Heimskringla - 02.07.1914, Qupperneq 2

Bla. 2
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 2. JúLí 1914.
\
Kjosendur í Manitoba
Það er vonandi að hver einasti kjósandi í fylkmu lesi stefnu-
skrá andstæðinga vorro. Á undan eða eftir þeim lestri skyldu
þeir, og þó fremur öllu þeir, sem hingað til hafa verið á móti
stjórninni athuga eftirfylgjandi atriði:
1. Stjórn Sir Rodmond Roblins hefir stýrt fjármálum
fylkisins í fjórtán ár. Og fjármálastjórn hans hefur verið svo
viturleg, hreinleg og sparsöm, að andstæðingarnir hafa séð sér ó-
mögulegt að höggva í hana í stefnuskrá sinni, eða koma með
nokkra bendingu til að bæta fjárhag vorn. Lesið nú stefnuskrá
þeirra og sjáið þér sjalfir.
mmm
•***
2. Stjórnin hefur stýrt svo talþráðamálum Manitoba-fylkis
að andstæðingarnir hafa ekkert þar útá að setja og enga bendingu
við það að gjöra.
3. Akuryrkjumál og mentun í þeim greinum eru hin mest
varðandi mál fyrir fylkið og sitja fyrir öllum öðrum. Stjórnin
hefur haft fasta og einbeitta stefnu í þeim málum. En andstæð-
ingar vorir eru daufir og mállausir sem drumbar um þau efni.
Engin útásetning, engar bendingar nema að þakka fyrir það, sem
gjört hefir verið meS því að biðja um meira. ,., .w ,
Lesið stefnuskrá þeirra og sjáið þér sjálfir. ,jJ
4. Eftir hinar seinustu kosmngar hefir stjórmn stofnað
embætti til að líta eftir opinberum velferðamálum (Public
utilities Commissionship). Enn þá eru andstæðingarnir stein-
þegjandi, en almenningur lýsir lofi yfir því og þykir það verk
hið happadrýgsta. Lesið stefnuskrána og sjáið þér sjálfir.
5. Fylkið hefur nú ný lönd og víðáttumikil til norðurs
með miklum auðuppsprettum. Stjórnin vinnur af kappi að því
að gjöra þau arðberandi. Andstæðingarnir hafa ekki neina
hugmynd eða bendingu að bæta við gjörðir hennar. Lesið stefnu-
skrána og sjáið sjálfir.
6. Stjórnin hefur reist mikla spítala fyrir geðveika, kennara-
skóla (Normal Schools) iðnaðarskóla, hæli gamalla manna o.s.frv.
En ekki heyrist hm einasta útásetning hvorki á byggingu skólanna
eða stjórn þeirra. Lesið stefnuskrána og sjáið sjálfir.
7. Stjórn Sir Rodmond Roblins hefur gjört fullnaðarsam-
ninga í hinni Iöngu deilu við Domimon stjórnina og fengið fyrir
samning þann feykilega stórt landflæmi, stórar upphæðir peninga
og auknar árstekjur svo að miklu munar. Og hvað gjörðir þessar
snertir, þá eru andstæðingarnir steinþegjandi,—ekki ein einasta
útasetning. Lesið stefnuskrána og sjáið þér sjálfir.
8. Stjórnin hefur haldið þeirri stefnu í járnbrautarmálum
fylkisins, sem við höfum fengið fyrir 2,000 mílur af auknum járn-
brautum án þess það kosti fylkið eitt einasta cent. En þó að
járnbrautamál þessi séu svo áj^aflega mikilsvarðandi fyrir folkið
í fylkinu, minnast andstæðingarnir aldrei á þau með einu einasta
orði—eða bending. Lesið stefnuskrána og sjáið þér sjálfir.
9. Stjórnin hefur borið fram og fengið viðtekin lög um að
leggja skatt á banka, jarnbrautir, auðfélög og stofnanir og hefur
fylkið haft upp úr skatti þeim milljónir dollara—en ekki heyrist
ein einasta útásetning eða athugasemd frá andstæðingunum.
Lesið stefnuskrána og sjáið þér sjálfir.
10. Stjórnin hefur lýst því yfir að hún sé einráðin í því að
tengja eitt járnbrautakerfi fylkisins við Hudson-flóa brautina—
ekki ein einasta útasetning eða bending frá andstæðingunum.
Lesið stefnuskrána og sjáið þér sjálfir.
I 1. Andstæðingarnir hafa ekki eitt einasta orð að setja
út á stofnun hinna opinberu markaða (Limited), en þeir biðja um
sláturhús. En það kemur nokkuð seint, því að löngu áður en
þeir komu þessu á stefnuskrá sína var stjórnin búin að veita pen-
ingana til þess að byggja sláturhúsið. Lesið stjórnarskýrslurnar
1914, og sjáið þér sjálfir.
12. Stjórnin hefir haft þá stefnu að byggja góða vegi um
fylkið og er af kappi að koma þeim á um hina ýmsu parta fylkisins
og er það mjög áríðandi fyrir bændur alla.,—En ekki ein einasta
útásetning eða bending um að bæta vegi þessa. Lesið stefnuskrána
og sjáið þér sjálfir.
Þessi 12 ofannefndu atriði eru fléttuð inn í velferð og vel-
líðan allra fylkisbúa. Og þó eru andstæðingar vorir svo djarfir
að biðja fólkið að trúa og treysta sér einum, en renna fram á
völlinn hinni svonefndu stefnuskrá sinni án þess að hafa fyrir því
eða reyna að benda á með einu orði að stefna og atgjörðir stjórn-
arinnar hafi verið óviturleg eða ótilhlýðileg í einu einasta tilfelli.
— Lesið stefnuskrána sjálfir og sjáið, hvort þér getið fundið
nokkra gagnlega bendingu um eitt einasta af þessum atriðum.
En i stað þess, að koma með uppástungur um að efla hagnað og
vellíðan fylkisbúa, þá koma andstæðingar vorir með beina lög-
gjöf, atkvæðisrétt kvenna og svo frv.
Þegar stjórn ein hefir stýrt svo fjármálum og öllum öðrum
opinberum störfum fylkisins, að andstæðingar hennar sjá sér
algjörlega ómögulegt, að gjöra tilraun til þess, að setja út á gjörðir
hennar, hvaða skynberandi maður haldið þér þá að mundi segja:
—Rekið stjómina burtu, steyþíð henni og gefið nú hinum tæki-
færið með bullið og vitleysuna.
EINKENNILEGA MERKILEGT SÝNISHORN
FJÁRMÁLASTJORNAR.
Roblin stjórnin hleður upp afgangi tekjanna ár eftir ár—en
hin fyrverandi “Gritta” stjórn skyldi eftir milljón dollara skuldir.
Alls er tekjuafgangur Roblin stjórnarinnar þessi fjórtán árin
seinustu 1900—1914 að þeim báðum meðtöldum hvorki meira
né minna en $7,251,204,77 eður árlega, sem hér skal greina:
1900 ...$ 11,056.31
1901 49,444.73
1902 ... 289,686.34
1903 ... • 148,777.83
1904 ... 249,358.44
ia- 1905 ... 465,123.02
1906 .... 518,399.43
V • 1907 ... 356,788.00
^ 1908 ... 356,788.00
1909 .... 624,118.67
i'f,P r 1910 612,380.00
1911 ... 451,363.00
1912 ... 2,707,135.00
1913 ... 473,221.00
jr V" Samtals. .*.... $7,251,204.77
Þetta er alveg öfugt við ástandið fyrir 1900.
Meðan Greenway stjórnin sat að völdum hlóð hún upp
feykilegum skuldum, sem námu uær milíón dollars.
Hinn fyrverandi fjármála ráðgjafi John sál. Davidson, fer um
það svo feldum orðum í ræðu einni á þinginu 1901 —
Söluverð skuldabréfanna var eins og hinn fyrverandi fjár-
raálaráðgjafi segir $2,496,600 og yerður þá tekjuhallinn $748,-
801.39. Og þegar þar við bætist tekjuhallinn $248,186.40 þá
verða skuldirnar eða tekjuhallinn alls $997,837.79.
Og eins og þér sjáið af tölunum að ofan þá er það nálægt .
milíón dollara, sem ekki er gjörð grein fyrir, og er það saman-
lagður tekjuhalli eða skuldir Greenway stjórnarinnar meðan hún
var við völdin.
EINKENNILEGA MERKILEG SÝNISH0RN
Þrjár beinar veitingar til alþýðu—Stórkostlegar upphæðir
T?i'*+twWk~'Tmr*rL Veitingar til - 1?! *í
Ár. góðgjörðastofnana Skóla. Stgrkur til
og spitala. sveita.
1900 . .$ 51,744.14 $ 245,143.21 $ 66,411.95
1901 .. 51,748.02 137,853.89 36,943.90
1902 ... 53,725.11 259,438.46 48,009.19
1903 ... 88,363.49 182„746.87 75,411.82
1904 ... 88,862.42 • 219,811.73 68,637.99
1905 ... 99,862.90 269,065.54 91,096.35
1906 ... 102,382.55 265,564.74 120,516.08
1907.. ...... ... 116,236.60 291,522.40 142,749.42
1908. ... 123,377.48 330,065.51 216,203.91
1909 .. 111,518.75 370,520.91 149,785.93
1910 ... 101,998.62 325,479.07 223,617.82
1912 .. 125,528.00 403,381.54 236,069.36
1913 ... 127,405.20 486,280.71 287,499.97
$1,344,091.18 $4,148,283.49 $1 ,962,936.88
Þama ganga sjö og hálf milíón dollara þessi fjórtán ár til
stofnanna þessara.
PENINGAR FARA AFTUR TIL ALÞÝÐU
Eftirfarandi skýrsla sýmr hinn mikla vöxt útgjaldanna til
þeirra hluta, sem fólkið þarfnast, og er annast um. Tvö árin, 1899
(seinasta ár Greenway stjórnarinnar) og 1913, (semasta ár Rob-
lin stjórnarinnar) eru tekin til samanburðar, og er hann furðulegur.
Til mentamála..................$151,983.24 $668,832.38
Til jarðyrkju.................. 37,650.00 191,574.33
Til góðgjörðastofnana, spítala o.sfr. 36,999.39 127,405.20
Styrkur til sveita og opinberra verka 39,997.69 287,499.97
Til að bwta þjóðvegi........................- ... 133,701.08
$266, 630.32 $1,409,012.96
Þarna veitir Roblin stjórnin yfir milíón dollurum meira til
stofaana þessara, en Greenway stjóriin.
EINKENNILEGA MERKILEGT SÝNISH0RN
Hér er sýnt, hvernig Roblin stjórnin tekur toll af stóru félög-
unum, járnbrautum og eignum látinna ríkismanna.
Takið eftir sköttunum, sem greiddir eru á ári hverju. Liberal-
ar höfðu ekki nema suma þeirra.
Greenway stjórnin
Manitoba Insurance Act, 1894—99 $67,653.50
Erfðarfjárskattur................. 5,214.81
--------------$ 72,868.31
Roblin stjórnin
Manitoba Insurance 1900, 1913 $ 280,529.17
Skattur stórfélaga.............. 1,000,143.49
Járnbrauta skattur..............1,298,036.68
Erfðafjár skattur...............1,1 17,522.47
--------------$3,696,231.81
Auk þessa hafa komið tekjur af Land Titles Office, Department
of the Provincial Secretary og enn aðrar tekjur svo sem skrifstofu-
laun, sektir, o.s.frv. og hefir það farið vax^pdi hin seinni árin,
Hvor stjórnin hefir nú éjört betur. ? Peningum þeim sem fást með
sköttum þessum er varið til þess að borga fyrir hinar miklu stofnan-
ir Manitoba, er sjá um geðveika og vanheila menn.
0LIKAR STEFNUR.
I.—JÁRNBRAUTARSTEFNURNAR
Lokið hefir verið við nærri tvö þúsund mílur af járnbrautum
í fylkinu síðan Roblin stjórnin tók við. Hefir það ekki kostað
fylkið einn eyri í peningum. En árangurinn af því hefir orðið
sá að sett hefir verið niður flutningsgjald er sparað hefir korn-
yrkju mönnum ógrynni fjár.
Fyrirrennarar Roblins lögðu járnbrautarfélögum peninga til-
lög í stórum stýl, en fengu þó engin hlunnindi í staðinn. Fylkið
liggur undir árlegu útsvari er nemur $44,775, er það renta á láni
sem Greenway stjórnin tók og gaf járnbrautarfélögum, er tóku við
öllu sem að þeim var rétt en gáfu ekkert í staðinn, sízt það að
lækka flutningsgjald landsafurða.
II.—RÁÐSMENSKA TALSÍMANS
Talsímakerfi Manitoba er svo komið 'vegna hagsýnnar ráðs-
mensku að það ekki eingöngu ber og borgar allann kosnað starf-
rækslunar, heldur einnig safnar í varasjóð fyrir viðgjörðir, rentur
á höfuðstól og skilur eftir álitlegan gróða að auk.
Ríkis talsími Sydney, í Ástralíu skaðast árlega um $180,000.
Þar að auki geldur enga vexti af höfuðstól og leggur ekki einn
eyri í varasjóð.
Stefna Manitoba stjórnarinnar í talsíma málinu hefir þó ávalt
verið sú að gjöra talsímann sem almennastan, leggja talþræði út
um sem flest byggðarlög svo að sem flestir gætu haft hans not,
fremur en það, að kerfið bæri sem stærstan arð. Afleiðingin er
sú að talsíminn er nú kominn inn á þúsundir heimila er aldrei hefðu
fengið hann hefði Bell félagið átt að ráða. Augnamið félagsins
var að hafa sem mestan hagnað af fyrirtækinu en stjórnarinnar sem
almennast not. Þó hefir talsíminn borgað sig einsog þegar hefir
verið sagt. “Skiftir um hver á heldur.” ^
III.—ÞJÓÐVERND.
Borgarar Manitoba eru ekki eltir og gintir nú á dögum af
prökkurum sem selja eru námuhluti eða hluti í olíu námum sem
eru alveg verðlausar. Stjórnin hefir mjög hyggilega sett skorður
við öllu þesskonar, með því að fela umsjónar manni velferðamála
alt eftirlit með slíku. Nokkrar þúsundir dollara hefir mönnum
verið sparað með því, síðan löggjöfin tók þar í taumana.
Reynt var þó að sporna við þeirri löggjöf. Þegar frumvarp-
ið kom fyrst upp í þinginu er var hið fyrsta þeirrar tegundar í
Canada, hallmæltu Liberalar því, sem einhverju því hraklegasta
sem til væri, er engum heiðvirðum manni sæmdi að samþykkja,
Var sagt að hér væri verið að búa til eitt óþarfa embættið enn
handa einhverri stjórnarsníkjunni.
Öhætt er nú samt að fullyrða það, að ekkert opinbert starf
er alment áliti þýðingarmeira en þetta—eftirlit með almennum
velferðarmálum í fylkinu. Eru nú andstæðingablöðin farin að
hrósa því. Á svo margan hátt hefir “Umsjónarmaður velferðar-
mála orðið almenningi að Iiði, að því verður eigi með orðum lýst
Þetta kannast andstæðingarnir við, “Eftir á koma ósvinnum ráð
íhug.” ....... ....