Heimskringla - 03.10.1912, Page 3

HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 3. OKTÓBER 19123. BLS,
NPIRE
AVY
LUG
Chewing
ACCO
Skipstjórinn.
Hvað skipstjórinn segir:
‘Þegar maður heíir stjórn á skipi
verður hann að vera rólegur undir
öllum kringumstæðum —
Empire Navy Plug munntóbak er mikil hjálp.”
Ávarp til íslendinga.
Hinir aökornnu borgarar Canada
lands, sem hafa kosiö þaö fyrir
framtíðarland sitt og sinna, vilja
hafa samtök og samvinnu viö þá,
sem kalla sig Canada-menn með
fylsta ré:tti. Hinir aökomnu Can-
adamenn verða að læra nýtt tungu
tnál, breyta venjum sínum og verk-
Ef þeir eiga að samlagast til
íulls því stm þeir finna hór fyrir
sér, þá verða þeir að ganga í þjóð
líf þessa lands með þvi að stunda
íþróttir og leiki, sem hór tíðkast ;
°g það verða þeir að gera ekki
eingöngu með dugnaði, heldur líka
áhuga og einlægri ánægju.
Sá Canada-borgari, sem hefir ekki
tekið þátt í og kann ekki að meta
íþróttir og leiki þjóðarinnar, fer
á mis við hina beztu skemtun og
upplyfting, sem
finst.
með þjóðinni
þessi stutti formáli tekut til Is-
lendinga sórstaklega. Vér ættum
ekki að gleyma því, að þeir eru
með hinum ötulustu og álinfa-
rnestu borgurum vor á meðal, er
stunda verzlun og gegna stöðurn,
er lærdóm útheimta ; en þau áhiif
munu verða skammvinn og tak-
márkuð, nema þau standi á víð-
tækum og sterkum rótum. Ef ís-
lendingar hér í landi stæðu uuð
þeim fremstu, ekki eingöngu í
störfum sínum og stöðu, heldur og
í íþróttum og leikjum, þá mundi
sjóndeildarhringur þeirra víkla,
borgarLlaginu standa meiri heill
af þeihi og sjálfum sór yrðu þeir
nýtari, — þróttmeiri, dugmeiri . g
langlífari. það er alkunnugt, að ef
börn þeirra manrta, sem unuíð
bafa baki brotnu, venjast ekki cri-
iðisvinnu um sína ævi, þá geta
þau að vísu tekið þrek foreldra
sinna að erfðum, en þegar kemur
í annan liö frá þeim, sem lagt hali
^ sig þunga vinnu, J>á verður of
langt að sækja til þeirra líkams-
þróttinn ; önnur kynslóðin og hin
þriðja, sem venst hógl’fi og á-
reynsluleysi líkamans, linast og
^nissir fjör; þær deyja út eða
hverfa aftur í flokk þeirra, sem
neyta síns brauðs i sveéta síns
andlitis”, sækja þrótt á ný i þá á-
reynslu, sem það útheimtir, eða
afmást með öllu.
Hver og einn verður að stunda
það, sem hollast er likamiinum, til
þess að geta bcitt sér með fullri
orbu. Allir eru sjálfum sér líkastir
°K trúastir eðli sinti, þegar þeir
lyfta sór upp og hressa sig við
leiki ; þeir beita þá öllu, sem þedr
rfira til, og venjast á að beita sér
með fullu fylgi og öllu megni, ekki
einungis í leikjunum, heldur líka
'ið starf sitt og stöðu. Y.M.C.A.
ffefur hið bezta tækifæri öllum,
•WH Kafa hug & að auka við þrótt
s'nn á þennan hátt. það .félag býð-
rtr meðlimum sínum ókep’pis áhöld
fiil ýmislegra leikja og íþrótta, og
befir titvalda mtnn til að segja til
1 úttsum íþróttum, svó sem sundi,
Ri'mum o. s. frv.
þetta félag veitir tilsögn eftir
hví, sem hverjum einttm hentar,
rosknum og angum, og heimtar
ebki annað af þeim, en að þeir
**ttni í félagið og taki þatt í ein-
bverju einu af því, sem í fólaginu
er stúndað, en þegar frá líður og
btir kynnast, þá munu þeir sjálf-
krafa ganga í hópinn og samlag-
ast þeim athöfnum, og því fjöri og
lífi, sem þeir finna fyrir sér.
í leikfimis deildinni eru fjölda
margir ílokkar á ýmsu skeiði, og
þar mun finnast einhver, sem þér
hentar.
Eitt af því, sem Islendingum
mundi vafalaust geðjast vel, er
sundkensla fólagsins. Mikil alúð
er lögð við jjessa grein af starí-
semi fólagsins. þcim eru kend
sundtökin, sem ósjmdir eru, síðan
aðferðin til að bjarga ósyndum í
vatni, svo og að leika ýmsar list-
ir á sundi og verðlaun veitt þeim,
sem leggja alúð við þetta og læra
bað til fullnustu. Mr. A. Krist-
jánsson hefir tekið fullnaðarpróf
í björgunarsundi og lífgunartil-
raunum, og er vel fær um að
kenna þær listir innan félags vors
sem utan.
Auk þess heldur fólagið uppi
kenslu í ensku og mörgum öðrum
greinum. Allmörg félög eða ‘Clubs’
eru þar til að iðka bókmentir,
sum til ræðuhalda, til skíða og
skauta og snjóskóa ferða, og yfir-
leitt tif útivistar og iitileikja bæði
vetur og sumar, er hraustustu
mönnum hæfa. þetta er karl-
manna félag, m{gjji því markmiði,
að hjálpa hv,er öðrum og sjálfum
sér með því. það er göfugast af
öllu, að verða öðrum að liði. Vér
þurfum á þínu liði að halda.
þarfnast þú liðveizlu frá oss ? Vér
bjóðum þér í vorn hóp, að gerast
liðsmaSur vor og unna sjálfum
þór framfara og menningar, bæði
andlegrar og líkamlegrar.
II. R. Hadcock.
þessari kenslu, og er óhætt að
kennarar,/ sem völ er á, stjórna
segja, að fólagið hafi átt góðan
þátt í að viðhalda og.auka áhuga
á íþróttum meðal ungra manna í
borginni.
Markmið félagsins er það, að
verða meðlimum sínum að liði og
öllum öðrum, sem það tii nær.
Valdir menn og reyndir að yfir-
burðum stjórna framkvæmdum
þess og skapa ájjósanlegan félags-
anda. þeie menn, sem bera hedll
þjóðfólagsins mest fyrir brjósti,
hafa margsinnis lýst yfir þvi, að
það væri vafasamt, hvort nokkur
önnur samtök tii uppbyggingar
góðra borgara, hefðu eins mikil á-
hrii í þá átt, eins og Y.M.C.A.
Ungum íslendingum gefst hór
færi t:l þess, að kynnast hinum
beztu ungmennum á þeirra reki,
hér i borginni. Og ekki að eins
jafnöldrum sinum, heldur mörgum
rosknum og ráðnum merkisborg-
urum, sem eru meðlimir fílagsins
og hafa áhuga á, að eíla mann-
dóm hinna ungn. Margir gestir og
útlendingar, sem tillieyra félaginu,
hver í sinni heimaborg eða landi,
koma á stöðvar félagsins hér og
tefja þar meðan þeir standa við.
Með því móiti geíst fólagsmönnum
tækifæri til, að kynnast fjölda
mörgum mönnum víðsvegar að,
og það helzt þeim, sem hafa kom-
ið sér vcl áfraim og reánst nýtir
og merkir menn.
það mun vera áform félags-
stjórnar, eftir því scm vér höíum
heyrt, fyrir milligöngu hr. A.
Kristjánssonar, að hafa sórstakt
námsskeið fyrir Islendinga, ef
nógn margir þeirra gerast með-
limir fólagsins, og ef þeir skyldu
kjósa það heldur, að vera út af
fyrir sig í sundnámi.-
Vór viljum ráða öllum tslending-
um til að sæta J>e.ssu færi, og sér-
staklega viljum vér brýna það fyr-
ir hinum ungu löndum voritm, sem
eru nvlega komnir hingað frá ætt-
jörðinni, að hentugra tækifæri til
þess að kynnast hér í landi, bæði
tungu og hugsunarhætti, fá þeir
hvergi. þeir geta með engu móti
bvið betur í baginn fyrir framtíð
s'na í þessu landi, heldur en þvi,
að ganga í þann félagsskap og
stunda hann með áhuga. það er
sannkallaður skóli fyrir góða borg
ara, þcim, sem bera gæfu til að
samlaga sig þeitn f’ligsanda, sem
þar ríkir.
Að öðru leyti visast til þess á-
varps, sem pr ntað er á öðrum
stað í blaðinu, frá þeim manni,
sem hefir á hendi stjórn íþrótta
og ltkamlegra lista innan félagsins,
og getið hefir sór hinn hezta qrð-
stír fyrir stjórnsemi og skörungs-
skap. Ennfremur má geta þess, að
herra Aðalsteinn Kristjánsson hef-
ir tjáð oss, að hann væri fús til
að leiðbeina þeim löndnm vorum,
I sem eru ókunnugir í landinu eða
borginni, til tipptöku i f lagið og
gefa þeim þær upplýsingar, er þeir
kynnu að þttrfa.
KRISTILEGT UNGMENNA-FÉLAG
I WINNIPEG.
það mikla fólag fer bráðum að
haia vistaskifti og flytja inn í stór
býs-i sitt hið mikla og fullko'mn'a 4
Vaughan stræti, sem nú er verið
að leggja á síðustu hönd. Félagið
hafði áður haft aðsetur í höll
sinni á horni Smith'' strætis og
Portage ave., en þó mikil væri, eT
111111 ónóg orðin með þeim afar-
mikla ve.vti, sem félagið hefir tekið
í seinni tíð. Á hinu nýja aðalbóli
félagsins eru allar tilíæringar, sem
! st;irfsemi félagsins henta og til-
högttn með allra fullkomnasta
sniði. þar er stór lestrarsalur með
bókum og blöðum og tímaritum
af ýmsum löndum, en á einum
veggnum eru taldar upp ritgerðir
og málefni, er þar til sett nefnd
v ll sórstaklega vekja athygli með-
limanna á. í þe-irri nefnd er einn
íslendingur, berra Aðíilsteiun
Kristjánsson. Hann hefir verið
meðlimur fólagsins um all-mörg ár
og er kunnugur stjórnendum j>ess
og vel tnetinn af þeim, og var
samt nokkrum öðrttm, að stjórna
hann kosinn tii þess í haust, á-
kenslu og fræðslustörfum innan £é-
lagsins. Meðal þeirrar kenslu, er
félagið gefur meðlimum sínum
kost á, má telja ensku,, bæði
munnlega og skriflega. þar er og
leikfimi ketid, ýmisleg, þar á með-
al glímur og sund. Hinir beztu
slíkt eftirlit er til gagnvart áfeng-
islögunum á Islandi, — hætt við,
að þau yrði brotin, viðsvegar við
strendur landsins — og þjóðin vart
megnug að bera þá byrði, ofan áj
núverandi þunga skatta, að koma
á fót reglulegri lög- og tollgæslu.
Hr. G.T.J. kann nú að svara þessu
svo, að kostnaður við verndun
þessara bannlaga sé hverfandi
smæð, móts við íé það, er lands-
tttenn kasta út fyrir áfengi, og skal
ég fljótt svara þvf, ef til keitnur.
Um sambandsmálið eru einnig
skiftar skoðanir, — og þótt sam-
bandslagafrumvarpið hafi ei verið
með öllu gallalaust — því það eru
fœst lög —, þá tel ég það ófvrir-
ltitna og ósanna ásökun á H.H.,
að hann hafi ‘‘beitt ölhtm stnum
kröftum og afli til þess að inn-
lima ísland í danska ríkið”. Til
þess var H.H. ofmikið göfugmenni
setn maður og of tryggur vinur
fósturjarðarinnar, til að gera sl’kt
af ásettu ráði.
Og hr. G.T.J. hlýtur að mttna,
að ýmsir merkustu menn þjóðar
okkar, — þar á meðal viðurkendir
skarpir lögfræðingar, sem Jón
Tensson, Einar Arnórsson, Jón
Magnússon o.fl., — töldu frum-
varpið langt frá því að fela í sér
innlimun Islands í danska ríkiði;—
og efast megum við ei um, að
sl.kir menn muni hafa gleggri lög-
fræðis og stjórnmálasjón en G. T.
J. -
Án peninga er ekki hægt að gera
stórar mannvirkjaframkvæmdir, —
það veit ég að hr. G.T.J. játar —
og er því II.Hl. sízt láandi eða á-
sakanlegur fvrir, að hafa þurft fé
til þeirra tröllauknu framfara, er
hann á fyrri stjórnartíð sinni
hratt í framkvæmd, íslenzku þjóð-
inni til menningar og þrifa. —
“Auðurinn er afl þeirra hluta sem
gera skal”.
Eg Ket upplýst hr. G.T.J. um,
að hr. Bjarni Jónsson, er ekki
dannebrogsmaður “af Ilafsteins
ttáð”.
Dugnaður hans, framkvæmda-
ríkt og beiðarlegt lífsstarf, ásamt
atviki í persónulegri viðkynning
hans við Friðrik konung áttunda,
var orsök þess, að hann varð heið-
ursmerkisáns aðnjótandi, en ekki
fvrir milligöngu Hannesar Haf-
steins.
20. sept. 1912.
Ásgeir I. Blöndal.
sé á gullfögru máli, því fáir rita
nú orðið fegttrra mál en hann.
Hérá eftir kotna ritfreigaiir og
ern ritdómarar : Bjarni Sæmunds-
son og Guðm. Finnbogason, en
ritin, se.m þeir dæma eru : Islands
lýsing þorv. Thoroddsens og hið
þýzka minningarrit Steingríms
Thorsteinssonar, er austuriski
fræðimaðurinn J. C. Poestion reit
og gaf út fyrir skömmu.
þorstcinn Gíslason ritar útlend-
ar fréttir.
Síðast í heftinu eru Skýrslur
Bókinentafélagsins 1911 og frara
til 17. júní 1912. Segir þar frá
kosningu embættismaima félags-
ins og skipulagsskrá • fyrir sjóð
Margrétat Lehman-Filhés. þar eru
og reikningar fólagsins.
EF þAÐ KEMUR FRÁ
B.J.WRAY 1
MATVÖRUSALA.
þA ER þAÐ GOTT.
Viðskifti Islendinga óskast.
BÚÐIN Á HORNl
Notre Dame & Home
Talsfmi : Gaxry 3235.
HORNI MAIN ST. & ALKXANDER AYE.
Húsmunir af öllum tegundum.
Vandaðav vörur, auðveldir borgunar-
skilmálar.
Komið og finnið oss.

K.0DAK
“Hafsteins dýrkuRin.,,
Svo heitir grein, sem birtist í
50. tbl. Heimskringlu þ. á., eftir
hr. Gunnl. Tr. Jónsson ; — svar
til hr. Kr. Asg. Benediktssonar og
Bjarna Jónssonar.
Svar, fyrir hönd þeirra Kr.A.B.
og B.J., eiga þessar línur ekki að
vera, — óg tel þá báða færa um,
að bera blak af sér, í þessari rit-
vallar-orustu.
Grein hr. G.T.J. gefur enda at-
hugulum lesara tilefni til efa-
semdar — þó ekki væri málavöxt-
um kunnur — um áreiðanlegleik
skýrslu hans, um Hannes Haf-
stein og stjórnsiemi hans í ráð-
herrasæti, því rökum fyrir máli
sinu, þegar hann lagði tfl orustu.
Ein grein hr. G.T.J. hefir gefið
mór tilefni til nokkurra spurninga,
sem mór væri kært að höf. vildi
svara.
Getur hr. G.T.J. samvað :
1. a ð Hannes Hiafstedn hafi ekk-
ert gert til eflingar sjávarút-
veginum ?
2. a ð H.H. hafi ekkert gert til
eflingar landbún'aðinum, annað
en koma á !,gaddavírslöggjöf”,
siem kostað hafi landið stórfó
og gert bölvun eina?
3. a ð H.H. hafi með embættis-
veitingu bakað alþýðumentun
landsins landsins hnekki, — og
a ð hr. Jón þórarinsson hafi
gefið tilefni til róttlátrar efa-
semi, um að hann sé ekki
starfi sínu vaxinn ?
Skiftar skoðanir eru um afstöðu
II.II. gagnv’art bannlögumtm. Frá-
gangur á þeim lögum er að ýmsu
leyti athugaverður, — þótt hug-
sjónin um útrýming áfengis sé fög-
ur —, en mót bindindis-
starfinu hefir H. ITi. e k k i
barist ; — og skal ég íinn t orðnm
mínum stað, ef krafift verður. —
Til þess að vernda belgi laganno,
þarf strangt eftirlit. — Ekkert
Skírnir.
Vér höfum stærstu
byrgðir myndatöku-
tækja í vestur Canada
og seljum eftir pöntun-
utn hvervetna frá Vest-
urlandinu.
Sendið oss pöntun
til reynslu.
Skýring myndanna,
fyrir viðvaninga, veitt
sérstakt athygli.
472 Main St. Winnipeg.
1003 lst West Calgary.
I
>
♦
<é
>
►
>
►
►
>
>
s
>
>
>
■>
►
§
>
>
þriðja liefti af þessa árs Skírnir
er nýlega komið í vorar hendur og
ltefir margskonar fróðleik að
flytja.
Fyrst skrifar forseti Bókmenta-
filagsins, próíessor B. M. Ólsen,
minningargrein um Friðrik átt-
unda Danakonungs. Er grein sú
einn lofdýrðarvefur um mildi ltins
látna konungs, hæfileika 'hans og
íslandsást. Meðal annara afreks-
verka kouungs telur greinarhöf.
stofnun háskóla íslands. þó vér
getum hins Vegar ekki sóö annað
konungs afrek þar, en sitaðfesting
laganna, sem naumast getur tal-
ist afreksverk. Vitanlega var Frið-
rik áttundi mætur konungur, en
óverðskuldað lof heiörar að engu I
minningu hans.
Næsta greinin er aldarminning j
Jörgen Pétur Hafsteins amtmanns j
eftir Jón Jónsson sagnfræöin'g. Er i
þar sögð æfisaga amtmannsins í j
skýrum dráttum og með söguleg- I
um röksemdafærslum, og má vafa- |
laust gera ráð fyrir, að alt það j
hrós um Pétur amtmann, sem j
greinarhöf. hleður á hann, eigi j
þar heima, og að lokaorð greinar-
innar séu sannleikur. þau eru :
Ilann var á_riaun og sannleika mik-
ilmenni : hollur í ráðum, spakur
að viti og skörungur í fram-
kvæmd”.
Sem fle^tum mun kunnugt, var
Pétur amtimaður faðir núverandi
ráðherra íslands.
“Úr ferðasögu” er næsta ritgerð
in og er eftir Dr. Helga Péturss,
og er hún framhald tveggja áður
kománna kafla. þessi hluti feröa-
sögunnar heitir ; “Frá Dundún-
mn”, og kennir þar margra grasa;
er sem höfundinum sé umhugað
um, að tvinna saman fortíðina og
nútiðina, trúarbrögð, stjórnmál,
vísindi, skáldskap og aðrar listir ;
á öllu þessu bólar hjá honum, en
sérstakléga er höfundinum uppsig-
að við kvenrét.tindakonurnar og
bardagaaðferð þeirra. — Annars
er ferðasaga l>essi skemtilega skrif
uð á fagurt mál. — Fleiri ferða-
söguþœttir eiga eftir að koma.
Næst kemur erindi “Um tals-
hætti i íslenzku” eftir Finn Jóns-
ton prófessor ; einkar fróðlegt og
vel skrifað ; sýnir uppruna ýtnissa
talshátta og hina eiginlegu merk-
ingu þeirra.
þá kemur “Peningakista keis-
arainnunnar”, smásaga eftir hina
heimsfrægu skáldkonu Svíanna
Sekna Lagerlöf. þýðandinn er Dr.
Gut m. Finnbogason, og er það
eitt næg söunun þess, að þýðingin

™E D0MINI0N SHOE C0.
318 /Vlain St.
x ói' Si lj nt íkó og stígvél, tösk r
og kistur. — Vörur vorar eru góSar,
Ver&ið er sanngjarnt.—afgrciðsla ágaet.
REYMl) OSS!
DOMINION SHOE CO- - 318 MAIN ST. WINMPEC
Hver er skreðari þinn?.
Fyrir bezt gerS föt úr beitu efnum
sem hægt er aS fá frá útlöndum
eða hérlendis
FINNIÐ MIG
NV. ROSEN, 4H3 Kolre Itame
Sími Garry 4186.
HM-MMH-HHHM-HMMM-IHMM-HHMM-I’.p
WM. BOIVD,
High Glass Merchant Tailor.
Aðeins beztn efni á boðstólum.—Verknað-
nr og snið eftir nýjustn tísku.
VEHÐ SANNGJARNT.
4; VERKSTÆÐI; ROOM 7[McLEANLBLK., 530[Main St. í
i. •.
EM-M-H-M-H-M-H4-M-M-M-M-M-EH-M-M-M-M-H-1-M-1'Í
..
New & Seeond Hand |
Furniture Store.
Nö er tfmi til að kattpa eldvélar og hitunærofna.
Vér hðfum fnllar byrgðir ef alskyns nýjum og brúkuðum
höggðgnum, og verðið á þeim mnn fireiðanlega þóknast yður.
Munið að finna okkur ef þér eruð að hyggja eftir kjör-
kaupum.
482 NOTRE DAHE AVE, WINNIPEG.
VÖRUR KEYPTAR SELDAR OG SKÍFT.