oss er mögulegt í s t j ó r n - um, að eitt blað
þess hins sama eftitleiðis. ITún
mun sem áður gera sér alt far um
að fræða og skemta lesendum sín-
ensku, frönsku, hollenzku, þýzku, ' um’ , °K rnun ekkert tækifæri láta
svensku og ítölsku. — Mun þaö j ^Ja Ji®a> er að þvt miðar.
eins dæmi í íslenzka blaðaheimin- ( Og vörður íslenzks þjóðeruis
hafi haft jafn- mun hún ætíð verða.
. . , , T . - — ■ eða að ser ve| 4 ha„ Jslendinga hér vestra
mm sjalfn kuuitugL ]þess yegna ^ þe]r gCra enga tilraun til þess að _ þefr værn 4 sýnflegu framfara-
\arð hun að fa eitthvert nytt agn beita 4hriflmi s nttm og valdi, ef skei«i í öllu tilliti, og útávið hefði
íynr kjósendurna t þe.rn von, að , nokkuS er. hann allstaöar h * þeirra getið
su glæstbeita drægt athygli þetrra 1 , . „ , . , i
. , i J>etta þarf að lagfæra. Etnhver sem bezta þjoðflokksins, er
ra po i ís ttm æ jttm s jornar at fsienzktl umboðsmönnunum hér þessa lands flytti.
innai. Og þegar þeir I* ielding og þarf að hafa vald til þess, að geta
ti)
Patterson sátt sér mögulegt, að annast sómasamlega um innflutn- kl. 9 um kveldíð.
Svo héldtt menn heimleiðis aftur